an Sleper terug
an weggeweest
BEgan
(A 15 JAAR WEER EXPOSITIE
Kunstenaars pleiten
voor produktiefonds
I
en en werken
vmmi
UITSLAND 3
'ELGIE NED.
HILVERSUM 3
HILVERSUM 4
uaG19 mei 1981
pagina gids 2
?é0$ÊÊ pöl
Bankbiljetten
Ontdekkingen
Steden
Kraai
Lucky Luke
Suske en Wiske: De Koperen Knullen
In de ïemnel heb
ihno$ iets da mis-
[schien reddinj ton
brenjen y
Dierenleed
NOS:
Journaal
9-1&25 Nieuws voor
doven en slechtho-
renden
R: 8.10 t/m 9.10 School-
visie. 9.25-9.55 Kleuter-
»ramraa. 18.00 Freun-
len, tv-serie. 18.30 In-
natief programma.
0 Café Wernicke, tv-se-
19.25 Sport. 20.15 Jour-
1. 20.30 Sport. 21.25 Re-
tage. 22.00 Nick Lewis
af inspector, misdaad-
ie. 22,45 Aktualiteiten.
5 Amusementspro-
mma. 0.15-0.20 Jour-
1.
0 Journaal en aktuaü
en. 10.23 Fluchthelfer
acht, tv-film. 11.55 Re-
ïaal programma. 12.10
ormatief programma.
>5 Persoverzicht. 13.00-
,5 Journaal. 16.30 Infor-
tief programma. 17.00
irnaal. 17.10 Dokumen-
•e serie. 17.40 Geva-
:rd magazine. 18.20 Te-
tilmserie. 19.00 Jour-
il. 19.30 An der Eek von
Herrlichkeit, toneel
21.20 Informatief
Igramma. 22.05 Alam
sta - Die Rechtlosen
imbrista!), Ameri-
;nse speelfilm. 23.50
irnaal.
Gymnastiek. 8.10 t/m
Schooltelevisie. (9.25
uterprogramma) 17.00
17.15 Schooltelevisie.
30 Informatief pro-
imma. 18.00 Kleuterpro-
imma. 18.30 Cursus geo-
trie. 19.00 Spelprogram-
19.45 Journal 3. 20.00
irnaal. 20.15 Galerie.
X) Portrait. 21.15 Infor-
tief programma. 21.45
r Ort. 22.30 Informa-
ve serie. 23.00 Journaal.
11
00-15.00 en 17.00 School-
evisie. 18.00 Kinderfilm-
■ie. 18.05 Kleuterpro-
amma. 18.35 Amusé-
mtsprogramma. 18.40
ugdserie. 19.07 Informa-
f programma. 19.37 Lot-
mededelingen en mor-
1.19.45 Journaal. Aansl.:
formatief programma.
10 Showprogramma.
40 Documentaire. 21.30
elprogramma. 22.00
assieke muziek. 22.45-
00 Toto en journaal.
:t 2
n 14.00-20.10 zie Net i.
10 Documentaire. 20.35
irold and Maude, Ame-
-caanse speelfilm. 22.05-
35 Open School.
00.14.30 en 15.00 School-
evisie. 17.30 ONEM-aan-
ndigingen. 17.45 Teken-
ms. 18.15 Spelprogram-
1. 18.30 Documentaire.
00 Regionaal journaal.
25 Weerbericht. 19.30
urnaal. 19.55 Toto-uit-
igen. 19.56 Salut Cham-
in, tv-serie. 20.50 Docu-
sntaire serie. 22.20 Re-
rtage. Aansl.: Journaal
weerbericht.
Jsheid. 15.30 Geen verboden
■gang. 1630 Babyion. 17.24 HJt
dellugen. 1730 Nieuws. 12»
ho. 1210 Verkenning. HUM-
SRB.: 1830 Na vijven en
L KRO: 1850 (S) Lichte gram-
ifoonmuztek. 19.00 Kom
de kring, (4). 1930 Kruispunt
00 (S) Concerten in het Stede-
k: Klassieke pianomuziek
15 Spektakel. 2220 Overwe-
ig. 2230 Nieuws. 22.40 (S) ®n
muziek. 23.30 (Si Muziek op
spel. 2255-24.00 Nieuws.
Ier heel uur nieuw
SrA: Van 7.00-18.00 AktusU"
iten vla dingen van de dag.
