ia twee Jaar en twintig ongelukken „FASCISI KERNBEI DE VER De iwuwe Walmens Warboel Een schroothandelaar zou er best een filiaaltje kunnen beginnen. Ergens langs de Westerschelde. Het liefst bij Terneuzen. Dat ligt lekker centraal. De scheepvaart op de rivier levert er oud ijzer per ku bieke meter, bijna op af spraak. En... zijn de tijden wat mager: ga dan eens langs bij Rijkswaterstaat. Op de sluizen ligt altijd wel wat. Die vent is gek zul je zeggen. Nou, toch niet helemaal. Kijk maar in het orderboek, vanaf decem ber vorig jaar! Eerste bestelling, 29 de cember 1978: Het Japanse autoschip Blue Hawk (14.000 brt) ramt met een formida bele dreun de Noorderbrug over de Terneuzense West- sluis. Het kunstwerk is total- loss. Het wegverkeer tussen Oost- en West-Zeeuwsch- Vlaanderen is sindsdien pe riodiek verlamd. Tien maanden waterver keer op de Westerschelde en in de Terneuzense havens. Twintig aanvaringen, stran dingen en rampartijen. Ge lukkig geen doden, maar wel tijd om eens even stil te staan bij al dat ge-vaar. Tijd ook om eens de balans op te ma ken van tien jaar praten over de veiligheid op de Wester schelde. 7 Januari '79. De Russische gastanker Georgi Kersc komt op de rede van Vlissingen in aanvaring met het Spaanse vrachtschip Saint Jordi. Er is alleen wat blikschade. Een slechte dag voor onze schrootboer. De Westerschelde is diep vaarwater. Per jaar vinden er 50.000 scheepsbewegingen plaats, alleen al in de sector zeevaart. Om ook grote sche pen, tot 70.000 ton toe te kunnen laten in Antwerpen moet de rivier op een diepte van elf meter worden gehou den. Daarom baggeren de Belgen zichzelf de blubber. Continu zijn er twee of drie zuigers aan het werk. Grote gevaren voor de scheepvaart zijn de vele bochten en de dwarsstromen, die de sche pen uit het hoofdvaarwater kunnen duwen. 17 Januari '79. Het Britse containerschip Cast Seal (29.844 brt) raakt aan de grond in de bocht van Bath. Het schip loopt roerschade op en wordt vlotgetrokken door sleepboten. De Westerschelde munt uit door het gebrek aan regle menten. Er is geen loods- dwang, wel een loodsplicht. Dat betekent dat bijvoor beeld schepen met gevaarlij ke lading aan boord wel be talen voor een loods maar 'm niet altijd aan boord hoeven te nemen, hetgeen nog steeds gebeurd. Die loodsdwang is er op de Nieuwe Waterweg wel. Er is geen meldings plicht voor gevaarlijke stof fen. Vaarbeperkingen bij slecht zicht ontbreken even als een centrale meld- en re- gelkamer voor de verkeers- begeleiding. 20 JANUARI '79. 20.28 uur. Het Japanse autoschip Jinei Maru, op weg naar Gent, ramt in de Pas van Terneuzen de Engelse coas ter Cargoliner 4. Met schade aan bakboord kan het kleine schip doorvaren. Dezelfde dag 20.38 uur: De Jinei Maru boort zich in de Poolse vrachtvaarder Zomasc. Het schip zinkt binnen een kwartier. De 56 opvarenden worden in een snelle actie ge red. Dat alles gebeurt in dichte mist. Al jaren is er overleg over de veiligheid op de Wester schelde. Binnen de zoge- De Liberiaanse Lafumina na een kop-op-kop aanvaring met een coaster. E1BEB Het wrak van de Poolse Zomasc. Het schip zonk binnen een kwartier. De Duitse Ludwig ramde met de achtersteven de oceandock-steiger van Dow Chemical (Foto Ton de Braassem, Dow Chemical). naamde Permanente Com missie, bij Rijkswaterstaat, bij het Loodswezen en on derling. Het grote knelpunt bij het opstellen van een nieuw Vaarreglement Wes terschelde is steeds het Tractaat van 1839, waarbij Nederland aan België een vrije doorvaart