B
i
II
11
Zeker half mil joen
volwassenen Ieren
nog heel wat bij
11 mei,
zit ei
Spieke
VRIJHEID: VECHTEN VOOR
VRIJHEID VOOR IEDEREEN
\bUerolletfes
WEEKBLADEN
de stem van vrijdag 2 me! 1980
Sbinn@rBfis&irs«3
de stem van vrijdag
CPN
Vrouwen
UIT DE
Rationeel
1914
Steeds meer
PAPIFR VOOR UW PEN
Ongelooflijk.
Doe haar een groot plezier en schenk een mooie vergroting van
de kinderen. Ingelijst en al. Onvergetelijk mooi. Bij de fotovakzaak
bent u aan het juiste adres. Dan bent u zeker van kwaliteit.
Van stipte en snelle levering.
En vergeet het ontbijt op bed niet
Colcs mn Eysden
Bomvrij
Corn. Verhoei
De PTT laat verstek gaan op koninginnedag en op 5 mei,
maar de krant niet, die is er! Ook op de ochtenden die direct op
de feestdagen volgen. Dat betekent dat bij kranten ook op die
feestdagen gewerkt wordt. Nu hoeft u geen medelijden te
hebben, want wij krijgen daarvoor een compensatie die alles
zins redelijk is en zowel uit geld als uit vervangende vrije tijd
kan bestaan.
Bij de krant menen ze nu
eenmaal dat een feestdag
aëen reden is om mensen ver
stoken te laten van de informa
tie waarop ze recht hebben. De
PTT hanteert zoals we merken,
wat dit betreft lossere normen.
En lang niet meer uitsluitend op
koninginnedag en 5 mei (het
geen niet neerkomt op twee
dagen doch slecht op 1,2 dag
per jaar). Ook rond de jaarwis
seling draaide het service-ap
paraat van de PTT op hoge
toeren om ons postontvangers
te verzoenen met maatregelen
die tenslotte neerkwamen op
een beperking van de service.
Uit dit alles moet u nu ook
weer niet de conclusie trekken
dat de krant ,,er altijd is". De
dagbladen met hun eigen dis-
tributie-appraten ja. Maar zo
dra de krant op zijn weg naar de
lezer afhankelijk wordt van an
dermans diensten, dan loopt
het mis. Zo blijkt Breda als het
om de distributie van weekbla
den gaat, heel wat verder van
Amsterdam te liggen dan vijf
kwartier sporen. Weekbladen
die je 's woensdagsmiddags
overal in de Randstad kunt ko
pen, zijn in de Bredase ver
kooppunten op donderdag
morgen pas beschikbaar. Met
Engelse zondagsbladen is het
zelfs nog gekker gesteld. Aan
het Bredase station kun je die
pas op maandagochtend krij
gen en d an moet je niet te vroeg
komen anders zijn ze nog niet
uitgepakt! In de binnenstad kun
je zelfs pas op dinsdagmorgen
een Observer of een Sunday
Times kopen.
Enfin, u weet nu hoe het komt
dat dit wekelijkse weekbladen
overzicht pas verschijnt, zo'n
veertig uur nadat op de radio al
summier is meegedeeld wat er
in die bladen staat. Deze week
heeft de koninginnedag (waar
op de PTT immers niet werkte)
extra roet in het eten gegooid.
Sommige redacties hebben er
voor gezorgd dat hun bladen,
door wat vroeger te verschij
nen, nog vóór het klokgebeier
van de 30ste april te bestemder
plaatse zouden zijn. Andere
hebben zich bij de postloze dag
neergelegd en komen zelfs
voor deze donderdagse rubriek
te laat. ELSEVIERS MAGAZI
NE. HERVORMD NEDER
LAND, DE GROENE AM
STERDAMMER, ELSEVIERS
WEEKBLAD. NIEUWSNET; u
moet ze missen in dit overzicht.
In VRIJ NEDERLAND deze
week veel aandacht voor het
communisme. In een uitvoerige
beschouwing wordt geconclu
deerd dat het Eurocommunis-
me zoniet een doodgeboren
kind is dan toch reeds in de
wieg is gesmoord door bijvoor
beeld de Sovjet-inval in Afgha
nistan. Het Nederlandse com
munisme, de CPN, wordt
eveneens onder de loep ge
nomen. Er verandert veel in die
eens zo statische partij. Een
klinkend bewijs daarvan is het
interview dat CPN-voorzitter
Hoekstra het blad toestond.
