ker
ONDEROFFICIEREN NEMEN MACHT OVER
Looningreep lijkt
onver mi j delij k
Uit de klem
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
R IS NU NIKS
AAN DE HAND"
2RaÖi'o ïkut'8
rCoup" was te voorzien
Toevoer Tnrkse heroine een halt toeroepen
DE STEM
iets te koop
J\aan te bieden?
26 FEBRUARI 1980
120e jaargang no. 19115
izirk
Telefonisch contact De Stem met Paramaribo:
ïwart rijders:
1 miljoen
loete in 1979
I^Fandaag
2
gsavond
Wiegel:
Personeel BB
naar andere
organisaties
Familie op
nippertje gered
Suriname is niet te regeren met vinger aan trekker
Vergadering
Beroep
Kamerleden na sterfgevallen:
FNV-acties
breiden
zich uit
,,Te vaag'
,,Rood"
A 95
Mei een „kleintje" in De Stem heett u absoluut
bet meeste succes.
Immers vele tienduizenden Stemlezers/leze-
ressen (ruim 6 van de 10) hebben speciale be
langstelling voor onze „kleintjes'-rubnek
„Te koop aangeboden"
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE STEM B.V. DIRECTIE: DR. W.A.J.M. HARKX. DRS. J.H.M. BRADER. HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER.
<ANT0REN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - ETTEN-LEUR - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN - VUSSINGEN
ABON.PRIJZEN: 15.51 PER MAAND - 46.20 PER KWARTAAL 179.- PER JAAR - LOSSE NUMMERS 0 65
(Van een onzer verslaggevers)
PARAMARIBO - De manager van hotel Toralika
in Paramaribo reageerde gisteravond in een telefo
nisch interview met De Stem vrij laconiek over ge
beurtenissen in de Surinaamse hoofdstad:
„De militairen hebben via de radio. Er is ook ge-
alles onder controle. De
meeste mensen hier steunen
de actie van de opstande
lingen. Er is geen enkele
paniek".
Over de actie zelf („hotel
Toralika ligt op drie minu
ten lopen van fort Zeelan-
dia") zegt de manager:
„We hebben alleen van
morgen wat schoten ge
hoord. En het politiebureau
is afgebrand. Verder hebben
tce eigenlijk niets gemerkt.
Er zijn een paar doden en
gewonden gevallen. Hoe-
teel Dat weten we niet.
Maar het zijn er niet veel".
„In de straten patrouille
ren nu militairen. Het is al
lemaal heel rustig. Er is wel
avondklok ingesteld.
Dat is zojuist bekendge
maakt door de militairen
waarschuwd tegen plunde
ren. Vanmorgen is er ge
plunderd, maar dat heeft
maar even geduurd. Er is nu
niks meer aan de hand".
Waar premier Arron ver
blijft blijkt ook voor de Su-
rinamers zelf een vraag. De
bevolking wordt regelmatig
via de radio op de hoogte
gehouden door de opstan
dige militairen van de ont
wikkelingen.
Hoe reageren de gasten in
hotel Toralika op de ge
beurtenissen De manager:
„Heel rustig. We hebben
een grote groep platte
landsvrouwen uit Holland
als gast. Maar niemand is
bang. Daar is ook helemaal
geen reden voor, want de
bevolking staat achter de
militairen"
DEN HAAG (ANP) - De be-
istingdienst heeft in het af-
tlopen jaar 81 miljoen gulden
loete opgelegd aan automobi
liteit die niet of niet op tijd
lun motorrijtuigenbelasting
ndden betaald, zo blijkt uit
Itjevens van het ministerie
«n financiën.
h totaal moest in ruim
120.000 gevallen een nahef-
(ngsaanslag worden opgelegd.
katernen
BINNEN-/BUITENLAND 2
Vele doden in Afghaanse
hoofdstad
BINNEN-/BUITENLAND 3
Amerikaanse
Presidentskandidaten en
™n reclametekstentaal
BINNEN-/BUITENLAND 4
Ge medicijnen zijn veel te
duur
SHOW EN ZO
I Griezelfilms zo oud als de
i zelf
Trijntje
erhinderd, kom
>ruari a s.