Felix Meurders - Louis Ver-
ïuur - Erik Post. 9.30 <S) .V"
m van Beusekom - Roel Roe.
rs. 1030 (S) Frits Spits -
oeners (VARA's JaxctcUer)
30 (S) VIP-speL 1330 <S) Peter
eiland - Erik Post. 15.391®'
»nl Jansen - Alfred Lagarje
i le Comte - Rolf Kroes wu
m van Beusekom. NOS: 18.
De Avondspits. VARA: 12
Popdonder 21.02 (S) NsW"
lie. 2202 (S)...and alle that jsz.
02-24.00 (S) Elpee tuin.
TROS: 730 Nieuws. 7.02
spriccio. 9.02 (S) Er staa* een
'gel ln Haarlem. 930 X.
:inde en verre. 10.00 <S)
en tot twaalf. 1200 NjgjC;
.02 (8) Intermezzo. 1200 go
eest klassieke tien. 1330
oren-korpsen. 14.00 Nik*>
.02 (S) De hoge C. 1430 (ffl
rltelten. 1200 (S) Balen"""
1. TELEAC: 17.00 Socwj
erzekerlngen, les U- -
ieuws. 1736 Fotograferen
lmen, les 7. (—18.00).
T 3
Henk Egbers)
vijftien jaar geleden heb
terlijk mijn hele huis
tobroken. De tuin lag vol
Alle overbodige dingen
fik eruit gedaan". Dat
Lt de beeldend kunste-
jan Sleper uit Breda.
I harde ingreep stond
Leen breuk met zijn ver
in als kunstenaar; voor
[nieuwe bezinning en
oriëntatie.
,*wel hij een befaamd
Ljtwas aan de kunstaca-
Lje St-Joost in Breda
pij rich persoonlijk als
L in de voorbije vijftien
Lp geen enkele wijze ge-
leateerd. Heel voorzich-
Erbt hij nu een tipje van
luier op. In Print Gallery
L Brattinga, Prinsen-
Ui 628 in Amsterdam,
[l hij tot 4 juli vijftien
kutten zien; stelt hij
Lloot aan een eerste pu
le reactie op zijn werk
lieden in die vijftien
gewerkt heeft Jan
per. „Mijn huis zit vol van
1 tot onder. Bijna alles
ik gedaan: tekenen,
|ilderen, boetseren.... ben
enteel een object aan
Laken". Maar als je in
Ihuis komt zie je er niets
f Alles staat ingepakt. Op
grond heeft zijn
F haar schildersatelier.
|leeerste etage wordt ge-
En op de tweede
heeft hij zijn werk-
Alles staat inge-
t Vijftien jaar heeft hij
self ingepakt. En toch
a velen, die de kunstwe-
Ji een beetje kennen, wie
Sleper is. En wel op een
waardige manier. Ik
Kin die periode heel wat
pten van St.-Joost zien
e, die uitgegroeid wa-
|lot uitstekende grafici.
isch altijd kon je zeg-
iJij bent door Sleper op-
lid! En soms lijkt het er-
liat zelfs na jaren arties-
fnog een Sleper-effect in
i werk meedragen. De
hluur van Jan Sleper op
[hele generatie grafisch
Weide kunstenaars is on
peilbaar. Hij gaf dertig
fles op St.-Joost.
Oud New York weerspiegeld in een moderne wolkenkrabber; zeefdruk van Jan Sleper.
ff■IffqfPW'
if! - Jt'"Vi<
12
r>'\'1'-T-r V; 'WG
Lettertekens uit de New Yorkse Wallstreet werden als zeef
druk onder de hand van Jan Sleper een nieuw kunstwerk.
prlingi
;en
1 dat is merkwaardig",
|Mj. „In al die tijd heb ik
it-ondanks vaak heftig
ngen - een leerling op
eigen atelier toegelaten.
ingrijpen in hun
tokken heb ik nooit
did. Wat ik wel veel met
'leerlingen gedaan heb
[Men". Dat een docent,
Wjna angstvallig zijn
werkresultaten ver-
|ït om te waken voor
Moze navolgers toch
I duidelijke signatuur
gedrukt op zijn leerlin-
tuigt van een grote ar-
'persoonlijkheid.
