Praten met merels De dorpspotentaten en nog? BAKEREN Dertig ja van de R Vrees voor vervolging genoeg om status van vluchteling te krijgen Goede ideëen van De Pous AFSCHEID W EVEIM UITBLAZEN Door hitte bevangen AFVALLEN Radio verboden CHRISTENEN IN TURKIJE Europool zwembaden gommans van de vinne bv uiieiwp.eem 1 Mis Typisch Angelica Poelmann 'n Ei hoort erbij 1Tpaeseeimd poes et th at si de poe larimcreide i binnenland buitenland MET WIM KOCK Richtlijnen door Harry van Mierlo Waarnemer Geweld Van der Stee: Alleen reclame voor eigen agrarische waar Bel: 077-20642* een klasse apart I' Deze plechtige old-timer werd get\ DE STEM VAN WOENSDAG 20 JUNI 1979 Gisteren kreeg ik onze correspondent te Rijen, Al- bert Karei, aan de telefoon. Hij had het artikel gelezen over het „taktische vernuft van twee merels" en vertelde me dat hij een bijna identieke ervaring met een merelfami lie heeft gehad. Hij bleek echter wel wat verder te zijn gegaan, want hij sprak met die merels, zei hij. Waarop ik, denkend dat hij een grapje maakte, be- weerde alleen met eek hoorns te spreken en dan uitsluitend wanneer ik boven m'n theewater was. Groene eekhoorns dus. Maar de heer Karei verze kerde mij dat het ernst was. Dat hij de merel-moeder in derdaad regelmatig had toe gesproken om haar te ver trouwen te winnen. Daarmee bereikte hij dat hij de moeder zowel als de jongen in het nest met de hand kon voeren, tenslotte zelfs zonder dat de vader daarvoor zijn schrille alarmroep aanhief. De heer Karei bleek meer ervaringen te hebben met het bepraten van dieren. Zo con verseerde hij met kanaries en met een jonge haas die hij wist te redden uit een door een maaimachine verstoord nest op de vliegbasis, nabij zijn woonplaats. Wat de merels betreft: die scharerelen nog steeds met hun uitgevlogen jongen rond in de tuin van de heer Karei zodat deze de hoop levend houdt op een tweede broed sel in hetzelfde nest. „Maar", zegt hij, „het kan ook zijn dat het mereipaar voor z'n nieuwe broedsel een ander nest opzoekt. De vo gels willen per slot van reke ning rust. Ze hebben mijn activiteiten weliswaar geac cepteerd, maar het kan best zijn dat ze daarbij gedacht hebben: laat die ouwe man nou maar, we kunnen nu moeilijk verhuizen, maar hiér nooit meer"! Q Het prestigeconflict als dorpsrel, bestaat dat eigenlijk nog? Het zal wel niet. Er zijn bijna geen dorpen meer en de dorpspotentaten zijn eveneens verdwenen. Sterke dorpsman nen worden tegenwoordig ge kozen en zijn daarmee geen echte potentaten meer, al zor gen ze nog steeds voor, meestal politieke, herrie. De echte klassieke dorpsrel was een conflict tussen twee potentaten waarbij de bevol king hoogstens stilzwijgend of door nering en arbeid gedwon gen partij koos. In mijn begin jaren als journalist heb ik nog zo'n conflict meegemaakt tus sen een pastoor (zeer veel po tentaten waren gewijd in die dagen!) en een voor die tijd ver lichte dorpsarts. De inzet was, geloof ik, de positie van een - waarschijnlijk naar de pastoor zijn zin ook te verlichte - wijk zuster van de kruisvereniging. Ook een klassieker is het conflict tussen twee mannen van het woord. De pastoor en de uitgever van de plaatselijke krant. Ik zou niet graag een tientje moeten neertellen voor elke pastoor die zelf z'n kerk- berichten ging stencillen omdat hij de drukker van Ons Nieuws- en Advertentieblad of de Klom penburger Nieuwsbode niet naar zijn hand had weten te zetten. Jen dergelijke titanenstrijd doet zich momenteel - en bij hoge uitzondering - nog voor in Ubachsburg, nabij het Lim burgse Voerendaal. Onze man aldaar meldt dat drukker Fober en pastoor Gruben het met el kaar aan de stok hebben ge kregen, hetgeen tot gevolg heeft dat de pastoor weigert nog langer teksten