Mail-art99de 3.50 2.98 1.98 m 798 -■& 2.09 1,14.98 1.89 3.98 8.98 6.95 Is supermuseum Arthur Rubinstein: de lichtvoetigheid van een zwaargewicht SLECHTS 50 a rtumin Will 9.75 krant 219 DE VARA DOET MEER. Uniek vertolker van romantische muziek DESTEM [ereldproject van Ko de Jonge ii De Stem en De Beyerd |co Spaanse lelsinaas- lelen, PARIJS - Arthur Ru binstein, die maan dagavond in Genève is overleden op 95-ja rige leeftijd, was een grootmeester op het klavier, een talen wonder en verteller, een beroemdheid on der beroemdheden en een levensgenieter. „Wanneer ik speel, bemin ik. NEDERLAND 1 BELGIE NED BELGIE FRANS NEDERLAND 2 DUITSLAND 1 DUITSLAND 2 DUITSLAND 3 HILVERSUM 1 HILVERSUM 2 HILVERSUM 3 HILVERSUM 4 r A5310ENSDAG 22 DECEMBER 1982 111. M \i\ii.-\niMt Ko de Jonge, de bedenker van het Verzendmuseum, voor Engelse editie van De Stem, die over de hele wereld ging. resultaten van het „mail-art"-prtoject zijn te zien in het trstnummer van de Stem. - foto de stem johan van qurp lo Ivertentie kunt u jehalve de arti- bij staan, leen kopen in lie cijfertjes op de i van woensdag r a.s. rekt. Et- Door Henk Egbers Ruim tweehonderd kunste- jars uit dertig landen, over (hele wereld verspreid, heb- n meegewerkt aan de Kerst- rant, die op 24 december bij [abonnees van De Stem in de ligt. Daarin bevindt zich amelijk het zogeheten „Ver- rjmuseum". Het heeft te maken met de sjenaamde „Mail-art" (post- unst). Op donderdag 23 de- aber om 20 uur wordt in De ieyerd, centrum voor beel- nde kunst in Breda, een ten- mistelling geopend onder het lotto „De krant als expositie- iimte", waarop tot 23 januari mis genomen kan worden an dit unieke Stem-wereld- roject en de zin van mail-art. Het is allemaal begonnen iet Ko de Jonge (37) uit Mid- ilburg, een beeldend kunste aar die acht jaar bezig is met itil-art. Hij had een plan be- icht, waarbij de hulp van een tant nodig is. De Stem heeft tin die kans gegeven; de tant als drager van kunst/ tltuur en als communicatie- siddel wordt namelijk door «project duidelijk bevestigd. Mail-art is een beweging, 'e met name in het begin van zestiger jaren ontstond anuit de Fluxusgroep, die een wisselwerking tussen het da- lelijkse leven en kunst na- beefde Kunst zou daardoor eer voor iedereen begrijpe- ]k worden. Over de hele we ll kwam tot stand een net- van kunstenaars, die Mhodes bedachten om dat te tot uitvoering te brengen. et daarvan werd de post- "tst. Binnen het kader van enveloppe of biefkaart ;erden getekende, geschilder- gefotografeerde, geplakte betera kunstwerkjes ge- Hakt en verzonden naar an- fte kunstenaars. De envelop- worden daarbij vaak ook "Wig bewerkt, zodat de «bode er tevens plezier aan (leeft. Om dat plezier in postkunst w te brengen dan de kun staars onderling en de PTT tacht Ko de Jonge het zoge- aamde Verzendmuseum. arvoor hebben we vierhon- d extra edities van De (m in de Engelse taal over We wereld verzonden aan t-kunstenaars. In deze «-edities was een normale wertentie-pagina met ^ainqes" opgenomen. Maar t advertentie was blanco 'aten. De vraag luidde; Wie ,,,aarin een kunstwerkje en als mail-art-artist en «leriand1 terugsturen naar i»EC'e J°nge koos voor de iet ^"te-pagina, omdat "ame advertenties hèt "tnumcatie-iniddei in een ets ,„a|n' Deze brengen ko- urtfa yerkopers, huwelijks- aiUrt