VERWACHTING IN DEN HAAG:
Welk kabinet is
verantwoordelijk
voor troonrede?
jfubbo Ockels
maakt in '83
I ruimtereis
Bezwaarschriften
tegen openbare
verkoop Uniser
Zure druiven
„BLOKKADE D0DEWAARD
BELET FEITELIJK
FUNCTIONEREN NIET"
)etrel¥d
rker
Nog twee nachtjes...
wel goed,
joh....
Elsevier:
meer winst
3MBTWK
BINNENLAND
TAAT
DE
<RREN
311
Per jaar
16 miljoen
ongevallen
in gezinnen
PRINS „Moet werkgelegenheid
CLAUS: y00r0p blijven staan?"
E STEM COMMENTAAR
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1981
- 22 mei
l
j boTTErdam - In de Ne
derlandse gezinnen gebeuren
jaarlijks maar liefst zestien
miljoen ongelukken, waarbij
I medische hulp noodzakelijk
DEN HAAG - Als er geen brokken meer gemaakt worden in de
eerste gezamenlijke vergadering van alle kandidaat-ministers en
als het PvdA-congres woensdagavond het groene licht geeft, kan
het nieuwe kabinet volgende week donderdag aantreden. Vier
dagen vóór de opening van het nieuwe parlementaire jaar, en na
100 (in-)formatiedagen.
Op weg naar een
nieuw kabinet
II
PvdA sust ongerustheid:
Verlies voor
Tilburgsche
Hypotheekbank
Onderscheiding
Nagel
PROBLEMEN DOOR KABINETSWISSELING ROND PRINSJESDAG
T5 PAGINA 2
T22 PAGINA 3
u heeft werken als
gauw zijn horo-
nkele planeten in
w of de Vissen. In
orgaan met uw ar-
>t, dan is het voor
vriendelijk over-
naar een andere
mwoordiger of re-
nlijk niet de aller-
;t hij niet over tal-
n beschikt. Alleen
n uw klanten ertoe
i de stippellijn te
is hij er eerder de
m ze het beter niet
en echter, waarom
elen tot verkoop, is
d. Hij moét zeker-
unnen doen; heeft
i - die indrukwek-
is mogelijk dat een
Mars in de Twee
roeper bij radio of
n de Taurus-stem,
ïatvaardigheid van
jt stand te brengen,
zijn geboorte in de
t het Stier-zonnete-
te bekwaamheid op
k vrees daarmee al-
rut, die van Taurus
rnken. Maar het al-
lem beter liggen. De
reekt voor deze ge-
ok plaatst, hij zal er
oten zijn, succes te
een doel toe en zal
rust laat, bereiken
eid en een leidende
uwbaarder, verant-
ner kunnen vinden,
ligt hem na aan het
mg. En dat geldt zo-
•reikt heeft, als voor
nemer, .met welke
woordelijkheden Gok
Sen van zijn sympa-
zonder enige tegen-
hij een goede reden
pas een goede voor
nden, wanneer men
emen en naar beste
eert het gezag omdat
■geschikten ook zijn
l hij later beslist ook
en, daarom heeft hij
raar van opkijken
»n staat. Zo'n instel-
laat u niet door zijn
de opinie dat u met
u wilt. Degenen die
tige tact en diploma-
en.
ïitg. Bigot Van Rossum,
lllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllt!:
Van onze redactie binnenland
is»
Dat blijkt uit een onder-
I zoek dat het Veiligheidsin
stituut onder ruim 7500 ge
zinnen heeft gehouden.
In een op de twee gezinnen
«ebeuren jaarlijks een of
meer ongelukken met letsel
variërend van een sneetje tot
aan verwondingen die zie-
kenhuisopname noodzake
lijk maken.
Uit dat onderzoek bleek,
dat 18 procent van de onge
lukken gebeurt bij huishou
delijk werk, 22 pet tijdens
het sporten, 16 pet tijdens
kinderspel, 10 pet tijdens re
creatie en eveneens 10 pro
cent bij hobby en doe-het-
zelf-werkzaamheden.
