Muiterij in Britse conservatieve partij
"IJZEREN MAGGIE": GROTE SCHOONMAAK?
SPD zoekt gesprek
met vredesbeweging
Poolse bond
op tweesprong
Beleid VS verkleint kans op vertrek Russen en Cubanen uit Angola
Opmar.
De achte
van het
BAHR EN APEL HOUDEN VAST AAN "NULOPTIE" NAVO-RAKETTEN
Congres Solidariteit van start
Ambassadeur
van Frankrijk
doodgeschoten
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1981
■ACHTERGROND
W6
V eranderen
Andere koers
Nederland
Sterk genoeg
Besluit
Roulette
Vraag
Milde houding
/TV LIBANESE
HOOFDSTAD
Van onze correspondent
Bert van Velzen
LONDEN - Er is muiterij
uitgebroken op het conser
vatieve schip van staat. Lord
Peter Thorneykroft, de par
tijvoorzitter die de "IJzeren
Maagd" ooit typeerde als
"deze arme onschuldige
vrouw" is niet meer te ver
trouwen. William Whitelaw,
de minister van binnenland
se zaken, pleegt zoetgevooisd
verraad. Francis Pym, de ge
neraal van de conservatieve
troepen in het Lagerhuis, wil
zelf kapitein worden.
Alleen de vazallen van
Margaret Thatcher, die met
haar op de brug staan, man
nen als Geoffrey Howe en
Keith Joseph, geloven nog
diep in het politieke credo
van het monetarisme. Er
moet, zo roepen de conserva
tieve haviken, een grote
schoonmaak worden gehou
den. De politieke duiven
moeten worden neergehaald
en vanuit de regeringsbun
ker in Downing Street het
bestaande regeringsbeleid
met harde hand worden
voortgezet, zelfs als de bo
dem van de drietrapsrecessie
nog niet in zicht is en er nog
lang een morrend leger van
rond 3 miljoen werklozen zal
rondstrompelen in de Britse
industriële woestijn, in de
pressie, schuldgevoel of nau-
welijks verholen woede.
De uiterst rechtse "Maan
dagclub" van de Britse Con
servatieve Partij, heeft een
aantal harde eisen op de ta
fel gedeponeerd van premier
Margareth Thatcher, die zo
juist van haar vakantie is te
ruggekeerd om aan de twee
de helft van haar regerings
periode te beginnen. De
"Maandagclub" eist dat
Thorneykroft wordt verban
nen en dat William White
law wordt vervangen door
Teddy Taylor, een groot
voorstander van de galg en
de zweep om het volk tot de
orde te roepen. Lord Car-
rington, die als verrader van
de blanke Rhodesiërs wordt
beschouwd, zou plaats moe
ten maken voor John Notts,
de huidige minister van de
fensie. Ook andere gematig
de conservatieven van de
Edward Heath-variëteit
zouden van het politieke to
neel moeten worden verban-
Er bestaat geen twijfel aan
dat Margareth Thatcher zal
proberen haar kabinet tot
enkele vitale punten te ver
harden. Maar of zij daarmee
zover kan gaan als de leden
van de "Maandagclub" van
haar vragen valt te bezien.
Op de achterbanken van het
Lagerhuis heeft Margaret
Thatcher al voldoende te
genstroom van mannen als
Edward Heath en zij zal er
weinig behoefte aan hebben
om daar figuren als William
Whitelaw en Francis Pym
bij te zetten, of zelfs een con
servatieve exodus op gang te
zetten naar de nieuwe So
ciaal-Democratische Partij,
die in combinatie met de li
beralen het Britse politieke
landschap grondig kan ver
anderen.
De nu stokoude Harold
MacMillan en bij Labour de
niet minder uitgeslapen Ha
rold Wilson zagen kans om
lastige oppositie in eigen
kring weg te promoveren
naar het Hogerhuis, via een
nauwelijks uit dankbaarheid
verleende adellijke titel voor
het leven, maar of Margaret
Thatcher die bedrevenheid
in het zuiveren van haar po
litieke omgeving heeft, is
verre van duidelijk.
