„Op 4 mei is er niet alleen verdriet, er is ook haat" Dinosaurussenslag HNG Loonpolitiek na de tweede wereldoorlog PAPIER IVOQR UW PEN EVEN UITBLAZEN EINDE VAN 'N MOOIE DAG MG Hypotheken: betaalbaar en voor iedereen haalbaar! Nieu^ bijï^s binnenland buitenland VAN HABTE AANBEVOLEN Kuddegeloei Ontucht (2) Achtentwintig hectare kleurenpracht Keukenhof Kleuren vragen om Kodakfilm 7 NACHT UND NEBEL Ander systeem Zendtijdveruyling (2) Objectiviteit D '66 DE STEM VAN WOENSDAG 4 MEI 1977 De 4-mei-herdenkingen mogen niet meer zo algemeen en frequent zijn als in vroeger jaren, rond deze tijd van het jaar lopen niettemin honderd duizenden Nederlanders rond met gedachten die - langs jvelke wegen dan ook - terug gaan naar 1940-45. Meelopen in een stoet, achter een mu ziekkorps aan dat een rouw mars speelt, is tenslotte niet de enige manier waarop je dege nen, bekenden of onbekenden, die al weer zolang geleden zijn gevallen, herdenkt. Deze week ontvingen wij een brief van een lezeres, een joodse vrouw die ook haar her inneringen heeft en die zich, na veel jaren aarzelen, aan het schrijven heeft gezet over één speciale herinnering aan een gebeurtenis, die lang na de oor log zich afspeelde, maar er verder alles mee te maken had en die een wat schril licht werpt op onze ingetogenheid van de vierde mei. De vrouw verzocht ons haar verhaal te mogen vertellen onder pseudoniem en ze koos daarvoor de naam van haar in het concentratiekamp omge komen grootmoeder Hella Na- torp. Zij wil hiermee voorkomen dat ze de „betrokkenen in de straat van toen" nodeloos ver driet doet. De aanleiding van haar schrijven is de twijfel bij de tele visiemakers, zoals die in de krant tot uitdrukking kwam in een actikel. Oorspronkelijk zou op de 4e mei een programma over NSB-kinderen worden uitgezonden. Later bedachten de programmamakers zich en kozen ze - „om mogelijk ver driet te voorkomen" - voor een verhaal over een joodse vrouw. Die aarzelende programma keuze maakte Hella Natorp plotseling duidelijk hoe zij haar dilemma van de vierde mei moest samenvatten: „Er is niet alleen verdriet op de vierde mei, maar ook haat. Het ver driet zou makkelijker te dragen zijn, kon men zich bevrijden van die haat", aldus merouw Hella Natorp wier verhaal ik nu verder onverkort laat volgen: Ongeveer 18 jaar geleden woonden wij in een ander ge deelte van Nederland. De be woners van onze straat waren doorgaans vriendelijke men sen, hadden goede betrekkin gen, er was geen armoede, zondags ging men naar de kerk. Onze kinderen sloten vriendschap met een wat ouder echtpaar, die al vlug Oom en Tante voor hen waren. Oom werd ziek, ik ging eens kijken, hij werd na verloop van tijd weer beter, en we hadden menig praatje in zijn voortuin als ik langs kwam. Op een dag vroeg Tante mij op de koffie, hun dochter en schoonzoon waren uit Canada overgeko- In het westen van de Australische staat Queens land hebben bodemkundigen de sporen gevonden van een dinosaurussenslag die 100 miljoen jaar gele den heeft plaatsgehad. De directeur van het Queenslandmuseum in Bris bane, Arthur Bartholomai, vertelde dat de sporen zich bevinden op een ronde, rotsachtige heuvel op 1216 kilometer ten noordwesten van Brisbane. Uit de sporen is op te maken dat een grote dinosau rus een kudde van een zestigtal kleinere soortgeno ten aanviel. „Er liggen honderden voetafdrukken - naar alle waarschijnlijkheid de grootste concentratie van dinosaurussen waar ook ter wereld en wij hopen te ontdekken waar de grote dinosaurus tenslotte een van de kleinere te pakken kreeg", aldus Bartholo mai. „De zestig plantenetende dinosaurussen bevonden zich aan de rand van een meer toen zij door de grote vleesetende dinosaurus werden aangevallen", zei hij. men. Niet lang daarna over leed Oom. Enkele weken later moest schoonzoon Jim weer naar zijn werk vertrekken, dochter Hannie