Olympisch festijn in 1984 kost
\elastingbeta Ier in VS niets
PERTEM-S£Xn£
nnors
dam
KEIHARDE BUSINESS ZORGT VOOR HEEL ANDERE AANPAK
DINSDAG
4 JANUAR1198
)INSDAG 4 JANUAR11983
joewel de Olympische Spelen van
>80 in Moskou nog tamelijk vers in
>t geheugen liggen, zijn de
tmende Spelen nog slechts
reeëntwintig maanden van ons
«rwijderd. Op 28 juli 1984 zal in het
Memorial Coliseum van Los
ïgeles de door Walt Disney
roductions geënsceneerde
leningsceremonie voor de 23ste
[lympische Spelen worden
>houden. Een sportevenement dat
>or het eerst in de geschiedenis
il worden afgewikkeld zonder
>moeienis van de overheid.
|hlet organisatiecomité, The Los
ngeles Olympic Organizing
ommittee(LAOOC), had zich tot
[>el gesteld met gebruikmaking van
estaande accomodaties en
lanciële steun uitsluitend uit de
irticuliere sector, de Amerikaanse
ilastingbetaler voor onvrijwillige
jdragen te vrijwaren. Een
volutionair idee, uit nood geboren,
omdat de stad Los Angeles niet
bereid bleek om zich hiervoor in de
schulden te storten, dat
aanvankelijk met een fikse dosis
scepsis werd begroet.
Het Internationale Olympische
Comité (IOC) had na de aanwijzing
van Los Angeles voor de Spelen van
1984 zeven maanden nodig om zich
te laten overtuigen van de kans van
slagen. Het ging uiteindelijk
overstag, veel keus had het IOC ook
niet omdat de enige tegenkandidaat
van de Californische metropool,
Teheran, zijn kandidatuur had
ingetrokken.
Nu, op minder dan twee jaar van
de opening, zijn de twijfels rond de
'Spelen van de commercie'
grotendeels weggenomen. Hoe een
groep gewiekste zakenlieden erin is
geslaagd dit te verwezenlijken,
wordt in bijgaand verhaal uit de
doeken gedaan. Een van onze
verslaggevers bracht een bezoek
aan Los Angeles.
schotland
■w II!
llllllUlllllllilllll
T2g
lik
T43
Er wordt druk gewerkt om de accomodatie op tijd gereed te krijgen.
- FOTO ARCHIEF DE STEM I
■eldtennistoernooi, dat vanj
in het Sportpaleis Ahoy' inl
dt gekenmerkt door een bij-|
e meest opvallende namenj
Björn Borg. De Amerikaan
id finalist tegen Guillermcl
nbledon en Flushing Mea-I
ind om "Rotterdam" ook opf
door Loon Krijnen
os Angeles speelt op zeker
Door Dirk van der Kaap
latie. Zonder eventuele bo-
lusbij dragen of zwart uit-
letaalde startgelden is hel
lit jaar opgetrokken tol
165.000 dollar (ongeveei
100.000 gulden). De winnaar 8 Angeles (UCLA).
ds enkele maanden heeft het Los Angeles
ympic Organizing Committe (LAOOC) een
uw kantoor betrokken aan de rand van het
rein van de Universiteit van Californië in
steekt dit jaar 50.000 dollai
n zijn zak (bijna 135.000 gul
len) en de verliezer de helft
laarvan.
De ABN, de hoofdsponsor
/an het toernooi, heeft in
/erband met de tienjarige
uitgave van het toernoo
blijkbaar een forse scheut
water in de wijn gedaan
Vorig jaar, bij de persconfe
rentie na de finale, sprak de
directie van de bank zijr
ernstige twijfels uit over he
voortbestaan van het toer
nooi. "We moeten eerst maar
eens bekijken in hoeverre
het in deze tijd moreel haal
baar is om een tennisser
voor een weekje werk he
viervoudige modale jaarsa
laris van een werknemer
van onze bank uit te beta
len", zo heette het toen. De
gebruikelijke pessimistische
geluiden na afloop van hel
toernooi in Rotterdam zul
len straks wel opnieuw te
horen zijn. De publiciteits-
waarde van het tweede lus
trum blijkt desondanks be
langrijker dan de morele be
let sobere drie verdiepingen hoge gebouw wordt
■eet na het beëindigen van de Olympiade overge-
igen aan de gigantische, meer dan 30.000 studenten
lende 'studiefabriek'.
jaar zelf naar voren bracht
In dat licht bezien zal he'
ABN-toernooi in Rotterdam
ook wel moeiteloos het twin
tigjarig bestaan halen.
