Kinderen speelden
met en zongen over
de eigen dood
4
HOE AMERIKA GROEIT
EVEN UITBLAZEN
Het orakel van Borneo
Mary Bell na
twaalf jaar vrij
door
drs. Eversdijk
PAPTFR VOOR UW PEN
binnenland
buitenland
Hinkelen
Kistje
30 april (11)
30 april (12)
30 april (13)
(lid van de Tweede
Kamer voor de CDA)
Als meisje van tien jaar
twee jongetjes gewurgd
Werk
I w t l'..t*an ^at no§
DE STEM VAN WOENSDAG 14 MEI 1980
dE STEM VAN WOENSDAG 14
De bevolking van de Ver
enigde Staten is in de jaren
zeventig met 16.800.000 zie
len gegroeid. Veertig procent
van deze groei vond plaats in
Caiifornië, Texas en Florida.
Waren er in 1970 203.302.000
Amerikanen, tegen 1 juli 1979
waren er 220.099.000, een
toeneming met 16.797.000 of
8.3 procent.
In de bestreken tien jaar
daalde het inwonertal 'van
New York State, Pennsylva
nia, Rhode Island en District
of Columbia. In Caiifornië
kwamen er 2.723.000 men
sen bij, waardoor er het aan
tal inwoners steeg tot naar
schatting 22.694.000. Caii
fornië blijft hierdoor Ameri-
ka's dichtstbevolkte staat,
gevolgd door New York met
17.648.000 zielen, dit on
danks bevolkingsdaling in
de jaren zeventig en Texas
met 13.380.000. De bevolki ng
van Texas groeide met
2.182.000 of 19.5 procent,
gevolgd door Florida dat met
een groei va n 30.5 procent en
2.068.000 iriwoners een be
volking van 8.860.000 zielen
kreeg. De Newyorkse bevol
king nam met 593.000 zielen
(3.3 procent) af.
Alaska blijft Amerika's
schaarst bevolkte staat, on
danks een groei met 34.3
procent van 303.000 tot
406.000.
Ik had u beloofd nog wat uitvoeriger terug te komen op de in
de vorige aflevering van deze serie al aangehaalde brief van
mevrouw Buiks-Timmermans uit Oosterhout (ook daar ge
boren in 1906). Zij geeft een flink aantal aftelrijmen. Het eerste
daarvan heeft wel wat weg van dat van „Anne met de lappen",
waar Wim van der Kolk het over had in zijn bijdrage van 17
april.
1, 2, 3. 4, 5,-6, 7
ik kwam Annemie de lapzak
tegen
Annemie de lapzak kocht een
kind
werd geboren in de wind
Dat kind dat heette Aaltje
zatmetz'n gatje op een paaltje
dat paaltje dat brak
en Aaltje viel met z'n gatje in
een koekakje
Een beetje wreed klinkt het
volgende aftelvers:
1, 2, 3, 4, 5
de bakker sloeg z'n wijf
al met 'n houten hamerke
de darmen uit z'n lijf
Niet zo sterk verhalend maar
toch goed bruikbaar bij het af
tellen zijn de twee volgende
rijmpjes (of zijn het allemaal
coupletten van één en hetzelf
de?
1, 2, 3, 4, 5,
de bakker met z'n wijf
de bakker met z'n kinderen
1, 2, 3, 4, 5
1, 2, 3, 4, 5, 6
olie in de fles
olie in de kan
eraf is Jan
Het volgende aftelrijm lijkt
weer wat op een vers dat we al
op 13 december in de krant
hadden:
Wij zijn met ons negenen
morgen gaat het regenen
drie en drie is zes
en drie is negen
ai wie het laatst 'n tikje krijgt
die is erbij
bij de gehele schutterij
en dat bende gij
Een beetje morbide is het
volgende aftelrijm. Het paste
echter wel in een tijd dat de kin
derdood veelvuldiger voor
kwam en het blad „De Engel
bewaarder" op de achterpagi
na de portretjes afdrukte van
gestorven kinderen:
Bieze, bieze, bame
de handjes samen
de oogjes dicht
zo gaan wij naar 't hemeltje toe
stoute kinderen mogen niet
klikken
anders krijgen ze zeven tikken
zeven tikken met de tang
meester ik ben van jou niet
bang
appeltjes, peertjes, pruimpjes,
nootjes
Tenslotte heeft mevrouw
Buiks nog twee Oosterhoutse
varianten op meer bekende
aftelrijmen:
Olleke, bolleke
stenen bolleke
olleke bolleke Gljs
Haken en ogen
tlkke takke togen
schuurpapier (ook: goudpa-
Rier)
wilde gij niet werken
dan komde gij maar hier
In een vorige aflevering
vroegen we om toezending van
meer hinkelramen. Mevrouw
Buiks heeft dat gedaan (zie af
beelding). Overigens werd hin
kelen in Oosterhout „britsen"
genoemd. Men deed het met
de voet van een afgesproken
glazen kom of (groot) glas.
