el
Muzikale lummelszetten
Zeeland op muziek en stelten
Licht V
voor K<
Ti* 7-^7
COUNTRY-
FESTIVAL IN
ROTTERDAM
HAPPENING VAN LEO
CUYPERS OP TELEVISIE
Oogst van het
Amerikaanse platteland
Liefde
Horner
Bergachtig
Scheiding
Doping gebr
Samenstelling: Eugene loomans en Dirlt Vellenga
Het
grootste
probleem:
Liefde
In de maling
Er is méér
Sfeertje
Goede mijl
Sijtje van
der Lende
DE STEM VAN DINSDAG 10 JANUAR11978
&HQVf° en zo
Het platteland in het zuiden van de Verenigde Staten
heeft zijn eigen muziek. „Country and western", een
verzamelnaam voor verschillende stijlen in die muziek,
ademt de sfeer van het uitgestrekte boerenland en
weerspiegelt de mentaliteit van Amerikaanse dorpsbe
woners, maar geeft ook een beeld van een rijke muzi
kale traditie.
„Country-music" is in de VS „big business" en Nashville is
de absolute hoofdstad. In Nederland dringt af en toe iets uit
dit genre door, namen als Jim Reeves, Johnny Cash en Tammy
Wynette zijn hier goed bekend, maar de grote doorbraak is
nog nooit gekomen. Waarschijnlijk is de „country-muziek"
daarvoor te plaats- en sfeergebonden.
Niettemin wordt op 28 maart in de Ahoy-hal in Rotterdam
het „International Festival of Country Music" gehouden. De
Engelse organisator Mervyn Conn laat al jaren achtereen een
groep Amerikaanse country-artiesten naar Londen (en Göte-
borg en Helsinki) komen en nu is ook Rotterdam aan de beurt.
De grote ster zal Merle Haggerd zijn en verder zijn al de
namen van Carl Perkins, Don Williams, Ronnie Milsap en
Skeeter Davis genoemd.
Het levensverhaal van Merle Haggard, ook wel Hag ge
noemd, maakt veel duidelijk over de denkwereld en de inspi
ratiebronnen van de country-music. Merle liep op 9-jarige
leeftijd weg van huis toen zijn vader de laatste adem uitblies.
Hij groeide op voor galg en rad en belandde op zijn veertiende
voor het eerst in de nor. Het ging van kwaad tot erger met Hag,
hij kreeg zelfs San Quéntin van binnen te zien. Geïnspireerd
door een optreden van Johnny Cash wierp hij zich op de
country-music en in 1963 scoorde hij zijn eerste hit.
Een van zijn bekendste nummers is „Okie from Muskogee",
waarin hij lang haar, dienstweigeren en gebruik van mari
huana afwees. Voor veel conservatieven in het zuiden van de
VS werd dat een soort lij flied, maar Merle verklaarde later dat
zijn tekst ironisch was bedoeld. Hij is nu een van de grote
mannen in de wereld die Nashville als middelpunt heeft en
ook veel jongere artiesten vertolkten zijn composities.
Qeatofi
<1cafuti
iS
f
a
b
c
d
e
f
gh
j k
l
m
n
p
q
r
s|t
u v
2|3|4|5|6|7|6|9[i
<b
aateèi
Jkti
I
ill
Een eenvoudige afkomst, een zware jeugd, teleurstellingen,
drank en drugs en problemen met de liefde, daar gaat het om
in de country-wereld. Een onderzoek van meneer Di Maggio
in 1972 heeft uitgewezen dat de meeste country-songs over de
liefde gaan en dat die liefde meestal wordt beschouwd als een
vreselijke strijd. Het gaat vaak over falen, over verlaten wor
den en ook over overspel, over „een ander" en daar hebben ze
het in het protestants-christelijke zuiden erg moeilijk mee.
Veel artiesten bezingen een vreselijk berouw voor hun „zon
den" en klagen over de vreselijke verleidingen in kroegen en
nachtclubs. De traditoneel scherpe scheiding tussen goed en
kwaad en een groot zondebesef klinken in heel wat liederen
door.
Vroeger werden vrijgevochten lieden als cowboys, ranchers
en „outlaws" als de grote helden beschouwd, tegenwoordig
gaat het vaak over vrachtwagenchauffeurs, artiesten en men
sen die buitenshuis zwaar werk doen.
Het Di Maggio-onderzoek heeft uitgewezen dat een klein
deel van de country-songs over sociale toestanden gaat, maar
dat ze echt niet zonder meer „rechts" zijn. De liedjes weer
spiegelen de publieke opinie en wijzen op verdeeldheid in het
denken over zaken als Vietnam en oorlog.
