en Christen-democraten in Italië nog verdeeld
Opstanden dreigen in
overvolle
Britse gevangenissen
Tornado teistert Californiè'
KERK in
beweging
in
OOK PERSONEEL VERZET ZICH
Frans zilvergeld
uit de roulatie
PSP'ers niet naar inhuldiging
door
J. Hulshof
binnenland
buitenland 1
1
Kookpunt
Geheim
Oosterhuis
L STEM VAN DONDERDAG 21 FEBRUARI 1980
nogelijkisdatasl
[ten nauwer Sa%
Er moet een per
atsregeling WoJ
1 ter vervanging
bpige die al sinds
fchanteerd. AllWn
phte eenheid vod
l de problemen
Bost, zo verklaar-
Iter van de com-
Iteiba licht de on-
|en van de voor-
regeling toe. Hij
controle te heb-
distributie vaa
i emiraten afzon-
niet in het alge-
te beschikken
bolisch ministerie
Ighoudt met ben-
I toezicht kan uit-
olierijkdommen
[n. Toch is dit het
niraat wenst af
ijn eigen zaken te
Bus Oteiba.
verder dat Aboe
lijn raffinaderijen
procent van de
zorgen die dei
bdig hebben. De!
[orden ingevoerd
dat benzine in
I weinig kost. Dit
kt Aboe Dhabi de
In elk jaar hon-
Senen dirhams aan
Ift. Er wordt een
1 gebouwd bij Ru-
an nog wel enige
oordat die werke-j
I produceert aldus
l,.or onze correspondent
I piETTUMMERS)
HOME - Binnen de Demo-
Tjsia Cristiana in Italië heerst
[„ie onenigheid over de
of deze partij zich be
id moet tonen met de com-
[jaisten samen te werken in
I regering. Als dat niet ge
tuit, wordt Italië praktisch
jegeerbaar. De communis-
hebben immers verklaard
e oppositie te zullen gaan
wanneer ze geen ministerszetel
krijgen. Ze worden daarin ge
steund door de links-socialis
ten.
De afgelopen dagen hebben
de christen-democraten ge-
congresseerd in het sportpaleis
buiten het stadscentrum van
Rome. Het gebouw werd be
waakt door vijfduizend tot de
tanden bewapende politie
mannen en militairen, uitge
rust met pantserauto's en heli
kopters. Tot overeenstemming
zijn de christen-democraten
nog niet gekomen.
Tijdens een van de tumul
tueuze zittingen, waarin de
hartstochten hoog oplaaiden,
en sommige christen-demo
craten met elkaar op de vuist
gingen, werd wel met 62 tegen
38 procent van de stemmen
besloten tot een statutenwijzi
ging. Als gevolg daarvan zal
een opvolger van de aftredende
secretaris-generaal Zaccagni-
ni niet worden gekozen door de
plenaire vergadering maar
door de partijraad. Deze krijgt
na Jiet congres hiervoor twin
tig dagen de tijd.
De nieuwe secretaris fun
geert tevens als partijleider en
heeft als zodanig een grote in
vloed binnen de Democrazia
Cristiana alsook op de Ia-
liaanse politiek. Als grootste
kanshebber werd dinsdag be
schouwd oud-minister Forla-
ni, een gematigd man die ten
deert naar de conservatieve
rechtervleugel onder leiding
van de veteraan Amintore
Fanfani. De rechtervleugel van
de DC wijst elke samenwer
king met de communisten af.
Een alternatief zou oud
premier Giulio Andreotti kun
nen vormen. Hij heeft al eerder
een kabinet geleid met de steun
der communisten, zonder dat
deze ministerszetels bekleed
den. Derde kandidaat is de
huidige premier Francesco
Cossiga, die geen communisten
in zijn kabinet duldt en daar
om ook als partijsecretaris
moeilijk tot samenwerking
met de PCI te bewegen zal zijn.