etc' b« elkaar- Bij Tot zover is het verschijnsel „mail-art" nog „normaal" te noemen. Helemaal nieuw is het verlengstuk. Met behulp van de art-director van De Stem, Ad Karremans, heeft Ko de Jonge al die teruggezonden advertentie-grote-kunstwerk- jes gemaakt tot een nieuwe dubbele Kleintjes-pagina. De ze pagina, waarop een kleine 200 kunstwerkjes in adverten tie-vorm (niet alle kunstwerk jes bleken reproduceerbaar), draait mee in de krant van 24 december. Daarmee wordt een mu seum, een ééndags-verzend- museum, bij meer dan 100.000 abonnees en (naar schatting) bij 300.000 lezers, thuis be zorgd. Dit museumbezoek op één dag moet een nieuwe we reldrecord zijn! Op de tentoonstelling in De Beyerd zijn de oorspronkelij ke, teruggezonden kranten te zien zijn. Daarbij is een dia projectie gemaakt waarop bij na alle gezonden kunstwerkjes vergroot zijn te zien, terwijl daarbij verteld wordt over de achtergronden van mail-art en dit project. Het Ameri kaanse kunsttijdschrift Night Light kondigde aan: „The lar gest daily newspaper in the Netherlands, De Stem, is wor king with mail-artist Ko de Jonge to create an internatio nal art-exhibition. Inspired by the Dutch...." etc. Dat De Stem de grootste krant van Neder land is, werd niet door ons aangedragen, maar dat het de Amerikanen inspireerde om ons voorbeeld te volgen is al leen maar verheugend. Sonja Herst, beleidsmede werker van De Beyerd, wijst er in de catalogus dan ook op dat deze vorm van mail-art nog niet eerder gebruikt is. En de directeur van dit centrum voor beeldende kunst, Frank Tiesing, zegt dat hier, „dankzij De Stem", voor dit museum iets onmogelijks gerealiseerd is. De staf van de Beyerd heeft uiterst snel en improviserend moeten werken om deze onge wone tentoonstelling in te richten. Je moet nooit iets spelen dat niet rechtstreeks tot het hart spreekt", was zijn credo. Rubinstein gaf zijn eerste officiële concert op 11-jarige leeftijd in 1898. Zijn laatste re cital had in 1976 plaats in Lon den. Toen zag hij zo slecht dat hij van verder openbaar op treden moest afzien. Tot lang na zijn .pensione ring' bleef zijn touché zeker en briljant. Hij gaf nimmer de hoop op dat hij voldoende zou herstellen om naar de concert zaal terug te kunnen keren. Zelfs nadat hij het concerte- J ren eraan had gegeven, bleef hij actief in het openbaar, hoe wel niet aan de piano. Hij was een van de vijf vertegenwoor digers van de wereld van de uitvoerende muziek die geëerd werden in het .Kennedy Cen ter of the Arts' en in december 1978 werden ontvangen door president Carter in het Witte Huis. Op zijn 93e, in augustus 1980, werd Rubinstein uitgenodigd voor een spreekbeurt op het muziekfestival van Luzern in Zwitserland. Een heupbreuk, die hem in een ziekenhuis in Parijs deed belanden, dwong hem de verplichting uit te stellen. Hij herstelde overi gens voorspoedig. In Polen geboren, is Rubin stein in 1946 Amerikaans staatsburger geworden, hoe wel hij pas op zijn derde Ame- rika-reis in de jaren dertig de Amerikaanse recensenten en het publiek voor zich had ge wonnen. Als .Artur' geboren verengelse hij zijn voornaam later tot .Arthur'. De viool die hij kreeg toen hij drie jaar was sloeg hij tegen de grond. De piano stal zijn hart In een carrière die bijna tachtig jaar omspande was Rubinstein de meest vooraan