Een spel dat in deze rubriek
nog nauwelijks aan bod is ge
komen was het kaatseballen
met zijn vele varianten en
moeilijkheidsgraden. Mevrouw
Buiks herrinert zich nog twee
liedjes waaruit heel duidelijk
blijkt wat de meisjes zoal aan
bewegingen deden terwijl de
bal onderweg was van de muur
naar hun vangende handen:
Rozemarijn zat achter 't gordijn
wat deed ze daar
ze kamde haar haar
ze waste haar handen
al in de fontein
ze droog ze af
zet ze in haar zij
ze knielt er eens bij
ze sta weer op
en danst gelijk een kermispop.
Bij de laatste regel draaide
men om de as om daarna de
bal op te vangen, een bewe
ging die blijkens de tekst ook
aan het slot van het volgende
lied werd gemaakt:
Kaatsbal ik heb oew al
in m'n één hand
in m'n twee hand
van handjes geklapt
van voetjes getrapt
van rollerdebol
ik draai me eens om
Vader en zoon Anderson hebben gisteren hun ballonvaart dwars over Amerika beëindigd, zonder
een tussenlanding te maken. De ballon, de Kitty Hawk, kwam terecht in een bos bij de St.
Lawrence-rivier in oost-Canada. Maxie en Kris Anderson waren vorige week donderdag begonnen
aan hun tocht in San Francisco en legden een afstand van bijna 5000 kilometer af.
Tot slot nog een liedje dat ik
de tegenwoordige kinderen
nog niet zo gauw hoor zingen
en waarmee ze - als ze het wel
deden - hun ouders zouden
doen huiveren:
Kerm, kerm, hoe is je naam
van alle dingen ben ik be
kwaam
voor alle dingen ben ik gebo
ren
ik heb m'n ouders vroeg ver
loren
als ik sterf dan ben ik dood
dan lig ik in mijn kistje bloot
dan komen de engeltjes bij me
zingen
dan zal ik uit m'n kistje sprin
gen
als ik spring dan spring ik snel
naar de hemel of naar de hel
Toont zo'n liedje niet onom
stotelijk aan hoezeer de dood
zestig, zeventig jaar gelden
nog bij het leven hoorde en ze
ker niet zo n gevreesd taboe
was als vandaag? Daarvoor
zijn trouwens meer aanwijzin
gen te vinden, bijvoorbeeld in
de sterke verhalen van menige
grootvader over de grappen die
jongens vroeger uithaalden in
het plaatselijke lijkenhuisje. In
derdaad: wanneer daar een lijk
in lag!
Hoewel je eigenlijk al van
tevoren wist wat er gezegd zou
worden, was ik toch benieuwd
hoe de door VARA-commen-
tator W.L. Brugsma uitgeno
digde heren, waaronder Den
Uyl en Schaefer, in een televi
sieuitzending zouden reageren
op de rellen in Amsterdam.