it "Wapen van
rkt9, Roosenda^J
Paramariboem
ADVERTENTIE
DE SPECIAALZAAK VOOR:
ELEKTR0NIKA ONDERDELEN
EN
MEETINSTRUMENTEN
KARNEMELKSTRAAT10
BREDA
TELEFOON 076-133772
DEN HAAG (ANP) - Het
personeel van de BB (bescher
ming bevolking) krijgt volgen
de week een brief van minister
Wiegel van binnenlandse za
ken, waarin hij zijn ideeën uit
eenzet over het lot van het BB-
personeel.
Wiegel kondigde onlangs
aan dat hij de reddende taak
van de BB wil onderbrengen
bij de brandweer, de gewon-
denzorg bij het Rode Kruis en
de andere taken bij het korps
mobiele colonnes.
Wiegel wil nu het personeel
van de BB ook bij deze orga
nisaties onderbrengen, zo
heeft hij maandag laten weten
tijdens een overlegvergadering
met de ambtenarenbonden.
ROTTERDAM Een uit ne
gen personen bestaande Ma
rokkaanse familie - vader,
moeder en zeven kinderen van
1 tot 17 jaar - hebben zich
maandagavond ternauwer
nood in veiligheid kunnen
brengen, nadat in hun huis aan
de Van Rhijnstraat in Rotter
dam door nog onbekende oor
zaak brand was uitgebroken.
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG/UTRECHT -
„Suriname is niet te regeren
met de vinger aan de trekker.
De actievoerende militairen
zullen dan ook snel het veld
ruimen. Echter niet voordat er
orde is geschapen in de chaos
die de regering-Arron nu heeft
achtergelaten". B. Berren-
stein, stafmedewerker van de
stichting Tenasu (terug naar
Suriname) is nauwelijks ver
rast door de militaire „coup".
Volgens hem heeft elke in Ne
derland wonende Surinamer
deze uitbarsting van opge
kropt ongenoegen al geruime
tijd zien aankomen.
95
Bestuurslid D. Blom van de
LOSON (Landelijke Organi
satie van Surinamers in Ne
derland) bevestigt dat er al
geruime tijd over een machts
greep door het leger werd ge
sproken, maar had niet ver
wacht dat het ontevreden mid
denkader dat zou doen. Het lag
volgens hem meer in de lijn dat
de regering-Arron door de le
gertop opzij zou worden gezet,
omdat zij steeds minder opge
wassen leek tegen de giganti
sche problemen van Suriname
en in toenemende mate op het
leger begon te leunen.
Dat de machtsgreep van on
derop is gekomen, is volgens
Blom terug te voeren tot de in
gebakken tegenstellingen bin
nen het mini-leger van Suri
name. De onderofficieren zijn
voor een groot deel gerekru
teerd uit bevolkingsgroepen,
die het steeds slechter hebben
gekregen en zijn zich steeds
meer gaan afzetten tegen de
militaire bovenlaag die in Ne
derland is opgeleid.
Berrenstein vult aan: „Deze
jongens konden de ellende niet
meer aanzien. Bovendien
kampten zij met een logge,
bureaucratische legertop. Ne
derland mag deze opstand niet
los zien van de ontevredenheid
van de burgerij".
De heer Berrenstein be
schouwt de muitende militai
ren dan ook meer als „puin
ruimers". Voor een blijvende
militair junta naar Latijns-
Amerikaans voorbeeld is Hij
niet bevreesd.
LOSON-bestuurder Blom
verwacht niet dat de opstandi
ge militairen snel een andere
burgerregering in het zadel
hebben. Daarvoor is het alle
maal te snel gegaan.
Opstand
(Van een onzer verslaggevers)
PARAMARIBO/BREDA - „Premier Arron is
voortvluchtig. We zijn hem nu aan het zoeken".