over de Wes terschelde garandeerde. Veel maatregelen die Nederland suggereert worden als be lemmering van de vrije door vaart terzijde geschoven of „in beraad" genomen. Een van de belangrijkste resul taten tot nu toe is een anker- vrije vaargeul voor de veer dienst Vlissingen-Breskens. De rivierloods Henk Wijnja uit Hoek, die zich veel met de veiligheidsmaterie bezig houdt heeft daar wel een ver klaring voor. Wijnja: „De veerboot is een van de weini ge punten waar de walmens in aanraking komt met het water. Die boten hebben eens een paar keer op een anker ketting van een zeeschip ge zeten of een duwtje gehad. Verrek zeggen de heren die 't voor 't zeggen hebben dan: M'n koffie viel van tafel. Da's poeplink. Daar moeten we wat aan. doen. 't Is gewoon het onbegrip, want het risico dat er bij de Oranjemolen voor Vlissingen een tanker ontploft is veel groter. Dan is half Vlissingen weg. Maar daar doen ze niks aan". 26 JANUARI '79. Opnieuw raakt een autoschip de nu Veertien dagen brandend op het strand van Cadzand, de Griekse Attican Unity. kapotte brug over de West- sluis. Het is de Zweedse Tra- viata, die het verbogen ge vaarte even „streelt". Inmiddels heeft Rijkswa terstaat verordonneerd 'dat de logge huizenhoge auto schepen niet meer opgeschut mogen worden als het harder waait dan Beaufort 5. Ook moeten er vier sleepboten aan en de kapitein is ver plicht twee loodsen aan boord te nemen. Een tijdje gaat het goed, maar bij windkracht 6 komt de vrije doorvaart naar België, Gent in dit geval, in het gedrang. De Gentse haven trekt aan de bel bij de regering in Brussel als half maart een autocar rier moet blijven wachten. Brussel belt naar Den Haag. De maatregelen van Rijks waterstaat worden terstond aanbevelingen. Op de West- sluis is onlangs de balustrade van het bedieningsgebouw gesloopt. Deze ligt namelijk in de gevarenzone: de brede „overhang" van de auto schepen. Insiders steken hun angst dat vandaag of morgen ook de nog resterende brug aan flarden wordt gevaren, niet onder stoelen of banken. 26 Februari 1979. In dichte mist vindt op de rede van Vlissingen een aanvaring plaats tussen de Noorse ethyleentanker Vasco da Gama (5 611 brt) en de Griek se ertstanker Gardufalia (11.388 brt). De boulevard wordt door de politie ont ruimd wegens explosiege- De kans dat er op de rede van Vlissingen een ongeluk gebeurt met een gastanker is zeven keer zo groot als op de Nieuwe Waterweg. Die conclusie valt af te leiden uit een nog steeds vertrouwelijk rapport van het Nederlands Maritiem Instituut in Rot terdam. Voor wat betreft de gewone zeevaart is de kans dat er op de Westerschelde iets gebeurt „slechts" dubbel zo groot als op de vaarweg naar Rotterdam. In de vijf jaar tussen 1971 en 1976 tel de men op de Westerschelde 106 aanvaringèn en 113 strandingen. Op de Nieuwe Waterweg vonden in de pe riode 1966-1975 84 aanva ringen plaats en tussen 1971 en 1975 in totaal 61 strandin gen. Bij slecht zicht is de kans op aanvaringen in het gebied ten westen van de Sloehaven, een soort „parkeerplaats" voor zeeschepen, 1 op de 700 scheepsbewegingen. Houdt men daarbij rekening met het feit, dat er 's nachts vaak dubbel zoveel verkeer op het water is als overdag, dan realiseert men zich welke ri sico's die ongereglementeer de vaart met zich meebren gen. 1 maart. De Noorse Hir- ma raakt met machineschade op drift op Vlissingen rede. Sleepboten brengen het 1600 ton metende schip weer op haar plaats. 2 maart '79. Het vracht schip El Jen (6469 brt) loopt op de Spijkerplaat en moet losgetrokken worden. 