THE BIG RED ONE" EINDELIJK VERFILMD
Filmveteraan
op de tv. en
ie de bioscoop
LOSSE FLOPPERS
a
AVRO verkoopt
voortaan zelf
Telebingokaarten
a
Israël
Close -ups
Veldslag
Hitte
h
a
a
Oplossing Zweeds Kruiswoordraadsel
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1980
éHOW9 «n zo
Samenstelling: Dirk Vellenga en Wim van Leest
Zondagavond zendt de
VPRO op Nederland 2 om 22.10
u. de film „Sam Fuller and The
Big Red One" uit, een docu
mentaire van de Nederlandse
filmer (en filmcriticus) Thijs Oc-
kersen over het tot stand komen
van de film „The Big Red One".
De bioscoopfilm zelf gaat in Ne
derland over twee weken (18
september) in première. Sa
muel Fuller is bij veel fervente
filmliefhebbers bekend, vooral
sinds de Franse filmelite hem in
het midden van de jaren zestig
ontdekte en eerde als een van
de grootste Amerikaanse film
makers. Hij maakte films waarin
het geweld een grote rol speelt.
Zijn eerste was ,,l shot Jesse
James" (1948) en later volgden
onder meer „Piek up on south
street", „Run of the arrow",
„Underworld USA", „Shock
corridor" en „Dead pigeon on
Beethoven street".
Voor de oorlog was Sam Ful
ler misdaadjournalist en schreef
hij een paar populaire boeken.
Hij weerde zich op diverse slag
velden in de tweede wereldoor
log, kreeg op Sicilië de bronzen
ster van het Amerikaanse leger,
en in Normandië de zilveren
ster. Ook was hij actief als oor
logsverslaggever. Fuller zorgde
altijd voor zijn eigen script en
deed dan de regie en de pro-
duktie. Als hij in Hollywood niet
voor honderd procent zijn zin
door kon drijven kapte hij er
mee. Dat leverde een aardige
reeks afgewezen scenario's en
onafgemaakte filmprojecten op.
In 1965 werd hij uitgenodigd
naar Parijs te komen om het
boek „Les fleurs du mal" van
Baudeleire te verfilmen. De film
moet nog steeds gemaakt wor
den, maar het leidde er wel toe
dat Fuller in Frankrijk belandde,
waar een groep jonge filmregis
seurs, Godard, Truffaut, Rho-
mer en Chabrol, hem behoorlijk
in de bloemetjes zette.
„Ach, ze hebben in Frankrijk
gevoel voor humor", zegt Fuller
over de Franse verering. „Die
jongens namen me mee naar
een persconferentie. Daar zat ik
goed, want er was wodka ge
noeg en er waren veel sigaren".
In de oorlog behoorde Sam
Fuller tot de eerste divisie van
de Amerikaanse infanterie. Een
grote rode 1 sierde zijn uniform
en hij maakte over de oorlog een
film die dan ook de titel „The Big
Red One" kreeg. In het bijgaan
de interview vertelt Fuller hoe
die film tot stand kwam.
Scene uit „The Big Red One" met Mark Hamill
Sam Fuller: een leven lang op 't oorlogspad
„Voor de oorlog was ik ghost-writer in Hollywood. Ik
schreef teksten, verdiende goed, kon reizen, ik voelde me
gelukkig. Toen wilden ze me speeches laten schrijven voor
generaal Edwin Parker. Dat weigerde ik, ik wou iets an
ders doen in het leger.
Op een gegeven moment zat
ik in Fort McArthur in Cali-
fornië en zag ik een trein vol
militairen. Ik zei tegen de
commandant: ik wil mee. Hij
schreef een briefje en daarmee
stak ik de spoorbaan over. Zo
gemakkelijk was het om bij de
infanterie te komen. Eruit ko
men is een stuk moeilijker. We
werden naar New York ge
bracht en per schip gingen we
naar Schotland voor de eerste
training. Later belandde we in
een klein plaatsje bij Oran in
Algerije. Een wijze les: steek
nooit een spoorbaan over...."
Aan het woord is de 68-jari-
ge filmregisseur Sam Fuller.
Dit verhaal uit de Tweede
Wereldoorlog vertelt hij graag,
lurkend aan zijn sigaar, een
cynische trek om de mond, een
spottende blik in zijn ogen. Het
voorval bleek de inleiding tot
een reeks uitputtende oorlog-
savonturen. En die avonturen
werden weer gevolgd door 35
jaren lang proberen dit alles in
een speelfilm vast te leggen.