te schrijven voor bidprentjes die bij Fober worden gedrukt. Dat is allemaal erg vervelend voor zijn parochianen, want die zijn allemaal lid van de Voeren- daalse begrafenisvereniging en deze club heeft een bid prentjes-contract met Fober. Wil een Ubachsberger een door de pastoor geschreven tekst op het bidprentje van een gestorven dierbare, dan moet hij z'n „beeldekes" elders be stellen, buiten zijn eigen ver eniging en drukker Fober om. De heibel is begonnen met de voetbalclub. Die had ruzie met de pastoor omdat deze had geweigerd de H. Mis op te dragen in een feesttent, bij ge legenheid van de opening van een nieuw sportcomplex. In het plaatselijke blad „Onderons" nam drukker Fober het voor de voetbalclub op en bekritiseerde hij de houding van pastoor Grubben. De pastoor reageerde daar op door te weigeren de teksten van de bidprentjes korter te houden. Dat was nodig omdat de drukkerij de grootste moeite had de teksten in de beschik- bareruimte te wurmen. Toen de pastoor weigerde, deed de drukker wat elke vakgenoot zou doen: zlef inkorten. De pastoor was woedend en drukker Fober moet gedacht te hebben: ach, wat koop ik voor ruzie. Hij staakte het zelf in korten van de stukjes die te lang bleven. Het gevolg was dat hij onmogelijk kon voldoen aan de duidelijk in de tekst aangebrachte aanwijzingen waar met de nieuwe alineas te beginnen. Zo gingen de bid prentjes van de overleden Ubachsbergers veel te dicht bedrukt de deur uit. De pastoor zal op zijn beurt wel gedacht hebben-zo'n man weel weliswaar een heleboel, maar hij is géén drukker - dat Fober de alinea's expres ach terwege liet. Hij weigerde ver der nog tekstjes te schrijven voor bij Fober vervaardigde prentjes. Niet dat het me een praktische methode lijkt, maar in Cana da hebben militaire artsen die poolmanoeuvres meemaakten, vastgesteld dat de soldaten door de felle kou extra gewicht verloren. Met medewerking van vrijwilligers zijn de artsen, teruggekeerd op hun basis, gaan experimenteren. Ze kwamen tot de conclusie dat de soldaten een pond per dag verloren als zij zich twee uur per etmaal blootstelden aan een temperatuur van 40 graden onder nul. De Canadese toeristenindustrie, die van de proefnemingen hoorde, haakte in door bekend te maken dat er in het noord westen van Canada accommodatie genoeg is voor mensen die willen vermageren. Alleen.... in de zomermaanden is het er slechts 20 graden onder nul. Ongelovigen in Canada krijgen van de gelovigen nu de vraag te horen of ze ooit een dikke eskimo hebben gezien. Fober heeft de lezers van „Onderons", die uiteraard te vens lid zijn van zowel de be grafenisvereniging als de Heili ge Berbardus-parochie, in zijn blad tekst en uitleg gegeven. Pastoor Grubben verklaarde, desgevraagd door onze man in Ubchsberger: dat hij „Onder ons" niet had gelezen en dus ook niet kon weten wat Fober geschreven had, laten staan dat hij daarop kon reageren. En dat noem ik - ondanks mijn bescheiden ervaring met dorpspotentaten en hun presti- gerellen - nogeens een typi sche opmerking! Het is een wat traditioneel plaatje, maar toch wel weer eens leuk: een van koningin Elizabeths lijfwachten is flauw geval len en politiemannen snellen toe om de man weer op de been te brengen. Op de gezichten van de toeschouwers wisselen leedvermaak en mededogen elkaar af. De Nederlandse Stichting Geluidshinder heeft een „ver bodsbord" ontworpen, dat het lawaai van de draagbare radio op strand, hei en in het bos moet tegengaan. Een onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat tien procent van de recreanten in Nederland een portable radio meeneemt naar deze recrea tiegebieden, waarvan de helft van andere recreanten last heeft, zo staat in een proefbericht van de