- 'N
merle Haggard: van boef tot ster
Johnny Cash: een zwaar leven
zwarte blues, en uit Europa dat regelmatig groepen immi
granten leverde.
Na de oorlog ging het de Nashville-industrie zeer voor de
wind. Men stelde alles in het werk om een breed publiek te
bereiken. Het ging niet meer zozeer om de instrumentale
hoogstandjes en individuele prestaties, maar om breedvoerig
uitgemeten emoties. Country-music werd smartlappenmu-
ziek met grote orkesten, een snik in de stem en veel, heel veel
show.
In tekst en melodie bleef echter de simpelheid, de directheid
en de aandacht voor de eenvoudige, hardwerkende mens met
zijn dagelijkse problemen. Qnlangs verscheen een verzame
ling van de hits van het duo Tammy Wynette en George Jones.
Op de hoes staat een juke-box afgebeeld in een soort hambur
gertent. Eenzaam naast dat apparaat zitten in een godsgruwe-
lijk wijd en kaal landschap en je laten meenemen door een
smartelijk liefdeslied van George en Tammy, dat is „country".
Het duo verklaart in „We're not the jet-set" best tevreden te
zijn met het eenvoudige leven ergens in Kansas of Missouri.
„Southern California" is geen verheerlijking van de Gouden
Saat zoals de naam doet vermoeden (daar is het leven hard en
gemeen), maar van het vriendelijke land rond Nashville.
George en Tammy zingen ook aantal gelukkige liefdesliedjes
en bootsen in „The Ceremony" de kerkelijke voltrekking van
hun huwelijk na.
Als hij pittige dansdeuntjes op zijn smoelschuif blaast, slaat
er een vonk over, maar wanneer McCoy „Together again" of
„Amazing grace" naspeelt, valt er weinig te beleven. Dat doet
hij allemaal op zijn laatste album „Country cookin" en hij'
wordt begeleid door Wayne Moss, Russ Hicks, Si Edwards en'
de andere leden van de groep Barefoot Jerry. Op dit moment
maakt McCoy zelf ook deel uit van deze country-rockgroep.
Er wordt eigenlijk pas een jaar of vijftig over „country and
western" gesproken. Voor die tijd ontwikkelde zich in het
woeste bergachtige gebied van de Ozarks en de Apalachen een
muziekstijl die voortkwam uit oude Engelse en Ierse volks
muziek. Op geïsoleerde boerderijtjes werd getokkeld, gefie
deld en gezongen en pas in 1925 kwam een eind aan die
afzondering en vonden de verschillende muzikanten elkaar in
een duidelijk herkenbare stroming.
Toen startte in Nashville het radioprogramma „Grand ole
opry" en lieten de boerenjongens en arbeiders horen wat ze op
hun banjo, gitaar of viool konden. De eerste legendarische
countrynamen zijn Jimmie Rodgers en Hank Williams. Ze
waren allebei van geringe afkomst, ploeterden als gekken om
platenmaatschappijen te interesseren, raakten afschuwelijk
aan de drank, maar maakten liedjes die de Amerikanen in het
hart raakten. Hank Williams had een garage vol Cadillacs en
op de achterbank van één daarvan stierf hij op 29-jarige
leeftijd na overmatig drankgebruik.
Veel soepeler ging het met Roy Acuff, die baptistenpredi
kant was, maar ook zong en fiddle speelde. Door de „Grand
ole opry" werd hij zeer vermaard en verkocht hij miljoenen
platen. Zijn geld stak hij in een zakelijke onderneming,
Acuff-Rose, en vandaag de dag is hij een van de rijkste bazen
in de muziekwereld.
Country en religie zijn altijd nauw met elkaar verbonden
geweest, net als trouwens de blues en de religie. Na Roy Acuff
zijn nog heet wat country-artiesten als halve evangelisten
door het land gegaan. Het is niet toevallig dat de Evangelische
Omroep veel aan country-muziek doet.
Luisterend naar de speciale country-radiostations zijn in
dorpen gehuchten en kleine steden heel wat vakbekwame
instrumentalisten opgegroeid, die op hun snareninstrumen
ten (dat zijn de meest favoriete instrumenten in dit genre) een
grote vaardigheid ontwikkelden. Er kwamen invloeden van
uit de Mexicaanse muziek, uit Hawaii (de pedalsteel), uit de
Het huiselijke leven is heilig in de country-muziek, maar
dezelfde Tammy Wynette confronteerde haar fans later met
iets heel zondigs: ze bezong in „Divorce" haar scheiding en op
haar laatste elpee „One of a kind" biedt ze in „Dear daugh
ters" haar fochters verontschuldigingen aan voor het feit dat
ze altijd weg was als de meisjes ziek waren of een belangrijk
feestje hadden.
