ING. J. VINKENVLEUGEL: LIGE blogie Versus Welvaart in Zuidafrikaanse verkiezingsstrijd MENSifflWER 3 Voorlichting aan bedrijven en schoolverlaters DEEL TUINDERS IN PROBLEMEN BIJ VERHOGING GASPRIJS Bouwvakker heeft een voorkeur voor vast loon Failliet Werkloos >orant(e) W-3 VRIJUIT |Beter Succesvol Innovatie r%NNESBURG - Over C Weken, om precies te T P Woensdag 29 april, L. Zuid-Afrika alge- iJi,erlt'e.zingen gehouden Wel niemand een poli- V^Nverschuiving ver- ii'ja"e aandacht geves- Li u^tra rechtse Her- tfci, S10nale Pal"t'j die de WDositie van de Natio- Twijfel Thuislanden Vakbonden Privileges DOOR FRANS VAN MOURIK deling kan binnenkort een gediplomeerd (A 0 orden in samenwerkina s E.E.G., Echo en E.N G i. ollicitatie gelieve u te oofd van de dienst postbus 90158, iet vermelding op de ST. 361. URPAGH APRIL 1981 erkgelegenheid in tuinbouw nog stabiel (door Roel van Zeelst) Gele en witte paprika's, glaskoolrabi, ijssla, broccoli en Paksoy, Zomaar wat namen van tuinbouwprodukten die ie laatste jaren steeds meer opgang in Nederland maken, odat is niet in de laatste plaats te danken aan de activiteiten van de Stichting Proeftuin Noord-Brabant. het oog uitgevoerd tekend eiken- Ook lever- ne glas deuren. Nieuwe produkten bete kenen namelijk vaak nieu- ne afzetmogelijkheden. En vooral om dat laatste zitten je tuinders in Brabant, maar ook buiten die pro vincie, te springen. Want de goncurrentie van goedkope gewassen uit het buiten land blijft voortduren. Wil len de Nederlandse tuin iers het hoofd boven water kunnen houden, dan zullen rij het vooral moeten heb- kn van het als eerste op de markt brengen van nieuwe produkten. Vernieuwingen in de tuinbouw: Met een iuur woord ook wel inno vatie geheten. „De werkgelegenheid in tuinbouw is op dit mo toent nog vrij stabiel", [meent ing. J. Vinkenvleu- hoofd vóorlichtingsza- |ken bij het consulentschap «oor de tuinbouw in Til burg en waarnemend di recteur van de proeftuin aan de Heilaarstraat in Breda. „Die werkgelegen heid gaat pas teruglopen amis er bedrijven zouden verdwijnen. Dat gebeurt gelukkig nog niet, maar Jan moeten er geen gekke dingen gebeuren. Kijkn de tuinders zij n ontzettend ge- jvoelig voor gasprijsverho gingen. Een verhoging van dubbeltje per kubieke [ffleter gas betekent voor de gemiddelde tuinder een [kostenstijging van vijf gul len per vierkante meter kasgrond. Dat is voor een ieel van de tuinders niet iffleer op te brengen. Gaat de [aangekondigde verhoging ivan de gasprijs door, dan ral zonder meer een aantal ,Mrijven verdwijnen". Ontwikkelingen om bete- j* produkten af te leveren pjn er in de tuinbouw vol- Als voorbeeld kan ge roemd worden de kweek van witlof. De gangbare pethode tot nu toe is de in eerste jaar gekweekte Nrtel in het tweede j aar in Is kuilen. „Die lof zag ech- Fnooit mooi blank", ver gelijkt ing. Vinkenvleu- W„De lof was altijd vies pvuil. Wij hebben hier een «thode ontwikkeld om de Ijvotlof in water te trekken. Oe wortel wordt geplaatst ■"bakken stromend water [""•donkere cellen. Er komt |ï®iaarde meer aan te pas, 'aardoor de lof mooi J1"000 blijft. Bovendien l'~™ )e op die manier op Ifinder oppervlakte meer "Uweken. Het gevolg is j met toepassing van deze methode in staat zijn te concurreren met landen als België en Frankrijk, die in het verleden beter lof le verden dan wij". De afgelopen jaren is me de dank zij de inspanningen van de proeftuin een aantal produkten met succes op de markt gebracht. „Erg suc cesvol waren onze papri ka's die onder glas ge kweekt zijn. Naast de rode en groene komen wij nu ook met een gele en witte papri ka", vertelt de heer Vinken- vleugel. „Verder doet het al bekende radijs het tegen woordig weer erg goed. Vroeger werd radijs alleen in het voorjaar op de markt gebracht. Maar de consu ment heeft andere eetge woonten gekregen. Door import vanuit Amerika kon radijs het hele jaar door op de markt gebracht worden. Op een gegeven moment hebben wij gesteld, dat het ook mogelij k moest zij n, dat wij zelf het