Kamerlid wil Brits
rapport olie-
steun aan Rhodesië
Politieke partijen
weer
mogen
meedoen in Iran
Syrië valt weer
aan in Libanon
|lerzet tegen
.gouden hand
druk" m ton)
pan voorzitter
van Het Dorp
ROBERT SHAW OVERLEDEN
Avontuur bestaat nog. Proeft
Verdediger kampbewakers geen carnavalsprins
RUM DRIEKWART
STEMMEN VOOR
NIELWE PAIS
e^eiy
rtgebeurt
er toch
et Studio?
binnenland
buitenland
Israël verwacht aanslagen
Consumentenbond tegen
verkorting zomervakantie
Drie maanden
cel voor leveren
liefdespoeders
Justitie:
oud -SS 'er
ongrijpbaar
171^:1 IJ fll:I0;7:l
Opwarmer
van de
modemakers
Druk op
Somoza
neemt toe
Europa dreigt
in vuil
te verstikken
DE STEM VAN DINSDAG 29 AUGUSTUS 1978
schandaal. Het was
ninder dan William
toendertijd een
fiticus en verdedi-
le rechten van de
lens. Omwille van
weigerden heel wat
ctorianen voortaan
van Hazlitt te le-
Amoris" is een be-
van een hartstoch-
fde die de schrijver
:>r Sarah Walker, de
■an zijn lqndsheer.
at zich zien als een
reven door pure
ie alle waardigheid
>pect verliest door
te stuiten passie.
DVERTENTIE)
dio van de KRO.
(Van onze correspondent)
BONN - De stad Düsseldorf
moet een nieuwe carnaval
sprins zoeken, nu de kandidaat
voor dit ambt, de advocaat
Jörg Weck, zich heeft terugge
trokken. Daarmee is de stad
van een uiterst precaire situa
tie verschoond gebleven die
haar naam vooral buiten
Duitsland had kunnen scha
den. Weck is namelijk verdedi
ger in het zgn. Majdanek-pro-
ces, dat zich nu al meer dan een
jaar voortsleept en waarin een
aantal bewakers van het
voormalige concentratiekamp
in Polen terechtstaan voor de
moord op ongeveer 250.000
Joden. Toen bekend werd dat
de advocaat carnavalsprins
zou worden, werden hiertegen
onmiddellijk protesten en be
denkingen geuit. Na overleg
met alle gemeenteraadsfrac
ties gaf burgemeester Bungert
(SPD) aan Weck die in bepaal
de kringen inmiddels de bij
naam „Prins Majdanek" had
gekregen te verstaan dat diens
rol van prins moeilijk te com
bineren zou zijn met zijn op
treden bij een proces wegens
massamoorden (De burge
meester voegde er overigens
direct aan toe, dat deze raad
geheel los stond van de per
soonlijke integriteit van Weck:
Hij is namelijk toegewezen
verdediger en niet een van de
gekozen verdedigers die met
ongehoorde agressiviteit de
getuigen uit het kamp probe
ren te intimideren, waarbij zij
uiterst bedenkelijke anti-se-
mitische en nationalistische
uitspraken doen).
Hoewel de
advocaat zei het te betreuren,
dat het in Düsseldorf kennelijk
niet mogelijk bleek om gebrui
ken en gewoonten van de poli
tiek te scheiden; zwichtte hij
toch voor de aandrang die op
hem werd uitgeoefend. De ver
eniging van Düsseldorfse ad
vocaten vond het hele gebeu
ren echter een schande. Zij
verweet de burgemeester in
scherpe bewoordingen, dat hij
„het werktuig was geworden
van belangen groeperingen die
er alleen op uit zijn om de don
kere schaduwen van ons verle
den overeind te houden".
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET-DAMASCUS -
Er dreigt een nieuwe ronde in
de Libanese burgeroorlog.