Dat verklaarde een militaire woordvoerder in de
Membre Boekoekazerne in Paramaribo gister
avond, nadat het Surinaamse leger eerder op de
dag in opstand was gekomen en „een staats
greep" had gepleegd.
In een telefoongesprek met de Stem-redactie zei de
woordvoerder dat de situatie in Paramaribo op dat mo
ment (18.30 uur plaatselijke tijd) „vrij rustig" was.
Suriname
De Surinaamse militairen
bezetten gistermorgen eerst de
Membre Boekoekazerne. Er
volgde een beschieting van het
hoofdbureau van politie en ook
Ford Zeelandia werd door de
opstandelingen bezet. Het
hoofdbureau van politie kreeg
een voltreffer van een granaat,
afgevuurd van een boot op de
Suriname-rivier. Volgens de
laatste berichten zouden bij de
actie zeven mensen om het le
ven zijn gekomen en enkele
tientallen gewond geraakt.
„Niet te veel en niet te weinig",
aldus een van de actievoerende
sergeants tegenover de pers
bureaus.
De militaire woordvoerder
in de vesting van de opstande
lingen zei op de vraag hoe de
bevolking tegenover de staats
greep staat: „Het volk?
Noude meesten staan
achter ons. Hoe dat blijkt? Nou
ja, bij de patrouilles krijgen we
dat te horen van de mensen op
straat. Er wordt gepatrouil
leerd om de mensen zoveel mo
gelijk te beschermen tegen
straatrovers".
Wat de uiteindelijke plan
nen zijn van de militaire lei
ders kon de woordvoerder niet
zeggen. De sergeanten Sitole
en Neede, de leiders van de
coup, waren gisteravond niet
aan de telefoon te krijgen. „Die
zitten in vergadering", aldus
de woordvoerder.
Inmiddels zijn verschillende
ministers uit de regering Arron
gearresteerd. Wie dat zijn en
hoeveel, mocht de woordvoer
der naar zijn zeggen „niet
prijsgeven".
Aan de militaire actie van
gistermorgen zijn enkele ru
moerige weken vooraf gegaan.
Middelpunt van de onrust was
de Bond van Militair Kader
van de Surinaamse krijgs
macht die ondanks een verbod
van de legerleiding werd op
gericht. De bond eiste overleg
met de regering en maakte be
zwaar tegen de „kadaverdisci-
pline" in de krijgsmacht. Drie
bestuursleden van de verboden
bond werden door de militaire
politie aangehouden en afge
lopen woensdag voor de
krijgsraad geleid wegens
„aanzet tot militair oproer".
Er werden straffen geëist van
gemiddeld tien maanden
hechtenis.
Na de staatsgreep hebben
president Ferrier en opposi
tieleider Lachmon een beroep
op het Surinaamse volk ge
daan zich rustig te houden. De
leiders van de actievoerende
militairen hebben onder de
naam „Nationale militaire
raad" een verklaring uitgege
ven: „In naam van de soeverei
ne republiek Suriname hebben
wij besloten om de militaire
politie en de bestuurlijke lei
ding van de republiek Surina
me in de ruimste zin des
woords over te nemen".
Iedere ingezetene wordt op
geroepen „zich ter beschikking
te stellen van de sociaal-eco
nomische, maatschappelijke
en morele heroriëntatie en op
bouw van de republiek Suri
name". De leiders zeggen
voorts in hun verklaring dat de
staatsgreep nooit had plaats
gevonden „indien het gezond
verstand had gedomineerd bo
ven rancune, haat en arrogan
tie; niet gekozen was voor een
venijnige en criminele vorm
van confrontatie door het ka
binet Arron en de SKM-lei-
ding; gehoor was gegeven aan
de talloze verzoeken om tot een
oplossing te komen van de
problemen".