Op de lijst van de "Maan
dagclub" staat ook de minis
ter voor de werkgelegenheid,
James Prior, die als land
bouwer het ministerie van
landbouw zou behoren over
te nemen. Er wordt een felle
anti-katholiek, James Moly-
neuy, aanbevolen als minis
ter voor Noord-Ierland. Als
er door Margaret Thatcher
geen grote schoonmaak
wordt gehouden, zo denken
de uiterst rechtse conserva
tieven, dan zal het enige al
ternatief voor haar een
koersverandering zijn in de
sociale en economische poli
tiek. En dat is iets dat door
een man als Lord Thorney
kroft als essentieel wordt be
schouwd, wil de Conserva
tieve Partij de kans ontlopen
om na de volgende verkie
zingen voor een kwart eeuw
of langer de politieke woes
tijn in te gaan.
Gezegd wordt dat op 1 sep
tember de belangrijkste
maand in de regeringsperio
de van Margareth Thatcher
is begonnen. Ze heeft de keus
tussen een zuivering en een
politieke koersverandering
en ze zal hoogstwaarschijn
lijk .voor een beperkte
schoonmaak kiezen. Ze zal in
ieder geval iets moeten doen,
want de zeer oude Lord
Hailshom, die in het Hoger
huis op de algemeen begeer
de wolbaai zetelt, heeft Mar
garet Thatcher al vergeleken
met de Amerikaanse crisi
spresident Herbert Hoover,
die niet geheel verdiend de
geschiedenis is ingegaan als
de Vader van de Grote De
pressie.
In de regering van
Margaret Thatcher zijn in
middels de spoken opgerezen
van chronische werkloosheid
en rebellie in de vervallen
binnensteden - en die spoken
zullen haar kunnen volgen
tot in haar politieke graf.
Van onze correspondent
Ami van Vree
BONN - Dat was waarlijk
een opmerkelijke bijeen
komst in de grote foyer van
het Erich Ollenhauerhuis, de
partijcentrale van de SPD.
Doorgewinterde politici van
rang en stand uit deze partij,
alfabetisch vermengd met de
"fine fleur" van de zoge
naamde vredesbeweging in
de Bondsrepubliek, verte
genwoordigd door burgeri
nitiatieven, groenen, kerke
lijke organisaties, actiegroe
pen en wat al niet meer, als
mede een aantal kritische
polemologen en militaire
specialisten.
Doel van dit "forum vre
de" dat de sociaal-democra
ten hadden georganiseerd en
dat de gehele dag duurde,
was het om de onrust en de
onvrede over de nucleaire
bewapening, die geleidelijk
een eigen leven dreigde te
gaan leiden en die ook in de
eigen gelederen tot con
troverses voeren, weer een
beetje in de politieke greep te
krijgen. Door zijn bonte
schakering werd het forum
eigenlijk tot een soort een
daagse "brede maatschappe
lijke discussie" over de
atoombewapening waar alle
nuances in het militair-poli
tieke denken de revue pas
seerden. Dit ging van totale
afwijzing van alle atoomwa
pens en eenzijdige ontwape
ning tot aanvaarding van het
Brusselse "dubbelbesluit"
inzake de modernisering van
de middellange afstandsra
ketten en het onderhandelen
daarover met de Sovjet-
Unie.
Opvallend was hoe vaak
bij deze discussie ons land
over de tong ging. Nederland
geldt in vele Duitse ogen als
het land binnen de NAVO
dat het verst op weg is om
nieuwe atoomwapens af te
wijzen, om de bestaande ge
leidelijk te verwijderen en
om dit eventueel op eigen
houtje, zonder de instem-
ming van het bondgenoot
schap te doen. In grote delen
van de Duitse vredesbewe
ging wordt dit streven, dat
door anderen de "Hollandse
ziekte" wordt genoemd, on
dersteund en het werd op het
"forum vrede" onder andere
onder woorden gebracht
door Josef Leinen, de voor
zitter van landelijke "burge
rinitiatieven", die zich van
milieugroeperingen in eigen
lijke zin allang tot de fer-
ventste tegenstanders van
alle aanwending van atoom
energie, zowel voor militair
als voor vreedzame doelein
den hebben ontwikkeld. Ook
vindt het weerklank bij
iemand als Rudolf Bahro, de
bekende Oostduitse dissident
die naar het Westen is geko
men en die een neutrale,
atoomvrije zone in Europa,
"van Polen tot Portugal" be
pleit.
Dergelijke neutralistische
tendenzen werden door de
SPD-politici fundamenteel
afgewezen. Minister van de
fensie Hans Apel, die bij dit
gezelschap een zeer moeilij
ke dag moest doormaken,
sprak in dit verband van de
"idylle der neutraliteit."
