Angst voor kernwapens versluiert
gevaren van conventionele wapens
Burgeroorlog
op Corsica
voor de deur
Perez de Cuellar nog
niet geprofileerd
na moeilijk VN-jaar
Hoe hard zijn
de cijfers
van de PTT?
BISSCHOPPEN IN GESPREK MET PvdA
einig
oor ni
onden
ernwape
an top
'NOORDIERSE TOESTANDEN' DREIGEN
MILJOENEN-GATEN IN PROGNOSES
FïfifflVS™
DINSDAG 4 JANUAR11983
ACHTERGROND
WAPENS BLIJVEN AANTREKKELIJKE HANDELSWAAR
INSDAG 4 JANUARI
IALDE - De Libanes
n het gisteren voor d
I voor de besprekinge
^trekking van de Isra
PROEP TOT
T11 PAGINA 4
Door Harold Jackson
WASHINGTON - De diepe bezorgd
heid in Europa en de Verenigde Sta
ten over de nucleaire bewapenings
wedloop dreigt de minder dramati
sche, maar minstens even grote ge
varen van conventionele bewape
ning volledig te overschaduwen.
Toch is er sinds 1945 geen atoombom meer
gevallen. Wel zijn er sinds het eind van de
Tweede Wereldoorlog ruim 150 oorlogen ge
voerd met conventionele wapens, variërend
van Korea tot de Falkland Eilanden, van
Vietnam tot het Midden-Oosten, van Bangla
desh tot Biafra. De tienduizenden mensen die
in deze oorlogen om het leven kwamen wer
den niet gedood door Pershings of SS-20-ra-
ketten, maar door bommen en kogels die voor
een groot deel waren geleverd door beide su
permachten.
De regering-Reagan heeft alleen al in 1982
voor een bedrag'van 30 miljard dollar aan
conventionele wapens verkocht aan het bui
tenland. Om met senator William Proxmire
te spreken, de regering-Reagan verkoopt op
het moment „aan iedereen, waar dan ook, om
welke reden dan ook. Wapenleveranties zijn
in de plaats gekomen van diplomatiek ver
keer."
Wapens zijn voor velen aantrekkelijke
koopwaar, dat blijkt wel uit de laatste cijfers.
Het regime van president Duvalier in Haïti
bijvoorbeeld kocht in 1982 voor 336.000 dollar
aan Amerikaanse wapens, president Marcos
van de Filipijnen voor 45 miljoen dollar en
president Moboeto van Zaïre voor meer dan
11 miljoen. De afdeling verkoop van het Pen
tagon wist zelfs door te dringen tot afgelegen,
arme landen als Togo waar de militaire lei
ders 30.000 dollar voor wapens neertelden om
aan de macht te kunnen blijven.
Dit beleid om aan jan en alleman wapens te
verkopen is in de Verenigde Staten van vele
kanten gekritiseerd. Senator Gary Hart: „Ik
denk dat de regering zich moet gaan realise
ren dat we de problemen in het Midden-Oos
ten, het Verre Oosten, Afrika en Latijns-
Amerika niet alleen met wapenleveranties
kunnen oplossen."
De Amerikaanse wapenhandel heeft zich
over de hele wereld verbreid. Van de 61 onaf
hankelijke landen waren er in 1982 96 die wa
pens hebben betrokken van de Amerikaanse
regering. Daarnaast hebben particuliere wa
penfabrieken (die toestemming nodig hebben
van de regering) nog eens wapens geleverd
aan 31 andere landen.
De regering voert tot haar verdediging aan
dat ze te negatief wordt beoordeeld. Een van
de conclusies van een recent rapport van het
ministerie van buitenlandse zaken luidde:
„De Verenigde Staten leveren bij lange na
niet zoveel wapens aan de Derde Wereld als
veel mensen denken". Volgens het rapport le
verden de Sowj et-Unie en West-Europa wat
de meeste categoriën wapens betreft grotere
aantallen. De Amerikaanse cijfers omvatten
naast wapens ook militaire projecten of de
kosten van „breed opgezette trainingspro
gramma's voor troepen", aldus het rapport.
