Ontroering
in
Auschwitz
HAARSIN
STRIJD
MET WET
F)rV-H
loeren
Eanes aanvaardt
ontslag
regering Pinto
IWélHd.
Komplete kluskisf
GENEESMIDDELEN HOEVEN NIET
IN KLEINE VERPAKKINGEN
Raad van Kerken:
te wraak van Soares
binnenland
buitenland
nr
Je stoort de.:
~p
Ti'
■yy
Por video
partner*
fassa-ontslag voltrekt zich geruisloos
sabische
iereld
wedend
op canada
i MONTREAL - Canada
lnordt bedreigd met aanslagen
volledig handels- en
jilie-embargo, als de nieuwe
Itgering ral premier Joe Clark
"(Canadese ambassade in Tel
IJiiv overplaatst naar Jeruza-
I. Clark kondigde dat gis-
leien aan.
commentaar
Aantallen
Plan
Reactie
VN-medaille
voor
blauwhelmen
Schmidt en
Carter: Navo
moet snel
moderniseren
Aandacht
Jeugd
Agent nam
geld aan van
onbekende
DE STEM
VAN VRIJDAG 8 JUNI 1979
:en voor- en tegenstand
de klassieke stijl
tes: felle tv-debaui
reeuwende krantekopnj
testmarsen, bedreigd
minder klassiek, eenh i
ord. Thatcher kent alkïl
lrlrnwon on vM
m°gelijl
kkenen en hun
tieven voor een
tuurlijk slaagt hij er lnij
nplot te ontmaskeren J
rt de rust in Wall StrJ
ug. En wordt geld en wiJ
ken weer de hoofdzaal, 1
dl Street. Gelijke burJ
hten? Vergeet het waar
'OG EB'/V EN JE
VJGT GROOT-
\/JDELSKORT//VG.
RTER HUNNEN BEGINNEN
p? lëmëtwdtyA^'
(Van onze
redactie binnenland
EDE - Twee huwelijksbemiddelingsbu-
reaus in Ede hebben een studio opgericht,
waar partnerzoekenden door middel van vi
deo-opnamen worden geholpen aan een mo
gelijke levensgezel(lin). Het is de eerste keer
in Nederland, dat bij huwelijks- en relatie
bemiddeling gebruik wordt gemaakt van vi-
deo-apparatuur.
De raad van toezicht op de huwelijksbu
reaus heeft een commissie van deskundigen
samengesteld om te bekijken hoe het werken
met video uitpakt.
De bedoeling is, dat van elke client, die dat
wenst, een ongeveer vier minuten durende
video-opname wordt gemaakt, waarin.hij of
zi] over zichzelf en de eigen situatie vertelt.
Deze opnamen worden vervolgens zonder
vermelding van naam en adres getoond aan
mogelijke partners.
In Nederland wonen naar schatting van
beide Edese bemiddelingsbureaus ruim een
half miljoen partnerzoekenden.
nderwijs slaat
pnieuw alarm
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Omdat de massale werkloosheid in het
onderwijs zich druppelsgewijs en daarom vrij geruisloos
voltrekt, is zij nog steeds niet goed doorgedrongen tot
regering, parlement, het grote publiek en zelfs niet tot veel
onderwijsgevenden zelf. Daarom slaat de Nederlandse
Federatie van Onderwijsvakorganisaties (NFO) opnieuw
alarm met een grote demonstratie voor „Werk in het on
derwijs" vanavond in de Utrechtse Veemarkthallen.
moeten afvloeien, haalt dat de
publiciteit. Maar in de „be
drijfstak onderwijs" voltrekt
de werkloosheid zich drup-
Ontslagen in het bedrijfsle
ven hebben veelal een massaal
karakter en trekken daardoor
de aandacht. Als bij een bedrijf
enkele honderden mensen
(Van onze
redactie buitenland)
J LISSABON - President Ea-
lis van Portugal heeft gisteren
■let ontslag van de regering-
lllola Pinto aanvaard. De re-
IpingvanPintozal aanblijven
(lier een nieuwe regering is,
s een woordvoerder.