Natuurlijk werd de alternatie
ve uitzending van de VARA en
Radio Stad Amsterdam verde
digd, maar tot mijn grote ver
bazing merkten beide heren op
dat zij op 30 april, in verband
•met „andere bezigheden", niet
naar deze uitzending hadden
kunnen luisterenWaarom
nodigt Brugsma twee politieke
vrienden uit die van toeten
noch blazen weten? Den Uyl
kon geen excuus voor de ter
reur bedenken, maar stond wel
achter de rebellerende uitzen
ding, waardoor veel mensen
werden opgejut om zich tegen
de politie te keren. Wie van
zo'n uitspraak iets begrijpt
mag het zeggen. In Tilburg had
Den Uyl het over „rechtse
machten" die straks misschien
op demonstranten gaan schie
ten. Ziet hij al spoken? Ach,
verwardheid is een ouder
domskwaal, maar mijnheer
Den Uyl kan gerust zijn. Er
wordt niet op demonstranten
geschoten. En verder zei hij:
„Wie praatjes heeft over de
VARA-verslaggeving tast de
vrijheid van meningsuiting
aan". Hier verschuilt hij zich
achter de persvrijheid. Op
nieuw een denkfout, want het
Ned. Sr. vermeidt nog steeds
verschillende persmisdrijven,
zoals belediging van koning of
koningin, opruiing tegen het
openbaar gezag, smaadschrift
etc.. Het recht van en het recht
op informatie vormen een on
vervreemdbaar menselijk
grondrecht. Dat alles geoor
loofd is, is een misverstand.
Natuurlijk mag men zich ver
bazen dat wetsovertreders niet
worden aangepakt. Wat de
VARA, VPRO (hoe maak ik een'
rookbom) en Den Uyl natuur
lijk wél weten is dat de huidige
omroepwet bijna geen moge
lijkheid biedt tot vervolging,
omdat deze vrijwel niets ver
meldt van de toch wel alge
meen bekende „perswetmis-
drijven". Er is, voor wat be
treft het grootste deel van de
massamedia (radio, televisie
en film), alleen de mogelijk
heid om in te grijpen als er
sprake is van staatsgevaarlijke
activiteiten. Duidelijk een
hiaat in de wetgeving, met als
'gevolg godslasteringen, ma
jesteitsschennis, smaad, porno
etc.. De officier van justitie in
Amsterdam, belast met het on
derzoek aangaande de VARA-
radio-uitzending van 30 april,
kan zijn tijd dus beter aan an
dere zaken bestedenHet
enige wat overblijft is wat ru
moer in de VARA-gelederen.
Natuurlijk bestaat er ook nog
een (ongeschreven) wet van
geweten, moraal en fatsoen,
maar die heeft men bij VPRO
en VARA al lang overboord ge
gooid!
Enige j aren.geleden moest ik
in Amsterdam op het Rokin
wachten met oversteken, om
dat er een protestmars aan
kwam. Het was een zwijgende,
rustige optocht, totdat er een
wagen van de tv aankwam, met
daarop een camera plus ca
meraman. Deze bezag het ge
heel en riep toen: „Jongens,
jullie zijn nu in beeld. Doe eens
wat". Waarop prompt de ge
balde vuisten geheven werden
en de protestkreten klonken.
Sindsdien kan ik geen tv-
opname van protestmarsen,
waar ook ter wereld meer zien
of ik denk, jongens, doe eens
wat, jullie zijn in beeld.
Over de invloed van de tv
gesproken. W. Bernhard
Op de 30ste april zond op
Hilversum 2 de VARA uit en op
Hilversum 3 de KRO.
Hilversum 2, normaliter
voor de meesten een bloedsaaie
praatzender, werd op die dag
gevuld met zogenaamd alter
natieve berichten uit Amster
dam. Uit pure verveling of be
lust op een beetje sensatie zul
len wellicht enige duizenden
méér op die zender hebben af
gestemd. Misselijk van de zal
vende commentaren van met
name Koos Postema zetten we
thuis de radio aan en vielen
midden in het forumgesprek
van de VARA en Radio Stad.
Zoals go vaak met dergelijke
forums, werden er een aantal
zinnige, maar minstens zoveel
onzinnige dingen uitge
kraamd. Enkele forumleden
wezen de rellen falikant van de
hand, anderen vonden het wel
leuk, weer anderen probeerden
er de hele wereldpolitiek bij te
slepen. Persoonlijk had ik
grote moeite met het pro
gramma, zou geen duidelijke
keus maken, maar werd steeds
nieuwsgieriger.
