om
van een
IN BREDA
reld
KOEIEN IN ROTTERDAM
„Ook jaloezie in
het open huwelijk
LDEVOQR
El Salvador glijdt
snel af
naar burgeroorlog
MILITAIRE HAP
EVEIM UITBLAZEN
ROEREND m
GOED I
meteoriet
SOCIAAL-PSYCHOLOOG:
99
binnenland
buitenland
rojekten o.g.
Romeinen
Excuses
Conflicten
Stelling
Bang&Olufsen
Firma W.A. van Pelt
PAPIER VOOR UW PEN
Jeruzalem
Bang
A 69
-vT
STEM
VAN ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1980
■--sr.faX'ga ^Sw
uj. Franse kazernes zullen
L enkort „gezondere"
Uoeivoonten worden inge-
7, d Althans als een tot nu
dbeloftevol experiment in
winueux, Auch en Bayonne
I Daar krijgen de mili-
ntot nieuwjaar een ver-
antwoord menu voorge
schoteld.
Zij beginnen de dag met
een uitgebreid „Engels ont
bijt" in plaats var\ alleen
maar met koffie of vruchte-
sap, opdat zij rond 11.00 uur
niet meer gekweld zullen
worden door het „beruchte
lege gevoel in de maag". De
lunch blijft onveranderd: 100
gram vlees met toebehoren.
Het avondeten is daarente
gen minder copieus dan
voorheen.
De militairen zouden zich
inmiddels geschikt hebben
in de verschraling van hun
menu. Alleen een 90 kg zware
dienstplichtige van bijna
twee meter heeft luid gepro
testeerd. Anderen zouden
's avonds vaker de gang
naar een snackbar maken om
de opgelopen schade in te
halen.
.1
TV-'v." /-.<;• -v,'
JV-.
.•creatiepark Numansgors is
necnte Numansdorp, 25 km
naf Rotterdam aan het
bllands Diep.
jdag en zondag
ïnneperhof 91a,
15.
•chappij Bakker - Sassenheim
0 mtr. bij elke 300 m2 is een
Een van de beste manieren om af en toe ook
eens wat van het eigen land en erfdeel te zien is
het herbergen van buitenlandse vrienden
mentaire tot de daarin behan
delde ware gebeurtenis.
Telkens weer tot mijn ont
steltenis merk ik dan dat mijn
gasten het antwoord onmidde-
lijk verabsoluteren tot de enige
waarheid. Sterkernog: ze laten
duidelijk merken zeker te wete n
dat ze uit mijn mond heel wat
meer te weten zijn gekomen
dan hun landslieden ooit zullen
vernemen, aangewezen als zij
zijn op de foldertjes van de
VVV. Ik heb mijn verhaaltje
weer te mooi gemaakt en voor
mezelf sta ik een beetje in mijn
hemd.
Ik heb een man gekend, in
Engeland, die uit pure vriende
lijkheid nog eens een tijdje
gasten uit Nederland rondleid
de door zijn woonomgeving.
Die werd gekenmerkt door rui
ge, golvende heuvels waarop
niets groeide dan schapevoer.
Generaties boeren hadden er
de hellingen opgedeeld in grilli
ge percelen, gescheiden door
muurtjes van losgestapelde
keien. De brave rondleider be
weerde telkens weer dat die
muurtjes door de Romeinen
waren gebouwd. Hoe zou die
man zich voelen -zo vroeg ik
me soms af-als ik hem nu eens
in het bijzijn van zijn aandachtig
gehoor, uit zijn Romeinse
droom hielp? Ik heb dat natuur
lijk niet gedaan en zo ben ik ook
nooit te weten gekomen of die
man nu werkelijk dacht dat de
Romeinen de muurtjes hadden
gebouwd of dat hij - net als ik
dus ook weieens doe - maar uit
z'n nek kletste omdat hij zelf
ook niet wist wie die miljoenen
keien dan wel tot muurtjes had
den gestapeld.