staande vertolker van de ro mantische pianomuziek van Chopin, Rachmaninoff en Brahms. Maar hij was even zeer thuis in Beethoven en Mozart en het werk van de Spanjaarden Albeniz, De Falla en Granados, dat hij, naast de composities van zijn vriend Igor Strawinsky en de Brazi liaan Villa-Lobos, introdu ceerde. Arthur Rubinstein. Rubinstein, die de lichaams bouw van een bokser had, had vingers die twaalf toetsen be streken. De meeste pianisten zijn blij als ze er tien halen. Hij bespeelde zijn instrument met verbazingwekkend ge mak en gezag en met een rij ke, warme, weelderige toon die zijn collega's jaloers maakten. „Met de lichtvoetigheid van een vlinder", zoals een Ameri kaans recensent het eens uit drukte. De energie en vrijgevigheid van Rubinstein waren legen darisch. In een aaneensluiten de periode van zes weken in 1961 gaf hij tien recitals in Carnegie Hall in New York en speelde 100.000 dollar bij el kaar voor zijn favoriete lief dadige doeleinden. Bescheidenheid Bescheidenheid heeft Ru binstein nooit gekend. Toen hij 4 jaar was, liet hij gegraveerde visitekaartjes rondstrooien, waarop te lezen stond „Artur de grote pianovirtuoos". Op 8-jarige leeftijd werd Artur gestuurd naar het con servatorium van Warschau. Op zijn negende al studeerde hij in Berlijn onder Heinrich Barth, die een leerling van Franz Liszt was geweest. Zijn formele debuut in Berlijn had plaats toen hij elf was en een pianoconcert van Mozart stond op het programma. Vóór zijn twintigste was Rubinstein al een beroemd heid met zijn eigen woning in Parijs. Hij ging er om met kunstenaars en schrijvers en studeerde er de avant-garde- muziek. Hij schreef in zijn memoires uit 1973 „Mijn jonge jaren", dat hij ook een reeks romances beleefde en een .losbol' was die maar raak leefde en de muziek pas serieus nam toen hij in de veertig was. In 1906, 19 was hij toen, maakte Rubinstein zijn Ame rikaanse debuut met het or kest van Philadelphia in de Carnegie Hall van New York. De ontvangst was koel. Ame rikanen, die van hun pianisten verwachtten dat zij „leeuwen" - foto anp op hun instrument waren, wa ren niet voorbereid op Rubin steins heldere, directe speel- trant. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog meldde Rubinstein zich als vrijwilli ger bij het Poolse legioen, maar hem werd verteld dat hij met zijn gaven als pianist en talenwonder - hij sprak er op dat ogenblik acht - de zaak van het Poolse nationalisme beter als burger kon dienen. Hij werd militair tolk in Londen en gaf vervolgens een reeks benefietconcerten voor de geallieerde zaak. In de ja ren twintig was hij, zoals zijn vrienden Pablo Picasso en Er- nest Hemingway, de lieveling van de internationale uitgaan de wereld. Op 27 juli 1932, toen hij 43 jaar was, trouwde Rubinstein met Aniela Mylnarski, dochter van de dirigent onder wie hij dertig jaar tevoren in War schau had gemusiceerd. Het huwelijk verdiepte en rijpte hem als pianist. Hij zette zich aan het oefenen. Hij gooide niet meer hele handen met no ten weg en hij zocht naar de betekenis van het werk. In de Tweede Wereldoorlog, met een Duitse bezetting van zijn huis in Parijs, woonde Rubinstein in Beverly Hills in Californië. Hij was de pianist achter de schermen in films waarin acteurs uit Hollywood componisten of musici speel den en hij trad