We schakelden over naar
Hilversum 3, waar tussen 19.00
en 22.00 uur het jongerenpro
gramma „Raufaser" van de
KRO werd uitgezonden. Drie
uur lang verslagen en com
mentaren over de rellen in
Amsterdam. Medewerkers van
het programma bevonden zich
tussen de vechtenden en je
hoorde de keien langs de mi
crofoon vliegen, de honden
blaffen, de politie en de jon
geren schreeuwen. We hebben
er speciaal op gelet, maar van
enige afkeuring van de rellen-
DE POLITIEK van de afgelopen weken werd beheerst door een aantal belan^M
gebeurtenissen. De mislukte bevrijdingsactie van de Amerikanen in Iran bepaalde-,I
gedachten weer bij de gegijzelden. Juist door het mislukken van deze begrijpelijkea(l
moet onze solidariteit met de USA sterker zijn dan ooit. Verder vroeg ook de memory M
antwoord ten aanzien van het abortusontwerp de aandacht. De CDA-fractie konop^I
van dit antwoord zeker nog niet tot een positief antwoord komen.
Alles overheersend was na
tuurlijk de inhuldiging van
koningin Beatris:! Een beleve
nis was het om er bij te mogen
zijn, een ontroerende en in
drukwekkende plechtigheid.
Het rellenschoppend tuig in
Amsterdam heeft wat mij be
treft de plechtigheid niet be
dorven. Wel is streng en snel
optreden tegen dit soort ele
menten meer nodig dan ooit.
Stuk voor stuk gebeurtenis
sen om er in deze rubriek aan
dacht voor te vragen. Toch be
steed ik de meeste aandacht
aan „het orakel van Borneo".
Volgens het woordenboek
van Van Dale is een orakel on
der meer iemand wiens uit
spraken wijs zijn".\ Van Agt
sprak vanuit Borneo dat hij
desgevraagd best lijsttrekker
van het CDA zou willen zijn.
„Het orakel van Borneo" werd
hij daardoor in sommige media
genoemd.
Welnu, het waren inderdaad
wijze woorden, al hadden ze
wat mij betreft best eerder in
Nederland mogen klinken.
Volgens sommigen binnen en
buiten het CDA ging Van Agt
met deze uitspraken te ver.
Waarom?Ik meen dat er geen
reden is voor kritiek! Moeten
we ons er niet veel eerder over
verheugen dat de minister
president zich beschikbaar
stelt als lijsttrekker?
Veel geredekavel ontstond
over het feit dat Van Agt ook
liet weten dat hij nogal prettig
werkt met de VVD. Het is ove
rigens niet meer dan een blijk
van fatsoen om de coalitie
partner tijdens de rit niet als
oudvuil aan de stoeprand te
van het CDA-
Program
y
«npj
zetten. Dat betekent echter
niet dat het kabinet als zodanig
voor het CDA inzet van de ver
kiezing zal en kan zijn. Het
CDA zal met z'n eigen inden-
titeit en z'n eigen program de
verkiezingen in gaan. Daarbij
zijn socialisten en liberalen
zowel wat principiële uit
gangsstelling betreft als wat
onderdelen van hun program
betreft onze politieke tegen
standers. Maar het goede uit de
afgelopen periode verlooche
nen zou onwaarachtig zijn. Er
nemen immers niet minder dan
twintig christendemocraten
aan het kabinet Van Aat deel!
Ook met Van Agt als lijst
trekker mag het CDA geen
keuze vooraf maken voor wat
betreft de coalitiepartner.
Eerst moet de kiezer spreken
en dan zal er op basis van deze
kiezersuitspraak moeten wor
den nagegaan met welke part
ner een zo groot mogelijk deel
worden uitgevoerd in _vii
lementair meerderheidsC I
net. Het is onzin dat Va)1?l
niet met socialisten zou m/I
regeren. In 1977 heb ifcJl
lange worsteling meegemL
om met socialisten te rC(J,, T
De PvdA het het toen afWel
niet het CDA, met Van/W, I
PvdA en VVD sluiten eLI
uit als regeringspartner J
derland is een land van
derheden. Er moet gerekt
worden door coalities. 7
moeten compromissen worQ
gesloten, of anders gezegd'
moet water big de wijndoè'A
Het CDA is daartoe 6cre]j
mits de wijn niet te veel J
kleurd is, mits het CDA
lijk herkenbaar is. Dat is tyJ
huidige coalitie duidelijk ijl
geval, maar dat wil niet jeJ
dat het in de volgende peij
ook zo moet. Het CDA sliuiJ
definitie geen enkele coil
structieve partij uit doomiI
menwerking, daarom moeierJ
er wegen zowel naar VVD J
naar PvdA open blijven.
