even.
UITBLAZEN
a
u
Schonere longen,
lagere premie.
De fietsende Amerikaan
DE STEM
Stem in Frankrijk
a
]E
Q
J l
Q
Q
ÜJ
O
Q
Eindelijk een verzekering
maatschappij die rekening houdt met
niet-rokers: Zwolsche Algemeene.
WOENSDAG 9 JUN11982
:PAGINA TWEE
Sekte
Verspilling
Reclame
LL
n
n
jyjiiHisroüM
T5 PAGINA 2
tMGBLAD VOOR ZUCWEST NEDERLAND
Jaargang 122
Nr. 19.791
Uitgave
Uitgeversmaatschappij
De Stem b.v.
Directie
Dr. W.A.J.M. HarKx
Drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie
L. Leijendekker
H. Coumans
Breda - Hoofdkantoor
Spirweld 55,
Postadres: Postbus 3229
4800 MB Breda
Telefoon: voor directe
verbinding zie onder
betreffende afdeling
Algemeen nr. 076-236911
Telex: 54176.
Kantooruren ma. t.m. vr.
van 8.15-17.00 uur.
Bankrelaties
Postgiro 1114111
ABN rek. 520538447
NCBrek. 230301584
Raborek. 101053738
Handelsregister 27420
Centrale redactie Breda
Nieuwdienst 076-236883
Stadsredactie 076-236880
Sportredactie 076-236884
Lezersservice
Inlichtingen over Stemreizen en
promotie: 076-236911
Fotoservice: 076-236573.
Abonnementen
Betaling 076-236347
19,19 per maand
J 57,25 per kwartaal
222,50 per jaar
Postabonnementen met toeslag.
Nieuwe abonnees: opgave
bij elk rayonkantoor en
servicepunt. Ook telefonisch of
d.m.v. bon in de krant.
Bezorgklachten
Voor telefonische meldingen zie
onder betreffend rayonkantoor.
Rubriek 't Kleintje
Opgave 076-236882
tot 17.00 uur.
2 dagen voor plaatsing.
Grote advertenties
Algemene informatie over
mogelijkheden en tarieven:
076-236881
Regionale informatie: alle
kantoren.
Postadres: postbus 3229,
4800 MB Breda.
Afsluittijd adv.: 09.00 uur één
dag voor plaatsing;
maandagkrant vrijdag 12 00 uur
in Breda.
Overlijdensberichten
076-236442.
Buiten kantooruren ma. t/m vr.
van 19.00-20.30 uur en zo. van
18.30-21.30 uur.
076-236394/236911
Debiteurenadministratie
Advertenties 076-236227.
Rayonkantoren
Bergen op Zoom
Zuivelstraat 26, 4611 PJ
Tel. (alle afd.) 01640-36850.
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.15-17.00 uur.
Breda - Stadskantoor
Nwe. Ginnekenstraat 41
4811 NN. Abonnementen
076-236322. Overige afd.
236326. Kantooruren ma. t/m
vr. van 8.15-17.00 uur.
Bezorgklachten
076-236888 ma. t/m vr. 8.15-
18.00 uur, za. 8.15-17.00 uur.
Etten-Leur
Markt 28, 4875 CE
Tel. (alle afd.) 01608-21550.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.30-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Goes
Klokstraat 14461 IK
Tel. (alle afd.) 01100-28030.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Hulst
Steenstraat 14, 4561 AS.
Tel. (alle afd.) 01140-13751.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Oosterhout
Arendstraat 14, 4901 JK
Tel. abonn. en adv.
01620-54957.
Tel. redactie 01620-51800.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur.
Roosendaal
Molenstraat 45. 4701 JN.
Tel. (alle afd.) 01650-37150.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8 15-17.00 uur.
Terneuzen
Nieuwstraat 9, 4531 CV
Tel. (alle afd.) 01150-17920.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Vlissingen
Torenstraat 4381 ET
Tel. (alle afd.) 01184-19910.
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
WIM KOCK
Het grootste nadeel van ons
omroepbestel vond ik tot
voor kort dat de samenstel
ling ervan zo moeilijk was uit
te leggen aan buitenlanders.
Verder vond ik het wel een
aardig systeem waarin ieder
een, desnoods in Sprekers-
hoek, aan de bak komt en
elk vingertje geheven kan
worden.