Persoonlijk ambieert hij trou
wens de post van partijsecre
taris niet. Vierde en laatste
kandidaat voor het partijse
cretariaat is fractievoorzitter
Flamilio Piccoli. Zijn kansen
worden niet hoog aangeslagen.
Op de nieuwe partijleider
der christen-demoeraten komt
de zware taak te rusten, niet
alleen tot een vergelijk te ko
men met de communisten die
de tweede partij in Italië vor
men, maar ook om de DC te
voorzien van een nieuw elan
dat met name de jonge kiezers
aanspreekt.
door Ed Blanche (AP)
LONDEN-De Britse autoriteiten vrezen steeds sterker,
ithet in de overvolle gevangenissen in het land binnen-
jrt tot gewelddadige uitbarstingen zal komen, zoals het
iproer dat eerder deze maand de strafinrichting van de
jerikaanse staat New Mexico teisterde.
Ineen onlangs verschenen rapport waarschuwen de ge-
ngenisdirecties dat een „een grote catastrofe" en een
[totale ineenstorting" dreigen, tenzij snel stappen worden
odemomen om het gevangeiiisstelsel te hervormen, dat
grotendeels uit het Victoriaanse tijdperk stamt.
Kernpunt van de crisis is de
erbevolking van de gevan-
Itnissen. Momenteel zijn
gedetineerden onder-
kracht in verouderde gevan-
jênissen, die hooguit op 30.000
ülbewoners zijn berekend.
derde deel van hen moet
leteenof twee anderen een cel
12,5 bij 3 meter delen, die
lispronkelijk voor één bewo-
Lr bedoeld is. Per etmaal mo-
fcizij doorgaans maar een uur
luiten hun cel doorbrengen.
directeuren wijzen ook
de groeiende ontevreden-
sd onder de 15.000 onge wa
aide gevangenbewaarders,
tnvan de gevolgen zou kun-
tn zijn „een ernstig verlies
Ld gezag, dat door gewapend
■grijpen zal moeten worden
ersteld".
in uit. Vorig jaar
lij die opleidingen
Inen te vervallen,
[hebben die orga-
fkend, verliezen de
academies min-
de kleuteroplei-
stens 38 klassen,
zeggen ze, zeker
Kosten. Op die ma-
Ir, kan men op de
ltellen, weinig of
Lt van een onder-
nieuw basison-
te moet die leer-
laarop voorberei-
[k daarom dat de
Ities van onder
een nieuwe actie
■nen. Ze willen dat
fel komt om reeds
iste verbeteringen
■rwijs te kunnen
Ze hebben daar-
aantal verlangens
■d. Daarop staan
ren die heel rede
die wensen zal ie-
derwijs het beslist
n.
financiële werke-
.t ons een niet ge-
in dat wiel van de
ities te zullen gaan
■zover wij weten, is
n van het geld dat
s nodig is nog geen
n zaken gegeven
ganisaties. In het
plan gingen ze er-
de regering het on-
;et niet zou moeten
jk al komen er in
en lager onderwijs
er leerlingen. Dal
nog niet onredelijk
ater lijkt dat niet
baar. Ongeveer een
de totale rijksbe-
miljard - gaat naar
jrie van Onderwijs
cent van dat bedrag
salarissen. Ongc-
ook „onderwijs' W
.gingsoperatie veren
en. Triest, maar on-
iar.
„De boel is op het kookpunt,
gevangenen zijn verbitterd,
officieren zijn verbitterd",
agt een gevangenisfunctio-
ins. „Het zal op een ramp
[tlopen, tenzij er heel snel wat
gedaan wordt....Als het
tal te laat is".
afgelopen jaren hebben
:h in de 118 Britse strafin-
itingen tientallen ongere
mdheden voorgedaan, uit
lopend van bloedige op-
;ren tot vreedzame pro-
tacties.
