Brengen goedbedoelende
fanaten dus de
Nieuwe Middeleeuwen?
Hf
Losse flodders
i*
DE STEM! i
KETTINGROKER TEGEN HET ROKEN
EVEN UITBLAZEN
INGEDEKT TEGEN CRISIS
Atoom<
binnen!
lijkt o[
PIEREN
PAPTFR VOOR UW PEN
Minister wil
mSESSm-
ZATERDAG 25 OKTOBER 1980
pagina
'PAGINA TWEE
even piekeren
Boodschappers
Satan
7&TERPAG 25 OKTOBER
Platteland
DE BOER OP
Democratie
hoogwater
Moeilijk:
er
Rijnreisjes
gaan slecht
Amendement:
den HAAG - Het did
jaande conflict in D'66 o^
'e Plaatsing van nieu'J
Ü1
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Jaargang 120
nr. 19313
Uitgave
Uitgeversmaatschappij
De Stem bv
Directie
Dr W A.J.M. Harkx
Drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredacteur
L Leijendekker.
Kantoren
Breda - Hoofdkantoor
Spinveld 55.
Postadres: postbus 3229
4800 MB Breda.
Telefoon 076-236911
(algemeen).
Telex: 54176.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur.
Breda - Stadskantoor
Nwe. Ginnekenstraat 41
4811 NN
Tel. (alle afd.) 076-236326
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.15-17.00 uur.
Bezorgklachten: ma. t/m vr.
8.15 tot 18.00 uur en za. van
8.15-17.00 uur 076-236888.
Buiten deze uren 076-236911
Bergen op Zoom
Zuivelstraat 26. 4611 PJ.
Tel. (alle afd.) 01640-36850.
Telex 78457.
Kantooruren ma. t/m vr
van 8 15-17.00 uur.
Etten-Leur
Markt 28, 4875 CE.
Tel. (alle afd.) 01608-21550.
Telex 54430
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.30-12.30 en
13.30-17 00 uur.
Goes
Klokstraat 14661 IK.
Tel. (alle afd.) 01100-28030.
Telex 55215.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Hulst
Steenstraat 14, 4561 AS.
Tel. (alle afd 01140-13751.
Telex 55203.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur.
Oosterhout
Arendstraat 14, 4901 JK.
Tel. abonn en adv.
01620-54957.
Tel. redactie 01620-51800.
Telex 54408.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur.
Roosendaal
Molenstraat 45, 4701 JN.
Tel. (alle afd.) 01650-37150.
Telex 54459.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur.
Terneuzen
Nieuwstraat 9, 4531 CV
Tel. (alle afd.) 01150-17920.
Telex 55033.
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8 15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Vlissingen
Torenstraat 5, 4381 ET
Tel. (alle afd.) 01184-19910
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen
Prijzen:
15.51 per maand
46.20 per kwartaal
179 -per jaar
Opgave van nieuwe abonnees
bij elk kantoor en regionaal
servicepunt.
Bezorgklachten
Tijdens kantooruren bij
elk Stemkantoor.
Uitsluitend buiten kantooruren:
Brabant: zie onder Breda
Stadskantoor.
Midden-Zeeland 01100-14944
Zeeuwsch-Vlaanderen
01140-14498
Advertenties
Telefonische opgaven
Algemene informatie over
mogelijkheden en tarieven:
076-236370/236572
Regionale informatie:
alle kantoren.
Rubriek Kleintjes":
076-236358/236538
Overlijdensberichten buiten
kantooruren:
Ma t/m vr. van 18.30-20.30 uur
en zo van 18.30-21.30 uur
076-236394/236911.
Advertentiedebiteuren adm.
076-236227.
Postadres: postbus 3229,
4800 MB Breda.
Afsluittfjd adv.: 9.00 uur één dag
voor plaatsing: maandagkrant
vrijdag 12.00 uur in Breda.
Lezersservice
Inlichtingen over Stemreizen en
promotie: 076-236911.
