Kans op schot in Genève door Andropovs voorstel Moedeloos parlement slikt eigen bijdrage Verzekeren tegen ontvoering kost afgrijselijk veel geld J JAMIN HEEFT ZOVEELLEKKERS VOOR DE KERST, DAT HEELWAT KALKOENEN OPGELUCHT ADEM HALEN. Opel he n nieuw Andropov: voorzet? Hypotheekrente per 21 dec. nieuw gara Isuzu als pick-up in Nederland donderdag 23 december 1982 ACHTERGROND Kidnap-polis moet geheim blijven DE LEUKE BOODSCHAPPEN HAAL JE BIJ JAMIN. de stem van donderda Achter de Watertorei *i*tde£<uve<Zf Opening op maandag 2 U kunt deze feestelijke en tot 18.00 uur ons nie Vervolgens zullen we d< Til Door Herman Mertens NA de westerse 'ontdekking' in de jaren '77-'78 van de Russische atoomraket van het type SS-20 (met drie af zonderlijk richtbare nu cleaire ladingen) en vrijwel gelijkertijd de ingebruikna me van de Backfire-bom- menwerper is het gevoel van onveiligheid onder de wes terse politici sterk aange wakkerd. Het onderzoeksbureau SI- PRI vermeldt daarover in zijn jongste uitgave van „Wapenfeiten": „Ter recht vaardiging van het verzoek om de middellange af standsraketten in West- Europa te moderniseren werd de aandacht in het bij zonder op de SS-20 geves tigd. Maar West-Europa had al bijna twintig jaar in de schaduw van de Russische raketten voor de middellan ge afstand geleefd." En inderdaad, de invoe ring van de SS-20 was niet meer dan een vervanging, en in technisch-militaire zin eigenlijk nog te laat ook, van verouderde typen als de SS- 4 en SS-5-raketten die heel West-Europa bestrijken. Maar, aldus „Wapenfei ten", de Russen hebben zich te weinig gelegen laten lig gen aan de bezorgdheid die hierover ontstond. Ze heb ben in politiek opzicht twee jaar lang niets ondernomen om deze onrust weg te ne men. En zo is het kwaad ge schied. Toen de Navo-raad eind '79 in Brussel het bekende dubbelbesluit nam (572 nieuwe raketten in West- Europa en daarover met de Russen onderhandelen) hield Breznjev vijf maanden lang verontwaardigd de poot stijf. De Navo zou daar mee voor het eerst de be schikking krijgen over op het land geplaatste raketten die vanuit West-Europa ver het contintent konden in vliegen tot voorbij Mos kou. Breznjev weigerde op basis van dit besluit met het westen te praten over de middellange afstandsraket ten. Later draaide hij bij, maar de standpunten zijn altijd zeer ver uit elkaar blijven liggen. De Navo heeft altijd ge weigerd de zogenaamde 'fo- reward based systems' en de Franse en Engelse kernwa pens mee te tellen in het 'plaatje' van de Europese krachtsverhoudingen. On der 'foreward based sys tems' wordt verstaan de nu cleaire afstandsbommen werpers die de Amerikanen in Engeland hebben gesta tioneerd en de onderzeeërs die rond Rusland kruisen met atoomraketten aan boord. Moskou beschikt namelijk zelf ook over dit soort wa pensystemen. Bovendien: hoe zit het met de Russische strategische wapenmacht? Moet bijvoorbeeld het Bear- vliegtuig, dat Amerika kan bereiken en dus ook in Euro pa kan worden ingezet, wel of niet meetellen in de Euro- balans? JOERI ANDROPOV En de Navo laat het Kremlin op de vraag waar om bijvoorbeeld de Franse raketten niet op de weeg schaal worden gelegd omdat die toch ook op het oosten staan gericht doodleuk we ten: „Wij kunnen er toch ook niets aan doen dat jullie je behalve de Navo nog meer vijanden hebben gemaakt?" Zo zijn er tal van verwik kelingen, die de onderhan delingen in Genève tot nu toe in een impasse hebben gehouden. Om nog maar niet te spreken over de vraag hoe een nucleair evenwicht gemeten