IER
er een
en-leur
ngsavond
Boosdoener
Beter
1,1 Imrrii
g)
j verhinderd, kom
5 maart a.s.
het "Wapen van
i/larkt 9, Roosendaal
i Voor de gebroeders De Rooij uit Terneuzen is het afgelopen, helemaal klaar.
lomplete drankvoor-
n koude drankauto-
anten voor de distri-
zoeken wij op korte
ak dan maandag 24
Het kasboek bewijst hetnog geen appeltje voor de dorst.
oestel 22.
yen, afdichting6n.
ur, kompressoren.
gereedschap,
sn.
gus ligt vooru
kennis te maken
trkt in Etten-Ueur,
atalogus met aiie
t ons leverings'
jt. De Techno-
an kwaliteit,
ndig advies.
De garnalenvisserij ligt op zn achterste. Voor de mannen
van de kotters in Zeeland is er nauwelijks nog droog brood
te verdienen. Met veel moeite en hard werken halen som
migen een minimumloontje. Het dumpen van goedkope
Duitse garnalen lijkt de doodklap te worden voor deze
visserijtak. Enkele garnalenvissers trokken al hun
conclusie. Ze stapten aan wal.
„We hebben dit jaar nog geen gulden verdiend. Veertien dagen
geleden zijn we voor het laatst wezen vissen en vandaag hebben
we de bedden uit de kooien gehaald. Ons schip staat te koop". De
46-jarige visserman Edy de Rooij staat op de oude veerbootpon
ton in de Terneuzensc buitenhaven als hij zn relaas doet. Voor
hem en zn relaas doet. Voor hem en zn broer Léon (44) is het
afgelopen. Helemaal klaar!
Vanaf hun vijftiende jaar
verdienden ze de kost op de
Westerschelde. Eerst nog op
een botter en later op de stalen
kotter NZ 25, een keurig ver
zorgd scheepje, dat de naam ,,'t
Zal wel gaan" meekreeg. Maar
per 31 maart gaat Edy in een
Zeeuws-Vlaams metaalbedrijf
werken. Van kwart voor acht 's
morgens tot half vijf 's avonds
en Léon is al aangenomen bij
de Terneuzense Sleepdienst.
Sinds maart vorig jaar kre
gen de broers de Rooij niet
meer dan twee tot drie gulden
per kilo garnalen, die ze naar
de vismijn in Breskens brach
ten, een enkele uitschieter
daargelaten. Op 13 maart '79
staat er in hun kasboek nog een
kiloprijs 12,49 genoteerd.
Op 3 januari van dit jaar lukte
het nog een keer om 5 gulden te
beuren. En dat terwijl er per
dag zo'n 80 tot 150 kilo aan wal
gebracht kan worden en ter
wijl de stookolie 64 cent per
liter kost. Drie jaar geleden
was dat 33 cent en brachten de
garnalen vaak 15 gulden op.
„De prijzen schommelen: van
niks tot helemaal niks. Je komt
net aan je minimumloon, maar
dan werk je wel 12 uur per dag
en als er aan boord wat kapot
gaat nog veel langer", aldus
Edy.
De grote boosdoener voor de
Nederlandse garnalenvissers
is de import uit Duitsland. De
Nederlandse vishandelaren
kopen de Duitse garnalen voor
bedragen variërend van 50
cent tot anderhalve gulden.
Om ze vervolgens in te vriezen.
Stijgt in Nederland de prijs
dan gaat direkt het vriesvak
open en dan kan onze eigen
visserman naar een goed
weekloon fluiten. Ook worden
de grotere maar goedkopere
garnalen uit India, Sri Lanka
en Japan ingevoerd. „Ze zijn
niet om te eten, zo slecht van
kwaliteit, maar ze worden ver
kocht", zo verklaart Piet de
Baare, voorzitter van de Bres-
kense vissersvereniging „Ons
Belang" afgelopen zaterdag en
hij voegde eraan toe; „Kwali
teit is onze enige redding". Hij
toverde de aanwezige vissers
de landelijke vangstresultaten
van februari voor: gevangen
454 ton meer dan in januari,
opbrengst/ 217.000,-minder.
Garnalen genoeg dus, maar
goede prijzen ho maar
De ontwikkeling in de gar-'
nalenvisserij roept onwille
keurig een vergelijking op met
de gang van zaken in de land
bouw: Lage prijzen voor de
•producent en dure patatten in
de marktkraam. Anders ge
zegd: er blijft teveel aan de
strijkstok hangen. Een voor
beeld: voor een kilo gepelde
garnaal is drie kilo ruwe
vangst nodig. Met een kiloprijs
van drie gulden is dat een op
brengst van negen gulden voor
de visserman. In de groothan
del doen de garnalen echter ze
ventien gulden en aan de Bel
gische kust wordt voor „een.
kilo gepeld rustig 1000 francs
(70 gulden) gevraagd.