stichting. Op het bord staat „Verboden voor portables". Camping- en strand- exploitanten en andere recreatie-ondernemers kunnen het bord gratis bij de Nederlandse Stichting Geluidshinder in Delft verkrijgen. Het terugsturen van Turkse christenen die illegaal in ons land verblijven is onmenselijk. Het mag dan zo zijn, dat de Turkse premier zegt, dat deze mensen bij hun terugkeer geen strobreed in de weg wordt ge legd, in feite komen deze mensen in Istanboel terecht in een ghetto. Daar worden ze bedreigd met vervolging. Er is bovendien een schreeuwende armoede en in de opeenge pakte woningen heersen al lerlei ziekten. Wie het gezien heeft, zal in stemmen met de laatste zin van mijn vorig artikel: Eén jaar in de St. Jan in Den Bosch is beter dan één dag in Istanboel. Er is trouwens nog iets. Bur gers van de Turkse nationali teit die in een ander land om asyl vragen, kunnen bij terug keer naar Turkije gearresteerd worden en veroordeeld tot een gevangenisstraf-van maximaal 5 jaar, als bewezen kan worden dat zij zich bij hun asylaan- vraag beroepen hebben op het motief dat ze in Turkije aan vervolging zouden blootstaan, of op andere wijze „de Turkse staat in discrediet hebben ge bracht". Het is dus zo, dat niet alleen vervolging dreigt in algemene zin, maar ook een „rechtsver volging" die geen rechtsver volging is. Het Hoge Commissariaat voor Vluchtelingen van de Verenigde Naties, in Genève hanteert twee richtlijnen om te bepalen wie de status van „vluchteling" krijgen. Die richtlijnen zijn de Conventie van 1951 en het protocol van 1967. De conventie van 1951 beschrijft dat „gegronde vrees voor vervolging" de kern is van het begrip „vervolging". Het is dus niet zo, dat de ver volging een feit moet zijn, wil iemand ergens kunnen aan kloppen met het verzoek: help me, want ik word vervolgd; het is voldoende als iemand kan zeggen: ik heb gegronde rede nen om te vrezen dat ik ver volgd word. De opstellers van de con ventievan 1951 hebben terecht het criterium „gegronde vrees voor vervolging" genomen en niet de vervolging als feit, om dat in dat laatste geval voor de meeste vervolgden de hulp te laat zou komen. Intussen is het natuurlijk bijzonder moeilijk om objectief aan te tonen, dat de vrees om vervolgd te wor den gegrond is. Iemand die vrees heeft, er vaart iets binnen zijn subjec tieve beleving. Of daar een ob jectieve grond voor is, ligt dan aan feiten in zijn omgeving. Laat je nu de christen Tur ken aan het woord, die hier in ons land om asyl vragen, dan loop je natuurlijk de kans dat zij met sterke verhalen komen om hun vrees voor vervolging te illustreren. Wat moet je daar nu van ge loven? Het antwoord lijkt een voudig Je stuurt wat waarne mers naar Oost-Turkije en naar Istanbul om te kijken wat ervan waar is. Dat dit veel moeilijker is dan het op het eerste gezicht lijkt, weet ik persoonlijk maar al te goed. Je kunt ook niet even gaan kijken, of „ze" bezig zijn ergens men sen uit hun huis te jagen, of net als jij er aan komt, er met de buit vandoor gaan. Zo gaat dat natuurlijk niet en daarom is het ook onzinnig om er mensen op af te sturen Ooggetuigen zijn per definitie niet degenen die opzettelijk gaan kijken. Alleen als je in zo'n ge meenschap jaar na jaar komt, als je er de mensen en de om standigheden kent, de taal spreekt, de verschillen kunt wa arnemen, pasdankaner een objectief verslag komen. Als van verschillende waarnemers over een langer tijdperk de ge gevens verzameld worden, kan uit het totaalbeeld het vervol gingsbeeld worden geschetst. Zover zijn de diverse Europese vluchtelingenorganisaties in tussen en de schrijver van deze artikelenreeks is de samen steller van dat samenvattende rapport, waaruit het beeld van de vervolging van