Puur theoretisch kunnen
staten uitstappen, maar wat
gebeurt er in de praktijk?
"Ik kan me niet voorstellen
dat de anderen dit zullen
toelaten, en in het geval van
de Bondsrepubliek zouden
die dan hun conflicten op on
ze bodem uitvechten, of we
dat willen of niet".
Apel citeerde in dit ver
band Lenin die heeft gezegd:
"Wie Duitsland heeft, heeft
Europa." Ook Egon Bahr
probeerde zijn gehoor van de
onmogelijkheid van neutra
liteit te overtuigen. "Een
staat kan niet uitstappen zo
als een individu dat kan
doen, omdat de objectief be
staande bedreigingen er niet
door worden veranderd. En
zelfs als dit voor een klein
land als Nederland mis
schien nog mogelijk zou zijn,
een land als de Bondsrepu
bliek heeft gezien zijn groot
te en zijn geografische lig
ging gewoon geen enkel al
ternatief", aldus Bahr. "De
Bondsrepubliek is sterk ge
noeg om door een eenzijdig
uitstappen te bereiken dat
het evenwicht en daardoor
de vrede wordt verstoord;
maar ze is niet sterk genoeg
om de vrede te verzekeren of
het verstoorde te herstellen."
De ontwapeningsspecialist
van de SPD ontkende ook
dat Europa zich als een soort
bemiddelende macht tussen
Moskou en Washington zou
kunnen opwerpen, zoals een
aantal mensen van de vre
desbeweging betoogde. Bij
de huidige stand van de in
tercontinentale raketsyste
men bestaat er op het gebied
van de veiligheid geen "der
de macht Europa," zei Egon
Bahr.
De belangrijkste discussies
in het "forum vrede" bewo
gen zich rond het vraagstuk
van het dubbele Navo-be-
sluit van december 1979.
Daarbij ging het vooral om
de vragen, of westelijke mo
dernisering überhaupt nodig
enbf wenselijk is; het gevaar
van een "regionale atoom
oorlog" die tot Europa be
perkt zou blijven; en over
wantrouwen ten aanzien van
de werkelijke gespreksbe
reidheid van de Verenigde
Staten. Ook op dit punt was
Bahr de hoofdpersoon op het
discussiepodium, al lieten de
tegenstanders van het Brus
selse besluit zich niet door
zijn argumenten overtuigen.
In elk geval had Bahr, de in
tellectuele voordenker in be
wapeningsvraagstukken van
zijn partij, een sluitend con
cept en dat kon van de -
vaak emotionele - betogen
van de leden der vredesbe
weging niet altijd gezegd
worden.
Bahr, die zijn opvattingen
in tien theses had samenge
vat, is van mening dat het
besluit van Brussel de beide
supermachten dwingt om
met elkaar aan tafel te gaan
zitten en dat het daardoor op
dit moment de enige garan
tie is dat de wapenwedloop
wordt gestopt en dat "een ge
meenschappelijk evenwicht
van krachten op een zo laag
mogelijk niveau" wordt be
reikt. Zonder dit besluit had
den beide supermachten de
handen vrij. Daarbij gaat
Bahr (en ook Apel) nog altijd
uit van de "nul-optie", na
melijk dat de Sovjet-Unie
zoveel tegemoetkomingen
doet dat het plaatsen van
nieuwe raketten in Europa
overbodig wordt.
In dit opzicht deed Bahr
enkele concrete uitspraken
die mogelijk van invloed
kunnen zijn op de toekomsti
ge houding van de Bondsre
publiek inzake het moderni-
seringsbesluit.
1. Bij de onderhandelingen
moeten ólle raketsystemen,
Hans Apel.
die op Europa gericht zijn,
worden betrokken.
2. De Sovjet-Unie zou zijn
SS-20-raketten moeten ver-
schrotten of (en dit is nieuw)
"ze zover terugtrekken dat
ze Europa niet meer kunnen
bereiken."
3. (Ook nieuw): Alleen al
een overeenstemming over
de raamvoorwaarden, de
principes van een verdrag
(dus niet een concrete over
eenkomst inclusief getallen
etc.) zal voldoende zijn om
tot een bevriezing (morato
rium) van het wederzijdse
wapenbezit te komen.