De volgende spelers hebbel
zich tot nu toe aangemeld voo
het wereldtennistoernooi in Rot
terdam: Jimmy Connors (VSt
Gene Mayer (VSt), Peter McNa
mara (Aus), Björn Borg (Zwe
Mark Edmondson (Aus), Buste
Mottram (Eng), Tim MayotH
Sadri (VSt), Van Winitsky (VSt!
Pavel Slozil (Tsj), Pat Dupr
(VSt), Henri Leconte (Fra), Vic
tor Amaya (VSt) en Rod Frau
ley (Aus).
Een geschenk van het or
ganisatiecomité, maar ook
weer niet helemaal, want de
universiteit heeft zelf een
kwart van de bouwkosten
voor haar rekening moeten
nemen.
Het symboliseert een
beetje de handelswijze van
het LAOOC, het pretendeert
de gemeenschap een grote
dienst te bewijzen met gel
den afkomstig uit het be
drijfsleven.
Leiding
De grote man achter het
LAOOC is Peter V. Ueber
roth die sinds 1979 de titel
van president voert. De 43-
jarige is het schoolvoorbeeld
van de man die de 'Ameri
kaanse droom' heeft verwe-
zwaren, die de sponsor vorig zenlij kt. Goed voorkomen,
sportief, gelukkig getrouwd
en miljonair. Hij startte
twintig jaar geleden met een
reisbureau dat inmiddels is
uitgegroeid tot het op één na
grootste van de Verenigde
Staten (First Travel Corpo
ration).
Zijn rechterhand is Harry
L. Usher, vice-president en
general-manager. Deze ju
rist, met als specialiteit de
(VSt), Hank Pfister (VSt), Johi wet„evine betreffende 7a-
saHri (VSO Van winitskv tvsi ,wetgeving Detrenenae za-
Celtic liep maandag verr
send tegen het vierde verli
punt aan in de thuiswedsti ponder controle hebben.
ken op het gebied van de
amusementssector, werkte
tot voor kort in het Walhalla
voor advocaten, Beverly
Hills. De in het domein van
de filmsterren opgedane er
varing maakte hem bij uit
stek geschikt contracten af
Ie sluiten met sponsors en
'igenaren van de te gebrui
ken sportaccomodaties.
Twee handige heren die de
Olympische zaken behoor-
tegen FC Dundee. Celtic n
soepel de leiding door Bu
en Nicholas. Dundee kW
Hoewel van diverse kan
ten het predikaat 'Spelen
van de commercie' op de ko-
echter terug door twee stel jnende grote gebeurtenis in
momenten en fraaie doelpi
1984 is geplakt, draait
ten van Sinclair. Aberdi Ueberroth de zaak helemaal
steeg naar de tweede pl»
door een overwinning met
op Dundee United, dat voor
wedstrijden op die pos
stond. Simpson, Weir
McGhee scoorden.
Uitslagen: Celtic - FC Dui
2-2, Dundee United - Aberdeen
Hibernian - St.Mirren 1-1, Mol
„Ik durf rustig te stellen
lat het de minst commercië
le spelen uit de geschiedenis
sullen worden. Er worden
lij voorbeeld hooguit vijftig,
naar waarschijnlijk veel
Hinder officiële sponsors
toegelaten. Ter vergelijking,
Ie Winterspelen in Lake
?lacid werkten met maar
IJl iefst 381 sponsors. Boven-
lien worden ze zorgvuldig
Kilmarnock 3-0, Motherwel geselecteerd waarbij repu-
Glasgow Rangers 3-0. latie en toewijding met be
rekking tot de jeugd en de
Stand: 1 Celtic 18 - 32, 2. Al 'port in het algemeen een
deen 19 - 29, 3. Dundee Un. 18
4. Glasgow Rang. 18 - 18, 5.
Dundee 18 - 16,6. St.Mirren 19
7. Morton 19 - 14, 8. Hibernian
13, 9. Motherwell 19 - 13, 10,
marnock 19 - 9.
in
'rote rol speelt."
„Iedere sponsor krijgt de
tolegenheid meer te doen in
'et belang van de Olympi
sche Spelen dan alleen maar
een financiële toezegging.