moet worden. Naar aantallen lan- ceerinrichtingen, raketten, ladingen, de explosieve kracht van die ladingen, vliegsnelheid of een combi natie van deze factoren? De Russen hebben tot nu toe altijd geweigerd de SS- 20 af te strepen tegen het niet-opstellen van Kruisra ketten en Pershings. Het voorstel dat Andropov deze week heeft gedaan om aan Russische zijde alle middel lange afstandsraketten te ontmantelen boven het aan tal dat Engeland en Frank rijk bezitten is in dat opzicht dan ook een doorbraak. Hoewel het in hoofdzaak gaat om raketten die toch al voor de schroothoop waren bestemd (in het westen is zelfs wel eens verondersteld dat Moskou opzettelijk de oude SS-4's en SS-5's heeft laten staan uit onderhande lingsoogpunt) kost dat An dropov toch 60 tot 70 van de 333 moderne SS-20-raketten, waarmee er dus ongeveer 280 overblijven. Honderd daarvan zullen vanaf de an dere zijde van de Oeral Chi na onder schot houden. Op het eerste oog geen al te vergaand voorstel, want in het westen is men er al tijd vanuit gegaan, dat de Russen zouden stoppen met stationeren bij een aantal van rond de 300. Maar er is nog nooit een mogendheid geweest die ultra-modern wapentuig heeft weggegooid en als dat écht Andropovs bedoeling is kan er van meer dan alleen maar een Rus sisch gebaar worden gespro ken. Er is nog enige twijfel in het westen, want de Sow- jet-leider zou ook een terug trekking het het Europese deel van Rusland bedoeld kunnen hebben en dan kun nen de projectielen nog steeds het vrije westen be reiken. Frankrijk heeft al meteen afwijzend gereageerd. Niet verbazingwekkend, want zelfs de socialistische rege ring in Parijs wenst geen enkele consequentie te ver binden aan de onderhande lingen in Genève. De Fran sen voeren buiten de Navo om hun eigen kernwapenbe- leid. Ze willen persé voor hun eigen veiligheid zorgen via een nucleaire afschrik kingsmacht waarover geen enkele buitenlandse zeggen schap wordt geduld. Op de achtergrond speelt daarin de vrees voor Duitsland een grote rol Zo bezien is er nog lang geen zicht op resultaten in Genève. Temeer ook, omdat Andropov het antwoord op zijn 'Europese' voorstel dui delijk een rol wil laten spe len in de Russische opstel ling in de gesprekken over de intercontinentale raket ten. Maar voor het eerst gedu rende dit jaar lijkt er wel weer beweging in de on wrikbare standpunten mo gelijk. Andropov geeft er in elk geval blijk van, dat het hem iets waard is om de komst van nieuwe raketten in West-Europa te voorko men. Al zal die vaststelling zeer uiteenlopende politieke groeperingen in het westen om zeer uiteenlopende rede nen genoegen doen. Van ome Haagse redactie DEN HAAG - Met een mat en moedeloos debat hebben een handvol Tweede Ka merleden en een staatsse cretaris een politieke punt gezet achter een strijd die jarenlang met ongekende felheid is gevoerd: zieken fondspatiënten moeten van af 1 februari 2,50 betalen voor ieder recept voor ge neesmiddelen. Het moet zo'n tien jaar ge leden zijn dat het eerste ad vies hierover aan de Zieken fondsraad werd gevraagd. Waarom? Het aantal pillen en poeders dat de Neder landse patiënten samen slik ken schijnt ongezonde hoog ten aan te nemen. In ons om ringende landen is het medi- cijnverbruik wel twee keer zo hoog, maar toch, een pa tiënt die steeds zelf de reke ning gepresenteerd krijgt, zou best eens wat verstandi ger kunnen omgaan met ge neesmiddelen. Zo is de filo sofie. Sinds dat moment hebben apothekers, huisartsen, zie kenfondsen, politici en an dere patiënten, een