„FASCISME IS
KERNBEGRIP IN
DE VERLOSSING
Sjoerd
Kuyper: verhalen voor d
e jaren tac
htig
SuÜmmm
De nieuwe realistische toneelstukken van regisseur Antes» Uitdehaag
KUNSTEN AARS NIET Dl
JS V
AN C
>E
V
AKB<
O
IMP
-
loei
E CLOWI
3IMI
II
vrij
uit
te te te?
ota bene
I „Echte regie-assistenschappen bij het toneel bestaan in Nederland niet. In feite ben je produktie-
I assistent, die krukken aansjouwt voor de regisseur", aldus Antoine Uitdehaag, die overigens zijn
assistentschap bij toneelgroep Centrum best als positief ervaren heeft. Is de leerschool om regisseur
Ie «orden al zeer smal onderbouwd, nog problematischer wordt het als je de ambitie hebt om
I toneelschrijver te worden. Doch het feit, dat Antoine Uitdehaag uit Tilburg momenteel in Amster-
dam zijn tweede produktie voor Poëzie-Hardop regisseert en de mededeling dat komende week in
[Tilburg zijn toneelstuk „De verlossing" in première gaat, laten vermoeden dat hij, op zijn minst
gesproken, goed op weg is om de ambachten van regisseur en toneelschrijver onder de knie te
krijgen. Hoe speelt hij dat klaar.
oneel
oek
Toneel, publiciteit en geld
Citroen bij benadering
Buma is ook goed voor u
Poëzie en de harde dood
Sojabonen voor verlichten
Opera-Operette gala
Dichtersfestival van een ton
fy~
m
Ï3E0
ah (1521 brt) en
Lafumina
t) in de Pas van
V' V'
¥Kv>
.W-V
■C
v4-
i-v. -- f" ;r jt'-.
••.•ril"
V'J.
<lV,
K#
v T.,1 V>i
I s'ATFILM heet het filmfes-
tivaj dat voor de derde keer m
Lterdam gehouden wordt
"u27_30november. Iedereen
tan daarvoor zijn 8 of 16 mm
J film insturen. Er is geen voor-
"El.VDH OVENS Mannen-
voor bestaat op 6 oktober 75
I aar met feestconcert in POC.
1 Daarbij de wereldpremière
van Stabant Mater van zijn
dirigent Jacques Wijnen.
J TURKSE middag met mu-
I ;iek en zang op zondag 7 okto-
I berin De Doelen te Rotterdam:
I nm 14 uur.
1 VOORRONDEN voor Ca-
maretten '79 worden op 26 en
1 oktober in Delft gehouden.
Nederland een paradijs voor
kunstenaars? Kom nou, zegt de
KONW; enkele jaren geleden
was de kunstbegroting van de
stad Bremen even groot als de
Nederlandse kunstbegroting
van CRM. Er is dus in Neder
land - en niet enkel financieel -
nog wel wat te verhapstukken
in de wereld van kunst en cul
tuur. De KONNW, wat staat
voor Kunstenaarsorganisatie
NW, is de lattste jaren opmer
kelijk actief geworden en
kwam deze week uit met een
brochure in klatergouden kaft
met de titel: De clowns van de
FNV?. - over de positie van de
kunstenaar; een uitnodiging
tot discussie. Een bescheiden
vakbond/bedrijfsbond met
3600 leden, zonder vrijgestel
den en zonder betaalde be
stuurders, maar wel met zijn
eigen zegje. Het ligt voor de
hand, dat mensen die op zo'n
specifieke manier met het
culturele leven bezig zijn met
een geheel eigen inbreng kun
nen komen: het vraagteken
achter de titel van het boekje
wijst erop dat ze serieus geno
men willen worden.
In dit gouden boekje wordt
niet alleen de eigen leden maar
alle boeren, burgers en bui
tenlui vertelt waarmee de
KONW bezit is; wil men dui
delijk maken, dat „in het
vreemde, vaak met argusogen
bekeneeken, wereldje van de
kunsten en de kunstzinnige
vorming dezelfde problemen
spelen als bij hen". Heel actu-
eel: „Radikaal zal het werk
bijvoorbeeld in tijdsduur en
beloning aangepast moeten
worden aan de eisen van de
kulturele meerderheden van
ons volk. De vrouwen, de jon
geren, de gedoodverfde ar
beidsongeschikten, neerge
drukt als inaktief, sociaal
zwak.. Ternauwernood zal de
werktijdsverkroting (35 uur)
gerealiseerd zijn of de 30-urige
werktijd zal zich aandienen.
