l
de vloer aan
met de Omb
air
mst
Een verbruik van I op
Kom daar maar 'nsom.
EVEN UITBLAZEN
Begrafenisondernemers
in Napels staan
elkaar naar het leven
Twentse hoogleraar:
Wethouder maakt
te lange werkweek
UIT DE
WEEKBLADEN
III
III
Raad van State:
Acht illegalen
mogen blijven
Zeeuwse
Goudzwa;
in Kamer
Moord en doodslag om lijken
1
binnenland
buitenland
Bonnen
Psychiaters
Wonen
Ombudsman
Sekten
Monopolie
De nieuweVespa.
DE STEM VAN VRIJDAG 6 JUNI 1980
STEM VAN VRIJDAG
- W-- vgj - v.;
MET WIM KOCK
Vergelijken we even de omslagen en openingsartikelen
van de verzamelde weekbladen dan wordt al meteen duide
lijk dat het nieuws de afgelopen week geen uitgesproken
hoogtepunten heeft opgeleverd.
Van de HP-omslag kijkt de liberale heer Geertsema ons aan.
DE TIJD toont de schrijver J.W. Holsbergen, een beetje cy
nisch kijkend over de rand van z'n stalen brilletje. ELSEVIERS
MAGAZINE laat een Nederland zien van baksteen met een dak
van guldens erboven, symbolisch voor het duurdere wonen
waarop wij ons dienen voor te bereiden. NIEUWSNET heeft
Ronald Reagan op de kaft met de weinig vleiende tekst eron
der: „Hoe een „gek" Carter én Amerika bedreigt". Dat „gek"
staat weliswaar tussen aanhalingstekens, maar toch...
De opening van VRIJ NE
DERLAND is gewijd aan de
troebelen binnen de FNV die nu
begint te merken dat idealen
alleen mooi zijn zolang ze geen
geld kosten of - om met vak
bondsleider Schelling te spre
ken: „Inleveren van loon voor
werk is niet te verkopen, arbei
ders verdommen dat". HER
VORMD NEDERLAND opent -
zou je kunnen zeggen - ook
met het woningprobleem. De
zoveelste deskundige reikt de
zoveelste oplossing aan.
DE GROENE AMSTER
DAMMER verwijlt nog bij Bob
Goudzwaard, de overboord
gevallen CDARP-er die al zijn
gedachten over loyalisten,
christelijke politiek en kernwa
penwedloop nog eens de vrije
loop mag laten.
En DE NIEUWE LINIE ten
slotte opent met een interview
met de hoofdredacteur van De
Waarheid, het zoveelste bewijs
van het langzamerhand weer
„salonfahig" worden van de
communisten in sommige krin
gen van voormalige commu
nistenvreters.
Overigens houdt ook de
HAAGSE POST zich bezig met
het gerommel binnen de FNV.
„De taferelen die zich de ko
mende maanden zullen afspe
len, met name binnen de Ver-
voersbonden FNV, kunnen
vergaande consequenties
hebben voor de hele FNV. En
de FNV zal daar zelf in hoge
mate toe bijgedragen hebben".
Onder de titel „Het ge
smoorde liberalisme" onder
zoekt HP wat ertoch geworden
is van de links-liberale stroming
in de VVD die tot voor kort nog
regelmatig van zich deed spre
ken, maar inmiddels wordt
overstemd - zo lijkt het tenmin
ste - door het aanzwellende
verkiezingsgeraas van de Wie
gels. De zangeres Martine Bijl
probeert in HP het idee te slijten
dat ze veel progressiever is dan
haar „rechtse reputatie" doet
vermoeden en Ton Planken
zucht vermoeid dat het bij de
NOS ontbreekt aan inzet. „Het
kwaliteitsaspect heeft er nooit
geteld, daar word ik zo droevig
van". Wie meer wil vernemen
van Plankens bittere neer
slachtigheid leze zijn binnen
kort verschijnende boek „Den
Haag Vandaag, televisie en de
zekerheid van een scheef be
leid".
Ook in DE TIJD komen we de
communisten tegen. CPN-par-
tijcoryfee Joop Wolff ontkent in
dat blad zelfs (nog) atheïst te
zijn. Het blad vraagt zich af of
het hier soms om een nieuw gat
in de markt gaat dat gevuld
moet worden: christen-com
munisten.