Ze begint nu ook meer te klagen. Het had zo mooi kunnen
zijn, verzucht Tammy. Het geluk is zo dichtbij, maar je kunt
het maar steeds niet pakken: „Heaven's just a sin away".
Onder leiding van producer en songschrijver Billy Sherrill
heeft ze een bloedserieuze plaat gemaakt, waarop de eerste tot
de laatste groef bol staat van de emoties.
Natuurlijk zijn er nog wel musici die een weergaloze tech
niek hebben en de traditionele nummers vertolken op een in
deze tij d aansprekende manier. De country-rock ontwikkelde
zich toen pop-musici zich na de jaren zestig weer de muziek
van hun jeugd herinnerden en op basis daarvan in hun eigen
streek aan het musiceren sloegen.
Charlie McCoy speelden bijvoorbeeld op elpees van Bob
Dylan en vele anderen mee, maar daarna speelde hij met zijn
weergaloze mondharmonika weer een reeks eigen platen vol.
In de country-wereld zijn de grenzen tussen de oude en de
jonge generatie en hun respectievelijke prestaties niet zo hoog
als in Nederland. Zo speelde Charlie McCoy vrolijk mee op
een album dat heet „Yvette Horner a Nashville". De Franse
accordeoniste speelt bekende countrysongs en daar zitten we
eigenlijk toch niet op te wachten.
Er verschenen verder nog twee dubbelalbums, getiteld
„Country matters" en „More country matters" en daarop zijn
countïy-artiesten van verschillende pluimage ondergebracht.
Naast gevestigde sterren als Charlie Rich, Lynn Anderson,
Tammy Wynette, Johnny Cash komen ook de country-
artiesten van de nieuwe generatie aan bod. Kris Kristoffen-
son, Asleep at the wheel, Barefoot Jerry, Larry Gatlin en
David Allen Coe laten horen wat je met de oude gegevens in de
jaren zeventig allemaal kunt doen.
David Allen Coe heeft net zo'n criminele achtergrond als
Merle Haggard en er verzanden ook nu nog regelmatig coun-
trysterren in drugs en alcohol. Don Gibson, de maker van het
beroemde „Oh Lonesome me" is nu pas weer na jaren van
verslaafdheid in staat op te treden. Country-vernieuwer
Gram Parsons overleed op 27-jarige leeftijd. De grote emoties
in de country-songs komen heus niet zo maar uit de lucht
vallen.
De laatste jaren is het zuiden van Amerika bezig een vre
selijk minderwaardigheidsgevoel van zich af te zetten. De
mensen uit het noorden hebben altijd neergekeken op die
domme „rednecks" in het zuiden. In Texas is onder de jonge
ren een nieuw chauvisnisme ontstaan en het lijkt er soms op of
Texas een onafhankelijke staat aan het worden is.
„I believe the south will rise again" zingt Tanya Tucker.
Naast een hoop gefabriceerde emoties is er muzikaal talent
genoeg in de zuidelijke staten om het image van conserva
tisme en gezapigheid te doen verdwijnen.
DIRK VELLENGA
Een heel karwei. Met zijn allen sjouwen ze de muzie
kinstrumenten tegen een Zeeuwse dijk op. De vleugel
moet opnieuw gestemd, de transpiratie van de gezich
ten gewist worden. Dan volgt er één knetterende toon
door het Zeeuwse zwerk. Een zwak applaus. En alles
wordt weer ingeladen in de grote trailer van gebroeders
De Klerk pianotransport, de technische wagen van de
NOS en de reisbus.
Dat zijn zo van die grapjes
die horen bij het actuele mu
ziektheater, waarin geïm
proviseerd wordt vanuit
jazz-achtige gegevens en ca
baretachtige acteertrucjes.
Vanavond om 21.55 uur is dit
en méér te horen en te zien in
De Zeéland-Suite, die de
NOS uitzendt op Nederland
1. Een boeiend muzikaal mo
nument opgebouwd uit ba
salt en los zand in het
Zeeuwse landschap door Leo
Cuypers, Willem Breuker,
Bob Driessen, Martin van
Duynhoven, Arjen Gorter,
Willem van Manen en Harry
Miller.
