IAATSTE BOEK IS GAVE TRAGEDIE
inkrimpei
oseph Roth en de legende
an de heilige drinker
Woodstock-film
Bhhbih oeeft echter toeEti eveh
PAGINA GIDS 2
LNSDAG 11 FEBRUARI 1981
PAGINA GIDS 3
STRIPS
Moeite
Miskend
Kraai
Suske en Wiske: De Perenprins
V oorwaarde
MP Ben je nu helemaal $ekjevor
den Hot vjn doet $een pijn
s maar 't m óe kuren I
V
rWil noi drie reuzen l.ótderal met
ongeduld op te vachten 1
Lucky Luke
m. ^LA 1 M 1 1 II-
rrr
Tijger
t
Dierenleed
\in het atelier van Van der Heyden inl
elf s zij n hele schilderkundig oeu-
ijkt vre.
van Schilderijen van J. C. J.
iten van der Heyden, Kunsthan-
idi- del Lambert Tegenbosch,
hil- Putterstraat 48 in Heusden.
[•om Geopend: dagelijks 14-18
ltse uur, behalve maandag (tot 28
'oor maart).
at Ook de discussie over
s- drugs, die na afloop van
i- de film werd gevoerd,
et wordt op die datum her
ig haald.
te Het ZDF besloot
■i) op het verzoek om her-
n, haling in te gaan, omdat
le bleek dat vele kijkers de
jn eerste: uitzending had-
te den gemist wegens het
25 vroege tijdstip (in de na
middag).
Pail Boon
„pornograaf"
(door Alfred Kossman) vingen. In bloemrijke taal
vertelt hij scène na scène.
OP 15 maart 1979
voltooide Louis Paul
Boon de roman „Er
os en de eenzame
man". Twee maan
den later stierf hij,
volkomen onver
wacht.
Er zullen uit Boons na
latenschap van onge
bundelde stukjes zeker
nog wel boeken worden
samengesteld, maar dit
„droefgeestig en schan
delijk pronoverhaal" (zo
luidt de ondertitel) be
sluit dan toch zijn lange
es intense publicistische
De platenmaatschappij EMI gaat inl
Le kosten meer in overeenstemming tel
Llonken omzet.
i, werkzaam in de adminsitratie, het
itudio, ontslag worden aangevraagd,
[ad is hierover advies gevraagd. EMI
e verliezen, volgens algemeen direc-
i drie j aar ongeveer 25 min. Hoewel
anmerkelijke verbetering is ingetre-
er met verlies worden afgesloten,
et lopende boekjaar een verlies van
or het verlies van drie belangrijke
e terugval in de markt, die gezien de
oorlopig nog zal voortduren, zijn de
tomende jaren uitermate somber.
Je bent allicht geneigd je
af te vragen: is het een goed
slot? Is het te beschouwen
als een soort testament, een
laatste woord?
Naar mijn smaak moetje
op de eerste vraag met Ja",
op de tweede met „nee" ant
woorden. Van Boons pseu-
do-pornografische verha
len lijkt „Eros en de eenza
me man" mij het beste.
Maarhetisnietmoeilijk om
je in te denken dat de
auteur net zevenenzestig,
tonder tussenkomst van de
dood, nog heel wat had ge
schreven. Hij was, geeste
lijk, nog helemaal niet toe
aan doodgaan.
Zijn avonturen zijn een
zaam en vernederend. Er
felijk belast, harteloos op
gevoed, ontwikkelt hij zich
tot een gluurder en exhibi
tionist, nooit in staat om
met een vrouw een seksuele
relatie te hebben, hoezeer
hij daar ook naar verlangt.
Wat hij in zijn jeugd ver
zuimt, kan hij niet meer in
halen en hij bevredigt zich
zelf, thuis voor de spiegel of
met ontbloot geslacht jonge
meisjes schrik aanjagend.
Gedoemd tot eenzaamheid
walgt hij van zichzelf en op
den duur van de hele we
reld. Pas als hij in de vijftig
is, komt hij tot een poging
tot verkrachting. Hij vlucht
dan naar een nicht, die iets
ouder is dan hij en met haar
gaat hij naar bed, voor het
eerst, een teleurstellende
ervaring
kende
een
meer
t van
-figu-
ds ge-
fond,
r van
bena-
1 MES
i Tex-
jng 23,
tindag
1-17.00
van
|>ndag
brua-
is een
interessante tentoonstelling.1
Het is daarom jammer dat df>
titel de lading niet dekt; stro
mingen in de textiel zijn ei
vele, zoekenden naar eei
stroming zijn er nog meer,
zoals Annie Ceelen en Liede-
ke Kruk, die zich beiden oj
een elementaire manier u"
zighouden met textiel.