W inpakken en verber-
pneeft, dunk me, ook niét
|®ten met een minder-
^tdigheidsgevoel. Jan
ta.die zijn loopbaan met
Pffix de Rome voor gra-
Fktinst begon, heeft geen
"«treden om zich niet be-
31 te zijn van het feit dat
|„n bekwaam kunstenaar
[war hij kent zijn gren-
t die grenzen hebben
niet zozeer te maken met het
sèc' kunnen hanteren van de
middelen, met het vasthou
den van de kwast, het men
gen van de verf of het steken
met een burijn, maar meer
met de begrenzingen van
emotionele creativiteit; met
het in balans kunnen bren
gen van het hetgeen je in je
vingers en in de hart hebt;
om dit beeld maar door te
trekken.
Het ging toch allemaal zo
goed. „Ik had volop werk.
Werkte voor de Nederlandse
bank: gr af eerde talrijke
bankbiljetten, had uitgevers
in Parijs en Chicago waar
voor ik regelmatig kon wer
ken; opdrachten waren er te
over.... Op een gegeven mo
ment had ik er genoeg van.
Ik vond dat ik veel te cere
braal, te verstandelijk bezig
was. Ik kwam niet écht aan
mezelf toe".
Daaruit heeft Jan Sleper
rigoreuze consequenties ge
trokken. Een vijftienjarig
proces van hard werken aan
zichzelf, met zichzelf en de
materie. Afscheid nemen
van fases in dat proces; in
pakken. De deuren naar bui
ten dicht; de dueren naar
zichzelf proberen open te
krijgen. Intussen les geven
op Sr.-Joost; intens vergade
ren en bezig met de woelige
democratiseringsprocessen
die de academie in die jaren
tekende. Als een donderslag
bij heldere hemel trof hem
anderhalf jaar geleden een
hartinfarct. Vervroegd pen
sioen. Een ander leven. „Ik
ben nergens meer", zegt hij.
En dan heeft Jan Sleper het
over zijn vijftienjarige afwe
zigheid op de officiële kunst
scène.
Maar hij is er natuurlijk
wel. Een andere Jan Sleper
wellicht voor de mensen die
hem als artiest kenden. Om
daarvan publiekelijk iets te
zien moet je naar Amster
dam; naar een kleine niet-
commerciële galerie van een
andere befaamde collega. De
deur naar buiten staat op
een kier. Maar voor zichzelf
heeft hij ontdekkingen ge
daan in die bezinningsperio-
de, die aan zijn kunstenaar -
zijn nieuwe dimensies heb
ben gegeven, zijn er nieuwe
deuren opengegaan.
Hij was naar New York
geweest en bezig zijn in
drukken te verwerken, toen
die hartinfarct hem trof. Na
een gedwongen rust nam hij
dit thema weer op. Het re
sultaat is nu een serie van
vijfentwintig zeefdrukken,
gevat in een linnen omslag.
„Fotograferen en zeefdruk
ken zijn voor mij nieuwe
ontdekkingen geworden. Ik
denk niet dat ik nog gra
veer", zegt hij. Dat mag dan
letterlijk zo zijn, maar ook in
de zeefdrukken kan hij na
tuurlijk zijn verleden niet
verloochenen. Zijn kundig
heden in het grafische vlak.
opgebouwd vanuit de hout
en kopergravure, blijven
aanwezig en funtioneren nog
in de zeefdrukken. De op
bouw van de vlakken, het
spelen met oeroude grafische
tekens, het gebruik van be
paalde rasters, de manier
waarop de kleur wordt toe-
gepast....dat alles verwijst
naar de beste elementen uit
de grafische traditie. Zo ge
beuren er vaak echte nieuwe
dingen op het gebied van
zeefdruk.
„Ik begreep in New York,
dat Kennedy indertijd kon
zeggen „Ich bin ein Berli
ner", zegt Jan Sleper. „De
sfeer van die steden heeft
namelijk veel gemeen. De
contrasten van oude en
nieuwe culturen, die zich in
elkaar en aan elkaar spiege
len heeft hij op zijn bladen
bijvoorbeeld weergegeven.
Een oud gebouw dat weer
kaatst in de glasgordijnge
vels van de wolkenkrabbers
of in een plas op straat. De
manier waarop dat beeld in
opbouw, belijningen, kleur
en huid wordt verwerkt
geeft aan die zeefdrukken
een dimensie die je hier niet
in woorden kunt weergeven.
