Stadspost (2)
Mieren in de
belangstelling
Bredere keus
voor Malevé
in seizoen 1978
Bols Brilliancy Pri
ze.
BQBHQ tl 0QI30U
a aas aaQ H a
gaauB a Quaaa
eeis ana auu a
JUUÜHH3 UHHUHMfcJ
a a a a a
atarammnim nramanf^n
d a
aaaaaQH aaansaa
bob an a
□aasaiaata anaaaua
a aaa gaö Baa a
gagaa m a uauua
u rÜQQ E1HB a a
assaiii a a qqibhs
het volgend seizoen wordt zelfs de
karpervisser niet vergeten. Malevé
bouwde een eenvoudige, sober uitge
voerde holglas karperhengel van 3.90
m. De aktie is uitstekend, het kurken
handvat is precies lang genoeg, heeft
een Fuji start- en topoog en de prijs is
gunstig: 75,-.
Cees van Lamoen, vertegenwoordi
ger van Malevé, een enthousiast wed
strijdvisser, bouwt zijn pennen zelf.
Van Lamoen is de gelukkige bezitter
van een naaimachinemotor, die mid
dels een pedaal (sneller en langza
mer) kan worden bediend. Op het asje
dat uit het motortje steekt, heeft hij
een busje geklemd, dat in dwarsrich-
ting 2 cm is ingezaagd. Men kan er nu
voorwerpen tussen klemmen. In ons
geval een eindje balsahout. Door een
fijn stukje schuurpapier tegen het
draaiende stuk balsa te houden is
men in staat zelf de gewenste dobber-
vorm te fabriceren. Met een naald
worden aan de onder- en bovenkant
gaatjes „geboord". Als antenne
wordt een duiven- of eksterveer ge
nomen. Althans een gedeelte daar
van. Wij houden het uiteraard op een
duivenveer. Eksterveren vind je na-
.melijk niet iedere dag. De veer wordt
aan de bovenkant 2 centimeter af
geknipt. De top wordt dus niet ge
bruikt. De lengte hangt af van de
voorkeur van de bouwer. Gebruike
lijk is zo'n 5 cm. De poriën van het
balsa worden gedicht met spanlak,
vermengd met krijtwit. Daarna (eerst
goed laten drogen) kan worden afge
lakt. Humbrol-lak is geëikt voor dit
werk. Het is dezelfde lak, die model
vliegtuigbouwers gebruiken. Het re
sultaat is een dobber met een vorm
die men zich altijd al wenste. Is men
niet in het bezit van een naaimachi
nemotor, dan is een boormachine, ge
plaatst in een boorkolom zeer ge-
schikt- JEAN BRANDTS
ALS de lezers van deze rubriek
vooral nadere informatie verwachten
van zegels, en gebeurtenissen, die uit
ons land te melden zijn, dan valt daar
ook de Apeldoornse Stadspost onder.
Het is een echte, regulaire postdienst
en wat de PTT ook doet of denkt: deze
postbestelling fungeert echt en naar
wezen. Begin van deze maand be
stond de stadspost in Apeldoorn 8
jaar en zij had in die tijd ruim twee
miljoen poststukken verzorgd. Vol
gens de eigenaar-directeur - de heer
A. Hattink - floreert de zaak steeds
beter. Er is geen reden om aan de me
dedeling te twijfelen.
Bij gelegenheid van dat 8-jarig be
staan zijn weer een serie nieuwe ge-
bruikszegels door de Stadspost Apel
doorn uitgegeven en de eerste zegels
plus eerstedags enveloppe werden
overhandigd aan de commissaris van
de koningin in Gelderland, mr. W.
Geertsema. En waarom ook niet; er is
geen enkel illegaal geurtje aan deze
florerende stadspost.
