Lichtvoetige midzomernachtsdroom
van Woody Allen met oude thema's
„Waarom word jij ook niet
katholiek
„So Fine": Hoofdrol
voor doorkijkjeans
Volledige brieven van Reve aan Simon C.:
t4O.I nAG 7 JANUAR11983
J MIDSUMMERS NIGHT'S SEX COMEDY'
m w
T44
T3 PAGINA GIDS 2
:\vl Jj
f'S.'u
H
en. Dat is te lezen in
gebundelde toespraken,
Inder meer als onder-
hebben: St. Franciscus,
kave der tranen, Oud
|en en een Zoekgeraak-
zustitel. Zelfs de meest
rkelijke mens zal in de-
Iksten iets kunnen vin
dat hem kan treffen,
\t het niet om de uit
reen van een instituut
van een mens van
i en bloed gaat.
inhoud te geven aan
|eestelijke gezondheids
gestalte te geven en de
ssie hierover in alle op-
Iten te helpen ontwikke-
ln Derksen erkent het
□gehoorde gevaar van
r afhankelijkheid „de
Jsen kunnen niets meer
7'. Dit gevaar is echter al-
i maar een stimulans om
orgen voor een goede
portage over waar je
bezig bent en moet niet
garden in een aan z'n lot
Jrlaten van een mens, die
niet meer ziet zitten. De
ichologen die in de eerste
j gaan werken moeten het
Jrk grotendeels zelf getal-
igeven, de universiteiten
liten slecht aan voor deze
Tm van praktische hulp-
l'lening. De betaling en/of
nsidiëring van dit werk
Jt - hoe kan het anders - in
te tijd, bijzonder slecht,
Hoewel mensen een fikse
kenfondspremie betalen,
vjjgen zij deze vorm van
flp niet vergoed. Als de
jachten door onvoldoende
hbulante hulp verergeren
J opname nodig wordt,
lij gen zij dit wèl door het
ikenfonds vergoed. Een
Jachtig voorbeeld van het
lard achter dewagen
Jannen, vanuit verouderde
een over psychiatrie.
I Nauw aansluitend hierbij
het gevaar wanneer een
bute crisis uitbarst, al of
pet gepaard gaande met een
evaar van zelfmoord. Bij
bn tijdige adequate hulp en
egeleiding is opname of
blfmoordpoging vaak te
(oorkonten. Daar die echter
neestal ontbreekt, verergert
e situatie, opname wordt
oodzakelijk, maar een wer-
elijke behandeling of bege-
eiding van de suïcidale pa-
iënt ontbreekt. Als de maag
s leeggepompt en de patiënt
ot rust is gekomen, wordt
'erondersteld dat de proble-
natiek is opgelost Het te-
;endeel blijkt uit de prak-
ijk.
Reden temeer om ambu-
ante eerstelijnshulp in alle
>pzichten te stimuleren en
leze enthousiaste aanzet,
ondanks de beperkingen,
van harte toe te juichen.
Aanbevolen voor een ieder,
die hoe dan ook met deze
problemen te maken heeft.
/want in mijn kale kamer/
grendelt je nagelaten zwij
gen/de muren tot aan de bo
dem van/de angst//men
moet toeslaan/men moet
toestaan te spreken//maar
ik draai/en wentelend in
mijn botten/krast je niet
aanwezig zijn-//ik wil nog
wel/geloVen in licht".
SIMON KNEPPER:
HEER, BEWAAR DE KAT-
TENMEPPER (uitg. Bert I
Bakker-17,90).
Aangediend als „light
verse-dichter". Knepper
dicht heel ambachtelijk in
dienst van de humor, de re-
lativiteit en de verrassing-
Simpele filosofietjes voor
een glimlach „Mijn jasje,
bril en overhemd/zijn voor
de armenzorg bestemd/. De
goudvis komt aan moe en
pa/En broer laat ik mijn
versjes na,/.Terwijl ik haar
- postume wraak-/Naast
krukje, nylonkoord en
haak/Mijn leed vermaak"
Woody Allen en Mia Farrow in „A Midsummer Night's Sex Comedy
Door Marjan Mes
Na de al te Fellini-achtige film
tardust Memories" is het een waar
ioegen om kennis te maken met de
euwste film van Woody Allen: „A
idsummer Night's Sex Comedy", een
■kkelijke, vederlichte komedie, die
zich afspeelt in een heerlijk zomers
ïdschap rond de eeuwwisseling.