hele jaar door radijs zouden leveren. Dat is gelukt. Onder glas heb ben wij nu zes tot zeven teelten per jaar". Een belangrijke opgang gaat ook, volgens de heer Vinkenvleugel, rettich ma ken. De witte wortel met een smaak die lijkt op die van radijs werd tot zo'n vijftien jaar geleden uit sluitend in Duitsland ge kweekt. Soepeler EEG-be- palingen maakten het mo gelijk om rettich ook in Ne derland te telen. Andere produkten die steeds meer de markt veroveren, zijn ijssla, venkel en ijspegel. In een proefstadium verkeert nog het op de markt bren gen van broccoli. „Het is een soort groene bloemkool", verklaart de heer Vinken vleugel. „Het is een artikel dat wij al langer op de Ne derlandse markt tegenko men, maar dan geïmpor teerd vanuit Spanje, Italië en Griekenland. Het zal af hangen van de kilogramop brengst en de prijs of broc coli op grotere schaal in Ne derland gekweekt gaat worden". Niet iedere tuinder wil natuurlijk zomaar op de teelt van een nieuw pro- dukt overstappen. Daar voor blijft het risico of het nieuwe gewas aanslaat op de markt te groot. Om daar aan tegemoet te komen, heeft het centraal bureau tuinbouwveilingen een ga rantiefonds in het leven ge- Ing. J. Vinkenvleugel (links) en bedrijfsleider H. Nuyten in een kas van de proeftuin in Breda. roepen. „Van 0,2 tot onge veer 1 procent van de vei- lingomzet wordt in dat fonds gestort. Uit dat fonds krijgt de tuinder die een nieuw produkt op de markt brengt een garantie op de afzetprijs. Neem als voor beeld ijssla. Als de tuinder daar zestig cent per krop voor krijgt, is het voor hem rendabel. Het centraal bu reau zegt dan: Wij garan deren die zestig cent. Uiter aard blijft het bureau dat niet tot in lengte van jaren doen. Na een jaar of drie, vier moet het produkt zich zelf kunnen bedruipen. Tot die tijd blijft het prijsrisico voor de tuinder beperkt. Eigenlijk heeft de tuinder alleen maar het teeltrisico". Overigens begint de tuin der dan nog niet zomaar met iets nieuws. Ing. Vin kenvleugel: „Allereerst houden wij de tuinders voortdurend op de hoogte van nieuwe ontwikkelin gen. Regelmatig worden er ook excursies gehouden. Wil de tuinder een nieuw gewas gaan kweken, dan zal dat gebeuren in overleg met het proefstation. Als voorlichtingsdienst bege leiden wij de tuinders dan. Eveneens proberen wij con tinuïteit in de levering van het nieuwe produkt te krij gen. De handel moet er na melijk van op aan kunnen, dat het produkt het hele jaar door verkrijgbaar is. Wanneer een aantal tuin ders kenbaar heeft ge maakt iets nieuws te doen, dan geven wij adviezen over onder meer de grootte van het teelt-oppervlak en het tijdstip waarop met planten begonnen kan wor den". Als het om vernieuwin gen in de tuinbouw gaat, dan wordt er in de Bredase proeftuin zeker niet stilge zeten. Ing. Vinkenvleugel verduidelijkt een aantal experimenten die momen teel gehouden worden. „Wij hebben hier tien afdelingen ingericht waar onderzoek naar energiebesparing plaatsvindt. Daarvan zijn vier afdelingen uitgerust met dubbele beglazing. In eerste instantie denkt iedereen dat dubbele begla zing zonder meer tot ener giebesparing leidt. Bijna iedereen vergeet echter, dat dubbel glas zo'n twintig procent minder licht door laat. De gewassen groeien daardoor minder snel en dat is natuurlij k niet zo best voor de tuinder. Verder ex perimenteren wij met schermdoek. Als het donker is, wordt er een doek over de gewassen getrokken. Via het dak ontsnapt er dan veel minder warmte. Ove rigens is dat een volledig computergestuurd gebeu ren. 