zelf op in „Car negie hall" (1947) en „Of men and music" (1951). Tussendoor componeerde hij kamer- en pianomuziek. De oorlogsjaren uitgezon derd leed Rubinstein een zi geunerleven op luxueus ni veau. De pianist had huizen in Parijs, Marbella 'in Spanje, New York en Geneve. In 1976 zei Rubinstein in een vraaggesprek in Parijs: „Wij kennen geen geluk zonder te genslag en vrolijkheid zonder droefenis en geluk komt alleen wanneer je het niet verwacht". ,„Ik trouwde toen ik 43 was. Daarvoor ging ik nooit eerder dan vier uur 's morgens naar bed. Ik dronk champagne, ik liep mooie vrouwen achterna. Ik was een slecht mens. Ik heb altijd gehouden van goede wijn, goed eten". Uil-art icten gaat het ook om con- Har ook "iet enkel met kunst met de makers er- Dat 'aarnw ïen sPannende drie kim totaal reageerden ftiv-^fnaars uit alle hoe- "iden aie_wereH tot en met a ïnd'Bulgarije aueaie-Arable. ADVERTENTIE Het eerste nummer van de VARAGIDS nieuwe stijl. Nu nóg overzichtelijker, nóg informatiever. Met nieuwe rubrieken, o.a. over film, popmuziek en speciaal voor kinderen en puzzelaars. Een dubbeldikke VARAGIDS voor kerst en de jaar wisseling. U hebt er twee weken plezier van. Nu ter kennis making voor slechts twee kwartjes. Overal te koop zolang de voorraad strekt. Bel voor een abonnement op de nieuwe VARAGIDS: 035-711911. Er wacht u een verrassing! NOS 09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. VARA 15.30 De boefjes. Tekenfilm voor de jeugd. 15.55 De Roze Panter en Kreezie de Kraan vogel. Tekenfilmserie. 16.15 Casper, het lieve spookje. Tekenfilmse rie. 16.25 Bumme, de beer van de rommelmarkt. Verhalenserie. 16.30 Bob en Bobek. Kinderserie over twee konijnen. 16.37 Kinderen uit.Indonesië. Kinderen vertellen. 16.50 Dodo.het verhaal van een jong hondje. Tekenfilmserie. 16.58 Het stoplichtmannetje. Tsjechische te kenfilmserie. 17.05-17.35 De film van Ome Willem. Kleu terprogramma. NOS 18.23 Nieuws voor doven en slechthorenden. 18.28 TELEAC. De antieke wereld. Het dage lijks leven in Pompei. 18.58 Journaal. 10.00 Van gewest tot gewest. O.a. kantklos- serssehool in Wijdenes. 19.50 Politieke partijen. Zendtijd voor de VVD. 20.00 Laat ze maar praten. Koos Postema gaat praten met de bewoners van Schiermonnikoog. 21.37 Journaal. 21.55 Den Haag vandaag. Parlementaire ru briek. 22.10 Studio sport. Voorbereidingen Olympi sche Spelen in 1984. 22.35 Cinevisie. Programma over films en filmmakers. 23.10 Journaal. 23.15 Nieuws voor doven en slechthorenden. 16.00-16.30 Veilig en zuinig autorijden (Open school). Herhaling. 17.00 Op het Schildpadplein. Jeugdprogramma. 17.30 Triangelklub. Af].: De kleurendief. 18.00 Tik tak. Peuterserie. 18.05 Jukebox. Met Lio en Boney M. 18.15 Chips. Amerikaanse serie voor de jeugd. 19.00 Home made. Herhaling van 'Wijn, Chateau Maison'. 19.12 Uitzending door der den. 19.37 Morgen. Overzicht programma's, mededelingen en tièrcé. 19.45 Journaal en sportbe richten. 20.10 De weerman. 20.15 Home sweet home. Australische komische serie. 20.40 De witte leugen. Tv- spel naar roman van Dolf de Vries. Met: Ton Kuyl, Kees Brusse en Marjon Brands- ma. Ieder jaar brengt een weduwnaar een bos bloe men naar het graf van zijn vrouw. Op een dag liggen er al bloemen 21.35 Concert: I solisti Vene- ti en Placido Domingo. 