bleef nog een poos bij haar moeder. Toen kwam het bericht, dat het vlieg tuig waarmee Jim vanuit Ca nada naar zijn wrk gevlogen was, nooit de plaats van be stemming bereikt had, maar dat het onderweg in zee ge stort moest zijn. Nu zult u denken dat de hele buurt de fwee vrouwen tot steun geweest zou zijn? Het tegenovergestelde gebeurde, want: hier had men eindelijk het verdiende loon gekregen, Oom en Tante waren NSB'ers geweest, Hannie ook, en dat, kort voor zij en haar man naar Nederland gekomen waren hun pas geboren kindje ge storven was, nu haar vader overleden en haar man veron gelukt, was de straf die zij en haar moeder verdiend had den, niet meer en niet minder! Er was geen greintje medele ven - niets, alleen pure, naakte haat. Die zelfde haat had ik als kind beleefd, ik ben met deze haat om mij heen opgegroeid tot ik kon vluchten. Hier echter, in die vorm, onder deze om standigheden, had ik haat nooit verwacht. Dit was voor mij een volkomen verrassing, niet te begrijpen en niet te ver werken. Aan deze belevenis moest ik weer denken toen ik uw artikel las. Daar stond de twijfel: ,,Doen we wel goed slechts naar één kant te kijken?" en meteen erachter aan: „Laten we toch voorlopig nog maar zwijgen." Er werd immers geen alternatieve datum voor de uitzending genoemd. Wat mij te binnen schoot en wat ik niet meer kwijt raakte is een verhaal uit de Talmud: Toen de Israëlieten, Egypte ontvlucht, aan de andere oever van de Rode Zee stonden te juichen en God voor hun redding dankten, wilden de engelen met hen meezingen, maar God donderde: „Gij zult niet zingen, terwijl mijn andere kinderen (de Egyptenaren) verdrinken!" Dit ter overden king. Hella Natorp. - - s I Deze stemmige foto van een ondergaande zon boven New York werd genomen door een AP- fotograaf die „met pijn in het hart" zo afscheid nam van een lentedag, „zuiver en helder als New York ze zelden beleeft". Op de achtergrond rijst het Empire State Building op. Op de voorgrond de Calvarie- begraafplaats in Queens. ADVERTENTIE Het HNG staat in heel Brabant bekend om zijn unieke hypotheek met 30 jaar vaste rente. Daar naast heeft het HNG nu ook hypotheken met 2-, 5- en 10 jaar vaste rente. De keus is aan u! Bij 2 jaar is de rente, op dit moment, zelfs maar 8 te En wilt u, na afloop van de 2-, 5- of lÓ-jarij»e periode toch liever zekerheid voor de resterende looptijd? Dan neemt u gewoon een "overstapje", d.w.z. dat wij de rente alsnog muurvast zetten voor de rest van de looptijd. En u weet het, wat u ook kiest, het HNG is altijd betrouw baar als intergemeentelijke instelling zonder winstbejag. Vraag dat maar aan uw makelaar, verzekeringsagent of assurantie-kantoor! (of bij onze Info-centra natuurlijk) 10 jaar vast 9%. 5 jaar vast 8%2 jaar vast 8 HYPOTHEEKFONDS NOORDBRABANTSE GEMEENTEN Grote Markt 48, Breda, tel: 076-142456 Bovendien vestigingen in Tilburg, Den Bosch, Eindhovenv Roosendaal en Bergen op Zoom (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG - De na-oorlogse loonpolitiek, zoals die op basis van het buitengewoon besluit arbeidsverhoudingen 1945 is gevoerd, werd gekenmerkt door een systeem van loonvorming met Ioonronden en loonrichtlijnen. Centraal werden normen voor de loon ontwikkeling vastgesteld en collectieve arbeidsovereenkomsten moesten vooraf worden goedgekeurd door het college van rijksbemiddelaars. Het systeem vond mede zijn oorzaak in de deplorabele na oorlogse toestand van ons land. Het had een tijdelijk ka rakter en het is zoals de toe nmalige minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid B. Rooi vink, in de memorie van toelichting op zijn in septem ber 1968 bij het parlement in gediende wetsontwerp op de loonvorming schreef, van de aanvang af omstreden ge weest. De principiële uitgangspun ten voor het institutionele kader van de loonpolitiek lie pen uiteen. Als