Onder de gevangenen zijn
geen doden gevallen, wel
kele honderden gewonden,
j moeilijkheden vorig najaar
Londense gevangenis
ormwood Scrubs liepen
listens 70 gedetineerden
nvondingen op. Deze uit-
rcting was van betekenis,
'dat de autoriteiten een spe-
ile eenheid inzetten om het
ier neer te slaan en daar-
tevoor het eerst het bestaan
'an officieel toegaven. In het
dement onder druk gezet,
-timide de regering dat sinds
'ober 1978 zevenmaal de
Jp van de eenheid was inge-
epen om ordeverstoringen in
i'se gevangenissen de kop in
drukken.
vorming van de mobiele
"beid, onderstreept de
teiende bezorgdheid van de
gering over het oplopen van
spanningen in de gevange
ssen, maar ook haar kenne-
onvermogen om voor de
'oblemen een oplossing te
kke punt in het ac
van de organisatie*
at er geen gedurt®
r zit. Men had. h'l
kunnen Pjf'Jf!
aanpak waarbij he
nu en straks ni°®
etaald via socia
n aan werkloze o",
ichten beter ka
steed aan salaris5®
ensen die menda2
iten werken. En W®
I voorzichtig -
tje hebben hunk®
ver de solidarity'
ig. Jammer dat
st is.
•t op gang br?n®in
idachtenwisseiins
Lring over ontwik
misschien ons
de structuur van
ng een andere r'
n geven, praten
niet verder.
isatie die vogel5
litieke pluimage
leden telt, durft n
aan te zwengelen-
ezuiniging
"et Ministerie van Binnen-
™se Zaken, dat enkele jaren
'den verklaarde dat een
M gedetineerden van
0 een crisispeil beteken-
s,cllat dat tegen het einde
uit jaar 48.100 mensen een
tullen uitzitten in cellen,
ttyan minder dan een
art deze eeuw is gebouwd,
gevolg van de bezuini-
Ssoperatie van de regering
r' plannen voor de bouw
nieuwe gevangenissen
chrapt, wat betekent dat
probleem van de overbe-
tng nog groter zal worden.
..„,cnsis wordt nog verder
erpt door stiptheidsac-
P® weigering van overwerk
tiet gevangenispersoneel,
>rt!gere sa'arissen en betere
^omstandigheden eist.
"U j ac'ies betekenen voor
tul 1<U!eerden dat zij vaak
Hen achtereen in hun
tl,, Z1'n opgesloten, zonder
koekt feging' re«eatie'
"°t samenkomsten
botstn6'^vangenen. De
th vr moe'lijkheden doen
nvaalr°trname''jk in de zwaar
Drnki gevangenissen voor.
ook neme j U'ken zich cch"
h® Uit té breiden'6 '""'k"
De
'ar vÜ? ng Ashford,
lotarrestn,ame^k mensen in
"«rekena gehouden,
kS VP 271 ëevange"
tsevenn Cnn0orSaans zijn er
gehuisvest.
„De omstandigheden zijn
hier al jaren onverdraagelijk",
zegt John Gunning, sinds 14
jaar officier in Ashford. „Nu
zijn wij echt op het eindpunt
aangekomen. Als je drie man in
een cel van 2,5 bij 3 meter op
sluit krijg je gewelddadige
reacties. Zij keren zich tegen
elkaar en tegen iedereen die
hun in de weg komt. Er zijn
vaak aanvallen op de staf. Ik
heb het nu niet over een duw in
je gezicht, maar echt slaan
waardoor je twee weken bent
uitgeteld.
Groepen die zich voor het lot
van de gedetineerden inzetten
beweren dat de gevangenbe
waarders vaak wraak nemen.
Acht officieren zijn vorig jaar
veroordeeld, omdat zij tijdens
een oproer in de gevangenis
van Hull in 1976 gevangenen
hadden mishandeld. Ook
wordt beweerd dat de gedeti
neerden steeds vaker met ver
dovende middelen worden
kalm gehouden. Het uitbreken
van minstens een groot oproer,
bij de zwaar bewaakte gevan
genis in Gartree, wordt aan
dergelijke praktijken toege
schreven.