Marja Reniers, de derde e
laatste van de drie exposan
ten, heeft de hele textie
vaarwel gezegd, en is nu me
lichtprojecties aan het expe
rimenteren. Wat ze doet is on'
zich interessant genoeg om
worden waargenomen.
Waarom echter werk da'
zich op generlei wijze mei
textiel bezighoudt, binner
een tentoonstelling van tex
tiele kunst wordt opgeno
men, vind ik niet correct te:
aanzien van kunstenaars, dis)
wel met textiel experiment-/
ren. I
Dat ze alle drie dezeltdj
opleiding hebben, namelijl
de Tehatex, mag nog niet be
tekenen dat ze daarom ooi
onder één noemer zouden ex
poseren.
Wat Annie Ceelen aan bel
onderzoeken is, komt eti
subtiel over. Zij werkt met
papierlagen, waartussen A
draden plakt. Nadien scha3
ze het papier en houdt heI
ruimtelijke object, dat daij
ontstaan is, over.
Het is fascinerend dit pr£>
ces van constructie en oeS'
tructie te volgen aan de han
van de fragiele dradenconi
structies, die wel ruimteW"!
werken. i
Liedeke Kruk werkt op
grafische manier met b J
den: textiel aan elkaar 8*7
lijmd, of genaaid, en
hangend.
lia roost
Mislukt
Pornografie wil de zin-
ten van de lezers prikkelen
en ik denk niet dat veel le
ws erg geprikkeld zullen
worden door Boons roman
over een man van een eind
inde vijftig die tergkij kt op
een totaal mislukt leven. De
man is van kindsafaan
geobsedeerd door seksuali-
teitenhij brengt verslag uit
van alles wat hij gezien en
"J an heeft. Vooral hele
meisjes, zo'n jaar of
iertien, winden hem op, en
in het bij zonder wanneer ze
Plassen. Op lange wande
len bespiedt hij die jonge
tónderen en ook vrijende
tjes, jonge vrouwen;
1 rijn relaas is een aaneen-
schakeling van beschrij
ft)
3
■2
-)
Ik had eerst nogal moeite
met de lektuur, maar toen
ik me eenmaal vertrouwd
had gemaakt met die obses
sie voor slipjes, kutjes,
schaamharen, rokjes,
kontjes en al dat geplas,
volgde ik de verteller ge
boeid om zijn meelijwek
kend opwindende stroop
tochten en het slot is zo
triest en geloofwaardig dat
de roman in de herinnering
blijft als een gave tragedie.
In Louis Paul Boons werk
komen veel van de meisjes
voor waarnaar de „ik" van
de roman zo smacht. Boon
heeft hen niet enkel vaak
beschreven, hij heeft hen
ook opgetekend, op nogal
amateuristische wijze en in
een Maatstaf-nummer over
Boon ziet men bijvoorbeeld
een plassend schoolmeisje
afgebeeld.
Aan de verteller van „Er
os en de eenzame man"
heeft hij behalve zijn eigen
obsessie ook zijn tekenta
lent ontleend. De man leeft
van het opruimen van zol
ders en kelders en de ver
koop van oude spullen die
hij daar vindt. Maar hij is
van roeping schilder en als
schilder miskend. Zijn
werk wordt afgewezen,
vies gevonden. Hij legt zich
erbij neer dat hij ook in zij n
werk geen enkel succes
heeft.
In de roman komt een
schrijver voor, Paul Boo-
nen geheten, die aan het
verhaal weinig of niets bij
draagt, die eigenlijk gemist
had kunnen worden. Maar
Paul Boonen bereikt wat de
eenzame verteller niet be
reikt: hij heeft succes als
schrijver en trouwt. De „ik"
leest in zij n boeken dat Paul
Boonen met hetzelfde bezig
is als hijzelf en hij voelt zich
daardoor verongelijkt. Zo
neemt de, naar eigen oor
deel blijkbaar miskende,
schilder Boon wraak op zij n
schrijvende alter ego. Zo
dra de lezer deze relaties
tussen de personen ontdekt,
wordt de lektuur vanzelf
sprekend nog interessan
ter.
louis Paul Boon: „Eros en
de eenzame man", Arbei-
derspers-Querido, 25,50.
inlinnminiminiliumiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiwE
DE EERSTE DEMONSTRATIE
TE,G,EN KERNENE.RG.lE E.N
VOOR ZONNE-ENERGIE
WERD UITGESTELD
OMDAT ER NOGAL
WAT BEWOLKING
WAS.
