1STER
'79
GREIS
E RUIF
m
INDE
OLIEDEN
euwe stijl
Met
vernieuwd
Kurhaus
en nog
veel meer
JULI
IBiBIl
ÏOLLEGE
Zaterdag 5 mei 1979
PREGIES zestig
jaar na Versailles
wordt een Duitse
„kolonie" in ere
hersteld: Scheve-
ningen krijgt weer
aanzien als toe
ristische bad
plaats.
Badkoets
Hotel
Huiskamer
Casino
Modern
I
I
t VAKANTIE.
D- en PONY-
i gedeelte van
bs en duin, en
jn per week -
lichtingen
7
wij een
oernooi.
Londen
klas hotel
vijzen
ekingen
3reda
n 145786
onderwijs te
der haar bestuur
r, een
akte A
ter
>1-4599)
richten aan het Be
ing, Prins Hendrik-
Jonksveer.
Atheneum-Havo
vrij.
uit
Nog maar zeven jaar
geleden was Scheve-
ningen zo dood als een
Pier, nadat Reindert
Zwolsman, de bad
gasten als zand door
zijn vingers had laten
wegglippen. Wil de
laatste toerist het licht
uit doen?
Ook het Kurhaus, ge
zicht van Scheveningen,
leek er aan te moeten
geloven: de slopers
stonden klaar. Dankzij
acties van de plaatselij
ke bevolking, werd het
bouwvallige complex
echter op de monumen
tenlijst geplaatst. En
even later sloten de ge
meente Den Haag en de
Verenigde Bedrijven
Bredero een overeen
komst tot herontwikke
ling van Scheveningen.
Bredero nam het Kur
haus voor enkele tien
tallen miljoenen guldens
over van Zwolsmans
EMS. Het Kurhaus was
weliswaar gered, maar
aan de melancholieke
sfeer van het uit de
kluiten gewassen vis
sersdorp was voorgoed
een einde gekomen.
en 10 dagen na het
chten aan
g Katholiek Voortge-
Roosendaal, Boule-
loosendaal.
iuw
ellevoetsluis en
jieden: voor Helle-
an de Branding (uit-
Struyten) telefoon
)0 uur 01848-1540,
et werk aan de Vis-
-153022 of na 19.00,
mogelijk.
prospectus
t prospectus
lellen:
013-324550
,.Dag,
Scheveningen,
dag..." zong Wim
Kan al een aantal
jaren geleden. En
hij voegde er in
een conference
aan toe dat
Nederlands meest
gerenommeerde
badplaats eruit zag
alsof ze gisteren
was afgebrand.
Maar ziehet
wonder is
geschied.
Scheveningen heeft
zich weer opgericht
en werkt
koortsachtig aan
het herstel van zijn
oude glorie.
Dinsdag a.s. wordt
het geheel
heropend en daar
blijft het niet bij.
Onze redacteur
Mick Salet spelde
Scheveningen op
de hoogte van wat
er gebeurd is en
nog gebeuren gaat.
Scheveningen
nieuwe, gouden toekomst
Begin vorige eeuw was
Scheveningen een vis
sersdorp, waar op Hoop
van Zegen nog geen to
neel was.
In 1818 bracht ene
i Pronk het toerisme tot
ontwikkeling door aan
het strand een badhuis
te openen waar men zee-
j baden kon nemen. Vol
gens de preutse bon-ton
i van toen werd men in
j een speciale koets het
water in gereden, om na
enige tijd in het heilza-
me nat verwijld te heb
ben, weer terug te wor-
j den gereden naar de
kleedhokjes: zelfs de
grootste gluurder had
geen stukje bloot kun
nen zien.
Maar Pronk wist wat
I van ontwikkelingswerk
af en de toeristenstroom
naar Scheveningen-bad
kwam goed op gang.
In 1884 was er be
hoefte aan een flink ho
tel. De Duitse architec
ten Ebert en Henkenhaf
gingen aan de slag en een
jaar later werd het eerste
Kurhaus netjes opgele
verd. Kosten: zeshon
derdduizend gulden.