Het rapport toont bijvoorbeeld aan dat Ame
rika de afgelopen tien jaar 7440 tanks aan
Derde Wereldlanden had geleverd tegen de
Sowjet-Unie 13.220. Wat gevechtsvliegtuigen
betreft had het Pentagon er 1540 geleverd en
het Kremlin 3705.
Onafhankelijke bronnen, zoals het Onder
zoekbureau van het Congres, vertonen echter
een beeld dat lang niet zo mooi is als het Witte
Huis het doet voorkomen. Zo zou volgens dit
bureau 61 procent van de wapens in de Derde
Wereld afkomstig zijn uit de Verenigde Sta
ten tegen 39 procent uit de communistische
landen.
Hoe het ook zij, het is duidelijk dat de Vere
nigde Staten niet kieskeurig zijn als het om
wapenleveranties gaat en dat Reagan dras
tisch is afgeweken van het beleid van zijn
voorganger Carter. Terwijl president Carter
in 1977 had verklaard dat „de Verenigde Sta
ten van nu af aan wapenlevereranties als een
uitzondering in de buitenlandse politiek zul
len beschouwen" heeft Reagan verklaard dat
wapenverkoop „een essentiëel onderdeel is
van Amerika's defensiebeleid en een onmis
baar element van zijn buitenlandse politiek".
Cijfers van het Witte Huis zelf wijzen uit
dat Amerika in de afgelopen tien jaar aan
Latijnsamerikaanse landen 21 onderzeeërs
heeft verkocht, 38 oorlogsschepen en 200 ge
vechtsvliegtuigen waarvan er 15 supersonisch
waren. Daarnaast heeft het militair materiëel
verkocht aan zwart Afrika alsmede 35 tanks
en 275 grote mitrailleurs. Aan het Midden-
Oosten en Azië heeft het ruim 10.000 pantser
wagens, 3000 helicopters en 7290 luchtdoelra
ketten verkocht.
In het eerste jaar van zijn ambtsperiode
heeft het Pentagon voor 25,3 miljard dollar
aan wapens verkocht, aldus een bekendma
king van Reagan destijds en dan waren de le
veranties waarvoor geen toestemming nodig
was van het Congres nog niet eens meegeteld.
Daarnaast werd er door particuliere fabrie
ken nog eens voor 3 miljard dollar verkocht.
Het Pentagon had de laatste zeven jaar niet
meer zoveel verkocht.
Alles bij elkaar genomen hebben 's werelds
grootste wapenleveranciers ervoor gezorgd
dat Derde Wereldlanden sinds 1972 voor 268,5
miljard dollar aan wapens hebben uitgege
ven. Ze hebben er tevens voor gezorgd dat we
nu moeten leren leven met een groot aantal
instabiele regimes die afgezien van allerlei
andere wapens alleen al 31.840 tanks tot hun
beschikking hebben, 54.555 stuks artilleriege-
schut, 6630 supersonische gevechtsvliegtuigen
en 35.735 geleide raketten.
Copyright The Guardian/De Stem
Van onze correspondent Jan Örummen
PARIJS - Op het eiland Corsica waar de laatste
dagen weer een aantal bomaanslagen plaatsge
had heeft dreigt nu een burgeroorlog uit te bre
ken.
Als gevolg van de voort
durend agressiever worden
de houding van een zekere
groep van het FLNC (Natio
naal Corsicaans Bevrij
dingsfront) en de relatieve
onmacht van de autoriteiten
om daar iets tegen te onder
nemen wil een deel van de
bevolking een paramilitaire
zelfverdedigingsorganisatie
in het leven roepen.
