POPJAAR 1982
IET DENDEREND
DE LIJST VAN 1982
Lezers als
recensenten
Dadaïsme van The Residents
Blackfoot: hard op bluesbasis
popspraak
'Soukous':topje van Afrikaanse ijsberg
Kate Bush: kwestie
van geven en nemen
i.
27 pnt
2.
19 pnt
19 pnt
4.
16 pnt
16 pnt
6.
14 pnt
14 pnt
8.
12 pnt
12 pnt
10.
11 pnt
11.
10 pnt
10 pnt
10 pnt
14.
9 pnt
15.
c c c c
a a a a
00 00 00 00
19.
7 pnt
20.
7 pnt
7 pnt
22.
7 pnt
6 pnt
6 pnt
6 pnt
Fleetwood Mac:
Zomerse plaat
JAIN UAH I - FttiHUAHl - MAAHI - AHHIL - Mtl - JUNI - JULI - AUGUSI US - SEPTEMBER
- OKTOBER - NOVEMBER - DECEMBER - JANUARI - FEBRUARI - MAART - APRIL - MEI -
IUU'J JANUARI - FEBRUARI - MAART - APRIL - MEI - JUNI - JULI - AUGUSTUS - SEPTEMBER
W Ofc - OKTOBER - NOVEMBER - DECEMBER - JANUARI - FEBRUARI - MAART - APRIL - MEI -
Muziek als billenwarmer
Kevin Rowland and Dexys Midnight Runners
- Too rye aye
Fleetwood Mac - Mirage
Duran Duran - Rio
Kate Bush - Dreaming
Talking Heads - The name of this band is.
ABC - Lexicon of love
Joe Jackson - Night and day
Simple Minds - New golden dream
Comsat Angels - Fiction
UB40 - UB44
Iron Maiden - Number of the beast
Peter Gabriel - Peter Gabriel
Culture Club - Kissing to be clever
David Thomas - Sound of sand
Residents - Tunes of two cities
Bruce Springsteen - Nebraska
Simon and Garfunkel
- The concert in Central Park
The Sound - All fall down
Toto - VI
Ultravox - Quartet
Roxy Music - Avalon
Modern English - After the show
Blackfoot - Highway songs live
Kid Creole and the Coconuts - Tropical gangsters
Rush - Signals
POPMUZIEK zelf lijkt niet alleen
nog steeds een mannenzaak te
zijn ook waar het gaat er over te
schrijven laten alleen de mannen
van zich horen. Tenminste voor de
Popspraak-prijsvraag stuurden de
dames amper in.
Niet dat het dat veel
eenvoudiger maakte, want met
115 verschillende elpeetitels en
soms een minimaal verschil in
punten was het een hels gepuzzel
dat een toch wel opmerkelijk
resultaat opleverde.
De eerste plaats voor Dexys
Midnight Runners is niet zo
verrassend, want met twee goede
singles als trekker, lovende
kritieken alom en een
enthousiasme dat zich van veel
popmuziek onderscheidt hadden
Kevin Rowland c.s. een sterke
troef in huis en dat ze hoog
zouden scoren viel dus wel te
verwachten.
Fleetwood Mac is eigenlijk de
enige van de oude garde, die nog
hoog scoort, Bruce Springsteen,
Simon and Garfunkel en Roxy
Music komen weliswaar nog wel
in deze lijst voor, maar het
scheelde weinig of ze waren er
buiten gevallen.
Opvallend is het aandeel van de
nieuwe Engelse groepen. Duran
Duran, Comsat Angels, Simple
Minds, ABC en Culture Club doen
het goed, terwijl ook de non-
commerciële popmuziek van
David Thomas en The Residents
zijn fans door dik en dun kent.
Ook de hardrock/heavy metal is
met Iron Maiden, Blackfoot en
Rush beter vertegenwoordigd dan
in voorgaande jaren. Ronduit
slecht komen echter de zwarte
Kevin Rowland op 1 met zijn Dexys
Midnight Runners* - foto toon den ouden
muziekvormen er vanaf. Geen
Marvin Gaye of Prince en ook
geen echte reggae. Enige
enigszins 'zwarte' groepen zijn
UB40 met Engelse reggae en Kid
Creole and the Coconuts, waarbij
het opvalt dat die laatste groep
het op single en tijdens concerten
uitstekend doet, maar in deze lijst
slechts ternauwernood een
notering haalde.
Alles bij elkaar genomen is het
zeker geen onaardige lijst en een
redelijke afspiegeling van het
popjaar 1982, dat op plaat niet
echt schokkend was, maar toch
veel constante kwaliteit liet
horen.