Zoals het een stadsdienst betaamt is
de nieuwe serie geïnspireerd op het
eigen verspreidingsgebied. Het raad
huis, de Grote Kerk en Marialust zijn
afgebeeld op de zegels van 20.22 en 25
cent. Rare centen-cijfers zult u den
ken, maar drukwerken, die bij aan
tallen van 500 tot 5000 stuks worden
aangeboden krijgen b.v. een porto
van 22 cent. (Volledig per rayon uit
gesorteerd gaat het al voor 17 cent).
De hoogste waarde in deze nieuwe
serie is een zegel van 95 cent, maar
het moet me van het hart, dat deze
uitgave een knoeizegeltje is, en meer
geschikt als sticker of sluitzegel. De
MET de aktie „Geef om de natuur"
heeft de belangstelling voor alles wat
groeit en bloeit weer eens opnieuw
een „bloedtransfusie" gekregen. Al
thans voor de massa. Er zijn natuur
lijk uitzonderingen, die bewust leven
met het natuurlijke gebeuren rondom
hen heen.
Zo belde me afgelopen week een ze
kere P. Bemelmans uit Grathem dat
hij in de walnotenboom achter zijn
huis een Pestvogel had gesignaleerd.
Volgens zijn beschrijvingen moet het
een juiste waarneming zijn. Waar er
één is, moeten er ook meer zijn. Ik
houd me dus aanbevolen voor tips.
In die natuur om ons heen ontdekken
we nog dagelijks dingen die ons op
nieuw boeien. Zo staat de mier de
laatste weken enorm in het middel
punt van de belangstelling. Mede
werkers van de universiteit van Lau
sanne hebben in Zwitserland een van
de grootste mierenkolonies in de we
reld ontdekt. In een groot woud in de
Jura vonden ze liefst twaalfhonderd
mierenheuvels bij elkaar. De hoogte
varieerde tot twee meter en men
schatte dat er zo'n driehonderd mil
joen mieren leven. De „Flats" zijn
onderling met elkaar verbonden door
„wegen" die samen zeker honderd ki
lometer lang zijn. Omdat deze mieren
van het grootste belang zijn voor het
bos, is de plaats zorgvuldig geheim
gehouden om de mierenstad voor al te
nieuwsgierige toeristen te behoeden.
Enige weken geleden zag ik op de
Duitse tv een programma met een
prof die al jarenlang experimenteert
MALAVÉ Nederland B.V.(Weert (L.),
telefoon 04950 - 37570) gaat voor het
komende seizoen 1978 haar aanbod
op hengelsportgebied belangrijk uit
breiden. Was Malevé sinds zo'n dertig
jaren voor bijvoorbeeld de wedstrijd
visser een begrip, vanaf het nieuwe
seizoen zullen aan bijkomende (maar
daarom niet minder belangrijke) za
ken, aandacht worden besteed. Zoals
o.a. viskisten, dobbers, aas en voer,
schepnetten, leefnetten, visparaplu's
enz. enz. Malevé heeft zich verzekerd
van enkele gerenommeerde dobber-
ontwerpers van naam. Enkele be
kende Belgische en Franse kampioe
nen ontwierpen stijlvolle, uitgeba
lanceerde wedstrijdpennen, uiterst
gevoelig en zeer nauwkeurig uit te lo
den. Men ontwierp zelfs een pen die
omkeerbaar is. De dobber is peer
vormig. Bij kalm water kan de pen
met het zwaartepunt boven worden
gebruikt en bij woelig water staat de
bolvorm onder water, en vormt aldus
een stabieler geheel. Op het gebied
van de hengelbouw heeft Malevé
weinig veranderingen aangebracht.
Men blijft vasthouden aan een sobere
afwerking van het geheel, wat overi
gens niets afdoet aan de kwaliteit.
Wel aan de prijs, die iets lager ligt dan
andere hebgels van hetzelfde soort
materiaal. Natuurlijk heeft Malevé
een carbon wedstrijdhengel in haar
pakket. De lengte is 9.60 m en kan
verlengd worden tot 12 meter. Voor
naam Apeldoorn verschijnt steeds
groter in gifgroen en dan moet die
naam je wat doen.