Is er nog een oplossing? Edy
de Rooij weet er maar één: ze
ven gulden de kilo voor de gar
nalen en afschaffing van de
subsidies die de Duitse colle
ga's krijgen. De Bondsregering
geeft haar visser een rijksdaal
der per kilo aangevoerde gar
naal. Het zit er voor de gebroe
ders de Rooij niet meer in. Zelf
stoppen ze ermee en hun broer
die ook op garnalen vist wil
proberen z'n kostje te gaan
verdienen door in het week
einde met sportvissers te va
ren. Edy: „Wij hebben het nog
eens een jaar aangezien, maar
het kan gewoon niet meer. We
kunnen er niet eens een appel
tje voor de dorst aan overhou
den. Daar moeten we nou nog
voor gaan werken, aan de wal
en dat zal wennen zijn''. De
garnalenvissers, die Breskens
als thuishaven hebben zitten
naar zijn mening veelal voor
dezelfde keus". Ze wachten
daar op betere tijden, maar ze
kunnen blijven wachten. Bo
vendien hebben ze het in Bres
kens een beetje makkelijker.
Ze kunnen er nog eens wat
makkelijker kabeljauw van
gen voor de kust. Wij van Ter
neuzen zijn echte binnenvis-
sers van de Westerschelde. We
hebben maar één poot onder
ons bedrijf en dat zijn de gar
nalen". De Rooij noemt in z'n
relaas het woord subsidie. Een
fictie aldus de Oostburgse
wethouder Jan Vergouwe. Via
een rijksregeling steunde zijn
gemeente indertijd de ver
nieuwing van de Breskense
vissersvloot. Dat is aardig ge
lukt, maar de geschiedenis zal
zich niet herhalen. Vergouwe,
vorige week tijdens de verga
dering van „Ons Belang: „In de
tijd dat die regeling van de
grond kwam zat er ruimte in de
geldmarkt. Nu is het anders.
Het geld komt niet zo makke
lijk meer uit Den Haag". „On
zin", aldus één van de toeluis
terende visserslui: „Ze weten
het geld niet weg te krijgen:
rooie vrouwen, hupse vrouwen
affijn noem maar op. Die hoe
ven maar te kikken".
Is het beeld voor de Neder
landse garnalenvisserij som
ber, in België staat de vlag er
nog wat beter bij. Vooral voor
de Belgische vissers die vanuit
Breskens of Terneuzen vissen.
Schipper Verschrage uit het
grensplaatje Bouchaute, eige
naar van de kotter „De Enige
Zoon" is zo'n man met wie het
best „voor stroom" gaat. Hij
kan zn vangst echter voor een
aanzienlijke betere prijs ver
kopen dan z'n Zeeuwse colle
ga's. Hij levert niet aan een
veiling of vismijn, maar recht
streeks aan de afnemers,
meestal restaurants. Zn vrouw
en een knecht rijden de hele
dag af en aan om de verse gar
naal te bezorgen. Hij heeft
weinig zorgen omdat er weinig
aan de strijkstok blijft hangen.
De derde schipper die vanuit
Terneuzen vist is Levien van
Immerseel. Hij denkt er niet
aan om op te geven ook al is het
geen vetpot Laconiek zegt hij:
Dr zijn er meer die erover den
ken om te stoppen, maar ik
niet. Straks hebben we de
Schelde voor ons alleen".
Het vooruitzicht om aan de
wal te gaan werken lokt hem
helemaal niet. Terwijl hij
staand op de steiger bedacht
zaam z'n netten repareert zegt
hij
Het vooruitzicht om aan de
wal te gaan werken lokt hem
helemaal niet. Terwijl hij
staand op de steiger bedacht
zaam z'n netten repareert zegt
hij: „Dit is gezond werk. Van 8
tot 5 bij de Philips werken daar
word je ook niet beter van, ook
al betalen ze dan je zieken
fonds voor je.
Dat het slecht gaat, en dat
we weinig voor de garnalen
krijgen en dat ze duur op de
markt hggen daar weet ik van
mee te praten. Vorige week
was ik in Boom bij Brussel.
Daar lagen d'r ook, vijfhon
derd francs voor twee-en-half
ons. Ik ben vier keer wezen kij
ken en ik kon 't nog niet" gelo
ven.".
Van Immerseel staat ook
op de ponton in de buiten
haven van Terneuzen. We
praten met 'm, kort na het
gesprek met de gebroeders
De Rooij. Hun besluit kan
hij wel begrijpen. Zelf aan
wal stappen, nee voor geen
goud, ook al moet ie voor z'n
karig verdiende duiten om 2
uur 's morgens uit het bed.
Het hart van de getaande
garnalenvisser spreekt dui
delijk als hij besluit: ,,'k
Heb in m'n leven ook wel
eens voor een ander ge
werkt. Dan wist je vrijdag
al wat je de andere week
aan centen in je handen
kreeg. Dan moest je je zakje
bij zo'n secretaresse afha
len. Da's niks voor mij, nee,
steek de moord maar. Wij
zijn vrij man".
Paul de Schipper,
foto's: Cor I. de Boer
V,
;erseel: straks de Schelde voor ons alleen
't Gaat niet meer.
De garnalen van „De Enige Zoon", in Betgie krijg je er nog een
goeie prijs voor