Hij liet zich er ni et over uit of
esident Eanes van plan is een
i regering te vormen of
tl parlement te ontbinden en
we verkiezingen uit te
(drijven. Wel zei hij dat de
■resident afgevaardigden van
Ti in het parlement vertegen-
(wdigde partijen vanaf van-
M zal ontvangen om te
pachten een oplossing te vin-
fcvoor de politieke impasse
(let land. Pobtieke kringen
jerwachtten dat de president
P parlement zou ontbinden
|J verkiezingen uitschrijven,
s lij er de negentien leden
pi de revolutionaire raad
firm voor zou krijgen. Dit
Mota Pinto.
vereist de grondwet. Zou dit
niet lukken dan zou Eanes
worden gedwongen een nieu
we premier te zoeken die de
steun nodig zou hebben van de
socialisten en onafhankelijken
in het parlement.
MRIO Soares, eens de onbetwiste vedette van hel westen,
'^democratie voor Portugal behield door de communisten
"Lri plaats te wijzen en de oude reactie in bikkelharde
hechten van zijn lijf te houden, mag zich thans verkneuteren
feentnomf. Hij is erin geslaagd de tiende regering van Porlu-
r*ds de anjerrevolutie van 1974 ten val te brengen,
[«wilde energie heeft hij de technocratenregering van
Pinto, gevormd buiten de politieke partijen om onder het
fwd oog van president Eanes, na haar zes maanden te
Panlaten modderen de laan uitgestuuid.
pares heeft de afgelopen weken een soort verschroeide-
«politiek toegepast. Eerst verminkte hij belangrijke begro-
i"foorstellen van de regering zodanig, dat zij al geen kant
L°'Ul1 kon en daarbovenop kwam Soares nog eens met een
E van wantrouwen.
I jj'somberd en verbitterd - Soares verkondigt nog steeds
1;^ de macht midden vorig jaar ontstolen is - heeft hij het
a,getoond van een valse speler, die betrapt wordt met
E e;<te kaarten in zijn mouwen. Hij heeft zich gedragen als
1 ''Qent die zijn medespelers verwenst omdat zij het re-
van de democratie slecht spelen.
"sledigde prima donna van de Portugese politiek heeft
!aak. De manier waarop is verre van fraai, maar ala,
1 js nu eenmaal een hard spel. De gevolgen echter
n heel ernstig zijn voor de jonge democratie.
"gal kan zich politieke spelletjes van het soort, dat Soa-
l'tio nie' veroorloven, want opnieuw zal ver-
don P1,eden in het gezond maken van de door de revolutie
Dai Ir polltieke gekibbel gekwetste economie,
'lethal'aa'Sle be,ref1 de trieste score: een tekort van ruim
time 'ard 9u'den °P de betalingsbalans, een inflatie
e' dan twintig procent, een werkloosheidsgemiddelde
pi:, 'en P'ocent en een minimumloon voor de arbeider van
Sq "^honderd gulden per maand.
j5,in s Wl' 'en koste van alles zijn verloren paradijs, de
Nemo actlt' leruS- Hij kan daarbij de constitutie en de wet,
iisi|0CLra,|e en desnoods „het gelijk" aan zijn zijde hebben,
ondergaan in de mallemolen van het machiavellis-
L8ebeu'de in Chili met Allende, het kan in Portugal ge-
rideiÜ? ®0a,es een andere democraal. En uit de lopen
onver.
9eweren
van degenen in Portugal, die, verwijzend naar
roogen van de huidige democratie, op een kans loe-
op zaken te stellen, zullen zeker geen anjers
'orde
pelsgewijs, verspreid over het
hele land en daardoor vrij ge
ruisloos. Maar al die afzonder
lijke ontslagen van een leer
kracht aan een school resulte
ren tezamen in een ontstellen
de werkloosheid.
De oorzaak is zonneklaar:
Het dalend aantal leerplichti
ge kinderen. Van 1970 tot 1977
liep dat al terug met een kwart.