de Turkse christenen levensgroot oprijst. En toch moet ik getuigen van grote moeilijkheden bij het hard maken van de feiten van de vervolging. De doden kun nen niets meer zeggen en de le venden die er wel over kunnen praten, hebben het dan net nog niet meegemaakt. Je kunt de gegevens statis tisch verwerken. Het onver antwoordelijke daarvan is, dat je dan veel te lang moet wach ten. Als het uit de cijfers moet blijken, dat er vervolging is, zijn er veel te veel mensen aan gegaan. We hebben echter toch zoiets. Meer daarover in het laatste artikel in deze reeks. Van tien dorpen in Zuidoost - Turkije bestaat van het voor komen van gewelddadigheden de volgende statistiek: Sinds enkele weken mag ik me rekenen tot het leger der Grootouders. Zelf geboren in de meimaand, heb ik nu een mei-kleinkind. Sinds enkele weken ben ik dus grootmoeder en zal ik met dit wiegekind een speciale relatie hebben. Hoe die relatie zal uitgroeien zal afhangen van mezelf, maar ook natuurlijk van de jonge ouders en niet te vergeten, van de boorling. Omdat het de bedoe ling is dat haar ouders binnen korte tijd weer naar het bui tenland teruggaan, zal ik dit kindje waarschijnlijk niet re gelmatig in zijn groei kunnen volgen maar over die toekom stige afstand wil ik nu niet te veel nadenken. Het zou alleen maar een schaduw werpen over deze bijzondere dagen. Zo bijzonder voor mij omdat ik in een zeer bevoorrechte positie verkeer. Ik mag namelijk „ba keren". Wie had ooit kunnen denken dat ik, die als eenentwintigja rige moeder voor 't eerst een eigen baby mocht voeden, ver zorgen en vertroetelen, nu als vijftigjarige grootmoeder dit kindje in haar prilste levens dagen zou mogen volgen. „Poeh" zullen veel grootou ders nu zeggen, „ik was een veel jongere grootmoeder(va- der)". Dat geloof ik direct maar dit is het eerste kind van Hélè- ne, óns vierde kind, dus dat telt even aan. Bovendien moeten de ouders tegenwoordig veel langer wachten voor ze groot ouders zijn. In de tegenwoor dige huwelijken komen de ba by's niet meer zo snel. Toevallig dit schrijvende, zat onze jongste dochter voor een proefwerk aardrijkskunde hardop uit haar hoofd te leren de oorzaken van de gezinsver dunning. Een van die oorzaken was: Uitstel van de geboorte van het eerste kind. (Om rede nen ons allen wel bekend). De ze aardrijkskunde lerende dochter is nu echter een trotse zeventienjarige peettante, te recht! Haar petekind ligt inmiddels lekker toegestopt tussen de la kentjes en dekentjes waartus sen haar moeder ook heeft ge slapen. Het is diep in de nacht, de eerste nacht voor haar bui ten het moederlichaam. Ook voor mij is het een bijzonder nacht want in dit houten bui tenhuisje deel ik met haar de slaapkamer. Het met zoveel liefde beklede wiegje staat aan mijn voeteneind. Ik heb het kleine lampje boven mijn bed aan en hoor dat haar hikken overgaat in protestgeluiden. Als dit protest zijn climax heeft bereikt barst het overbe kende babygehuil los. Zij wil kennelijk drinken maar op ad vies van de huisarts moet ik de moeder haar welverdiende rust gunnen en mag ik de baby voorzichtig wat glucosewater geven. Met een heel klein le peltje laat ik dat druppelsge wijs in dat gulzige mondje vallen. Ik herken weer dat gevoel van geluk al is het nu gemengd met een zekere weemoed. Toch wil ik dat geluksgevoel vast houden, bewust. Veertien da gen bakeren is maar al te gauw voorbij. Ik neem me ernstig voor me als baker niet nodeloos te haasten, de baby heel rustig te baden en te verschonen, alles zeer bewust op me te laten in werken. Grootmoeder zijn is immers iets heel specifieks! Ook neem ik me voor het kindje niet te verwennen (doe ik natuurlijk toch want dat schijnt het privilege te zijn van grootouders). Onze