Als belangrijkste oorzaken
voor al die ongevallen noemt
het instituut nonchalance,
haast, stress, overmatig alco
hol- en drugsgebruik. In veel
mindere waren technische
mankementen aan produk-
ten die een rol speelden bij
de ongelukken de oorzaak.
Illllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllll'llllllll'""""""""""""""""""""""""""""111"1'1'11"11111"1""11
Van onze redactie binnenland
NIJMEGEN - Door automatisering gaat in toenemende
mate werkgelegenheid verloren. Het is dan ook de vraag
of het redelijk blijft de doelstelling van werkgelegenheid
voorop te stellen in het beleid, zoals in westerse landen
gebeurt.
Dat zei gisteren prins Claus in zijn toespraak ter gele
genheid van de viering van het 100-jarig bestaan van het
Nijmeegse ingenieurs- en architectenbureau Haskoning.
„In hoge mate wordt het economisch en financieel be
leid erop gericht de werkloosheid te bestrijden en de
werkgelegenheid te vergroten. Tegelijkertijd weten wij,
dat de problemen van werkloosheid bij lange na niet al
leen voortvloeien uit de teruggang van de economische
groei, maar dat zij veel meer het gevolg zijn van schaal
vergroting en automatisering van produktieprocessen",
aldus prins Claus.
Omdat deze ontwikkeling met de dag verder gaat, bete
kent dat, aldus de prins, „dat wij iedere dag bezig zijn de
werkgelegenheid uiteindelijk te verminderen".
IllIImummummuilimnmo
Donderdag nieuw kabinet
i Wubbo Ockels
Van een onzer verslaggevers
IHILVARENBEEK - De Ne-
Iderlandse astronaut Wubbo
Ockels zal zeer waarschijn-
in 1983 zijn eerste ruim-
I tereis maken als lid van de
■bemanning van het eerste
■Spacelab. Ockels maakte dat
I gisteren bekend tijdens de
I officiële presentatie van
Chriet Titulaer's nieuwe
t „De Mens in de Ruim-
I te".
Ockels, een Groningse fy-
Isicus, heeft met succes zijn
I basis-astronauten training in
I Houston voor „mission spe-
Icalist" afgerond. Hij is de
leerste Nederlandse astro-
Icaut en zal dan ook de eerste
Ixederlander zijn die een
■ruimtereis maakt.
Een „mission specialist" is
de derde astronaut van de
■bemanning van een Space-
I Shuttle eijjheeft de supervi
se over dé satellieten die
Ixorden uitgezet en de expe
rimenten die worden uitge-
Ivoerd.
Van onze parlementaire redacteur
■Miskramen
komen in het Westland
■met meer miskramen en
■aangeboren afwijkingen
Ivoor dan in de rest van ons
liand. Dat blijkt uit een rap
port van Volksgezondheid.
IHet vermoeden bestond dat
Bet door tuinders gebruikte
Krondontsmettingsmiddel
■methylbromide ongeboren
p.rderen schade zou toe
brengen.
|Ipi Tombi
cultureel centrum De
IMeervaart in Amsterdam
[keeft de voorstelling van de
pdafrikaanse musical Ipi
jTombi afgelast. Dit omdat
polgens het centrum het stuk
l een cultureel produkt is van
P apartheid".
l tuuti jvsfil TT !i
Van een onzer verslaggevers
MOERDIJK - Het leven van Uniser is weer even een
paar dagen gerekt, doordat bij de belastingen be
zwaarschriften zijn ingediend tegen de openbare ver
koop van bezittingen, die dinsdag zou worden gehou
den. Een woordvoerder van het ministerie van Finan
ciën kon niet vertellen wie de bezwaren had inge
diend, maar gaf wel als grond aan dat de indiener zich
heeft beroepen op „eigendomsrechten van derden"
Dat zou erop duiden dat leggen op de roerende goede-
Willem Renes, de duidige di
recteur van Uniser Holding,
op uitstel van de executie
aanstuurt. Renes zou op 31
december de installaties van
Uniser al voor tien miljoen
gulden hebben overgenomen.