De regering heeft bij herha
ling ontkend dat gedetineer
den op grote schaal kalmeren
de middelen worden toege
diend. Een recente uitgave van
het vakblad voor gevangenis
artsen, meldde echter een ver
slag van de geneeskundig di
recteur van de gevangenis van
Parkhurst, dat daar stelsel
matig een groot aantal medi
cijnen, van milde kalmerings
middelen tot krachtige tran
quillizers, wordt gebruikt om
gevaarlijk geachte gevangenen
in bedwang te houden.
De regering heeft over ge
vangeniskwesties een sluier
van geheimhouding gelegd, die
de crisis voor een groot deel
verborgen houdt. Parlements
leden, hulpgroepen voor ge
vangenen, welzijnsorganisa
ties en kranten hebben echter
op ingrijpende hervormingen
aangedrongen, om een uitbar
sting als in New Mexico te
voorkomen.
Het socialistische Lager
huislid en voormalig Minister
van Binnenlandse Zaken Alex
Lyon beschuldigt de regering
ervan de moeilijkheden in de
gevangenissen met „een man
tel van geheimhouding en
angst" te bedekken. Met an
deren eist hij een uitgebreid
onderzoek naar de omstandig
heden in de gevangenissen.
Na de moeilijkheden in
Wormwood Scrubs, zei de re
gering aanvankelijk dat het
slechts om een onbelangrijk
voorval ging, waarbij niemand
letsel had opgelopen. Enkele
dagen later moest zij echter
toegeven dat meer dan 70 ge
detineerden gewond waren
geraakt, van wie enkelen ern
stig.
Volgens gevangenenorga-
nisaties waren de mannen, die
protesteerden tegen hun om
standigheden, in de recreatie
zaal bijeengedreven om door
de onderdirecteur te worden
toegesproken, toen de politie
met wapenstokken, schilden
en helmen op hen begon in te
slaan.
Een inmiddels vrijgekomen
gevangene verklaarde dat het
op „een bloedbad" was uitge
lopen en waarschuwde: „de
volgende keer dat het gebeurt
zullen de gevangenen reage
ren. Zij zullen de wapens op
pakken".
(Door onze correspondent)
PARIJS - Als gevolg van een plotseling, onverwacht en onmid
dellijk in werking tredend overheidsbesluit zijn in Frankrijk
gisteren de zilveren muntstukken van 5, 10 en 50 francs uit de
omloop genomen en ontmunt (een franc is iets minder dan een
halve gulden waard).
De betrokken muntstukken
zijn van beperkt aantal, name
lijk in totaal slechts 265 mil
joen eenheden en ter zilver-
waarde van 15 miljard francs
en ze zijn uit de circulatie ge
nomen omdat zij als gevolg van
de stijging van de zilverprijs
een veel hogere metaalwaarde -
hebben dan de zogenaamde fa-
ciale of opschriftwaarde. Zo
werd voor een stuk van 5
francs grif 45 francs betaald,
voor een van 10 francs 102 tot
105 francs en voor een munt
van 50 francs 122 tot 125
francs.
De betrokken munten heb
ben nu geen betaalwaarde
meer en zouden theoretisch bij
de Bank van Frankrijk inge
wisseld moeten worden tegen
andere of tegen bankbiljetten
van identieke theoretische
waarde. Maar omdat zij geen
betaalwaarde meer hebben en
uit de circulatie genomen zijn,
kunnen- zij zonder veel risico
als metaal verkocht worden.
Sedert enige tijd waren op
kopers al aan het werk om de
zilveren geldstukken tegen
aanzienlijke hogere waarde
dan hun opschriftwaarde aan
te kopen.
