Krokedillenbiefstuk
Zeer oude be
kenden,,
Witteblootsweken
Als je niet wilt
forceren is geduld
het beste middel
Een lange, hete zomer
voor Edward Gierek
3
Nescafe
binnenland
buitenland
Wapenfeit
Invasie
Keuze
MET WIM KOCK
Iri Manusama over lange duur gijzelingen:
9
100% pure koffie.
Verassend lekker en
verassend voordelig.
Hij had het koud in zijn
dunne tropenpak en nylon re
ams. Londen was in de twee
laar van zijn afwezigheid nau
welijks veranderd vond hij. De-
lellde regen en nog dezelfde
stank van uitlaat gassen vab
„oedkope, witte benzine.
Hij had zich uit de taxi
laten zetten op de hoek van
Shaftesbury Avenue. In een
tan de souvenierwinkeltjes
daar had hij wat rondgeschar
reld als een man die nog een
cadeautje moet kopen maar
niet weet wat. Intussen keek hij
scherp uit naar eventuele ach
tervolgers.
De kust was veilig.
Hij rilde en dacht aan de dag
nan gisteren toen een telefoon
tje uit Londen hem uit het bed
had gesleurd dat hier al een
dag of wat deelde met een
Nassause barserveerster die
beweerde dat ze eigenlijk een
werkloze zangeres was.
Hij liep Rupert Street in. Een
vreugdeloze glimlach van her
kenning gleed over zijn ge
bruinde gezicht. Het smerige
natte plaveisel, de geur van
Chinees eten, rot fruit en dat
ondefinieerbare luchtje dat je
in elke wereldstad kunt tege
nkomen en waarvan hij altijd
had gedacht dat het de geur
van ontucht was.
Hij bleef staan voor een van
de stripteasebars die hier el
kaar op leven en bloot becon
curreren. Hij deed alsof hij de
foto's in het rose verlichte uit
stalkastje bestudeerde, keek
nog eenmaal de straat af, ter-
wij hij zijn sigaret met een
hoog boogje wegschoot en
apte naar binnen.
Er was niemand in de bar. Hij
liep door naar een bruine deur
achterin, naast het podium,
klom een nauwe trap op en liep
zonder kloppen Miss Jean
Peabody's kantoortje in.
„is de Man er"?, vroeg hij.
„Zo ben je daar", consta
teerde Peabody met een valse
glimlach waarin onwillige be
wondering en jaloers mi
sprijzen om voorrang streden.
„Is de Man er", vroeg ik. Ik
heb een afspraak met hem".
„De Man is er", zei Peabody
die op haar manier wel knap
was maar hem, met haar
smalle gezicht en bleekblauwe
ogen, toch altijd aan een paard
deed denken. Of aan een veu
len misschien.
„Die afspraak heb je pas
over zeven minuten", zei mis
Peebody wraakzuchtig, ,,dus
maak het je maar even gemak
kelijk in een van die stoelen
daar". Ze wees naar een
schamel zitje rond een tafei vol
kringen en met een afge
zaagde granaathuls erop als
asbak.
Berustend ging hij zitten en
dacht aan de Man, achter de
nog gesloten, matglazen deur.
Wat zou die nu weer moeten?
Op deze manier beginnen
vrijwel alle dertien spionage
verhalen die er in een dozijn
gaan. De agent, naar Londen
geroepen, om geïnstrueerd te
worden door de Meester zelf,
zetelend in een onopvallend
optrekje, met een rosse buurt
ais camouflage.
De Man, de Meester of MI5 is
degene die aan de touwtjes,
trekt en die alles al weet. Zo'n
man - ongeveer en waarschijn
lijk in een aanmerkelijk minder
romantisch opzicht - moet Sir
John Masterman zijn geweest.
Bijna op de dag af 33 jaar na
zijn grootste wapenfeit en een
van de belangrijkste, ge
slaagde operaties in de ge
schiedenis van de contra
spionage, is John Masterman
op 86-jarige leeftijd in Oxford
overleden.
Masterman was in de oorlog
MI5, hoofd van de Britse con
traspionage en het brein achter
de ,,Commissie-XX" (double
cross of dubbel spel). Deze
groep speelde zeer hoog spel
met Duitse dubbelagenten die
valse informaties doorgaven
naar de Duitse inlichtinge
ndiensten. Dat gebeurde met
zoveel succes dat Masterman,
later in zijn memoires (1972:
„The Double Cross System"),
kon schrijven dat MI5 in feite de
leiding had over het Duitse in-
lichtingennet in Engeland. De
historicus Hugh Trevor-Roper
bevestigde dit: „Het werk van
Sir John was een totale sabo
tage van de Duitse spionage in
Groot-Brittannië".