Of die aankoop juridisch
goed zit mag worden betwij
feld, omdat de belastingen al
op 26 november beslag liet
li ook weer wel Engels.
a der kleurlingen van
spreken en verstaan 2
eigen dialecten. In een
>en missionarissen het
rtaald. Dit meest ver-
oken rond de Chinese
jes, zoals de vele „ee"- 2
afwezigheid van de 2
Chinezen niet makke- 3
Uw zinnetje gaat dan 2
»els voor luizen „lice". 2
:ent zoveel als: Als er g
Verbuigen en vervoe- g
,He massa floggee he",
afranselt (His master 2
(et Pidgin ook niet ont- 2
spijt ons dat we niet 2
uidt in het Engels: We g
nth your request, en in g
leen woord te veel of te g
acht me zo. G.B.S. ver- 2
n slaven met zweep en 2
hristelijke geloofsijver 2
ir u het nodig acht tot g
dan maar en als u ons g
doe die onverenigbare g
jrotest in tien woorden 2
ichee, preachee, but no 2
ndingrijk is het Pidgin
:he eianden zonder ijs- 2
tot vervaardiging van 2
der Amerikaanse sol- 2
ilanden verdreven, wa- g
de inboorlingen onder 2
>roken, deze varkenspi-
bruikt werd was: bulli- 2
rd in Pidgin is „blong", 2
to", behorend bij; deel g
:d voor baard is: glass g
is utieraard de „r" van 2
gezicht behorend pluk- fj
d de broekzak: basket 2
nissionaris de zon door g
i legercommando ver- g
e tropen vochten hand- g
:onden leren. Ik heb er 2
kwijtgeraakt. Op uw 2
i, moet ik u dus tot mijn g
er gaat, oftewel in Pid- g
Your lotteldam* flin, 2
John O'Mill 2
's werelds grootste ha-
langeduid. Flin friend.
iiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiii'»'^
N lijkt er veel op dat het nog in het Catshuis zetelende
N Van Agt-Wiegel niets nalaat, om de druiven voor het
■aantredende trio Van Agt-Den Uyl-Terlouw zo zuur moge-
p Ie maken. Men heeft de begroting zo opgesteld, dat het
|*9 te vormen kabinet van CDA, PvdA en D'66 aan han-
f6ri en voeten gebonden wordt. Dat betreft niet alleen de
p miljard gulden aan ombuigingen, maar ook de beslis
te om de aardgasprijs volgend jaar met maar liefst 25
l'ocent (12 cent per kubieke meter) te verhogen. De op-
pngst daarvan is al in de miljoenennota verwerkt. For-
W kan het nieuwe kabinet dat natuurlijk aan de laars
|'aPen, maar materieel zit het mooi aan die twaalf cent
1®. Immers, elke geringere gasprijsverhoging kost de
S:fiatkist geld en met een ombuiging van al enkele miljar-
guldens is dat er gewoon niet.
Dat het gas zo tors duurder wordt heeft overigens niets
Far te maken met energiepolitiek. Het oude kabinet geeft
F toe, dat het geld nodig is om de gaten in de begroting
pullen. Omdat de CDA-VVD-coalitie een verhoging van
pstingdruk vierkant afwijst, staat het geen andere mid-
pn beschikbaar dan maatregelen in de indirecte sfeer.
F aardgas bijvoorbeeld. Voor een gemiddeld gezin kost
F grapje" volgend jaar 350 gulden, voor een gezin met
1 topinkomen ook. Omdat de lagere inkomens volgend
r toch al fors moeten inleveren een voor veel gezinnen
Fverkomenlijk probleem. Nu al kloppen mensen bij de
peentelijke sociale diensten aan omdat ze de steeds stij
fde woonlasten niet meer kunnen opbrengen.
Ffe miljoenennota bevestigt ook op andere punten, dat
F koppel Van Agt-Wiegel heel eigen opvattingen heeft
F' het "eerlijk" verdelen van lasten. Zo gaan de laagste
r°rnens er 1,5 tot 2 procent op achteruit, de inkomens
f'en de 60.000 gulden echter zien hun koopkracht met 2
pent stijgen. Het CDA-credo "De sterkste schouders
peten de zwaarste lasten dragen" is blijkbaar voorlopig
If de zegen van Van Agt) onder de grond gestopt. En
de wetenschap dat het regeerakkoord met PvdA en
T"6
ren van Uniser, waaronder
ook het tankpark.