De winnaars van platenbonnen
staan elders op deze pagina met
recensie en al afgedrukt.
Door Wim van Leest
Beenwarmers zijn mooi, bodywarmers ook
en lichtgevende truien vind ik fantastisch.
Jammer genoeg komt er geen muziek uit,
dus deze verrukkelijke verrassingen van
het jaar 1982 dingen niet mee naar de titel
de beste plaat van het jaar. Bij mij niet
tenminste en dat maakt het moeilijk, want
zo denderend was 1982 nou ook weer niet
in muzikaal opzicht.
eindredactie
wim van leest
Wat er gebeurd is: Engelse muziek werd
vrolijker, Amerika bevestigde zijn naam als
bastion van (symfonische) rock, de heavy
metal blijft het goed doen, België werd op zijn
minst popiand nummer drie, nederlandstalig
blijkt ineens te kunnen, exotische ritmes
komen meer en meer in, de soulmuziek
ontdoet zich langzaam maar zeker het disco-
juk en er is meer ruimte voor 'ongewone'
muziek.
Persoonlijk ben ik het blijst met de
ontwikkeling in de zwarte Amerikaanse
muziek en als ik een jaarlijstje zou maken dan
zouden bijvoorbeeld Marvin Gaye en Prince
heel hoog scoren. Die platen stralen iets uit
dat ik bij veel andere elpees niet ben
tegengekomen. Ze zijn zeker voor het genre
vernieuwend, maar bovendien als uitingen
van muzikaal talent en zeggingskracht dit jaar
nauwelijks geëvenaard.
Ook blij ben ik met de acceptatie van met
name Afrikaanse ritmen. Via Talking Heads,
XTC en Peter Gabriel zijn Fela Kuti, King
Sunny en de verzamelplaten 'Sound
d'Afrique I en II' al min of meer gemeengoed
en op dat terrein liggen nog talloze
mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld maar eens
aan de vloed Latijnsamerikaanse muziek, die
(nog) nagenoeg onontgonnen is, terwijl ook
oostwaarts richting India en Japan aardige
dingen te beluisteren zijn. De verzamelelpee
'Music and Rhythm' geeft daar een mooi
beeld van.
En beter nog: koop in plaats van platen
liever trommels, bellen, fluiten,
rammelaartjes en noem maar op. Heb je
tenminste muziek als straks de stroom
voorgoed uit valt en je je billen warm moet
dansen, omdat voor dat deel van je lijf nog
geen geschikte 'warmers' voorhanden
blijken te zijn.
De opkomst van de Belgische groepen heb
ik bij het overzicht van 1980 al aangegeven
en het belang van België wordt onderstreept
door sterke platen van ondermeer TC Matic,
Jo Lemaire en Twee Belgen.
Nederlandstalig kan en daar heb ik vrede
mee, al hou ik mijn twijfels. Er wordt nog te
veel gemusiceerd in een succesvol stijltje,
zonder dat er noemenswaardige diepgang in
vooral muziek, maar ook tekst uit spreekt. Het
is een beetje gênant om te zien hoe iedereen
zich ineens op het Nederlands stort. In het
Engels kon men nog verhullen dat men niks
te zeggen hadden, maar in de eigen taal
wordt de leeghoofdigheid een
onontkoombare waarheid.
Engeland gaat volgens mij ten onder aan
zijn eigen 'veelzijdigheid'. Er worden
uitstekende singles gemaakt, maar veel van
de makers blijken een elpee lang en ook live
niet in staat om te boeien. Bovendien barst
het er van de poseurs, die het van een stijltje
moeten hebben. Adam Ant is er het
sprekendste voorbeeld van en ik kan me de
lovende artikelen nog herinneren in de
serieuze muziekpers.
De grote namen hebben hun positie
enigszins kunnen consolideren, maar meer
ook niet. Daar schuilt een gevaar, want de
grote platenmaatschappijen als Warner
Brothers, EMI en CBS drijven voor een groot
deel op dit soort groepen. Vroeger leverde dat
grof geld op, waardoor er ruimte was voor
platen met mindere goden of totaal nieuwe
groepen. Nu is die ruimte er niet meer en dat
is te merken. Nieuwe groepen komen bij die
grote firma's niet of nauwelijks aan de bak.
Voor volgend jaar verwacht ik niet zo gek
veel veranderingen. De luisteraar zal zeker
nog individueler worden, breder
geïnteresseerd raken. Wel wordt popmuziek
gezien de prijs van een plaat en de beurs van
de koper een duur genotsmiddel en een
mindere verkoop zal ongetwijfeld tot een
verschraling van het aanbod leiden.