Als Fuller de kans krijgt zijn
ervaringen in de filmwereld te
schêtsen, is hij niet te stuiten.
Vragen hoeft eigenlijk niet,
Fuller bouwt zelf het interview
op en werkt langzaam naar een
climax alsof hij met een film
script bezig is. Hij deed dat ook
uitgebreid op het filmfestival
in Cannes in mei, waar zijn
oorlogsfilm „The Big Red One"
voor het eerst werd vertoond.
Hollywood heeft nooit raad
geweten met deze luiddruchti-
ge individualist. „Ze hielden
niet van mijn verhalen en ze
hielden niet van mijn karak
ter", roept hij niet zonder trots.
„Maar Iaat ik eerlijk zijn. Dat
mijn film 35 jaar op zich liet
wachten, ligt niet aan de film
maatschappijen of aan de
sterren. Ik begon met een loca
tie-trip, ik ging naar elk land
waar ik in de oorlog had ge
vochten. Ik legde de gebieden
op papier vast, zodat ik wist
waar gefilmd zou moeten wor
den. Men raadde mij aan eerst
een boek te schrijven over al
mijn ervaringen. Maar ik
kwam maar niet aan de slag,
het was nog te vaag. En on-
BP'
I
0
dertussen maakte ik films om
geld te hebben voor wodka, si
garen en voor de huur".
„De jaren verstreken. Ik ver
zamelde anekdotes die de oor
log kernachtig typeren en
sprak zo nu en dan met hoge
filmbazen, zoals Jack Warner
en Daryl Zanuck. Ondertussen
bleef ik het project maar uit
stellen en begon ik te denken:
het zal er wel nooit van komen.
Totdat ik in contact kwam met
Peter Bogdanovich, die zei: ik
produceer de film, maak jij het
script. Dat deed ik en ik stuur
de het naar Lee Marvin. Die
belde onmiddellijk terug en
zei: „This is your sergeant
speaking". Hij was wild-en-
thousiast voor de rol van ser
geant. Ondertussen ging Peter
Bogdanovich via zijn advocaat
de geld-sector binnen. De
maatschappij die het wilde
doen was Lorimar"
„Ik reisde naar Europa en
Afrika, maar vond niet wat ik
zocht. In Tunesië waren mooie
tenten, kamelen en ...tv-an-
tennes. Sicilië was gemoder
niseerd, ongeschikt voor op
namen. De redder kwam ten
slotte uit Californië in de per
soon van Gene Corman, my
long lost son. Gene zette er
vaart achter, zoals producers
dat horen te doen. We gingen
eerst naar Joegoslavië voor de
Noordafrikaanse scenes, maar
we konden niet werken omdat
we geen vergunning hadden.
Gene stelde toen voor naar Is
raël te gaan en het kwam erop
neer dat we bijna alles filmden
in Israel, Afrika, Sicilië,
Frankrijk, België, Duitsland,
Tsjecho-Slowakije, alles von
den we in Israël. Het is net als
Californië 50 jaar geleden. Er
zijn bossen als m Duitsland en
dorpjes als op Sicilië. Door al
deze verwikkelingen moest
The Big Réd One wel 150 jaar
duren".
Sam Fuller heeft geen oor
logsfilm met een boodschap
willen maken en voelde zich
niet geroepen het Vietnam-
Sam Fuller
drama erbij te betrekken. „De
film heeft niets met Vietnam te
maken. Het verhaal gaat heel
ergens anders over, het gaat
over landen die elkaar niet
kennen en door de oorlog op
eens in hetzelfde bed liggen. Ik
heb niet gefilmd om partij te
kiezen en dat over te brengen
naar het publiek. Ik was geïn
teresseerd in duidelijke ka
rakters, in knapen die de oor
log ingestuurd worden".
De vier jongens worden ge
speeld door Mark Hamill, Ro
bert Caradine, Bobby Di Cicco
en Kelly Ward en hun sergeant
door de gelouterde Lee Mar
vin. Hunreacties op het oor
logsgeweld vertellen het ver
haal van „The Big Red One".