De prognoses geven aan, dat
van de 200.000 leerkrachten in
het primaire onderwijs op dit
moment er 50.000 - als ten
minste het beleid niet veran
dert - zullen moeten afvloeien
tot 1990.
Dat proces is al in volle gang.
Men is er al zo aan gewend, dat
de collega's zich meer druk
maken over de vraag wie moet
opstappen dan over het feit dat
er weer iemand moet verdwij
nen. Over een paar jaar zal
datzelfde spook van de werk
loosheid rondwaren in het
voortgezet onderwijs.
Nu heeft de NFO vorig jaar
april een ambitieus arbeids
plaatsenplan op tafel gelegd,
waarin niet alleen algemeen
financiële maatregelen wor
den voorgesteld (verkleining
van de klassen, arbeidstijd
verkorting, vervroegd pen
sioen enz.), maar ook onder
wijskundige zoals beter on
derwijs aan kinderen met een
achterstand, zieke en anders
talige kinderen, een betere
nascholing van de onderwijs
gevenden, meer aandacht aan
de kleinere school. Over die
kwaliteitseisen waren regering
en onderwijsveld het al jaren
geleden eens geworden, maar
toen waren de mensen er niet
op de krappe arbeidsmarkt.
Dat NFO-arbeidsplaatsen-
plan mikte op korte termijn
(1980) op 10.000 nieuwe ar
beidsplaatsen met een onmid
dellijk neveneffect van 3.500
minder werklozen en op lange
termijn zelfs op 70.000 nieuwe
arbeidsplaatsen met daarnaast
een dalend effect op de werk
loosheid met 14.000.
Dat plan heeft volgens de
NFO niet voldoende aandacht
gekregen van de politici. Mi
nister Pais kwam medio vorig
jaar met een eigen actieplan.
Maar dat leverde volgens de
NFO met meer op dan 700 ar
beidsplaatsen. Pais moest bij
de grote inlevering 590 miljoen
gulden teruggeven. Hij kreeg
voor zijn actieplan 208 mil
joen. „Onderwijs" ging er dus
„maar" 382 miljoen op achter
uit. Houdt men er rekening
mee dat in het onderwijs 85%
van de kosten loonkosten zijn,
dan kan men het rendement
van het plan van de minister
wel vergeten, aldus een
woordvoerder van de NFO.
Deze koepelorganisatie
verwijt de bewindsman een
grenzeloos cynisme in zijn be
nadering van het probleem.
Typerend daarvoor noemt zij
de manier waarop onlangs met
één pennestreek, zelfs zonder
overleg over de onderwijskun
dige gevolgen, het aantal taak-
uren in het voortgezet onder
wijs verminderde met 10.600.
Dat komt neer op 350 full-time
arbeidsplaatsen.
(Van onze redactie binnen
land)
SCHIPHOL - „Jullie hebben
het verdiend. Iedereen heeft er
van gemaakt wat er van te ma
ken was, op welke plaats hij
ook zat". Met die mededeling
spelde luitenant-kolonel Len-
sink, commandant van het Ne
derlandse VN-bataljon in het
Zuidlibanese Harris, een spe
ciale VN-medaille op de borst
van de vertrekkende blauw
helmen.
De 60 militairen vertrokken
gisteravond van de luchthaven
Beiroet weer naar huis, na drie
maanden dienst in Zuid-Liba-
non. De VN-medaille wordt
uitgereikt aan alle soldaten die
bij de VN-troepenmacht -
Unifil - hebben gediend. Aan
de ene kant staat het embleem
van de VN, aan de andere kant
de woorden „In dienst van de
vrede".
WASHINGTON - Wat de
Sowjet-Unie op militair ter
rein doet eist van de NAVO dat
zij snel haar apparaat moder
niseert. Dit zeggen bondskan
selier Helmut Schmidt van
West-Duitsland en president
Carter van de Verenigde Sta
ten in een gemeenschappelijke
verklaring na het „particuliere
bezoek" van bijna twee uur dat
Schmidt aan Carter in het
Witte Huis bracht.