4. Pas in 1983, niet eerder,
moet het besluit vallen wat
er met het besluit van Brus
sel moet gebeuren.
De vertegenwoordigers
van de vredesbeweging - het
was niet anders te verwach
ten - wezen Bahrs "Realpoli-
tik" zonder meer van de
hand. De afschrikkingspoli-
tiek met zijn veelvoudige
vermogen om de wereld te
vernietigen is een "Russische
roulette" geworden, zei één
van hen. De "overkill" zei
een ander, dwingt eenvoudig
om over een alternatieve
verdediging na te denken in
plaats van met weer nieuwe
re, verfijndere en de atoom-
grens verlagende raketten
aan te komen.
Ook uit de eigen gelederen
kwam kritiek op de houding
van de SPD tegenover het
Brusselse rakettenbesluit. Zo
noemde de voorzitter van de
SPD-Saarland, La Fontaine,
de militaire ontwikkeling
een catastrofe omdat deze,
met zijn steeds snellere en
steeds nauwkeuriger atoom
wapens de stabiliteit tussen
Oost en West voortdurend
meer ondermijnt. Dit geldt
eens te meer voor de nieuwe
Navo-raketten.
Wat betreft het verzet in
eigen kring staat de SPD in
derdaad voor,he£ dilemma
dit zij, zoals ae polemoloog
Mechtersheimer van het
Max Planck Instituut terecht
opmerkte, in de kwestie van
de bewapening zowel oppo
sitie- als kanselierspartij is.
Temeer daar er volgens hem
elk compromis tussen het be
sluit tot inhaalbewapening
en het verzet daartegen ont
breekt.
Deze tweeslachtige positie
kwam heel typerend tot
uiting in de kritiek op het
"forum vrede", dat onmid
dellijk van alle kanten is los
gebarsten. Zo voelden de
groenen en ondertekenaars
van het "Krefelder Appel"
zich "gepakt" door de poging
van de SPD om - wat zij
noemden - de geschillen glad
te strijken en te verdoezelen,
"Wij zijn niet het voetvolk
van de rakettenpartij",
schold Petra Kelly. Daarmee
waren dan natuurlijk vooral
die SPD-ers aangesproken
die de regeringspartij repre
senteren.
Maar omgekeerd hadden
de CDU en CSU scherpe kri
tiek op het forum omdat dit
in hun ogen het onderscheid
tussen de beide blokken ver
waarloost en daarmee de ba
sis van de Navo aantast. De
CSU-politicus Zimmermann
sprak zelfs van een "anti-
Amerikaans, Navo-vijandig
tribunaal van de SPD" en
daarmee was natuurlijk het
"oppositiedeel" van de so
ciaal-democraten bedoeld.
Lech Walesa, vermoeid.
Door Pieter Eggen
De uitdrukking Poolse
Landdag staat voor chaos. Of
het congres van de vakbond
Solidariteit, dat vandaag be
gint, op een vechtpartij uit
loopt valt te bezien; duidelijk
is wel dat dit het congres van
de waarheid moet worden.
Conflictstof is er te over en
de condities waaronder de
bond bijeen komt zijn rond
uit slecht.
Voor Solidariteit is het
grote probleem op welke
manier meer greep te krij
gen op de politieke beslissin
gen. Dat streven wordt
scherp afgebakend door de
economische crisis waarin
Polen zit en door de houding
van regering en partij. Het
ziet er niet naar uit dat van
die kant de kans op een ste
vige samenwerking de laat
ste tijd is toegenomen.
Solidariteit heeft sinds het
bijzondere congres van de
Poolse partij in juli nadruk
kelijk werk gemaakt van het
arbeiderszelfbestuur. Een
speciale afdeling „Netwerk"
is sedert enkele maanden
druk in de weer met het uit
werken van plannen voor
arbeiderszelfbestuur. Dat
zelfbestuur is steeds een van
de belangrijkste strijdpun
ten voor Solidariteit geweest.
De bond eist, en dat nog
steeds vergeefs, dat arbei
ders in de bedrijven zelf hun
bazen kunnen kiezen. Die
zonden met een grote mate
van zelfstandigheid het be
drijfsbeleid moeten bepalen.
De directiekeuze maakt on
derdeel uit van een vergaan
de decentralisering van eco
nomische bevoegdheden. Al
leen op die manier, zo rede
neren Solidariteit en voor
uitstrevende economen, kan
het land aan het failliet van
de planeconomie ontkomen.