Als de vrouwenbeweging - een
bij uitstek kultureel ver
schijnsel - haar volledige bij
drage aan de veranderingen
zal kunnen geven, en er in
plaats van 200.000 zo'n twee
miljoen arbeidsplaatsen moe
ten komen, dan is zo'n 3G-urige
werkweek geen oplossing
meer. Dan wordt vijf uur per
dag een noodzaak..
Eindelijk wordt in alle ge
twist rond „werkloosheid" het
begrip werk eens een beetje op
de helling gezet, door acteur
Hans Boswinkel en de zijnen,
die voor dit gouden boekje ver
antwoordelijk zijn. Uiteraard
wordt er verder in dit geschrift
informatie gegeven onder meer
de interna organisatie, werk
terreinen, arbeidsvoorwaar
den-overleg; democratisering
in de kunstwereld en kunste
naarsbeleid (wat moet er met
de BKR gebeuren?) Opgemerkt
wordt onder meer: „Met een
ongerust hart kan gezegd wor
den, dat de arbeidsvoorwaar
den in de sector kunsten in een
duidelijke achterstand zitten.
Eén mogelijke oorzaak van de
achterstand is: de verdeeld
heid onder de kunstenaarsor
ganisaties. Een andere oorzaak
ligt in de benarde positie die de
kunsten innemen in de sa
menleving.. De Kunstenaars
mogen in deze maatschappe
lijke ontwikkeling hun speci
fieke (voortrekkers) rol niet
ontkennen of ontlopen", zo
wordt gezegd.
De brochure is verkrijgbaar
bij de KONW, Passeerders-
gracht 32 Amsterdam (020 -
220025).
- *«3
r geleden schreven
Stem over een
op de Wester-
In „Wachten op de
Idsdien is er weinig
B, behoudens wat
in de marge. Zo
It Terneuzense ha
leen loodsdwang in
Ir territorium: De
Tihaven en Rijks-
It bouwt hard aan
[eerspost voor de
lise haven.
Vesterschelde zelf is
meeds een ongeor-
Jm en komen van
[waarvan de lading
1 is. Zelfs de auto-
[eten van elkaarniet
[en, zoals onlangs bij
[ring van de Lafumi-
le rijkspolitie te wa-
;ens wist, dat Rijks-
at al een onderzoek
rrovinciaal bestuur
en na „de klap" op-
ïiddels een rampen-
Op de Nieuwe Wa-
vorden zelfs de pa-
eggestuurd als er een
er opvaart. Op de
chelde vaart alles
door: binnenvaart,
ten, veerboten en
nten. België heeft
ast om maatregelen
■n. De onwetendheid
ef. Wat te denken van
fonisch verzoek van
Igisch consulaat in
am aan de VMZ (Ver-
Milieuhygiëne Zee-
m informatie te geven
•t vertrouwelijk rap-
■an het Nederlands
:m Iiistituut. Een
id die bij een actie-
e rade gaat!
/ijl loodsen, slepersi
otbemanningen
n die hun brood op "e
verdienen, waarschu-
oor gevaren, is de bur
ster van Terneuzen
0 inwoners) niet bang
ongelukken. Hij vcrj
t op hen die „studeren
cht af onder het mot'0,
al nog wel eens wat ge'
n op de Westerschei*
september 1977 lag
in Unity veertien dagCI1
inden op het strand van
and. Na twee jaar en
ig ongelukken in tie"
iden lijken we nog gee"
verder. Wachten we °P
ootste klap!
PAUL DE SCHIPPE"
Enige tijd geleden - bij het
[afscheid van de vorige gede
puteerde voor cultuur in
[Noordbrabant drs. Y v.d.
Werff - werd in het Bossche
provinciehuis de eénacter
„Opdracht" gespeeld. De op-
ïvallende en vaak nogal indrin-
[gende dialoog tussen een over
heidsfunctionaris en een un-
g bleek geschreven door
kntoine Uitdehaag. Ik had al
'eerder puntige teksten van
hem gehoord voor het cabaret
iHoeraak, dat hij samen met
|Jan Tervoort vormde en
warmee zè in '76 de eerste
prijs op Camaretten in Delft
haalden. Vorig jaar liet hij,
jsamen met de provinciaal to-
neel-adviseuze Ellie van Doo-
fen, een handleiding voor
amateurregisseurs „Ervoor en
tachter staan" verschijnen,
jht - zoals dat heet - in den
in een behoefte schijnt te
poorzien. Tenslotte si hij ook
|dramaturgiedocent aan de to
neelacademie in Maastricht.