Spectaculaire muzikale gebeurtenissen
voorzie ik niet. Wel een volwassener produkt,
want met name de elpee heeft in zijn 33
centimeter doorsnee nog groeimogelijkheden
genoeg. Ik ben benieuwd.
TUNES OF two cities, de negende elpee van
The Residents is het vervolg op de plaat
Mark of the mole', een soort hoorspel waarin
twee culturen in sociale en politieke strijd
verwikkeld zijn. De ene kant van 'Tunes of
two cities' geeft een beeld van de muziek van
de ene cultuur en kant twee belicht de andere
cultuur.
Deze thematische aanpak is typerend voor
dit merkwaardige popcombo uit San
Francisco. Iedere Residents-plaat heeft een
bepaald concept en bij 'Tunes of two cities
resulteert dat in een soort ballroom-muziek,
die je de indruk geeft in een café te verblijven.
Eenpilsje met nummers 'Serenade for Missy'
en Smack your lips (clap your teeth)
Het is trouwens niet eenvoudig om de
platen van The Residents te pakken te
krijgen, omdat de distributie van dit mini-
label (Ralph Records) niet door een grote
5platenmaatschappij verzorgd wordt, want de
muziek is op het eerste gehoor niet bepaald
makkelijk toegankelijk.
Sommigen kwalificeren het dan ook wel als
'anti-muzieken een Engels muziekblad heeft
de single 'Satisfaction', waarin The Residents
hun visie gaven op het overbekende Stones-
nummer, tot de meest weerzinwekkende plaat
uitgeroepen, waarschijnlijk geheel in
overeenstemming met de kijk die The
Residents op dit nummer hebben.
Er is nog iets dat de aandacht trekt bij deze
groep, ze bestaat al sinds 1972 en heeft in al
die jaren nooit de identiteit van de leden prijs
gegeven. Ze traden drie maal op, verkleed als
mummie, als Ku Klux Klan-leden en in
jaquets met grote oogballen als hoofd. Hun
zakelijke belangen worden beschermd door
een organisatie, die de naam CRYPTIC
CORPORATION draagt en er bestaat een
fanclub die WEIRD heet en zo n tweeduizend
leden over de hele wereld telt.
Het verschijnsel van The Residents is het
Dadaïsme van de 70-er en 80-er jaren.
Wim Libregts
Terneuzen
VOOR JE over Fleetwood Mac gaat praten
moet voorop gesteld worden dat de groep
zich sinds 1975 steeds duidelijker heeft
geprofileerd als in de eerste plaats vocale
groep in de traditie Beach Boys, Byrds en
Crosby, Stills, Nash and Young.
Met name znager-gitarist Lindsey
Buckingham gaat steeds meer
experimenteren met zijn stem; een lijn die
zich inzette op zijn solo-elpee 'Law and order'
en die ook op Mirage' zijn neerslag vindt.
Een kenmerk, dat 'Mirage' deelt met zijn
voorganger 'Tusk' is dat hij bij de eerste keer
draaien wat gladjes klinkt. Pas na een paar
weken regelmatig draaien gaan de nummers
leven en verschijnen de karakters van de
componisten. Buckingham's nummers zijn
meestal grappig, maar er is toch steeds
sprake van zoals hij zelf zegt 'a tear in a
clown's eye'. Stevie Nicks komt beter tot haar
recht dan op haar solo-elpee 'Bella Donna':
de produktie van Buckingham lijkt toch
onontbeerlijk. De nummers blijven enigszins
mystiek, woorden als 'dreams', 'gypsy' en
'velvet underground' zijn uit haar vocabulaire
nauwelijks weg te denken. Toch heeft een
nummer als 'Gypsy' iets meeslepends dat
moeilijk onder woorden te brengen is.
Christine McVie zit, sinds het begin van
haar carrière in 1967, nog steeds in de lift.
Haar nummers op deze elpee zijn bijzonder
sterk: van de harmonieuze samenzang met
Buckingham in 'Love'en 'Store'en de eerste
single 'Hold me' tot het aangrijpende
slotnummer 'Wish you were here'.
De composities zijn antuurlijk stevig
gegrondvest op de ritmesectie van drummer
Fleetwood Mac*
- fotowea
Mick Fleetwood en bassist John McVie, de
naamgevers van de groep. In 'Mirage' zitten
naast nieuwe vondsten elementen uit zowel
'Rumours' als 'Tusk', hetgeen het beste
wordt geïllustreerd met het nummer Eyes of
the world', met het ritme van het nummer
'Tusken de gitaarvirtuositeit van een
nummer als 'Never going back'.