Nog niet zo lang geleden im
mers was VN een van de meest
gehate bladen in CPN-kring.
De CPN heeft blijkbaar een
nieuwe koers uitgezet, „maar
weet nog niet precies waar
heen", voegt VN er aan toe.
Jules de Corte praat met Bi-
beb en klinkt daarbij nogal bit
ter: „Ze zien mij als iemand die
de ondergang van de wereld
niet alleen verkondigt, maar
ook ambieert", zegt hij en na de
lezing van het interview is men
geneigd te zeggen: „Geen
wonder". In zijn honende kritiek
blijkt De Corte weinig origineel
hoewel zeer welbespraakt:
„Sacharov kreeg tenminste
wel een flat. Als ze hier zeggen:
ga naar Oldenzaal, dan moet je
daar twintig jaar op wachten".
Een goeie eigenlijk wel.
VN kijkt naar de moeilijke po
sitie waarin de mannenbroe
ders van de ARP zijn geraakt
na de duidelijke sollicitatie van
Van Agt naar een tweede
ambtstermijn. Zij willen Van Agt
niet eens als lijsttrekker en
zoeken naar een alternatieve
ARP-man. Wie? De Koning,
waarschijnlijk landelijk de be
kendste ARP-er? Ze komen
zelfs op Job de Ruiter, de mi
nister van Justitie. VN daar
over: „Job de Ruiter is de man
van het midden die kan voor
komen dat het CDA afglijdt
naar het conservatisme en de
oppositie. Met dit soort ge
dachten wordt écht gespeeld in
de ARP. Een bewijs hoe stuur
loos de mannenbroeders zijn
geworden".
Interessant is de bijlage
van VN die gaat over de rol
van de vrouw in de bezet
tingstijd. Niet alleen als ver
zetsheldin maar ook als huis
vrouw, vrouw van een ver
zetsman of onderduiker,
gastvrouw van ondergedo
ken joden of andere door de
Duitsers gezochte landge-
gevaren de groeiende fru
stratie in Amerika kan lei
den. Veel aandacht voor de
noten etc..
In de HAAGSE POST stelt
columnist Hofland in indrin
gende bewoordingen voor de
president van de Verenigde
Staten diplomatiek onder
curatele te stellen, niet alleen
door de bondgenoten maar
ook door de Russen, die tot
nu toe nog niet begrepen
schijnen te hebben tot welke
•De Sjah.
Carter.
„Operatie Fiasco", de mis
lukte ontzettingspoging in
Iran. Verder het laatste en
zéér onthutsende deel van
een uit Washington Quar
terly overgenomen studie
over „Carter en de val van de
Sjah", een zogenaamde insi
de story over het beangsti
gende geklungel van een su
permacht op het mijnenveld
van de internationale
machtspolitiek.
HP heeft ook D'66 aan een
soort studie onderworpen, uit
gaande van de vraag: hoe ver
werken de Democraten '66 hun
razendsnelle groei van acht
naar wellicht twintig zetels en
van 300 naar 13.000 leden?
Een van de conclusies luidt dat
„de bindende factor in D'66
dan ook niet van structurele
aard is maar van culturele aard.
Het is", met andere woorden,
„een stijl van werken, een ma
nier van denken, die moeilijk
valt te definiëren, maar waar
van niettemin valt te zeggen dat
het een rationele, ordenende,
praktische manier van denken
is.... Het brengt iets de-poliii-
serends (-) dat kennelijk grote
groepen begint aan te spre
ken".
Beleggers leggen het blad uit
waarom ze niet meer bereid
zijn geld in Amsterdam te ste
ken. ,,U zou morgen ook
vreemd opkijken als uw auto
plotseling gevorderd werd".
Op het omslag van DE TIJD
staat een vriendelijke Jan
Ruijter met achter zich de Mo-
zes en Aaronkerk. Ruijter, een
van nature zachtaardige pas
tor, dook op het Waterlooplei n
op als een actieve pleitbezor
ger van Marokkaanse asiel
zoekers. „Links en toch geluk
kig", dat kan dus.