Sam Fuller: „Er zitten meer
close-ups in dan gewoonlijk in
dit soort films. De menselijke
reacties zijn eigenlijk belang
rijker dan het script. Ik had
oude films voor ogen waarin
een minuut of twintig wordt
uitgetrokken voor een scene
waarin een man op de
dansvloer een sigaret geeft aan
een dame en daarna een vuur
tje. Je ziet de hand heel lang in
beeld, dan het gezicht van de
dame, enz. Op die manier heb
ik een oorlogsfilm gemaakt,
niet met een man en vrouw,
maar met een man en een man.
En het wordt nog boeiender
omdat ze elk moment voor hun
kloten geschoten kunnen wor
den".
„Het geluld is belangrijk.
Oorlog is geluld. Het is eigen
lijk onmogelijk het oorlogsge
luid voor honderd procent vast
te leggen. We schieten te kort
als mensen hun adem inhou
den. Hoe moet je die innerlijke
angst signaleren?
Als je Sam Fuller vraagt of
hij na een pro-oorlogsfilm
heeft afgeleverd zegt hij met
een grijns: „Het antwoord zou
ja kunnen zijn. Ik zal je vertel
len wat er gebeurde toen ik de
film op het Pentagon vertoon
de voor 450 officieren en 7 ge
neraals. Na de voorstelling
kwam een van de generaals op
me af en hij zei: Kus me! Maar
een andere generaal, dat was
Patton junior, zei: Niemand
gaat meer vrijwillig in het le
ger als hij deze film heeft ge
zien."
De manier zijn film „The Big
Red One" tot stand kwam, zou
volgens Fuller, kunnen dienen
als eerste les voor een ieder die
iets wil bereiken in de filmbu-
siness. De jarenlange strijd
heeft hem cynisch gemaakt,
maar niet geknakt. Integen
deel, Fuller zou waarschijnlijk
niet anders gewild hebben.
Een van zijn meest geciteerde
uitspraken is immers: „Film is
een veldslag, liefde, haat, actie,
geweld, dood....in één woord:
emotie"
Sam Fuller werd in Cannes
geëscorteerd door drie van de
acteurs van „The Big Red
One". Robert Carradine, de
jongere broer van David
„Kung Fu", speelt de jonge
soldaat in wie Fuller het meest
van zichzelf-gelegd heeft. „Ik
voelde me gevleid", zegt Ro
bert daarover, sigaar-kau
wend als de Grote Meester.
Over de opnamen vertelt hij:
„Het gmg zo: Fuller zei tegen
ons: Ga zitten en ik beschrijf
jullie wat er gaat gebeuren. Na
vijf minuten wisten we nog
niks. Dan zei-die: Begrepen?
Wij zeiden: Nee. Hij: goed,
schieten maar'"
De vier jongens en de oudere
sergeant groeiden tijdens de
opnamen naar een eenheid,
maar het begon wat minder
harmonieus. Bobby Di Cicco,
de donkere jongen van het stel
daarover: „We zaten in een
hotel met z'n vieren en toen
kwam Lee Marvin binnen. Hij
was dronken. We gingen naar
een schietbaan en ondertussen
vertelde Marvin allemaal ster
ke verhalen uit de oorlog. Dit is
mijn film, riep hij steeds. Later
liet hij die houding vallen en na
een paar dagen waren we
vrienden".
David Carradine herinnert
zich die eerste ontmoeting met
Lee Marvin ook nog: „Wij za
ten in de auto achterin en hij
voorin. Zonder zich om te
draaien, vroeg hij: Wie is Car
radine? Ik zei: ik. Hij zei: Hi
Carradine, ik ben Lee Marvin.
Dat was de hele begroeting".
Kelly Ward, de derde soldaat:
„Marvin werd ook in werke
lijkheid onze sergeant. Hij
hield onze hand vast als het
moeilijk werd".
Het was soms erg moeilijk.
Tijdens de opnamen in Israel
werden de vier jongens echt
vrienden, terwijl Marvm en
Fuller elkaar vermaakten met
oorlogsavonturen. Er werd
hard gewerkt, zeven dagen per
week. De hitte was ondraag
lijk, vooral omdat de acteurs
de wollen kostuums moesten
dragen die de Amerikaanse
soldaten in Afrika aan hadden.
David Carradine, die het
werken in Israël moest onder
breken toen hij met een voed
selvergiftiging in het zieken
huis belandde, vat alle film
ontberingen samen in één zin:
„Het was net als in een echte
oorlog".