Volgende week zal de
rechter zich nog over het
voortbestaan van het onstre-
den Moerdijkse chemisch af
valbedrijf moeten uitspre
ken. Een week terug hield de
Bredase rechtbank het fail
lissement van Uniser voor
twee weken aan, omdat er
onderhandelingen over de
betaling aan drie bedrijven
zouden worden gevoerd.
Voor Willem Renes als
persoon is ondertussen ook
een faillissement aange
vraagd. Hij zou de scheeps
werf Jachtbouw Noord Ne
derland voor ƒ1,2 miljoen
hebben gekocht, maar daar
van twee ton nooit hebben
betaald. Tegen het faillisse
ment van de spil van Renes'
BV-imperium, Anreco, heeft
Renes een aantal bezwaar
schriften ingediend.
In PvdA-kring gaat men
ervan uit, dat er nu geen
moeilijkheden meer zuilen
ontstaan, ook al kan de tus
sen de kandidaat-ministers
nog te houden discussie over
wat er in hoofdlijnen in de
regeringsverklaring moet
komen te staan, nog wat
spanning geven. Maar van
doorslaggevend belang is dat
formateur/ beoogd-premier
Van Agt nu definitief heeft
opgegeven het vooruitzicht
dat er misschien toch nog
iets zou kunnen gebeuren,
waardoor de beoogde coalitie
van CDA, PvdA en D'66 niet
zou behoeven door te gaan.
Hij heeft zeer langdurig ge
sproken met Den Uyl en na
dat gesprek heeft de PvdA-
leider zijn partijbestuur ge
vraagd om woensdag a.s. het
congres bijeen te laten ko
men
In het weekeinde zal for
mateur Van Agt de agenda
voor het constituerende be
raad aan de fractieleiders
van PvdA en D'66 voorleg
gen. Gisteren heeft hij ach
tereenvolgens de kandidaat
ministers van PvdA en D'66 -
met uitzondering van de be
oogde vice-premier Den Uyl
(PvdA) en Terlouw (D'66) -
ontvangen en hen formeel
gevraagd in zijn kabinet zit
ting te nemen. Tot nu toe
heeft de formateur het ja
woord gekregen van Van der
Stoel (Buitenlandse Zaken),
Van Kemenade (Onderwijs),
Van Thijn (Binnenlandse
Zaken), Van Dam (Volks
huisvesting), Zeevalking
(Verkeer en Waterstaat) en
Van Mierlo (Defensie). Al
leen Rotterdams burgemees
ter André van der Louw -
kandidaat voor CRM - heeft
de beslissing aangehouden
tot maandag a.s.. Hij wil
eerst weten „welke financië
le ruimte er is". Aanvanke
lijk zou formateur Van Agt
gisteren ook de CDA-kandi-
daten ontvangen. Op het
laatste mment werden die
ontmoetingen uitgesteld tot
maandagochtend. De reden
daarvan is dat in CDA-krin-
gen nog de mogelijkheid
wordt bezien om alsnog voor
enkele posten andere dan de
aanvankelijke kandidaten
voor te dragen.
er op gericht is juist wel de laagste inkomens zoveel
PMijk te ontzien. Zo worden de overlevingskansen van
F nieuwe kabinet al bij voorbaat gering gemaakt.
En inderdaad, op 2 september was er een nieuw affi
che aangebracht, met een nieuwe tekst, die de Parijze-
naars zo mogelijk nog meer in opwinding bracht: „Op
4 september haal ik het onderstuk eraf'.
Of dit ook werkelijk gebeurde ziet u op pagina 5.
Formateur van Agt
ontving gisteren diverse
kandidaat-ministers,
waaronder Van Thijn
(kandidaat voor Bin
nenlandse Zaken), die
tijdens het gesprek een
bemoedigend schou
derklopje kreeg
AMSTERDAM - Elsevier-
NDU heeft in het eerste half
jaar van 1981 een omzet be
haald van f668 miljoen, 5
proeent meer dan in dezelfde
periode van 1980 (f636 mil
joen).