22.10 Journaal. Vooraf: Tièrcé en Natiojrale Loterij BELGIE BRT 2 19.00 Jonger dan je denkt - informatief. Programma voor 65-plussers. 19.37 Morgen. Overzicht programma's, mededelingen en tièrcé. 19.45 Journaal en sportbe richten. 20.10 De weerman. 20.15 De Olifantenman. TV- film naar het toneelstuk van Bernard Pomerance. Een man met een wanstaltig uiterlijk probeert duidelijk te maken dat hij ondanks zijn handicap een intelligent wezen is. 21.55-23.00 Debat. Debat over uiterlijk en communi catie. 12.00-14.30 Teletekst. 13.00 18.30 18.35 18.50 18.57 19.24 20.00 20.28 20.33 21.05 21.30 23.00 23.35 23.40 NOS Nieuws voor doven en slechthorenden. Staatsloterij. Derde trekking van de 719de loterij. Sesamstraat. Jeugdjournaal. IKON Ster zonder hemel. Duitse jeugdfilm in drie delen. Vier vijftienjarige kost schoolleerlingen verbergen zich tijdens de chaos van 1945. Kenmerk. Actualiteitenrubriek. NOS Journaal. Socutera. Filmpje van de NOVIB. VPRO BGTV. Actualiteitenrubriek. Groucho Marx in 'You bet your life'. Kwis uit de jaren vijftig, gepresenteerd door Groucho Marx. Als gasten: John Wayne en zijn vrouw Gretchen. Gli occhi, la boca (De ogen, de mond). Italiaanse film van Mario Bellocchio. Met: Michel Piccoli, Lou Castel, Ema- nuelle Riva en Angela Molina. Een ac teur op zijn retour komt na jaren afwe zigheid terug in het ouderlijk huis, waar zijn tweelingbroer zelfmoord heeft gepleegd. Langzaam maar zeker neemt hij de plaats van de broer in. TELEAC. Cursus Communicatie (8). Journaal. Nieuws voor doven en slechthorenden. 15.10 L'écran des vacances. 16.00 Cine, Bede et Cie. Jeugdprogramma. 17.25 Plein de jeu. Geva rieerd j eugdprogramma. 19.08 Ce soir. Actualiteiten. 19.25 Flash minute papillon. Tips voor consumenten. 19.30 Journaal. 19.55 Nationale loterij. 20.05 Risquons-tout. Histo rische spelprogramma. 21.00 Chansons a la carte. Showprogramma. 21.50 Planète des hommes. De Tobrianda-eilanden. 22.45 Journaal. 23.00 Zie België Frans 2. BELGIE FRANS 2 18.00 Pour tout l'or du Transvaal. Frans-Belgische tv-serie. 19.00 Un autre regard. Tv- drama. 19.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. 19.55 Portrait-variétés. 20.55 Chuck Jones. Teken film. 22.00-02.30 Nuit rock/classi- que. O.a. Ultravox, Mike Oldfield. 10.00 Journaal. 10.03 Wat ben ik? Raadsel spelletje. Herhaling. 10.50 Hoe Pools zijn de Duit sers? Herhaling. 11.35 De Kerstman in mu zieknoten. Herhaling. 12.10 Panorama. 12.55 Persoverzicht. 13.00 Journaal. 13.15-13.30 Videotext. 15.40 Videotext. 16.10 Journaal. 16.15 Udo Jürgens. Muzikaal portret. 17.00 Robinson Crusoe. Te kenfilmserie. 17.25 Dromen, die klein ble ven. Antoine de Saint-Exu- péry. 17.50 Journaal. 18.00 De Flintstones. Teken film. 18.30 Wonderen inbegrepen. Merkwaardige bouwsels. 19.00 Nick Knatterton. De tectiveserie. 19.15 Actualiteiten. 19.45 Het tweede testament. Serie. 20.00 Journaal. 20.15 Mister Burgess' tour. Engels tv-spel. 21.45 Beelden uit de weten schap. Wetenschappelijk programma. 22.30 Achtergrondinforma tie. 10.00 Zie Duitsland 1. 15.57 ZDF-Uw programma. 16.00 Journaal. 16.04 Rammelkast. Kleuter- programma. Aansluitend: Journaal. 16.35 De verloren eilanden. Avonturenserie. 17.00 Journaal. 17.08 Tele-illustratie. 18.05 Ruimteschip Enterpri se (Star Trek). Amerikaanse SF-serie. 18.57 ZDF-Uw programma. 19.00 Journaal. 