De vreemdste vogels kom je
soms tegen in ons bestel. Niet ge
hinderd door enig professionalis
me geven ze ons frank en vrij een
voorproefje van hoe het zal zijn
wanneer straks het amateurisme
zegeviert in de regionale en lokale
omroepjes.
Preken, kwisjes, spelletjes, nog
wat preken, series, actualiteiten
programma's, kerkorgels en -ko
ren, bioscoopfilms die net al op
Duitsland II of BRT I zijn geweest,
opnieuw een preek, Sonja, Mies,
André, Marco, Pirn, Henk, Ivo, WL,
Ad en Aad, Theo, Ted, meester
GBJ, Wibo niet te vergeten en dan
nog die vriendelijke Groningse hei
kneuter die de hele dag met een
natte vinger in de lucht gestoken
het weer voor de TROS staat op te
meten.
Ik bedoel maar: de cultuur van
gans een volk glijdt avond aan
avond aan ons voorbij. Toppop, Op
volle toeren, Babbelonië, Kerke-
pad, het Gesprek met de Minister-
President, Hollands Glorie (waar
blijft verdorie de herhaling van ka
pelaan „Herdershond" Oderker-
ke?), de schilderijen van de avond
jes AVRO, Kijk haar, meneer en
mevrouw De Groot, Albert Mol van
Wil de echte ouwehoer opstaan?"
en de Frank Kramershow.
Wat valt er dan te klagen? Vrijwel
niets, behalve dat het te veel is.
Veel te veel van het goede. De stu
die van de nationale cultuur in al
zijn facetten is een goede zaak
voor een volk welks grootste
kracht toch al niet is gelegen in de
kennis van de vaderlandse ge
schiedenis of het vermogen zich
zelf te relativeren. Maar zo'n door
lopende open universiteit per tele
visie is zelfs voor ons, leergierige
Nederlanders een beetje te veel.
Daarom blazen we af en toe uit
bij de BRT of de WDR. Tenminste,
ik doe dat. In feite besef ik sinds
maandagavond dat ik veel vaker
naar de Duitse en zelfs naar de
Belgische tv kijk dan vroeger. En
dat niet langer alleen vanwege de
films en ondanks de taalbarrière.
Het kost me doorgaans een kwar
tier tot twintig minuten me zodanig
aan de Duitse taal aan te passen
dat ik kennis neem van het gespro
kene zonder me nog te realiseren
dat de computer achter m'n slapen
vertaalwerk zit te doen.
Ik kijk ook vaker naar nieuws- en
actualiteitenprogramma's. En naar
documentaires, bijvoorbeeld op
Duitsland III waar ze voor een goed
en interessant onderwerp gerust
anderhalf uur durven uit te trekken.
Dat steeds vaker naar Duitsland of
België kijken is een kwestie van
„WEL een bewijs hoe internationaal De Stem als
journal is", schrijft Theo F.X. Fleur uit Dordrecht in
een briefje dat bovenstaande foto begeleidde. Hij
werd gemaakt door André Kop Jansen van de
Oudenbossche fotoclub in het kerkje van Chambon
sur Voueize (Creuse). De letters SteM in het smeedij
zeren hek staan natuurlijk voor Sainte Marie. Niette
min zeer attent van de fotograaf.
vluchten geweest, zo realiseer ik
me nu. Weg van de pruttelende
potten op het Gooise kampvuur.
De indruk van te veel kwisjes en
spelletjes, te veel praatshows, te
veel van 't zelfde komt natuurlijk
ook voort uit het grote aantal om
roeporganisaties dat wij hier ken
nen. Iedere sekte zijn eigen
spreekbuis. Dat was aanvankelijk
een goed idee maar naarmate al
die spreekbuizen hetzelfde gingen
kwekken, brachten ze zelf hun
eigen overbodigheid dichterbij.
Nog zijn er de programma's die
de etiketjes van de „eigen identi
teit" moeten vormen. De instand
houding daarvan en vooral het be
nadrukken van de „eigen identi
teit" daarin, heeft ai lang iets zo
krampachtigs gekregen dat zelfs
de minder geroutineerde kijker te
voren al kan voorspellen hoe der
gelijke programma's gaan uitpak
ken. Gebrek aan geld en tijd heb
ben er toe geleid dat niet alleen de
belichting van de onderwerpen
eenzijdig is, wat natuurlijk ook de
bedoeling is, maar eveneens de
keuze van onderwerpen en dat kan
niet de bedoeling zijn geweest.