De gedachte van het arbei
derszelfbestuur is in Solida-
riteit-kringen en met name
binnen „Netwerk" al vrij
diepgaand bestudeerd. „Net
werk", de naam zegt het al, is
een over het land vertakt
stelsel van lokaal werkende
vakbondleden en intellectue
len die arbeidersraden uit de
grond kunnen stampen op
het moment dat de regering
met het experiment in zee
zou gaan. Dat die kans niet
erg groot is bleek deze week
tijdens de zitting van het
Centrale Comité (het partij -
parlement). In een rede
maakte partijleider Kania
duidelijk dat zelfbestuur al
leen gepaard kan gaan met
economisch herstel. Daar
mee tekende hij scherp de
contouren voor Solidariteit.
Hij liet de mogelijkheid voor
een zelfstandige rol voor So
lidariteit wel open, maar
Kania maakte daar gelijk
een uitzondering op voor de
„economisch belangrijke be
drijven". Solidariteit wordt
dus naar de zijkant gedron
gen.
Ja zeggen tegen een derge-
lijk voorstel zal de Solidari-
teit-afgevaardigden de ko
mende dagen niet gemakke
lijk vallen. Het is dan ook
niet waarschijnlijk dat Soli
dariteit zich met het „ge
schenk" van Kania laat af
schepen. Het is de bond im
mers om een groter deel van
de koek te doen: invloed op
het hele economische reilen
en zeilen van het land. Over
die doelstelling bestaat bin
nen de vakbond geen enkele
discussie. Wel over de ma
nier waarop. Solidariteit
een innerlijk sterk verdeelde
club. Globaal zijn er twee
stromingen: de gematigden
onder leiding van Walesa en
de meeste bestuurders van
de bond en een samenstel
van intellectuelen en lokale
bestuurders, die tamelijk ra
dicaal zijn.
De gematigden willen de
deur naar de regering open
houden, al kost dat de laatste
tijd nogal eens moeite. Wale
sa en zijn mannen zijn zich
er terdege van bewust dat de
economisch malaise de han
delsvrijheid afbakent. Meer
radicale groeperingen koes
teren een diep wantrouwen
tegen de regering, die niet
bereid zou zijn feitelijk
wensen en eisen in te gaan.
Die tegenstelling stelt Wa
lesa voor grote problemen.
Met zijn half uurtje tv deze
week mocht hij alom applaus
oogsten, maar ook hij weet
dat de invloed van de bond
uit meer moet bestaan dan
dit soort doorbraken. On
danks zijn grote persoonlijke
uitstraling, de handen gaan
niet allemaal meer op elkaar
voor zijn daden en uitspra
ken. De vakbondsman maakt
de laatste tijd ook een nogal
verdoolde indruk. Een voor
man die kort achter elkaar
dreigt met het instellen van
een politieke Solidariteit
(waar bepaalde groepering
een voorstander van zijn) en
bij een volgende gelegenheid
de grote verzoener moet zijn,
maakt natuurlijk geen ster
ke indruk. Hij 'veruiterlijkt'
dan ook in toenemende mate
de gespletenheid van de
bond die hij voorzit.
Solidariteit staat op een
tweesprong. Geen van de
marsroutes is aantrekkelijk.
Kiest zij voor radicalisering
dan staat haar en de Poolse
hervormingen het ergste te
wachten. Partijleider Kania
maakte deze week nog dui
delijk dat iedere stap van
Solidariteit op het politieke
pad als een oorlogsverkla
ring wordt opgevat. Valt de
keuze uit in de richting van
voorzichtige gesprekken met
de regering dan dreigt ze het
vertrouwen van bevolking
en achterban te verliezen.
Het is een keuze die nauwe
lijks te maken is, maar die
wel gemaakt moet worden.
Van onze correspondent
Ferry Versteeg
NAIROBI - De Amerikaanse
toenadering tot Zuid-Afrika
en het Amerikaanse veto van
een Veiligheidsraad-resolu
tie waarin de Zuidafrikaan-
se inval in zuid-Angola
wordt veroordeeld zijn in
Afrika, ondanks de Zuidafri-
kaanse vangst van een Rus
sische sergeant-majoor,
uiterst impopulair. Was
hington rechtvaardigt deze
maatregelen, omdat zij voor
al gericht zijn tegen de Rus-
sisch-Cubaanse aanwezig
heid in Angola. Zelfs als men
voorbijgaat aan de mogelijk
heid, dat de VS met deze
maatregelen een opleving
van het anti-amerikanisme
stimuleren, wat de Russen
juist meer kansen kan bie
den, blijft de hamvraag: hoe
kan het beoogde Russisch-
Cubaanse vertrek uit Angola
worden gerealiseerd?