Ik vraag me af hoeveel van
mijn buitenlandse toehoorders
hun twijfels over wat ik zei uit
beleefdheid of mededogen
voor mij verborgen hebben ge
houden. Soms verbeeld ik me
dat ik op de rand-van mijn ge
zichtsveld een paar hoofden
zich naar elkaar zie toebuigen.
Zou daar misschien iemand
een ander toefluisteren dat ik er
Voor hen is jouw land net
zo interessant als het hunne
voor jou is. Als goed gast-
«erdien je hen niet alleen
®itoeristisch advies, maar
ipeel je als het even kan
jok voor gids.
Dat laatste is niet altijd even
iewoudig, zoals ik al herhaal-
(elijk heb gemerkt. Je gasten
stellen je vragen waarop je het
antwoord niet zo gauw weet,
raar je voelt gewoon dat ze
au je verwachten dat je het
jouwjaar van een fraaie trap
gevel zo uit je mouw schudt. Ik
Sen niet zo iemand die dan
onduit - en ook wat boudweg,
«lik-zegt "Kweetnie", maar
kprobeerer wat van te maken.
Meestal weet ik wel iéts met
betrekking tot het onderwerp
«aarovereen vraag is gesteld.
let behulp van dat kleine
teetie zet ik dan een plausibel
(litikend verzinsel in elkaar dat
sell zo ongeveer verhoudt tot
ie werkelijkheid als een wat
osjes gedramatiseerde docu-
Door krachtig te remmen
kon Myriam Sznaper in
Morschwiller bij Mulhouse in
óeElzas nog net voorkomen
dat er een meteoriet door
auto sloeg. Het ding
kwam nu voor haar neer. Zij
wachtte tot de gloeiende ko-
Sslafgekoeld was en nam het
donkergrijze, poreuze ge
steente van anderhalve kilo
mee naar huis.
Het blad „l'Alsace," dat dit
fze week berichtte, zei dat
iet astronomisch instituut in
Straatsburg er als de kippen
''i was om een monster van
dgesteente te nemen voor
islenschappelijk onder-
toek.
Dat iemand een meteoriet
op aarde ziet neerkomen ge
tart uiterst zelden.
ROTTERDAM, Een stukje randstad
waar verkeersknelpunten elkaar verdrin
gen en de Van Brienenoordbrug zo onge
veer Neerlands file-kampioen is, maar
waar toch op de weg situaties voorkomen
met een uiterst landelijk karakter. Hier
wachten Rotterdamse automobilisten ge
duldig tot een aantal koeien de weg is
overgestoken.
niets van weet en maar wat sta
te verzinnen?
Er zijn natuurlijk wel excu
ses. Een mens kan niet alles
weten en daarvan de hele dag
blijk geven tegenover belang
stellende buitenlanders maakt
er hun dag ook niet boeiender
op. Er worden bovendien de
vreemdste vragen gesteld.
Waarom er in Nederland zo
veel vlakspoeltoiletten worden
gebruikt bijvoorbeeld; waar het
mosterdzaad vandaan komt
waarvan in de Zaanse Schans
mosterd wordt gemaakt of hoe
veel hier de industriegrond kost
per meter.
Alleen nu en dan zegje datje
het eext niet weet, maar in de
meeste gevallen probeer je er
wat van te maken. Die mensen
willen je informatie op dat mo
ment en een uur later zijn ze
alles vergeten. Dat denk je.
Jaren geleden was ik met
een Engelsman in Heusden.
Fraai gerestaureerd vestings
tadje. Ik stak er zelf ook wat van
op want voor het eerst van m'n
leven beklom ik een Dutch
windmill. Op een gegeven
moment meende ik op de kade
Frans Andriessen te zien
staan, toen nog fractieleider
van de KVP. "Kijk", zei ik tegen
m'n gast, "daar staat de leider
van onze grootste regerings
partij". Hij reageerde geïnte
resseerd, maar ging gelukkig
niet zover een foto van Frans te
nemen, want die had nog dat
oude kapsel dat mevrouw An
driessen later heeft laten her-
snijden met het oog' op een ver
kiezingscampagne.