'r Gerard van Herpen)
-iger jaren leef
eer rooms-katholieken
'krk het gevoel, dat er
'■katholieke schrijvers
en andere. In dat eigen
tuintje werden soms
bekeerlingen toege-
Nerk leefde die literaire
ptsdrift, dat de eigenaar-
kn, zo eigen aan be-
n, op de koop toe
n genomen. Leon Bloy,
Mendels, Graham
I, r in onze Nederlandse
rJmiFrederik van Eeden,
®nrijkse bekeer-
<"1 Roth werden op
'"gekaderd en tot
auteurs gebom-
™V3n Duinkerken in-
tkiin JS hem al in 1939
i am t: "Im merno-
-W u JosePh Roth".
R°th was een
m il? hü was groot.
Weenen. Zijn
faltiiH meecil'oeg naar
k M veranderlijk Er-
^'angsteliing voor de
in de dertiger jaren uit Oos
tenrijk gevluchte
schr ij ver-dichter-j ournalist
Joseph Roth leefde op, toen
omstreeks 1953 het Spectrum
twee boeken van hem in de
pocket-serie uitgaf: „Job" en
„Tarabas" en nadat Allert de
Lange inmiddels een uitgave
van zijn volledig werk in het
Duits had verzorgd.
Diezelfde uitgeverij heeft
nu, kort na de verschijning
van Roth's Verzameld Werk
in Nederland de novelle „De
legende van de heilige drin
ker" op de boekenmarkt ge
bracht.
Die legende schreef Joseph
Roth in Parijs, de stad waar
hij na een lange omzwerving
door Europa, in mei 1939 aan
de drank ten onder ging.
Het is het onwaarschijnlij
ke verhaal van een dronk
aard, die onder de bruggen
van Parijs slaapt en niets
meer bezit, maar die op een
dag door een onbekende man
wordt bedacht met tweehon
derd frank, op voorwaarde
dat hij deze schuld aflost bij
het beeld van de heilige The-
resia van Lisieux in de Sainte
Marie des Batignolles. Aller
lei ontmoetingen, met zijn
vorige vriendin, met een
Poolse beroepsvoetballer en
met andere naar de Franse
hoofdstad getrokken emi
granten, beletten de hoofd
persoon Andreas zijn belofte
te houden.
Hij komt steeds weer op
een wonderbare manier aan
nieuw geld, maar verspeelt
het ook weer bij al die ont
moetingen, tot hij op weg
naar Theresia in een café
door een meisje Therese
wordt aangesproken. Hij
meent er de heilige in te her
kennen, maar zij is een gewo
ne Parissienne. Die ontgoo
cheling wordt zijn dood. „Ge
ve God ons allen, ons drin
kers een zo lichte en zo mooie
dood" zijn Andreas" laatste
woorden.
„De legende van de heilige
drinker" was Roth's laatste
boek, zijn afscheid van het
leven. Toen Mies Blomsma
hem in november 1938 in Pa
rijs uittekende, schreef hij
daar zelf als kanttekening
bij: „Dat ben ik werkelijk,
boos, bezopen, maar bij mijn
volle verstand".
Het kleine boekje van Roth
„De legende van de heilige
drinker" is meer dan een le
gende alleen: de drinker is
een begenadigd man, die zo
als Nico Verhoeven eens
schreef „zich de hemel in
dronk". Alle zo wezenlijke
elementen in het werk van
Joseph Roth, heimwee, on
vrede, drankzucht en vanuit
die drankzucht het verlan
gen naar de eeuwigheid, zijn
in dit boekje tot een gave
vertelling verwerkt
In dit boekje is ook bij wijze
van voorwoord de Kronkel
opgenomen die Simon Car-
miggelt op 9 juni 1965 wijdde
aan Joseph Roth.
Jammer dat Allert de Lan
ge er toch weer zo'n rooms
rotkaftje omheen heeft ge
daan.
De legende van de heilige
drinker, Uitgeverij Allert de
Lange, Amsterdam, prijs f
18,90.
LRTER HOUT 0E OUDE Ozititi tlOOIIRRLS
UITOELRHP TE Y00R5CHIJH