Het gewapend tegen over
elkaar komen te staan van
twee bevolkingsgroepen zou
met name als gevolg van de
heersende spanning en het
onstuimige karakter van de
meeste eilandbewoners tot
een burgerstrijd kunnen lei
den. Parijs is vastbesloten
zijn autoriteit te handhaven
maar het kan gezien de uit
muntende organisatie van
het bevrijdingsfront (waar
van een groep opgeleid is in
Libië en Ierland) daar wei
nig tegen uitrichten.
Vorig jaar heeft het front
meer dan 800 aanslagen ge
pleegd. Dat is meer dan
driemaal zoveel als in 1980
ondanks het feit dat de rege
ring van Mitterrand de
eilandbewoners via plaatse
lijke verkiezingen een zeke
re mate van zelfbestemming
verleend heeft. Deze maat
regelen worden evenwel
door het front ten enen male
ontoereikend gevonden. Het
FLNC streeft naar een ver
regaande autonomie hoewel
er elementen zijn die niets
meer of minder dan een af
scheiding van Frankrijk en
volledige zelfstandigheid
willen.
De betrekkelijke machte
loosheid van de politie is ook
het gevolg van het feit dat
het overgrote deel van de
bevolking zich op de aller
eerste plaats Corsicaan en
dus 'anders' voelt. Dit leidt
er toe dat de bevolking zelfs
als zij de zogenaamde ter
reur van het front sterk af
keurt niets onderneemt om
een ingrijpen van de politie
te-vergemakkelijken. Bij de
aanslagen zijn geen dodelij
ke slachtoffers gevallen om
dat op de eerste plaats ge
poogd wordt materiële scha
de aan te richten en vrees in
te boezemen.
Het bevrijdingsfront richt
zijn acties in eerste instantie
tegen de van het vaste land
afkomstige Fransen die als
bezetters beschouwd wor
den ondanks het feit dat
Corsica sedert 1768 Frans is.
Deze Franse vastelanders
worden kolonisatoren ge
noemd en zij worden ervan
beschuldigd „op schandelij
ke wijze te profiteren van de
kolonialistische uitbuiting
van het eiland".
"Behalve tegen allerlei in
stellingen als banken, za-
kenbedrijven, en artsen
praktijken heeft het FLNC
nu ook een felle actie tegen
het onderwijzend personeel
ontketend. En wel omdat dit
met het Franse onderwijs de
Corsicaanse taal en cultuur
zou besmetten. Een aantal
leerkrachten die bedreigd
zijn of wief woning opgebla
zen werd is al ijlings naar
het vasteland vertrokken,
anderen hebben dringend
tot overplaatsing aange
vraagd.
Het bevrijdingsfront heeft
nu officieel een revolutio
naire belasting ingesteld en
financiële bijdragen van de
bevolking geëist. Deze laat
ste op de eerste plaats van
welgestelde Corsicanen ter
wijl de zogenaamde revolu
tie-belasting geheven wordt
van vastelanders. In ruil
daarvoor zal het front deze
vastelanders hun definitief
vertrek uit Corsica mogelijk
maken. Die vastelanders die
het front willen steunen,
zullen een aanzienlijke fi
nanciële bijdrage moeten le
veren en hun commerciële of
andere activiteiten mogen
niet tegen het economisch of
culturele belang van het
eiland gericht zijn. Het niet
betalen van de revolutionai
re belasting of financiële
bijdrage zal, zo wordt te
verstaan gegeven, met bom
aanslagen gestraft worden.
Het FLNC verklaart dat
telkenjare 3000 Corsicanen
het eiland verlaten omdat zij
er geen bestaansmogelijk
heid meer vinden maar dat
ook elk jaar 6000 Fransen
(zij beschouwen zichzelf niet
als Fransen) zich op Corsica
vestigen. Deze zogenaamde
kolonisering heeft er toe ge
leid dat de helft van alle be
stuursfuncties, 40 procent
van het onderwijspersoneel
en 35 procent van de mid
denstand en zakenlieden
vastelanders zijn. Deze laat-
sten verklaren dat de „le
gendarische afkeer van de
Corsicanen voor het ver
richten van regelmatige ar
beid" daar de diepere oor
zaak van is.