De kroon op het werk van de
Commissie-XX was de mislei
ding van de Duitsers over het
gebied waar de geallieerde
landingen van juni 1944 zou
den plaatshebben. De Duitsers
legerden op grond van valse in
lichtingen zeven divisies in het
gebied van Calais. Nadat de
geallieerden op 6 juni 1944
waren geland op de Normandi-
sche kust en daar al snel een
sterk bruggehoofd hadden ge
vestigd, bleven de zeven divi
sies nog geruime tijd bij het 250
km ver van het strijdttoneel
verwijderde Calais, omdat de
Duitsers dachten dat Norman-
dië slechts een afleidingsaan-
val was en de grote stormloop
op Calais nog moest beginnen.
Een ander succes van de
Commissie XX was de Duitsers
ertoe te brengen de reikwijdten
van hun V1- en V2-raketten
zodanig te wijzigen dat veel van
deze projectielen Londen mis
ten.
Met het werven van dubbe
lspionnen ging het er niet
zachtzinnig toe. Ontmaskerde
Duitse spionnen kregen de
keus tussen het werken voor de
Britten of een zekere terecht
stelling. Verschillende Duitse
spionnen werden ook terecht
gesteld om er bij de dubbela
genten de schrik in te houden.
Anderzijds meende MI5 dat de
Duitsers, door die terechtstel
lingen, minder gemakkelijk op
de gedachte zouden komen dat
de Britten gebruik maakten van
gevangen genomen Duitse
spionnen.
Masterman, die de Duitsers
goed kende omdat hij in Duits
land had gestudeerd en er, tij
dens de eerste wereldoorlog,
vier jaar lang geïnterneerd was
geweest, was de laatste grote
meesterspion uit de geschie
denis van het Britse inlichtin
genwezen, dat veel van deze
figuren rijk is geweest. Tenmin
ste als we die dertien boeken
kunnen geloven die er in het
dozijn gaan.
Miss Peabody keek op haar
klokje. „Ik zal je aankondigen",
zei ze en ze glipte door de
matglazen deur de kamer van
de Man binnen. Toen ze eruit
kwam, liet ze de deur open en
knikte wenkend.
Hij sloot de deur achter zich
en keek naar de Man. „Je moet
je kennis van het Russisch
maar eens oppoetsen", zei de
Man, want vandaag over drie
weken ga jij overlopen".
Het werd hem koud om het
hart. Hij kende het bijna zekere
lot van een dubbelagent.
Een restaurateur in Singapore heeft deze week bekend
gemaakt dat krokodillenstaart een delicatesse uit de kunst
is. „Bovendien bevat het vlees nog eigenschappen die
stimulerend werken op ons aller geslachtsleven en da's
nooit weg", aldus de heer Sie Tsjoen Tam.
Hij rekent voor geroosterde krocodillencarbonaden 2,50
Singaporese dollar (ca. f 5,75) en voor krokodillenviees
„sweet and sour" f 11,50.
„Naar men zegt", aldus Tam, „brengt het vlees van de
krokodil verwerkt in soep en vergezeld gaande van enige
speciale kruiden, verlichting voor lijders aan astmatische
bronchitis".
Het Eethuis van Tam beschikt over een eigen „krokodil-
lenboerderij". „Als veel mensen naar die delicatesse vra
gen bellen wij de boerderij op en dan wordt daar fluks een
beestje geslacht en hier vers en wel afgeleverd"
Zéér oude bekenden uif dé politieke arena ontmoetten el
kaar dinsdagmiddag in de Kamer bij de sluiting van het parle
ment in de oude samenstelling. De heren Algra en Drees sr.
vonden het een zichtbaar genoegen elkaar weer een te spre
ken.
Voorzover politieagent Michael Deorian uif El Sobrante
in de VS het zich kan herinneren was het maandag een
vervelende surveillancerit tot hij om vier uur in de morgen
door een naakt paar op een motorfiets werd ingehaald.
„Wat mag dit betekenen", vroeg hij, na het stel tot stop
pen te hebben gedwongen. „Het is onze zesde huwelijks
dag", was het antwoord.
Aangezien geen van beiden dronken leek en het on
waarschijnlijk was dat er zo vroeg in de morgen iemand
rondliep die aanstoot zou kunnen nemen, besloot Deorian
het feest niet te verstoren. Wel gaf hij de man een bekeu
ring, omdat deze zijn rijbewijs niet bij zich droeg.
O/VDZA. -HAJ/teCSAP.