Natuurlijk is het bij hem ook
pllemaal al op de kleuterschool
Begonnen; dat toneel. Bij wie
Biet? Maar hij herinnert zich
Bit die tijd toch een voorval,
fat naar zijn gevoel met zijn
fiotivatie voor dit vak te ma-
Ben heeft. Als „stout jongetje"
1® een toneelstukje moest hij
pn echte strooppot op zijn kop
hijgen en dan huilend naar
lijn toneelmoeder lopen om
[ervolgens bestraffend toe-
lesproken te worden. Hij deed
F' Prima, maar met de stroop
IP zijn hoofd rende hij midden
onder het stuk huilend de
school uit naar zijn echte moe
der. Antoine: „Wat me in
theater boeit is dat toneel en
werkelijkheid in elkaar over
lopen; dat op toneel verhevigd
wordt hoe je in het dagelijks
leven met elkaar omgaat. Op
gegeven moment weet je niet
meer of het nu werkelijkheid of
toneel is. Dat is het spannende.
Het benoemen van iets heft
vaak de scheiding op. Waarom
wordt je verliefd op iemand?
Ga je het opschrijven dan is die
verliefdheid al voor een stuk
Een echte kiek voor het to
neel kreeg Antoine (en velen
met'hem) in de periode dat hij
op het Oelbert-college/seme-
narie in Oosterhout zat. Tymen
Trolsky en Jaques v.d. Ven, die
momenteel literair aan de weg
timmeren, waren van zijn
lichting op dat college. Daarna
ging hij in Utrecht Nederlands
en theater wetenschappen stu
deren, zodat er uit hem een
echte doctorandus dramatur
gie gebloeid is.
,,Ik ben officieel dramaturg,
maar mijn aandacht ligt bij de
regie", zegt hij. Behalve bij
Centrum liep hij nog regie-sta
ge bij De Nieuwe Scène in
Antwerpen tijdens de bekend
geworden Mystero Buffo-pe-
riode. Antoine werkte nogal
met amateurgroepen, zoals
Arno in Den Bosch en in Oos
terhout en Tilburg. Zijn dra-
maturgie-lessen in Maastricht
kregen steeds meer integratie
met spelbegeleiding, zodat hij
momenteel samen met een an
dere docent bezig is met een
eindexamen-project van de
toneelschool
„D'r staat op een morgen een
vent van de gemeente onder
aan de trap van mijn flat, die
zegt dat hij iets moet repare
ren. Hij zou gebeld zijn. Ik zeg
van niets te weten. Er ontstaat'
een discussie en de man zegt:
Kan me niets schelen, dan
breek ik de kast bij je open! Ik
was daarover zo onthutst, dat
ik dat onmiddellijk op ging
schrijven in de vorm van een
toneelstuk. Dat was mijn eer
ste stuk: Opdracht. Als regel
schrijf ik naar aanleiding van
iets dat gebeurt, dat me bezig
houdt. Ik vind het heel moeilijk
om in opdracht te schrijven.
Toen Egbert van Paridon en
Carel Alphenaar van Centrum
mij met dit stuk in Utrecht za
gen waren ze zo enthousiast,
dat ik via hen de regie kreeg
van de produktie, die Poezie-
Hardop maakte bij het Unie
van Utrecht-gebeuren. En nu
ben ik bezig met het program
ma ,,Ik zei de ek" met die
groep; over psychologische er
varingen in de Nederlandse
literatuur. Daarvoor zit ik nu
vier dagen per week in Am
sterdam.