Terwijl nu overal op het
eiland opschriften versche
nen zijn met de leuze 'I
Francese Fuora' (De Fran
sen eruit) heeft de groep
'Vrij Corsica', die bestaat uit
voorvechters van het tot'
Frankrijk behoren van het
eiland, besloten de paramili
taire organisatie te organi
seren om de vastelanders en
zeker de Corsicaanse 'rene
gaten' te beschermen. Indien
het inderdaad tot een tegen
over elkaar staan van twee
volksgroepen komt, zou er
een 'Noordierse situatie' op
het eiland geschapen kun
nen worden. Parijs is zoals
gezegd vastbesloten zijn
autoriteit op Corsica te blij
ven doen gelden en is teleur
gesteld dat zijn tegemoetko
mende maatregelen in feite
de situatie nog ernstiger ge
maakt schijnen te hebben.
Van onze redactie buitenland
NEW YORK - Een jaar na zijn ambtsaanvaar
ding als secretaris-generaal van de Verenigde
Naties is er nog geen pijl te trekken op Javier
Perez de Cuellar en zijn verrichtingen.
De meeste delegaties in dg
volkerenorganisatie vinden
dat er nog wat meer tijd
moet verstrijken vooraleer
hij zijn stempel heeft ge
drukt.
Er zijn er echter die me
nen dat Perez al heeft aan
getoond dat hij de zwakste
secretaris-generaal is die de
VN tot nu toe hebben gehad,
zoals er anderen zijn die
vinden dat hij de juiste
koers vaart. Zij zeggen dat
hij beseft dat er wat de grote
mogendheden betreft zoveel
hoofden als zinnen zijn en
geen ervan een secretaris
generaal wil die optreedt
alsof hij een soort superchef
is.
Het was een verwijt dat
Perez' voorganger Kurt
Waldheim werd gemaakt
die vorig jaar een derde
ambtstermijn begeerde,
maar wiens streven onder
een reeks Chinese veto's
sneuvelde.
Waldheim liet de Vere
nigde Naties als een aan
zienlijke warboel achter,
vooral op het stuk van het
personeel. Zijn opvolger be
loofde „puinruimen en om
buigen", maar de vakbond
bond van het personeel heeft
hem al verweten dat hij zijn
beloften niet gestand doet.
Er zijn stakingsdreigingen
geweest.
Politiek gezien is het een
slecht jaar voor Perez en
voor de Verenigde Naties
geweest. Men heeft hen ten
aanzien van de grote vraag
stukken rond oorlog en vre
de, vooral wat Libanon be
treft, links laten liggen.
De eerste handschoen die
de secretaris-generaal werd
toegeworpen gold de Falk-
landcrisis tussen Groot-
Brittannië en Argentinië.
Pas laat erbij gehaald omdat
geen der twee partijen het
wilde, bood hij tenslotte zijn
goede diensten aan.
Na een week of twee van
broze onderhandelingen, tij
dens welke hij zich afzon
derlijk met de een en de an
der v.erstond, moest Perez de
Cuellar erkennen dat hij
had gefaald. De oorlog die
hij had hopen te voorkomen,
brak uit en de Britten joegen
de Argentijnse bezettings
troepen van de Falklandei-
landen weg.
Sindsdien heeft de secre
taris-generaal vergeefs ge
poogd Groot-Brittannië
over te halen tot onderhan
delen met Argentinië, zoals
de Algemene Vergadering
bij herhaling verzocht.
Teneinde opgelopen scha
de op het westelijk halfrond
te herstellen, steunden de
Verenigde Staten Perez,
Washington had in de oorlog
vierkant achter Engeland
gestaan.