Sinds ik televisie kijk zijn er - de
splinters niet meegerekend drie
omroepen bij gekomen, de EO, de
TROS en Veronica. Een is er van
gedaante veranderd; de VPRO. De
TROS en Veronica vooral zullen
het omroepbestel doen ontploffen,
zo vernam ik uit het kranteartikel in
het avondblad van maandag, dat
mij de schellen van de ogen deed
vallen. De uitbreiding van de zend
tijd voor Veronica moet ten koste
gaan van de anderen. Dat heeft ge
leid tot veel gekreun, geween en
het schrappen van programma's of
delen daarvan.
De bewuste krant was een aantal
omroepen langs gegaan om naar
reacties te vragen. Wat mij nu zo
opviel was dat uit de netjes op een
rijtje gezette klaagzangen van de
omroepen overduidelijk bleek dat
die allemaal met grotendeels het
zelfde bezig zijn. Een en ai verspil
ling van geld, tijd, mankracht en ta
lent dus.
Daarom ben ik sinds maandag
avond tegen het huidige bestel.
Laat het snel ontploffen en schudt
de Gooise Matras. Laat de pro
grammamakers, de kwismasters,
de tv-journalisten, de spelleiders
en de gastvrouwen en -heren zich
maar hergroeperen in twee of drie
netten. Eén net voor populaire pro
gramma's, drama, familieseries en
neutrale, gemakkelijk te verwerken
informatie. Een conservatief net, zo
u wilt.
Een tweede net voor meer
moeilijkeprogramma's over con
troversiële onderwerpen, een goe
de, uitgebreide nieuwsshow met
gevariëerd commentaar, sociaal
drama, kunst en voorts ruimte bie
dend voor experimentele program
ma's. Een meer progressief net
dus.
Om beide netten wakker te hou
den zou er dan nog een derde,
commercieel net bij kunnen.
Een dergelijke, bundelende her
verdeling van vermogens lijkt me
een betere oplossing voor de om-
roepcrisis dan de uitbreiding van
de STER-reclame, waarvoor een
van de tv-bonzen in zijn wanhoop
pleitte. Aan televisiereclame ont
breekt het ons niet zozeer.
^illlllillllllililllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllilillllllllllllllllllllilllliililillllllllllllllllllllillllillllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllilllllliillillilllllllllllllllllillillllllliiiililllliillllllltllllilllllllllF
Grappenmaker
Ieder in te vullen woord be
staat uit dezelfde letters als
het voorgaande woord, ver
minderd met één letter. De
overblijvende letters - die
steeds in de cirkeltjes dienen
te worden ingevuld - vor
men de naam van een be
roep.
1. hete waterdamp, 2. schijf
vis, 3. jongensnaam, 4. ware,
5. warm, 6. lidwoord, 7. be
spotten, 8. middag, 9. nieuw
(in samenstellingen), 10. eet
gerei, 11. deel van Limburg,
12. samentrekking van edel,
13. strijdperk, 14. vervelende,
15. grappenmaker, 16. toe
spraak, 17. maal, 18. eike
schors.
Q
xaddv i
-uooyos :st daoiaq joh 'H33 '81 u 'yaaid gi 'j.mi gi 'givu
pi "VU31V si jaa zi '133d '11 jadaj 01 '03u 6 'uaou g 'usuoy
'L "J3V '9 'l33y 'S 'atv33 'P Tuoj; g jooui z 'uioojs :Buissojdo
REMO PANCELLI een van de
belangrijkste Rode Bri-
gadisten die nog op vrije
voeten is is maandag door
de Italiaanse politie gear
resteerd. Hij wordt be
schuldigd van het plegen
van verschillende moor
den. Pancelli werd bij
verstek tot 26 jaar gevan
genisstraf veroordeeld
door de rechtbank die de
ontvoerders van Navo-
generaal JAMES D0ZIER in
maart berechtte. Voorts
werd hij gezocht in ver
band met de moord op 31
december 1980 op een lei
der van de carabinieri,
ENRICO GALVALIGI.