Naar aanleiding van het Lek-
kerkerkse gifschandaal schrijft
DE TIJD over een soortgelijk
schandaal in Deume. „Daar
dumpte een wethouder tonnen
cyanide-afval en kreeg nadien
de portefeuille milieuzaken".
Uit de reportage rijst een som
ber beeld op: „En zo dient zich
een donker, hardnekkig ver
moeden aan: er zouden wel
eens een tweede en een derde
Deume, en een tweede en een
derde Lekkerkerk kunnen be
staan, maar we weten niet
wéar. Misschien kunnen de
diensten Openbare Werken en
de vui (transportondernemin
gen eens hun boeken doorbla
deren".
Hoofdredacteur Arie Kuiper
een van president Carter's
krachtigste verdedigers in de
Nederlandse journalistiek moet
nu, na het „fiasco van 1980" tot
zijn kennelijke spijt ook afha
ken: „Want een Amerikaanse
president die voor het front van
de wereld demonstreert dat de
supermacht Amerika door de
malle fratsen van een idioot in
Teheran is gedegradeerd tot de
status van papieren tijger, een
reus op lemen voeten, zo'n
president wordt een recht
streekse bedreiging voor de
wereldvrede".
Merkwaardig genoeg wordt
één pagina verder de uitdruk
king „reus op lemen voeten"
ook gebezigd tot de Sovjet-
Unie. De zwakte van de „Mili
taire reus" komt voort uit inner
lijke onzekerheid, aldus DE
TIJD. („Rusland probeert in
nerlijke zwakte te over
schreeuwen"). Van de dank zij
Helmuth Schmidt wereldbe
roemd geworden Amerikaanse
politicoloog Mi las Kahler
(Schmidt ontleende zijn bijna
dagelijks aangehaalde 1914-
citaat aan deze prof.) weten we
inmiddels dat staten die inner
lijke onzekerheid paren aan
grote militaire kracht juist extra
vatbaar zijn voor crises en
conflicten.
Door sommige commenta
toren wordt inmiddels gezocht
naar mogelijke verbanden tus
sen demislukte militaire actie in
Iran en iets veel grotere dat
president Carter op stapel had
staan en waarvan het drama in
de woestijn slechts een ge
strand onderdeel was. Con-
standse gaat in DE NIEUWE
LINIE wel erg ver met de ver
onderstelling dat „de stunt met
duistere bijbedoelingen" moet
worden gezien als een poging
Khomeiny te ontvoeren en niet
om de vijftig gijzelaars uit de
miljoenenstad Teheran te ha
len.
Door JACQUES LEVY
Er zijn minstens een half miljoen volwassenen Nederlandse
vrouwen en mannen die nog wat leren in hun vrije tijd. We
noemen dat, heel deftig, volwassenen-educatie. Hetgeen gewoon
wil zeggen dat die mensen mondelinge cursussen volgen (bijna
300.000), schriftelijk onderwijs (200.000), of om iets voor het vak
dat ze uitoefenen bij te leren of gewoon omdat ze ergens belang
stelling voor hebben cursussen volgen die korter dan zeven
maanden duren (20.000).
geen einde te komen aan zijl
spraakwaterval. Hij opent
de lopende band wat er in het|
onderwijs maar geopend
worden. En slingert zijn, niell
altijd voldragen, meningen dil
wereld in. Dat heeft al heel wall
irritatie gewekt. Hoewel heil
gekrakeel om wat hij allemaal
Dat heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek voor
het schooljaar 1978/1979 'ns
laten uitknobbelen. Dat lijkt
zo eenvoudig, dat uvt uitkie
nen, maar dat is het niet. Er is
namelijk vrijwel nergens pre-
ciese informatie over die vol
wassenen-educatie te krijgen.
Die cijferaars van het bureau
zeggen dan ook onomwonden
dat er waarschijnlijk veel mcei
d
n een half miljoen mensen aan
die educatie mee doen. Maar
zij houden zich liever aan de
veilige kant.
Zeker is in ieder geval dat
steeds meer mensen in hun
vrije tijd „iets" gaan doen. Bo
vendien hebben die rekenaars
geen vat kunnen krijgen op de
cursisten die 'n particuliere
cursus volgen of 'n bedrijfsop
leiding die niet vodoor de
overheid wordt gesubsidieerd.