Sam Fuller grijnst breed, als
hij dat hoort. Hij voelt zich
weer eens gesteund in een
overtuiging die hij zijn leven
lang beleden heeft: film is
oorlog. Hij, Fuller, houdt de
strijd verbeten vol. Tot het
laatste schot van de camera.
DIRK VELLENGA
Dierenartsen en dierenpsychologen kent de wereld al
bijna een eeuwdierentheologen nog niet. Het ligt echter in
de lijn der logische verwachtingen dat de dieren binnen
afzienbare tijd hun eigen theologen zullen hebben. Zodra
ze er zijn, deze theologisch geschoolde dieren, zullen ze
trachten een overzicht en een rangorde op te stellen van
alle boze en goede machten die het dier hebben bedreigd en
beschermd sedert de slang in het paradijs. Boven aan de
lijst der demonen, als Vorst van alle Kwaad, zullen ze niet
Be-el-sje-bab stellen, de Heer der Vliegen, maar Homo
Quasi Sapiens, de Uitroeier van alle Dieren. De vrees voor
dit tweepotige breinmonster onder de zoogdieren is uni
verseel omdat het alle dieren belaagt - wilde zowel als
getemde. Onder de laatsten, de zogenaamde huisdieren,
zullen de theologen tot hun verbijstering een sekte aan
treffen die dit monster niet vreest maar integendeel lief
heeft, vereert en aanbidt als hun god. Mensaanbidding, zo
zullen ze ontdekken, is bij deze dieren zo oud als de eerste
getemde wolf en komt ook alleen voor bij diens afstamme
lingen: de honden. Andere huisdieren profiteren alleen van
het huis dat hun opgedrongen wordt maar vervallen nooit
tot aanbidding van de heer des huizes. Katten bijv., alsook
vogels en apen vallen ook ten prooi aan de zucht van men
sen om dieren te dwingen onder één dak met hen te leven
als „huisgenoten"Anders dan de honden verkiezen deze
dieren echter onmiddellijk de vrijheid zodra hun „verzor
ger" vergeet hun kooien te sluiten. Onder de honden is
echter, vreemd genoeg na het verdwijnen van de trekhond
de dwaalleer ontstaan dat de mens hen verzorgt uit liefde
tot hen. Dit geloof houden ze stug staande in het aangezicht
van de dagelijkse confrontatie met bloed-, waak-, jacht-,
race-, vecht- en laboratorium- honden. Blind blijven ze ook
voor het jaarlijks groeiend aantal wegwerphondenDe
ze ongelukkigen vallen de schellen pas van de ogen wan
neer ze - al dan niet vastgebonden aan een boom - hun god
horen en zien gasgeven op weg naar zijn vakantieoord.
Vergeefs ook wijzen de hoefdieren hen op het feit dat al die
voedsel en kraamhulpverstrekking die zij genieten slechts
is gericht op één sinister doel: het maximum aantal kilo's
slachtvlees voor het abattoir. De runderen zelf - met uit
zondering van de fokstieren - vallen de laatste tijd ten
prooi aan de valse schijnbekoring van een exotisch ver
schijnsel: de Heilige Koe van India, die zij zien als recht
streekse afstammeling van Het Gouden Kalf. Nog heeft de
dierentheoloog zijn entree niet gemaakt en ik bid u lezers
met mij te bidden dat hij nog lang wegblijft. De arme dieren
kunnen dan nog lang in zalige onwetendheid van de Vlees-
Leer- en Bontverwerkende Industrie kwispelstaartend,
blij loeiend, blatend, knorrend, kakelend, kwekkend en
gakkend komen toelopen op het monster, welks uiteinde
lijke bedoeling het is eerst alle plantten- en dierenleven te
vernietigen en daarna zichzelf en de planeet.
John O'Mill
P.S. In The London Zoo staat een vierwandige kooi met
boven de deur het opschrift: „Gevaarlijkste Diersoort van
deze Planeet". De kooi is leeg op een grote staande spiegel
na.
1KB S3 HBS 39 HEG
Om het gedrang van afge
lopen seizoen te voorkomen,
gaat de AVRO voor de nieu
we Telebingo-serie zelf de
kaartverkoop verzorgen.
Lange wachttijden, drang
hekken en extra politiebe
waking behoren nu dus tot
het verleden.