DE TIJD heeft ook een ge
sprek met de omstreden Ame
rikaanse antipsychiater Tho
mas Szasz die pittige dingen
zegt, ook over de Nederlandse
psychiatrie. „In de psychiatrie
doen psychiaters patiënten de
verschrikkelijkste dingen aan,
maar er is geen psychiater ter
wereld die zichzelf een elek
troshock zou laten toedienen of
die psycho-chirurgie op zich
zelf zou laten toepassen".
In de serie Toneelmakers
wordt schouwburgdirecteur
Ton Post geïnterviewd. „Ik wil
ook bejaardengymnastiek en
kanariekwekers in de schouw
burg".
Frits Bom (ombudsman) Martine Bijl
De boekenbijlage opent met
een interview met de schrijver
J.W. Holsbergen. Verder een
gesprek met doemdenker E.M.
Cioran en een bespreking van
de nieuwe roman van Jan Sie-
belink.
Voor het woningprobleem is
er maar een oplossing, meent
ELSEVIERS MAGAZINE en
dat is meer betalen voor ons
huis. Bij ongewijzigd subsidie
beleid loopt de boel al in 1983
volkomen vast. In feite - zo re
kent EM voor - is onze welvaart
een deel rechtstreeks te dan
ken aan de te lage woonkosten
sinds 1945 („Over de huurpla-
fonds van onze woningen heb
ben we na-oorlogs Nederland
rijk gemaakt").
Ton Planken
EM maakt melding van een
computer in Leidschendam
waarin de gegevens liggen op
geslagen van (ex)psychiatri-
sche patiënten van wie een
groeiend aantal met stijgende
zorg zich begint af te vragen
wat er met die gegevens ge
beurt en wie er allemaal bij
kunnen komen.
De vrij uitgebreide buiten
landsectie van EM behandelt
uiteenlopende zaken als het
Europese „dwarsbomen" van
Carters vredespolitiek in het
Midden-Oosten, de Europese
overwinning van Margaret
Thatcher, de Italiaanse politie
ke corruptie, Vijfentwintig jaar
Warschaupakt („Het rommelt
in Breznjnev's gelederen") en
de DDR.
VRIJ NEDERLAND heeft zijn
hele kleurenbijlage gewijd aan
150 jaar België. Belgische
schrijvers en journalisten
luchten daarin hun hart over het
eigen land. In het hoofdblad
daarnaast nog een reportage
over de „verlammende taal
strijd" in Brussel.
Ombudsman Frits Bom moet
het in VN behoorlijk ontgelden.
Hij wordt er een demagoog ge
noemd, die „niet altijd de volle
dige waarheid toont en inci
denten opblaast zodat succes,
in ieder geval voor hem, altijd is
verzekerd". Een van zijn VA-
RA-collega's over hem: „En
zo'n type is dan bij de VARA,
toch een fatsoenlijke omroep,
ombudsman. Zelfs de TROS
zou aarzelen om hem over te
nemen. Laat-ie de VARA ver
laten, laat-ie mystiek gaan
schrijven over hunebedden, of
poetsen bedenken met mon
diale, kosmische dimensies.
Of, misschien is het het beste
dat hij de public relations voor
Lourdes gaat doen".
Met het goed-katholieke
weekblad dat Hennie ten Brink
zou moeten (of willen) gaan
opzetten, gaat het ook niet
goed. Het schijnt dat menige
veronderstelde geldschieter
het laat afweten. Er rijst zelfs
twijfel aan de steun van kardi
naal Willebrands. Ten Brink
blijft echter optimistisch. Het le
zersonderzoek gaat door en
wat de financiën betreft, daar
voor moet VN bij de penning
meester zijn. Die is echter op
vakantie.
VN zegt uit de doeken te
doen hoe de strijd tussen Joop
den Uyl en Max van den Berg
zich precies ontwikkelde en
hoe - ondanks de schijn - bei
den een beetje wonnen en een
beetje verloren.