„De twee regeringshoofden',
aldus de verklaring, „waren
het erover eens dat wat de
Sowjet-Unie op militair ter
rein doet, de NAVO een hand
schoen toewerpt die moet wor
den opgenomen. Zij hebben
meer in het bijzonder gespro
ken over de tactische kernbe
wapening
(Door Leo van Vlijmen)
AUSCHWITZ-KRAKAU -
Het bezoek dat de paus gis
termiddag aan Auschwitz
heeft gebracht is het hoogte
punt tot nog toe geworden
van zijn pelgrimage door
Polen. In feite heeft hij met
zijn bezoek aan Auschwitz
dit voormalige vernieti
gingskamp tot een heilige
plaats verklaard.
Tijdens een vele malen
door applaus onderbroken
preek in Auschwitz-Birke-
nau hield hij een hartstoch
telijk pleidooi voor de be
scherming van de rechten
van de mens en de menselijke
waardigheid. Tevens deed hij
een dringend beroep tot vre
de in de wereld en vroeg hij
eerbiediging van de soeve
reiniteit van alle volkeren.
De paus was tijdens de
ruim drie uur durende
plechtigheid in Auschwitz-
Birkenau duidelijk ontroerd.
Tevoren had hij enige tijd ge
beden in de beruchte doden
cel waar de Poolse pater
Maximilian Kolbe eind juli
1941 de dood vond nadat hij
zich vrijwillig had gemeld
om de plaats van een ander in
te nemen. Rond negen uur 's
ochtends was de pauselijke
helikopter weer uitgewuifd
door tienduizenden Kra-
kauers. De paus bezocht
eerst de bedevaartplaats
Kalwaria Zabrzydowska en
vervolgens zijn geboorte
plaatsje Wadowice, waar hij
werd toegesproken door zijn
oude godsdienstleraar. Het
werd een gemoedelijk onder
onsje. Vervolgens begaf hij
zich met zijn helikopter naar
Auschvvitz, waar hij eerst
blok 11 - de dodencellen - be
zocht. Tijdens zijn preek, la
ter, deelde hij mee, dat Fran-
ciszek Gajowniczel de man
wieris plaats pater Kolbe in
dertijd had ingenomen, niet
alleen nog leefde, maar ook
de hele plechtigheid in
Auschwitz-Birkenau bij
woonde. In het concentratie-
en vernietigingskamp
Auschwitz-Birkenau zijn in
totaal vier miljoen mensen
vermoord. De meesten van
hen waren joden, maar er
waren ook veel Polen onder
de slachtoffers. De paus
droeg in Auschwitz-Birke
nau een pontificale Heilige
Mis op onder meer in aanwe
zigheid van een aantal
priesters die het concentra
tiekamp hebben overleefd.
In zijn preek benadrukte
de paus dat hij met wilde
beschuldigen, doch slechts
tot bezinning wilde oproe
pen. Hij vroeg zich af hoe het
mogelijk is, dat de onver
vreemdbare rechten van de
mens zo gemakkelijk door
medemensen met voeten
kunnen worden getreden. „Is
het al voldoende", zo riep hij
uit, „om iemand een ander
uniform aan te trekken en
hem te wapenen met een ap
paraat van de vernietiging?
Is het voldoende om hem de
ideologie op te leggen waarin
de rechten van de mens wor
den onderworpen aan de ei
sen van het systeem?". Een
zeer lang applaus kreeg de
paus toen hij zei: „Nooit mag
een volk zich op kosten van
een ander volk ontwikke-
Oud-kampgevangenen begeleiden de paus in Ausch
witz.
willen weliswaar een socia
listische maatschappij, maar
gebaseerd op de rechten van
de mens en niet op een tota
litair regime. Wat zegt
Auschwitz hen?
Roza: „De autoriteiten
misbruiken Auschwitz al 35
jaar om ons tegen iets te laten
zijn: tegen Duitsland, tegen
het fascisme. Ik zie Ausch
witz als een afschuwwek
kende en vermanende waar
schuwing voor wat mensen
mensen kunnen aandoen. Je
kunt dat niet ophangen aan
een land of aan een of andere
waanzinnige ideologie.