Blokkades zijn niet in M
belang van de regeerbaarhtil
van ons land. Partijpolitieke]
polarisatie mogen niet ij J
plaats komen van wat nodijijl
voor Nederland. Daarom
ik blij met het feit dat FanAjl
zich beschikbaar stelt en m(|
ik tevens dat daarbij niets ui
vastgelegd over de volgeniil
coalitie.
Als het CDA door de
van de kiezer de grootste partijI
wordt, welnu, dan mag Vul
Agt van mij premier woriiü
ook in een eventueel fcabineil
met socialisten. Maar ofdiekl
ook zullen willen, is natuurlijl
wel de vraao.
(ADVERTENTIE)
Eet ze.
Hmmm... n handje gepelde notenen hap...'t,isfeest. Hazelnoten,J/VxJ:
cashews, amandelen, walnoten, paranoten. Hmmm... noten... y^
daarmee wordt 'n feest 'n feest. Eet ze. 7*
Vraag gratis nieuw receptenboekje
Gedroogde Zuidvruchten
aan: Antwoordnummer 3212,
1000 SM Amsterdam.
t_
Publicatie van deTSederlandbe Veremqinci voor de Handel in Gedioocjdt' ^uKlvuKhlr jl
ifr 4 ~T|
LEZERS REAGEREN OP DE STEM/ALGEMEEN
SPELREGELS BRIEVEN VOOR DEZE RUBR16K VOLLEDIG ONDERTEKENEN GEEN BRIEVEN OP RIJM HOU HET ZO
KORT MOGELIJK PUBLICATIE BETEKENT NIET DAT DE REDACTIE HET AUTOMATISCH MET UW MENING EENS IS
schoppers was tijdens het
KRO-programma geen sprake.
Naar wie zouden de Amster
damse jongeren nu het meest
hebben geluisterd? Naar Hil
versum 2, de praatzender of de
popzender op Hilversum 3?
Waarom wordt dan nu plotse
ling, Wiegel voorop, de VARA
ais dé zondebok aangewezen
en wordt er met geen woord
over het jongerenprogramma
van de KRO gerept?
Waarom, zo vraag ik me in
alle ernst af, wordt er über
haupt naar een zondebok on
der de media gezocht. Denkt
iemand nu werkelijk dat er
géén rellen waren geweest als
de bezadigde AVRO of voor
mijn part de EO in de lucht
waren geweest? Kom nou
Ik maak me' sterk dat de
vechtende jongeren in Am
sterdam geen haar verschilden
van de zogenaamde voetbalfa
naten. Ik heb met de jongeren
gesproken die voor, tijdens en
na de wedstrijden terroriseren.
Ze hebben geen enkele weet
van VARA of KRO, noch van
PvdA, PSP of CDA. Ze weten
amper wie van Agt, Wiegel of
Den Uyl zijn. Hebben nooit
van Sacharov gehoord, laat
staan dat ze Kaboel of Lima op
een landkaart kunnen aanwij
zen.
Vaak worden ze door hun
ouders, die 's avonds van het
ene naar het andere tv-net
overschakelen, als ongewenste
vreemdelingen uit huis ver
dreven. Ze vervelen zich te
pletter en zoeken hun vertier in
rellenschopperijen, op straat,
in kroegen, in bussen en trei
nen op en rond de voetbalvel
den.
Nihil isme - en dat is nog wat
anders dan anarchisme - viert
hoogtij en niet alleen onder de
jongeren. Wie zijn oor goed te
luisteren legt, moet helaas
constateren dat veel ouderen
het ook niet meer zien zitten.
Kankeren en schelden op god
en iedereen. Onderscheid tus
sen „links" of „rechts" wordt
niet gemaakt.
Ik heb er begrip voor dat er
tien- en tienduizenden burgers
ongerust en bang worden en
daarvoor een uitlaatklep zoe
ken. Dat ze daarbij de VARA
tot de grond toe afkraken en
Den Uyl ook nog als medezon
debok aanwijzen, zal me als
democraat worst wezen.
Wie echter meent dat je
daarmee de oorzaken van het
(jongeren)probleem hebt op
gelost, vergist zich deerlijk.
Dat welvaart nog wat anders is
dan welzijn is de laatste tijd in
alle toonaarden naar voren ge
bracht, zelfs door de nieuwe
vorstin.