Zij kunnen op verschillende
manieren bijdragen, bij
voorbeeld door verbetering
en uitbreiding van accomo
daties te financieren. De
grote ondernemingen die in
het verleden altijd hebben
geprofiteerd van door sport
lieden op de Spelen vergaar
de populariteit, zullen hier
door voor het eerst het me
rendeel van de kosten voor
hun rekening nemen."
„Een goed voorbeeld van
hoe een onafhankelijk zake
lijk systeem kan werken.
Wij kunnen zelfs garande
ren dat 1984 winst zal ople
veren. Dit overschot komt
geheel ten goede aan de
amateursportbonden in de
Verenigde Staten omdat de
LAOOC een organisatie is
zonder winstoogmerk."
De totale organisatiekos
ten belopen een bedrag van
ongeveer 450 miljoen dollar.
Ter dekking hiervan staan
het LAOOC drie bronnen ter
beschikking waarvan niet
de te verwachten sponsor
gelden de voornaamste is,
maar de verkoop van radio-
en televisierechten. De derde
zuil is de kaartverkoop die
pas het komende voorjaar
van start zal gaan. Aan tele
visiecontracten is tot op dit
moment voor zo'n kwart
miljard dollar afgesloten. De
Amerikaanse maatschappij
ABC tekende voor 225 mil
joen, West-Europa voor 16
miljoen, terwijl kleinere
contracten zijn aangegaan
met Australië, Nieuw-Zee-
land en de Filippijnen. Grote
brokken als Japan, Oost-
Europa en Zuid-Amerika
moeten nog komen.
Omdat het geld vooruit
betaald wordt heeft het LA
OOC inmiddels een aardige
rente opleverend werkkapi
taal verzameld. Aan de an
dere kant eist het IOC onge
veer een kwart van de tv-
opbrengsten voor zich op.
Aan de kaartverkoop
denkt het LAOOC 80 mil
joen dollar over te houden
terwijl op de souvenirspro-
duktie een winst van naar
schatting tien miljoen kan
worden gemaakt waarvan
de helft inmiddels in de
schatkist van het comité is
gevloeid.
De derde, zekere bron van
inkomsten, waarop de orga
nisatoren bouwen, de spon
sors, moet 116 miljoen dol
lars opleveren. Zeventig
procent van dat bedrag is
reeds aan het comité overge
maakt, naar nog acht kandi-
Peter V. Uberroth
daat-sponsors wordt nog ge
zocht.
Een traditionele Europese
mogelijkheid om het budget
aan te vullen, het houden
van loterijen, stond niet ter
discussie omdat de staat Ca
lifornië dergelijke bezighe
den verbiedt. Ook giften aan
het comité zijn niet mogelijk
door de bijzondere onderne
mingsvorm die het LAOOC
heeft gekozen.
Officieel
De sponsors doen inmid
dels hun best aan de eisen
van het LAOOC, niet te ver
warren overigens met het
Amerikaanse Olympische
comité, USOC, te voldoen.
Zij mogen zich in de recla
mecampagne met het predi
kaat 'Official Sponsor' tooi
en en doen dat met verve.
Southland Corporation, die
levensmiddelenzaken bezit
onder de naam 7-Eleven en
een wielerploeg sponsort
met onder anderen Eric Hei
den en zijn Nederlandse ma
nager Charles Taylor, roept
uitbundig uit: „Wij hebben
ons tot doel gesteld al onze
klanten en medewerkers
volledig te interesseren voor
de Olympische Spelen." De
luchtvaartmaatschappij
United Airlines: „Wij vin
den het buitengewoon ple
zierig de Spelen te onder
steunen, omdat wij zo in de
jeugd geïnteresseerd zijn."
Dat zijn ongetwijfeld ook
Anheuser-Busch, een van de
grootste bierbrouwerijen ter
wereld en het wat onschade
lijker merk Arrowhead Pu-
ritas, dat officieel de Spelen
van drinkwater mag voor
zien. Verder zijn onder meer
Coca Cola, Canon, American
Express, Levi Strauss en
McDonald's van de partij.
Arco (Atlantic Richfield
Corporation) volstaat niet
met de kosten van de atle
tiekbaan in het Olympisch
stadion voor haar rekening
te nemen, maar financiert
tevens zes andere banen van
Olympisch formaat in het
stedelijk gebied van Los An
geles.
Southland geeft een indi
recte bijdrage door het Velo
drome te laten bouwen ter
waarde van vier miljoen
dollar. General Motors laat
500 Buicks rijden om offi
cials te verplaatsen. First
Interstate Bank opent vijf
tijdelijke kantoren als servi
ce aan de deelnemers en be
geleiders, terwijl Levi
Strauss 14.500 uniformen
voor de officials zal maken.