De andere zegels zijn dragelijk uitge
voerd en in vellen van 20 zegels opge
nomen, waarbij men 5 series per ze
gevelletjes krijgt. De heer Hattink
zelf zorgt voor de uitgave. Om zo te
zeggen is hij zijn eigen esthetische
dienst. Ook daar kan de grote Tante
Pos niets op tegen hebben.
Voor lezers uit het Limburgse en Bre-
daase, die hierom speciaal gevraagd
hebben, geef ik bij uitzondering eens
een volledig adres om een en ander te
bestellen: Stadspost Apeldoorn, A.
Hattink, Kerklaan 57 aldaar. Het te
lefoonnummer is: 055 - 217329.
Er is mij namelijk van verschillende
kanten gevraagd hoe men deze zegels
en FDC's bemachtigen kan. Van de
eerstedagsenveloppes wordt slechts
een beperkt aantal gemaakt. Een erg
fijne bijzonderheid is natuurlijk:
probeer een echt gelopen poststuk te
bemachtigen. Wellicht komt u op dit
adres daarmee verder en anders: een
verre neef in het Apeldoornse moet
men zich op het juiste moment weten
te herinneren. Twee miljoen bezorgde
poststukken is niet niks.
met mieren. In zijn laboratorium
heeft hij in glazen bakken diverse
mierenvolken ondergebracht, die hij
verzameld had uit de gehele wereld.
Het meest opvallende aspect uit zijn
studies was de opmerkelijke over
eenkomst met de menselijke samen
leving.
In de „glazen steden" kon je zeer goed
de opbouw en structuur volgen. Ook
toonde het onderzoek aan dat de mie
ren onderling een soort communica
tiesysteem hebben. Op de band opge
nomen en vele malen versterkt bleken
het zeer schrille en hoge tonen te zijn
die van frequentie varieerden. Bij
nadering van gevaar werden deze
tonen zelfs monotoon, zoals bij ons
het repeterende geluid van een alar
minstallatie. In de kraamkamer waar
de eitjes verzorgd werden door de
„kraammieren" hoorde men ook
weer andersoortige geluiden. Deze
verschilden ook bij de verschillende
volkeren onderling. Juist deze studies
zijn van enorm belang voor de in
standhouding van de natuur en in het
bijzonder de bosbouw. Daarover ech
ter de volgende week.
GEBT DE WIT
HARRY KOLKS
deed opwaaien en de enthousiaste
beoefenaars 'als de draden van een
snoer in en om elkaar deed strenge
len'. (Eng. twist is koord, snoer, rol-
tabak, draaiing, dubbeldrank en
trekbal bij het biljart, dus een bal die
twee kanten op gaat.)
TWIJFELEN is eveneens op dezelfde
manier onstaan -het weifelen tussen
twee dingen- en men vindt een soort
gelijke samenstelling ook terug in
'dubieus'. (Denk ook aan het Engelse
'doubt', het Franse 'doute' en het
Spaanse 'duda'.)
Er zijn in de Westeuropese talen nog
wel meer woorden van dezelfde her
komst te vinden, zoals TWINKELEN,
ZWIELICHT, TWILIGHT? en de
plaatsnamen TWEELO, TWEK-
KELO en TWENTE?, maar wij zou
den ons voor deze keer willen bepalen
tot één dat in dit rijtje eigenlijk niet
thuis hoort, namelijk het Duitse
ZWIEBEL (od. Zwibolla). Zover wij
weten is de Nederlandse verbastering
'siepel' geheel uitgestorven, maar tot
in het begin van deze eeuw kwam dit
woord in enkele oostelijke dialekten
zij het sporadisch- nog voor. De let
terlijke betekenis is inderdaad
'tweebol', maar het heeft niets te ma
ken, zoals wel eens wordt beweerd,
met de twee tegengestelde reakties
die dit geurige bolgewas bij ons te
weeg brengt; enerzijds het genot van
het eten, anderzijds de ellende van
het schoonmaken. Het is een typisch
volksetymologische vervorming van
het Latijnse 'cêpulla' en dus een Uit
zondering.