Naderbij gekomen zag ik dat
het Andriessen toch niet was,
dat de man alleen maar een
beetje op hem leek. Ik vond het
echter niet nodig mijn gast van
mijn vergissing op de hoogte te
stellen, uie zou Andriessen
toch al gauw kwijt raken onder
de vloed van nieuwe indrukken
als daar waren: Kinderdijk, de
Efteling, de Amsterdamse
grachten, de Haringvlietsluizen
en de Abdij van Middelburg.
Groot was dan ook mijn ver
bazing toen mijn Engelse gast
van destijds, jaren later terug
kwam op dat moment in Heus
den, toen hij de leider van - wat
was het ook weer? de opposi
tie? Nee - de grootste rege
ringspartij had gezien.
Zo de waard is, vertrouwt hij
zijn gasten. Daarom geloof ik
eigenlijk niet zo in het educatie
ve nut van toeristische contac
ten. In de doorsnee reisgids
staat al meer over een land,
stad of streek dan de bewoners
zelf erover weten. En och, wat
doet het er eigenlijk toe of die
grijze kathedraal rond 1220,
1510 of 1750 is gebouwd. Hij is
verrekt oud en dat kun je zó
zien.
(Van een onzer verslaggevers)
NIJMEGEN/UTRECHT - Opvallend veel zogenaamde „open huwelijken", waarin de
partners elkaar een zekere vrijheid geven tot het aangaan van buitenechtelijke verhou
dingen, worden overheerst door, dikwijls diepgewortelde gevoelens van jaloezie.
„Schuldgevoelens, het idee
te weinig aandacht te krijgen
van de partner, buitengeslo
tenheid, onzekerheid en riva
liteit met „die ander" spelen
daarbij een rol," aldus de Nij
meegse sociaal-psycholoog dr.
Bram Buunk.
Aan de Rijksuniversiteit van
Utrecht promoveert Bram
Buunk vandaag op het proef
schrift „Intieme relaties met
derden", de wetenschappelijke
weergave van een onderzoek
dat hij onder 250 mensen hield.
Een representatief beeld le
verde die studie niet op. Buunk
beperkte z'n onderzoek tot een
zeer selecte groep personen,
van wie bekend was dat zij
minstens enige ervaring had
den met buitenechtelijke om
gang. Het ging hoofdzakelijk
om leden van de Nederlandse
Vereniging voor Seksuele Her
vorming (NVSH).
De behoefte aan „iets
nieuws, iets spannends" bleek
voor tachtig procent van de
geïnterviewden het motief om
elders seksueel contact te zoe
ken. In veel mindere mate was
regelrechte onvrede met de
situatie in het huwelijk de oor
zaak.
In de resultaten van het on
derzoek komen opvallend veel
ogenschijnlijke tegenstrijdig
heden aan de oppervlakte: de
buitenechtelijke contacten
werden vrijwel algemeen als
seksueel en emotioneel zeer
bevredigend ervaren. Ander
zijds kampte een kwart van de
ondervraagden met schuldge
voelens.
Dr. Bram Buunk.
Ietwat paradoxaal klinkt
ook de conlusie .dat „overspel"
een „licht positief intensive
rend effect op het huwelijk"
kan hebben. Maar Buunk con
stateert ook dat het in veel ge
vallen leidt tot conflicten.
Buunk daarover: „Die
mensen bekijken hun eigen
relaties dus met zeer gemengde
gevoelens. Een aantal van de
ondervraagden bleek het
conflict ook te hebben opge
zocht. Liever ruzie dan sleur."
Het beeld dat de promoven
dus schetst is geenszins repre
sentatief, zo erkent hij. Eerder
onderzoek heeft uitgewezen,
dat ongeveer de helft van alle
volwassen Nederlanders
overspel onder alle omstan
digheden afkeurt. In tien pro
cent van de gevallen zou on
middellijk echtscheiding wor
den overwogen. Hoeveel men
sen lopen er in de praktijk naar
een ander?