JOSEPH HAYDN, Oostenrijks
componist die dit jaar
tweehondervijftig jaar
geleden werd geboren
(1732) schreef bij zijn le
ven meer dan tachtig
strijkkwartetten. Bij een
echtpaar in de Australi
sche stad Melbourne dat
onbekend wenst te blij
ven zijn vier oorspronke
lijke partituren van de
kwartetten opus 50 uit
1787 gevonden. De
Haydn-kenner DR. GE0RG
FEDER uit Keulen zegt in
een interview gezegd dat
de handtekening op de
partituren authentiek is.
De eigenaars hebben de
partituren geërfd van een
voorvader die ze in 1851
in Londen op een veiling
kocht.De waarde wordt
geschat op meer dan een
miljoen gulden.
STANISLAWKOCIOLEK, de om
streden partijleider van
Warschau (volgens som
migen de meest orthodo
xe communist in Polen),
is eind vorige week ver
vangen door een naaste
medewerker van de na
tionale partijleider W0J-
CIECH JARUZELSKI. Kociolek
had zijn ontslag inge
diend. Hij is benoemd tot
ambassadeur in de Sow-
jet-Unie en is als zodanig
de opvoger van KAZIMIER2
OLSZEWSKI, ambassadeur
in het Kremlin sinds
1978. Opvolger van Ko
ciolek in Warschau werd
MARIAN WOZNIAK, secretaris
voor economie van het
centrale comitee.
MEVROUW M.A. BLOEMSMA-VAN
PROOSDIJ uit Garderen
heeft de Zilveren Kaas-
boor voor consumenten
gewonnen. Uit twaalf fi
nalisten, in regionale
wedstrijden uitverkoren,
kwam zij vorige week in
Alkmaar als de beste kaa-
sproefster naar voren. De
Zilveren Boor werd haar
uitgereikt door directeur
M. VAN VELDEN van het Ne
derlands Zuivelbureau.
KAFOEMBE MOEKASA, een
parlementslid van de op
positionele Oegandese
Democratische partij, is
vorige week door solda
ten gearresteerd in ver
band met de moord op de
voorzitter van de rege
ringspartij UPC in het
district Mpigi. Moekasa
werd gearresteerd toen
hij de begrafenis bij
woonde van zijn UPC-dt-
trictsvoorzitter DARAUSl
KAYANJA, die eerder vorige
week door onbekenden
werd doodgeschoten.
(ADVERTENTIE)
Wie niet rookt
leeft wel zo
gezond. Er is nu
een verzeke
ringmaatschappij die
daar rekening mee houdt: de
Zwolsche Algemeene.
Niet-rokers hebben
recht op een lagere premie
voor Risicoverzekeringen.
Dat scheelt meestal 20%,
soms zelfs 40%!
Als u tenminste al twee
Stuur een open
envelop met
uw naam, adres,
'postcode en woon
plaats naar Zwolsche
Algemeene Risicoverzekering
Afd.44Antwoordnummer
4000,3500 VB Utrecht.
Of bel: 030 - 330 440.
Ook rokers verzekeren
we graag tegen een zo laag
mogelijke premie.
Bij ons betaalt niemand meei
dan nodig is. Dus bel even.
jaaronafgebroken niet rookt
neem dan nü kon- --7 1 1 at
takt op met uw Zwolsche Algemeene#!
assurantieadviseur Risicoverzekeringen
1 lij helpt u graag verder. Oudenoord 33,3513 EH Utrecht
WAT zoekt een Amerikaan
op de sportfiets inhet
stroomgebied van de Dinkel?
Ik vroeg 't en kreeg als ant
woord een vloedgolf van
woorden. Het was zo fantas
tisch mooi, zulke kleurscha
kering in het landschap en
dan die kleine beekjes en ri
viertjes er doorheen, de
koeien ook en de lucht met
dikke witte wolken en de
boerderijen, de vriendelijke
mensen, alles even lief en
mooi en fantastisch. We zaten
op één lijn: juist die ver
liefdheid op Twente maakte
dat ik hem daar ontmoette,
Mr. Harrison uit Los Angeles,
California, U.S.A., in de tot
hotel verbouwde oud-Saksi
sche boerderij. Die avond,
toen ik met boek en puzzel
onder de arm en een lange
wandeling in de benen, naar
beneden kwam voor de kof
fie, zag ik een gifgroene
vrouw met maïsgele haren
naast de schouw staan. En ik
zat nauwelijks te piekeren
over een ander woord voor:
„zeerover" toen een zuursto-
kroze wezen richting leesta
fel koerste. En dat was heel
ongewoon in dat hotelletje
met achter het huis zand
paadjes naar een kronkelige
Dinkel, die zo verleidelijk is,
dat iedereen 's avonds er al
leen nog maar wat loom-
huiselijk bijzit. Toen de
bruinverbrande man naast
mij in het Engels om suiker
en melk vroeg, begreep ik
wat er aan de hand was. Op
dit landelijke plekje was een
gezelschap Amerikanen ge
land.