's Avonds zouden wij dat doek er nog wel over kunnen trekken, maar 's morgens vroeg moet dat heel langzaam gebeuren. Trek je zo'n schermdoek in een keer weg, dan valt de koude als een blok naar be neden. En dat is weer heel slecht voor de planten. Ook houden wij experimenten met bodemverwarming. Gebleken is namelijk, dat als de bodem op tempera tuur is,het inde kas zelf iets kouder mag zijn. Wij on derzoeken nu of dat inder daad leidt tot energiebe sparing!! Volop aandacht wordt er in de proeftuin ook besteed aan het kweken op steen wol. „In heel Nederland ge beurt dat al op 180 hectare. Tien procent daarvan is in Brabant te vinden. Bij steenwolmatten wordt er geen grond meer gebruikt. We kunnen water op tem peratuur gebruiken en we hoeven alleen maar de steenwolmatten op tempe ratuur te houden. Dat heeft voor een deel al energiebe sparing tot gevolg. Daar naast heeft het kweken op steenwolmatten nog een belangrijk voordeel. In 1983 zal er wel een algeheel ver bod op het gebruik van me thylbromide komen. Dan moeten wij wel alternatie ven hebben. Kunnen we in 1983 zonder grond telen, op steenwolmatten dus, dan zijn we verlost van alle bo demkwalen en hebben we daarvoor geen bestrij- dings- en ontsmettings middelen nodig. Een groot bezwaar tegen het gebruik van steenwolmatten is ech ter het kostenaspect. De in vesteringen bedragen voor een tuinder nog altijd zo'n honderdduizend gulden per hectare. Dat is tien keer zo veel als ontsmetting met methylbromide. Bovendien moet bij toepassing van steenwolmatten weer een ontij zeringsinstallatie ge bruikt worden. Dat kost weer extra energie en in vesteringen". De Bredase proeftuin richt zich niet alleen op de tuinders. Geprobeerd wordt bij de consument be langstelling te kweken voor alle vernieuwingen die er in de tuinbouw plaatsvinden, zodat ook van die kant een beter begrip voor het werk ontstaat. Een manier om de consument bij het werk te betrekken is het houden van een open dag. Dat ge beurt vandaag. Niet alleen de proeftuin, maar vele be drijven in de omgeving van Breda, Middelburg en Ka- pelle (in Midden- en Oost-Brabant worden deze open dagen in het weekein de van 17 en 18 mei gehou den. Red.) houden dan de „Kom in de kas-dag". „Iedereen is die dag van harte welkom. Men kan dan eens met eigen ogen zien, wat er allemaal in de tuin bouw gebeurt en met welke onderzoekingen wij hier op de proeftuin bezig zijn". ttip Van Premier Botha °ndergraven. Nheleiand wordt druk „eerd over de vraag of "wgtes erin zullen sla- en af te pakken iwm ,tionale Partij die F ink 148 van de 176 ze- f"handen heeft. «ton eiciinë van de op- fid-u JaaP Marais trek- architect van de apartheids politiek. Woordvoerders van de Her- stigtes schilderen de Nationa le Partij af als een partij, be smet met het „Virus van het Liberalisme", die bereid is ideologische concessies te doen en een soepeler beleid jegens de zwarten te voeren. erstigtes fel van leer e Nationale Partij die, irJ^ggen, is afgedwaald Rijrii, ,®'°gische koers van Itkii verwoerd die, voor- l'atih Werd vermoord, ers van de zuivere aad verworven als Sommige waarnemers ver wachten dat de strategie van de Herstigtes vruchten zal af werpen en dat de blanken en met name de Afrikaners zich massaal van de Nationale partij zullen afkeren. Maar deze voorspellingen gaan voorbij aan een belangrijke factor in het stemgedrag van de blanken: Vele blanken blijven de Nationale Partij steunen hoewel ze vaak ern stig twijfelen aan het gevoer de beleid. De Zuidafrikaanse histori cus Dr. Hermann Giliomee, zei onlangs: „Al jarenlang to nen opiniepeilingen aan dat de meeste aanhangers van de Nationale Partij hun twijfels hebben over bepaalde onder delen van het regeringsbe leid; sommigen zijn zelfs ra dicaal tegen het gevoerde be leid. Maar desondanks zijn ze als één maan achter de partij blijven staan die dit beleid voert". De twijfels waar Dr. Gilio mee op doelde, hadden voor namelijk betrekking op enke le „liberale" aspecten van het beleid van de Nationale Partij zoals het verlenen van onaf hankelijkheid aan de zwarte thuislanden, de versoepeling van de „kleine" apartheid, in het belang van internationale sportcontacten en de uitbrei ding van vakbondsrechten voor zwarte arbeiders. En dit zijn precies de aspec ten die de Herstigtes proberen uit te buiten. Maar ondanks de ontevredenheid die onder de blanke bevolking leeft, wordt niet verwacht dat de Herstigtes een belangrijk aantal zetels in de wacht zul len