VEEL woorden met een 'dubbele bo
dem' zijn als zodanig gemakkelijk te
herkennen. Zij worden meestal sa
mengesteld met het latijnse bi(s)-
zoals in biceps, bigamie, bi-lateraal,
binair, bivalent, (dit zal ongetwijfeld
ook 'n rol hebben gespeeld toen met
het navrante 'bikini' bedacht!of met
du(o), zoals dualisme, duel, duo, du
plex en duplo. We zijn echter niet al
tijd zo ver van huis gegaan om deze
tweevoudigheid weer te geven; we
zochten het dikwijls ook in onze eigen
taal, maar vreemd genoeg is de oor
sprong juist van deze woorden tame
lijk onbekend. We denken hier bij
voorbeeld aan TWEERN of TWIJN
(tweeraadsgaren) en TWIJG (eigen
lijk dus een gevorkte of dubbele tak);
woorden die men ook in het Engels en
Duits tegenkomt. (Twine en Twig -
Zwirn en Zweig of Zwiesel). Het tel
woord is duidelijk bewaard gebleven.
Zo ook in TWIST, niet alleen in de
betekenis van tweestrijd, maar ook in
de benaming van de Amerikaanse
dans die 'n jaar of vijftien geleden
letterlijk en figuurlijk zoveel stof
39. muziekteken
40. grafkelder
41. brok
28. Perzisch stadhouder
29. muziekterm
32. vaartuig
33. orgaan
34. Egyptische mythologi
sche tiguur
36. vis
HORIZONTAAL
I. voorzichtig beleid
3. oude inhoudsmaat
6. bijbelse tiguur
II. stapelwolk
12. eenvormig
13. voorzetsel
14. opdracht
15. peulvrucht
17. tijdstip
19. alledaags
22. volksplanting
25. wartaal
28. edelsteen
30. vogel
31. voederbak
33. postdienst
35. duw
37. rivier in Noord-Holland
38. legering
VERTIKAAL
1. bijwoord
2. klenkbekken
4. gestalte
5. zeevaartkunde
7. bier bereiden
8. zoogdier
9. klad
10. gebarenspeler
16. dagdeel
18. bezoldiging
20. toon
21. zijrivier van de Donau
23. boom
24. orgaan
26. gewoon
27. Ijijleman
Oplossing varj vorige week:
iK'O'AILiAHOHVBS'AlMlBIAI
GEORGES L. MAZURE
pasten-zuid een SA noord drie SA -
zuid vier klaver-noord vier harten
zuid vier schoppen-noord zes
ruiten-zuid zes Sansatout. Tijdens
het bieden was niemand bijzonder
geiïnteresseerd tot het moment
waarop zuid een conventionele vier
klaver (controlebod) bood en west
wakker werd en naar de betekenis
van dat bod vroeg. Morath vatte dat
op als een waarschuwing en besloot
tot zes SA om zijn klaver Heer te be
schermen. Tegen 6 SA speelde west
harten twee voor, wat de hartenver
deling verried. Zuid won, ging met
ruiten naar tafel en sneed succesvol
in schoppen. Hij zette voort zijn rui
tenslagen te maken, in eigen hand
deed hij een schoppen weg. Vervol
gens kwam een nieuwe snit in schop
pen en toen schoppen Aas. West zat in
grote zorgen. Tenslotte besloot hij
klaver Vrouw weg te doen, noord
ruimde nu een hartentje op en Morath
ging nu klaver tien te spelen. Klaver
Aas sec viel en zuid maakte de rest
met klaver Heer en twee hartensla
gen."