Auschwitz kan elk moment
weer gebeuren".
„Jacek: „Je moet je afvra
gen hoe Auschwitz begonnen
is. Joden kregen geen goede
■banen meer. Hier in Polen
krijgen nu de katholieken
geen goede banen".
Andrzej: „Ik begrijp de
oudere generatie wel; veel
van onze ouders hebben hier
of daar een Auschwitz mee
gemaakt en alle anderen
hebben in de schaduw ervan
moeten leven. De angst zit er
nog in en daarom durven ze
natuurlijk ook niet ons tota
litair systeem te bekritiseren
zoals wij dat doen". Er lopen
in Krakau op het moment
opvallend veel politieagen
ten rond, veel meer dan in
Warschau, Gniezno en
Chestochowa het geval was.
Gisterochtend heeft de poli
tie een inval gedaan in de
kamer waarin het Studen-
tenkommitee voor Solidari
teit zijn intrek genomen
heeft.
Gebed voor de dodenmuur.
len", daarmee duidelijk
doelend op bijvoorbeeld de
positie van de Sowjet-Unie
in Oost-Europa. Zo werd het
door de luid applaudiserende
menigte ook begrepen. Te
vens bepleitte hij het op gang
houden van een dialoog tus
sen de partijen die verschil
lende maatschappijvisies
hebben.
Na afloop van de indruk
wekkende plechtigheid, die
via de Poolse televisie werd
uitgezonden hadden we een
gesprek met enkele leden van
het Studentenkomitee voor
Solidariteit. De leden daar
van willen geen revolutie; zij
J
De stad, waar het hoofd
kwartier van deze krant ge
vestigd is, wordt momenteel
van verse bestrating voorzien.
Althans een paar straten in de
binnenstad daarvan. En of jul
lie het willen geloven of niet, ik
voel me een vreemde in mijn
eigen stad.
De slimmeriken hebben ook
in een paar straten het verkeer
omgeleid. Zelfs in die zin dat
het verkeer er nu in omgekeer
de richting doorheen gaat. Ga
daar maar eens aan staan.
Ik waan me soms in Londen,
waar het verkeer ook van een
andere kant komt dan je ver
wacht. Dat is nu in Breda pre
cies hetzelfde. Tot voor dins
dag kwamen de auto's van
rechts, nu komen ze van links.
En in je blanke onschuld kijk
je dus gewoontegetrouw eerst
naar rechts, waar de weg vrij
is, om vervolgens wakker te
worden getoeterd door een
auto die van links komt. Zijn
jullie daar nog?
Ik was er bijna niet meer
namelijk. Zo gaat dat met
mensen die zich hebben inge
graven in gewoonte-gebaren
en -handelingen.
Het is goed dat een nieuwe
bestarting (daar had ik dus
weer eerst bestrating neerge
schreven) die gewoonten eens
even door elkaar husselt.
w
Daar blijf je wakker bij.
Trouwens Budisic en Mohoro-
vic moeten blijven. En dat vind
ik niet als enige. Alleen, wie
doet er wat aan?
Mijn velletje is vol en dan
moet ik ophouden van de baas
Maar soms smokkel ik wel
eens. Nu niet. Dag. Dag.
MERIJN
ARNHEM - Een agent van
het Arnhemse politiekorps
wordt ervan verdacht, cor
rupte handelingen te hebben
gepleegd door geld aan te ne
men van een onbekende man.
De recherche van de Arnhemse
politie stelt een onderzoek in
naar de precieze toedracht van
de gebeurtenissen. De agent in
kwestie is hangende dit onder
zoek niet geschorst.
De verdachte zou op de
Boulevard Heuvelink van de.
onbekende een stapeltje bank
biljetten hebben gekregen, na
dat deze laatste in de surveil
lancewagen was gestapt.
Ambtenaren van de Provin
ciale Planologische Dienst, die
dit zagen waarschuwden
daarop de korpsleiding.