3 maart '79. Op de brug van de Panamese Karrabio (3318 brt) weigert de „achteruit". Het schip boort zich in de zuidelijke binnendeur van de Terneuzense zeesluis. Scha de 1,5 ton. Goede dagen voor Jan de Oudijzerjutter. De handel ligt op de stoep, maar de goe gemeente kijkt hoofdschud dend toe. Weer een kunst werk in de vernieling. 6 maart. Aanvaring tussen Britse tanker en Belgische zandzuiger in het Nauw van Bath. 6 maart. Duitse tanker Ludwig ramt Oceandock- steiger in de Braakman ha ven. Schade 5 ton. 26 maart. Bulkcarrier Aria op drift in de Put van Ter neuzen. 1 mei. Binnenvaarttanker Norbert aan de grond bij Hansweert. 14 mei. Binnenvaarttanker Astir vast in Put van Terneu zen. 28 juli. De Zwitserse Weishmehr verliest olie op de Lage Springer. 29 augustus. De Duitse Transexpress 52 verliest 20 ton stookolie na gestrand te zijn bij de Braakmanhaven. 19 september. Twee lich ters met vliegtuigbenzine aan de grond bij Hansweert. 20 september. De Argen tijnse Puerto Rocca (20.000 brt) zigzagt de Terneuzense haven binnen en dreunt tegen het remmingwerk vgn de toch al zo gepijnigde zeesluis. Schade 2 miljoen gulden. 24 september. Mayday- noodsein op de Westerschel de na aanvaring tussen Noor- van 5. De "Terneuzense havenmeester Groenhof bekijkt het resultaat klap: schroot per kubieke meter. zoveelste NATFILM heet het filmfes tival dat voor de derde keer in Rotterdam gehouden wordt van27-30november. Iedereen van daarvoor zijn 8 of 16 mm film insturen. Er is geen voor- I celectie. eindhovens Mannen koor bestaat op 6 oktober 75 jaar met feestconcert in POC. Daarbij de wereldpremière van Stabant Mater van zijn dirigent Jacques Wijnen. TURKSE middag met mu ziek en zang op zondag 7 okto- berin De Doelen te Rotterdam: om 14 uur. VOORRONDEN voor Ca- maretten '79 worden op 26 en 27 oktober in Delft gehouden. Nederla kunsten av KONW; was de kt] stad Bren Nederlanl van CRmI land - en t nog wel in de wer J tuur. De voor Ku NW, is d] kei ijk kwam dei brochure!* met de tifl FNV?. - i kunstena tot discul vakbond/f 3600 lede „Echte regie-assistenschappen bij het tonq assistent, die krukken aansjouwt voor de I assistentschap bij toneelgroep Centrum be te worden al zeer smal onderbouwd, nog toneelschrijver te worden. Doch het feit, da dam zijn tweede produktie voor Poëzie-Ha Tilburg zijn toneelstuk „De verlossing" gesproken, goed op weg is om de ambaclj krijgen. Hoe speelt hij dat klaar. se Bismallah (1521 brt) en Liberiaanse Lafumim (48.539 brt) in de Pas van Terneuzen. Drie jaar geleden schreven we in De Stem over een „Warboel op de Wester schelde" en „Wachten op de Klap". Sindsdien is er weinig veranderd, behoudens wat rommelen in de marge. Zo voerde het Terneuzense ha venschap een loodsdwang in voor haar territorium. De Braakmanhaven en Rijks waterstaat bouwt hard aan een verkeerspost voor de Terneuzense haven. Op de Westerschelde zeifis het nog steeds een ongeor dend gaan en komen van schepen, waarvan de lading onbekend is. Zelfs de auto riteitenweten van elkaarniei wat ze doen, zoals onlangs bij de aanvaring van de Lafumi na toen de rijkspolitie te wa ter niet eens wist, dat Rijks waterstaat al een onderzoek instelde. Het provinciaal bestuur kan alleen na „de klap" op treden middels een rampen- regeling. Op de Nieuwe Wa terweg worden zelfs de pa lingen weggestuurd als er een gastanker opvaart. Op de Westerschelde vaart alles kriskras door: binnenvaart, zeiljachten, veerboten en gasgiganten. België