4?
V
Einde aan
gijzeling:
vijf doden
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
ournalist door soldaten Ormskerk was trots op
ardhandig aangepakt
„zijn jongens
Algerije: geen
gas meer
voor Nederland
Moskou: niet ingrijpen in Joegoslavië
I
s
1
DINSDAG
ederlanders bij actie betrokken
DE STEM
Jezuïet moet
van de paus
uit politiek
Ambassade Iran in brand
6 MEM 980
120e jaargang no. 19173
iïicfc
99
andaag
in
2
Geruchten
Iran: proces
tegen joden
DRIE DODEN BIJ
MOTORRACES
Hard
Amerikaan in
Teheran geeft
spionage toe
iets te koop
aan te bieden?
Met een „kleintje" in Oe Stem heeft u absoluut
het meeste succes.
Immers vele tienduizenden Stemlezers/leze-
ressen (ruim 6 van de 10) hebben speciale be
langstelling voor onze „kleintjes'-fubriek
Te koop aangeboden"
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE STEM B.V. DIRECTIE: DR. W.A.J.M. HARKX. DRS. J.H.M. EJRADER. HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER.'
antoren
TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - ETTEN-LEUR - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN - VLISSINGEN ABON.PRIJZEN: 15.51 PER MAAND - 46.20 PER KWARTAAL - 179.- PER JAAR LOSSE NUMMERS 0.65
(Van onze
redactie binnenland)
BREDA - De militaire auto-
'teiten in Paramaribo hebben
Hes in het werk gesteld om te
oorkomen, dat het nieuws
de mislukte staatsgreep
'nd vorige week de buiten-
ereld zou bereiken. Nadat
udiKagie, correspondent van
HC-Handelsblad in Surina
me, achter het nieuws over de
mislukte actie van Ormskerk
was gekomen, werd hij onmid
dellijk gearresteerd en een
nacht vastgehouden in de
Memre-Boekoe-kazerne.
Het ging er daar volgens hem
bepaald niet zachtzinnig aan
toe. Leden van de Nationale
Militaire Raad ondervroegen
hem „hardhandig" en „intimi
derend". Men wenste dat hij
zijn bronnen zou onthullen.
Ook werd hem te verstaan ge
geven op geen enkele manier
het nieuws wereldkundig te
maken.
Kagie slaagde er in maan
dagnacht Paramaribo te ver
laten. Hij is inmiddels in Bra
zilië aangekomen.
i Fred. Ormskerk.
(Van onze redactie binnenland)
ERMELO - Fred Ormskerk, de leider van de mislukte staats
greep in Suriname, „was trots op zijn jongens", die hem nu
hebben geëxecuteerd. Hij was één van de twee instructeurs van
de sergeanten, die in Suriname nu de macht in handen hebben.
„Wat ik niet heb bereikt, hebben mijn jongens bereikt," zei hij
tegen zijn vrouw Sylvie, op de dag dat de sergeants de Suri
naamse premier Arron naar huis stuurden.
Op binnen-buitenland-2 een gesprek met Ormskerk's vrouw.
taats greep mislukt
(Van een onzer verslaggevers)
PARAMARIBO/DEN HAAG Nederland zou, volgens
tegslieden in Paramaribo, steun hebben verleend aan een
murlingenlegertje dat eind vorige week, overigens tever-
eefs, geprobeerd heeft het militaire bewind in Suriname
mver te gooien. In Den Haag werd deze suggestie gisteren
Is „onzin" bestempeld.
De Surinaamse premier
Ihin a Sen zei vannacht in een
adio- en televisietoespraak
lat inderdaad „buitenlandse
ersonen" een centrale rol
ebben gespeeld bij de wat hij
subversieve en contrarevolu-
ionaire activiteiten" noemde,
lij liet zich echter niet uit over
ie vraag of er buitenlandse re-
eringen bij de staatsgreeppo-
ing zouden zijn betrokken,
fel suggereerde een lid van de
Rationale Militaire Raad, ser-
;eant Bouterse, dat de huur
ingen contact hebben gehad
net een Nederlandse minister.