Kurt waldheim, nu gast
hoogleraar aan de George-
town-universiteit van
Washington, was Amerika's
kandidaat voor nog een
ambtstermijn als secretaris
generaal, tegen de Tanza-
niaan Salim Achmed Salim,
die als te radicaal en politiek
grillig werd beschouwd.
Onaanvaardbaar voor
China, dat van het begin af
aan had gevonden dat de
nieuwe secretaris-generaal
iemand uit de derde wereld
moest zijn, gaf Waldheim
zich uiteindelijk gewonnen
en maakte de weg vrij voor
een aantal kandidaten uit
die wereld.
Perez de Cuellar, voorma
lig delegatiehoofd van Peru,
won. Jeane Kirkpatrick, de
Amerikaanse chef-delega
tieleider, prees hem in het
openbaar als een man die
nieuwe hoop voor de Vere
nigde Naties belichaamde.
Israel en Zuid-Afrika
hadden uitgekeken naar
respijt voor het voortduren
de gevit van Waldheim. De
Oostenrijker had het bij bei
de landen gedaan omdat hij
hun grensschendingen altijd
krachtig hekelde.
Perez de Cuellar heeft zel
den wat te zeggen over inci
denten die door de Israëliërs
of Zuidafrikanen worden
ontketend. Het is zijn plicht
niet, zegt hij, tot wrevel van
de meeste zwarte en Arabi
sche lid-staten van de vol
kerenorganisatie.
De sympathie van het
Amerika van Ronald Rea
gan voor zowel Israel als
Zuid-Afrika is welbekend
en opgemerkt is dat de nieu
we secretaris-generaal
Washington-wellicht wat te
veel naar de ogen ziet.
Lof kreeg Perez vooral
van het westen toegezwaaid
voor een openhartig rapport
aan de Algemene Vergade
ring waarin hij de tekortko
mingen van de Verenigde
Naties opsomde en de lid
staten opriep meer gebruik
van de organisatie te maken.
Wijlen president Breznjev
van de Sowjet-Unie stelde
een topbijeenkomst voor
van leden van de raad voor
het onder de loep nemen van
de wereldproblemen en het
zoeken naar oplossingen.
Binnenkort bezoekt Perez
de Cuellar Washington om
Reagans steun te vragen
voor een positiever houding
van de Verenigde Staten je
gens de VN.
De secretaris-generaal
heeft nooit verkiezingsstrijd
geleverd om zijn ambt te
krijgen en hij heeft gezegd
dat hij in is voor maar één
termijn, wat diplomatieke
kringen zowel een pro als
een tegen vinden.
Hij kan zich verzetten te
gen druk van lid-staten op
het terrein van wat buiten
de Verenigde Naties ge
noemd zou kunnen worden
politiek patronage. Maar
met een ambtstermijn van
nog vier jaar en geen kijk op
herbenoeming, zou zijn be
stuur kunnen worden afge
daan als vleugellam.
Perez de Cuellar is geen
secretaris-generaal van de
„nieuwe bezem" gebleken.
Veel raadgevers van Wald
heim zijn blijven zitten en
de medewerkers die de nieu
we man zich heeft gekozen
zijn naar alle waarschijn
lijkheid niet beter, zij het
ook niet slechter, dan hun
voorgangers in het secreta
riaat.
Leenman
Smit-Kroes
FOTO ANP
Door onze Haagse redactie
DEN HAAG - De directeur-generaal van de
PTT, drs. Ph. Leenman, is er ook dit jaar weer
snel bij met nieuwe cijfertjes: hoeveel Irieven
gaan „zijn" postbodes in het nieuwe jaarbezor-
gen, hoeveel nieuwe telefoons zullen er rukelen
en hoeveel korter zullen de rijen aan het loket
straks hopelijk zijn?