kinderen hebben ook allemaal van hun grootouders genoten. Zij hebben aan hen heel veel goede en fijne herin neringen. Oma hebben ze zeer, zeer oud zien worden en toen ze bijna allemaal volwassen Waren, hebben ze haar begra ven. Dat ouderdom tenslotte iemands persoonlijkheid kan doen verzwakken is iets wat ons allemaal verdriet deed. Het is triest, maar ook zo tekenend voor het leven. Als kleine kin deren hielden zij voor de grootouders hun handjes altijd wijd open, ook legden ze die vol vertrouwen in de hunne. Als groten zagen ze hoe Oma de handen vragend openhield naar hen of steun zocht aan hun sterke handen. Zover is het met ons nog niet. Het boor- lingske heeft nu vier gezonde grootouders. Nu ik dit schrijf besef ik dat het eerste kleinkind een spe ciale positie inneemt. Dat be gon ik spoedig al te ervaren toen ik het gedrang zag om de wieg van de jonge, voor 't eerst tot oom en tante omgedoopte familieleden. Toen al het be zoek vertrokken was maakte de moeder de wat weemoedige opmerking dat het kindje nu al In een interview met „de Werkgever" - het blad van de Nederlandse Christelijke Werkgevers heeft SER-voor- zitter drs. J. de Pous een plei dooi gevoerd voor het op gang brengen van indicatieve meerjarenplanning in ons land. De uitkomst van een der gelijke planning van het so ciaal-economisch gebeuren zou een referentiekader moe ten verschaffen voor het over leg en de beleidsvorming bin nen het georganiseerde be drijfsleven. De Sociaal-Eco nomische Raad dient hierbij een belangrijke rol te spelen. Verheffing van de Raad tot een adviescollege dat niet alleen aan ministers adviezen geeft maar dit ook aan de Tweede Kamer zou kunnen doen, is in dit verband wenselijk. De Pous is overigens van mening dat de rol van de SER in de komende jaren versterkt dient te worden. Het gaat er dan om dat de Raad meewerkt aan de totstandkoming van zo genaamde raamovereenkom sten tussen werkgevers en vakbeweging met instemming van de overheid. Dergelijke raamovereenkomsten zouden het uitgangspunt kunnen vor men voor het concrete arbeids voorwaardenoverleg. Werkge- (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Van (ADVERTENTIES) der Stee (Landbouw) moet duidelijkheid verschaffen over zijn plan om ruim een half miljoen gulden aan reclame te besteden bij het komende we- reldtoernooi voor springrui ters. Als het zijn bedoeling is om daar reclame te maken voor Nederlandse land- en tuin- bouwprodukten in het alge meen is er niets aan de hand. Maar als er namen van bedrij ven genoemd gaan worden dan zal de Tweede Kamer daar een stokje voor steken. Dat is gisteren in Den Haag duidelijk geworden, nadat be kend werd- dat het ministerie van Landbouw in onderhan deling is met de internationale ruitersportfederatie (FEI) over reclame-activiteiten voor het Nederlandse landbouwpro- dukt. Volgens een woordvoer der van minister Van der Stee gaat het hierbij om algemene reclame voor het Nederlandse produkt, waarbij het gaat om spreuken zoals „Kaas uit Hol land". vers en werknemersorgi ties zouden dan wel zichi richtlijnen van die ovei komsten moeten houden teen op basis van een derj ke basisovereenstemr tussen de sociale parte het mogelijk om tot een i catieve planning op midé lange termijn te komen. I catief wil zeggen dat zij mii meer taakstellend is en; vrijblijvend karakter drd De invoering van een dergfj planningssysteem zal twijfeld de positie en dtj vloed van de SER versterf De vraag rijst evenwel o!