De coup was voorbereid en
[eleid door de in Ermelo
roonachtige oud-sergeant-
tajoor Fred Ormskerk. Hij
vas vrijdag met zo'n driehon-
lerd man vanuit Frans-Guya-
a de Marowijnerivier bij Al-
»na overgestoken met de be-
katernen
BINNEN-BUITENLAND 2
Paus in Kongo: Kerk en
staat scherp scheiden
BINNEN-BUITENLAND 3
Vragen in Joegoslavië: wie
en wat na Tito?
BINNEN-BUITENLAND 4
Hoe sterk is de
verdediging van
Joegoslavië?
BINNEN-BUITENLAND 5
Le Canard EnchaTné: de
schrik voor links en rechts
in Frankrijk
SHOW EN ZO
Platen van Pink Floyd
taboe in Zuid-Afrika
SPORT
Demonstraties teisteren
Vuelta
MERIJNTJE
Staafs-m/s-greep
doeling de macht in Paramari
bo over te nemen. Zijn legertje
werd kort na aankomst in Su
riname uitgeschakeld. Orms
kerk zou bij de schermutselin
gen om het leven zijn gekomen.
Maar volgens ambassadekrin
gen in Paramaribo zou Orms
kerk zijn geëxecuteerd.
De ambassadeur van Suri
name in Nederland verklaarde
gisteravond desgevraagd, na
het bekend worden van de
mislukte coup tevergeefs con
tact te hebben gezocht met „de
autoriteiten" in de Surinaamse
hoofdstad. „Het gonst van ge
ruchten in Paramaribo", aldus
de ambassadeur, „maar offi
cieel is niets bekend."
Volgens onbevestigde be
richten bestond het huurlin
genlegertje van Ormskerk uit
Nederlanders, Belgen, Vene-
zolanen en Zuidmolukkers.
Wat er met hen is gebeurd, is
niet bekend. Naar verluidt zou
ook een Surinaamse militair
uit de Membre Boekoekazerne,
het hoofdkwartier van de mi
litaire leiders in Paramaribo,
zijn aangehouden op verden
king van medeplichtigheid aan
de staatsgreep.
Ook zijn enkele Surinaamse
parlementariërs aangehouden.
Er zijn geen namen bekendge
maakt.
Premier Chin a Sen ver
klaarde gisteravond voor de
televisie dat de ministers van
justitie en van leger en politie
een onderzoek instellen. Zeer
spoedig na het afronden van
dit onderzoek zullen diegenen
die de plannen hebben ont
wikkeld en uitgevoerd, worden
berecht, aldus de premier.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN In de Iraanse
hoofdstad Teheran is gisteren
een proces begonnen tegen vier
leden van een bekende joodse
familie. Ze worden beschul
digd van corruptie en spionage
voor Israël en Amerika.
Als ze schuldig worden be
vonden kunnen ze de doodstraf
krijgen. Het islamitische re
volutionaire gerechtshof in
Teheran legt de vier ook het
organiseren van zionistische
bijeenkomsten ten laste.
De tijd stond gistermiddag in Amsterdam even stil. Net
als 35 jaar geleden reden de Canadese bevrijders over de
Berlagebrug de hoofdstad binnen. Nu waren de Amster
dammers iets welgevoeder dan in 1945, maar de spontane
vreugde was er niet minder om. De oude legertrucks met de
350 Canadese oud-strijders moesten zich door een dichte
massa juichende mensen over de Vrijheidslaan richting
Dam ploegen".
In de massa de dank van een bejaarde Amsterdammer
voor zijn bevrijder.
ADVERTENTIE!
Kijk vanavond op
NED. 2 voor 't journaal
van 23.00 uur naar het
pretland vlak over de
Belgische grens.
In LIGHTAART, op 10 km van
TurnhouJ.
Tel.: 09-32 14 55 78 11.
(Van onze sportredactie)'
AMMERZODEN-Bij inter
nationale motorraces in het
Gelderse Ammerzoden zijn
gisteren drie mensen om het
leven gekomen, twee coureurs
en een toeschouwer. Twee an
dere toeschouwers werden met
ernstige verwondingen naar
ziekenhuizen in Den Bosch en
Tilburg overgebracht.
(Zie verder onze sportpagi
na).
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Algerije heeft in principe besloten Ne
derland geen vloeibaargemaakt aardgas (LNG) te leveren.
Dat zegt de Algerijnse minister voor energie, Belkacem
Nabi, in een vraaggesprek met het Franse ochtendblad Le
Matin. Van Nederlandse zijde was gisteren nog geen offi
ciële reactie op deze uitspraken te krijgen.