HERVORMD NEDERLAND
heeft deze week aan VARA-
directeur Van den Heuvel (Al-
bert) een produktieve mede
werker, tenminste als het hier
één en dezelfde persoon be
treft. Van den Heuvel schrijft
over de zwarte kerk van Zuid-
Afrika („Gelukkig is de bis
schop eindelijk gearresteerd")
en vervolgens over de „ar
rogantie van de rechtsstaat",
dit laatste naar aanleiding van
het gebruik van kerken als
wijkplaatsen door illegaal hier
verblijvende buitenlanders.
In HN ook aandacht voor de
sekte-gekte, een wat lichtvoe
tige term voor een ernstige
misstand waartegen de staat
misleide jongeren en hun wan
hopige ouders nauwelijks kan
beschermen, onder meer van
wege de meerderjarigheid van
de slachtoffers en niet op de
laatste plaats de vrijheid van
godsdienst.
In DE GROENE AMSTER
DAMMER staat een groot
waarschuwend artikel tegen
versoepeling van de huidige
veiligheidsmaatregelen ten
aanzien van de biotechnologie,
door sommigen, onder wie mi
nistervan Aardenne, gezien als
een nieuwe trekker voor eco
nomische welvaart.
Verder reportages over Iran,
waar Khomeiny zijn eigen re
volutie schijnt te ondergraven,
al is momenteel zijn greep op
de macht nog groot: over de
terugkeer van Obote in Oegan
da en over Korea, waar de
reorganisatie van een land tot
een soort kapitalistisch
conglomeraat (Korea Inc.) tot
ernstige problemen blijkt te
hebben geleid.
En dan was er - tenslotte -
nog de paus die Frankrijk, de
„oudste dochter van de kerk"
bezocht. Wéér niet Nederland
dus. Wubbe (VN) weet waar
om: „Omdat hij hier de grond
niet durft te kussen".
NAAST DE ZWARTE ka
tafalk, waarop tussen
brandende kaarsen een
dierbare overledene ligt
opgebaard in het mortua
rium van het Cardarelli-
ziekenhuis van Napels,
bespreekt begrafenison
dernemer Mario Reale op
gedempte toon de bijzon
derheden voor de begrafe
nis met de luidruchtig
weeklagende familieleden
Hij weet, zegt hij begrijpend,
dat ze het niet breed hebben,
maar als ze allemaal wat geld
bijeenschrapen uit verborgen
potjes en gebreide kousen, kan
hij voor anderhalf miljoen lire
(3750 gulden) zorgen voor een
begrafenis als van een staats
hoofd. De overledene, die zijn
leven is begonnen en heeft
geëindigd in de sloppenwijk
Santa Lucia en die tussen deze
beide tijdstippen een misera
bel bestaan heeft geleid, wordt
voor dit bedrag naar zijn laat
ste rustplaats gebracht in een
met twee paarden bespannen
koets. Mario Reale zorgt ver
der voor een half dozijn volg
auto's, aftands weliswaar
maar wel blinkend en zeer
groot, een kleine vrachtauto
vol bloemenkransen ter
grootte van karrewielen en een
fraai gesitueerde ligplaats on
der een keurige marmeren
grafsteen.
Terwijl de snikkende familie
haar handtekening zet onder
het contract, komen twee
mannen in lange regenjassen
binnen, de gleufhoed diep over
de ogen getrokken. „Wie van
jullie is Don Reale?", roept er
een. Als iemand tiaar Mario
Reale wijst, halen de mannen
elk een machinepistool onder
hun jassen vandaan. Ze schie
ten 7 kogels in het lichaam van
Don Mario Reale. Terwijl hij
bloedend ineenzakt, geven ze
hem nog een genadeschot recht
door het hart. Ze rennen naar
buiten en verdwijnen op een
motorfiets.
De politie van Napels weet
onmiddellijk wat er aan de
hand is. De moord in het mor
tuarium van het Bardarelli-
ziekenhuis is een nieuw
hoofdstuk in de al tien jaren
durende vervolgroman, die
bekend staat als „de vendetta
der begrafenisondernemers".
Die roman zal ongetwijfeld
nog veel vervolgen krijgen,
daarvan is iedere Napolitaan
overtuigd. Hij zal pas eindigen
als de laatste begrafenison
dernemer zelf het gras ziet
groeien van de onderkant.
Het verhaal is zo Napoli-
taans als een Pizza capricciosa.