constan te strijd gevoerd, die zo nu en dan schreeuwde om het uitschrijven van een kalme rend middel. Steeds weer kwamen er nieuwe voorstel len om „nu dan toch echt" een eigen bijdrage in te voe ren. Vijf gulden, een knaak, 1,25. En weer terug. Het ging bij die pleidooien om het principe of om d,e poen. Voor principiële voor standers, bijvoorbeeld de VVD, is het invoeren van dat kostenbewustmakende eigen risico deel van een po litieke filosofie. Voor de „poen-pleiters", bewindslie den of ziekenfondsen, is het een eenvoudige manier op te bezuinigen, de druk op de collectieve lasten te doen af nemen, zoals dat dan heet. Steeds vingen ze bot. De tegenstribbelende medische wereld kon rekenen op de steun van CDA en PvdA, die de maatregel keer op keer afwezen. Het beperken van geneesmiddelenverbruik kan wel anders (dames en hergn doktoren, zus en zo maar, zeker zuinig voor schrijven a.u.b.) en om de patiënt kostenbewust te ma ken, hebben we ook maar één goede copy-writer no dig. Kortom: een eigen bij drage heeft niets met volks gezondheid te maken, ook al VAN DERREYDEN .klem. - FOTO ANP hebben heel wat buurlanden het systeem dan wel. Deze discussie, die wat het CDA steeds matter werd vanwege de noodzaak te be zuinigen in de Volksgezond heid en wat de PvdA steeds feller omdat vooral bejaar den en chronische patiënten worden getroffen, die het door allerlei koopkracht- klappen toch al zo moeilijk hebben, werd doorbroken met het regeerakkoord: de eigen bijdrage wordt inge voerd en moet bijna ƒ200 miljoen opleveren. Nijpels tekende namens de VVD en Lubbers namens het CDA: Einde discussie. De nieuwe staatssecretaris Van der Reijden (Volksgezondheid) stond bij voorbaat klem en de CDA-fractie in de Twee de Kamer moest wel (zo werkt het dualistisch sys teem in de politieke prak tijk) akkoord. Met tranen in de ogen moesten de CDA-Kamerle- den Ad Lansink en Dien Cornelissen dan ook de ver wijten van PvdA-Kamerlid Ina Muller in de Tweede Kamer aanhoren: altijd te gen en nou opeens voor die eigen bijdrage. VVD-er Dick Dees, nummer vier in dit hechte groepje dat de laatste jaren steeds op herhalings oefening ging in alwéér een debat over de eigen bijdrage, kon tevreden zijn. Het was een parlementai re anti-climax van een ja renlange strijd: de PvdA moe machteloos, omdat CDA en VVD het kabinet zeker steunden, het CDA omdat er nu niet te ontkomen was aan die verd..bijdrage. En de VVD kende de luxe rust van de lauweren. Het was staatssecretaris Van der Reijden die er nog een scheut matheid aan toe voegde. Na een slimme schijnbeweging met een bij drage van 1,25 pinde hij apothekers en huisartsen vast op medewerking bij het heffen van de eigen bijdra ge. Maar in de Tweede Ka mer kon hij niet overtuigen. Wie er nou precies worden getroffen door de maatregel, hoeveel het oplevert, of een eigen bijdrage nou echt zo wenselijk is. Nederland kwam het niet te weten. Zelfs zonder de vraag te stellen of het invoeren van een eigen bijdrage van 2,50 op deze manier nu goed of slecht is, zonder in te gaan op het praktisch functione ren van de strippen-kaart voor pillen en poeders die iedere ziekenfondsverzeker de (ook voor medeverzeker den geldig, het hele gezin dus) op 1 februari krijgt, zonder maar naar een ant woord te zoeken op de vraag of het geneesmiddelenver bruik nu daalt, zonder naar de „fraude-gevaren" te kij ken (of dat nu „fout" af stempelen is of het uitschrij ven van een extra groot re cept om bepaalde patiënten een extra knaak te bespa ren), zonder de gevaren in