Wel is het zo dat minister
Van Aardenne (Economische
Zaken) al langer rekening
houdt met het niet leveren van
aardgas in vloeibare vorm.
Vorige maand liet de minister
de Tweede Kamer weten dat
deze levering „onzeker" is.
Wel gaat Van Aardenne er
van uit dat de Algerijnen het
aardgas in normale vorm, via
pijpleiding, leveren. Begin dit
jaar was minister Nabi in Ne
derland en heeft Van Aardenne
toegezegd dat het contract
voor de jaarlijkse levering van
vijf miljard kubieke meter gas
van 1984 tot 2004 uitgevoerd
zou worden.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU/BELGRADO -
De leiders van de Sovjet-Unie
hebben in hun rouwbeklag aan
de leiders van Joegoslavië ge
garandeerd, dat zij ook na de
dood van maarschalk Tito de
souvereiniteit van het land
zullen eerbiedigen.
Eerder op de dag had de Joe
goslavische ambassadeur in
Moskou, Orlandic, op zijn ver
zoek een onderhoud met de
chef-ideoloog van het Krem
lin, Soeslov. Waarnemers in
Moskou nemen aan dat Orlan
dic zijn gesprekspartner erop
heeft gewezen, dat de regering
in Belgrado, ook na het over
lijden van Tito, haar eigen weg
wil blijven volgen en geen en
kele buitenlandse inmenging
zal dulden.
President Carter van Ameri
ka gaat niet zelf naar de be
grafenis van Tito, aanstaande
donderdag. In zijn plaats zal
vice-president Mondale Ame
rika in Belgrado vertegen
woordigen. Gezien de gezond
heidstoestand van de Russi
sche leider Brezjnjev wordt het
onwaarschijnlijk geacht, dat
deze de begrafenis zal bijwo
nen.
Een groot aantal staatshoof
den en regeringsleiders zal
donderdag in Belgrado wel
aanwezig zijn: de Chinese
president Hua Guofeng, de
Westduitse bondskanselier
Helmut Schmidt, de Oost-
duitse leider Erich Honecker,
koning Boudewijn van België,
prins Philip van Engeland,
president Eanes van Portugal,
president Kekkonen van Fin
land, premier Ohira van Japan,
president Zia van Pakistan en
de Indiase premier Indira
Gandhi.
Vanuit ons land gaan een lid
van het Koninklijk Huis, pre
mier Van Agt en minister De
Klaauw naar Belgrado.
(Zie ook binnen- buitenland 2
en binnen- buitenland 4).
De vorm van levering bleef
echter in discussie.
Toen de Algerijnse staats-
energie-maatschappij Sona-
trach in juni 1977 het aardgas-
gontract met de Nederlandse
Gasunie afsloot, wilde men het
gas nog in vloeibare vorm ver
voeren. Het gas zou dan in de
havenstad Arzew vloeibaar
gemaakt worden om per tan
ker naar de Eemshaven ver
voerd te worden. Na de dood
van de Algerijnse leider Bou-
medienne draaide het land de
expansieve energiepolitiek
terug en schakelde men over op
een lager energie-uitvoerni-
veau. Bovendien zag men lie
ver af van de bouw van de dure
installaties, waar het gas
vloeibaar gemaakt zou moeten
worden en koos men voor de
goedkopere wijze van vervoer
per pijp.
Nederland bleef echter vast
houden aan de LNG-vorm,
hoewel minister Van Aardenne
de laatste tijd langzamerhand
bezig was op dit standpunt
terug te komen. Om een zo laag
mogelijke prijs te verkrijgen,
stelde hij zich in de onderhan
delingen echter hard op achter
de gemaakte afspraken.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN - Britse commando's hebben gisteravond een
eind gemaakt aan de bezetting van de Iraanse ambassade
in Londen door Iraanse Arabieren. Daarbij zijn vijf doden
gevallen. Vlak voordat men tot actie over ging schoten de
gijzelaars een gegijzelde Iraniër dood. De bestorming van
het gebouw ging vergezeld van twee enorme explosies,
waarna brand uitbrak. Tijdens de actie was premier That
cher in het crisiscentrum.