Vóór 1970 hadden de Napoli-
taanse begrafenisondernemers
de stad verdeeld in sectoren.
Elk beperkte zich tot het uit
geleiden van de doden uit zijn
eigen werkgebied. Al gauw
bleek dat er in de onhygiëni
sche sloppenwijken van het
Europese Calcutta, zoals Na
pels wordt genoemd, een beter
belegde boterham te verdienen
viel dan in de riante nieuwe
wijken, dus begonnen sommi
ge ondernemers hun grenzen te
overschrijden. De gevolgen
bleven niet uit. In juni 1970
schoot een begrafenisonder
nemer zijn collega in de benen.
Korte tijd later schoot een on
bekende het paard voor een
lijkkoets dood. De verhuurder
van de koets zei dat hij van te
voren was opgebeld door een
onbekende die 50.000 lire per
begrafenis van hem had geéist.
Stof voor een Napolitaanse
opera leverde de schietpartij
van 1973, die zich voltrok in
een chapelle ardente, waar het
keurig opgebaarde lijk binnen
de minuut werd omringd door
een half dozijn minder elegant
gedrapeerde ter plekke ge
creëerde lijken. Later sneuvel
den nog een paar koetspaar
den, een lijkdrager en een
plakker van affiches, waarop
volgens Italiaans gebruik het
verscheiden van de buurtge
noot wordt aangekondigd. In
maart van dit jaar werd pas
toor Raffaele Petrone in de be
nen geschoten op het moment
dat hij in de kerk een lijkkist
zegende. Hij had zijn paro
chianen in het kerkblaadje
voorgehouden, „zich te hoeden
voor degenen die zich proberen
te verrijken aan de dood van
uw familieleden".
Mario Reale was nog nooit
voor iemand bang geweest.
Alle kogelregens ten spijt
bouwde hij het grootste be-
grafenisbedrijf van Napels op
met agentschappen in ver
schillende sectoren van de
stad. Hij verschafte zich ook
het monopolie in ht Cardarelli-
ziekenhuis, met 5000 bedden
niet alleen het grootste zieken
huis van de stad,maar ook de
grootste leverancier van dier
bare overledenen. Zodra er ie
mand doodging in plaats van te
genezen, kreeg Reale een tele
foontje van een van zijn tipge
vers. Lange tijd heeft Reale's
systeem perfect gewerkt.
Met droeve blik, professio
neel begrip voor het leed dat de
familie had getroffen en Na
politaanse welsprekendheid,
praatte hij de armste families
begrafenissen van anderhalf
miljoen lire aan, ofschoon er
ook passende begrafenissen
door de gemeente worden ver
richt voor niet meer dan
100.000 lire. De eenvoud van
zo'n gemeentelijke begrafenis
haalt het echter niet bij Reales
teraardebestellingen met
koetspaarden, volgauto's,
bloemenkransen als karre
wielen en, tegen een kleine ex
tra,vergoeding, ook nog een
groep luidkeels weeklagende
vrouwen. Mario Reale, na zijn
onverwachte verscheiden zelf
overgeleverd aan de zorgen
van iemand uit het slinkende
gilde van Napolitaanse be
grafenisondernemers, is een
vermogend man geworden
door te speculeren op de bur
germans-filosofie, dat een
mens maar een keer doodgaat
in zijn leven. En wie zou, na
een luis-arm leven, niet ten
minste rijk begraven willen
worden?
PIET TUMMERS
(Door
AMSTERDAM - Het plezi
I Holland Festival is dat er run
.icen die m de theaterwereld
fluls is heel duidelijk de Hol
llekking"' die in het Amsterdai
heeft gevonden.
ENSCHEDE - De Neder
landse wethouders, zowel
part- als fulltime, maken vol
gens professor D. Ruiter,
hoogleraar aan de TH Twente,
te lange werkweken. Het is
geen uitzondering dat deze
bestuurders wekelijks 60 of
meer uren in touw zijn, al of
niet in combinatie met ander
werk. „De kwaliteit van hun
werk gaat daar zo ernstig on
der lijden, dat ze hun verant
woordelijkheid materieel niet
meer kunnen waarmaken. Het
gemeentelijk democratisch
bestel dreigt hiermee een fictie
te worden: een spel dat niet
omwille van de uitkomst, maar
als tijdrovende rituele bezig
heid wordt gehandhaafd", al
dus Ruiter tijdens het deze
week gehouden congres van de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) in Ensche
de.