Het eerste „avondvullend"
stuk van Antoine Uitdehaag
Antoine Uitdehaaq: „Toneel is begonnen met pot stroop op mijn kop''.
gaat op 13 ('s avonds) en 14 ('s
middags) oktober in het Kul
tureel Sentrum in Tilburg in
première; gespeeld door De
Torenspelers. Het heet „De
verlossing" en is gebouwd op
een anecdotisch-, historisch-
en sociaal/actueel uitgangs
punt. Het thema doet me den
ken aan boeken van Louis
Ferron, die verlossing in rela
tie met het fascime geroman
tiseerd heeft. Antoine: „Dat is
typisch; ik ken die boeken niet,
maar fascisme is een kernbe
grip in mijn stuk". In een toe
lichting op het stuk wordt ge
zegd dat de mens in zijn le
vensstrijd zich kan verlossen
door de macht van de sterkste;
door zich te onttrekken a an het
wereldgebeuren; door te
vechten voor iets beters of door
verontwaardiging. Leven is
kiezen, maar keuze is tevens
angst. Angst kan leiden tot
agressie en fascisme. De aanzet
tot dit stuk is gegeven door met
de greep zelf te improviseren
op thema's.
Antoine Uitdehaag voelt
zich aangesproken door to
neelschrijvers als Lod. de Boer
en Arabal, door het „Hollands
realisme" zonder spruitjes
lucht, door spanning, plezier
en ontroering. „Werkelijks
goede dingen bestaan uit een
combinatie van deze gegevens.
„Ik wil wel iets zeggen, maar
niet dogmatisch. Wel con
fronteren. In dit geval hoe in
elk mens gevaarlijke tenden-
zen schuilgaan. Vormings
theater vind ik wel belangrijk,
maar simpel een scefie van een
staking opvoeren, („zo is dat")
vind ik niet interessant. Om de
kunst alleen boeit toneel me
ook niet. Ik wil met de werke
lijkheid iets doen; experimen
terend en stylerend. Die Ja
panse groep in het Mickery
Circuit, die heel realistisch een
kip slacht op het toneel is niet
zo'n gemakkelijk stuk. Ik wist
toen ik het schreef al, dat ik er
mee op de bovenbouw van het
middelbaar onderwijs of in
culturele centra terecht zou
komen.
Natuurlijk hoop ik eens door
het professioneel toneel ge
speeld te worden. Maar ik ben
ook nog blij met amateur groe
pen experimenterend bezig te
kunnen zijn. Echte toneel
schrijvers zijn er weinig in Ne
derland. Hoewel er op zolder
kamertjes heel wat neergepend
wordt. Ik weet dat er bij Cen
trum iedere week nogal wat
binnenkomt. Maar zo slecht!
Wat er voor amateurgroepen
aan stukken bestaat is een
treurigmakende hoeveelheid,
hoewel hier in 't Zuiden nogal
meevalt wat er gespeeld wordt.
Toneelavonden op het niveau
van biljartavonden met oubol
lige stukken mogen, maat met
toneel heeft het weimg meer
van doen; het is namaak en on
echt. Een andere doem voor
amateurs is om van de buiten
kant te streven naar professio
neel optreden - ja, zoals een
amateurschilder die probeert
te schilderen als een professio
nal -; dat is even onecht.
Momenteel is Antoine Uit
dehaag bezig „in opdracht
voor het openluchttheater
Hees wijk, het boek „De bende
van Jan de Lichte (1953) van
Louis Paul Boon te bewerken
„Ik wil er een soort drie-stui-
ver-opera van maken John
Kooien uit Breda maakt er mu
ziek (liederen) bij. Ik probeer
daarbij te ontkomen aan een
ontwikkeling, die ik momen
teel ook gevaarlijk vind: de
knopoog naar het publiek met
een soort verstandhouding die
wil zeggen: dat hebben we al
lemaal al gehad; we weten het
zo langzamerhand wel. Toch
leeft het toneel op dit moment
weer aardig op. Antoine is dan
ook nog free-lance medewer
ker aan het Brabants Centrum
voor Amateurtoneel en speelt
zelf mee in de in Utrecht ge
stationeerde toneelgroep voor
kinderen met de naam „Soep-
groep" die momenteel in ons
land en België furore maakt.
Dat is werkelijkheid van An
toine Uitdehaag die toneel
heet.
HENK EGBERS.