Dat moet je zien. Jan Sleper
trekt graag parallellen. Wol
kenkrabbers als grafstenen
(beiden tekens van macht) of
de huid van een oude vrouw,
naast een advertentie voor
huidlotion. Prachtig speelt
hij met lettertekens uit de
Wallstreet; de graficus op
zijn best
„Na vijftien jaar sta ik
open voor dingen die van
buitenaf op me toekomen;
ook politieke gebeurtenissen
zijn me gaan boeien. In het
verleden was ik veel cere-
braler, bedachter van binne
nuit met mezelf bezig", con
cludeert Jan Sleper, die se
dert 1965 zijn werk signeert
met Janès. Ik hoop dat deze
Janès zijn vijftienjarige ar
beid nog eens een keer uit
pakt voor de buitenwacht.
Dat zou een verrassend en
leerzaam beeld kunnen ople
veren van een proces, waar
van nu in Print Gallery Pie-
ter Brattinga enkele
boeiende signalen zijn waar
te nemen.
8DAM - De over-
u® door het instellen
[jj Produktiefonds de
08 van nieuwe
ij®«r kansen geven.
I (ondg kunnen dan
Ei!' wes-kbeurzen en
Li. to behoeve van
J"8 gefinancierd
Ook het geven van
~J kan een belang-
I rijn voor de bev-
8 van het maken van
klto ie Federatie van
aarst; 'gingen te
in het pro-
voor de kunst, dat is
jtoi in verband
kamerver-
i^overheid zou het
odieerde instellin-
i rrlri„0, .^elzi3 nsorgamsa-
k&moeten maken
s£-nprocentvan
aan kunst te
het gaat om de
|tjw stributie en het
rjtj ^an kunst legt de
de ZH naclruk op pro-
A' 's tegen een prak-
concurrentiestrij d
tussen beeldende kunste
naarsregeling (BKR, een
soort contraprestatie) en de
vrije markt in stand houdt of
vergroot. Ongewild breiden
thans de aankopen in het ka
der van de BKR zich uit, ter
wijl de omzet op de markt
zich naar verhouding en
zelfs misschien absoluut,
kleiner wordt.
De bemoeienis van de
overheid met de beeldende
kunst moet niet het karakter
hebben van verzorging,
maar van deelneming aan
het spel van vraag en aan
bod, meent de federatie.
Zij wil verder een onder
zoek naar de uitwerking van
kunstuitleen via artotheken.
De kunstenaarsorganisatie
is van oordeel dat de over
heid de spreiding van kunst
het best kan bereiken door
particuliere aankopen te sti
muleren. In dat verband
pleit de federatie voor her
stel van de onlangs afge
schafte rijkssubsidie bij aan
koop van een kunstwerk
door particulieren. Belastin
gaftrek noemt zij een andere
mogelijkheid.
Voorts wenst de federatie
dat de bestaande -percenta
geregelingen ten behoeve
van de beeldende kunst met
het oog op de teruglopende
investeringen in de nieuw
bouw, ook van toepassing
worden gebracht op renova
tie.
Het Programma van de
Federatie stelt vast dat de
positie van de schrijver zwak
blijft. Een werkelijke verbe
tering kan de invoering van
het leenrecht daarin bren
gen. Daarbij laat het pro
gramma in het midden of dat
betaald moet worden door de
mensen die gebruik maken
van de bibliotheken of dat
dit moet gebeuren uit de al
gemene middelen. De kun
stenaarsfederatie pleit ver
der voor het vasthouden aan
de verticale prijsbinding bij
het boek en zonodig een inr-
grijpen van de overheid bij
een al te grote „voortvarend
heid" van de boekenclubs.
Evenals in het vorig jaar
verschenen rapport over dit
onderwerp besteedt de fede
ratie ook in het programma
van nu aandacht aan muziek
en dans. Zij meent dat de tijd
voor plannen maken voorbij
is en dat in de komende tijd
plannen moeten worden uit
gevoerd. Van CRM wordt
een zeer concrete standpunt
bepaling gevraagd.
Volgens de federatie van
kunstenaarsverenigingen
zou er in het volgend kabinet
een minister van cultuur en
informatie moeten komen.
MST GESTREEPTE BOEV&I-
tV&r ITPP DE DEZ70PS tVOPDr
E&V &M/EBEEZD UQDSCHP/k:..
I