Het wordt tijd dat de poli
tiek, de kerken, de vakbewe
ging, de media en niet in de
laatste plaats de welzijnsorga
nisaties, om over de scholen
maar te zwijgen, zich eens
gaan buigen over de werkelijke
knelpunten in onze samenle
ving.
Onze democratie wankelt,
de roep om een sterke man
groeit. Dat behoort ons, meer
dan wat ook, met zorg bezig te
houden!
Oosterhout
Piet Masereeuw
(Van onze correspondent Bert van Velzen)
LONDEN -Er zijn kinderen die moorden plegen. In 1978weJ
er in Engeland een dozijn kinderen levenslang opgeborgen
gens moord en in Amerika zijn er duizenden kinderen die
aan moord en doodslag schuldig maken.
UTRECHT - Op dit momei
mensen opgenomen in een t
inrichtingen in ons land. Van
dan een jaar en 9250 zelfs I;
deels vrijwillig zoals dat hec
De situatie voor hen is
vaak uitzichtloos. De pa
tiënten zijn machteloos en
rechteloos, onderhevig
aan de „zachte terreur van
de goede bedoelingen".
2e worden in hun funda
mentele rechten beknot
Patiënt Henk, één van de 25.f
i (jod ja, ik wil wel praten. I
plïendig...Dat komt door die j
hoofd, het lijkt wel of ik half
geleden had ik voor het eerst
godsdienstwaanzin...Verleden v
zelfmoord te plegen; ik heb daar
ingeslagen. Zo'n buis in mijn
begon het. Toen gaven ze D
woensdag kreeg ik 3 keer per dag
in mijn bil. Ja en ik moest in d
vermoeidheid zeiden ze. Sinds gi
keer zes pillen per dag plus iets te
Ik voel me ellendig. Pijn bij 1
gevoel in mijn hart, misselijk;
lippen zijn stuk. Dit houdt ik ni
zijn verlamd, ik heb vreemde r
gevoel. Een slaand gevoel in mijn
kan ik niet meer. Het doet me te v
Ze luisteren niet naar je. Zij vo
ik hier nou helemaal? In bed 1
zware dag achter de rug....Omda
Geen Pillen!"
Patiënt Gerard, één van de 25
Dat platspuiten is funest voo
gewoon verkracht. Ik ben daard<
sie geraakt. Alle strijd was voor
dat ik niet gek was....
Patiënt Jan, één van de 25.001
„Die overgang, hè, dat vond
ik verschrikkelijk. De sfeer
vond ik afschuwelijk: Die
grote slaapzalen, die kale dag
verblijven. Ik was helemaal
vereenzaamd en werd in die
inrichting alleen nog maar er
ger".
Drie psychiatrische patiën
ten, drie uit een leger. Offi
cieel, gek, al heet dat tegen
woordig anders. Voor hen is
het leven verder praktisch af
gesneden. De titel „Jij liever
dan ik" is een hartekreet van
een verpleegster die jaren in
een psychiatrische inrichting
heeft gewerkt: „Je mag gerust
weten dat ik wel eens stiekem
bij mezelf denk: „Jij liever dan
ik!". Ja, zo is het toch? Je bent
j wel jarig als je patiënt bent
hier. Ik hoop er nooit een te
I worden".
Mede-auteur mr. Paul
I Laurs: „Het oogmerk van ons
boek is voor een groot publiek
aan te tonen dat het verschil
tussen een patiënt en een ge
woon mens verdomde klein is.
Dat het een kwestie is van te
veel extra pech in korte tijd,
van te weinig opvang, en dan is
I het zover.
We willen aantonen dat een
I patiënt een gewoon mens is.
Daarom hebben we alle j argon
I vermeden. We laten patiënten
aan het woord, van huisvrou-
wen tot bouwvakkers, van
academici tot arbeiders. Dat is
I het grote verschil met bijvoor-
I beeld een boek als „Ik heb je
nooit een rozentuin beloofd",
van Hannah Green. Bij ons
I kunnen de mensen zich her-
1 kennen, gaat het niet om één
J persoon".
Een berucht en tevens droe
vig Engels geval is het drama
van Mary Bell die twee kleine
jongens wurgde toen zij tien
jaar was. Nu, bijna 23 jaar oud
en volgens mensen die haar
kennen beeldschoon en jolig,
staat Mary Bell op het punt te
worden vrijgelaten. Het trieste
van het verhaal van Mary Bell
is echter dat haar kansen om
iets van haar leven te maken
buitengewoon gering zijn.