Volgens de politie zijn bij de
bestorming drie van de bezet
ters gedood, een raakte ge
wond en de vijfde is na een
achtervolging gepakt. In totaal
negentien gegijzelden werden
bevrijd, twee werden gedood
voordat het gebouw werd be
stormd. Een nog onbekend
aantal mensen raakte gewond.
Onze correspondent Bert
van Velzen meldt verder uit
Londen: Het beleg is geëindigd
in een hel van explosies, brand
en rondvliegende geweerko
gels. De tragische climax
kwam volkomen onverwacht,
terwijl de politie aannam dat
de onderhandelingen zich
gunstig ontwikkelden in een
kalme atmosfeer. Maar om ze
ven uur weerklonken er voor
de tweede maal maandag
schoten in de ambassade. Toen
moet een ultimatum van de
terroristen zijn verstreken,
want er werd een lijk gedepo
neerd in het portaal van de
ambassade.
Plotseling weerklonken er
enorme explosies in het ge
bouw, die gevolgd werden door
geweervuur. Toen werd de
ambassade door eenheden van
de „Special Air Service" be
stormd. En er brak een grote
brand uit in het gebouw. Acht
mensen konden de ambassade
op eigen benen verlaten.
De terroristen hadden om de
vrijlating van 91 gevangenen
uit Khuzestan in Iran ge
vraagd, een zuidelijke aan de
Perzische Golf en Irak gren
zende olierijke provincie
waarin Arabieren, die het ge
bied „Arabistan" noemen,
autonomie eisen.
(Van onze redactie binnen
land)
DEN HAAG - „Ik kan mij
nauwelijks voorstellen dat
zoiets ook mij boven het hoofd
hangt". Zo reageerde gister
avond de pater dominicaan
David van Ooijen, lid van de
Tweede Kamer voor de Partij
van de Arbeid, op het nieuws
dat de Amerikaanse jezuïet
Robert Drinan zich op bevel
van de paus „met spijt en pijn"
terugtrekt uit de Amerikaanse
politiek.
Drinan zat sinds 1970 voor
de staat Massachusetts in het
Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden en hij wilde zich
dit jaar herkiesbaar stellen.
Drinan verloor echter het be
roep dat hij had aangetekend
tegen de beslissing van de paus
dat hij en andere priesters zich
uit de politiek moeten terug
trekken.
David van Ooijen zei desge
vraagd dat de zaak Drinan
verklaarbaar is doordat de je-
zuïten direct onder pauselijk
gezag staan. Het kerkelijk
wetboek kent slechts de bepa
ling dat een priester geen poli
tieke functie mag bekleden
zonder toestemming van zijn
overste. „Ik heb die toestem
ming wel", aldus van Ooijen
die al negen jaar in de kamer
zit.
De pater dominicaan zei niet
te weten hoe zijn reactie zal
zijn wanneer de paus de schei
ding van kerk en staat zo strikt
zou doorvoeren dat hij het
parlement de rug zou moeten
toekeren. „We leven niet meer
in een tijd van blinde gehoor
zaamheid", voegde hij eraan
toe.
o Britse commando's in actie
tijdens de bestorming van de
Iraanse ambassade in Londen.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN - Een van de ge
gijzelden in de Amerikaanse
ambassade in Teheran heeft
voor de Iraanse televisie ver
klaard, dat de VS vanuit Iran
met een vliegtuig spiona-
gevluchten uitvoerden boven
Irak, India en Pakistan.
De man, sergeant Joseph
Subic, zegt bij de inlichtingen
dienst van de ambassade te
hebben gewerkt. Hij gaf de
namen op van andere Ameri
kanen, die bij spionage zouden
zijn betrokken.
De tv-uitzending wakkert in
Amerika de vrees aan, dat de
Iraanse autoriteiten ernst ma
ken met het voornemen de ge
gijzelde Amerikanen voor een
rechtbank te brengen. Giste
ren herhaalde de minister van
binnenlandse zaken van Iran
nog eens, dat dergelijke pro
cessen binnenkort zullen be
ginnen.
Griekenland
DE 73-jarige premier Kara-
manlis van Griekenland is ge
kozen tot de nieuwe president
van zijn land. Hij zal zijn
functie van premier neerleg
gen.
Brand
BIJ een brand in Heerlen zijn
een 31-jarige man en zijn 3-ja-
rig dochtertje omgekomen.
ADVERTENTIE
<3P
0
c
4)
O)
c
O