Sinds gisteravond maken Sy-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG - De Consumentenbond voelt niets voor de
plannen van minister Pais (onderwijs) om de zomervakan
ties voor het voortgezet onderwijs te verkorten en de an
dere vakanties wat te verlengen. Verkorting van de zomer
vakanties betekent dat vakantiespreiding nog moeilijker
wordt. De meeste Nederlanders kunnen zich maar een
vakantie per jaar veroorloven en noodgedwongen valt die
doorgaans in het drukke hoogseizoen. Wanneer iedereen
tegelijk met vakantie gaat zal het gevolg zijn de prijzen in
die piekperiode nog hoger zullen worden dan ze nu al zijn
en dat het dan overal nog drukker zal zijn, aldus de bond in
de Consumentengids.
De bond vindt het op zich een goede zaak dat winter
sportvakanties voor schoolkinderen zo weinig mogelijk
worden belemmerd. Maar de minister moet daarbij ook
andere mogelijkheden denken. De kerst-, paas- en pink
stervakanties zouden kunnen worden bekort ten gunste
van de in februari vallende krokusvakantie. Winterspor
ters zijn dan niet meer aangewezen op de piek rond de
kerstdagen. Daarnaast zou een veel betere coördinatie van
de vakanteis per regio al heel wat problemen kunnen op
lossen, stelt de Consumentengids.
DEN HAAG - Het Tweede-
Kamerlid Waltmans (PPR) wil
dat het Britse regeringsrap
port over de mogelijke ontdui
king van de economische
sancties tegen Rhodesië door
de oliemaatschappijen Shell,
British Petroleum en Total aan
de Tweede Kamer ter kennis
wordt gebracht. In schriftelij
ke vragen aan minister van
Buitenlandse Zaken Van der
Klaauw en staatssecretaris
Beyen van Economische Zaken
vraagt Waltmans ook om een
reactie van beide bewindslie
den op de gedeelten uit dit zo
genaamde „Bingham-onder-
zoek" die betrekking hebben
op Nederlandse bedrijven en
personen.
De topfiguren van de Britse:
oliereuzen BP en Shell, die met.
list en bedrog systematisch
over een periode van twaalf
jaar het olie-embargo op Rho
desië hebben doorbroken, lo
pen de kans strafrechtelijk te
worden vervolgd. De minister-
van buitenlandse zaken, Davidl
Owen, heeft de pijnlijke taak:
de beslissing te nemen of hij de:
openbare aanklager op de em
bargobrekers zal afsturen.
Door de illegale olieleveranties
kon het regime van Ian Smith
iirhet zadel blijven, terwijl het,
naar de overtuiging van de
voormalige premier Harold
Wilson, zonder olie binnen en
kele weken zou zijn ineenge-
I stort.
Het rapport van Thomas
Bingham levert grote proble
men op voor Owen en premier
James Callaghan. Callaghan
heeft president Kenneth
Kaunda van Zambia, die van
zeven oliereuzen een schade
vergoeding van 12 miljard gul-
hen eist, verzekerd dat sanc-
ARNHEM (ANP.) - De Al-
1 Sunene Nederlandse Invali-
I oenbond (ANIB) maakt be-
I jWa,ar te8en He gouden hand-
ruk van 4,5 ton, die het be-
IMuur van de stichting Het
I orP bij Arnhem wil geven aan
I u scheidende „directeur van
Het Dorp", mr. W.P. Bijleveld.
e ANIB is vooral ontstemd
,Ver het plan deze gouden
druk door te berekenen in
V"erpleegprijzen.
?iit' ®'jVeveld had als voor-
,.van het dorpsbestuur de
I - Sehjkse leiding over Het
I waar momenteel 440 ge-
ï..r!rCaPten wonen. Deze
dnu vriiHag neemt hij op
s-l tersadvies officieel af-
'n het kerkelijk cultu-
- cj®trüm van Het Dorp. De
I eer R'jleveld is 57 jaar.
tiebrekers zouden worden ver
volgd. De strafmaat is twee
jaar gevangenis maximaal en-
of een ongelimiteerde geld
boete. Het rapport-Bingham
geeft Kaunda de kans de zeven
oliemaatschappijen op buiten
gewoon pijnlijke manier de
duimschroeven aan te draaien.
BRUSSEL - De rechtbank
in Gent heeft dezer dagen de
Franse waarzegster „Madam
Liliane", die goedgelovige
vrouwen voor duizenden gul
dens bij de neus nam met lief
despoeders en geneeskrachtige
kaarsen, veroordeeld tot drie
maanden celstraf en terugbe
taling van ruim f 12.000,- aan
enkele van haar slachtoffers.
Madam Liliane, van Franse
nationaliteit en opererende in
het Gentse met behulp van een
tolk Frans-Nederlands, om
niet in strijd te komen met de
bestaande taalwetten in Bel
gië, had onder meer voor meer
dan zevenduizend gulden lief
despoeder verkocht aan een
vrouw, die verliefd was op
haar buurman. Tot drie keer
toe wilde een speciaal aan deze
vrouw verkochte liefdespoeder
de desgewenste uitwerking
niet hebben, waarna de bij de
neus genomen vrouw teneinde
raad naar de politie stapte.
Ook een oude vrouw die aan
een ongeneeslijke ziekte leed
en bij madam Liliane aan
klopte, kreeg een magisch poe
der mee dat ze rond haar huis
moest strooien.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN - In de eerste vierentwintig uur na de be
kendmaking door Sjah Mohammed Reza van Iran dat in
zijn land weer politieke partijen en groeperingen mogen
optreden, hebben zich gisteren veertien partijen aange
meld.
De één dag oude regering
van de nieuwe premier Jaafar
Sjarif-Emami wachtte even
wel nog op een reactie van 's
lands grootste oppositieblok,
dat onder leiding staat van de
Sjiitisch-Islamitische geeste
lijkheid. De 68 jaar oude
voormalige senaatsvoorzitter
Sjarif-Emami die zondag de
olietechnocraat Jamsjid
Amoezegar opvolgde na
maanden van gewelddadighe
den in grote steden en een po
litieke impasse tussen regering
en oppositie, intensiveerde
maandag zijn contacten met de
Sjiitische leiders „Ayatollah"
(bisschop) Zem Sjariatmadari
in Gom en „Ayatollah" Sjirazi
in Masjad, allebei hoog op
handen gedragen door de Sjii-
ten.
Volgens politieke kringen
heeft Sjarif-emani zelf Sjiit,
tegen de geestelijken gezegd
dat het na de „aanzienlijke"
concessies die zijn kabinet en
de Sjah aan de oppositie heb
ben gedaan, nu tijd is voor
overleg. Premier Sjarif -Ema-
mi sloot enkele uren na zijn
ambtsaanvaarding speelzalen,
verbood gokken, verving een
moderne niet-islamitische
kalender, hief het verbod op
politieke partijen op en ver
lichtte de persbreidel. Het mi
litaire oppperbevel maakte op
zijn beurt bekend dat de lij
farts van de Sjah, dr. Abdoel
Karim Ayadi- een generaal- en
drie andere aan het ministerie
van oorlog toegevoegde gene
raals werden gepensioneerd.
Generaal Ayadi is veelvuldig
doelwit geweest van oppositie-
aanvallen omdat hij behoort
tot de niet populaire „Bahai-
sekte" van het Mohammeda
nisme. Politieke kringen ver
klaarden dat het contact tus
sen het nieuwe kabinet en de
geestelijkheid nog steeds
wachtte op enkele„elemtaire
verplichtingen" van de kant
van Sjarif-Emami.m De
Nieuwe premier heeft nog niet
laten doorschemeren wanneer
hij de volksvertegenwoordi
ging zal ontbinden en nieuwe
verkiezingen uitschrijven. Dit
is geëist door degeestelijkheid:
die ook de vrijlating eist van,
meer dan 230' geestelijken, die
in de negen maanden van on
rust zijn gearresteerd of ver
bannen. Onder de politieke
partijen die meedeelden dat ze
er weer waren, was het Natio
nale Front van de vroegere -
veelvuldig wenende en in py
jama geklede premier Mo
hammed Mossadeq.