Een antwoord kan zijn dat
de Amerikaanse toenadering
tot Pretoria de Amerikanen
meer invloed biedt op het
harde Zuidafrikaanse stand
punt inzake Namibië. Wat
tot een regeling van het Na-
mibië-conflict kan leiden, tot
het vertrek van de Zuidafri
kaanse troepen uit dat ge
bied en tot - zoals de Angole
se regering voorspelt - een
daarop volgend vertrek van
de Cubanen en Russen uit
Angola. Nu doen zich twee
complicaties voor.
Ten eerste heeft Pretoria
sinds de meer welwillende
Amerikaanse houding zowel
intern als extern zijn hou
ding verhard. En ten tweede
willen de VS een Namibië-
regeling koppelen aan de po
litieke rehabilitatie van de
pro-Zuidafrikaanse Unita-
guerrillastrijders in Angola
- wat moeilijk denkbaar is -
en aan het Cubaans-Russi
sche vertrek uit dat land. Die
laatste eis maakt de oplos
sing van het Namibië-con-
flict aanzienlijk gecompli
ceerder. Want wie vertrekt
het eerst: de Cubanen of de
Zuidafrikanen? Een eenzij
dig Zuidafrikaans vertrek
uit Namibië zou de Unita-
guerrilleros in Zuid-Angola
in grote problemen brengen,
wat voor Washington on
aanvaardbaar is. Een eenzij
dig Cubaans-Russisch ver
trek uit Angola zou Luanda
kwetsbaar maken voor nog
veel verder reikende Zuid
afrikaanse invallen. Alleen
een gefaseerde, gelijktijdige
Cubaans-Zuidafrikaanse te
rugtrekking zou soelaas
kunnen bieden. Maar zo'n
operatie is niet alleen uiterst
ingewikkeld, maar ook
moeilijk controleerbaar en
daarom weinig kansrijk.
Kortom, het beleid van de
regering-Reagan bemoeilijkt
een diplomatieke oplossing
van het Namibië-conflict en
verkleint daardoor de kans
dat Angola de Russen en Cu
banen naar huis zal sturen.
Blijft de vraag hoe de
Amerikanen het hoofddoel
van hun zuidelijk Afrika-
beleid - het vertrek van de
Cubanen en Russen uit An
gola - dan wel denken te be
reiken. Oud-gouverneur
Reagan gaf vorig jaar mei
een eenvoudig recept: geef
de anti-regeringsgezinde
Unita-guerrillastrijders zo
veel mogelijk wapens. Maar
zijn onderminister van Bui
tenlandse Zaken voor Afri-
ka-aangelegenheden, Ches
ter Crocker kantte zich afge
lopen februari in het tijd
schrift Africa Report tegen
die suggestie: „Als Washing
ton de Unita openlijk en vol
uit militair zou steunen, zou
dat niet tot verzoening lei
den, maar tot een escalatie
van het conflict, en zou van
de herhaaldelijk geuite wens
van de MPLA-regering om
haar banden met Russen en
Cubanen sterk te verminde
ren, weinig terecht komen".
Maar wat dan? Crocker:
„Wat het Angolese conflict
betreft, zouden de VS hun
belangen het best dienen
door de legitimiteit van de
Unita-strijd openlijk te er
kennen en druk te blijven
uitoefenen om tot een ver
trek van de communistische
troepen te komen. Dit moet,
samen met het streven naar
een voor alle Angolese par
tijen aanvaardbaar compro
mis, ons uiteindelijke doel
zijn. Wij moeten ons identifi
ceren met de wens van de
Angolezen zelf om van de
buitenlandse troepen af te
komen".
In het licht van de huidige
situatie doet deze nog vrij
recente uitspraak surrealis
tisch aan. De tamelijk milde
Amerikaanse houding te
genover de Zuidafrikaanse
inval in Angola en het huidi
ge streven van de Ameri
kaanse regering om het zo
genaamde Clark-amende-
ment via het Congres te li
quideren, duiden erop dat
Washington mikt op een ge
leidelijke destabilisering van
het huidige Angolese regime.