Sedert een jaar is de zilver-
prijs verdubbeld, maar terwijl
tot verleden week bovenaan
gehaalde prijzen voor de
munten betaald werden, was
er woensdag al een soort de
valuatie van deze zogenaamde
zwarte prijzen vast te stellen.
De stukken van 5 francs, die
van 10 voor 95 tot 100 francs en
die van 50 voor ongeveer 105
francs.
Het ontmunten van de be
trokken geldstukken is niet
zoals bij de „kostbare" Ne
derlandse cent het gevolg van
hogere aanmaakwaarde dan
de betaalwaarde. De produk-
tiekosten voor munten van 5,
10 en 50 francs bedragen res
pectievelijk slechts 2, 6 en 30
francs. Tot de aanmaak in
1969, '73 en '79 achtereenvol
gens stopgezet werd.
Voor de Franse schatkist is
de operatie niet onvoordelig,
omdat deze haar zilvervoor-
raad kan aanvullen en onge
veer 3 miljard francs (als ge
volg van de theoretische waar
de, dus veel minder dan de
praktische zilverwaarde) uit
de monetaire massa terug
trekt; een handeling die in ze
kere zin tegen de inflatie in
gaat.
De Amerikaanse staat Californië heeft de laatste dagen erg
geleden onder een woedende tornado, die voor vele honderden
miljoenen dollars schade heeft aangericht.
Op de bovenste foto raakt de aankomsthal van het vliegveld
van Fresno het'dak kwijt. Even later zouden ook veel van de
geparkeerde auto's een „luchtreisje" gaan maken.
Op de onderste foto zijn de bewoners van een plaats ten
noorden van San Francisco bezig de troep op te ruimen, die de
tornado heeft aangericht.
DEN HAAG - De twee PSP-kamerleden - Vogt, Eerste Kamer
en Van der Spek, Tweede Kamer - zullen niet deelnemen aan de
inhuldiging van koningin Beatrix op 30 april. Zij hebben desge
vraagd aan de griffier van de Eerste Kamer laten weten de bij
eenkomst niet te zullen bijwonen om principiële redenen.
Zij zijn gekant tegen het erfelijk koningschap. Van der Spek:
„Wij gaan niet naar dergelijke pompeuze bijeenkomsten. Ja, het
is juist dat wij bij aanvaarding van ons Kamerlidmaatschap ook
de eed van trouw aan de koningin hebben afgelegd. Dat is een
andere zaak. Daarmee geef je te kennen dat je de staatkundige
verhoudingen, zoals die in ons land bestaan, aanvaardt. Dat je
bijvoorbeeld desgevraagd het staatshoofd adviseert bij kabi
netsformaties. Maar dat ligt heel anders dan deelnemen aan
grootse bijeenkomsten, waarin de koningin wordt toegejuicht. U
ziet ons ook niet op Prinsjesdag in de „Ridderzaal".
Kamerleden dienen bij aanvaarding van het kamerlidmaat
schap de eed of belofte op de grondwet, op de koningin en op het
Statuut van het koninkrijk af te leggen. Bovendien de eed of
belofte van zuivering. Bij inhuldiging van een nieuwe koningin is
een eed niet verplicht.
Het slechtste verwijt dat
men de Kerkgeschiedenis
van Oosterhuis zou kunnen
maken, is dat ze partijdig is.
Want partijdig wil deze Ne
derlandse Kerkgeschiedenis
sinds mgr. Bekkers zijn. Ze is
partijdig want ze kiest partij
voor de manier van kerk zijn
zoals die in de kritische ge
meenten gestalte krijgt en te
gen de manier van kerk zijn
zoals die in het beleid van
Alfrink en Willebrands is be
lichaamd. Wat Oosterhuis
het Nederlands episcopaat
(met uitzondering van Gijsen
en in zekere zin ook van
Ernst) verwijt, is juist zijn
onpartijdigheid. De bis
schoppen, zo vindt Ooster
huis, hebben steeds gepro
beerd de kool en de geit te
sparen, in het belang van „de
hele kudde", de „totale pas
toraal", de „wereldkerk" of
met wat voor andere mooie
woorden met het gebrek aan
moedige keuzen ook heeft
willen camoufleren.