19.30 Direct. Bijdragen jon ge kijkers. 20.15 Balans. Uit het econo misch leven. 21.00 Actualiteiten. 21.20 Woensdaglotto. 21.25 De straten van San Francisco. Amerikaanse po litieserie. 22.10 Dat is voor u van be lang. Consumententips. 22.15 Top job - diamanten- roof in Rio. Duits-Italiaans- Spaanse avonturenfilm van Giuliano Montaldo (1966). 00.00 Journaal. 10.05-12.00 Schooltelevisie. 16.30 Er komt een leeuw ge vlogen (3). Poppenfilmserie. too film de Yas- 16.20 You're never young. Amerikaanse met Jerry Lewis en Dean Martin. 18.00 Sesamstraat. 18.30 Toernooi van schaakgrootmeesters. ser Seirawan - Anatolj Kar- pov. 19.00 Ouder worden bete kent toch alleen maar an ders worden. 19.45 Journaal 3. 20.15 Sissi, cliché van een keizerin. Documentaire film. 21.00 Peter Grimes. Opera van Britten. 23.35 Journaal. 7.02 (VOO) Bart van Leeuwen - 9.03 Muziek terwijl u werkt - 10.30 Kletskop - 12.03 Wil wil wel - 14.03 Jukebox - 15.03 Toeters bellen - 17.02 (EO) Onderweg - 18.06 Actualiteiten - 18.30 Be richtgeving over het zendings werk - 18.40 Zo'n jongen uit de Jordaan (vervolgverhaal) - 18.50 Kleuterprogramma - 19.02 Van U wil ik zingen - 19.30 De bijbel open - 20.02 (NOS) Langs de lijn - 23.02 Met het oog op morgen - 0.02 (NCRV) Volgspot - 1.02 Me tropolis - 2.02 Nachtexpress - 6.09 Vandaag donderdag. 7.20 (VARA) De wekkerradio - 8.33 Reactie-telefoon - 8.40 Con sumenteninformatie - 9.05 Gym nastiek voor de vrouw - 9.15 De werkbank - 9.33 Teleac - 10.30 Lichte grammofoonmuziek - 10.23 Vrouwenagenda - 10.33 Hoor haar! - 11. 33 Leef-tijd ge noeg - 12.16 Overheidsvoorlich ting - 12.36 Actualiteiten - 13.10 Informatie over uw kind - 13.50 Reactietelefoon - 14.00 De schuurpapier - 14.33 (NOS) Zo kan het ook: over verandering rollenpatroon - 15.32 NOS-we reldwijzer - 16.00 In de nood van het aangezicht: gedichten van de Surinamer Edgar Cairo - 16.30 (NCRV) Studio 55 - 17.36 Actua liteiten en achtergrondinforma tie - 18.20 Politieke partijen - 18.30 Humanistisch Verbond - 19.00 Leesoefeningen in de bijbel - 19.10 Liederen bij Deuterono- mium - 19.30 Ruimte voor Israël - 20.03 Leger des Heilskwartier - 20.18 De wereld zingt Gods lof - 21.00 Bij de tijd: schoolinspectie - 21.30 Even het hoofd bij het nieuws - 21.40 Kerstviering Mo- lukkers - 22.10 Radiovolksuni versiteit - 22.40 Nederland en z'n buren - 23.00 Literama met daarin het luisterspel 'Ochtend licht' van Rudolf Geel. 7.02 (KRO) Manneke Pop - 8.34 Paraplu - 10.34 Muziek, zang en dans voor nu, heden en thans - 12.34 Vraag en aanbod - 13.30 Weeshuis van de hits - 14.34 K- Rock - 16.34 Nieuws-box - 18.03 (NOS) De avondspits - 19.02 (KRO) Krachtvoer - 21.02 Demo - 22.02 Rocktempel. 7.02 (NCRV) Het levende woord - 7.10 Preludium - 8.05 Platen- nieuws - 8.45 Musica sacra - 9.15 Onder de hoogtezon - 10.00 Or- kestpalet - 12.00 Promenade - 13.05 Werken van Carl Philipp Emanuel Bach - 13.30 (AVRO) Hoornconcert nr 4 van Bach - 13.48 The Bells, kantate voor symfonieorkest, koor en solisten naar Edgar Allan Poe - 14.30 Balletmuziek - 16.00 Twintigste eeuwse fluitmuziek - 17.00 Over- nameHilversum 2 - 20.00 (AVRO) De Vietnamese pianist Dang Thai Son speelt werken van Haydn, Mozart en Chopin - 21.40 Symfonische muziek uit Rusland.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1982 | | pagina 15