Ze brachten niet zomaar
een bezoek aan Nederland, ze
maakten een fietsvakantie.
De darmspecialist van Ame-
rika's westkust vertelde er
graag over. Bij z'n jongste
dochter op school bestond
een fietsclub en Miss Garns-
by, de docente geschiedenis -
kijk, daar zit ze, die vrouw in
dat groene pak! - wilde ook
in de vakantie iedereen aan
het fietsen houden. Maar
dochter en vriend maakten
een tripje naar Griekenland
en nu hadden z'n vrouw en
hij die twee plaatsen bezet:
zo'n 40 a 50 kilometer per
dag, dat haalden ze best. En
de bagage ging steeds per
auto naar het volgende hotel
- VW-arrangement - acht
dagen fietsen door Twente.
Het geinige was er voor
mij een beetje af; gewoon
Amerikanen die luxueus-
sportief een mooi plekje
Europa „doen". Ik ging van
mijn kant materiaal aandra
gen om Mr. Harrison te over
donderen. Wij kunnen ook
boeken voor fietsvakanties,
zei ik, door Italië, Canada,
Denemarken, China zelfs. In
eigen land is er dht fietsen
van hotel naar hotel, maar
ook van camping tot cam
ping en je krijgt geld terug
als je vakantie maar nat ge
noeg verregend is, want „on
ze mooie wolken laten de re
gen wel eens vallen, ziet u".
Je kunt je fiets meenemen in
de trein, zei ik, of er eentje
huren bij 'n station. En ken
de hij aanhang wagentjes
voor de fiets, zo'n soort bak
kie met deksel? (Dat laatste
zei ik niet, want het Engelse
woord voor „bakkie" wou me
niet te binnen schieten). „El
ke Nederlander heeft een
fiets", blufte ik, maar toen
begreep de Amerikaan niet,
dat zo veel fietsen gestolen
worden, „als iedereen er toch
al een heeft..." Wél was dui
delijk, dat oeververbindin
gen met alleen een autotun
nel in Nederland niet kun
nen en Mr. Harrison zou on
middellijk z'n handtekening
gezet hebben op de actielijst
voor méér opstapbussen, die
fiets plus berijder door de
autotunnel brengen.
Miss Betty Garnsby was
behalve fietsgek ook creatief.
Dat bleek de volgende och
tend toen ze met z'n twaalven
startklaar voor het hotel
stonden, allemaal met 'n
kleurige door haar ontwor
pen badge op jack, bloes,
trui, sweater of T-shirt. En
allemaal met op het stuur ge
klemd een kaart, -"aarop ze
iz aanwijzingen van de ini-
tia tiefneemster/ motor van
de reis volgden: van Losser
naar Denekamp om een wa
termolen te bekijken en daar
volgden verdere instructies:
35 kilometer slechts vandaag.
De anderen lachten en de
aanvoerdster stemde er dun
netjes mee in. Zadelpijn, zei
ze verontschuldigend tegen
ons, de uitzwaaiers. Uitgere
kend zij, die op eigen terrein
duizenden mijlen befietst
had. Maar op haar eigen fiets,
afgesteld op haar eigen maat
dat was het verschil, want
„fietsen is meer dan benen-
werk".
Mr. en Mrs. Harrison ver
telden nog gauw dat ze na
deze acht dagen eventjes
naar Amsterdam gingen,
naar 'n vast adres waar ze
„altijd" antieke klokken
kochten, dan doorreisden
naar Florence, Rome, Athene,
maar via Brugge. Want die
stad uxis volgens de oudste
dochter de mooiste van Euro
pa. Zouden ze daar ook fiet
sen kunnen huren om vAt
rond te kijken. Ik zei: nee,
beslist niet, want het Begijn
hof in Brugge en het Minne
water per fiets, dat wou ik ie
Amerikaanse toeristen niet
aandoen, in Brugge niet!
I