Bram Buunk: „Precieze
aantallen zijn moeilijk te ge-
itengewoon karakteristieke pand,
aan de Gasthuisstraat 56 in het
m van Tiel, zal zich na renovatie, doo'
stige situering t.o.v. het bestaande
bestand, uitstekend lenen voor vestigi"! lies zijn ze er in geslaagd de
voorbeeld een horeca-gelegenheid
I echter niet zeggen dat een ander-
j bedrijf dat zich representatief wil
in zich er ook niet uitstekend in thuis
ïlen. Tijdens de renovatie die door e"
iten van de verhuurder zal worden
oerd, zal de huurder inspraak krijgen
ndeling en de afwerking.
ind bestaat uit een begane grond van
m2een verdieping van praktisch
de maten terwijl de zolderverdieping
et gehele pand loopt.
nadere informatie, huurprijs en
iringstermijn kunt u schriftelijk
ifonisch kontakt opnemen met
Joort VastGoedRaad Gouda.
(Door Pieter Eggen)
I^N SALVADOR - De situatie in de Middenameri-
"nse republiek El Salvador wordt met de dag grimmi-
Een openlijke burgeroorlog staat voor de deur. Het
'*se verzet lijkt ondanks onderlinge tegenstellingen
ïker te worden, terwijl de junta en de legerleiding aan
ft'rbrokkelen zijn.
eze Week nog is er een crisis
«aan tussen groepen
Mse en jonge, gematigde
'tieren binnen het Salva-
oaanse leger. De eerste is er
geslaagd in de legerleiding
'^nemende mate de macht
ach toe te trekken. Via
Mei benoemingen en pro-
:3ngrijkste posten te be-
'tbtigen. Frappant daarbij
dit met medeweten en
Mge coöperatie gebeurde
'fechtse juntaleden en met
"ijgaan aan de gematigde
""d Adolfo Majano en de
f christendemocratische
'Meden en de onafhanke-
!earts. Dat heeft weergeleid
samenbundeling van lege-
eden rond de machtigste
binnen de strijdmach-
is een goede kans dat de
('eenheden elkaar straks
nagaan bestoken. Dat ver-
Mi overigens alleen maar de
kans op een uiteindelijke
linkse overwinning in dit land.
En daarvoor zijn nu juist alle
legerbazen benauwd.
Het conflict binnen de
strijdkrachten dateert al van
voor de laatste staatsgreep, in
oktober verleden jaar. Om aan
de nu al ruim drie jaar durende
gewapende strijd in het land
een einde te maken besloten
gematigde groepen officieren
verleden jaar samen met
christen-democraten de al
veertig jaar bestaande dicta
tuur van de familie Romero
omver te gooien. Met slechts
gering militair machtsvertoon
rond het presidentiële paleis
voltrok zich de machtsover
name.
De junta die daarna aan de
macht kwam beloofde land
hervormingen aan de kleine
boeren en voerde die ten dele
uit. Wat de nieuwe machtheb
bers niet voorzagen was dat de
feitelijke strijd om de macht in
het land niet meer vertraagd
wordt door op zichzelf goed
bedoelde beleidsaanpassin
gen. De oppositie in El Salva-
doris al voorbij het punt waar
op een terugkeer naar demo
cratische besluitvorming nog
een kans van slagen maakt.
De machtsovername werd
door de Verenigde Staten, al
tijd al een warm investeerder
in de bananenrepubliek in
Midden-Amerika, gesteund. In
Washington wordt sedert de
Sandinistische overwinning in
Nicaragua, waar nu een nauw
verholen marxistisch regime
de teugels in handen heeft, de
dominotheorie gehanteerd.