De kans is groot, dat heel
wat luisteraars na vijf minu
ten de knop omdraaien. Men
sen doe het niet en probeer de
drie kwartier vol te maken!
Als je er niet tegen kunt om af
en toe in de maling genomen
te worden, moet je om vijf
vóór tien het toestel helemaal
niet aanzetten. Het wordt
dan wel een gemiste kans.
„Het muziektheater is nog
nooit op radio en tv geweest.
Dat is een schandaal van de
eerste orde", schrijft Rudy
Koopmans in het nummer
van Raster, dat de vorige
week uitkwam; zeer infor
matieve aflevering over het
zogenaamde muziektheater.
Nu is die tekst van Koop-
mans al twee jaar oud, zodat
de inhoud niet meer klopt.
Onlangs vertoonde de NOS
een stuk met Breuker in die
prachtige vormgeving van
Drupsteen en nu is Hans Hul-
scher vier dagen bezig ge
weest met een aantal „muzi
kale clowns" in Zeeland. De
beweringen in hetzelfde ar-
tikep dat de omroepwereld
de musici van het muziekt
heater niet naar behoren be
taalt en de zeggenschap van
de musici over de manier
waarop ze geproduceerd
worden beneden peil is,
mogen dan nog niet ont
kracht zijn, ik denk dat de
NOS de enige zendgemach
tigde is, die zich dit soort uit
zendingen kan veroorloven.
Alternatieve situaties kun je
alleen maar maken als je niet
afhankelijk bent van de stem
des volks of met andere
woorden van de kijkcijfers.
Gelukkig dat er dan een NOS
is voor dit soort dingen, al
houdt het budget daarvoor
ook niet over.
Omdat de NOS de Zee
landsuite heeft kunnen ver
kopen aan de Duitse ZDF is
het financieel een beetje
haalbaar geworden, want de
provincie Zeeland zelf had er
ook geen cent voor over.
Maar bij de voorvertoning
van de Zeelandsuite in Bus-
sum, van waaruit ik dit alle
maal neerschrijf, zat wel een
belangrijke maccenas-
meneer van de Rijkswater
staat in Zeeland, want er
kwamen boten, kranen en
dijken te pas aan deze tv-
film.
Toch vindt Ad van 't Veer
van Jeugd en Muziek, dat de
Zeelandsuite niet zoveel
Zeeland-promotie in zich
heeft. Ik ben het niet hele
maal met hen eens. Er zitten
heel wat typische Zeeuwse
horizonnen in de film. Maar
er is méér. In Raster lees je:
„Men kan zich moeilijk voor
stellen dat een muziekthea
ter met een dergelijk karak
ter ontstaat in een omgeving
waar de maatschappelijke
tegenstellingen scherper
zijn, of waar het gevoel voor
humor ontbreekt, zoals in
Düsseldorf of Frankfurt. Een
dergelijk muziektheater
hoort eerder bij steden als
Londen, Rome of misschien
San Francisco. Het Neder
landse - of zo men wil:
Amsterdamse-muziektheater
is moeilijk overplaatsbaar,
ten eerste omdat het op de
huid van de spelers is ge
maakt en de Nederlandse si
tuaties aan kritiek onder
werpt, en ten tweede door
vertaalproblemen".
Dat klopt namelijk niet. Al
jaren hoort het óók thuis in
Middelburg; naast Amster
dam dan misschien de enige
stad waar het mogelijk is.
Vele jaren onderneemt Jeugd
en Muziek daar als muzikale
evenementen, die buiten Am
sterdam uniek zijn in ons
land. De Zeeland suite kon zo
ontstaan als een composi
tieopdracht aan Leo Cuypers
- met behulp van CRM - voor
het nieuwe muziekfestival
het afgelopen jaar in Middel
burg. ü'r is dus sprake van
een „afgeronde" compositie,
waarvan voor f 22 een plaat
opname verkrijgbaar is. Het
is een B.V.Haast-produktie,
die niet in alle grammofoon
platenzaken te vinden is.
Daarom is de lp ook ver
krijgbaar bij Jeugd en Mu
ziek, Nieuwe haven 43, Mid
delburg. Luisterend naar dit
brok klankexplosie, waarbij
het virtuoze, het belachelijke
en dramatische dooreenge-
husseld worden, vraag je je af
waar nu de relatie van de
muziek met het Zeeuwse
landschap ligt; een vraag die
er zelfs ligt bij de demonstra
tie van een niet-relatie. De
binnenopnamen van de suite
vertonen veelal zelfs de
sterkste dramatische accen-.
ten.