Bankrelaties
k Postgiro 1114111
ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584
Rabo-rek 101053738
Handelsregister 27420.
Zeldzaam gebaar: Breznjev
weigert een rokertje...
Hopelijk heeft kettingroker
Leonid Breznjev met de kinde
ren van Moerdertje Rusland
meer succes dan kettingroken-
de vaders ten onzent met hun
eigen kinderen. De Sovjet-lei
der die al herhaaldelijk pogin
gen, om zelf van zijn rookge
woonten af te komen, heeft zien
mislukken, heeft nu een om
vangrijke anti-rookcampagne
gelanceerd in de Sovjet-Unie.
Net als hier waarschuwen de
media in Rusland van tijd tot tijd
tegen de gevaren van het ro
ken. Russen zijn echter zeer
stevige rokers en daarom heeft
de Opperste Sovjet besloten'
wat meer doelgericht te werk te
gaan, desnoods daarbij in eigen
vlees snijdend.
Per decreet is de daarvoor in
aanmerking komende instan
ties opgedragen systematische
voorlichting te geven over de
gevaren van het roken om zo
een geleidelijke terugdringing
van het tabaksgebruik te be
werkstelligen. Tegelijkertijd wil
men het roken gaan verbieden
in kantoren en bepaalde gebou
wen. Ter compensatie wordt er
gezorgd voor afzonderlijke
rookkamers.
Het zal de rokende Russen
niet ontgaan zijn dat de handte
kening van Breznjev zelf onder
het decreet preikte, maar of dat
helpt Het goede voorbeeld
ontbreekt en het is Breznjev niet
gegund dat te geven. Hij kan
nog geen uur buiten zijn sigaret.
Dat bleek vorig jaar in Wenen
nog, tijdens de slotzitting van
een topconferentie met presi
dent Carter. Voor het tekenen
van de slotverklaring vroeg de
Rus aan Carter toestemming
om te roken. Carter had nauwe
lijks ja gezegd, of alle Russen in
het vertrek staken gretig op...
Horinzontaal en verticaal
dienen dezelfde woorden te
worden ingevuld.
1. handvat, 2. krijgsmacht,
3. bar, 4. opstandeling, 5.
draaien, 6. erg, 7 werkelijk;.
8. mannetjesputter, 9. roem,
10. eetgerei, 11. keukenge-
rei, 12. keukengerei, 13. hoge
schoen, 14. oogvocht, 15. pa-
pegaai.
'EUE QI 'UBEU; tl 'SJBBI
'El 'tod zï 'Plan "II 'adai '01 'uae '6 "8 'Pt»-1 'l '«q
"9 'uajaii g 'jaqaj f '3js g 'jaSaj g 'jaaqs 'i iSuissojdo
Tegenwoordig bekruipt me af en toe het gevoel dat we op
de drempel van de Nieuwe Middeleeuwen staan. De alterna
tieve geneeskunde - tot voor kort nog gewoon kwakzalverij
genoemd - is onbedwingbaar in opmars. Zo is er ook een
oplevende belangstelling voor wat in modern jargon „oral
history" wordt genoemd, geschiedenis bij mondelinge over
levering.
En dit nadat generaties van
historici zijn bezig geweest met
het rechtzetten van overgele
verde „feiten" die menigmaal
tot de meest rampzalige conclu
sies hebben geleid bij degenen
die ze rotsvast geloofden omdat
hele ketens van dorpsvertellers
het zelf hadden gezegd.
Bedenkelijk is ook een zwel
lende ondertoon in de discussie
over de moderne gezondheids
zorg. Loont het wel de moeite
bepaalde mensen van de dood
te redden of bepaalde ziekten te
bestrijden?
Ik geloof best dat het met de
gezondheidszorg hier en daar
uit de hand gelopen is, maar als
ik zie dat een overigens nogal
slaapverwekkend blad als DE
TIJD zich de vraag stelt of het
feit, dat het redden van het
leven van een vrouw met baar
moederhalskanker tienmaal zo
veel kost als het genezen van
een patiënt die aan darmkanker
lijdt, consequenties moet heb
ben, dan schrik ik klaarwakker.