Om kort te gaan: een typische Fleetwood
Mac-elpee. Jazeker: weinig hoogdravende
teksten, ook akkoord; maar wel een vrolijke
plaat, die boeit en uitstekend past bij een
zonnige zomer als die van 1982. Tot slot een
advies: zet de plaat eens 's morgens op na
een laat avondje, dan klinkt hij nog beter!
Ger Rombouts
Rijsbergen
VERZAMELELPEES zijn voor vele
muziekliefhebbers meestal niet
aantrekkelijk. Vaak is het een willekeurig
samenraapsel van eerder verschenen
succesnummers. De geluidskwaliteit van
bijvoorbeeld de van radio en tv bekende
'20 hits'-platen is dikwijls slecht. De echte
liefhebber heeft de originele singles of
elpees dan ook meestal al in huis.
Anders wordt het als er eens een
verzamelelpee verschijnt met daarop
muziek die in Nederland nog niet eerder te
krijgen was. Als zo'n plaat dan ook nog vol
staat met aanstekelijke Afrikaanse
amusementsmuziek, dan wordt het
helemaal leuk.
Eind 1981 verscheen 'Sound d'Afrique I'
en in de zomer van 1982 kwam daar
'Sound d'Afrique II: Soukous' bij. Op
'Soukous' staan zeven nummers van
artiesten uit vijf Afrikaanse landen. Zaïre is
met drie artiesten vertegenwoordigd,
Kameroen, Kongo, Mali en de Centraal-
Afrikaanse Republiek elk met één. De
muziek op 'Soukous' geeft uiteraard
slechts een beperkt beeld van de huidige
ontwikkelingen in de Afrikaanse
popmuziek. Voor een eerste indruk van de
amusementsmuziek uit het midden-westen
van Afrika leent de plaat zich echter
uitstekend.
Bij oppervlakkige beluistering lijkt
uiteraard alles op elkaar. Maar na een paar
keer draaien wordt het duidelijk dat er veel
meer in de muziek zit. De heldere
gitaarklanken en de sterk ritmische drums
ondersteunen de vaak schitterend
melodische vocalen. Dit komt het best tot
uiting in 'Dede Priscilla' van Lea Lignanzi
en 'Madeleine' van Pablo, de twee mooiste
nummers van de elpee. Met name het
laatstgenoemde nummer is zeer geschikt
voor de radio.
'Soukous' is nog maar het topje van de
ijsberg. De komende jaren zal blijken dat er
veel meer mooie muziek in Afrika is dan de
meeste vermoeden. Voor de doorbraak van
deze muziek is het wel van belang dat er
een betere distributie van de platen komt.
Ook zal de radio meer aandacht aan deze
muziek moeten besteden. Luister maar
eens naar 'Cadence' van Radio Cité (93.2
MHz), elke zaterdag van 19.30 tot 22.00
uur.
René Lambregts
Oud-Gastel
ALS JE de zwarte letters op de kaft van mijn
schoolagenda moet geloven ben ik een fan
van Kate Bush. Kleine letters, dat wel, want ik
probeer het zoveel mogelijk voor mezelf te
houden. De regelmatig gehoorde
opmerkingen als 'heksje van het jaar' en
'quasi-diepzinnig dametje' hebben mij doen
besluiten mij weinig meer over haar uit te
laten. En omdat je anders voor gek verklaard
wordt sluit ik me meestal op als ik naar haar
luister.
En zelfs dan nog met de koptelefoon op,
want haar aparte stem dringt overal
doorheen. Mijn platenverzameling groeit
gestaag, maar de eerste drie werken van haar
nemen een belangrijke plaats in. Dit is leuk
voor mij, minder leuk echter voor familie en
vrienden. Toen ik dan ook thuis kwam met de
vierde langverwachte elpee van Kate,
verdween ik zo snel en onopgemerkt mogelijk
naar mijn kamer en sloot alles en iedereen
buiten. De deur ging dicht, de draaitafel aan
en de koptelefoon op.
En ik? Ik ging absoluut plat. Het was weer
zover, ze bracht me weer iets nieuws. De
eerste drumsolo van 'Sat in your lap' was
gelijk goed raak en gaf meteen aan welke weg
ze ingeslagen was na de derde elpee 'Never
for ever'. Alles was nieuw, goed nieuw
overigens.