ogen te nemen van de moge lijkheid dat mensen uit zui nigheidsoverwegingen oude pillen gaan bewaren en een levensgevaarlijke ruilbeurs beginnen en zonder maar een schijn van duidelijkheid over tal van andere proble men, wordt de maatregel op 1 februari ingevoerd. In de praktijk zullen de oplossin gen en antwoorden gevon den moeten worden. Pas bij de evaluatie van de maatre gel over een half jaar, ko men we te weten wat het in voeren van de eigen bijdra ge van ƒ2 ,50 per recept voor de ziekenfondsverzekerden nu echt betekent. Over het principe van de eigen bijdrage en de uitvoe ring van het systeem mag iedereen twisten. Maar dat een dergelijke maatregel, die zoveel Nederlanders in de portemonnee en in de ge zondheid treft, uit de losse pols wordt ingevoerd, zal weinig vertrouwen wekken. Juist politici die een vonkje willen overbrengen naar de Nederlanders, die zich (kos- ten)bewust moeten worden van de financiële problemen in de Volksgezondheid, heb ben hiermee knoei-werk af geleverd. Ook al zou de familie Van der Valk een „kidnap-polis" hebben afgesloten, dan nog zou niemand dat te weten komen: voorwaarde daarvoor is namelijk strengste geheimhou ding. -FOTO ANP Door Jan Koesen LONDEN - Men kan zich te gen ontvoering verzekeren, maar de premie is ver schrikkelijk hoog. Om ge dekt te zijn tegen een losgeld van bijvoorbeeld 12,5 mil joen, zoals de 'familie Van der Valk vorige week moest opbrengen, zou men een pre mie van ruim vier ton per jaar moeten betalen en aan een aantal strenge voor waarden moeten voldoen. De enige verzekeraar ter wereld die dit risico durft te dragen, is de legendarische Lloyd's in Londen. In Duits land is een kidnap-verzeke- ring daarentegen verboden, evenals in Italië. De reden hiertoe ligt voor de hand: ontvoeren maar en de verze kering dekt de schade. Nu moet een ontvoerder veel huiswerk verrichten eer hij een slachtoffer vindt dat het losgeld ook opbrengt, en dat voorkomt toch wel een hausse in deze lucratieve, il legale bij verdienste. Niet iedereen kan zich echter voor ontvoering laten verzekeren, en de premie verschilt van geval tot geval. „Een zakenman van een multi-national in Zuid- Amerika moet veel meer premie betalen dan een za kenman van een gewoon be drijf in een stabiel land", al dus een woordvoerder van Lloyd's in Londen. Om opgenomen te worden in de kidnap-polis moet je om te beginnen iemand zijn die het gevraagde losgeld ook echt kan ophoesten. Ten tweede, en dat is nog de voornaamste voorwaarde, moet de verzekerde angst vallig geheim houden dat Lloyd's zijn ontvoering dekt. Hij mag er met niemand over praten; een bedrijf dat bijvoorbeeld zijn directeu ren aldus verzekert, kan dit niet zomaar in de boekhou ding onderbrengen. Ten derde is zoals gezegd de premie afgrijselijk hoog en verschilt die van geval tot geval. Lloyd's is zuinig met zijn toelichting, maar geeft toe dat we mogen denken in de orde van grootte van ruim 3,5 procent. Zo betaalt een buitenlan der in Argentinië een pre mie van 37.500 dollar voor de eerste 1 miljoen dollar los geld met een eigen risico van 25.000 dollar. Verhoging van de verzekerde som tot 5 mil joen dollar zou 75.000 dollar aan premie moeten kosten. Ook zijn werknemers van grote, rijke ondernemingen riskanter dan die van kleine bedrijven, en zijn rijke par ticulieren voor kidnappers ook een begeerlij ker doelwit dan een armoedzaaier. Hoewel in sommige lan den een dergelijke verzeke ring verboden is, kan men zich dekken via een make laar die contact met Lloyd's opneemt, waardoor