Als rekening wordt gehou
den met het wegvallen van
de omzet van in het tweede
halfjaar van 1980 verkochte
bedrijven was de omzetstij
ging 8 procent.
Van onze parlementaire red
actie
Den HAAG - De PvdA
stelt zich niet achter acties
die het feitelijk functioneren
van fabrieken of installaties
van de kerncentrale in Do-
dewaard onmogelijk zouden
maken. De PvdA steunt wel
het doel van de actie die van
19 tot 26 september in Dode-
waard wordt gevoerd: het
stoppen van toepassing van
kernenergie.
Evenals bij de vorige actie
duidt de PvdA het begrip
blokkade, dat door de orga
nisators wordt gehanteerd,
aan „als een demonstratie en
symbolische blokkade, die
weliswaar belemmering en
hinder veroorzaakt, maar de
beslissing tot feitelijke slui
ting aan het parlement laat".
i?
Kijk, vroeger waren de auto
mobilisten de melkkoeien
van onze samenleving. Het
geld, dat zij binnenbrachten,
werd, bevobbeld niet ge
bruikt om de wegen te her
stellen. En daar zijn toen nog
een paar jongens hééél
kwaad over geworden.
Het op zijn laatste benen lo
pende kabinet heeft nu be
sloten om de gehele Neder
landse bevolking tot melk
koe te verklaren. Geen geld
om leuke dingen te doen?
Geen nood. We maken aard
gas 12 cent per kuub duur
der en we hebben weer geld.
Aardga$
Kennen jullie tien mensen,
die geen gebruik maken van
aardgas op de een of andere
manier? Nou dan. Neder-
land is één grote melkkoe
geworden.
En dat geld wordt zeker be
steed om nog een paar hon
derd tanks te kopen, die het
leger niet kan bedienen.
Land(on)macht.
Dank, dank ook aan Diede-
rick S. te Breda, voor zijn
kritische, sympathieke brief
naar aanleiding van mijn
met fotostripjes verluchtigde
behoedzame benadering van
het neutronenwapen, twee
weekjes geleden.
Het bagatelliserende artikel,
dat Diederick meestuurde,
kende ik al. Heeft me noch
overtuigd, noch gerustge
steld. Ben nu eenmaal een
hardnekkig, sommigen vin
den zelfs: eigenwijs man
netje.
Hoop trouwens wel van harte
dat Diederick gelijk krijgt.
Tot volgend jaar of volgende
week.
MERIJN
De PvdA dringt aan op ge
weldloze actie. „Ze zal niet
nalaten indien van de door
haar voorgestane aanpak
wordt afgeweken, zich na
drukkelijk te distantiëren
van dergelijke onderdelen".
Met een verklaring van
deze inhoud heeft partij
voorzitter Max van den Berg
gisteren gereageerd op de
ernstige verontrusting
waarvan zowel minister
Wiegel (Binnenlandse Za
ken) als de burgemeester van
Dodewaard Goldberg uiting
hadden gegeven. Zij deden
dit n.a.v. een oproep in het
partijblad „Voorwaarts" aan
partijleden om massaal aan
de komende actie deel te ne
men. „Een actie die de PvdA
graag steunt, want ook in het
partijprogramma wordt uit
gegaan van sluiting van de
Nederlandse kerncentrales".
Van onze redactie binnenland
TILBURG - Op de aandeel
houdersvergadering van de
in moeilijkheden verkerende
Tilburgsche Hypotheekbank
is meegedeeld, dat het verlies
tot nu toe 2 miljoen gulden
bedraagt.
Van de totale hypotheek
portefeuille van 800 miljoen
zijn voor 150 miljoen proble
men gerezen. Er is een beta
lingsachterstand van al 20
miljoen gulden.
De aandeelhouders had
den veel kritiek op de on
langs afgetreden directeur
Bouman. In mei nog ver
klaarde deze, dat er geen
vuiltje aan de lucht is.
De Tilburgsche heeft in
middels steun gekregen van
andere hypotheekbanken.
Prof. W. Nagel, emeritus
hoogleraar, heeft de Ameri
can Criminology Society
Award gekregen. Deze on
derscheiding zal aan prof.