Een goed verhaal, een fraai spel,
slechte ondervraagtaktiek van west
en een schitterende weerlegging
daarvan door Morath.
doende compensatie betekenen voor
de pion heeft de witspeler heel goed
getaxeerd.) 28. Dh6-h4! (Eenvoudig
maar ijzersterk. Door de dreigingen
Lg5 en Lh6 is zwart praktisch ge
dwongen tot dameruil.), Pf6-d5 29.
Dh4xe7, Pd5xe7 30. Tf3xf8t, Pd7xf8
(Geen verschil maakt Txf8, Txf8j,
Pxf8, Lc5 en zwart verliest eveneens
een paard.) 31. Le3-c5 Zwart geeft
het op.
geeft het op.
In de partij Gantwarg - Mogiljanski
was de stand na 25 zetten als volgt:
DE Zweed Anders Morath en de Deen
Steen Möller kunt u beiden aan het
bridgewerk zien bij het komende
grote internationale Caransa-
viertallentoemooi te Amsterdam
(Hiltonhotel 25-27 november). Na de
EK in Denemarken wees een interna
tionale jury de eerste van de vijf „Bols
Schoonheidsprijzen" toe aan Möller
als journalist schrijvend over een
fraaie partij van Anders Morath.
Het Sovjetrussische bekertoernooi
werd in juli in Kramatorsk gehouden.
Nu pas kwamen er enige partijen van
dit toernooi in ons land aan waaruit
we twee fragmenten hebben samen
gesteld.
De einduitslag was, Mogiljanski
kampioen met 28 punten uit 18 parti
jen, gevolgd door Gantwarg met 26 en
Tsjegolew met 24 punten. Het is
jammer dat geen vlotte uitwisseling
van partijen uit diverse toernooien
uit ons land en Rusland meer plaats
vind, zoals dat vroeger de gewoonte
was. De opmars van enige jeugdige
Nederlandse topspelers en het verlies
van de wereldtitel door Rusland zou
wel eens de verklaring kunnen zijn.
Na 47 zetten was de stand in de partij
Mitsjanski - Gantwarg als volgt:
IN aansluiting aan de vorige rubriek
v nog een partij uit de wedstrijd om het
jeugdwereldkampioenschap te In
nsbruck. De witspeler is een jonge
kandidaat-meester (met andere
woorden hij heeft al een keer een zo
genaamd meesterresultaat gescoord)
uit de Verenigde Staten, die in een
eerder toernooi in zijn land al eens
bijna een grootmeesternorm heeft
vervuld. Rhode leek iets te veel zelf
vertrouwen te hebben en dat was
misschien de reden, dat hij niet zo'n
grote rol speelde om de eerste plaats
dan aanvankelijk was gedacht.
Wit: M. Rhode (Vst)
Zwart: G. Coppini (Ita)
Slavische verdediging
1. d2-d4. d7-d5 2. Pgl-f3, c7-c6 3.
c2-c4, Pg8-f6 4. Pbl-c3, d5xc4 5. a2-
a4, Lc8-f5 6. e2-e3, e7-e6 7. Lflxc4,
Lf8-b4 8.0-0,0-0 9. Lcl-d2, a7-a5 10.
Pf3-h4, Lf5-g4 11. f2-f3, Pf6-d5 12.
f3xg4, I)d8xh4 13. Ddl-f3, Pb8-d7
14. e3-e4, Pd5-b6 15. Lc4-e2, e6-e5
16. d4-d5, Dh4-e7 17. d5xc6, b7xc6
18. g4-g5, Pd7c519. Ld2-e3 (Een pio
noffer op lange termijn, waar zwart
waarschijnlijk beter niet op had in
kunnen gaan.), Lb4xc3 20. b2xc3,
Pb6xa4 21. Kgl-hl! (Om op Pxc3 te
kunnen vervolgen met Lxc5, Dxc5,
Tacl met winst.), Pa4-b6 22. Df3-h5,
Pb6-d7 (Pxe4, Ld3) 23. Tfl-f3, g7-g6
24. Dh5-h6, f7-f6 (Of Pxe4, Th3, f6,
Lc4f, Kh8, Dxg6.) 25. Le2-c4f,
Kg8-h8 26. g5xf6, Pd7xf6 27. Tal-fl,
Pc5-d7 (Er dreigde Lxc5, Dxc5, Txf6
enz. Zwart heeft niet veel plezier van
zijn paarden, die eerst tijd hebben
verloren met het winnen van een pion
en vervolgens steeds hulpbehoevend
waren geposteerd. Dat zijn sterke lo
pers en aanvalskansen meer dan vol
wit:26,29,30,31,33,34,36,38,39,41,
43, 44, 47, 49. Gantwarg.