het ver bod te omzeilen is. De verzekering kan uitge breid worden met een ver goeding voor het geval het losgeld kwijtraakt. (Je moet er niet aan je denken hoe je je voelt als 12,5 miljoen moeizaam vergaarde gul dens door een „eerlijke vin der" worden meegenomen.) Ook tipgeld en dergelijke kan gedekt worden. Voorts staat in de polis dat men contact met de politie moet opnemen voordat het losgeld betaald is. Het zoeken naar een geldlening hiertoe wordt beschouwd als een inbreuk op de geheimhoudingsplicht en stelt dus de verzekering buiten kracht. Lloyd's werkt nauw sa men met Control Risk Ltd. in Londen, die gratis de ge dupeerden helpt en die al in vele tientallen zaken erva ring heeft. Ben je niet bij Lloyd's verzekerd, geen nood, voor 900 dollar per dag kun je ook beschikken over de service van Control Risk. Eventueel stelt de firma een onderhandelaar met de kid nappers ter beschikking. Door Pieter Eggen HET aardige van officiële voorstellen van regerings leiders van de supermach ten Amerika en de Sowjet- Unie over kernwapens be staat steeds weer uit het verschil tussen schijn en werkelijkheid. Reagans voorstel, begin dit jaar ge daan in de universiteits stad Eureka, over een drastische verlaging van de kernwapens voor de lange afstand, leek niet Reagans idee van de Sow- jets bij een eventuele uit voering ervan een grotere offerbereidheid te vragen dan van de Amerikanen zelf. Het plan maakt sinds dien onderwerp uit van be sprekingen in Geneve, maar de kans op aanvaar ding is niet groot. Zo lijkt het ook te ver gaan met het nieuwe ge baar, dat de Russische par tijleider Andropov dinsdag deed in de richting van ontwapening in Europa. Andropov wil een deel van zijn ruim 300 SS-20-raket- ten die op Europa gericht staan, verminderen als de Navo afziet van plaatsing van de nieuwe generatie middellange afstandsra ketten in Europa. Andro pov deed het voorkomen alsof het resultaat van zijn aanbod zou zijn dat Euro pa na aanvaarding ervan nog slechts de Engelse en Franse kernmachten aan westelijke kant en een be scheidener Russische drei ging aan de andere kant over zou houden. Dat perspectief moet ze ker voor tegenstanders van de modernisering van de westelijke Euro-raketten aanlokkelijk zijn. West- Europa krijgt zijn zo ver guisde Pershings en Kruis raketten niet, en tolereert een niet-dagelijks-zicht- bare dreiging van Russi sche zijde. Er is een belangrijk technisch bezwaar tegen deze redenering en dat is dat de overblijvende Rus sische dreiging van een technisch veel hoogwaar diger niveau is. En boven dien: Met name de Franse kernmacht is op geen enkel moment gelijkwaardig aan zelfs een veel kleinere Russische. De Franse ra ketten zijn allen gericht op doelen in Duitsland en zijn uitsluitend bedoeld om een eventuele Russische aan val in Duitsland - en niet eerder - op te vangen. Die Franse kernpolitiek past dan ook niet in een preven tief afschrikkingsbeleid. Zeker zo belangrijk is dat Andropovs aanbod een geactualiseerde herhaling is van het voorstel dat Brezjnev in 1979 deed. De aantallen zijn in Andro povs plan iets anders, de koppeling met de moderni sering in het westen is evenwel rechtsstreeks overgenomen. In de tus sentijd hebben de Sowjets echter wel hun eigen kern macht fors gemoderni seerd; in feite is het Russi sche voorstel nu dus min der aantrekkelijk dan dat van Brezjnev. Daarmee wil niet gezegd zijn dat we Andropovs idee dus helemaal naar de prul- Iemand moeten verwijzen. Het blijft de moeite van het bestuderen waard en het zou een inleiding kun nen vormen op verder gaande voorstellen. Want ook nu is een ding duide lijk geworden: De Sowjet- leiders proberen alles om die modernisering aan westelijke zijde te voorko men. Hoe dichter we ko men bij eind 1983, hoe tast baarder de Russische noodzaak zal zijn zaken te doen met de VS. rentepercentages NAAM BANK bet. wijze rente vast ged. afsl.