(ADVERTENTIE)
400 Watt varitoer klopboormachine 1473H, met
5 schroefset, metaal-, steen-, beton-en machine-.
I houtboren+ grote assorti-
mentsdoosmet schroeven,
pluggen en boorboekje
Gammastuntprijs van 255.
voor
Eènweek geldig.'
Staatssecretaris Veder-Smit:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Goede infor
matie over geneesmiddelen
voor patiënten en bezuinigin
gen op het geneesmiddelen-
verbruik noodzaken niet tot
het overgaan op de aflevering
van geneesmiddelen in klein-
verpakking. Dit is het stand
punt van staatssecretaris Ve
der-Smit (Volksgezondheid en
Milieuhygiëne) over een rap
port van de geneesmiddelen
industrie over geneesmidde
lenverstrekking en het com
mentaar van de apothekers
daarop.
Om dat commentaar
van regeringszijde was tijdens
de begrotingsbehandeling
door de Tweede Kamer ge
vraagd.
De geneesmiddelenprodu
centen, verenigd in Nefarma,
hadden in een rapport voorge
steld in de toekomst alleen nog
maar geneesmiddelen te pro
duceren in kleine verpakkin
gen, die rechtstreeks via de
apotheker naar de patiënt
gaan. Het zogenaamde uitpon-
den van de tot nu toe gebrui
kelijke grootverpakkingen in
de apotheken zou daarmee ten
einde komen. Volgens Nefar
ma zou dat grote voordelen
hebben uit een oogpunt van
kostenbeheersing (75 miljoen
gulden per jaar voor zieken
fondspatiënten), hygiëne, be
tere en meer veilige verpak
king en betere op het produkt
gerichte patiënteninformatie.
In haar standpunt stelt de
staatssecretaris, dat de door de
geneesmiddelenproducenten
berekende besparingen van 75
miljoen per jaar niet waar ge
maakt kunnen worden.
DEN HAAG - Staatssecre
taris Haars (Justitie) handelt
in strijd met de wet. Ze tast de
rechtsbescherming van
vluchtelingen die in ons land
politiek asiel vragen in ernsti
ge mate aan. Die felle beschul
diging hebben de Raad van
Kerken en de Stichting
Vluchtelingenwerk Nederland
gisteren geuit in een brief aan
de Tweede Kamer.
„Nederland is geen gastvrij
land. Het is beschamend dat
we niet in staat zijn asielzoe
kers een goede rechtsgang te
bieden", aldus mr. P. Kardoes
van de Stichting Vluchtelin
genwerk.
Voorbeeld van het falen van
staatssecretaris Haars vinden
de briefschrijvers het geval
van de Turken in de Sint Jan in
Den Bosch. Haars vindt dat
deze christen-Turken het land
uit moeten, omdat ze niet in
aanmerking zouden komen
voor behandeling als vluchte
ling, want ze hebben nog niet
persoonlijk leed met schrij
nend karakter ondervonden.
De raad van Kerken en
Vluchtelingenwerk vinden de
ze uitleg in strijd met de
vreemdelingenwet en een ver
drag van de Verenigde Naties.
Daarin staat dat iedereen die
gegronde vrees voor vervol
ging heeft, als vluchteling kan
worden aangemerkt. Het door
de staatssecretaris aangevoer
de argument dat de christen-
Turken naar een ander deel
van hun land kunnen verhui
zen, omdat ze daar niet ver
volgd kunnen worden, gaat
volgens de Raad van Kerken
niet meer op, omdat de chris
ten-Turken nu in het hele land
last hebben met dezelfde dis
criminatie, die tot voor enkele
jaren alleen in het oosten van
Turkije in hevige mate gevoeld
werd.
In een brief aan de vaste
Kamercommissie voor justitie
wijzen de Raad van Kerken en
de Stichting Vluchtelingen
werk er verder op dat in de
praktijk vaak de hand wordt
gelicht met het recht van
vluchtelinten om een asielaan
vrage te doen. Het blijkt dat bij
de vreemdelingenpolitie vaak
wordt geweigerd om zo'n aan
vrage in behandeling te nemen