Mary Bell kan nauwelijks
een normaal leven gaan leiden,
al was het alleen maar omdat
zij weigert dat nieuwe bestaan
te beginnen onder een nieuwe
naam en ver van de plaats waar
zij als kind woonde: in New
castle-upon-Tyne. Mary heeft
geruime tijd onder de naam
Lisa in een café gewerkt in de
Twijfelen aan dwingend
werk. En dan met tegenzin
naar je baas. Er is werk, maar
je gaat wel minder verdienen.
Dat heb ik in de praktijk on
dervonden. Dus je gaat niet
beginnen, want in de WW heb
je meer? Ik ben naar verschil
lende werkgevers geweest.
Maar met een bruto uurloon
van 13,80 ben je te duur. En
ouder dan 50 jaar, dan ben je te
oud. Al ben je gezond. Zo heb
ben ze altijd wat om je weg te
sturen. Bergen op Zoom
L. J. Vorstenbosch
stad York, terwijl ze in
halfopen gevangenis op to
vrijlating werd „voorbereid
Een sociaal werker die z®
intensief met haar bemo
zegt dat ze mooi genoeg is
een beroepsmannequin
kunnen zijn.
Het feit, dat Mary Bell»
naam niet wil prijsgeven.en
Newcastle-upon-Tyne wil'0'
nen, maakte het onmogeL)
dat ze haar nieuwe leven
gint onder de bescherming"
anonimiteit. Zij is volgens®0'
kundigen een psychopa'j
maar de kans dat zij opme0
een moord zal begaan, wf
mmiem geacht.
Mary heeft in een brief'
de minister van Binnenla"
Zaken, dié zij enkele iaren°
leden schreef, staande gca
den dat zij slechts één va
twee jongetjes heeft verm®
en, als tienjarige, geen c
inzicht had in wat de doo
tekende.
Het ministerie van Bin
landse Zaken verschaft.1
komen terecht overigens,
details over de vrijlating
Mary Bell, maai' zij
vloedgolven van pu!
zal1
blief"!
welkom worden gehé'e
Newcastle-upon-Tyne en\
zij ook zal gaan. Dat
kans op een normaal leven
Mary grondig verknoeien-
heeft anonimiteit nodig.
zij wil die niet ten kost
haar naam.
Contract
Laurs en zijn collega's Frid
en Ippel laten ook de profes
sionele hulpverlener aan het
woord. Ze willen niet verwij-
ten. Wat er gebeurt in de in
richtingen geschiedt vaak met
de beste bedoelingen en naar
I de modernste inzichten. Maar
1 boe humaan een psychiater -
I de grote baas van een inrich-
I »ng - ook kan zijn, feit blijft
dat het systeem van alle kanten
'aalt, aldus het boek.
Neem nu het zogeheten „be-
bandelcontract" tussen pa
tent en zijn behandelaars in de
'bnchting. Er zijn goede bij
■naar ook slechte. Zoals het
contract van patiënt Frans. Dit
I Papier als voor Faust
tworpea In dit contract
«aat bijvoorbeeld dat de pa-
onwettige afwezig-
eid de dubbele tijd wordt op-
e sloten in een separeercel.
j s blijft na Kerstmis tegen
e afspraak in tot na oudjaar
1 Z1ln moeder: zeven dagen
\»Jj5 dan Hooht. En Frans
Precies 16 dagen in py-
t ln de cel gezet. Het con-
nnJ Is een keurig document,
I vwT end door psychiater,
I DpPu glcundige, maatschap-
Pro1 Werker, pschycholoogen
2,(,,ns zelb Het team behoudt
n ff recht voor om des-
0D s frans met de sterke arm
schA n' Bii meningsver-
I bil beslist het team".
I nar 's lemand psychiatrisch
ft altijd zeggen dat hij of zij
°'aal onmondig is.
sta Urs: "De patiënt komt te
|:,,an tegenover de ongeloof-
en ri raacbt van het apparaat,
2 dbn is hij veelal weerloos.
I en S en ze soms iemand op
I kE een onplezierige afdeling,
Voorbeeld bij totaal de-