Mc Donald's legt drie mil
joen op tafel voor het Olym
pisch zwembad dat in aan
bouw is op de campus van de
pal ten noorden van het Co
liseum liggende Universiteit
van Zuid-Californië (USC).
Van al deze commerciële ac
tiviteiten zal de Europese te
levisiekijker overigens geen
weet hebben, de regels van
het IOC laten reclame, in
welke vorm dan ook, niet
toe.
Alles bij elkaar genomen
lijken Ueberroth en Co. het
tot nu toe niet zo slecht te
hebben gedaan. Er zullen
geen problemen met de ac
comodaties zijn, op twee na
waren deze allen reeds voor
handen en de organisatie
lijkt te voldoen aan de opzet
alleen gelden uit de zakelij
ke sfeer nodig te hebben.
Desondanks is het imago
van het LAOOC niet be
paald gunstig. Ueberroth is
daarover teleurgesteld.
„Vooral van de Amerikaan
se pers hadden wij wat meer
steun verwacht. Als ons idee
om geheel los van de over
heid een dergelijk evene
ment te organiseren in de
praktijk werkt, en dat zal
het, hebben wij toch iets ge
presteerd waardoor men
met meer vertrouwen in de
Olympische toekomst kan
kijken. Na Montreal en Lake
Placid is gezegd dat de als-
Harry L. Usher
maar stijgende kosten de
doodsteek voor de Spelen
zullen betekenen, maar wij
bewijzen dat het ook anders
kan. Daarnaast wordt ver
wacht dat 1984 ons land drie
en een half miljard dollar
aan extra inkomsten zal op
leveren. Ik moet nog zien
wie dat zou kunnen evena
ren."
Veiligheid
Dat het Los Angeles
Olympic Organizing Com
mittee niet altijd rooskleu
rig in beeld is gekomen,
dankt het bijvoorbeeld aan
zaken als 'wie draagt de
kosten voor de veiligheid
van de deelnemers'. Al vier
jaar lang onderhandelt de
stad Los Angeles met het co
mité over een grotere bij
drage van het LAOOC dat
slechts drie van de twintig
miljoen dollars wil fourne
ren, het restant behoort tot
de verantwoordelijkheid
van de stad vindt het comité.
Een reactie die vragen heeft
opgeroepen want op deze
wijze kan moeilijk worden
volgehouden dat de Spelen
de belastingbetaler geen
geld kosten. Deze maand
wordt alsnog een overeen
komst in deze verwacht hoe
wel besprekingen die in de
eerste week van oktober
zouden plaatsvinden reeds
werden uitgesteld.
Een nog grotere bron van
zorgen voor Ueberroth en de
zijnen is de uitgave van her-
denkingsmunten. Hoewel de
te verwachten opbrengst
hieruit niet in de begroting
van de Spelen is opgenomen,
is het niet te versmaden als
appeltje voor de dorst. Bij
vorige Olympische Spelen
heeft het uitgeven van mun
ten tot enorme winsten ge
leid. 'München 1972' bracht
de Westduitsers ruim zes
honderd miljoen gulden ex
tra in kas. 'Montreal 1976'
nog altijd de helft, terwijl
'Moskou 1980' meer dan
tweehonderd miljoen gul
dens opbracht.
Niet zo verwonderlijk dat
de Amerikanen dromen
hadden van inkomsten van
tegen de tweehonderd mil
joen dollar, waarvan de
helft naar het Amerikaanse
Olympische Comité zou
gaan. De opzet van het LA
OOC was als volgt: er zou
den door de Amerikaanse
Munt zeventien verschillen
de herdenkingsmunten wor
den gefabriceerd die vervol
gens tegen een bescheiden
prijsje aan twee commercië
le ondernemingen zouden
worden doorverkocht om
over de hele wereld op de
markt te worden gebracht.
Compromis
Het plan leek aanvanke
lijk op weinig weerstand te
stuiten. Het wetsvoorstel
kreeg de steun van uiter
aard het LAOOC, het Witte
Huis en een Senaatscommis
sie om daarna de volledige
Senaat te passeren zonder
een enkele wanklank.
De problemen ontstonden
in het Huis van Afgevaar
digden, waar het naar een
subcommissie was verwe
zen, onder voorzitterschap
van ene Frank Annunzio.