Maar wat moet je je nu
voorstellen bij muziekthea
ter? Mentaal doet het bij
voorbeeld denken aan dat
gene wat een schilder als
Reinier Lucassen in de jaren
zestig met de schilderkunst
begon uit te halen (anti-
academisch) en wat Schip
pers/Van der Linden met de
film deden in de Sad movies.
Willem Breuker sloot daarbij
aan door zijn afstandschep-
Leo Cuypers op het Zeeuwse strand
pende muziek (inhoudelijk
en technisch uitvoerend). In
de beginjaren zeventig wer
den daarin theaterelementen
verstrengeld (reminiscenties
aan Brecht/Becket). Een
groep als Baal is represen
tant van deze ontwikkelin
gen. Koopmans karakteri
seert als volgt: „De uitgangs
punten zijn de theatrale as
pecten van de improvise
rende musici, de kritiek op de
Amerikaanse jazzmuziek en
op de vaderlandse muziekpo-
litieke situatie, een vaak
Brechtiaanse techniek en een
volkse humor".
Voor een tv-ploeg, die niet
gewend is om met improvise
rende mensen zelf improvise
rende dingen te doen, maar
steeds „affe dingen" te
maken zal het een hele op
gave geweest zijn om vier'
dagen met de zeven „muzi
kale lummels" door de pro
vincie Zeeland te trekken.
Hoe grappig en mooi dikwijls
ook, door het ontbreken van
duidelijke improvisaties
(deel van actueel muziekt
heater) lijkt de muziek dan
ook niet zo erg geënt meer op
of voortkomend uit de ac
tuele situaties van de groep
in Zeeland. De beelden, zoals
de grapjes met de stoomtram
Goes-Borssele, lijken er veel
meer achteraf bij gezocht.
De ouverture van de suite
wordt getrokken uit het
volkse folkloristische tafe
reel van klepperende Zeeu
wen (in 't pak) met op de ach
tergrond Haamstede. Het
bekkenritme (op de lp alléén
te horen) wordt in relatie ge
bracht met kleppers. Daarna
wordt er zichtbaar gereisd
door Zeeland; over de dijk,
door het groene land, langs
de stranden, over de Zee-
landbrug etc. De plaatsen,
die met ere genoemd worden
zijn behalve Burgh Haam
stede, het werkeiland voor de
Philipsdam; de rijksweg St.
Philipsland afslag St. Anna-
land, bij Tholen; het Slibha-
ventje van Hoedekenskerke;
het Verdronken Land van
Saeftinge bij Paal; rond
vaartboot Madeleine op de
Westerschelde; het plein van
de St. Lievens Monster Toren
te Zierikzee; het industrie
terrein van de NAPM te Bor-
sele; het Westerstrand te
Domburg; fort Rammekens
te Ritthem en de Kuiper
spoort te Middelburg.
Met het publiek is er wei
nig gedaan op de film. Wèl
zitten er een aantal beel
dgrapjes in en is er sprake
van mooi camerawerk, als
gold het een toeristische film.
En dat is best lekker en pas
send bij het sfeertje.
Het sfeertje voor de ach
tergrond van klanken,
waarmee de musici zich be
lachelijk maken ten over
staan van de aanwezige
koeien - die loeien beter - en
waarmee de vele edele bras
sbandblazers in Zeeland
geen raad zullen weten. Aan
de Zeeuwse milieuvervuiling
wordt af en toe geluidsver
vuiling toegevoegd, maar ook
is de klank tot tranen toe zoet
gevooisd. Willem Breuker en
Bob Driessen wedijveren op
sax geweldig in Bach I en
Bach II, Leo Cuypers laat in
No plooi at all blues horen
wat hij met de piano allemaal
kan uithalen (en dat is formi
dabel), Willem van Manen
zorgt voor een prima Calyp-
sooi etcetera. De titels spre
ken voor zich. Ik heb wel de
indruk via de tv-film meer
muziek gehoord te hebben
dan op de lp. Bovendien mis
je via de lp natuurlijk de er
varing met de acteurskwali
teiten die verschillende mu
sici in de Zeelandsuite onge
twijfeld hebben.
Dus toch maar kijken
vanavond, want het is een
muzikale gebeurtenis van
de eerste orde - in zijn
soort die je op tv zelden
te zien krijgt. Maar denk
wel aan de buren!