I ?an mijn onlangs overleden
Poeder erfde ik de piano.
ffc.T.orgen kwam de pianos-
f mer, want het instrument
fs jaren in toon gezakt. Op de
l«^W,0e'sen s'ond een naam
(schreven: Peters. Ikherinner
Flde blinde Peters, die blin-
l P'anostemmer in Hengelo,
IiJj orteplaats van mijn
lan ri'vertel het verhaal
Pianostemmer van deze
Eu0, E'n ga naar mijn
Ifrh ,an?er Pak de nieuwe
llivni Undel van SJOERD
|pPER: DE GLAZEN KA-
[22 il1'!8 De Bezi8 Bij -
L - d), begm aan het verhaal
r ogen van Christus". En
r Kom 1I5 na enkele bladzij.
iYitv«e^en' blinde pianos-
toner! Ut weet het. ik ben
no en'8e die dergelijke
^ktreffers" (of is het
meemaak. Er zijn zelfs
Reft or Jung bijvoorbeeld
]u er sterke dingen over ge-
|aeene",i Jei kunt zelfs af_
let a ezer: wat heb ik
lak,.,!?ne!Tanng van iou te
L a' Bat kun je je dan ook
agen bij dit boek van Küy
per, want wat is daarin aan de
hand? Wist het maar; heb al
leen vermoedens. Ik denk dat
het ook met mijn vertelde er
varing van doen heeft.
Sjoerd Kuyper
Wanneer een schrijver een
verhalenbundel de titel mee
geeft van een van zijn daarin
opgenomen verhalen dan ver
moed ik dat daarin de sleutel
ligt voor de grondtoon van zijn
schriversbestaan in dit boek.
De glazen kamer bevindt zich
ergens in een Duitse boerderij.
Die kamer bevat veel docu
mentatiemateriaal in boek,
band, map, film, ecetera over
de voorbije jeugdjaren van de
ik-figuur, die als de auteur in
Noordholland opgroeide., („de
enige vraag die me werkelijk
kwelde was waarom Willem
mij had willen confronteren
met wat misschien mijn on
smakelijkste herinnering was.
En waren de beelden die mijn
fantasie vervangen hadden de
waarheid geweest?") De ver
halen van Sjoerd Kuyper lij
ken met te zoeken naar een or
dening in zijn eigen bestaan;
flarden van heden en verleden
spoelen over elkaar; tijden
verspringen; mensen proberen
uit hun schizofrenie, gesple
tenheid te kruipen.
Doordat de schrijverzelfnog
maar moeilijk greep krijgt op
de kluwen van het leven, kan
het niet anders of de construc
tie van de verslagen of de ver
halen wordt artificieel en de
verwarring van de lezer wordt
alsmaar groter. Er wordt naar
mijn gevoel teveel bij de lezer
verondersteld. Ik ga dan zoe
ken naar grapjes en trucjes en
glimlach bij een uitdrukking
als „Victor de voetballist"
(maar dat is dan weer incrowd)
of meesmuil bij flauwe grapjes
over God die nieuwe gordijnen
moet kopen en denk dat je
zoiets maar aan een studen
tenblad met overlaten. Toch
zijn dat zijsporen want er is
best iets meer aan de hand in
zijn verhalen. In zijn eerste
dichtbundel (Ik herinner mij
Klaas Kristiaan) schreef
Sjoerd de zin: „Alleen wie te
rugkeert naar het huis van
moeder kent het handschrift".
Dichtbij staat die andere zin:
„Ik schrijf oefeningen van de
hartslag". Ik denk dat hij
daarmee in deze eerste verha
len nog steeds bezig is. Alleen
vertoont de cardiogram een
nogal onrustig beeld.
De bundel opent met De
kortste nacht, waarin Jan-
Jaap twaalf jaar wordt. In het
zelfde verhaal wordt je dan ge
confronteerd met een nogal
realistich naar spruitjeslucht
geurende scene en een drome
rig hallucinerende gebeurte
nis, waarin glas een rol speelt
(wat meer gebeurt in zijn an
dere verhalen). Maar beide
elementen kan ik als lezer
moeilijk bij elkaar krijgen.
Toch blijkt zijn manier van
schrijven „even wennen" op
genomen worden in..
Ook bij het tweede verhaal,
De brief, waarin hij een naar
mijn gevoel knap gevonden ge
geven van een tekening in re
latie met jeugdherinneringen
brengt, hield ik een afstande
lijk gevoel als lezer. Pas echt
beet kreeg ik bij De bijk,
waarin de korte scene voor mij
grijpbaar werd; maar nog meer
bij De ogen van Christus.
Hoewel het verhaal van het in
Engeland zwervende Neder
landse meisje zeer mtuitief
geschreven lijkt wordt het
fragmentarische karakter
functioneel in een totaal gevoel
van eenheid; een andere een
heid dan een geconstrueerde.