Lang zou het gebouw
het niet maken. Een jaar
later al viel ergens een
spirituslampje om en het
Kurhaus brandde tot op
de grond af.
Nauwelijks waren de
resten uitgesmeuld of
men begon al aan de op
bouw van het hotel. In
negen maanden werd
het Kurhaus herbouwd,
met enkele veranderin
gen door de architecten.
Die onbegrijpelijke
korte bouwtijd heeft bij
de restauratie van het
Kurhaus voor het nodige
extra werk gezorgd. Het
Kurhaus was voor een
flink deel opgetrokken
uit hout, massief lijkend
metselwerk bleek een
opeenstapeling van
metselwerk en natuur
steen, wanden bleken
Van riet en ook het
reeklimaat was de ste
vigheid van het gebouw
hepaald niet ten goede
gekomen.
Daarom besloot men
enkele jaren geleden de
yleugels van het Kur
haus te slopen om ze
daarna opnieuw te bou
ten, met een extra ver-
dieping. Het midden
stuk, met de Kurzaal,
^on blijven staan om
gerestaureerd te wor
den.
Den Haag ligt (tram 8 en
9), met musea en Madu-
rodam.
De nieuwe Kurzaal: voor iedereen vrij toegankelijk
ÏT3
Het resultaat mag er
wezen. En blijven, want
in plaats van del snel
aangetaste negentiende
eeuwse materialen, heb
ben de bouwers nu nau
welijks verwoestbaar
beton gebruikt.
Alles bij elkaar kostte
de forse face-lift van het
Kurhaus een slordige
115 miljoen gulden,
waarvan de helft is be
taald door de~ overheid.
De belangrijkste be
woners van het ver
nieuwde Kurhaus zijn
de Steigenberger Hotel
Gesellschaft en het der
de Nederlandse casino.
Steigenberger is, zoals
de naam al doet vermoe
den, een Duits bedrijf en
de directeur van het
Kurhaus-hotel, Walter
Mankel (45) steekt dan
ook niet onder stoelen of
banken dat zijn 460
bedden in de eerste
plaats voor vermoeide
Duitsers bedoeld zijn.
„Wij hebben een goe
de grip op de Duitse
markt, zowel op reisor
ganisaties als op indivi
duele relaties. Het is dan
ook zo dat tweederde
van onze gasten Duitsers
zullen zijn: toeristen en
zakenlui", aldus Man
kel.
De Duitse directeur
wil van het Kurhaus een
vijfsterren-hotel maken
en het lijkt dan ook lo
gisch dat het hotel niet
bewoond gaat worden
door die Duitsers, die
dagenlang een kuil op
het strand bezet houden,
maar door Duitsers met
een dikke Mercedes, zo
weggelopen uit een be
kende reclamespot.
De prijzen zijn er ook
naar: een eenpersoons
kamer kun je krijgen
voor 125 gulden per
nacht en voor een twee
persoonskamer leg je
tussen de honderdzestig
en tweehonderd mark,
pardon: gulden neer. En
het zit er in dat die prij
zen nog wat verhoogd
worden als over enige
jaren de slopers en de
bouwvakkers uit Sche
veningen wegtrekken.
Maar gelukkig heeft
ook de gewone Neder
landse belastingbetaler
de mogelijkheid te ge
nieten van de vijftig
miljoen subsidie die in
de restauratie is gestopt.
De prachtig herstelde
Kurzaal is voor iedereen
vrij toegankelijk en
moet als „huiskamer"
van Scheveningen gaan
fungeren.
Het is werkelijk een
genot om in deze fraaie
zaal een pilsje (f 2,50) of
een kopje koffie (twee
gulden) te drinken en
onder de glazen koepel
en de fraaie fresco's de
geschiedenis van het
Kurhaus aan je voorbij
te laten gaan.
Dromend in de gran
deur van de Kurzaal, zou
het niet vreemd zijn als
Louis Couperus zou ko
men binnenwandelen.
