k
vri
Het eenzame blaadje
OLD-TIMERS
Oud en Nieuw bij
Peter en Marlies
4
Zweedse puzzel
Witvoet
Nyion
Puzzels en tekeningen:
honderden inzendingen
Langs da wateriiaat
ij
pofdrolspeler
„Derrick",
in deze politie-
ilden:
>E
JUSf
lekwoord
pelden:
jng.
loss
[moet u hebben
j te komen voor
(deelde) hoofd-
15
21
Ir van televisie-
lort" is:
issata" speelde
ven een soort
Nederland. Uit
ïhter het
MetRlenvanNunen
A 59
|lN& VAÜ
Spanje
Italië
AVRO
VARA
pelden:
f* Z)rc\r*r
ZATERDAG 12 JANUARI 1980
Lekker naar de wintersport met het hele gezin'. Judith Dirven negen jaar) uit Oosterhout
heeft er een tekening van gemaakt.
In een groot bos hier ver
vandaan stonden wel dui
zend bomen. Maar elke dag
werden er elf gekapt. Dus op
het laatst bleef er nog maar
één boom over.
Maar het was nu bijna
herfst dus de blaadjes gingen
vallen. En op het laatst zat er
nog maar één blaadje aan de
boom. En dat blaadje viel er
maar niet af.
Dikwijls zat het te huilen
omdat het zo alleen was. En
op zekere dag kreeg het
blaadje er genoeg van om ie
dere dag maar aan de boom te
hangen. Het rukte en wrong
maar kreeg zichzelf niet los.
Op een keer zag het blaadje
een spreeuw. En hij vroeg:
„Meneer de spreeuw, kunt u
mij naar de stad brengen?
Daar zijn tenminste andere
bladerenkinderen om mee te
spelen. Dat is niet zo saai als
in dit bos"! „goed" zei de
spreeuw. En hij beet het
blaadje los en ging er mee
naar de stad. Hij legde het
blaadje daar op de grond
neer.
Eerst schrok het blaadje
wel een beetje toen hij al die
herrie van auto's hoorde.
Maar daar raakte hij wel aan
gewend. „Nu maar op zoek
naar andere blaadjes", dacht
ons blaadje. Maar dat hoefde
al niet meer want plotseling
hoorde hij hard roepen: „Hoi,
hihi, kom je spelen", „Hal
lo"! enz. Het blaadje keek om
en zag opeens wel duizenden
blaadjes achter hem staan.
Hij riep ook hard terug
„Hallo"! En toen gingen ze
spelen. Maar opeens zij een
blaadje tegen hem: „Van
avond komt de wind met ons
spelen! Je moet dan de
mooiste kleren aan doen. En
dan moet je om de hoek van
de straat gaan staan en dan
blaast de wind je zó hoog de
lucht in dat je haast de grond
niet meer ziet. Dat gaat heel
leuk"!
Toen was de grote avond
aangebroken. Daar kwam de
wind! Hij blies en hij blies
En de blaadjes lachten en
lachten. En zo ging het uren
door.
Toen het afgelopen was
vielen de blaadjes in slaap en
de wind vloog zachtjes
weg
ELLEN JEUCKEN
(tien jaar) uit Breda
Igor Bodelier uit Etten-Leur heeft dit sprookjesbos ge
tekend vol met dieren en kaboutertjes. Igor is vijf jaar.
De Old-timers die zijn verbrand
We moeten nieuwe auto's maken
Dat het niet in alle hoeken vuur wordt
Ze moeten nieuw en mooi zijn
En als het een keer verbrandt
Dan geeft het niets
Want dan zijn er een heleboel nieuwe auto's
Vijfjarige Hagar Roy ackers uit Breda tekende deze bran
dende old-timer en maakte er een heus gedicht bij!
Eindredactie: Maria van Mourik
Het verhaal gaat over een jongetje dat vijf jaar is en Peter
heet. Peter heeft een zusje, die Marlies heet en vier jaar is. Het
is dit jaar voor het eerst dat ze nieuwjaar meemaken. Want
toen Peter nog vier was en Marlies drie vonden vader en
moeder hen nog te jong. Maar nu is Peter oud genoeg, dus als
Peter het meemaakt mag Marlies het ook meemaken.
Het feest van Kerstmis was afgelopen en een paar dagen
naderhand is het weer feest, nieuwjaar is aangebroken.
Het is 31 december 's avonds. Op het geluid van de televisie
na is het stil in het huis van defamilie Vissers. Het is 10 voor 12
én de uitzendingen op Nederland 1 zijn ten einde. De om-
roepster besluit met; „Gelukkig Nieuwjaar"!
Moeder zegt tegen vader: „Ik zal de kinderen eens gaan
wekken"!