(zie ook pag.
binnen-buitenland 3)
DEN HAAG (ANP) - De Ne
derlandse justitie kan weinig
beginnen tegen de oud- SS'er
P. J. Kooymans. De man - een
medewerker van de Duitse po
litiechef Rauter - is nooit ver
oordeeld. De misdaden waar
van hij verdacht wordt, zijn
waarschijnlijk verjaard.
Kooymans is nooit berecht,
omdat algemeen werd aange
nomen dat hij aan het oost
front gesneuveld was.
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Insbruck
Klarenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
tNice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
16 gr.
28 gr.
25 gr.
13 gr.
27 gr.
19 gr.
regenbui
onbew.
half bew.
regenbui
onbew.
1. bew.
niet ontvangen
onbew. 20 gr.
regenbui 12 gr.
niet ontvangen
niet ontvangen
half bew. 14 gr.
1. bew.
1. bew.
zw. bew.
half bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
half bew.
zw. bew.
onbew.
1. bew.
niet ontvangen
zw. bew. 14 gr.
niet ontvangen
1. bew. 17 gr.
24 gr.
24 gr.
20 gr.
15 gr.
33 gr.
29 gr.
30 gr.
24 gr.
16 gr.
19 gr.
26 gr.
DUBLIN (UPI) - De Britse
acteur en schrijver Robert
Shaw die vooral bekend is ge
worden door zijn optreden in
de veel bekroonde films „Jaw
s'' en „A man for all seasons",
is gisteren op 51-jarige leeftijd
overleden. Nabij zijn woning
in het Ierse Tourmakeady, op
240 km ten westen van Dublin,
kreeg hij achter het stuur van
zijn auto een hartaanval. Hij
stopte, stapte uit en overleed
langs de kant van de weg.
Shaw hechtte zelf meer aan
zijn werk als schrijver. Ook op
dit gebied was hij zeer ver
dienstelijk. Zijn eerste roman,
„The hiding place", was in
1959 een keuze van de Britse
boekenclub. Drie jaar later
ontving hij voor zijn tweede
roman, „The Sun Doctor", de
hoogaangeslagen Hawthorn-
denprijs. Voorts schreef hij
„The man in the glass booth",
dat bedoeld was als een deel
van een trilogie. Dit werk werd
later voor het toneel bewerkt
en met succes opgevoerd in
Londen en New York. Als ac
teur speelde Shaw in Engeland
zowel op het toneel als in film
en voorde televisie. Sinds 1964
trad hij ook op in New York.
Zijn eerste optreden op
Broadway was in „The careta
ker" van Harold Pinter. Daar
speelde hij ook in 1968 „The
man in the glass booth".
Als filmster kreeg hij inter
nationaal bekendheid door
zijn schurkenrol in de James
Bondfilm „From Russia with
love". In „The Sting" met Paul
Newman en Robert Redford
was hij het slachtoffer. In „The
royal hunt of the sun" speelde
hij de rol van Pizarro, terwijl
hij in „Figures in a landscape"
een voortvluchtige was. In
1974 kwam het overweldigen
de succes van „Jaws". Ook in
„The Deep" dat als een vervolg
kan worden beschouwd,
speelde Shaw. Voorts had hij
een belangrijk aandeel in
„Force 10 from Navarrone" en
in zijn laatste film „Avalanche
Express" die beide binnenkort
zullen worden uitgebracht. Bij
de opnamen voor de laatstge
noemde rolprent liep Shaw een
verstuikte enkel op. Hij was
driemaal getrouwd en had in
totaal tien kinderen. Zijn eer
ste huwelijk met Jennifer
Rourke, eindigde in een echt
scheiding. Vervolgens trouwde
h ij met de actrice May Ure, die
in 1975 overleed. Sinds drie.
jaar woonde hij met zijn derde
vrouw, Virginie Jansen, en zijn
tien kinderen op een landgoed
in het Ierse graafschap Mayo.
Zomer 1978 loopt op zijn
einde. En, zoals elk jaar, is
dat de tijd voor de modema
kers om ons op te warmen
voor de winterse tijden. Elke
zich respecterende kleding
zaak c.q. boetiek zal de ko
mende weken de cliëntèle
weer uitnodigen om de nieu
we herfst- en wintercollectie
te komen bewonderen.
Een voorproefje van de
najaarstrend '78 geven wij u
met bijgaande twee foto's. De
drie dames op de Amster
damse Dam tonen voor een
bekend modemagazijn
(v.l.n.r.) een blazercombina
tie welke uit zeven delen kan
bestaan, een Schotse kilt die
tal van variaties met bloeses,
truien en vesten mogelijk
maakt, en een geruit en
semble van tinneroy dan wel
dunne wol.
Zo de benenpartij van de
dame op de andere foto de af
gelopen zomer geen aan
dacht getrokken zou hebben
zal dat met dit schoeisel ze
ker wel doen. De laarzen, die
sterk doen denken aan afge-
knipte pantalonpijpcn, zijn
een ontwerp van de Italiaan
Velentino (prijs, op een gul
den na, zeshonderd piek).
Het vest (van Missoni) staat
geprijsd voor f 425,-. Maar
daar zullen dan nog de kos
ten voor handschoenen met
mouwen bijkomen.
(Van onze redactie buitenland)
ROME - Kardinaal Luciani
is bij de vierde stemming „met
een meerderheid van ruim
driekwart" tot paus gekozen.
De eerste stemming gaf een
zeer onzeker beeld te zien. De
stemmen waren verdeeld over
vele kandidaten. Maar bij de
tweede stemming was het
aantal kandidaten al kleiner
en bij de derde werd het beeld
duidelijk.
Aldus de Belgische kardi
naal Suenens gisteren tot jour
nalisten in Rome. Naar zijn
zeggen was de zeer grote meer
derheid waarmee kardinaal
Luciani werd gekozen buiten
gewoon en onverwacht.
Volgens de Oostenrijke kar
dinaal F. König waren het de
kardinalen uit Amerika, uit de
derde wereld, maar ook uit de
rest van Europa die meenden
dat het beter zou zijn een Ita
liaantot paus te kiezen vanwe
ge de hachelijke situatie van
Rome en van Italië. Voor het
conclaaf had hij verklaard, dat
ditmaal eventueel best een
niet-Italiaan gekozen zou
kunnen worden. Paus Johan
nes Paulus heeft alle curie
prefecten herbenoemd op de
posten die zij tijdens het pon
tificaat van paus Paulus VI be
zetten.
rische troepen in het noorden
van het land jacht op de
christelijke militie. Ook in
Beiroet braken weer gevechten
uit, echter tussen Palestijnen
en Christenen.
Zowel Israël als enkele
christelijke leiders hebben ge
zegd, dat Syrië er op uit is via
Libanon de top tussen Ameri
ka, Egypte en Israël te torpe
deren. De Israëlische stafchef
generaal Rafael Eytan over
legde gisteren met de opperbe
velhebber van de VN-strijd-
macht in het zuiden van Liba
non, generaal Silasvuo. Waar
nemers in Jeruzalem wijzen op
een mogelijke hervatting van
de vijandelijkheden in zuide
lijk Libanon.
De Libanese minister van
buitenlandse zaken en defen
sie, Butros, sprak in de Syri
sche hoofdstad Damascus met
president Assad en buiten
landminister Khaddam. Liba
non wil een verlening van het
mandaat van de Arabische
vredesmacht in het land. Dat
loopt in oktober af. De vre
desmacht bestaat voor vier
vijfde uit Syrische militairen.
Die openden gisteren in de
noordelijke provincie Cedar de
jacht op christelijke troepen.
Een Syriër zei dat zijn land de
christelijke militietroepen in
Libanon zal uitroeien „omdat
ze" collaboreren met Israël.