reactie io de vrije loonpolitiek, zoals die in de jaren voorafgaand aan de tweede wereldoorlog werd ge voerd, waren velen van mening dat een grotere coördinatie gewenst was, zo schreef minis ter Roolvink toen. Andere groepen zagen de centraal ge leide loonvorming als een kind van de nood dat slechts door de toenmalige omstandigheden gerechtvaardigd was. Wel waren alle betrokkenen het er over eens dat dit systeem van loonpolitiek toen onmisbaar was. De regering diende onder die omstandigheden, voor de verwezenlijking van het sociaal-economische beleid naast andere bevoegdheden ook over een instrument op het terrein van de loonvorming te beschikken. De in de loop der jaren na 1945 optredende verbetering in de algemene economische si tuatie en de daarmee samen- Gisteren publiceer den wij in ons blad een aantal ideeën van de commissie van econo mische deskundigen van de SER over de door haar geadviseerde loonpolitiek. De eco nomen bepleitten een soort geleide loonpoli tiek, zoals die in de vijftiger jaren in ons land werd gevoerd. Hierbij een overzicht van de na de tweede wereldoorlog gevoerde loonpolitiek. hangende wijziging van opvat tingen op loonpolitiek gebied, maakten steeds duidelijker, zo schreef minister Roolvink ver der, dat het loonpolitieke sys teem niet langer in de oude vorm kon worden gehand haafd. In 1954 en daarna bleek het mogelijk de werknemers meer in de welvaart te doen delen. Er ontstond echter een grote behoefte aan differentiatie in de arbeidsvoorwaarden: de ontwikkeling van de arbeids- produktiviteit in de bedrijfs takken en ondernemingen werd het belangrijkste crite rium. Het gewijzigde loonbe- leid beoogde tevens meer speelruimte te geven aan de vakorganisaties. Zo werd een ruimere mogelijkheid geopend tot het instellen of uitbreiden van wmstdelings- en pen sioenregelingen. In de praktijk werden even wel ook tegen dit systeem al lengs grote bezwaren gekoes terd. De Sociaal-Economische Raad (die al in het tweede-jaar van zijn bestaan, 1952, een ad viesaanvraag kreeg van de toenmalige minister .van so ciale zaken, J.G. Suurhoff, over een wijziging van het sys teem van loonbeheersing) ad viseerde in 1962, na verschil lende adviesaanvragen, tot wijziging. Het toenmalige kabinet en het bestuur van de Stichting van de Arbeid kwamen daarna tot de slotsom dat het georga niseerde bedrijfsleven ruimere bevoegdheden moest krijgen. Maar ook dat systeem, een maal ingevoerd, gaf onvol doende armslag. In 1965 en 1966 is een poging gedaan tot een aanzienlijk vrijer loonbeleid, maar die was geen succes. Met veel tegen kanting van vakcentrales (vooral van NW en van NKV die zich terugtrokken uit het overleg) is de loonvorming ge reglementeerd met het in wer king treden in april 1970 van de wet op de loonvorming. Het college van rijksbemiddelaars verdween. Daarna begon de periode van het overleg op centraal ni veau ter mogelijke bereiking van een sociaal contract (be drijfsleven plus overheid) dan wel van een centraal akkoord (tussen de sociale partners). Brieven voor deze rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend Bij publikatie zullen deze vermeld worden Slechts bij hoge uitzondering zal van deze regel worden afgeweken Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend Publikatie van bneven (verkort of onverkort) betekent met dat de redactie het in alle gevallen eens-is met inhoud c q strekking Naar aanleiding van het schrijven van mej. J.C. Mom- mers in „Papier voor uw pen" („Verbloemen") zou ik het vol gende willen opmerken: „Wie volgt.er Of liever gezegd wie durft er te volgen, want er is inderdaad moed voor nodig om zich niet te laten overbluffen door het kuddegeloei van „Wij vrouwen eisen". Velen durven niet meer voor hun eigen me ning uit te komen, want men is doodsbang om niet meer mee te tellen in deze verziekte maat schappij. Men