zwart: 2, 6/9, 11/15, 17, 18, 22, 23.
Mogiljanski.
Spelverloop: 31-27 (22x31) 36x27?
(23-28) Zwart plaatst hier een uitste
kende centrumvoorpost) 33x22
(17x28) 38-33 (12-17) 33x22 (17x28)
44-40 (11-16) 29-24 (6-11) 43-38
(11-17) 38-33 (7-11) 33x22 (17x28)
39-33 (Wit ruilt het lastige centrum-
doorstuk weg.) (28x39)34x43 (11-17)
(Op (14-20) volgt doorbraak door
43-39, 40-34, 49-44, 41-37 (49x21)
26x6! Uit.) 30-25 (8-12) Remise gege
ven.
Als derde fragment in cijferstand een
leuke combinatie die uitgevoerd
werd door Cock van Leeuwen tegen
H. Schouten.
Wit: 25, 26, 28, 30, 31, 33/36, 38, 39,
41, 43, 48/50. Schouten.
Zwart: 3, 4, 6, 8, 9, 11, 13/19, 22, 24,
27. Van Leeuwen.
Spelverloop met zwart aan zet; (18-
23) 50-44 (23x32) 48-42 (14-20!)
25x23 (24-29) 33x24 (22-28) 31x33
(8-12) 38x27 (13-19) 24x13 (9x47!)
41-37 (3-8) 27-21 (16x27) 30-24
(47x20) 34-29 20x31 (26x37) Zwart
wint een schijf en na 18 zetten de par
tij- JAN EDINK
Morath
♦AVB42
V,H8
♦'HV83
H 10
Hoe wint wit?
H.W. FILARSKI
Oplossing schaakprobleem
wit: 16,21,26,28,33,37,49,50. Mits
janski
zwart: 7,12 17,19,24,30,34. Gant
warg.
Spelverloop: 49-43 (35-40) 37-31
(18-22!) (Dwingt wit tot een achter
waartse ruil.) 43-39 (34x43) 33-29
(24x33) 28x48 (19-23) 48-43 (40-45)
43-38 (23-28) 38-32 (28x37) 31x42
(22-28) 42-37 (17-22) 37-31 (28-33)
31-27 (22x31) 26x37 (33-39!) Wit
'(AL6I HS 'uetu
-BSeA-ojpiatsouiix) -uaiotsnjd uhz
aoop 5iCxia3jjjema3 }iaa iutav 2jxj.q<j
aoop pSioAag '(ayuiod ap si ydoysraA
1PJOM utij-q ap ptitora^tTjaga; joop
-JEB/A 3jBeqas(aqqnp t;a) iWil-SSj
Z (Jatqoe jjnys uaa tiq pjeer gaxj, ua
lazsSuiuojj uaa ej>i) Zjxjaa bn -do ;aq
jb3 jjbmz ua iUZJxijj, -y :ap3)OA .33
CONSTANT ORBAAN
Noord gever, ÖW kwetsbaar. Ik citeer
Möller: „In kamer I boden de Span
jaarden langs bekende wegen tot zes
ruiten en oost koos een klaverstart:
één down. In kamer n speelden Göthe
- Morath de „Carrot Club" (de
Peenhaar-Klaver!) en waaröm die zo
heet kunt u zien als u naar de haar
kleur van de uitvinder Morath kijkt.
Noord opende een ruiten-OW