Het in 1976 door het Congres
aanvaarde Clark-amende-
ment'i verbiedt de regering
geheime militaire hulp te
bieden aan Angolese opstan
delingen, terwijl voor gehei
me operaties van de inlich
tingendienst CIA in dat land
de toestemming van het
Congres vereist is.
Afgelopen juni deed de
conservatieve republikeinse
senator Jesse Helms in sa
menwerking met de rege
ring-Reagan een bijna ge
lukte poging om het Clark-
amendement op te heffen.
Binnenkort zal deze poging
in het Congres worden her
haald. Toch is het nauwelijks
voorstelbaar, dat de rege
ring-Reagan in afwachting
daarvan met de armen over
elkaar zit. De Washington
Post suggereerde onlangs,
dat Washington gebruik
maakt van een niet met na
me genoemde „derde partij"
om het Clark-amendement
te omzeilen en ih Angola an
ti-regeringsgezinde guerril
lastrijders te steunen. Nu
zijn er voldoende „derde
partijen" te benutten. Te be
ginnen met Zuid-Afrik3'
maar ook landen als Marok
ko, Saoedi-Arabië en Israël,
die de Unita militair en fi
nancieel hebben gesteund,
komen in aanmerking. Als
binnenkort het Clark-amen
dement zou sneuvelen, ka"
de Amerikaanse regering
zonder problemen zelf de di
recte hulpverlening aan de
Unita ter hand nemen e»
kan de CIA weer onbelem
merd „geheime operaties" >n
Angola beginnen. Volgens
Amerikaanse regeringskrin
gen zal daardoor „de ph!s
van het Russisch-Cubaans'
militaire avonturisme wor
den verhoogd". Maar hoe da
moet leiden tot het gewenst
Cubaans-Russische vertr®
uit Angola blijft onduidelijk
ZATERDAG 5 SEPTEMB
De vermoorde Franse am
bassadeur Louis Delamare
Fan onze redactie buitenland
BEIROET - De Franse am
bassadeur in Libanon, Louis
Delamare, is gistermiddag
door onbekenden doodge
schoten. De 59-jarige Dela
mare werd in kritieke toe
stand in het ziekenhuis op
genomen, maar een spoed-
)peratie mocht niet meer ba-
!en.
De diplomaat, die op weg
was van de Franse kansela
rij naar zijn ambtswoning,
werd getroffen door een ko
gel in zijn hoofd. Hij was
wee jaar in Libanon gedeta
illeerd.
De aanslag gebeurde in de
buurt van de demarcatielijn
die dwars door Beiroet loopt
om de rivaliserende christe
nen en moslims uit elkaar te
houden.
Nog geen enkele groepe
ring heeft de verantwoorde
lijkheid voor de aanslag op
geëist. Eerder deze week
bracht de Franse minister
van buitenlandse zaken,
Claude Cheysson, een bezoek
aan Libanon. Hij sprak on
der meer met PLO-leider
Jasser Arafat.
n
d
d
g
li
n
n
tf
P
a
d;
R
IE
n<
LAFFlCHtUR
En ze hield woord. Gisteren
clamefirma die zijn beloften r
Pagne was verzorgd door een fD
te borden organiseert.
KHHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Van onze correspondent
Bert van Velzen
LONDEN - De slag om het hai
ziel van de Britse Labourpi
opnieuw in volle hevigheid
brand. Michael Foot is nog 1
Perhoofd van de partij, m;
voormalige arristocraat A
Wedgwood Benn, de ex-bur
oie nu als Tony Benn de prof<
uiterst links in de Labourpt
geworden, stelt alles in het wi
Denis Healey te onttrone
Plaatsvervangend partijleidei
troonopvolger van Michael I
Worden.
Tony Benn heeft de wind in
Jen. De leiders van de Britst
fondsorganisatie TUC, die d
gende week in Blacpool bij ei
"oen, hebben al twee belai
stukken van het door Tony Be
Propageerde politieke manife
Labour onderschreven: Unil;
kernontwapening en uittredi
ue Europese Gemeenschap]
Markt. Andere politieke hobbj
°enn zijn de afschaffing van h
gerhuis en de adel, het bevriez
Prijzen, nationalisering op
schaal, invoerbeperkingen en
voering van de 35-urige werkv
"""HUIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllHlllilllllllllH
