TEN E PIER PEN Volksenergie: rem energie-vretende WEG WEZEN RUSLAND BRENGT JE TOT INKEER Brusselse betogers naar de Voerstreek OUDE KERK AMSTERDAM NA 25 JAAR WEER IN OUDE GLORIE HERSTELD Industrie maakt „bedonderde" produkten binnenland buitenland Betrokken Gepriegel Geen dogma PER TREIN NAAR SIBERIE Veilig Tevreden? n gaven in ieder geval de toestand in het zie. s zou moeten zijn. De en worden niet onmon- ouden, klasseverschil is niet meer, om 5 uur een dje in je gezicht is niet dig en zo blijven er nog over. Het aardige van gen van de kijkers was een inventarisatie Werd n van de onderwerpen ventuele vervolguitzen- Reanimatie, het hart nker daar hebben de mensen de meeste men mee. nica hoopte met de uit- g de drempelvrees voor kenhuis te verlagen. Een efinieerde angst voor die mg zal niet alleen ik n. Als televisiemaker daarop inspelen, zoals pen zaterdag Tros Aktua Hoor je dat een hartspe- een archief heeft aan- met dia's van fouten die a's gemaakt hebben, dan t daarmee de onzekerheid wakkerd. Interne strub- en tussen chirurgen natuurlijk over de hoof- van de kijkers heen, maar nderwerp is voor Aktua nend genoeg om daar een afleveringen aan te wij- De Veronica-aanpak was tegendeel ervan, het kbeeld werd bepaald niet erkt. De film René Stokvis informatief, af en t.oe wat maar met angstaanja- De Wiseman formule definitief school gemaakt derland en wat mij betreft en er nog veel werkstuk- Want televisie dient de ld bij je thuis te brengen aar is Veronica voor het t in haar bestaan in ge- gd. Een historische avond, waar? JOHAN DIEPSTRATEN -den ondertekend Bij pubtikatie zuHen tgel worden afgeweken Naam en adres erkort) betekent met dat de redactie het m n deze moderne maat- appij is het hard nodig dat wat beter ontwikkeld bent. dan bedoel ik niet alleen de ten die we maken met de 1, maar in alle opzichten voorbeeld het durven rea- en op ingezonden stukken, "uishouden hebben we on- rtussen wel onder de knie. t dat betreft is onze positie ed genoeg. En daarom vind het gewoon hard nodig dat vrouwen die vroeger geen ns hebben gekregen, nu ge- und worden door een subsj- e voor de Open Schpol, die n miljoen gulden bedraagt, worden vele en vele miljoe- n uitgegeven aan dingen die ij dikwijls ook niet nodig nden. En 't is vooral GEEN bby, ONGEN R. JANSEN (ADVERTENTIE) ZANUSSI was/droogzuil t.w.v. f 2007,-. Beschikbaar gesteld door ZANUSSI te Alphen a/d R'in' t.b.v. Nat. Puzzelactie Het Gehandicapte Kind 0E STEM VAN VRIJDAG 9 MAART 1979 Wanneer je andere op vattingen hebt over pro- duktie en gebruik van huishoudelijke apparaten dan de doorsnee-fabri kant en gebruiker, zit het erin dat je reacties die van een roepende in de woes tijn blijven. Uitgesproken in de stad waar Philips een even vanzelfspreken de aanwezigheid is als het zand in de Sahara zijn er mensen te vinden die zich verzetten tegen de manier waarop de industrie in het algemeen gebruik maakt van moderne technische middelen. Terwijl 13.500 Eindhovenaren zich da gelijks naar de gloeilam penfabriek spoeden buigt het bescheidener collec tief „Volksenergie" zich over de mogelijkheden om apparaten te verzinnen die het energieverbruik zullen doen dalen. „Volksenergie" richt zich op de produktie van energie besparende apparatuur. Voornamelijk produkten die in reeds bestaande apparaten moeten worden gebouwd. In de huidige vorm bestaat het bedrijfje nog maar kort, en men beperkt zich op het mo ment dan ook tot één pro duct; de zogeheten pomp- automaat. Dat is een klein kastje met wat elektronica erin, dat een bestaande ver warmingsketel veel minder stroom laat gebruiken. Tot ditprodukt wil men zich niet beperken. „De fabrikanten maken de meeste dingen zo bedonderd. Er zijn nog tien tallen mogelijkheden voor energiebesparende appara ten", meent Riny van de Brand, oprichter en inspira tor van „Volksenergie" Behalve uit de oprichter bestaat het Eindhovens be drijfje uit nog twee naaste medewerkers. Zij moeten nog gebruik maken van so ciale uitkeringen maar de verwachting is, dat door het bedrijfsresultaat dit binnen kort niet meer hoeft. De doelstelling van „Volksener gie" is om betaalbare dingen te maken op het gebied van energiebesparing. „Maar ook om kennis te verspreiden en de betrokkenheid van zoveel mogelijk mensen hierbij te stimuleren. „Ik ben, zegt Ri ny „al een paar jaar bezig geweest om een bedrijf als dit op te zetten. Oorspronkelijk zocht ik het meer in de rich ting van de toepassing van zonne- en windenergie. Maar uiteindelijk moet je toch een realiteitenlijstje maken. Kij ken wat in werkelijkheid ook mogelijk is. Onder de abso luut haalbare dingen zat de pompautomaat. Dat is een uitermate simpel apparaatje maar bet geeft een optimum aan besparing bij een mini mum aan inspanning" De werking van het appa raat komt er op neer dat het de pomp van de centrale verwarmingsketel uitscha kelt wanneer het water is af gekoeld. Bij de huidige cv's draait die pomp het hele jaar door. Door het gebruik van de pompautomaat is het stroomverbruik dan ook met meer dan 50% terug te drin gen. In een sinds kort betrokken bedrijfsruimte in Eindhoven wordt de automaat helemaal in eigen beheer gemaakt. Dat is een zeer arbeidsintensieve bezigheid. Voorbeeld: Bij on ze aankomst ligt er een „print" onder de boormachi ne. In iedere print (het hart van het apparaatje, een plaatje met een aantal scha kelingen erop) moeten stuk voor stuk enkele tientallen gaatjes worden geboord om daarna een aantal weer- standjes, transistoren en nog een paar dingen daarin een plaats te geven. Is „Volksenergie" niet bang voor een grootschalige fabrikant die dat gepriegel op een ouderwetse manier kan organiseren? Riny: „Nee, die angst heb ben we niet zo. Wanneer bij voorbeeld Philips aan dit soort dingen wil beginnen zit men daar altijd met het probleem van een beperkte markt. Voor hun is het moei lijk rendabel te maken, ter wijl wanneer wij de markt kunnen uitputten we nog wel tien jaar bezig zijn. We ma ken uiteindelijk aanpassin gen aan bestaande appara ten. Zolang de industrie doorgaat met het produceren van dingen die energie ver spillen blijft er voor ons een markt bestaan. Zoals de vooruitzichten nu zijn zou den we vrij snel uit de rode cijfers kunnen komen". De medewerkers van Volksenergie hebben allen een technisch geschoolde achtergrond. De oprichter heeft na acht studiejaren de Technische Hogeschool in Eindhoven vaarwel gezegd. Compagnon Karei van Broekhoven heeft zelfs een diploma op zak. „Op de T.H.", zegt Riny „ben ik afgeketst omdat ik gewoon geen afstudeerpro ject kon vinden waar ik de zin helemaal van inzag. Ik was toen al erg bezig met dingen als energiebesparing maar op de T.H. was daar in wetenschappelijke zin geen ruimte voor. Een aanbod van Philips? Dat zou ik zonder meer afwijzen. Zolang het Volksenergieproject nog niet heeft bewezen dat het niét kan wil ik er graag tegen aan". Behalve de filosofie is ook de werkwijze van Volksener gie anders dan die in het normale bedrijfsleven. Een ieder heeft weliswaar zijn ei gen specialiteiten, maar het produkt wordt gezamenlijk gemaakt. „De bedoeling is", legt men uit, „dat mensen die dingen doen die ze leuk vin den. Dat hoeft niet zo nodig op de manier van het Maoï stische dogma dat iedereen hoofd- en handenarbeid moet verrichten, en dat in gelijke mate. Ze moeten ge woon kunnen doen wat ze aardig vinden". De juridi sche status van Volksenergie heet „Coöperatieve vereni ging" en de wet schrijft dan gelijke beslissingsbevoegd heid voor alle deelnemers Riny van de Brand temid den van twee medewerkers in het bedrijfje van z'n Volks energie. „Het is voor ons niet alleen belangrijk waaraan we wer ken, maar ook de manier waarop", zegt Riny. „Ik denk zelfs dat die structuur waarin je werkt het allerbe langrijkste is. Je moet altijd op voet van gelijkheid met elkaar kunnen werken. Daarom zou ik bijvoorbeeld ook problemen mee hebben om bij een bedrijf als Philips te gaan werken." Ondertussen is het toch vooral de zorg voor energie zuiniger en dus betere huis houdelijke apparaten die Volksenergie bezighoudt. De beste mogelijkheden ziet men vooralsnog in het ver beteren van verwarmings ketels en toebehoren. Ge werkt wordt onder andere aan een automatisering van de keteltbermostaat van de meest gebruikte verwar mingsketel, waardoor het gasverbruik met 10 procent kan worden teruggedrongen. „Die apparaten zijn al in de handel, maar belachelijk duur. Het kan veel goedko per". Volgens Volksenergie is er ook op heel andere gebieden enorm te besparen, vaak zonder enige moeite. Op veel gebieden in het huishouden wordt elektriciteit omgezet in warmte. Bij het wassen met de machine bijvoor beeld. Daarbij gaat zo'n ze ventig procent aan energie verloren. De grootschalige industrie laat nog een hoop kruimels liggen, of anders gezegd, „Ze maken gewoon bedonderde produkten", aldus Riny van de Brand JEROEN TROMMELEN NB Volksenergie plh Re- gulus 11, Veldhoven; tel: 040-534714. Amsterdam is rijker aan historische kerken, dan welke andere Nederlandse stad ook. Jammer evenwel voor bin nen- en buitenlandse toeristen, dat juist de twee mooiste gothische bouwwerken de Oude en de Nieuwe Kerk, al sinds 1955 niet te bezoeken zijn. In deze situatie komt gelukkig spoedig verbetering, want de restauratie van de Oude Kerk is nu na ruim twintig jaar vrijwel voltooid. Op 14 maart wordt de kerk officieel geopend in aanwezig heid van prinses Beatrix en orins Claus. Op donderdag 15 maart zijn alle belangstellen den van harte welkom om tij dens het open huis van 11.00-16.00 uur met eigen ogen te zien wat voor juweel er twintig jaar achter de steigers verborgen is geweest. De eerste stenen voor de kerk moeten al rond 1300 gelegd zijn. De kerk kreeg zijn definitieve vorm in 1568. Een eeuw later werd er een der mooiste Hemoney-ca- rillions in aangebracht. Ter gelegenheid van de res tauratie heeft men in een der kapellen van de kooromgang een kleine permanente ten toonstelling ingericht over de werkzaamheden aan de kerk. Maar er is meer te zien en te horen. Zoals bijvoorbeeld het Grote Orgel en het kleinere koororgel. Beide instrumenten zullen op 15 maart regelmatig bespeeld worden. Aandacht ook voor de fraaie beschilderde glas-in-lood-ra- men. Op het Hoge Koor liggen vele beroemde Amsterdam mers begraven, zoals Roemer Visscher en zijn dochter Maria Tesselschade, evenals Saskia van Uylenburgh. Indrukwek kend zijn vooral de grafmonu menten van enkele gesneuvel de zeehelden. In de Oude Kerk wordt van 31 maart tot en met 6 mei de hedendaagse kunstbeurs Kunsthuis '79 gehouden. Mocht er de 15e niets van een bezichtiging komen dan is deze beurs misschien een mooie aanleiding om de schade in te halen. De Oude Kerk ligt aan de Oudezijds Voorburgwal, ter hoogte van de Beurs aan het Damrak en vanaf het Centraal Station te voet te bereiken in ca. 10 minuten. Nu, het zonnetje de afgelopen dagen een paar keer zijn vrien delijke gezicht weer heeft laten zien, zijn er misschien bij u plannen gerijpt om er eens met „het stalen ros" op uit te trek ken. Recreëren per fiets wordt waanzinnig populair, vandaar dat er steeds meer literatuur over verschijnt en het aantal georganiseerde tochten in drukwekkend toeneemt. De Stichting Fiets heeft zojuist de 3e druk van het negende boekje over dit vervoermiddel uitge bracht. Het heet fiets-verhuur- adressen en bevat ruim 1000 adressen waar men voor een huurfiets terecht kan, onder verdeeld naar provincies en gerangschikt volgens plaats namen. Men kan het in zijn be zit krijgen door f 5,80 over te maken op postgiro 234567, ten name van de Stichting Fiets te Amsterdam. Heeft u ook be langstelling voor de andere fietsboekjes, neem dan even contact op met het secreta riaat, Europaplein 2, tel. 020-440944, toestel 523 of 530. Een werkman brengt de lampen aan in een .lichtkroon in de Amsterdamse Oude Kerk. Het oudste monument van de hoofd stad is in 25 jaar praktisch geheel gerestaureerd. Onder het motto „Eurobike Holidays" is een folder ver schenen die informatie geeft over mogelijkheden voor ge heel verzorgde fietsvakanties in Nederland, Denemarken, West-Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, En geland, Zweden en Israël. Deze uitgave is een initiatief van een aantal VW's en reisbureaus in die landen. Het zojuist ver schenen foldertje is in zeven taalversies verschenen en schetst op overzichtelijke wij ze welke fietsvakanties er in de genoemde landen geboden worden. In Nederland is de fol der gratis verkrijgbaar bij de Provinciale Gelderse VVV, Stationsplein 45 te Ar.nhem, tel. 085-452921 en bij de zelfde VW van Overijssel, De Werf 1 te Almelo, tel. 5490-18765. Bo vendien kunt u bij deze VW's terecht voor boekingen en na dere informatie. Wie het liever bij de benen wagen houdt kan aanstaande zondag 11 maart het hart op halen in Deurne. Daar wordt dan dre laatste wandeling geor ganiseerd in de cyclus Winter- wandelen. En met een beetje geluk kunt u dan juist iets van het voorjaar proeven. De par koersen gaan over 5-20 km. Het inschrijfgeld bedraagt f 2,25. Telefonische inlichtin gen bij de heer Nieuwendijk, 04930-264 7. Men mag lang niet alle plaatsen in de Sovjet-Unie be zoeken, maar als men toe stemming gekregen heeft naar oen bepaalde plaats te gaan, is "ton er verder ook volkomen vr'j en kan men gaan en staan waar men wil en mag men bij na ook overal en alles fotogra fen. Men mag alleen niet zelf r n hotel uitzoeken. Wel wer den wij in ons hotel in Moskou elke dag één keer opgebeld in net Russisch. Als ik verzocht in et Engcis over te gaan, werd fpprek afgebroken. Men wilde blijkbaar controleren of wij in ons hotel aanwezig wa- fen. In geen der andere plaat sen, waar wij gelogeerd heb- "eeft zich dit herhaald. Dat men een hotel toegewe zen krijgt, is misschien nog zo gek niet. De Sovjetburgers leg gen blijkbaar andere maatsta ven aan voor een goed hotel an wij doen en dan kunnen f J ons gemakkelijk op een schone schijn verkijken. Het grote, deftig uitziende hotel- estaurant „Ob" in Novosi- Prachtig gelegen aan de gelijknamige rivier was van uitenaf en op enige afstand gezien naar onze maatstaven gemeten zonder meer een vijf sterrenhotel. Toen wij hier binnengingen m lets te gebruiken, bleek ons alras, dat wij ons vergist had den. Een paar gezette, tamelijk armoedig geklede grootmoe ders, die alleen hun moeder taal spraken, zaten in een rommelige, ongezellige en niet bijster propere hal rustig te wachten op de gasten, die op kwamen dagen. Wij vroegen naar het restaurant en werden verwezen naar een grote, rui me, smaakvol aangeklede, maar zeer eenvoudig inge richte zaal, die ons een prach tig uitzicht over de rivier bood. De zaal deed koud aan en de bediening was stroef en zonder enige allure, terwijl de paar overige gasten er sjofel gekleed uitzagen. Bepaald tegen-vie- len echter de toiletten; deze waren in één woord onhygië nisch. Een pluspunt voor de steden waar wij geweest zijn, vonden wij het gevoel volkomen veilig te zijn, onverschillig welk uur van de dag of van de nacht het is en ongeacht of het in de straten nu druk is of niet. Als wij 's avonds zeer laat nog door verlaten straten liepen, waren wij toch geen ogenblik bang voor beroving of overlast. Slechts één enkele keer zagen wij een lichtelijk aangeschoten man op straat lopën en van opstootjes of hinderlijk lawaai merkte je ook niets. Ja, één keer zagen wij, zeer toevallig, midden in de nacht, toen wij op onze trein naar Irkoetsk moesten wachten bij het sta tion in Novosibirsk dat een man een vrouw tegen de grond sloeg. Op haar hevig gekrijs kwamen er al gauw twee agenten opduiken, die de on verlaat rustig afvoerden. Men zou verwachten, dat in een communistische staat het aanbieden van of het vragen om een fooi taboe zouden zijn evenals het bedelen. Officëel klopt dit ook wel en men zal gidsen geen fooien aanbieden en dezen zullen er nimmer ook maar een toespeling op maken. maar dit betekent niet, dat portiers in hotels en kelnerin nen in restaurants een fooi zullen weigeren. Het kan zelfs zijn, dat men door middel van een verstaanbaar handgebaar duidelijk maakt, dat men een fooi verwacht. Veel vaker ge beurt het echter, dat men. je meedeelt, dat men geen wissel geld heeft om daarmee de vraag om een fooi te ca moufleren. Van bedelen in het openbaar zijn wij twee keer getuige ge weest. De eerste keer in Lenin grad, waar een paar vrouwen met een