Deze afgevaardigde van de
staat Illinois was gealar
meerd omdat het wetsvoor
stel onder meer gelegenheid
bood aan kopers om de aan
koop aftrekbaar te maken
van de belasting. In het
uiterste geval zou de Ameri
kaanse staat daardoor wel
honderd miljoen dollars aan
belastingopbrengst kunnen
ontgaan. De openlijke steun
van het LAOOC aan dit
wetsvoorstel kwam daar
door in een merkwaardig
daglicht te staan, het steun
de immers een wet die de
staat veel geld zou kunnen
Sam the Eagles, de offciële Olympische mascotte
kosten wat tegenstrijdig
(was met de slogan: „De
Olympische Spelen zal de
belastingbetaler niets kos
ten."
Annunzio vond de uitgave
van één munt meer dan ge
noeg terwijl bij de verkoop
de tussenhandel moest wor
den geëlimineerd. Het LA
OOC gaf de strijd echter niet
op, het vond een bevriend
congreslid, Fernand St. Ger
main, bereid een nieuw
wetsvoorstel in te dienen dat
als twee druppels water op
het eerste leek. Het scheen
deze keer voorspoediger te
gaan, maar bij de stemming
in het Huis van Afgevaar
digden kregen Annunzio en
zijn medestanders opnieuw
de overhand.
Er kwam uiteindelijk toch
iets uit de bus, een compro
misvoorstel van Annunzio
haalde het. De Amerikaanse
munt gaat nu 50 miljoen zil
veren dollars en twee mil
joen gouden tiendollarstuk-
ken produceren en zelf ver
kopen die respectievelijk
tien en vijftig dollar zullen
kosten.
Het LAOOC leeft nu tus
sen hoop en vrees, het kan
maximaal honderd miljoen
opleveren, maar enige ga
rantie biedt het niet.
Kritiek
Onafhankelijk als het is
van de overheid profileert
het LAOOC zich volgens de
critici ook als een instantie
die haar eigen weg volgt
zonder zich veel van ande
ren aan te trekken. Dat
blijkt ondermeer uit de keu
ze van de accommodaties.
Hoewel het 'de Spelen van
Los Angeles' heet te zijn, be
vinden zich slechts zeven
van de twintig te gebruiken
sportcomplexen binnen de
feitelijke stadsgrenzen.
Voor de hand liggende
mogelijkheden werden soms
simpelweg genegeerd, zoals
in het geval van de military.
Dit driedaagse ruitersport
evenement speelt zich af op
de beroemde Santa Anita
baan in het dertig kilometer
van het centrum gelegen
voorstadje Arcadia. Voor de
tweede dag van de military,
waarop de cross wordt afge
werkt, moet echter worden
uitgeweken naar een andere
omgeving. Een logische keu
ze zou het gloednieuwe
paardesportcentrum in
Griffithpark zijn geweest.
Dit in de heuvels van Hol
lywood gelegen complex dat
enkele jaren geleden in ge
bruik werd genomen, werd
evenwel niet in de bezichti-
gingstoer van prins Philip,
de hoogste ruitersportbaas,
opgenomen toen deze drie
weken geleden de banen
kwam inspecteren. In plaats
daarvan werd hij naar het
190 kilometer zuidelijker ge
legen Fairbanks ranch in
San Diego county geloodst.
Hij keurde dat nog braak
liggende terrein goed ook al
omdat hem was verteld dat
de smog in Los Angeles te
hinderlijk voor de edele
viervoeters zou zijn.
De woordvoerder van de
bezitter van Griffithpark, de
park- en recreatieafdeling
van de stad Los Angeles,
was in alle staten. „De mist
is nog nooit eerder ter spra
ke gekomen sinds wij onze
kandidatuur indienden. Bo
vendien als de lucht voor de
paarden al niet goed genoeg
is, wat moet het voor de at
leten dan wel niet zijn?"
Het LAOOC heeft nooit
serieus overwogen het ge
makkelijk bereikbare Grif
fithpark in haar plannen op
te nemen.
Wellicht dat het nog op
haar schreden moet terug
keren omdat het verre van
zeker is dat de raad van San
Diego county met de plan
nen akkoord zal gaan, maar
natuurlijk struikelt ook het
beste paard wel eens. Duide
lijk maakt dit voorval wel
dat de geringe populariteit
van het LAOOC niet zo
maar uit de lucht komt val
len, wat echter de conclusie
dat de Spelen van 1984 zon
der grote problemen worden
afgewerkt niet in de weg
mag staan. Alleen de poli
tiek kan dit nog verhinde
ren.