slepen. Een belangrijke, zo niet de belangrijkste reden, dat de blanken op de regeringspartij blijven stemmen is dat de Na tionale Partij voor blanke su prematie en blanke welvaart heeft gezorgd. En door de ideologische concessies en verfijningen waarmee het re geringsbeleid is verfraaid, is de blanke macht eerder toe- dan afgenomen. Niet alleen is de economie sterker gewor den, maar ook heeft de rege ring de steun gekregen van zwarte „collaborateurs" waardoor de onderlinge ver deeldheid in de zwarte ge meenschap werd geaccen tueerd. Zoals de geleerde F.A. Jonstone zei: „De mensen die zeggen dat apartheid nooit gerealiseerd wordt, begrijpen niet wat apartheid precies in houdt en gaan voorbij aan het feit dat het werkelijke doel, een economische suprematie van de blanken, allang be reikt is". De Zuidafrikaanse pre mier, Pieter W. Botha, doelde op hetzelfde, hoewel hij het anders formuleerde, toen hij de uitbreiding van de vak bondsrechten voor zwarte ar beiders verdedigde. Hij zei toen: „Zuid-Afrika moet een ding nooit vergeten en dat is dat we op een nette, orderlijke basis alle arbeiders die we maar kunnen opleiden en alle arbeiders die we maar kun nen gebruiken, in moeten zet ten om een zo sterk mogelijke economie op te bouwen". Op een wereldlij ker niveau stegen de lonen voor blanken dit jaar en ambtenaren gin gen er gemiddeld zelfs 12.6 procent op vooruit, ontwikke lingen die de notie dat de Na tionale Partij de blanke wel vaart garandeert, bevestigen. Terwijl de oppositiepartijen, en met name de Progressieve Federale Partij, hebben ge probeerd politieke munt te slaan uit de hoge inflatie van 16 procent, zijn de lonen net iets harder gestegen dan de inflatie, in de publieke sector met iets meer dan 17 procent en in de particuliere sector met iets minder dan 17 pro cent. Dr. Fredrik van Zyl Slab bert, de jonge leider van de Progressieve Federale Partij zei in een academische uit eenzetting die hij hield voor dat hij zich in de partij politiek begaf: „De gemeenschappe lijke noemer van de politieke tevredenheid van de blanken is het welvaartsniveau en het aantal privileges dat ze heb ben". En die uitspraak belooft weinig goeds voor zijn partij of de Herstigte Nationale Partij op 29 april. Het ministerie van So ciale Zaken is begonnen met een uitgebreide voorlichtingscampagne, die tot doel heeft om de 260.000 jongeren, die dit jaar van de schoolbanken komen aan een baan te helpen. De actie wordt gevoerd op twee fronten. In de eerste plaats is er een pakket voorlichting gericht op de schoolver laters zelf en in de tweede plaats is er een oproep aan de werkge vers bij het vervullen van vacatures zoveel mo gelijk aan jongeren te denken. De campagne, die op de jongeren is gericht, heeft tot doel hen te wijzen op de mogelijkheden van de verschillende instanties, die zich met "de arbeid" bezig houden. Daaronder vallen bijvoorbeeld ar beidsbureaus, bureaus voor beroepskeuze en in stanties, die zich bezig houden met beroepen- voorlichting en scho lingsadviezen. Nu is het niet zo dat schoolverlaters van niets weten als ze van school komen. Een onderzoek naar de resultaten van de campagne van vorig jaar heeft aangetoond, dat de meeste jongeren zich er wel van bewust zijn,dat het erg belangrijk is om je op tijd in te laten schrijven bij het arbeids bureau of op tijd een kijkje te nemen bij de va caturebank. Maar dat wil niet zeggen, dat voorlich ting daarmee overbodig is. Die blijft nuttig. Terzijde: niet alle school verlaters komen aan de slag. Jaarlijks blijft er zo'n tien procent over, die geen baan vindt. Dat zijn met name de jongeren met een lagerè beroepsopleiding zoals bijvoorbeeld het nijver heidsonderwijs. De jon geren met de lts-oplei- ding vormden daarop vo rig jaar gelukkig een uit zondering. Een flink van hen had vorig jaar al een baan, voordat de exa mens zelfs waren begon nen. De campagne gericht op de jongeren bestaat uit verschillende onderdelen. De schoolverlaters zullen onder meer benaderd worden via een