Die cijfers vinden gretig
aftrek. Niet omdat ze nu zo
nieuw zijn, eerder omdat ze
zo indrukwekkend zijn: er
worden weer ruim 4 miljard
brieven en pakjes bezorgd
en meer dan 5 miljard tele
foongesprekken gevoerd. En
dat voor 14 miljoen Neder
landers. Wat zijn we toch
communicatief.
Maar echt nieuw zijn de
cijfers niet. Ze zijn terug te
vinden in het laatste jaar
verslag van de PTT en ook
in de begroting van de mi
nister van Verkeer en Wa
terstaat, de politieke „baas"
van de PTT. Deze begroting
voor 1983 wordt over enkele
weken in de Tweede Kamer
behandeld. Wie echter de
PTT-prognoses uit die be
groting naast de cijfers legt
die Leenman gisteren pre
senteerde, ziet opmerkelijke
verschillen.
Hieronder staan de (afge
ronde) resultaten voor 1982
en 1983, zoals Leenman die
gisteren presenteerde, in
miljoenen guldens (-119 be
tekent dus een verlies van
119 miljoen gulden) en tus
sen haakjes staan de ver
wachtingen in de begroting,
zoals de Tweede Kamer die
binnenkort behandelt:
sloten een appeltje v>or de
dorst opzij te zetten inplaats
van hun geld direct ti con
sumeren. Daardoor Lalde
de RPS/Postgiro in 192 de
beste spaarresultaten in
haar bestaan.
In 1981 had de Rijkslost-
spaarbank ruim 6,8 milpen
spaarrekeningen met eento
taal tegoed daarop van a'n
17 miljard gulden. Voig
jaar (1982 dus) bleek let
aantal spaarrekeningen
volgens verwachting, tot b-
ven de 7 miljoen te zijn gt-
stegen, maar werd er eet
miljard gulden meer op di
rekeningen opzij gezet dai
de PTT nog voorspelde in de
begroting die bij de Tweede
Kamer ligt. Er is nu een
spaartegoed van bijna 20
miljard gulden. Dat bedrag
verwachtte de PTT aanvan
kelijk pas aan het eind van
dit jaar te bereiken.
Kortom: voorspellingen in
een slechte economische si
tuatie, met grote rentever-
schillen, blijven moeilijk.
Kijk alleen maar naar de re
sultaten van de Postcheque-
en Girodienst, die dit jaar
geen 145 maar 210 milj»en
gulden verlies dreigt te na
ken. Die snelle versleclte-
ring geeft Leenman 'ol-
1982 1983
Post41 (2) -100 (-19)
Telecommunicatie296 (243) 319 (2'6)
Post/giro-119 (-103) -210 (-15)
Bedrijfsresultaat218 (142) 9 (2)
Rente over reserves786 (786) 889 (8i9)
Totaal PTT-resultaat1004 (928) 898 (9(1)
Rijkspostspaarbank282 (276) 307 (3(8)
Behalve bij de rente over
reserves en de resultaten bij
de RPS is er dus nogal wat
verschil tussen de voorspel
lingen, die enkele maanden
in de begroting 1983 werden
gedaan, en de cijfers die
Leenman gisteren presen
teerde. Zit daar iets vreemds
achter, rekenfouten of er
ger? Nee, het gaat immers
om voorspellingen: de lijn
naar de toekomst wordt
doorgetrokken met gegevens
die op dat moment bekend
zijn en daarbij zit men er
wel eens een miljoentje of
wat naast. Dat kan bankdi
recteur A, bedrijfseconoom
B of directeur-generaal
Leenman gebeuren.
Er zijn zaken die niemand
kan voorspellen. In 1982
werden er drie verkiezingen
gehouden en dat leverde ex
tra postbestellingen van de
daarbij benodigde papieren
op. De groei van de postbe
stellingen viel daardoor veel
hoger uit dan aanvankelijk
gedacht.