TOoor dat laatste verschilt hij bedui
dend van „Annie Hall", maar hij lijkt
er tegelijkertijd veel op. Niet alleen is
het kleurgebruik (geel-oranje-achtig)
ireenkomstig, maar komen ook alle
lische Allen-thema's weer terug,
ijl er opnieuw een eenheid is van
tijd, plaats en ruimte, wat de film heel
wat toegankelijker maakt dan „Star
dust Memories".
Woody Allen heeft als voorbeeld de
[idsummer Night's Dream" van Sha-
ipeare gekozen, een betoverend
'ookje, waarin iedereen op de ver-
:rde verliefd wordt en als muzikale
.draad gebruikt hij „Ein Sommer-
ichtstraum" van Mendelsohn, waar
van de speelse fragmenten de lichtvoe
tige beelden in de natuur begeleiden.
f®>aarnaast lijkt dit zomeravond
sprookje ook te verwijzen naar een van
de weinige komedies van Allen's grote
favoriet Ingmar Bergman: „De glim
lach van een zomernacht." Ook in „A
Midsummer Night's Sex Comedy" ver
lieven die partners zich in elkaar, die
niet voor elkaar bestemd zijn. Het be
treft drie paren, intellectuelen en hun
vrij zinnige vriendinnen-echtgenotes.
Zij treffen elkaar in het in het bos
gelegen huis van een onhandige uitvin
der (Woody Allen) en zijn seksueel on
wetende echtgenote (Mary Steenbur
gen). Het duo bevindt zich net midden
een huwelijkscrisis, veroorzaakt
r sexproblemen. Hun gasten heb
ben daar weinig last van. Een oudere
professor (Mel Ferrer) brengt zijn veel
jongere aanstaande vrouw (Mia Far
row) mee ter viering van het aanstaan
de huwelijk. Beiden zijn door de wol
geverfd, ondanks de Victoriaanse op
vattingen van hun tijd.
Hij is een geleerde, die zich tegen de
metafysica keert en alles rationeel ver
klaard wit zien. Zij is slechts onder de
indruk van het intellect van de oude
heer en had al vele minnaars, maar
Woody bleek zonder dat hij dat wist
eens haar grote liefde. Het derde paar
bestaat uit een vrouwenbelust arts met
veel gevoel voor de natuur en het bo
venaardse (Tony Roberts) en diens
vriendin, een ruimhartige verpleegster
(Julie Hagerty), die Woody's echtgeno
te informeert over de zaken des vlezes,
waarna deze haar man, zonder veel
succes, wild te grazen wil nemen.
Behalve Woody en echtgenote wil
iedereen wat beleven met een ander en
er ontstaat een humoristisch spel van
stiekeme afspraakjes in het bos bij een
romantische beek, waarbij Woody te
gen wil en dank als tussenpersoon
moet optreden. Ondertussen wijdt hij
zich aan zijn technische uitvindingen
en tracht zijn seksueel gefrustreerde
vrouw te kalmeren. We zien hem vlieg-
pogingen doen met kunstvleugels, die
lukken wanneer hij zijn oude liefde
Mia mee omhoog heeft genomen. Ze
belanden overigens in de beek en ge
beuren doet er niets tussen de twee,
terwijl de bronstige arts juist grote
moeite doet om haar te veroveren.
De oude geleerde heeft het op de ver
pleegster voorzien en sterft na een hei
melijk samenzijn de liefdesdood. Zijn
verlangen om als een ongeciviliseerde
wilde terug naar de natuur te keren,
heeft hij dan beleefd. Hij legt na zijn
dood zelfs zijn rationalisme af om te
verklaren, dat er toch meer in het bos
- Foto archief De Stem
te beleven valt dan dat door menseno
gen kan worden waargenomen.