Volgens het Surinaamse
nieuwsagentschap bevinden
zich geen doden of gewonden
onder de in Suriname verblij
vende Nederlanders, welk
aantal wordt geschat op een
kleine vierduizend.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG - Er moet on
middellijk een halt worden
toegeroepen aan de toevoer
van Turkse heroïne naar Ne
derland, die de afgelopen we
ken alleen al in Zuid-Limburg
zeker tien jongeren het leven
heeft gekost. Volgens de CDA-
kamerleden Evenhuis-van
Essen, Gualtherie van Weezei
en Borgman moeten de minis
ters Van der Klaauw (Buiten
landse Zaken) en Ginjaar
(Volksgezondheid) daarover zo
snel mogelijk besprekingen
gaan voeren met de Turkse re
gering.
De drie christen-democra
tische parlementariërs hebben
gisteren naar aanleiding van
deze sterfgevallen de twee mi
nisters bestookt met schrifte
lijke vragen over de toenemen
de invoer van Turkse heroïne
in ons land. Volgens de
CDA'ers moet er alles aan ge
daan worden om de toevloed
van „sterke" heroïne uit Tur
kije, Libanon en Iran aan ban
den te leggen. Lukt het niet om
met de Turkse autoriteiten tot
overeenstemming te komen,
dan moeten de bewindslieden
volgens de CDA'ers gaan pra
ten met de Verenigde Naties
over het bestrijden van de pa
paverteelt in Turkije. Dit kan
volgens de christen-democra
ten gebeuren door het bevor
deren van vervangende land
bouw in dit land, waardoor het
verbouwen van papaver, dat
zoals bekend de grondstof is
voor heroïne, minder aantrek
kelijk wordt.
Professionele hulpverleners
hebben de afgelopen weken
massaal alarm geslagen over
de heroïnetoevoer uit Turkije.
Deze is zo sterk dat een kleine
overdosis al dodelijk is. Bo
vendien is deze heroïne zo
goedkoop dat hij bij verbrui
kers zeer goed in de markt ligt.
Het hoofdbureau van politie in Paramaribo toen het nog ongeschonden was. Bij de actie
van de onderofficieren is het bureau volledig afgebrand, samen met nog zes panden.
CNV en NCW: Geen basis voor akkoord
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Een ingreep in de lonen lijkt onvermijdelijk.
Werkgevers en vakbeweging gaan zonder enige illusie donderdag
a.s. met een kabinetsdelegatie onder leiding van premier Van Agt
om de tafel zitten. De uitslag van dat beraad staat vrijwel tevoren
vast: geen medewerking van de sociale partners aan de plannen
van het kabinet. Vier dagen later (op 4 maart) zuilen de rege
ringsfracties CDA en VVD in de Tweede Kamer hun medewer
king wél geven door het kabinet de gevraagde verregaande be
voegdheden te verstrekken om de loonontwikkeling in de touwen
te houden.
dat de vakbeweging en met
name de FNV geen zaken wi]
doen".
CNV-voorzitter Van dei
Meulen legde er gisteren de
nadruk op, dat zijn organisatie
de druk op het parlement zal
vergroten.
(Van
redactie
land)
binnen-
UTRECHT - De FNV-pro-
testacties tegen het loonbeleid
van het kabinet-Van Agt heb
ben gisteren duidelijk een har
der en ook massaler karakter
gekregen. In zeker zestien
plaatsen in ons land werd het
werk voor korte of langere tijd
neergelegd.
Dat was ook het geval in het
centrale magazijn van V. en D.
in Roosendaal, waar het per
soneel het werk enige uren
neerlegde. Ook in het centrale
distributiecentrum van Ahold
in Tilburg gebeurde dat.
Voor vandaag worden acties
verwacht op een groot aantal
bouwwerken in ons land. In die
sector wordt ook al gedacht
aan 24-uurs-stakingen. Van
daag ook zal bij een vijftal
Brabantse bedrijven het werk
voor korte of langere tijd wor
den neergelegd. Daarbij is ook
een bedrijf in Breda met 800
man personeel. Welk bedrijf
dat is, „blijft een verrassing,"
aldus FNV-districtsbestuur-
der Jetten gisteravond in Til
burg.