En volksuniversiteiten en
volkshogescholen moesten ze
ook buiten beschouwing laten.
Het gevonden cijfer is dus aan
de erg lage kant. Maar goed,
die groep die wél ivs geteld
bestaat uit 309.000 mannen en
207.000 vrouwen. Ruim zestig
procent van die leergierigen
volgt een of andere cursus die
opleidt voor 'n beroep of
waarin beroepsvaardigheden
worden aangescherpt. Veertig
procent volgt schriftelijke
cursussen.
Belangwekkend is dat 57
procent van die mensen on
derwijs volgt op het niveau van
mavo, lts, enz. 27 procent leert
op het niveau van havo, voor
bereidend wetenschappelijk
onderwijs of mts en zestien
procent ziet wat in cursussen
op het niveau van bet hoger
beroepsonderwijs of het we
tenschappelijk, dus universi
tair, onderwijs. De cijfers zeg
gen ook iets over het niveau dat
die volwassenen al hebben als
ze aan zo'n nieuwe opleiding
beginnen. Het zijn vooral de
mensen die om de een of andere
reden in hun jonge jaren de
kans niet hebben gekregen, of
die niet hebben benut, om te
leren die nu naar mondelinge
opleidingen gaan (66 procent).
Anderen hebben kennelijk
meer mogelijkheden in het
volgen van schriftelijke cur
sussen.
Van de kleine 300.000 vrou
wen en mannen die 'n monde
linge opleiding volgen - mavo,
vormingswerk, leerlingwezen,
lager beroepsonderwijs, havo,
vwo, middelbaar beroepson
derwijs of hoger beroepson
derwijs - is bijna dertig pro
cent twintig jaar of jonger.
Ruim twintig proeent is 21 tot
er, met 25 jaar, zeventien pro
cent 26 tot en met dertig jaar.
22 procent is ouder dan dertig
jaar. Nog 'n percentage dat
veelzeggend is; dertig procent
van de vrouwen die een of an
dere mondelinge opleiding of
cursus volgen is ouder dan
dertig jaar. Tweemaal zoveel,
als bij de mannen. Heel opval
lend is dat ongeveer 75 procent
van de vrouwen die overdag
een moeder-mavo bezoeken,
ouder is dan dertig jaar.
Staatssecreataris drs. K. de
Jong praat al sinds het moment
dat hij, onder van Keinenade,
op onderwijs kwam, heel wat
af. Vooral de laatste tijd lijkt er
zegt de laatste tijd vermindert
is. Vermoedelijk wordt hij in
de onder wijs-wijs niet al tt
ernstig meer genomen. Wie te
veel wil beweren beweert op
een gegeven moment niets
meer.
Onlangs liet hij, in Ape],
doorn, weer zo'n nietszeggen
de kreet los. Tenminste als we]
het heel korte persbericht van
zijn ministerie mogen geloven.
En waarom zouden we niet? De
Jong, best een beminnelijk
mens hoor, zei daar "de ver
worvenheden van het vor-|
mingswerk voor jeugdigen]
moeten optimaal worden inge
bouwd in het kort middelbaarl
beroepsonderwijs.
Dat is, dunkt ons, nietszeg
gend. Merkwaardig dat nie
mand daar meteen vroeg wal
die verworvenheden dan zijn
en hoe ze kunnen worden inge
bouwd. Of meende drs. De
Jong die vraag voorkomen te
hebben door zijn mededeling
dat hij dat aan de orde zal
stellen, duidelijk nog wel, in
een beleidsbrief aan de Tweede
Kamer? We zijn benieuwd ot
dan die geheimtaal wordt ont
cijferd. Wie weet?
Het is allemaal echt gebeurd.
De capaciteit van het concen
tratiekamp Auschwitz bedroeg
na de inspeelperiode ruim
8000. Toen een keer meer dan
9000 MANNEN, VROUWEN,
KINDEREN vergast waren,
heette dat het dagrecord.
Streefgeval was 10.000 per
dag.