We zijn hiervan getuige door middel
van een van Woody's uitvindingen; een
soort bol voor helderzienden, die beel
den uit heden, verleden en toekomst
kan tonen. Allen, die zelf als een typi- I
sche komiek acteert in tegenstelling tot
de anderen, laat zijn obsessies opnieuw
allemaal aan bod komen. Maar het
blijft allemaal uiterst lichtvoetig, al
betreft het zware thema's: de tegen
strijdigheid tussen natuur en bescha
ving (ook in de liefde), de problemen
met vrouwen en de liefde, de twijfels
over eigen kunnen, de onzekerheden
omtrent het bestaan van een hoger, or
denend wezen etc. Deze onderwerpen
waren rond de eeuwwisseling ook
sterk aan de orde, maar in deze film,
hoewel aangepast aan de stand van za
ken van toen, doen ze bijna net zo actu
eel aan als in „Manhatten" en „Annie
Hall", al vond ik die films door hun
eigentijdsheid wel boeiender dan deze
midzomernachtsdroom.
De sprookjesachtigheid van de beel
den met de bol en Woody met zijn vleu
gels vliegend boven het bos wordt
steeds humoristisch gerelativeerd door
de onromantische dialogen en Woody's
speelstijl. Öe andere acteurs, de vrou
wen zijn allemaal frêle en wat kinder
lijk, spelen voortreffelijk. Vooral voor
de liefhebbers van de Woody Allen van
eerdergenoemde, toch vooral intellec
tuele komedies, is „A Midsummer
Night's Sex Comedy" (dat sex is vooral
een grapje) alleszins de moeite waard.
Allen is een meester in het decent op
roepen van driften, die hij intoomt door
zijn humor en intellect.
„A Midsummer Night's Sex Comedy
van en met Woody Allen. Cinésol 3 in
Breda.
In Mignon in Breda draait
de Amerikaanse klucht
„Cheech and Chong's Nice
Dreams", waarin het komi
sche duo Cheech Martin en
Thomas Chong handelt in
drugs in de vorm van ijslol-
lies met marihuana. Van de
opbrengst kunnen ze nieuwe
gitaren, mooie vrouwen en
exotische vakanties kopen,
maar door idiote complica
ties belanden ze in een psy
chiatrische inrichting en ra
ken ze betrokken bij bizarre
achtervolgingen.
Grand Theater in Breda
en Roxy 1 in Bergen op
Zoom (vanaf maandag
wordt dat Roxy 2) prolonge
ren „E.T. - The Extra-Ter
restrial", spannend en ont
roerend sprookje van Steven
Spielberg over de vriend
schap tussen kinderen en
een lief, maar leijk buiten
aards wezen. Aaantrekke-
lijk voor jong en oud.
Cinesol 1 in Breda gaat
door met de Amerikaanse
soldatenklucht „Stripes" en
Cinesol 2 met „Querelle",
pessimistische en kunstma
tige film van R. W. Fassbin-
der, over macht, indentifica-
tiemogelijkheden, de ver
heffing van het kwaad tot
schoonheid en wisselende
seksuele rolpatronen in een
verzonnen, gesloten man
nengemeenschap.
Luxor vertoont in de ma
tinees en als eerste avond
voorstelling nog „101 Dal-
matiërs", leuke Dusney-te-
kenfilm vol aandoenlijke
hondjes. Casino 1 in Breda,
De Nobelaer in Etten-Leur,
Scala in Oosterhout, City 1
in Roosendaal, Cinem'actu-
eel 2 jn Bergen op Zoom en
De Koning van Engeland in
Hulst gaan verder met „De
boezemvriend" met André
van Duin.
Casino 2 in Breda draait 's
middags de muziek en dans
film „Grease 2" en 's avonds
de griezelfilm „The thing"
van John Carpenter. De
nachtfilm is hier „De samoe
rai", met Alain Delon in de
titelrol. Casino 3 prolongeert
„De rechter- en de linker
hand van de duivel" met Te
rence Hill en Bud Spencer.
Als nachtfilm wordt ver
toond de documentaire
„This is Elvis".
De ziekenhuisklucht
„Young doctors in love" is te
zien in Cinem'actueel 1 in
Bergen op Zoom en De Ko
ning in Hulst. „Pink Floyd's
The Wall", met muziek en
hallucinaties, draait in City
2 in Roosendaal. „Reds" met
Warren Beatty en Diana
Keaton in het levensverhaal
van de radicale journalist
John Reed, is in Cinem'actu
eel 3 in Bergen op Zoom te
zien. „Monty Python live at
the Hollywood Bowl", een
kluchtige theaterregistratie,
draait deze week in Hulst in
De Koning van Engeland.