Als ze bij de kinderen op de kamer komt vragen Peter en
Marlies tegelijk: „Is het nu al ochtend"? Moeder antwoordt:
„Wel nee, het is nog geen ochtend, maar zo dadelijk is het 12
uur, en dan begint het nieuwe jaar"!
„O ja", zegt Peter, „dan gaat iedereen vuurwerk knallen"!
De kinderen lopen samen met moeder de trap af. „Kom"! zegt
moeder, „anders worden de oliebollen koud en heeft vader het
vuurwerk al opgemaakt"! Het is ondertussen 12 uur gewor
den en alle vier zeggen ze tegen elkaar: „Gelukkig Nieuwjaar.
Dat zeg ik ook tegen jullie.
Dus ik zeg: GELUKKIG NIEUWJAAR. Dit is gewenst door:
ANITA CHRIST! (elf jaar) uit Oosterhout.
~y
v
Spaanse
aro-
vincie
r~
deel v.d.
bijbel
rivier in
Polen
klein
gewicht
.si
placet
r
conings-
zoon
Eur.
gemeen
schap
vroegere
■luss.
ïeerser
braaf
moeder
—f
Dloedvat
trots
«hooi-
opgave
f
Ooster
lengte
over
blijven
t
f
V
nummer
meertje
L U
muur
holte
spot
y
zeer
zelf-
zuchtig
iemand
f
edelman
tijdperk
- G
een
zekere
tentoon-
stellings
gebouw
vogel
gretig
ver
langen
f
V
zintuig
nieuwe
tijd
■h/
heilig
boek
T
stannum
grieze
lig
f
in strijd
met
beslis
sende
wending
rond
hout
toe
spraak
uitroep
'A
7
I
zang
vogel
Mger
stad in
[rankr.
T
V
vlees-
produkt
onder
andere
wind
streek
steen
soort
geluid v.
koeien
f-
water in
Friesl.
struike
lend
gaan
speel
goed
7
T
'■ld v.h,
■jjrkw.
voer-
tujg
graf
schrift
gebak
lidwoord
it
plaat s in
Italië
v«ronica
V
nakome
ling
schap
roem
stoom
schip
onder-
bijslag
tegen
over
errore
exc epto
de lezer
heil
achter
lijk
laag
water
dag v.d.
week
soort
onder
wijs
geheel
de uwe
oude
maat
volgens
anderen
v'
T
V
T
eerste
vrouw p
T
krijgs
gewoel
godsd,
richting
radon
De taarten worden dezer dagen door een bakker uit de buurt
bezorgd. Oplossingen van de nieuwe puzzél moeten uiterlijk
woensdagmorgen bij ons binnen zijn. Adressering: Redactie De
Stem, Reigerstraat 16, 4811 XB Breda. Linkerbovenhoek:
„Zweeds kruiswoordraadsel".
Winnaars Zweedse puzzel 5/1-80.
1. M. Staal, Zandberg 27, Graauw.
2. Irene 'Gommers, Marnixstr. 3, Etten-Leur.
3. Opa de Graauw, Gertruoord 5, Prinsenbeek.
Oplossing Zwesds kruis
woordraadsel:
S p I
-O V
ge
3 r I
- e i r
-seder
--rend
maar
-v--r a
K O 6 O
e n
-d
t e
j a v
-9-
z d -
l-zon-agere
eg-oeral
-a-r e-go-s t
t-t-f a -e-t a
i e r mo de r n
e d am-e i-r i k
n dme e r-c a p e
-alk-t-r
e-teek-toJ-
-bed-aap
- o tz -ven
oerdery-yI-
-kammen - f f -
een
n
-1 o
r o p
ng-
-o f
ace
t h-
o t a
n
P i t
a a i
In veel talen is „wit" niet alleen de naam van een kleur,
■naar het betekent ook „rein, zuiver, eerlijk, vriendelijk,
blli gelukkig'Als een Engelsman mèt Bing Crosby zingt
Van een „White Christmas", dan denkt hij weliswaar op de
•erste plaats aan versgevallen sneeuw, maar het betekent
voor hem ook een goede en vrolijke Kerstmis. Als een
Uansman alles „tout en blanc" ziet, dan heeft dat niets
m«t zijn gezichtsvermogen te maken; het wil alleen maar
zeggen dat hij alles van de goede kant bekijkt. En als de
°ude Romeinen spraken van „albus candidus" dan kon dat
"Verblindend wit" maar ook „zuiver, oprecht of gelukkig"
betekenen. Het maagdelijke wit heeft door alle eeuwen
neen een grote, bijna magische aantrekkingskracht gehad.
Nog steeds is in de liturgie wit de kleur van vreugde en in
vroeger tijden werden op verschillende plaatsen bij voor
keur witte dieren geofferd om de goden goedgunstig te
stemmen. Iets van deze voorliefde voor alles wat wit was, is
bewaard gebleven in het gezegde: een wit voetje hebben.