Een oplossing van het werk-
tijdenvraagstuk bij wethou
ders kan naar de mening van
professor Ruiter de reorgani
satie van hun tijdsbesteding
zijn. Absolute werkbelasting
en relatieve tijdsbesteding
moeten daarom direct onder
werp van politieke discussie
zijn, naar het inzicht van pro
fessor Ruiter in twee opzich
ten: de wethouders moeten zelf
duidelijk maken welk werk zij
op zich kunnen nemen en wet
houders die hun plicht tot goe
de tijdsbesteding verwaarlo
zen, moeten daar door andere
partijen in het gemeentebestel
Icetten.
\WFi
DEN HAAG - De afdeling
Rechtspraak van de Raad van
State heeft gisteren beslist dat
acht Turkse illegalen, zoge
naamde regularisatieslacht-
offers, in ons land mogen blij
ven. In de beroepszaak die de
acht hadden aangespannen te
gen de beslissing van het mi
nisterie van justitie hen geen
verblijfsvergunning te verle
nen besloot de Raad van State
die beslissing te vernietigen.
De acht hadden aangevoerd
dat zij op grond van het be
ginsel van rechtsgelijkheid
eenzelfde behandeling dien
den te krijgen als de groep 182
kerk-Marokkanen, eveneens
illegalen, die uiteindelijk le
gaal werden verklaard.
Volgens het comité Regula-
risatieslachtoffers zijn de uit
spraken van gisteren van be
lang voor de juridische positie
van de ongeveer vierhonderd
nog in ons land illegaal ver
blijvende regularisatieslacht-
offers. Op de precieze effecten
ervan wordt nu gestudeerd.
In de uitspraken zegt de
Raad van State onder meer dat
de beslissing de Kerkmarok-
kanen destijds alsnog een ver
blijfsvergunning te geven niet
is ingegeven door de verwach
ting dat zij bij terugkeer in hun
land vervolgd zouden wordne.
Daaruit kan volgens de Raad
van State worden geconclu
deerd dat geen nieuwe feiten of
omstandigheden aanleiding
waren voor de voor Marokka
nen gunstige beslissing van
justitie - de grond waarop voor
de Turken het ministerie hen
een vergunning weigerde. De
Raad van State heeft nu beslist
dat dat niet kan.
Wethouder J. Buijsen van
Roosendaal: „Rol van wethou
der het laatste decennium ver
anderd van representant naar
full-time manager"
op attent worden gemaakt.
In het bekorten van de
werktijd door het aanstellen
van wethouders-assistenten,
waarnemende wethouders of
verdere uitbreiding van het
aantal wethouders ziet pro
fessor Ruiter geen enkel heil.
Naar zijn mening leidt dit
soort maatregelen ertoe dat er
nog meer mensen gaan deel
nemen aan het politieke en
bestuurlijke spel. „En hoe
groter het aantal deelnemers,
des te meer tijd zijn ze aan el
kaar kwijt", aldus Ruiter.
Het voor de spreker aan
vaardbare maximum wat
werktijd betreft ligt op 50 urn-
per week.
„Reorganisatie van mijn
tijdsbesteding, nou ja, dat
kiinkt wel aardig, maar wat
moet ik daarmee aan?", zo rea
geerde wethouder J.F. Buijsen
van de gemeente Roosendaal
„de contacten met de achter
ban zijn tegenwoordig brood
nodig als wethouder, en al die
nota's en officiële stukken
moeten ook gelezen worden.
Met die twee dingen vul je als
wethouder in een plaats als de-
De Bredase Jcetftoudèrl
Sandberg: „Deze job miS
steeds meer contacten myj)
achterban, die kun je niet n|
je afstoten".
ze al gauw die 60 uur permit!
en dat valt met een aodtj
tijdsindeling heus niet te
anderen. Je moet ook niet vJ
geten dat de rol van een w|
houder in het afgelopen d
cennium steeds meer veran-L
derd is van die van represu.
tant naar full-time m
En in deze baan heb je dotjl
eenvoudig te maken mei s
tuaties die zich voordoen, i
zich niet laten agenderen", dj
dus Buijsen.