IllIllllllIllIllllllllilllllllUllllllilllllllllllllIIIIIIUIUIIIlllllllilUlllllillUIUIUU
Van onze filmredactie
Ryan O'Neal ontpopt zich in
„So Fine" („Met de billen
bloot", zoals de minder fijn
zinnige Nederlandse titel
luidt), als een aardig komisch
talent. Hij speelt in dit speel
filmdebuut van Andrew Berg
man de intellectuele zoon van
een damesmodefabrikant, die
tegen wil en dank voor een no
viteit in het modebeeld zorgt
en daarmee zijn vaders bedrijf
van de ondergang redt.
Andrew Bergman was o.a.
scenarioschrijver voor Mei
Brooks. Voor de inleiding van
„So Fine" heeft hij nogal wat
tijd nodig, maar naarmate de
ze klucht vordert, lijkt hij
meer bedreven te raken in het
origineel houden van de intri
ge. Het eindigt zelfs buitenge
woon geestig.
Het verhaal van „So Fine" is
onzinnig, zoals dat hoort bij
het soort komedies, dat ver
wantschap vertoont met het
Franse boulevardtoneel. Jack
Warden is als eigenaar van
een confectiefabriek radeloos
als zijn japonnen overkoop-
baar blijken, terwijl hij al
voor een kapitaal in het rood
staat bij een gangsterachtige
geldschieter, de domme
kracht Mister Eddie (Richard
Kiel).
Deze reus zonder verstand
wil, dat de zoon van de direc
teur, een academicus zonder
verstand van mode, de zaak
nieuw leven inblaast. Met te
genzin stemt deze toe en door
een ongelukje, de clou van de
film, weet hij stapels orders in
de wacht te slepen voor de fa
bricage van een nieuw soort
spijkerbroek. Ryan wordt na
melijk verliefd op de warm
bloedige, Italiaanse echtgenote
van Mr. Eddie en moet zich na
een slaapkameravontuurtj e
met haar uit de klauwen van
Eddie zien te redden.
Daarbij heeft hij haastig
haar spijkerbroek aangescho
ten, die bij de onverwachtse
vlucht scheurt. Hert resultaat
is een soort doorkijkjeans,
waarvan iedereen denkt, dat
het een nieuw, bijzonder ont
werp is. De personage zijn cli
chématig, maar worden gered
door het leuke spel, ook van
Mariangela Melato als de uit
gekookte en verliefde Ita
liaanse wier verleidelijke po
ses door Ennio Morricone van
grappige, begeleidende mu
ziek zijn voorzien.
Het meest geslaagd is het
slot, waarin alle betrokkenen
zich bij een schouwburgvoor
stelling van de opera „Othello"
bevinden. Mister Eddie, die
achter het bedrog van zijn
vrouw is gekomen, stormt bin
nen om zich op haar te wre
ken. Zijn vrouw heeft inmid
dels snel de rol van een zieke
zangeres overgenomen en ont
popt zich als operazangeres,
die ten overstaan van een volle
zaal wordt aangevlogen.
„So Fine" van Andrew
Bergman. Roxy 2 in Bergen op
Zoom.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Door Henk Egbers
Van Gerard Reve, die van
avond komt spreken in de
Openbare Bibliotheek van
Breda, is dezer dagen versche
nen: Brieven aan Simon C,
1971-1975 (uitg. Veen, 29,50).
Tweederde van deze aan Si
mon Carmiggelt en zijn vrouw
Tiny gerichte brieven zijn eer
der in twee andere boeken
verschenen; zeventig pagina's
niet eerder gepubliceerde
brieven zijn aan deze bunde
ling toegevoegd. Deze nieuwe
brieven dragen anecdotisch
wel, maar inhoudelijk geen
nieuwe zaken aan. Het spiege
lend gesprek van Gerard met
zichzelf over Liefde, Sex en
Dood gaat nog een tijdje door.
Het Revianisme is inmid
dels een soort monument of
instituut geworden. Er is wat
afstand gegroeid. Over het hoe
en waarom van zijn ontluiste
rende manier van schrijven is
veel gepubliceerd, zodat het
volk - om in zijn stijl te blijven
- niet meer te hoop loopt tégen
hem, maar hem een interes
sante verschijning vindt. Leuk
voor een lezing.