Dit gaat verdacht veel lijken
op het aan de orde stellen van
het economisch of maatschap
pelijk nut van bepaalde zieken.
Troy Roberts uit Chester,
S.-Carollna, heeft dit jaar al
62 wormen opgegeten, één
voor elk punt waarmee het
honkbalteam van zijn school
zijn tegenstanders versloeg.
Het begon als een grap,
maar Troy kan er vanwege
een soort bijgeloof niet meer
van af. HIJ had niet gedacht -
en gehoopt - dat hij dit Jaar
zoveel wormen zou moeten
eten, want in 1979 wonnen de
„Cyclones" van zijn High
School maar twee wedstrij
den. Dit Jaar, helaas voor
Troy, al vier van de zeven.
Kwalijke gevolgen onder
vindt Troy niet van het eten
van wormen, maar ze smaken
naar niks, koordjes die door
zand gehaald zijn".
Dat heeft niets te maken met
laat-kapitalisme met een op de
tocht staande welzijnsstaat en
zelfs niet met een misdadige
visie op de mens, zoals die
waartoe het nationaal-socialis-
me destijds ontspoorde. Het
komt mij voor dat het eerder een
moderne variant is op de oerou
de drang van de mens om zich
te ontdoen van de zieke, ge
brekkige, onnuttig geworden
medemens; een drang waaraan
voor het laatst openlijk werd
toegegeven in West-Europa al
thans tijdens de middeleeuwen,
toen pest- en pokkenlijders
zonder pardon buiten de stads
muren werden gezet.
Nog is het niet zover dat on
heilsboodschappers worden ge
stenigd en gelyncht degenen wie
de boodschap niet bevalt. Maar
wie het verbalu geweld hoort dqt
wordt uitgestort over dugenen
die te natie moeten meedelen dat
hut feest voorbij is; dat het zonder
kernenergie misschien ook tot-
•grote problemen komt en dat we
niet van de ene dag op de antere
in Amsterdam een huis kunnen
bouwen voor elke jongere die
zich daaruit van de provincie be
lieft te vestigen, wie dat allemaal
aanhoort, gaat onvermijdelijk
denken aan de middeleeuwers
die zulke boodschappers ge
woon doodknuppelden.
Het meest verontrustende te
ken van de naderende Nieuwe
Middeleeuwen evenwel is de we-
deropkomst van het fanatisme,
waaraan Rudy Kousbroek in de
NRC van afgelopen woensdag
een behartenswaardige be
schouwing wijdde, naar aanlei
ding van de „Dodewaard moet
dicht"-beweging. „Het fanatisme
zit in de lift en niet alleen in
Perzië", constateert hij.
„Er is in de jongerenwereld
een soort geloof ontstaan", zegt
Kousbroek, „dat wie een goed
geweten heeft automatisch bo
ven de wet is verheven".
Over de kernenergie valt met
de activisten niet meer te praten
want de kerncentrale is het huis
van Satan. „Het is een religie
geworden, een kruistocht tegen
het kwaad", schrijft Kousbroek
en gaat dan verder: „Daaruit is
ook die opvallende onverschil
ligheid verklaarbaar, die zulke
actievoerders aan de dag leg
gen tegenover de vraag of wat
zij doen wel democratisch is, of
wetten overtreedt. In hun visie is
dat niet relevant. Het is immers
een kwestie van het goede te
gen het kwaad. Wat gedaan
wordt om het kwaad te verdel
gen en het goede te doen zege
vieren is per definitie goed". Het
doel heiligt dus de middeien.
Alle middelen! En er zijn steeds
meer mensen die vinden dat ze
daarvan gebruik mogen en
moeten maken. Niet alleen in
Nederland, maar overal in Euro
pa en ook daarbuiten. „Er waart
een kip zonder kop door Euro
pa", zegt Kousbroek.