kind op de arm de toe risten stiekem om een aalmoes vroegen en de tweede keer op het Rode Plein in Novosibirsk, waar een man met een houten been in het openbaar zat te be delen. Deze had hier blijkbaar toestemming voor gekregen. Wij hebben door onze reis prettige contacten gehad met mensen van een ander ras, een andere cultuur, andere ge woonten en levend onder ge heel andere omstandigheden en onder een regime, dat wij met beslistheid afwijzen, maar waarin zij zich ogenschijnlijk zonder veel morren schikken. Het kan ook zijn, dat zij tegen over buitenlandse toeristen van hun ongenoegen over het regime geen blijk willen of durven geven. Wij hebben telkens weer het gevoel gehad, dat men in oe Sovjet-Unie op tal van punten zo'n vijftig jaar bij ons achter ligt. Of zij echter minder te vreden zijn met hun armoede cn gebrek aan vrijheid, dan wij met onze rijkdom en overvloed aan vrijheid is nog de vraag. Zo'n bezoek aan de Sovjet- Unie kan je weer eens tot in keer brengen cn dat heeft de mens soms nodig. (Van onze correspondent Jan Schils) BRUSSEL - De minister voor Nederlandse Cultuur in België, mevr. Rika de Backer, heeft PTT-minister De Fosset, die behoort tot het Brusselse Front der Francofonen, gevraagd om op te treden tegen de Franstalige piratenzender Radio Fouron Wallo nië, die'vorige week voor het eerst vanuit het hoofdkwartier van de Action Fouronnaise in Sint-Pietersvoeren heeft uitgezonden. De Action Fouronnaise streeft naar aansluiting van de Voer streek bij de provincie Luik. De Voerstreek maakt thans deel uit van Belgisch Limburg. De Action Fouronnaise heeft reeds aan gekondigd een nationale betoging te gaan houden in de Voer streek zondag aanstaande. Minister De Backer heeft haar FDF-Collega erop gewe zen, dat het volgens de wet van 1930 verboden is om zonder toestemming van de PTT ra dio-uitzendingen te verzor gen. In België opereren deson danks een groot aantal vrije zenders, zoals die van Couvm, Louvain-La-Neuve, Andenne en de Brusselse periferie. Zo wel de PTT als de verantwoor delijke minister hebben tot nu toe een oogje dichtgeknepen zolang de zenders niet aan po litiek deden of commerciële programma's uitzonden. Thans is echter duidelijk sprake van politieke uitzen dingen vanuit de Voerstreek. Radio Fouron Wallonië gaat namelijk de Voer streek problematiek behan delen en oproepen om deel te nemen aan de anti Vlaamse betoging. Intussen neemt de onrust in België in verband met deze ge plande betoging met de dag toe. Terwijl er een zenuwoor log is ontstaan tussen Vlamin gen en Franstaligen. Vi ce premier Hurez (een Waalse socialist) heeft aangekondigd, dat hij zal deelnemen aan de betoging en ook enkele FDF ministers en andere vooraanstaande politici over wegen zijn voorbeeld te vol gen. Aan Vlaamse kant hebben intussen ook politici aange kondigd naar de Voerstreek te zullen gaan Vanuit Brussel zullen gratis tientallen bussen met Franstalige betogers wor den ingezet. De Action Fou ronnaise wil op zijn minst 50.000 betogers naar de Voer streek zien komen. Intussen heeft de voorzitter van het rassemblement Wal- lon, Morant gezegd, dat de Walen naar de Voerstraak zullen gaan om er te betogen in een geest van pacificatie, tegen de voortdurende invallen van Vlaamse para-militaire mili tie, tegen politiehonden in Vaat van wettige zelfverdedi ging. Mordant had het ook over' een ziekelijke Vlaamse politiek die weigert om tegemoet te komen aan de bevolking van de Voerstreek. De burgemeester van Voe ren. Dodemont heeft inmiddels gezegd dat de Franstalige be toging wettelijk is toegestaan omdat ze tijdig is aangevraagd. Hij zei ook dat de Vlaamse or ganisaties. zoals TAK (Taal Aktie Komité) en VMO (Vlaamse Militanten Orde) geen toestemming zullen krij gen om in de Voerstreek te be togen. Maar beide organisaties hebben reeds laten weten dat zij er toch zullen zijn „om er te genieten van de natuur" Als de Franstalige betogers dat proberen te verhinderen zullen wij terugslaan, en hard ook, aldus een woordvoerder va i het VMO.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1979 | | pagina 5