Zoals mogelijk bekend, ver
scheen deel I van deze brieven
als derde hoofdstuk van „De
Taal der Liefde", dat sedert
1972 twaalf drukken beleefde.
Ze stammen uit zijn Veenen-
daalse periode. De teksten zijn
erg ingekleurd door die plaats
met zijn heftige religieuze te
genstellingen; met zijn diaspo-
ra-katholicisme rond de Sal-
vatorkerk.
Het tweede deel van de brie
ven verscheen voor het eerst
in 1974 onder de titel „Het Le
ven Is Gewoon Een Lied" in
„Het Lieve Leven". Dat is de
periode dat Weert als woon
plaats een rol ging spelen en
Kevelaer het als Maria-oord
ging afleggen tegen Lourdes.
Narcistische literatuur; ironi
sche symboliek, waarvan de
middelen (racistische opmer-
■MMMM
•ueui snau 'n ja;iat 'japuosnpa.1 'map uba uapptui
'uappiui luiid 'uappim jao(a 'douiptnap 'ueur uba ;aoa 'squp uaua;s 'map ut saiierx :QNISS01d0
kingen, blasfemie e.d.) het doel
niet altijd heiligen.
Het derde deel is dus hele
maal nieuw. Het is de periode,
dat zijn Franse buitengoed
steeds meer vorm krijgt en hij
uiteindelijk vertrekt naar La
Grace (De Genade). In Frank
rijk leven biedt fiscale voorde
len. Want „die rode joden troep
in Den Haag" probeerde hem
uit te kleden. „Waarom word
jij ook niet katholiek, Simon,
net als Tiny en ik?" vraagt hij
Carmiggelt. Met Paul Steen
bergen en Myra Ward, die
dichtbij hem wonen in Frank
rijk, heeft hij gesprekken over
het katholicisme. „Ik denk dat
ik dacht dat God echt bestond,
etc. Het Credo en het Eeuwige
Moederschap Gods en het Me-
deverlosserschap van Maria
zijn eeuwige waarheden van
het hart. Door deze dingen leef
en schrijf ik en word ik niet
krenterig en drink ik mijn
eigen niet dood".
Verder pakt hij een aantal
figuren flink bij hun kuif. „De
oude Albert Gerrit S. Komrij"
kan niet wat hij kan. Kon hij
dat wel dan hoefde hij „niet
meer voor een fooi voor dat
hetsblad (Vrij Nederland)
werken en kon hij zelf zijn
ontwenningskuur betalen".
Verder heet het: „dat commu
nistische reptiel Theun de
Vries, wiens kerk in 20 jaren
minstens 20 maal zoveel on
schuldige mensen heeft ver
moord als mijn kerk in 20 eeu
wen". Ook hoopt hij dat Fer-
nandinus en Bibelebonsebeb
ooit nog eens „in een kommu-
nisties konsentraatsiekamp
doodgeknuppeld worden, sa
men met het schurftige reptiel
Brugsma
En zo zijn er nog wel enkele
voorbeelden uit dit nieuwe
derde deel op te hangen. Nu
kun je twee dingen doen. Of
instemmen met zijn eigen uit
spraak in een van de brieven:
„Ik lui maar wat, en ik ben ge
woon een fascist...", of met een
gewichtige Reviaanse theorie
het doel de middelen laten hei
ligen (tenslotte zitten we met
Reve op het kerkelijke pad).
„Zuiver op de graat kan je
geen tekst van hem aan zonder
het spook van de context op je
weg te ontmoeten", schreef
Speliers eens in zijn Reve-stu-
die. Gerard probeert alle be
staande structuren, cliché-ge
dachten en rolpatronen over
(homo-)erotiek, sex, liefde en
dood te doorbreken om zelf
overeind te kunnen blijven.
Dat de r.k.-kerk daarbij voor
de nodige „aangevers" kan
zorgen ligt voor de hand. Maar
daarover is al zoveel gezegd.
Wie zich de serie brieven
boeken van Reve heeft aange
schaft (Brieven aan Wimie;
Brieven aan Bernard S. en
Brieven aan Josine M.) en zich
daarbij wel voelt, mag dan ook
dit deel niet missen. Sterker:
in deze serie vind ik dit deel
het interessantst.