De acties moeten uitmonden
in een landelijke manifestatie
op 4 maart op het Binnenhof in
Den Haag, als de Tweede Ka
mer de wetsvoorstellen inzake
een mogebjke looningreep be
handelt.
De christelijke werkgevers
(NCW) en de christelijke vak
beweging CNV hebben giste
ren hun posities nog eens ge
markeerd. De CNV-ver-
bondsraad is niet bereid op
basis van de voorstellen van
het kabinet aan de leden te
vragen de looneis van één pro
cent in te slikken. Aantasting
van de 'prijscompensatie is
voor de CNV-leden een niet
bespreekbare zaak. De bereid
heid om over de één procent te
praten is alleen aanwezig als
aan een aantal voorwaarden
wordt voldaan: vrije onder
handelingen dus geen loon
maatregel, alle effecten van
het nieuwe bezuinigingsbeleid
moeten vooraf duidelijk zijn,
er moet één pakket maatrege
len komen, waarin de VAD en
een arbeidsmarktbeleid. De
CNV-leden zijn overigens niet
bereid tot acties en werkon
derbrekingen.
CNV-voorzitter Harm van
der Meulen: „We moeten onze
mensen kunnen laten zien
waartoe hun matiging leidt.
Dat is trouwens het hele manco
van het kabinetsbeleid: Mati
ging heeft geen aantoonbaar
resultaat. Het vertrouwen in
matiging in relatie tot arbeids
plaatsen is bij de leden lang
niet meer zo groot. De brief van
de regering is veel te vaag. Er
wordt gesproken over voor
stellen, over iets in overweging
nemen. Maar op andere blad
zijden lees ik steeds het woorc
onvermijdelijk. Dat lijkt op
een dictaat. Als dat het geval is
heeft overleg geen zin."
NCW-voorzitter Van Eijke-
lenburg ziet in het beleidspak
ket van het kabinet onvol
doende houvast om tot cen
trale afspraken te komen.
„Alle lichten staan op rood,
onze economie staat in brand.
De FNV wil de zaak met een
natte zakdoek aanpakken, het
kabinet brengt met emmertjes
een verwaterd pakket aan. Ik
heb weinig hoop dat in het
driepartijengesprek van don
derdag het vereiste bluswerk
tot stand komt, de mogelijkhe
den en voorwaarden daartoe
zijn niet ontwikkeld. De over
heid schuift haar eigen
problemen af op het bedrijfs
leven, de vakbeweging pres
teert het nog eisenpakketten
op tafel te leggen met loon
kostenstijgingen van 15 a 20
procent." De NCW-voorzitter
verwijt de vakbeweging het
voeren van een politiek van
schone handen, „ze vermijdt
zorgvuldig standpunten in te
nemen die passen in de huidige
problematiek. Mijn indruk is
Er wordt steeds meer klem gezet. De lonen, de Spelen, de
puck, en nu ook al de foutparkeerders. Overal waar nor
maal samenspel vastloopt, zet de klem de zaak muurvast.
Alsof dat een gouden oplossing is. Gelukkig hebt u De Stem
nog: schrijft over klemmende toestanden, geeft opening
van gesloten zaken, rammelt aan constructies die muurvast
zitten. Met De Stem zit u niet klem, maar gebeiteld.
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
NIEUWE ABONNEE-BON:
Ik geef hiermee op als nieuwe abonnee
Naam
Adres
i Postcode/Plaats
Betaalt: 15.51 per maand
Of:
46.20 per kwartaal
Hij/zij ontvangt De Stem eerst 2 weken gratis
Opgegeven door abonnee
Naam
Adres
Postcode/Plaats:
Als kado ontvang ik graag: i
0 Parker jotter of 0 Baddoek.
Deze bon in open enveloppe, zonder postzegel opsturen naar J
Dagblad De Stem. antwoordnr 112. 4800 VB Breda
Bellen kan ook 076-222555 J