Zo werden de verhalen van
Sjoerd Kuyper „bij gebruik"
na een wat moeizame start,
toch- beleefbaar. Ze zouden
best eens een goede aanzet
kunnen zijn voor een eigenzin
nige manier om uit de verhalen
met het burgëlijk realisme van
de zeventiger jaren te komen.
Verhalen voor de jaren tach
tig? Opgemerkt kan nog wor
den dat Sjoerd Kuyper afge
wogen formuleert. Om weer
met de pianostemmer te eindi
gen: ,,De blinde pianostemmer
tikte met zijn stok tegen de
muren en raasde jubelend over
de weg, zijn stok wentelde als
waanzinnige helikopterwie-
ken boven zijn hoofd, zonder
aandacht te besteden aan het
nachtverkeer stak hij dë straat
over naar de club".
HENK EGBERS
1913 tot 1978 zijn ontwikke
ling laten zien. Het boekje kost_
24 en in een luxe uitgave
(met een gesigneerde litho)
150.
Financiële nood was oorzaak en aanleiding om de vormgeving
van het verenigingsblad van het Nederlands Centrum voor
Amateurtoneel te veranderen. Het blijkt geen achteruitgang.
„Skript" zal nu vier keer per jaar verschijnen. De helft van de 24
pagina's nu is gewijd aan verslagen over het chaotische congres
met 24 landen rond het amateurtoneel in Bulgarijë en verder
onder meer informatie over prof-toneel, dat mogelijk de ama
teurs wat te bieden heeft. Als extra bijlage een catalogus van
verkrijgbare toneelstukken. Bij het NCA, postbus 64 in Maarssen
zijn voor 3 losse nummers en voor 15 een abonnement te
krijgen. Ook het Brabants Centrum voor Amateurtoneel heeft het
tobben met de publiciteit proberen op te lossen door het tijd
schrift Dialoog te vervangen door een gedrukt vouwblad met
dezelfde naam. Verzonden vanuit België hoopt men zo goedkoper
uit te zijn. Het informeert op een bondige wijze over voorbije,
actuele en toekomstige activiteiten. Privé is het „tegen geringe
vergoeding" en dat is dan onduidelijk te bestellen bij BCA post
bus 606 AP Tilburg.
Er staat niet bij of de uitge
verij Pelikaan in Deurne op
gericht is ter gelegenheid van
de expositie Paul Citroen, die
momenteel aldaar in De Wie-
ger te zien is. Het zal wel een
toevalligheid zijn dat De Peli
kaan nu als eersteling het
boekje „Bij benadering Paul
Citroen' op de markt brengt.
Het is samengesteld (door wie
staat er niet bij) uit teksten van
Citroen zelf, die hij in de loop
der jaren schreef over de kunst.
Hij komt eruit als een wat re
lativerend man, die het kunst-
gebeuren mat argwaan be
kijkt. Hij zegt bijvoorbeeld dat
de schilderkunst van Mon
driaan berust op integriteit en
dat hij daarom zó nooit zal
kunnenschilderen..! Hetmeest
interessant vind ik de elf teke
ningen van Citroen, die vanaf
De Buma, de organisatie die zorgt dat musici kunnen genieten
van hun auteursrechten, wordt steeds actiever naar het publiek
toe. Mogelijk hebben sommigen van u al opgemerkt dat in sa
menwerking met het Nederlans inpressoriaat een serie van drie
concerten met Nederlandse Kamermuziek van 1900 tot heden is
opgezet. In Breda vond eind augustus het eerste concert in den
lande uit deze serie plaats. Op 14oktoberen 18november vinden
aldaar in de Beyerd het tweede en derde concert plaats. Verder
doen Alkmaar, Arnhem, Groningen, Haarlem, Leeuwarden,
Nijmegen en Rotterdam mee. Op het prgramma staat o.a. muziek
van Van Lier, Landré, Kox, Van Hemel, Ponse, Andriessen,
Schat, De Leeuw en Loevendie. Onder de uitvoerenden bevinden
zich, Polo de Haas, Gaudeamus Kwartet, Henk Westhiner, Mia
Dreese, HarrieStarreveld, Remy Baudeten Zoltan Benyacs Ver
der wordt onder het motto muziek voor een Piek iedere vrijdag
avond in culturele centra van Amsterdam (Bellevue), Amster
dam, Hilversum, Haarlem en Alkmaar 151 half-uur concerten
met actuele muziek door 40 musici gegeven (conservatoriumstu
denten).