Dat herinnert ons aan het gebruik dat paarden met witte
voeten tolvrij waren. Ze werden beschouwd als geluks-
brengers en mochten zonder betalen passeren. Deze aardi
ge gewoonte - zeker voor de eigenaar van zo'n witvoeter -
bleef in sommige plaatsen zelfs tot in het begin van de
vorige eeuw gehandhaafd.
Verder kennen we in onze taal ook nog de uitdrukking:
witjes lachen, en daaronder verstaat men tegenwoordig:
gedwongen lachen, bedeesd, als 'n boer die kiespijn heeft.
Dat is niet altijd zo geweest. Tot in het midden van de
negentiende eeuw betekende het: innig-gelukkig, vrien
delijk lachen. Daaruit blijkt wel dat ook in onze taal het
woord „wit" oorspronkelijk die extra dimensie had. We
vinden dit bijvoorbeeld terug in het gedicht van Vondel:
„Uitvaart van mijn dochterke".
Daar schrijft hij:
De felle dood, die nu geen wit mach zien,
Verschoont de grijze leliën.
Hier heeft het woord „wit" niets met de kleur te maken.
Het staat voor „vreugde".
Opvallend is nu dat in onze tijd die oorspronkelijke be
tekenis plotseling weer is opgedoken. Als we spreken van
een „witkar" dan denken we niet aan de kleur (men zou
zich ook een rode, groene of blauwe witkar kunnen voor
stellen), maar aan een milieuvriendelijk en vooral zuinig
wagentje. En datzelfde begrip vinden we bijvoorbeeld ook
terug in „witte grammofoonplaat" en „witte benzine". Wit
betekent hier „goedkoop" en wat is voor ons zuinige Ne
derlanders nu belangrijker, gunstiger en positiever dan dat
éne magische woordje: goedkoop!
GEORGES L. MAZURE
.(v.-/ -• -
f» m m m
- t 'it'"
"in
Het was ongelofelijk, niet om door te komen: dagenlang zijn vier
mensen bezig geweest om alleen al de enveloppen open te maken,
waarin de honderden en honderden inzendingen aan de kerstteken
wedstrijd van De Stem zaten. En datzelfde geldt voor de kerstpuzzel
voor de volwassenen. De jury onder voorzitterschap van iemand, die
erg veel af weet van kindertekeningen, die ze bij wijze van spreken zelf
nog zou kunnen maken, Tante Hannie, heeft vooral gelet op originali
teit: er zijn erg veel tekeningen, die heel mooi gemaakt zijn, maar
waarin niet meer is gebeurd, dan met de gepaste kleuren de tekening
invullen. Maar er waren er ook bijdie met ongekende inspiratie en met
gebruikmaking van allerlei verschillende materialen een eigen „kleur"
gaven aan de tekeningen. Zij zijn het die de prijzen hebben gewonnen.
Hun namen volgen hieronder:
Eerste prijs: 75): Merel van Hoek, Rustlandstraat 28, Breda;
tweede en derde prijs 50): Danielle Jansen, Vioolstraat 94, Etten-
leuren Jean-Paul Schillemans, Tivoliweg 102, Hulst; de twintig prijzen
van 25 zijn gewonnen door: Chantal Wijdicks, Heeckerenstraat 21
Breda; Anja Peeters, Markt 6, Zundert; Madelène de Weert, Hoogeind
137, Breda; Sven Langenberg, Beestenmarkt 4, Sluis; llona Bosman,
Mart v.d. Mortelstraat 32, Halsteren; Pieter Emiel Bertram, St. Pieter
straat 2, Sas van Gent; Irene v.d. Velden, Ds. Janschaapstraat 24,
Axel; Anita Gieles, Reviuslaan 8, Roosendaal; Peter v.d. Bemt, Con
trabas 46, Etten-leur; Marjan Moelands, Mussendonk 46, St. Wille-
brord; Anthranilla Leeuwensteijn, Slotlaan 80, Ulvenhout; Wernher
Bouwens, Groene Slinger 9, Standdaarbuiten; Ruud Haarselhorst,
Alphensebaan 8a, Chaam; Carlo de Bakker, Klapstraat 12, Koewacht;
Rini Aarts, Wildertstraat 7, Oud Gastel; Xandra Ho Sam Sooi, Gans-
hoeksingel 55, LageZwaluwe; Cindy Stubbe, Mommersstraat 6, Hoe
ven; Wim Jan Tielemans, Papaverstraat 5, Oosterhout; Marie-Anne
van der Voort, De Meeren 104, Zevenbergen; Paul Versijp, Antwerp
sestraatweg 304, Bergen op Zoom.