Die gaat er van uit dat Nicara
gua als voorbeeld zal dienen
voor andere verzetsbewegin
gen in deze contreien. Met een
communistisch blok (met Cu
ba) in de Amerikaanse ach
tertuin zal Washington niet zo
blij zijn. Niet in de laatste
plaats om die reden was de
nieuwe junta, die een goede
start maakte voor Amerika alle
steun waard. Dat het regime in
San Salvador in wezen niets
meer in te brengen heeft en een
machtsvacuüm dreigt is ei
genlijk in de afgelopen elf
maanden wel gebleken. Nog in
oktober verleden jaar vonden
op grote schaal moordpartijen
en aanslagen op leden van de
oppositie plaats. Dramatische
vormen nam het in februari en
maart van dit jaar aan, toen
aartsbisschop Romero (geen
familie) vermoord werd door
rechtse-extremistische ele
menten van wie is vast komen
te staan dat ze connecties heb
ben met de staatspolitie en en
kele kolonels uit het leger. Ook
de bezetting van de universi
teit en het bloedbad dat mili
tairen daar aanrichtte geeft
aan dat de junta de greep al
lang kwijt is.
Die versnippering van de
macht komt ook tot uiting bin
nen de junta. Kolonel Majano
werd in juni van dit jaar ont
heven van zijn taak als stafchef
van de strijdkrachten en opge
volgd door de rechtse kolonel
Gutterrez. Hij maakt met de
fensieminister Garcia deel uit
van het deel van de militairen
dat de gematigden zo snel mo
gelijk aan de kant wil zetten.
Het politieke geweld, dat dit
jaar al aan zesduizend mensen
het leven kostte, wat door de
junta niet meer in de hand te
houden is, vormt daarbij hun
voornaamste troef. De opposi
tie bereidt zich inmiddels voor
op een totale confrontatie.
Binnen het democratisch re
volutionaire front, dat het ver
zet bundelt is de keuze ook op
het gebruik van geweld komen
te vallen.
De oppositie had dit jaar
uitgeroepen als het jaar van de
volksopstand, maar de deel
nemers aan het front willen
eerst een precieze strategie
hebben bepaald om het leger
en de junta te lijf te gaan. Een
woordvoerder van het front zei
dat het voor september aange
kondigde offensief enige tijd is
uitgesteld. Onderlinge me
ningsverschillen (overigens
van slechts gering ideologisch
kaliber) moeten eerst uit de
weg worden geholpen. Dat zal
niet zo lang meer duren. Ieder
een betrekt zijn stellingen. Het
wachten is nu op de grote klap
die ongetwijfeld zal komen.
ven. Onderzoek op dit terrein
is lastig, omdat veel mensen er
niet voor uit willen komen als
ze vreemd gaan. Ze houden het
angstvallig voor hun partner
en de buitenwereld verbor
gen."
Zijn eigen schatting is dat
dertig tot vijftig procent van de
volwassen Nederlanders wel
eens overspel heeft gepleegd.
Hij baseert die veronderstel
ling op eerdere resultaten van
een Amerikaans onderzoek,
waarin tot uitdrukking kwam
dat 40 procent van de ge
trouwde mannen en 20 procent
van de getrouwde vrouwen
„het wel 'ns doen". Buunk:
„En in de Verenigde Staten is
men aanzienlijk puriteinser
dan in ons land."
Buunk komt in zijn proef
schrift tot een opmerkelijke
stelling: „Gezien de toene
mende frequentie van echt
scheidingen zou het aanbeve
ling verdienen preventieve
programma's op te stellen die
niet gericht zijn op het voor
komen van echtscheidingen,
maar op het voorkomen van
huwelijken".
Zo scherp had hij 't nou ook
niet bedoeld. Buunk: „Echt
scheidingen zijn meestal
traumatische gebeurtenissen.
Ik denk dat mensen ontzettend
kwetsbaar worden als ze al
hun levensverwachtingen in
het huwelijk verwezenlijkt
willen zien. Dat heb ik er ei
genlijk mee willen zeggen."