10.000. Dat is op papier niet
meer dan driekwart centime
ter lang en twee milimeter
hoog. Want het werkte niet
eens met vellen vol streepjes;
met turven wie er binnen
(ADVERTENTIE)
LEZERS REAGEREN OP DE STEM/ALGEMEEN
SPELREGELS BRIEVEN VOOR DEZE RUBRIEK VOLLEDIG ONDERTEKENEN GEEN BRIEVEN OP RIJM HOU HET ZO
KORT MOGELIJK PUBLICATIE BETEKENT NIET DAT DE REDACTIE HET AUTOMATISCH MET UW MENING EENS IS
Hoe is dit soort voorlichting
door een grote Nederlandse
bank mogelijk, dacht ik, na
kennismaking van de adver
tentie inzake het Amro conti-
nu-crediet in De Stem van
woensdag 23-4-80.
Hier wordt de aanschaffing
van een gloednieuwe auto, met
geleend geld, in woord en beeld
voorgespiegeld aan een echt
paar, waarvan de geldelijke
draagkracht, normaal ver be
neden de aan te gane verplich
tingen ligt. Jan en Annie be
schikken over een drie jaar ou
de auto, die zij te klein vinden
en die zij voor een grotere,
vier-deurs willen vervangen.
Zij hebben weinig spaargeld
over na gezinsuitbreiding.
Voor deze transactie zal, reke
ning houdend met 2000,-
spaargeld toch minstens
5000,- moeten worden bij-
geleend.
Vergelijken wij hun netto
inkomen met dat van een be
jaard echtpaar (opa en oma),
met niets als A.O.W. en 30,-
huursubsidie per maand, bei
den incl. vacantiegeld en aan
nemend dat de kinderbijslag
het eerste jaar volstaat voor de
voeding van de kleine. Jan
krijgt in het handje ca.
1878,-; opa, na betaling zie
kenfonds 1455,-. Verschil
423,-. Hiervan moet Jan be
talen.' aflossing en rente conti-
nu-crediet 195,- en auto
kosten 1000 km a 0,25 incl.,
all-risk verzekering en excl.
afschrijving 250,-; totaal
445,-. Jan komt in het nadeel
ten opzichte van opa voor
22,-. Opa heeft bovendien,
met zijn bejaardenpas aan
zienlijke korting bijdiverse
culturele vermakelijkheden en
heeft logischerwijze met oma,
vanwege hun leeftijd aanzien
lijk geringere behoeften dan
Jan en Annie.
Opa en oma kunnen wel
netjes ieder het zijne geven, als
er tenminste niets bijzonders
gebeurt, anders moet van
zelfsprekend de bijstand op de
proppen komen.
Wat nu te denken van de vol
gende kreten in de adverten
tie?
1. „Als je je auto toch moet
inrijden, maak je er toch met
een een aardig tochtje van?"
Tracteert de Amro op benzine?
Jan en Annie hebben de mis
schien gekke gewoonte ook
nog te willen eten.
2. „Verder krijg je elke
maand een duidelijk overzicht
thuis gestuurd, zodat je weet
hoe je ervoor staat". Je betaalt
in feite als je de rente zou bere
kenen, zoals Jan en Annie die
op hun eigen spaarrekening
kregen, nl. lx per jaar, nog
meer dan 18% 's jaars.
3. „Je hebt kortom geld ach
ter de hand voor onverwachte
uitgaven". Dat geld kun je dan
weer opnieuw lenen tegen het
zelfde percentage. Opa en oma
gaan in zo'n geval naar de bij
stand.
4. „De rente is fiscaal af
trekbaar". Als Jan geen bouw
vakker is (vacantiebonnen),
zal hij hier meestal niets aan
hebben. Het voordelige tarief
voor zijn vacantiegeld bij de
loonbelasting, geldt niet als hij
een T-formulier zou willen in
vullen. Bovendien moet hier
eerst nog een drempel voor de
eerste 100,- teruggaaf wor
den overschreden.
Een goede raad aan Jan en
Annie: Misschien kan Jan door
studie zijn inkomen wat pro
beren te verruimen of kan An
nie, als de zorg voor de baby
wat minder wordt er wat bij
gaan werken. Zo lang zal het
kleine 3 jaar oude autootje,
uitsluitend w.a. verzekerd, het
moeten volhouden. Je hebt dan
in plaats van „een veilig ge
voel" je toekomst op verant
woorde wijze veilig gesteld en
kunt vanzelfsprekend veel ple
zier met de nieuwe auto bele
ven, zonder jezelf en de kleine
tekort te moeten doen. Het be
drag aan vaste lasten dat van je
nettoloon afgaat voor je je
eerste hap eten kunt kopen is
groter dan je denkt.