De kerkgeschiedenis van
Oosterhuis daarentegen wil
partijdig zijn en ze is het ook
in ieder opzicht. Ze is partij
dig in haar negatieve oordeel
over de rooms-katholieke
kerk (angstiger, conservatie
ver en rechtser dan twintig
jaar geleden), ze is partijdig
in haar grimmige afrekening
met het „meedogenloze Vati
caanse bestuursapparaat",
partijdig in haar excommu
nicatie van gebedsgroepen en
charismatische bewegingen,
partijdig in de manier waar
op het Romeinse altaarmis
saal op de index wordt ge
plaatst, partijdig in haar
banvloek over het CDA, in de
canonisatie van Karl Marx
en in de generale absolutie
voor de zonden van links.
Oosterhuis beschrijft de
ontwikkelingen in Neder
land sinds het concilie hoofd
zakelijk als een geschiedenis
van conflicten. Terwijl ka
tholieken veelal de nadruk
leggen op de harmonieuze
ontwikkeling van de kerk als
het Lichaam van Christus en
conflicten vooral zien als be
treurenswaardige inciden
ten, ziet Oosterhuis de posi
tieve kant van conflicten.
Profetische geluiden, kriti
sche reacties en vruchtbare
spanningen worden, aldus
Oosterhuis, in de Kerk
voortdurend met de mantel
van de „eenheid", de „totale
pastoraal" of de „wereld
kerk" toegedekt. In conflic
ten komt aan de oppervlakte
wat er eigenlijk in de Kerk
gaande is. De harmonieuze
eenheid werkt bedriegelijk,
het conflict daarentegen
werkt onthullend. Het
conflict, zo zegt Oosterhuis
in navolging van de socioloog
Layendecker, is een motor
van verandering. „Er is een
conflict omdat er Verande
ringen en er is verandering
omdat er conflicten zijn".
In de loop der jaren ver
schuiven overigens de gren
zen van het conflict tussen de
Studentenecclesia van Am
sterdam en de hiërarchie. In
de zestiger jaren ging het nog
om de vraag, hoeveel vrijheid
binnen de Kerk mogelijk
was. Op den duur echter
werd de Kerk zelf de inzet
van het conflict: de Kerk in
haar structuur van ambt en
sacramenten en in haar ge
bondenheid aan Schrift en
concilies. Is het deze Kerk die
de bedoelingen van de Geest
van Jezus belichaamt of zijn
het de Messiaanse vrije ge
meenten van twee of drie,
uit het niets geroepen om te
leven in vrijheid", zoals
Paulus aan de christenen in
Galatië schreeP
Dit is de manier waarop
Oosterhuis het conflict om
lijnt, vooral geïnspireerd
door de eerste brieven van
Paulus, en de Lucaanse en
Paulijnse literatuur buiten
beschouwing latend. Een
partijdige lezing van het
Nieuwe Testament dus.
Oosterhuis' Kerkgeschie
denis is op tal van bladzijden
een meeslepend boek. Het
laat zien dat christen zijn een
kwestie is van kiezen of delen
en de integriteit van de au
teur dwingt bewondering af.
Het probleem is alleen dat
slechts weinigen gegeven is,
zo zeker te zijn van de juist
heid van hun keuze. De
meeste christenen moeten
zich wat vaker met vraagte
kens behelpen, wanneer ze
het verhaal van het geloof
vertellen.
Huub Oosterhuis, Twee of drie. Voor en
over kritische gemeenten. Nederlandse
Kerkgeschiedenis sinds bisschop Bekkers.
Amboboeken, Baarn 1980, 150 blz.