Syrië zal nooit een vredesak
koord met Jeruzalem sluiten
en alles doen om het vredes
overleg in de war te sturen.
De Palestijnen proberen dat
ook. Eerst gistermiddag op de
bezette westelijke Jordaanoe-
ver, waar een brandbom naar
een Israëlische patrouille werd
geworpen. Vannacht hield de
Israëlische marine een Liba
nees scheepje aan, waarop
twee gewapende Palestijnen
zaten. De politie heeft hen
gearresteerd. Men neemt aan
dat ze van plan waren een ter
reuractie in Israël te onderne
men. De politie heeft gewaar
schuwd voor mogelijke nieuwe
aanslagen.
Manaqua - De top van het
bedrijfsleven in de Middena-
merikaanse staat Nicaraqua
heeft zich ook tegen president
Somoza gekeerd. De kamers
van koophandel van het land
besloten in een vergadering
van hun stuurgroep met 36 te
gen drie stemmen steun te ge
ven aan algehele staking, wat
van doorslaggevende beteke
nis is voor het bereiken van het
doel der staking, namelijk So
moza tot aftreden dwingen.
De staking was uitgeroepen
door het zogenaamde brede
oppositiefront FAO nadat
linkse, Sandinistische guer
rillastrijders vorige week met
succes een bezetting met gijze
ling uitvoerden van het natio
nale paleis in de hoofdstad
Manaqua, waarin het congres
zetelt. Zij konden nu twee da
gen vrij naar Panama vertrek
ken samen met rond 50 made
standers wier vrijlating zij
hadden afgedwongen.
Het ene moment ben je nog ge
woon kardinaal Albino Lucia
ni en het volgende moment
wordt je paus Johannes Paulus
I genoemd.
Het ene moment ben je nog een
gewone wielrenner en dan op
eens word je uitgeroepen tot
wereldkampioen Gerrie Kne-
temann.
Hoe zou een mens zoiets ver
werken? Het zal u en mij wel
niet gebeuren dat we 's mor
gens wakker worden en dan
opeens de Paus met Pretoogjes
of de kersverse heerser van de
wielermeute zijn.
Maar toch Soms voel je bij
het ontwaken een ander mens.
Alsof er in het duister van de
nacht iets geks met je gebeurd
is. Zoiets moet het bij de paus
en de Kneet ook geweest zijn.
Zo is er ook een land dat plots
van naam veranderde. Perzië
werd opeens Iran. Je moet het
maar weten. Trouwens wij
kunnen niet veel zeggen want
ons land heeft ook twee na
men: Nederland en Holland.
Goed, om op Iran terug te ko
men. Toen het nog Perzië
heette, leek het een aardig land
met een aardige sjah en een
aardige vrouw, Farah Dibah.
Tussen haakjes: de sjah heette
vroeger gewoon Mohammed
Reza, maar op een goede dag
noemde niemand hem meer bij
zijn naam.
De mohammedanen in zijn
land zijn tegen alcohol, gok
ken, dansen en andere moder
ne dingen en willen terug naar
de oude, strenge tijd.
Dat kan natuurlijk niet. De
sjah wordt nooit meer de bur
ger Mohammed Reza, Iran
wordt niet meer Perzië, We
reldkampioen Knetemann is
niet meer de knecht-wielren
ner en paus Johannes Paulus I
verandert niet meer terug in
Albino Luciani.
Je wordt nooit meer zoals je
geweest bent. Toen u vanoch
tend opstond, was u alweer een
andere mens. Gefiliciteerd.
MERIJN
BONN - Het dichtbevolkte
Europa dreigt in zijn afval te
verstikken. Naar uit een
publikatie van het bureau van
de Europese Gemeenschap in
Bonn blijkt, produceert het
gemiddelde Europese huis
houden met man, vrouw en een
kind per week 16,6 kg vuilnis.
Dat betekent dat de negen lan
den van de Europese Ge
meenschap jaarlijks 72 miljoen
ton huisvuil produceren.
(ADVERTENTIE!
Marlboro