Gevoelens, die je dreigen te verstikken kunnen omzetten in
woorden of andere expressievormen naar buiten, is een bevrij
dende bezigheid. Poëzie is bijvoorbeeld voor vele zo'n daad van
verlossing. KarinaBaggermans uit Nuenen verdichtte het verlies
van een van haar kinderen, een dochtertje, in een bundel met de
titel „Een lied als jij". Het gaat daarbij meer om een soort ritmi
sche proza dan om wat gewoonlijk onder dichten verstaan wordt;
maar dat is vaak te doen gebruikelijk op dit moment. Het verlies
wordt ongezet in romantisch gekleurde beelden en symbolen die
mogelijk op een „buitenstaander" wat zwaar aangezet overko
men. hoewel aan de zuiverheid van de teksten niet getwijfeld
hoeft te worden. Waarschijnlijk zullen anderen zich herkennen
in een tekst als: „Ondanks je sterven/ ben je er.// Sterven is
bevestiging/ van leven.// Tijdloos/ ben, als de getijden/ van wa
ter/ dat telkens opstijgt/ en weer daalt.// In cirkels/ is het leven://
nog gaan sterven// en aankomen:/ op reis geweest". De bundel
wordt voor 15 uitgegeven door Dimensie, Rotterdamstraat 82,
B-2000 Antwerpen.
Een nieuwe uitgeverij „voor Tijd en Verlichting" met de naam
Sirius en Siderius in Den Haag dient de soja-cultuur met de
uitgave van een boek van Dorothea Van Gundy Jones: Het soja-,
bonenboek - koken met soja. Daar moet je niet zo min over
denken, omdat de sojaboon als zo oud is als er van beschaving
sprake is. Driehonder recepten dienen een gezondheid bevorde
rende anti-frites en mayonaise-cultuur. De verstoppingen in je
hersens worden daarmee opgeheven, zodat je open zult staan
voor andere uitgaven van Sirius en Siderius, zo als het boek De
Elfen komen (met echte foto's van echte elfen) en het meester
werk De wonderlijke avonturen van Oom Labijn van Heath Ro
binson (een beetje Don Quichotte, Odysseus en baron van Mun
chausen tegelijk).
Het geheim waarom bepaal
de melodieën en koren uit wat
„klassieke" muziek heet ge
weldig populair worden is
maar moeilijk te doorgronden.
Feit is dat titels als Vilja Lied,
Wolga Lied, Zigeunerkoor,
Soldatenkoor of een Miserere
onverslijtbaar lijken. Op het
label GIP-21 91 001/2 heeft
Dureco zo'n dertigtal num
mers uit het ijzeren repertoire
op twee l.p.'s bijeen gezet on
dersteund door namen als Ru-
dolf Schock, Mario Lanza,
Christina Deutekom, Annelies
Rothenberger, Joan Suther
land, Guiseppe Di Stefano et
cetera. En de persing is ook nog
tamelijk redelijk. Als de bin
nenkant van de klap-hoes niet
gebruikt was voor reclame,
maar voor informatie en de
stomme titel „TV-elpee" ach
terwege was gebleven een bij
na volmaakte presentje voor
liefhebbers, die beschikken
ovér tranen.
Christina Deutekom
In de Melkweg te Amsterdam en in 't Hoogt te Utrecht wordt
van 8 tot en met 14 oktober het tweede internationale dichters
festival „One world poetry" gehouden. Meer dan vijftig dichters
uit binnen- en buitenland nemen hieraan deel. De openings
avond met alle dichters is op 8 oktober in Paradiso in Amster
dam: de afsluiting, een muzikaal-poetische marathon, op 14 ok
tober in de Melkweg. Vorig jaar september werd in de Kosmos in
Amsterdam het eer6te internationale dichtersfestival gehouden.
Op grond van het artistieke succes, aldus de organisatoren, werd
de stichting One world poetry in het leven geroepen, die dit jaar
voor de organisatie tekent. Er is bij de gemeente Amsterdam een
subsidieaanvraag ingedien voor 28.000 gulden. De totale kosten
worden geschat op ongeveer één ton.