PRIJSWINNAARS KERSTPUZZEL D.D. 22 DEC. 1979
250,-:
150,-:
100,-:
50,-:
50,-:
25,-:
25,-:
25,-:
bosch.
25,-: 9. A. Engels. Ghistelkerke 222. Breskens.
25,-: 10. T. v. Dijk, Molendijk 95, Dinteloord.
De prijzen worden komende week aangereikt. Dit geldt eveneens voor
de winnaars kleurwedstrijd.
1. A.J. v. Oosterhout, Zundertseweg 52, Rucphen.
2. R. de Roo, Diezestraat 34, Terneuzen.
3. M.A. de Wit, Julianalaan 110, Raamsdonksveer.
4. P Balemans, Antwerpsestraat 18, Putte.
5. A.A. Berende, Lage Kant 122c, Breda.
6. G. v. Gulijk, Haviksnest 3, Gilze.
7. J. Uitterhoeve, Damstraat 11, Lewedorp.
8. mevr. L. Rabouw-v. Deventer, Anna Melortlaan 13, Ouden-
In de meeste hengelsportzaken worden vele verschil
lende soorten nylon te koop aangeboden. Iedere henge
laar heeft zo de gelegenheid die vislijn te kiezen welke hem
het meeste aanstaat.
Er zijn dan ook enkele tientallen merken nylon te koop,
maar het gekke is dat er maar enkele nylonfabrieken zijn (4
a 5) die vislijnen produceren. Voor de meeste fabrieken is
het produceren van vislijn zelfs maar van gering belang.
Het is daarom logisch te veronderstellen dat er kwaliteits
verschillen optreden.
Waar die kwaliteitsverschillen vandaan komen hebben wij
laatst kunnen ondervinden bij een bezoek aan de Plate Bonn
Gmbh fabrieken te Bonn Duitsland. Deze fabriek produceert
onder meer de bekende Platillijnen. Deze lijnen genieten te
recht bij de hengelaar een grote populariteit. Men gaat bij
Plate-Bonn dan ook niet over een nacht ijs waar het het maken
van vislijnen betreft. Men ziet hier de vislijn als een van de
hoofdprodukten. Men is er op gespitst een zo goed mogelijke
vislijn tegen een aannemelijke prijs te produceren. Tijdens een
rondleiding werd ons duidelijk dat er meer aan vast zit dan zo
op het oog is te zien.
Om verschillende eigenschappen in de vislijnen te kunnen
onderbrengen, produceert men eerst uit verschillende polya
miden verder gespecialiseerde grondstoffen. Elke grondstof
(co-polyamide) brengt een bepaald aantal eigenschappen
mee, welke later in de nylonlijn zijn terug te vinden. Iedere
grondstof kan eigenschappen bezitten als: hoge of juist geringe
trekvastheid, hoge knoopvastheid, geringe wateropname,
gladde oppervlakte, hoge stootvastheid e.d Dit alles en meer,
in tientallen variaties.
De grondstoffen worden in een ketel opgesmolten en naar
een autoclaaf geleid waar onder wisselende temperatuur en
druk een polymeer ontstaat. Hierna wordt de verhitte vloeistof
via een pomp als een dikke draad door een waterbad geleid. Na
afkoeling verkorreld men dit produkt. Het draagt nu de naam
granulaat, welke het uitgangsmateriaal vormt voor de verdere
produktie van de nylon vislijn. Het granulaat, welke al bijna
iedere eigenschap bezit welke in de te vormen lijnen naar voren
zullen komen, wordt verder verhit om het teveel aan water te
doen verdampen. In vloeibare toestand wordt nu de massa
dooreen plaat geperst met tot op duizendste m.m. nauwkeuri
ge gaatjes. De draden worden via een waterbad gekoeld en
verder via een aantal verwarmde rekmachines op de gewenste
dikte gebracht. De nylon wordt verder op reuze spoelen gewik
keld.
Tijdens het gehele proces wordt nauwkeurig gemeten hoe
de dikte van de lijn verloopt. Men let daarbij op afwijkingen van
enkele duizendsten milimeters. Iedere afwijkende dikte wordt
onmiddelijk vastgesteld. Is dat niet binnen bepaalde toleranties
dan vliegt de lijn eruit, onverbiddelijk. De keurig opgespoelde
klosjes nylon in de winkel zijn het uiteindelijke resultaat.
De verschillen in kwaliteit van de nylonlijnen worden veroor
zaakt door de samenstelling en de toleranties die de producent
wenst toe te staan. Aan u de keuze! Over het algemeen is maar
één zaak van belang. Koop de soort nylon waar u de beste
ervaringen mee heeft! Verder is goedkoop vaak duurkoop.
Alleen goede lijnen zijn altijd goedkoop!