heeft geen haast om maatregelen re nemen. De onwetendheid lijkt troef. Wat te denken van het telefonisch verzoek van het Belgisch consulaat^ in Rotterdam aan de VMZ (Ver eniging Milieuhygiëne Zee land) om informatie te geven over het vertrouwelijk rap port van het Nederlands Maritiem Iftstituut. Een overheid die bij een actie groep te rade gaat! Terwijl loodsen, slepen- veerbootbemanningen el1 anderen die hun brood op d' rivier verdienen, waarschu wen voor gevaren, is de bur gemeester van Terneuzff (35.000 inwoners) niet ba»! voor ongelukken. Hij ver trouwt op hen die „studeren en wacht af onder het mot" „Er zal nog wel eens wat ge beuren op de. Westerschel de". In september 1977 lag Attican Unity veertien dage» te branden op het strand va' Cadzand. Na twee jaar" twintig ongelukken in tie' maanden lijken we nog get' stap verder. Wachten we <t de grootste klap! PAUL DE SCHIPFÖ Eruge tijd geleden - bij het afscheid van de vorige gede puteerde voor cultuur in I Noordbrabant dr-s. Y v.d. I Werff - werd in het Bossche I provinciehuis de eénacter I (.Opdracht" gespeeld. De op- I vallende en vaak nogal indrin- gende dialoog tussen een over- I heidsfunetionaris en een un- j derdog bleek geschreven door I Antoine Uitdehaag. Ik had al I eerder puntige teksten van I hem gehoord voor het cabaret I Hoeraak, dat hij samen met IJan Tervoort vormde en I waarmee zè in '76 de eerste ■prijs op Camaretten in Delft haalden. Vorig jaar liet hij, I samen met de provinciaal to- I neel-adviseuze Ellie van Doo- |ren. een handleiding voor lamateurregisseurs „Ervoor en erachter staan" verschijnen, laat - zoals dat heet - in den ■lande in een behoefte schijnt te Ivoorzien, Tenslotte si hij ook I dramaturgiedocent aan de to neelacademie in Maastricht. Natuurlijk is het bij hem ook gllemaal al op de kleuterschool pegonnen; dat toneel. Bij wie ft j aar hij herinnert zich 1 cue tijd toch een voorval, flat naar zijn gevoel met zijn potivatie voor dit vak te ma- en heeft. Als „stout jongetje" f een toneelstukje moest hij *en echte strooppot op zijn kop tjgen en dan huilend naar pin toneelmoeder lopen om Per volgens bestraffend toe fesproken te worden. Hij deed nn pri!?a> niaar met de stroop |P Z1^n "oofd rende hij midden onder school uil der. An| theater werkelijl lopen; dl wordt hl leven ml gegeven meer of t toneel is| Het bed vaak de wordt je Ga je het] verliefd over". Een e<| neel kre met'hen op het nariem I Trolsky I momentf timmere lichtingl ging hij f en theat deren, echte dl gie gebll „Ik be| maar i regie" Centrun ge bij Antweri geword| riode. Jertó*°nlangs overleden Fanm 'k de piano, -gen kwam de pianos- laer' want het instrument LvW?n *n toon êezakt. Op de elh! Sen stond een naam l-^en: Peters. Ikherirmer ie nia 'nde Peters, die blin- Pianostemmer in Hengelo, hoeder0?, Plaats van "ai" de ni VerteI het verhaal torsen u emmer van deze 'erleUa naar mijn S mur' Pak de nieuwe ;uypfn £del van sjoerd ier de glazen ka- 22 50?ug e Bezig BiJ De 'nd' glnaan het verhaal 'nek?! /3" Christus". En l?kd,ebladziJ- pnmji tl. bll?de Pianos- iet da' k Weet het: ik ben oevalsJ'V.P dergekjke ker'it fers (°f ia het keLmeemaak'Er ziin zelfs left er sterri5U^bijVOorbeeld fhreven t kt g6n °Ver ge' Jagen al, kunt Je zelfs af let deze lezer: wat heb ik aken' n?tVi?nng van jou te Praeen hl -]e je dan ook gen bij dit boek van Kuy- per, wa hand? leen vei| het ook varing Sjoerl Wanil verhale geeft v| opgena

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1979 | | pagina 32