HENK EGBERS
DE STEM VAN DINSDAG 10
(van onze coi
MAASTRICHT - Het wereld
Maastrichtse beroepswielrenni
Antwerpen vestigde, dreigt ni
berg heeft namelijk positief ge
onderzoek, dat werd uitgevoei
De Backere.
In de urine-stalen van Rom
produkt phenmetrazine gevor
lijst van 37 verboden produkte
Phenmetrazine komt onder mei
Volgens professor De Backere
tijdens zijn geslaagde aanval
ster
dan!
NEW YORK - Jimmy Com]
gekroond tot tenniskoning.
aan zijn vermogen toe door dij
in twee uur en 35 minuten
Monte Carlo woont, bleef de
De Amerikaan Brian Gott
fried kreeg de derde prijs van
40.000 dollar. Zijn tegenstan
der, de Argentijn Guillermo
Vilas, kon wegens een enkel
blessure niet spelen.
Het Mastertoernooi kende
voor 17.150 toeschouwers een
schitterend slot. Het was de
achtste overwinning van Con
nors in elf ontmoetingen met
Borg. De Amerikaan kreeg zijn
revanche voor de nederlaag in
de Wimbledon-finale van afge
lopen zomer. De agressieve
stijl van Connors, die in 1977
meer dan 800.000 dollar aan
prijzengeld in de wacht sleep
te, bleek duidelijk uit de statis
tiek. Hij maakte 57 fouten
tegen Borg slechts 27. Maar
Connors scoorde 35 winnende
slagen, waar de Zweed op 16
bleef steken. Borg had duide-
lijk moeite met zijn eerste ser
vice. Hij sloeg slechts 47 pro- I
cent binnen de lijnen van het
opslagvak, Connors scoorde 67
procent.
Connors was op zijn best in I
de derde en beslissende set. Hij I
raakte met 2-0 achter en datl
leek, na de demoraliserende I
nederlaag van 1-6 in de tweede I
se,, funest te worden. Maarl
Connors doorbrak de service 1
INZELL (ANP) - Sijtje var
der Lende heeft tijden^
selectiewedstrijden in
Zuidduitse Inzeil een
uitstekende tijd op de 150(j
meter gereden. Zij finishte in
2.15.4, ruim anderhalvé
seconde langzamer dan hef
Nederlandse record, dat mej
2.13.95 op haar naam staat.
Ook Ina Steenbruggen legdd
de 1500 meter in een redelijks
tijd af. Zij kwam uit op 2.16.5.]
De volledige uitslagen zijij
over respectievelijk de 500 eJ
1500 meter: Ina Steenbruggeij
43.6-2.16.5., Sijtje van
Lenden 45.02.15.4., Joke vail
Rijssel 44.3-2.18.0, Claski
Meyer 45.9-2.20.7 en Haitsk
Valentijn-Pijlman 44.2
2.24.0.
BELGRADO (ANP) -
zeventiende partij uit
tweekamp tussen Kortsjnoj i
Spasski is gisteravond
veertig zetten afgebrokeJ
Kortsjnoj die met wit speeld
en in de tweekamp een puij
voorsprong heeft, bezit in
afgebroken stelling een ii
betere positie.
Het verloop van de partij:
Wit: Viktor Kortsjnoj. Zwart: Boa
Spasski. Dame-indisch.
1 d2-d4, 2. c2-c4, 3. Pgl-£3, 4. g2-g3,l
Ddl-a4, 6. Pbl-c3,7. Lfl-g2, 8. Da4-d
9. c4-d5, 10. 0-0. 11. Tfl-dl, 12. PJ3-J
13 d4-e5, 14. Pe5-d3, 15. Lcl-g5, J
Pd3-c5, 17. Lg5-e3, 18. Dc2-c3,
Dc3-a3, 20. Tal-cl, 21. Da3-e7,
Tcl-c2, 23. Lg2-h3, 24. Le3-d2,
Ld2-e3.
1. Pg8-f6, 2. e7-e6, 3. b7-b6, Lc8-I
Lf8-e7,0-0, La6-b7, d7-d5, e6-|
Pb8-a6, Tf8-e8, c7-c5, Le7-c5, Dd8-I
Pf6-e4, Pa6-c5, Pe5-c3, Pc5-e4, Dc8-I
De6-e7, Te8-e7, l7-f6, Kg 8-17, a7-l
b6-b5.
26. Tfl-cl Ta8-e8. 27. Lh3-fl b5-
28 Le3-c5 Te7-e6, 29. Lc5-d4 Lb7-|