Ook wethouder R. SandksJ
van de gemeente Breda belai
tiseerde desgevraagd de lezi
van Ruiter. „Deze job
steeds meer contacten mei j
achterban, die kun je nietv:
je afstoten. De heer SandberJ
zei verder niets te zien in dl
suggestie om assistent-vel|
houders aan te stellen.
„In ieder geval niet in tt|
gemeente als de onze", i
Sandberg, „ik kan niet beotil
delen hoe het werk van ttg
wethouder in Amsterdam i
Rotterdam gedaan wordtlji
misschien hebben die wel«|
assistent of een secretaris m
grotere bevoegdheden nodig 1
(ADVERTENTIES)
Een produktie met veel fa-
Want in deze voorstel-
gepresenteerd door wat
onisch „riante produkties"
,„vrlt genoemd, vmden het
ltheater, de filmkunst en de
Luziek elkaar, in een wonder-
H ke combinatie die werkelijk
tot het einde boeit, vermaakt,
tilmaakt soms. Een gebeuren
Idat voortreffelijk past in een
.Ieine zaal met een publiek
iovenop de handeling.
Het publiek hoort er trou-
deelname aap»
WASHINGTON-Willi
Amerikanen in Iran rr
wandaden' in dat land,
Ikaan van dit moment
Zijn kloeke veroordeling
recente verleden heeft bij h<
Clark wordt overladen
met dezelfde toorn, die ac
trice Jane Fonda destijds
opwekte met haar openlijke
stellingname tegen de oor-
og in Vietnam en haar be-
oek aan Noord-Vietnam.
Jane Fonda wordt zelfs nu
nog bij elke voorkomende
gelegenheid met deze
jeugdzonden" geconfron-
Clark lijkt door de
erikaanse media uitge
roepen tot de „Jane Fonda
van de ayatollah Khomei-
m"
De voormalige Amerikaanse
linister van justitie, Ramsey
Hark, heeft er mee ingestemd
Ie commissie van onderzoek
ir het optreden van de V.S.
Iran te leiden, zo is gisteren
in Teheran gemeld. Leonard
Voor meer informatie:
Importeur voor Nederland, Nedespa B.V.,
Antwoordnummer 40,
6040 VB Roermond. Tel. 04750 -15757. Tst. 13.
GOES - Tijdens het Zeeus
woensdagavond is een landelii
Goudzwaard, die het CDA oni
voor de PPR te winnen.
Volgens de twee initiatief:
Bergwerff en Age Kamermans
partijraad er mee instemt, Gc
aan te bieden in de Tweede K
wijze de kennis en de idealen
gaan voor de politiek nu het w
gend kabinet uit de progressie
gesteld.
We weten dat deze gang va
van de partij is, maar we hopen
van de progressieve politiek za
mermans.
1 onze correspondent
Piet Tummers)
ROME - Komende zondag
Itan"3 ag gaan 43 miljoen
fla''a.nen va" boven de 18 jaar
Van i e Stembus ter verkiezing
vin T gl°nale raden- 86 P">-
B» raden en 6575 ge
meenteraden. Ze kiezen 720
etW de regioraden, 2283
inn*!01 de Provincieraden
jen n gemeenteraadsle-
keuc ~jaarvo°r hebben ze de
"daten Tl ha'f milj°en kan"
dirfa„. dat lsmeer dan 1 kan
didaat
De
Per 100 kiezers.
leeon IfrkiezinSsProPaganda
,ankeliilf maand geleden aan-
ik vrij tam.
v°riee Pas einde
lch«per W!rd Ze PlotseünK
Van hpt„ on gevolg
:ia Cri?»een voor de Democra-
Voor h 3 8en kleine ramp,
SodspocA communisten een
-°ssfga n Was: de zaak
ivachts Cattin. Onver-
fan de oV,e^en de koPstukken
I Verrt j1S °craten m
"el vam^a0® Sedrongen en
'asitie n 6en Zeer oetelige
hen j eommunisten en
de lik ,sociaal-democra-
Wn W6Salen en de neo-fas-
'°ien vnÜln moeiteloos alle
Machine5" Propaganda-
riomfantni °Peng°oien en
aieuWe schik iafgeVen op deze
we schakel in de keten van