Om in het bezit te komen
van een toegangskaart voor
een van de uitzendingen, kan
men nu al een briefkaart
sturen naar de desbetreffen
de zalen. Op 15 oktober gaat
de AVRO loten. De gelukki
gen krijgen dan bericht, de
genen die niets meer horen
kunnen thuis van Telebingo
genieten.
De eerste voorstelling is op
21 november in Zuidlaren in
de Bernhardhal. Daarna vol
gen Bussum (28 november - 't
Spant), Utrecht (5 december
- Jaarbeurscongrescentrum),
Leiden (12 december
Groenoordhallen), Den Hel
der (19 december - De Kam
panje) Bussum (26 december
- 't Spant), Dronten (2 ja
nuari - Meerpaal), Almelo (9
januari - DeHagen), Dronten
(16 januari - Meerpaal), Dor
drecht (23 januari - Merwe-
dehal), Maastricht (30 ja
nuari - Eurohal), Roosendaal
(6 februari - De Leysdream)
en tenslotte Utrecht (13 fe
bruari - Jaarbeurscongres
centrum).
Het postbusnummer voor
alle plaatsen is 95.000 Voor
de kleine theaters ('t Spant,
De Kampanje, De Hagen)
kan men niet meer dan vier
kaarten bestellen. In de an
dere theaters kunnen ook
groepen tot maximaal vijftig
mensen worden geplaatst.
Motto van de nieuwe Tele-
bingo-serie is „spelen helpt
velen". De opbrengst gaat
naar tien organisaties op het
gebied van maatschappelijk
werk, sport, culttur, jeugd
welzijn en volksgezondheid
'1
a
a
a
i
i
i
I
-
-
b
-
-
-
-
-
n
-
-
s
k
-
s
-
1
-
n
e
e
u
w
w
t
j
e
-
e
t
a
n
g
-
e
0
e
e
d
s
-
i
d
i
O
O
t
-
r
a
-
d
O
m
s
n
-
-
e
e
-
e
n
-
-
m
a
s
k
e
r
-
a
t
-
V
e
r
g
a
n
k
e
1
ij
k
-
a
V
a
1
-
-
s
I
a
k
-
n
-
e
t
-
1
s
-
t
a
f
e
1
1
e
i
-
e
n
k
-
r
e
k
-
-
U
-
-
-
n
0
i
n
n
-
r
e
m
-
r
a
d
-
s
c
h
a
a
r
-
-
d
e
-
e
r
-
r
-
t
a
m
b
O
e
r
-
b
O
e
z
e
m
-
r
a
g
e
n
-
a
n
k
-
P
c
m
e
r
e
-
a
c
h
t
e
r
k
a
n
t
-
P
O
e
-
r
-
1
O
n
t
-
i
I
-
-
-
k
a
m
e
e
1
a
-
e
n
d
-
k
n
P
e
r
-
n
e
t
e
l
k
1
a
n
t
-
s
t
e
k
k
e
r
-
t
e
-
m
0
Bernard, Hinault:
tie, meer niet".
Begin dit jaar h
dig) uit, dat de gr
Pierre Vermeulen
tracteerd. Vermei
aan de slag te gaa
testen en een lav
wilde hem houdei
pees voetbal en Fe
alsnog een gooi na
doen. Vermeulen
vertrekken en die
waren, bereikten
delijk na de comp
m de omgeving i
velen sceptisch te
Na bijna vijf maa
lans op.
OUD-BEYERLAN
geworden", vertelde
ductie. „Ja", beaamt
s'ige invloed op mij
standig".
Het gaat dus goed
omgeving is voor een
v'an diens prestaties
(•aam en verlangt naa
oal tussen de rijen j
doelpunt erin schopt
«Als ik door de stad lc
Pierre ga je mee eer
koffiebuik van gekre
Hij heeft zich in na'
Vai1 andere voetballer:
naam een enigszins t
^ank heeft gekregen,
dels verscholen achter
oeim telefoonnummer,
J de ontmoetingen m
Porters een beetje zei:
and kan houden en pl
dij woont in Oud-Beyi
Zo n twintig km van
am, in een mooi hi
oor- en achtertuin en c
ere sloot voor de de
oot neemt inmiddels
|d,belangrijke plaats L
'en van de profvoe
te
lev:
Tl vc*ii AtC piU-LVl
k zit daar urenlang tt
,„r Zlt paling en karpe
ater. ik woon naas
felsen, de Deense vo
jkr van Feyenoord.
°uw kan erg goed kc