H. van Wijk
Baarle-Nassau
kwam of wie een bepaalde
controle passeerde. Daarvoor
was geen tijd en het hoefde ook
helemaal niet. Ze kwamen met
wagonladingen tegelijk: per
transport het ronde getal 2000,
zo gemakkelijk was dat.
Wat zijn getallen? Je stelt je
er niets bij voor. Neem liever je
hele straat, tel het aantal be
woners, 50 of 75 of misschien
wel 125. Denk die allemaal
samen voor je huis op de stoep
en dan linksom mars, richting
gaskamer. Onvoorstelbaar,
jawel. Het is ook niet echt, het
gebeurt niet. Vermenigvuldig
die 50 of 75 of misschien wel
die 125 vele, vele malen, tot
8000 of meer-en dan is het wèl
waar, dan is het echt gebeurd:
onvoorstelbaar.
Bij Yad Vashem op de Berg
van de Herdenking in Jerusa
lem brandt een grote eeuwige
vlam voor zes miljoen doden in
de grauw-grijze mozaïekvloer
zijn de namen van de 22 groot
ste vernietigingskampen vast
gelegd. Dat is alles watje moet
weten en je kunt het niet be
vatten. Je loopt in het aangren
zende museum langs de docu
menten en de foto's, die stap
voor stap proberen te verdui
delijken hoe het werd uitge
dacht, hoe het begon, voort
ging, hoe het werkte en wat het
teweeg bracht. En het gaat je
verstand te boven.
Buiten onder de bomen van
de Laan der Rechtvaardigen
lees je de bordjes met namen
van niet-joden, die hun leven
waagden om joden te redden.
Dat roept beelden op, die je
kunt vatten. Vervalsen van
persoonsbewijzen, overval op
een kuis van bewaring, aansla
gen op Duitsers, op Nederland
se verraders, onderduikers op
een weggetimmerd stuk zol
der. Allemaal acties van men
sen, van groepen, van vereni
gingen die zich metterdaad -
vaak tot de dood - verzetten
tegen de uitroeiing, dapperen
die de machinerie probeerden
tegen te houden. Al lukte dat
soms maar fracties'van secon
den, ze déden er iets aan. Ook
dat moet voor eeuwig worden
bewaard en doorgegeven, zo
besliste het Israëlische parle
ment de Knesseth op 19 au
gustus 1953, de wettelijke ge
boortedatum van Yad Vashem
als verzamelpunt van het grote
gedenken.
„Bi] het woord joden moetji
altijd meteen aan doden den
ken, dat is niet eerlijk tegen
over de velen die nu leven." Ik
weet niet meer waar ik dat ge
lezen heb, maar ik ben er blij
mee. Je hebt dit besef nodig om
niet uitzichtloos stil te blijven
staan, om vooruit te zien. Zoals
de joden in Israël en mèt hen ie
joden over de hele wereld met
dat monument van Yad Vas
hem in hun midden werken
aan de toekomst. Op die ma
nier? Zo krampachtig? Met
voorbijgaan aan andermans
verlangens? Dat wordt gezegi
en misschien moet dat ook wé
steeds herhaald worden in het
belang van Israël zelf. Maat
alleen als de getallen in je we
zen gegrifd staan, kun je be
grijpen welke onvervangban
betekenis een historische plek
grond kan hebben, een eigen
land om te werken en te wonen,
om te leven en te sterven - i#
onaangetaste vrijheid.
Vrijheid, daar weet ik van
zeggen we. Dat vieren we te
genwoordig nog om de vijl
jaarde bevrijding van 5 mei
1945. Om de vijfjaar één dag!
Er is toch veel méér te vieren-
Niet alleen dat we - toen - vrij
werden, maar vooral dat we rtti
aUe dagen en ieder uur vrij
zijn. Je kunt daar niet elke dag
een feestje omheen bouwen,
dat zou te dol worden. Boven
dien moet zuinig omgespron
gen worden met feest- en vier
dagen om hun speciale karak
ter niet te ontkrachten.