Bram Buunk veronderstelt
dat het „open huwelijk" (het
percentage schat hij nu op vijf)
in de toekomst terrein wint.
„Een verschijnsel dat zich ge
leidelijk verspreidt". „Het
open huwelijk komt meestal
voor bij hoger opgeleiden, een
groep die in omvang toe
neemt," aldus de sociaal-psy
choloog. „Ook de toenemende
onkerkelijkheid en de positie
ve houding tegenover vrouwe
nemancipatie zullen het hu
welijk in die.zin. veranderen."
Dé Deense wxmgevefs van beeld én gehnd
3 jaar garantie
Geautoriseerd B&Odealer:
Hoge Ham 170 - Dongen
Tel. 01623-120 21
LEZERS REAGEREN OP DE STEM/ALGEMEEN
SPELREGELS BRIEVEN VOOR DEZE RUBRIEK VOLLEDIG ONDERTEKENEN GEEN BRIEVEN OP RIJM HOU HET ZC
KORT MOGELIJK PUBLICATIE BETEKENT NIET DAT DE REDACTIE HET AUTOMATISCH MET UW MENING EENS IS
De Brabantse werkgroep
„Solidair met Israël" vraagt
zich in alle ernst af waar deze
regering de euvele moed van
daan haalt zich vrienden van
Israël te noemen. Immers, het
genomen besluit tot het ver
plaatsen van de Nederlandse
ambassade uit Jeruzalem is de
eerste aanzet tot een verdere
chantage-politiek van de Ara
bische oliestaten, die onher
roepelijk zal leiden tot de eis
alle betrekkingen tussen Ne
derland en Israël te verbreken.
Op grond hiervan heeft de
werkgroep aan de Tweede
Kamer navolgend telegram
verzonden: Met afschuw heb
ben wij kennis genomen van
het regeringsbesluit om onze
ambassade uit Jeruzalem te
verplaatsen. Met bezorgdheid
zien wij de volgende stap naar
de vernietiging van de staat
Israël tegemoet.
Brabantse werkgroep „Soli
dair met Israël"
Secr. E. v.d. Eijnden,
Roosendaal.
In „De Stem" van zaterdag
23 augustus j.l. las ik het be
richt: „Bang voor gevolgen van
publiciteit - Bredase Polen
willen weinig kwijt over si
tuatie in vaderland." Wetend
uit ervaring, dat vele (maar
gelukkig niet alle!) Bredase
Polen hopeloos onder de plak
zitten van de ambassade van
de Poolse Volksrepubliek, ver
baast mij deze ondervinding
„van een van uw verslagge
vers" dan ook helemaal niet.
Het is jqmmer dat Poolse oud
strijders zich laten chanteren
door de Poolse communisti
sche ambassade; en dat zij in
een vrij land als Nederland en
heden ten dage te bang zijn om
op de bres te staan voor de
vrijheid van Polen, waarvoor
ze in de oorlog hebben ge
vochten. Als Poolse oud-strij
der en oprichter (1976) van de
Stichting Vrij Polen, die on
voorwaardelijk op de bres
staat voor een vrij Polen, be
treur ik dit sterk en met mij
alle anti-communistische Po
len, die representatief zijn voor
vrijwel het gehele Poolse volk;
zoals overduidelijk is gebleken
uit de sinds juli in geheel Polen
durende stakingen, die het
karakter hebben gekregen van
een openlijke opstand tegen
het door Sovjet-Rusland aan
Polen opgedrongen commu
nistisch regiem, dat dit land
aan de rand van economische
crisis heeft gebracht. Het gaat
niet om vlees of hogere lonen,
maar om de vrijheid. Om hun
vrijheiden de onze! Wantzoals
de grote Poolse paus Johannes
Paulus II zo treffende heeft ge
zegd: „Geen onafhankelijk
Europa zondereen vrij Polen."
Vlissingen
Billy Strenk
Voort VastgoedRaad B.V.
nburg 8, 2804 VJ Gouda
non 01820-32910
■iiiiinii