Ook bleven de economi
sche berichten somber, zodat
heel wat Nederlanders be-
doende reden om te zeggn
dat „kostenbesparende >n
opbrengstverhogende maa
regelen noodzakelijk zijl".
De PTT-topman mag troi-
wens nog steeds verontrut
kijken naar het feit dat o<X
dit jaar bijna het hele be
drijfsresultaat (waar
schatkist dankbaar van pro
fiteert) uit rente over reser
ves komt.
Maar wat moet de Tweedi
Kamer met de laatste cijfer!
van Leenman? De begin vo
rig jaar goedgekeurde be
groting voor 1982 voorspelde
voor de PTT nog een be
drijfsresultaat van 1076 mil
joen gulden, dat werd later
bijgesteld naar 928 miljoen
en Leenman liet het gisteren
weer boven het miljard stij
gen: 1004 miljoen. Wat moet
je als kamerlid daar nu van
denken. De minister dringt
er politiek op aan geen „ga
ten" in de begroting te
„schieten", maar in de tus
sentijd vallen die miljoenen
gaten bijna automatisch.
Bedrijfseconomisch ver
klaarbaar, maar wat doen
politici ermee?
Willebrands
- FOTO ARCHIEF OE STEM
Door Herman Mertens
BISSCHOPPEN en socialisten: Niet
bepaald een combinatie die even
makkelijk in de mond ligt als spek
en eieren, ook als is de enige priester
in het parlement een socialist.
Nog niet zo heel lang geleden immers was
het gebruikelijk dat vanaf de kansel de ban
vloek werd uitgesproken over communisme,
socialisme en aanverwante heidense geloven.
Een goed katholiek was KVP-er en daarmee
basta.
Er kon daarom van een historische ontmoe
ting worden gesproken toen drie weken gele
den de PvdA-top een gesprek had met de Ne
derlandse bisschoppen. Nog nooit eerder is er
een dergelijk officieel gesprek geweest, ook
niet vóór het mandement van 1954, waarbij
het katholieken werd verboden op de PvdA te
stemmen.
Uiteraard is de bemiddeling van priester
kamerlid David van Ooijen er niet vreemd
aan geweest dat op 17 december de complete
PvdA-top rond de tafel zat met de bisschop
pen, die „graag op de uitnodiging waren inge
gaan", zoals kardinaal Willebrands het uit
drukte.
Hoewel de „tijdgeest" het mandement heeft
doen verbleken en stemadviezen in de kerk
niet meer worden gehoord is er van een echt
hartelijke relatie tussen de katholieke kerk
en de socialisten nog geen sprake. En nie
mand verwachtte dan ook, dat de rooms-rode
ontmoeting zou uitgroeien boven het kennis
makingsniveau.
Dat is dan ook niet gebeurd. Sterker: in
kringen van de PvdA is de bijeenkomst al
„teleurstellend" genoemd.
Onderwerp van gesprek was de plaats van
de levensbeschouwing in de moderne samen
leving. Meer in het bijzonder zou het daarbij
gaan om de taak en de plaats van de kerk en
godsdienst in verhouding tot de politiek en de
politieke partij. Ook de levensbeschouwing en
identiteit binnen algemene instellingen als
scholen, ziekenhuizen, bejaardenoorden en
welzijnsinstellingen zouden ter sprake ko
men.
Maar tot die principiële discussie is het tot
verdriet van de deelnemende PvdA-ers niet
gekomen. De kerkvaders bleken hun taak als
herder zeer letterlijk te zien en toonden zich
voornamelijk bezorgd over het uitdunnen van
de kudde gelovigen. „De bisschoppen stelden
zich behoudend, om niet te zeggen behoud
zuchtig op, stonden niet echt open voor een
principiële discussie", zegt een deelnemer aan
het gesprek.