Na dit nogal opwindende intro voert Kate
ons via het lieflijke, gevoelige 'There goes a
ten nar' (over een bankroof) naar een prachtig
hoorspelachtig stuk muziek, waarbij dode
soldaten, platgebrande gebouwen en
wegvliegende helicopters langs onze ogen, in
dit geval oren, voorbij gaan. Ze weet in 'Pu/I
out the pin-verwijzing naar een
handgranaat- voor ons een spookachtig beeld
op te roepen.
Suspended in Gaffais weer opener,
kwalitatief zeer goed, maar makkelijk te
beluisteren. Kate walst je daarna weer gelijk
plat met 'Lqave it open' waarin ze de
zwakheid van de mensen aansnijdt. En weer
die prachtige drumsolo 's en dan de klikDe
eerste helft is voorbij.
En zonder aarzelen zetten we kant twee op
met als eerste de titelsong 'The dreaming',
waarin Kate het opneemt voor de
oorspronkelijkeinmiddels verdreven
bewoners van Australië. Dit thema beeldt ze
uit als het menselijke brein, de geest waaruit
de indringers verdreven moeten worden. Dit
combineert ze weer met een huis, zoals
beschreven in het boek en de griezelfilm 'The
shining'.
Angstaanjagende muziek, gevolgd door
het folksongachtige 'Night of the swallow',
wederom met een zware doch schitterende
tekst. Dan toont Kate ons het thema 'liefde'
op een geweldige manier in 'AU the love' met
zweverige, ijle kinderstemmetjes op de
achtergrond. Gevoelig, maar zeker niet quasi.
En dan komt ze met een plaat, die graag als
bewijsmateriaal aangewezen wordt dat ze gek
zou zijn. In Houd in i' zingt ze nl. over een
sceance waarbij de weduwe van
boeienkoning Houdini contact probeert te
krijgen met haar echtgenoot. De drukkende
sfeer in de kamer wordt stijlvol uitgedrukt met
vioolspel. En nadat het gevraagde contact is
verkregen schotelt Kate ons nog een waar
stukje exorcisme voor. Ze probeert namelijk
een aantal 'poltergeisten' uit haar huis te
krijgen. Zeker geen stuk om vol verwachting
aan anderen te laten horen.
We zijn er doorheen. Al krijg je er nooit,
nooit genoeg van. Dit is pas muziek, maar je
moet er wel wat moeite voor doen. Met wat
meer aandacht en geduld ga je dit meisje
waarderen.
Jaco Emmen
Roosendaal
'HIGHWAY Songs live', de zesde schijf van
de steengoede indianengroep Blackfoot uit
Jacksonville, Florida (komen daar niet
meer van die goede groepen vandaan?)
opgenomen in Engeland met de bekende
Stonesmobile is een uitstekende live-
registratie geworden.
Niet alleen door de duidelijke
inspanningen van de groep, maar ook door
de keuze uit het betere werk van de groep.
De band speeld hardrock op een
bluesbasis, die in Engeland geweldig
aanslaat en dat hopelijk ook in Nederland
gaat doen. Goed, de songs zijn allemaal
door zanger/gitarist Medlocke en
drummer Spires geschreven op 'Rollin'
tumblin" na, dat is van Elmore James.
De plaat opent met het goede 'Gimme,
gimme, gimme', gevolgd door 'Evrey man
should know' met een prachtige break en
een agressieve tekst (blijf van mijn meisje
af!). Dan volgt de verrassing van de plaat:
'Good morning'. Dat is snel fris en met
zang van het enthousiaste publiek: een
aanrader voor de Motorhead-fans.
De volgende song 'Dry county' is
typische southern rock met een lekkere
bluesy ondergrond. Als we het hebben
over lekkere nummers volgt de cover
'Rollin' tumblin", die overgaat in de
gemakkelijke meezinger 'Fly away'.
Kant twee opent met 'Road fever',
gevolgd door een prachtig gitaarintro voor
het verder zwakke nummer 'Trouble in
mind'. Na het intro volgt zang-break-einde
en Ricky Medlocke speelt op zijn
harmonica het intro voor 'Train train'. De
titelsong is het vaste toegiftnummer met
eerst melodieuze zang en dan een
schitterend gitaarduel tussen Charlie en
Rick (uitslag onbeslist). Howay the lads is
het gebrul van de Schotten op de plaat en
Blackfoot begint spontaan te jammen.
Blackfoot bestaat uit vier sympathieke
kerels, die niet te beroerd zijn om met je te
kletsen en handtekeningen uit te delen. De
plaat is een aanrader en opgedragen aan
Paul 'Shorty' Medlocke, grootvader van
Rick en inspirator. Als Blackfoot in
Nederland is, ga dan eens kijken, je zult
niet teleurgesteld worden.
Paul van den Elsaker
Gilze