Misschien kunnen we op de
ze manier in dankbaarheid on
ze vrijheid vieren door diezelf
de vrijheid te bevechten voor
iedereen en overal - altijd.
Als alles volgens plan vi
negen depots in Noord-Du
opgeslagen. Genoeg munit
dagen aan een stuk tegen Iv
die zich niet echt kwaad n
Onlangs heeft staatssecre
taris Van Eekelen (Defensie
het eerste opslagterrein (met
een oppervlakte van 20 hecta
re) officieel in gebruik gesteld
De opzet is precies hetzelfde
als van de depots voor he
Amerikaanse leger in Zuid-
Limburg. Ook hier worden d<
bouwkosten betaald door hei
NAVO-infrastructuurfonds.
terwijl Duitsland de grond le
vert. De exploitatie komt ten!
laste van het Nederlandse de
fensiebudget.
Het enige verschil is, dat ir
Zuid-Limburg geen munitie
wordt opgeslagen. De kogels,
granaten en andere projectie
len die de Amerikanen in Ne
derland opslaan, komen in
Emmen. Staatssecretaris Van
Eekelen hamert daar onver
moeibaar op. „Er komt geen
munitie in Zuid-Limburg. Dus
ook geen nucleaire. Als men
dat niet gelooft, kan ik praten
als Brugman, dan helpt het
niet. Maar eigenlijk ga ik met
deze informatie buiten mijn
boekje. We geven normaal ge
sproken geen inlichtingen ovei
de plaats waar atoomwapens
liggen. Ik mag niet zeggen
waar ze liggen, maar als ik
vertel waar ze niet liggen, hoef
je maar de plaatsen af te stre
pen om erachter te komen
waar ze wel liggen. Daarom:
als iemand mij vraagt: mag ik
komen kijken of er nucleaire
opslag is, zeg ik nee, maar als
iemand mij vraagt: mag ik ko
men kijken naar de conventio
nele opslag, zeg ik: je bent wel
kom".
In 22 „iglo-bunkers" liggen
de kisten munitie in onafzien
bare, kaarsrechte rijen opge
slagen. Klaar voor onmiddel
lijk gebruik. De metersdikke
bunkers zijn bomvrij, maar
uiteraard niet tegen een vol
treffer bestand. Mocht dat
echter gebeuren, dan vliegt de
lading munitie kaarsrecht de
lucht in, want het dak is met
opzet relatief zwak gemaakt.
Daardoor lopen de ernaast lig
gende bunkers geen gevaar te
ontploffen.
De opslagplaats is gebouwd
volgens strenge NAVO-nor-
men. Er ligt geen blikje smee
rolie of het is door de NAVO
goedgekeurd. De afstand tus
sen benzineopslag en munitie
opslag moet minimaal 600
meter bedragen. De wegen op
het terrein zijn geen centime
ter te smal of te breed. Bewa
king (met honden), afrastering,
onderhoud, alles gebeurt vol
gens de strikte uniforme
voorschriften. Niets wordt aan
het toeval overgelaten.
„In geval van een oorlog
moeten onze troepen zo snel
mogelijk naar het front. Vroe
ger moest het leger dan ook nog
alle voorraden meenemen,
Wat is het soms toch moeilijk
menten bij een betoog uit elkaai
het Jeroen Brouwers rumoer on
maakt omdat ze een hoofd zont
prijs aan Verhoeven is ter discus
Brabander is. En als Verhoevei
denkt met onder meer de uitdru
slaat dat ook nergens op.
Ik kan me daar kwaad om
maken. Met des te meer plezier
meld ik daarom dat ik me bij
het lezen van het nieuwe
hoek(je) van Comelis Verhoe
ven: „Tractaat over het spie
ken" (uitg. Ambo- 12,50)
niet kwaad heb gemaakt. Inte
gendeel; instemming bij het le
ren van deze boeiende be
schouwing; teleurstelling bij
rijn slotconclusie: „hoe trad-
tioneler een opleiding is, hoe
meer gericht op eruditie, des te
meer toekomst heeft zij".
Verhoeven weet, als docent
'i het middelbaar onderwijs,
daarover hij het heeft als hij
schrijft over „het onderwijs als
Producent van schijn!" Zijn
kritiek op de vernieuwing van
dat onderwijs als ontaard in