televisie spot (postbus 51) adver tenties en het radiopro gramma Vast en Zeker. Jongeren, die het ar beidsbureau bezoeken krijgen daar de nieuwe editie van "Werkwijzer voor jongeren" een han dig boekje met veel tips over wat je kunt doen, wat je mag doen en waar je moet zijn voor infor matie of om je te laten inschrijven. Er is verder een tiental affiches ontworpen, die in vele duizenden exem plaren door de arbeids bureaus zullen worden verspreid. Ook alle schooldecanen zullen worden voorzien van in formatiemateriaal. De "tips" zullen worden uit gedeeld aan 100.000 ge slaagde schoolverlaters. De werkgevers worden op twee manieren bena- derd.In de eerste plaats via advertenties en in de tweede plaats via brie ven. Bijna 200.000 werkge vers van Sociale Zaken een brief gekregen met het verzoek bij het ver vullen van vacatures in de eerste plaats te den ken aan schoolverlaters. Om u een idee te geven: het arbeidsbureau in Breda heeft inmiddels de volgende aantallen brie ven verstuurd. In Breda werden 659 en in Etten- Leur 130 bedrijven met meer dan tien werkne mers aangeschreven en daarnaast nog eens 1500 bedrijven met vijf tot tien werknemers. De werkgevers wordt erop gewezen, dat aan stelling van de onervaren schoolverlater van nu de ervaren vakman van straks oplevert, dat jon geren flexibel zijn en een goed opname-vermogen hebben, dat jongeren vaak erg enthousiast zijn en tenslotte dat een in leeftijd gespreide perso- neelssamenstelling goed is voor de continuïteit van het bedrijf. En om een directeur van een arbeidsbureau te citeren: nu maar hopen dat het helpt. Met name ook voor die tien procent, die ieder jaar zo'n moeite heeft om aan de slag te komen. Het gros van de bouw vakkers heeft een sterke voorkeur voor vast loon- .Dat is de belangrijkste conclusie van een onder zoek dat werd verricht door het Economisch In stituut voor de Bouwnij verheid en het Instituut voor Toegepaste Sociolo gie in Nijmegen.Het on derzoek werd verricht Voor degenen,die het misschien vergeten mochten zijn: op 1 april is de wijziging ingegaan van het aantal dagen dat je gewerkt moet hebben om in aanmerking te ko men voor de werkloos heidsuitkering of een uit kering op basis van de WWV. De regeling was dat je in het jaar voorafgaand aan het verzoek om een uitkering 65 dagen of zes aaneengesloten weken gewerkt moest hebben. Die termijn wordt nu 130 dagen. Voor parttimers geldt als eis het 26-voud van het gemiddeld aantal da gen per week met als mi nimum 65 dagen. Partti mers die onregelmatig werken vallen daar niet onder. Musici en arties ten en mensen die hen technisch bijstaan, moe ten bij onregelmatig werk 80 dagen hebben gewerkt om een uitke ring te kunnen krijgen. Voor seizoenwerkers geldt een aantal dagen, dat varieert van 80 tot 100 dagen. onder bijna 1000 bouw vakkers. Doel van het onderzoek was na te gaan hoe bouwvakkers het sociaal beleid ervaren en hoe zij dat beoordelen. Ook wil den de onderzoekers ach terhalen in hoeverre bouwvakkers hun gedrag op de arbeidsmarkt laten afhangen van de wijze waarop zij het sociaal be leid beoordelen, dat door de verschillende bouwbe drijven en op de bouw plaatsen wordt gevoerd. Het onderzoek toont aan, dat zeer veel bouw vakkers klachten hebben over de wijze waarop zij hun werk moeten ver richten. En een niet ge ring deel is ontevreden over de maatregelen, die het bedrijf treft. Arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen worden over het alge meen positief beoordeeld en verder blijkt dat de positievelingen ook dege nen zijn, die weinig be hoefte hebben bij hun baas weg te gaan. Maar dat ligt eigenlijk voor de hand. Het aantal faillisementen in Nederland steeg de eerste twee maanden van dit met maar liefst 50,7 procent ten opzichte van het aantal van vorig jaar. In cijfers 1034 tegenover 686. En ais je naar de pro vincies kijkt bedragen de stijgingspercentages voor Brabant 51,8 en voor Zeeland 9,1 procent.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1981 | | pagina 25