(Van een onzer verslaggevers)
CAPELLE AAN DE IJSSEL - „Het mogen dan wel keiharde jongens zijn, daar in de
trein en school, maar ze hebben ook een hart. Aan een gewelddadig optreden van hun
kant begin ik dan ook steeds meer te twijfelen".
RMS-president J. Manusa
ma, die tot voort kort geen
goed woord over zijn lippen
kreeg voor de Molukse despe
rado's in de trein bij De Punt
en de openbare school in Bo-
vensmilde, heeft weer wat ver
trouwen in zijn „dissidenten".
D at vertrouwen heeft alles te
maken met de spoedeisende
vergadering van de Badan Per-
setuan, die afgelopen week
einde in Capelle aan de IJssel is
gehouden. In die vergadering
kregen de standpunten van ir.
Manusama bijval, ook van
Zuidmolukse jongeren uit
Drente. Toch is Manusama niet
helemaal gerust over de afloop
van de terreuracties. „De rege
ring reageert nu precies het
zelfde als in 1975 bij Wijster.
Ze raakt erg ongeduldig. Nou
heb ik daar alle begrip voor nu
de gijzelingen in hun derde
week zitten. Maar ongeduld is
niet bevorderlijk voor het vin
den van een voor beide partijen
aanvaardbare oplossing. Toen
ik in 1975 met lege handen uit
de trein kwam, raakte de rege
ring ook zo ongeduldig. En dat
werkt prikkelend. Ook op die
genen, die zich uitsloven. Toen
heb ik gezegd: Als jullie het
sneller kunnen, dan moeten
jullie dat niet nalaten. Natuur
lijk duurt het nu allemaal veel
te lang. Maar als je niet wilt
forceren, is geduld het beste
middel".
Ir. Manusama vindt wel, dat
de regering „lang treuzelt" met
het zoeken van een doorbraak.
Ook het voortdurend aandrin
gen bij de Molukse regering op
een gebaar, klinkt hem vreemd
in de oren. „Als ik verneem, dat
wij garanties moeten verlenen,
dat zoiets nooit meer kan ge
beuren, is dat een dwaas ver
langen. Even dwaas als een ga
rantie van minister Van Agt,
dat niemand meer drugs zal
gebruiken".
Hij vervolgt: „Tot op heden
zijn alle gebaren vanuit de
trein gekomen. De treinkapers
zijn afgestapt van hun eis de
gegijzelden ook mee in het
vliegtuig te nemen. Ook zijn ze
ingegaan op de eis de zwangere
vrouw vrij te laten. En vergeet
de kinderen niet. Goed, ze
moesten de kinderen wel laten
gaan vanwege die buikgriep,
maar ze hadden daar erg moei
lijk over kunnen doen. De re
gering moet iets terug doen. Ik
verwacht namelijk niet dat de
kapers straks onverwacht uit
de trein of school zullen stap
pen zonder dat er een concessie
is gedaan".
Over de inhoud van het eer
ste, zes uur durend contact van
mevrouw Soumokil en dr. Tan,
wil RMS-president alleen
maar kwijt: „Beiden zijn zon
der boodschappen uit de trein
gekomen. De ontmoeting was
anders dan die ik destijds in
Wijster met de treinkapers heb
gehad. Want die zeiden on
middellijk wij houden vol tot
het bittere einde. Om onze le
vens geven we toch niks meer".
Deze treinkapers hebben
over hun eigen levens echter
nog niets gezegd.
HANS TOONEN
(Van onze correspondent)
WARSCHAU - De wittebroodsweken van Edward Gie-
r™ en Polen waren al snel voorbij. Toen Gierek aan de
macht kwam riep hij steeds van de daken dat zijn voorgan
ger Gomoelka gefaald had, omdat hij te ver van het volk
stond. Maar het duurde niet lang of men hoorde tegenstan-
ers van Gicrik zich - fluisterend - afvragen of het met
'erek nu zoveel beter gesteld was. Maar zelfs die fluiste-
'aars waren lange tijd stil, en zolang de prijzen stabiel
leven werd Gierek met rust gelaten om het beste te maken
van zijn moeilijke taak.