Een wellicht te verwachten,
maar daarom niet minder op
merkelijk bijverschijnsel is de
groeiende weerstand tegen de
wetenschap. In de laboratoria
schijnen de Satansknechten te
huizen die de duivelse middelen
bedenken waaraan bomen ster
ven, waarvan wij kanker krijgen
en die het hebben gemunt op
het milieu in het algemeen.
Kousbroek citeert de Ameri
kaanse Nobelprijswinnaar V.
Fitch die constateert dat de
voorwaarden voor wetenschap
pelijk onderzoek overal in de
wereld slechter zijn geworden.
Eenenzestig geleerden en filo
sofen van internationale reputa-
tie gaven kort geleden een ver
klaring uit waarin werd gewaar
schuwd „dat intellectuele vrij
heid, mensenrechten en weten
schappelijke vooruitgang be
dreigd worden door de weder
opleving van dogmatische,
autoritaire religies".
Dat het blinde geloof in „de
vooruitgang" van de jaren na
de Grote Depressie ook een
misleidende religie was, is ons
inmiddels gebleken, maar of dat
inzicht hu moet leiden tot een
resoluut rechtsomkeert naar de
duisternis van het fetisjisme en
de met onbespoten eikeloof
versierde Nieuwe Goden is toch
de vraag dunkt mij.
*Lc,
r. - - -rm- V* Nm. V'
w
A,
"or*?
vt
XW».
t
s
Alk ï»v
BSPte
,4
De eigenaar van deze stapels hout heeft zich ingedekt tegen een gelijktijdig optreden van een strenge winter en een oliecrisis. Zijn
schoorsteentje zat wei Diijven roken.
De foto werd genomen in het Noordzwitserse dorp Lengwii.
Geachte Mevrouw,
i Geen wonder dat u ondanks uw MULO-A diploma wat 7
5 moeite heeft met het rijmpje over de Lettuce, beetroot, s
omelette, ice-cream and wine. Het is een zogenaamd
EE homofonenrijmpje en in rad Engels, door Engelsen
gesproken, is er geen verschil te horen tussen deze regel s
en de volgende-
„Let us be true, Tom, let's I scream and §j
whine". De regels zijn opgebouwd uit zogeheten homo-
fonen, d.w.z. woorden met gelijke uitspraak ondanks EE
andere spelling en betekenis. U ziet het 't beste aan de
EE woorden „ivine" en „whine" het Engels voor zaniken, EE
janken en jengelen. Duidelijk is ook:
I scream en
I ice-cream, door de reclamejongens al lang verknutseld
EE tot: I scream for an ice-cream. Het was echter niet uw §jj
E Engelse vriendin die de regels hierboven bedacht, maar
EE ene meneer James Michie, die er een eervolle vermelding s
S mee behaalde in The New Stateman van 20-8-1976. EE
EE Vertaalbaar is het helaas niet, maar dat geldt omgekeerd E
EE ook voor bijv.
Als een of andre moesse momper
EE in uw voortuin staat te struilen
EE zet daarop dan fluks een domper EE
EE door hem mals een peer te muilen.
EE Uw tweede moeilijkheid lijkt me veroorzaakt door een
verschrijving. „Hij leefde als buiteling in 't ballenland" jj|
komt mij voor als een verschrijving van: Hij leeft als
banneling in het buitenland.
illMWMIIIIIIIIIimmflllllllllllllllllll!IIIIIMIIIil>lllllllllllillllllllllllllllll>llllllllHIIIII""lil=
Landbouworganisaties
hebben zich vanouds inten
sief beziggehouden met de
culturele ontwikkeling van
het platteland en de platte
landsbevolking. Dat was na
tuurlijk vooral vroeger een
vrij logische zaak omdat
praktisch de gehele bevol
king direct of indirect z'n be
staan vond in de landbouw en
omdat er verder domweg
niets was. De inspanningen
van de landbouworganisa
ties lagen vooral op het vlak
van onderwijs en voorlich
ting: vrij wel in elk dorp werd
wel een school gesticht en/of
werd het geven van cursus
sen gestimuleerd. Door de la
tere, vooral na-oorlogse ont
wikkelingen is er van die
oorspronkelijke taakstelling
v.an de landbouworganisa
ties veel „ingeleverd" aan an
dere diensten en instellingen
maar er is ook veel gebleven:
nog steeds besturen land
bouworganisaties een groot
aantal plattelandsscholen
voor lager, middelbaar- en
hoger beroepsonderwijs.