| dergelijke middellange mijnplanning mogelijk i:| zij niet gebonden wordt ai duur van een kabinetsperij Elk kabinet zou dan ware bij zijn indiensttaj verplicht moeten zijn me werken aan de totstandkoq van een vierjarenplan vooi economie waarin werkgej en werknemers zich in pii pe kunnen vinden. Ni| structurele problemen in t economie en in ons schappelijkbestel de overM krijgen is een dergelijk aantrekkelijk geworden problemen waarvoor wiji jaren tachtig zullen ko® staan dragen geen korte mijnkarakter. Werkgeld heid, betalingsbalans handhaving van kooptoj zijn niet meer uitslu conjunctureel van planmatige aanpak op van de instemming van ciale partners is een g'1 uitgangspunt voor te orf' pen strategieën. De diagl en taxatie van de h«j moeilijke situatie bij wel vers, werknemers en ovflj zou tot de conclusie ft voeren dat de tijd tijp is'j invoering van de ideëenj'j Pous te overwegen. ciaal-Economische vormt een goed college praktisering van de ningsgedachte in deze rfdj op gang te brengen. W steld dient te worden leen werkelijke inzet stemming van de sociale: ners een dergelijk bit kunnen doen slagen. In f pe is vakbeweging nooit geweest van middellang' mijnplanning. Dit geldt eens voor de Ne«' Christelijke Werkgevers' VND hoewel hun id«(Ij niet zo zijn uitgekristala-| op dit punt. Dr. A A VVENl en vraag dokumentatie In onze overdekte showroom tonen wij u 6 baden met accessoir^ afdekdekens, zonne-energie, sauna, zonnebank etc. Het is beslist de moeite waard. Geopend: werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur zaterdags van 11.00 tot 16.00 uur en op afspraak Moeskampstraat 4 5921 VE Venlo-Blerick. niet meer alleen van bdar| Dat heeft diepe indrukt gemaakt. Het is nu halfzes in dci| gen. Een half uurtje heb ik de kleine Merie J haar moeder gebracht msl aan de borst heeft gedreul Moe en voldaan liet jef toedekken. Ze slaapt. S:| wat feiten en gebeurtetM van deze dagen voor hcs-f schrijven alhoewel een boek bijhouden mij nog nu gelukt. Misschien is keil schrijf voor haar later n begin van haar dagboek fl zij dan weer moeder icordil seft ze misschien met t liefde én zorg ik haar deel dagen van haar leven 1 ringd. Maar dan zal ikolol grootmoeder zijn! Of ik dat dan zal bi of ik me dan deze dageJ herinneren, zal het leven f ten uitmaken. Jan Karremans uit Zevenbergsch I leuke poes met een heel verhaal erl [Van een onzer verslagge vers) DEN HAAG-„Ik heb 't fltijd een lollige zaak ge- fonden. Lollig in de bete- Ifnis van boeiend en ple- teS; ontmoet in deze "ëtbijfstak steeds inte- Ksante mensen en dat is tnslotte ook het wezen fan het vervoer, het ge- rur' door mensen en voor flensen". lif" deel van het Ne- [vnandse vervoer, namelijk /ervoer, is na een lenlrk°~ dertig jaar niet C.aar zonder de aanwe- re eid van de tengere vrouw mKfa.n.,het eind van haar (oallegt l0°pbaan 41 Cre' mejuffrouw A.M.H. l,a,n !e aan het eind van de L.fafscheid neemt als L Van de afdeling Perso de yVoer van de Commis- Éi CVyrvoer"vergunningen, Iket grote pubhek, js 00r al die busklanten, laar fen Sfote onbekende, i h.Ku°' a"e busbaronnen leem ,aasies> voor alle ge- ljkSVerlfStUren' V00r alle MtstetiMrSi{ïS.peCtiesende 'e mat„ 0 ln toenemen- jen dip ,y°0r veel actiegroe- fervoer Voor ket openbare Pote dam^j111611 zii een ïakkelhk v men niet ge" J Mar,,. Passeren. Rijke p, ik, de onafhanke- 'erfiun„°mm'ssie Vervoer- le te. lngen - zeven door Set de °n benoemde leden Ten Veri,0 "Staatssecretaris E.A. p f®ren Waterstaat ir. fer k s Umus als voorzit- hsite°kt over alle con- Vrne^Vragen van bus ten tot ngen, alle verzoe- of ophef fing i gen of he kindf toeru drijf De C juffre besta aant: waar vervo de W nen r de ri< Die Auto's verve noem maak oorlo voors busdi streek gebor ding werk daan. mejui missi crisis; loop Econe Watei Zei eerste voorg want bezet moete streel niet n 'n mil de pre gaan overe luid, was b sultaa streel steed: cent i daar partic

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1979 | | pagina 4