Maar Gierek was aan de
macht gekomen dank zij een
e °P het verkeerde mo-
ingestelde prijsverho-
8 gen die dan ook weer
Prompt werden ingetrokken.
verkeert hij „alweer
zij een serie prijsver-
*gen, dle inmiddels ook
mJ,er,zlïn ingetr°kken in de
aande LZcmer sinds hii
kan^ma wam- Als men
nissengMn °P.de gebeurte-
2nm van mei. dan zal de
koelsïnani977 zel£s °P z'ln
voor fda"ig heet worden
Edward Gierek.
rie'uvè fS°n met de myste-
Py,as ,°°d van Stanislaus
to"1 t3len aan de
»erd I van Krakau. Hij
slagen meteen inge-
eigent badend in
een tra n oed> onder aan
%hungeki!ometersvan
'allenri J Pol'tie, die op-
om de br»l ter Plaatse was
klaarde i °Pte mimen> ver
dronk»,, dat Pyjas
'anwas detraPafgeval-
m0nnsen^rtieT,vele d"izenden
-.«or-r. rj Uuuenaen
tijwoondèn be§rafenis
onden waren ook zijn
vrienden, van wie enkele lid
waren van het arbeidersver-
dedigingscomité. Zij vertel
den dat Pyjas waarschijnlijk
door de politie vermoord
was. De politie, dat was be
kend, zat al enige tijd achter
Pyjas aan.
Het arbeidersverdedi-
gingscomité werd vorige
zomer opgericht om de ar
beiders en anderen te helpen
die gevangen gezet waren
wegens deelname aan de sta
kingen en demonstraties na
de prijsverhogingen van
vorig jaar juni.
Ongeveer zes van de leiders
van het arbeidersverdedi-
gingscomité zitten op het
ogenblik in de gevangenis.
Sommigen van hen werden
veroordeeld na de onlusten
van vorige zomer, anderen
kregen te horen dat ze bin
nenkort terecht moeten staan
wegens samenwerking met
buitenlandse organisaties
ten nadele van de staat. Weer
anderen zijn, onheilspellend
genoeg, niet eens in staat van
beschuldiging gesteld.
Meer dan twaalf Polen zijn
nu, uit protest tegen deze ar
restaties in hongerstaking
gegaan in de kapel van een
kerk in Warschau. Onder hen
bevinden zich een katholieke
priester, een partijlid van het
eerste uur en een vooraan
staande hoofdredacteur van
een blad. Ze zouden zich
goed voelen, hoewel dinsdag
de laatste dag van hun hon
gerstaking was. Czeslav
Chomicki voelt zich wellicht
minder goed, maar is daar
niet minder opstandig om.
Vorig jaar werd hij voor
negen jaar naar de Vronki-
gevangenis gestuurd wegens
zijn aandeel in de onlusten
van 1976. Hij begon ook een
hongerstaking, overigens
niet voor de eerste keer en
misschien zal men hem voed
sel gaan toedienen.
Al deze irritaties is Gierek
liever kwijt dan rijk. Als hij
zijn eerste beloftes gehouden
had, of zelfs maar werkelijk
advies gevraagd had zoals hij
gezegd had te zullen doen,
dan zou het misschien alle
maal niet zo erg geweest zijn.
Maar hij toonde zich tijdens
de prijsverhogingen vorige
zomer onverwacht onbe
houwen en zijn helpers tonen
zich nu, twaalf maanden la
ter, al even onbehouwen in
hun pogingen de protesten de
kop in te drukken.
Gierek en zijn helpers zul
len al hun politieke ervaring
nodig hebben willen ze nog
meer vijandigheid van het
volk voorkomen. Een dialoog
met dat volk zou duidelijk op
zijn plaats zijn, maar mis
schien is het daarvoor al te
laat.
MICHAEL SIMMONS
I (COPYRIGHT DE STEM/
THE GUARDIAN)
(ADVERTENTIE)
Nescafé
'tis nu de tijd
om het te kopen
Nescafé is voor elke koffiekenner een
aangename verrassing: pure, pittige koffie,
lekker van smaak.
En.Nescafé is -nu meer dan ooit- een
verrassend voordelige koffie. Want Nescafé
beschikt over verfijnde koffiezet-en koffiefilter-
technieken. Daardoor haalt Nescafé meer
koffie uit de koffieboon.
Dat betekent voor u dat u uit één grote
200 grams - pot Nescafé ongeveer evenveel
kopjes lekkere koffie haalt als uit maar liefst
drie pakken bonenkoffie van een half pond.
Als u dus niet minder koffie wilt drinken,
en toch niet méér geld wilt uitgeven, moet u
Nescafé nemen. Dan komt u ook tot dezelfde
ontdekking die veel koffiekenners al deden:
Nescafé is pure koffie.vol, geurig en lekker.
Drie gouden
Nescafé-regels voor
nieuwe gebruikers.
I. Doe eerst Nescafé naar
smaak in een kopje.
(1,3 gram is ons advies. Da's
ongeveer één koffielepel.) J
jp 2. Giet er dan vers kokend
water op. (Vérs, dus niet f
uit de boiler!)
3. Voeg daarna suiker f
en melk toe naar
!•- smaak.