Daarnaast worden er voor de
agrarische bevolking - maar
niet alleen voor hen - nog
zeer veel cursussen gegeven
en lezingen gehouden op
maatschappelijk terrein.
Maar de basis is onmisken
baar smaller geworden
waardoor de landbouworga
nisaties hun karakter van
brede plattelandsorganisatie
min of meer verloren hebben
en dat is bepaald jammer,
door Jan Oggel
niet in de laatste plaats voor
het platteland. Gelukkig
hebben de landbouworgani
saties niet verzuimd organi
saties „af te scheiden" die
zich wel breeduit met het
platteland bezig houden n.l.
de plattelandsvrouwen- en
plattelandsj ongerenorganisa
ties die nadrukkelijk voor
iedere plattelander open
staan. En blijkbaar voorzien
ze in een behoefte: de gouden
Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen (het jubi
leum werd onlangs op de Fle-
vohof gevierd) telt ruim
80.000 leden waaronder zo'n
20.000 boerinnen. Samen met
de 2 confessionele platte
landsvrouwenorganisaties
vormen zij veruit de meestal
massale vrouwenbeweging
in Nederland. Deze moderne
vrouwenorganisaties onder
houden met de landbouwor
ganisaties nog steeds nauwe
kontakten. Meestal lopen die
kontakten via de agrarische
commissies van de vrouwen
organisaties. De vrouwen
zijn meestal dermate actief
dat de-mannen er letterlijk en
figuurlijk niet meer omheen
kunnen. In de ene na de ande
re landbouworganisatie ziet
men de vrouwen dan ook hun
intrede doen in de besturen.
Aanvankelijk als „advi
seurs" maar nu de vrouwen
steeds meer zelfstandig lid
worden van de landbouwor
ganisatie ook als bestuurslid.
Eenzelfde verhaal gaat op
voor de plattelandsjongeren
organisaties. Door de in
breng van de vrouwen en de
jongeren wordt de basis van
de landbouworganisaties
weer verbreed: het karakter
van de plattelandsorganisa
tie wordt weer herkenbaar
maar nu op moderne leest
geschoeid. Een en ander lijkt
mij voor het platteland een
gunstige ontwikkeling die
zeker niet moet worden afge
remd.
Verder op deze weg
doorgaan zou kunnen bete
keken dat er (weer) een brede
plattelandsorganisatie gaat
onstaan waar boeren, bur
gers en buitenlui zich thuis
kunnen voelen.
-LEZERS REAGEREN OP DE STEM/REGIONAAL
DODEWAARD - Democratie
- Vrije meningsuiting: wie
zou de democratie nu eigen
lijk in gevaar brengen? De
mensen die op 18 en 19 okto
ber demonstreerden tegen
een opgedrongen kernener
giebeleid, of de ministers die
de vrije meningsuiting wil
len belemmeren Kernener
gie op zich houdt al een ern
stig gevaar in voor de demo
cratie, i.v.m. de noodzakelij
ke bewaking. De vrije me
ningsuiting expliciet belet
ten in leger en politiemacht is
een der meest belangrijke
aanvallen op het democra
tisch bestelJuist een zelf
denkende militair of politie
man is een garantie voor de
democratie
Kuitaart
Luk Brusselaars
Naschrift: Bedoelde ministe
riële brief richt zich niet te
gen meningsuiting, maar ex
pliciet èn impliciet tegen ge
deeltelijke dienstweigering.