De geestelijken namen de gelegenheid te
baat om nog eens duchtig hun hart te luchten
over enkele kerkelijke zaken waarmee de po
litiek zich de afgelopen tijd heeft beziggehou
den. De financiële verhouding tussen kerk en
staat en de afkoopregeling die daarbij werd
gehanteerd zit de kerk nog steeds dwars, zo
ook de vermindering van het aantal aalmoe
zeniers in het leger, de vrijstellingskwestie en
de omzetting van de grondslag van scholen.
Vooral dat laatste punt was een heet hang
ijzer. De bisschoppen zien de ontkerkelijking
in de scholen met rasse schreden toenemen en
informeerden met vrees naar het PvdA-
standpunt over het veranderen van de identi
teit van een confessionele school. Dat stand
punt is bekend: als een meerderheid van de
ouders een andere grondslag wil moet dat
mogelijk zijn. Momenteel kan dat wettelijk
alleen door de hele school eerst op te heffen en
daarna een nieuwe te stichten.
Na afloop van de gedachtenwisseling spra
ken beide partijen van een historische en ver
heugende ontmoeting, een mijlpaal in de rela
tie tussen sociaal democratie en de RK kerk
provincie. Dat blijkt achteraf inhoudelijk ge
zien allemaal wat overtrokken.
Maar er is afgesproken, dat de gesprekken
worden voortgezet, waarbij allereerst de
„scholenkwestie" en het veiligheidsbeleid op
de agenda zullen staan. Misschien dat er toch
nog iets moois groeit.
onze redactie buitenland
SHINGTON - Vrezend dat
terrorisme zich in 1983 zal
>reiden zullen de VS hun
itaire bases in Europa nog
>i* gaan beveiligen.
Washington houdt men
ning met de mogelijkheid
extremistische elementen
slagen op Amerikaanse
itaire installaties zullen
;en om te protesteren tegen
plan van de Navo tegen het
sra
Van Ooyen
- FOTO ANP
fa zes uur van bespre
ngen en onderling
erleg in Khalde, ten
den van Beiroet, werd
een gezamenlijke ver-
ring meegedeeld dat
Van onze redact
MtSCHAU - De Poolse regeri
nes in het leven geroepen die
men van de verboden onafha
De nieuwe vakbonden moe-
i gisteren gaan functione-
a, maar het officiële persbu-
au PAP meldde dat de
lerderheid van de arbeiders
h nog niet heeft aangeslo-
t.
,De stemming van terug-
jdendheid en afwachting is
5 aanwezig onder het perso-
ïl van veel bedrijven", zo
"de PAP mee. Volgens het
bureau „betekent dit niet
de meerderheid van de
'knemers heeft besloten
bij de nieuwe vakbonden
te sluiten".
'ndanks de enorme publici-
in de officiële media zijn
werknemers niet toege
en tot de nieuwe vakbon-
die zijn opgezet nadat So-
jriteit van overheidswege
verboden en opgeheven,
officiële vakorganisaties
(gen het recht het bezit van
dariteit over te nemen. De
ergrondse organisatie So-
riteit en andere groeperin-
hebben opgeroepen de
iwe vakbonden te boycot-
n onze redactie buitenland
1AG - Tijdens de bijeen-
ist van leiders van het
rschaupact, die vandaag en
'gen in Praag wordt ge
ilen, zal het wapenoverleg
en de Sovjet-Unie en de
enigde Staten naar alle
trschijnlijkheid centraal
in.
'e bijeenkomst van het
dgevende Politieke Comité
het Oosteuropese bondge-
chap vormt de eerste ge
nheid waarop de nieuwe
isische partijleider Andro-
naar het buitenland reist
ls hij in november werd
•zen tot opvolger van
(jnev.
e kranten in de Sovjet-
e hebben tot dusver geen
e'e aanwijzing gegeven
de agenda' van de top.
lr in de afgelopen dagen
hsten zij bij herhaling
vallen op het Amerikaanse
(erialisme', waarmee zij
lelijk maakten dat Moskou
P
t
z
g
d
v
l