- prov. in% met gemeentegar. zonder gemeentegar opgave bank werke lijk opgave bank werke lijk Annuïteiten hypotheken ABN KW/A KW/A KW/A 1 jr- 3 jr. 5 jr. 1,5 1,5 1.5 8,0 8,3 8,8 8,41 8,74 9,27 8,2 8,5 9,0 8,63 8,95 9,49 AMR0 M/A HJ/A HJ/A var. 2 jr. 5 jr. 1,5 1,5 1,5 8,0 8,3 8,8 8,47 8,64 9,17 8,2 8,5 9,0 8.69 8,85 9,38 Bondsspaarb. Breda M/A HJ/A var/5j. var/5j. 1 1 8,5 8,75 8,96 9,06 8,5 8,75 8,96 9,06 Centr. Volksb. KW/A 5 jr. 1 8,4 8,78 8,6 9,0 Grenswissel- kant. CDK M/A M/A M/A 1 jr. 5 jr. 5/10 jr. 1,5 1,5 1,25 8,4 8,6 9,0 8,91 9,13 9,63 8,4 8,6 9,0 8,91 9,13 9,63 Hypoth.fonds N.-Br. Gem. M/A M/A 30 jr. Rente-r. 1,25 1,5 9,75 8,9 10,46 9,55 9,75 8,9 10,46 9,55 v. Lanschot KW/A HJ/A HJ/A var. 2 jr. 5 jr. 1.5 1,5 1,5 8,8 9,17 8,0 8,3 9,0 8,41 8,64 9,38 Ned. Credietb. KW/A KW/A KW/A 1 jr. 3 jr. 5 jr. 1.5 1,5 1,5 8,0 8,3 8,8 8,49 8,82 9,35 8,2 8,5 9,0 8,71 9,03 9,57 Ned. Middenst. bank M/A M/A M/A 1 jr. 3 jr. 5 jr. 1 1 1 8.1 8.2 8,8 8,52 8,63 9,28 8.3 8.4 9,0 8,74 8,85 9,50 Postg./RPS M/A 5 jr. 1 8,6 9,07 8,6 9,07 RABO (adv.) M/A var. 1,25 8,7 9,21 8,7 9,21 RABO (hypo) M/A 5 jr. 1.5 8,7 9,24 8,7 9,24 Westl. Utr. st. M/V M/V 2 jr. 5-15 jr. 2 2 8,7 8,9 9,49 9.71 8,9 9,1 9,71 9,94 Leven hypotheken (met verpl. afsl. levensverz.) Centr. Beheer KW/A 5/10j. - 8,7 8,99 8,7 8,99 Levensverz. aangesl. bij NVL KW/A 5/10j. - 8,7 8,99 8,7 8,99 M/A maandbetaling achteraf M/V maandbetaling vooruit HJ/A halfjaarbetaling achteraf KW/A kwartaalbetaling achteraf De tarieven voor hypotheken zijn in de afgelopen week onver anderd gebleven. Verwacht wordt dat de rente vóór het eind van het jaar niet meer zal worden gewijzigd. Aan de neerwaart se druk lijkt voorlopig een einde te zijn gekomen. Copyright „Vereniging Eigen Huis" (ADVERTENTIE) Jamin versiert de Kerstdagen met het leideerste lekkers. Van kransjes tot kerstballen. Van klokken tot banketstaven. En van ijstaarten tot bonbons. Zijn dat geen leuke boodschappen? Het Japanse merk Isuzu is terug op de Nederlandse markt. Niet met personen wagens -jammer, want op de thuismarkt rijden een aantal zeer sportieve en niet te dure modellen- maar met lichte bestelwagens. Doordat de import ep dis tributie in ons land wordt gedaan door de Bedford Marketing Unit van General Motors, lijkt de mogelijk aanwezig dat de Opel-im- porteur in de toekomst toch wel eens kan besluiten het een en ander uit het perso nenwagenprogramma van Isuzu over te nemen; zeker als men via een ander distri butiekanaal kan opereren. Een voor General Motors Nederland niet zo'n vreemde situatie, want met de „grote" Amerikanen heeft men iets dergelijks al gedaan. Maar op dit moment dus alleen nog Isuzu's in de lich te bestelwagenklasse. Het gaat om modellen uit de KB- serie. De KB is een pick-up model, dat leverbaar is met een grote en lange wielbasis met 1100 kg laadvermogen. De laadbak is geheel van staal met verstijvingsprofie len in de vloer. Alle KB's hebben een onafhankelijke voorwielophanging. Bij de motoren is er keus uit een 1.6 liter benzine- VI ui SC Elf krac sein: ving dies( D( 1584 80 pl Isuzi een 55 pl terw ken i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1982 | | pagina 4