Nagel in Washington worden
uitgereikt.
(door Frits Thissen)
DEN HAAG - Nu het er op
gaat lijken dat de wisseling
van de politieke wacht in het
Catshuis zich definitief gaat
voltrekken, duiken er aller
lei politieke maar ook proce
durele problemen op veroor
zaakt door het tijdstip van
de overdracht van het com
mando. Dat gebeurt immers,
voorzover thans voorzien
baar, vlak voor prinsjesdag,
traditioneel de dag waarop
regering in troonrede en
rijksbegroting het beleid
voor het nieuwe jaar uiteen
zet voor de Staten-Generaal.
De vraag duikt nu op wie
wat uiteenzet, met andere
woorden welk kabinet is
verantwoordelijk voor de in
houd van de boodschap, die
koningin Beatrix op 15 sep
tember voorleest en die de
minister van Financiën even
later meer cijfermatig uit
zijn beroemde koffertje
tovert. Het zittende kabinet
Van Agt-Wiegel, dat immers
de begroting voor 1982 heeft
opgesteld en daarin 4,5 mil
jard aan bezuinigingen heeft
opgenomen? Of het nieuwe,
dan al beëdigde kabinet Van
Agt-Den Uyl? Wat wordt
dan het karakter van de
troonrede?.
Wanneer op 15 september
het te vormen kabinet-Van
Agt-Den Uyl nog steeds aan
het bekvechten is over de
formulering van de hoofdlij
nen van beleid, zoals op te
nemen in de enige weken na
de beëdiging af te leggen re
geringsverklaring, dan is het
vrij eenvoudig: het kabinet-
Van Agt-Wiegel draagt de
volledige verantwoordelijk
heid voor de troonrede. Zo'n
troonrede zal overeenkom
stig die van 1956 en 1977, toen
respectievelijk het demissio
naire derde kabinet-Drees
en het kabinet-Den Uyl nog
niet waren afgelost, een vrij
kort stuk zijn, waarin zorg
wordt uitgesproken over de
slechte toestand op sociaal-
economisch terrein waarin
het land zich bevindt, maar
waarin behalve een korte
verantwoording voor de 4,5
miljard gulden bezuinigin
gen geen concrete beleids
voornemens zullen worden
aangekondigd, 's Middags zal
minister Van der Stee met
weinig plichtplegingen in de
Tweede Kamer zijn koffertje
open maken en er een dikke
stapel stukken uit halen.
Ingewikkeld wordt het
wanneer het beoogde kabi
net-Van Agt-Den Uyl voor
prinsjesdag beëdigd wordt.
Dan berust de ministeriële
verantwoordelijkheid voor
de dan voor te lezen troonre
de volledig bij het nieuwe
kabinet. Dat is ook de ach
tergrond geweest voor de
„aanbeveiing" van informa
teur mr. W.F. de Gaay Fort
man, dat tijdens de eerste
vergadering van het te vor
men kabinet voor de beëdi
ging (het zogeheten consti
tuerend beraad) een „gean
noteerd schema voor een re
geringsverklaring" opge
steld wordt. Het nieuwe ka
binet moet immers toch iets
via de mond van de koningin
laten horen. Maar ook in dit
geval zal dat een korte en
globale troonrede opleveren,
waarin het nieuwe kabinet
zal aankondigen op welke
hoofdpunten van beleid de
door het oude kabinet opge
stelde, maar formeel door
het nieuwe kabinet inge
diende rijksbegroting nader
gewijzigd zal worden. Ook
zal in dat geval de minister
van Financiën niet kunnen
volstaan met het aankondi
gen van de begroting voor
1982: enigszins zal hij moeten
ingaan op mogelijke wijzi
gingen, die aangebracht
gaan worden. Uitgewerkt zal
alles worden in de door het
nieuwe kabinet af te leggen
regeringsverklaring een
aantal weken na de beëdi
ging: hierin legt de minister
president verantwoording af
over het verloop van de ka
binetsformatie en zet uiteen
wat het nieuwe kabinet de
komende vier jaar allemaal
denkt te gaan ondernemen.