Tou
uitz
(Van onze sociaal-ecc
DEN HAAG - Vakbej
zijn sterk verdeeld ovej
gen, die minister Albe<
stellen aan uitzendburl
Dit blijkt uit een ontwer
van de Arbeid, dat het ai[
bewindsman ingediende
werp-advies wordt dinsdal
stichting vastgesteld.
De werkgevers zijn tegen
hardere eisen aan uitzendbu
reaus, omdat zo'n aanpak
veel bedrijven kan duperen.
Uitzendkrachten bieden de
bedrijven de broodnodige
flexibiliteit en vormen ook
vaak de enige oplossing voor
de ernstige problemen op de
arbeidsmarkt", aldus de
werkgevers. De vakbewe
ging is eigenlijk niet zo ge
lukkig met het uitzendwezen.
Volgens de vakcentrales
komt het voor dat uitzend
krachten vaste arbeidsplaat- I
sen bezetten. Zij zijn voor een
strengere aanpak van de uit
zendbureaus.
Minister Albeda wil ver-
linderen dat uitzendkrach
ten na een korte onderbre-
king weer bij hetzelfde be-
Irijf gaan werken. Daartoe
denkt de bewindsman de on
derbrekingsperiode te ver-
engen tot een evenlange pe
riode dat de uitzendkracht!
aij dat bedrijf heeft gewerkt.
De bewindsman wil ook del
verlengingstermijn van drie|
naanden dat uitzendkrach-
(Van onze
redactie binnenland)
ARNHEMMet de pas
sagiersvaart op de Rijn
en op de andere grote ri
vieren in ons land gaat
het slecht. Er is sprake
van overcapaciteit aan
schepen en bedden, dat
meent directeur C. Ketel
van de gelijknamige re
derij in Zutphen, die de
ze week zijn faillisse
ment heeft aangevraagd.
Ketel had twee passa-
giersboten in de vaart.
Volgens Ketel heeft zijn
faillissement niets te
maken met het gehouden
onderzoek naar de vei
ligheid van de Rijnbo
ten, uit welk onderzoek
Ketel niet best te voor
schijn is gekomen. Het
faillissement van Ketel
maakt 12 mensen brode
loos.
Waterhoogten van
dagmorgen meegedeeld!
de rijkswaterstaat: Konst
332 onv., Rheinfelden 256'
5, Maxau 495 onv., Plod
gen 151 min 2, Mannheiit
min 13, Steinbach 139
Mainz 321 min 14, Binger
min 9, Kaub 229 min 12,1
308 plus 28, Koblenz 242 nil
Keulen 317 min 19, Rul
383 min 9, Lobith 997 plu
Pannerdense Kop 962 plu
Nijmegen 788 plus 18, IJ;
kop 875 plus 11, Eefde IJ
399 plus 13, Deventer 2% linnèiüand)
11, Kater veer/ Spoolder
42 plus 10, Borgharen
plus 63, Belfeld 1120 plu
Grave beneden de Sluis
min 4.
(Van onze redactie
De minste waterdiep^,^^^n/e ^^ketten
ltnAndrfeSeterS: Ukst kunnenridT.
St. Andries 390. ftvel defensiespecialist Brii
Torst en andere D'66-fracj
4en in de kamer als q
rdere opponenten vinde
Morgen, zondag 26 okt
Bergen op Zoom
Hansweert
Terneuzen
Vlissingen 3.05
Wemeldinge 5.02
4.46-1
4.25-1
3.27-
Maandag, 27 okt.
Bergen op Zoom 5.28-;
Hansweert 5.09-;
Terneuzen 4.12-;
Vlissingen******** 3.47-:
Wemeldinge 5.43-1
In het amendement dat
iet congres zal worden vo
Te'egd, staat dat „D'6_
nening is dat de plaats
Jan nieuwe kernrakkettei
fe huidige omstandighej
llet aanvaard kan word
"naar dat een heroverweg!
ran deze afwijzing moet]
Vsten op de resultaten
7? onderhandelingen tus
,f-"9 en Warschaupact
eitelijke stappen in
r -