Van oude menschen, de
dingen die voorbij gaan:
de negentiende eeuwse
adel, die hier flaneerde,
de hele Haagse schil-
derskliek, de gebroeders
Maris, Israëls en Toorop,
ze horen allemaal bij de
sfeer die de Kurzaal
ademt. En het is ook die
sfeer die er voor zorgt
dat veel mensen op weg
naar de „huiskamer"
plotseling omkeren: O,
ik ben hier zeker ver
keerd!
Zij moeten zich maar
realiseren, dat deze zelf
de zaal een generatie
geleden bijna werd af
gebroken bij muziek van
de Rolling Stones: I can
get no satisfaction.
Het hotel en de Kur
zaal worden al enige
weken gebruikt, maar de
officiële opening vindt
pas de komende dins
dag, 8 mei, plaats. Aan
vankelijk was het de be
doeling dat koningin
Juliana de opening zou
verrichten, maar dat
werk wordt nu overge
nomen door prinses
Beatrix, vergezeld van
staatssecretaris Haze-
kamp.
En het blijft niet al
leen bij het Kurhaus-
hotel. Over enkele
maanden wordt in het
Kurhaus, na Valkenburg
en Zandvoort, het derde
en grootste casino van
ons land geopend.
Hier kan men dan van
's middags twee tot 's
nachts twee roulette en
Black Jack spelen aan 24
tafels. De minimum-in
zet bij roulette is twee
gulden. Voor datzelfde
bedrag loop je overigens
vierhonderd meter de
Noordzee in via de Pier.
Is het buiten te koud,
dan kan de toerist vanaf
volgende maand het
nieuwe Scheveningse
golfbad bezoeken, waar
hij, dankzij de techniek,
in een zoetwater-bran
ding kan zwemmen of in
een wervel- en bruisbad
met onder water mas
serende stralen
Nu we toch op de toe
ristische toer zijn: de
Scheveningse haven
viert dit jaar haar 75ste
verjaardag, onder meer
met een extra feestelijke
tentoonstelling in het
Scheveningse museum,
en met van 11 tot 26 mei,
het bezoek van een groot
aantal buitenlandse
zeiljachten aan de ha
ven.
Besluiten we dit VVV-
praatje met de medede
ling dat in de haven een
aantal boten ügt, waar
mee sportvissers kunnen
gaan zeevissen en dat
vlakbij Scheveningen
Als we even de zorge
loze toeristische paden
verlaten en in het echte
Scheveningse dorp gaan
kijken, dan treffen we
niet zulke blijde ge
zichten.
Jonge Scheveningers,
zien met lede ogen toe
hoe de prijzen van be
staande huizen in het
oude stadje omhoog
vliegen naar een hoogte
die slechts voor specu
lanten en projectont
wikkelaars te betalen is.
„En de nieuwe huizen,
die gebouwd worden
zijn onbetaalbaar", zegt
een jonge Scheveninger,
die bij zijn ouders woont
en zijn trouwplannen al
twee keer heeft opge
schoven. Het gaat aan
The Hague-Beach net
als in andere badoorden:
de oude bewoners wor
den door de toeristenin
dustrie weggedrukt.
„Als het mooi weer is,
kan ik mijn auto niet
voor de deur kwijt", zegt
een werkloze visser, die
liever zag dat al het geld
dat in de verbouwing
van Scheveningen ver
dwijnt aan de vis
sersvloot ten goede zou
komen.
Zijn vrouw is bang dat
ze niet in het dorp kun
nen blijven wonen: „Als
ze willen kopen ze alles
hier op", zegt ze, triest
wijzend in de richting
van een bouwput, voor
nieuwe, luxueuze ap-
parte- lenten.
Met de opening van
het Kurhaus is de ar
chitectonische weder
geboorte van Scheve
ningen pas voor de helft
voltooid.
Volgens de plannen
moet er nog vijf jaar ge
bouwd worden en dan
staat er aan de rand van
de zee een wat koel en
onpersoonlijk, Hoog
Catharijneachtig com
plex van beton en glas,
waarin de Fin de Siècle-
bouw van het Kurhaus
enigszins uit de toon zal
vallen.
I
i' '1 'f