laat zich misleiden door schreeuwers en diegenen, die op een diplomatieke manier hun doel willen bereiken. Ze voeren de z.g. volledige vrij heid voor de mens in hun vaandel, terwijl men nog steeds niet doorheeft, dat de mens juist het slachtoffer ge worden is van die z.g. vrijheud. Als u de reactie van de NVSH gelezen hebt in deze rubriek, dan ziet u wat uw kinderen in de toekomst te wachten staat. Ook zijn er mensen, die beter weten maar liever zwijgen omdat men niet voor ouder wets of conservatief door wil gaan. Maar iéts wat wérkelijk waarde heeft is niet aan mode onderhevig. Daarom geloof ik, ook al ben ikzelf een vrouw, dat het nu zover is, dat de man beter geë mancipeerd kan worden, omdat hij dikwijls niets meer te zeggen heeft over zijn eigen kind om het geboren te laten worden. Er zijn heel wat mannen, die ook anders zouden willen, maar door de zielige rol die de vrouw gaat spelen n omdat er dijkwijls geen huis mee te hou den is, maar liever zwijgen. Ik heb het hier niet over die vrouwen, die werkelijk in nood zijn, want er zijn er inderdaad ook die door hun omgeving ge prest worden om abortus te laten plegen. Een vrouw in nood kan altijd hulp krijgen. Verder doe ik een beroep op jong en mud om niet langer meer te zwijgen en hun stem te laten horen. Een kwestie van leven en dood is iets wat ieder een aangaat. Dokter Gunning, voorzitter van het Nederlands Artsen verbond en van de wereldfede ratie van artsen ter eerbiedi ging van het menselijk leven zegt: „Net zo goed als één gat in een dijk de hele dijk waarde loos maakt, betekent één uit zondering op de rechtsbe scherming van het leven, dat je de hele bescherming prijs geeft". BREDA J. BEEKERS Hierbij wil ik reageren op de ingezonden brief („Ontucht") van drs. G.T.A. Goslinga van de NVSH in Papier voor uw pen van zaterdag 30 april. On- (AD VERTE NTIES) De Keukenhof is- een bloemen tuin die zijn gelijke niet kent Miljoenen bol- bloemen in geuren en kleuren, in perken en patronen die elk jaar weer nieuw zijn Want zo is de natuur Dé Keukenhof in Lisse verwacht u Floris B. Bakels NACHT UND NEBEL Mijn verhaal uit Duitse gevangenissen en con centratiekampen Voorwoord: prof dr. L. de Jong Een boek waarin het lijden en sterven van hen die in verzet kwamen tegen de Duitse on- derdrukkers,op indrukwekken de wijze gestalte krijgt. 344 blz Paperback f 24,50 Verkrijgbaar bij elke boekhandel. Boris RBbMs ukDufee sjerangroissen en coorantnïlÉknnpen. tucht, mijnheer Goslinga is te omschrijven als onkuisheid, losbandigheid, verboden of veile geslachtsgemeenschap. Ik kende deze omschrijving al toen ik leerling was van de vijfde klas van de lagere school. En dat is héél héél lang geleden. Ik heb een liberale opvoeding genoten - God zij dank - en heb mij aan de hui dige samenleving in Neder land, zoals die nu voor de massa geldt, zonder de minste moeite aan kunnen passen, doch nimmer ben ik zover ge gaan met zaken die u goed tracht te praten, het eens te zijn. Als hobby doe ik o.m. aan bijbelvorsing. Een van de pas sages moge u ter lering strek ken: Bij een bezoek van Jahwe aan Abraham bij de eik van Mamre dacht Jahwe, ik heb Abraham uitverkoren om alle volken der aarde zegen te brengen. Zijn zonen en zijn na geslacht moet hij leren zich door een rechtschapen en deugdzaam leven aan de weg van Jahwe te houden. En hij sprak tot Abraham: „Luid stijgt de roep om wraak tot mij op uit Sodom en Gomorra. Uitermate zwaar is hun zon de". Abraham tracht dan te marchanderen met Jahwe en krijgt van Deze de toezegging, dat hij de steden niet zal ver woesten omwille van tien rechtvaardigen. Doch het mocht niet baten, mijnheer Goslinga, de steden werden door zwavel en vuur verwoest. Ook Nederland zal catastro faal ten onder gaan indien u en uw aanhangers hun zin krijgen, mijnheer Goslinga. BREDAA.G. VAN DER PLOEG Er zou een studie moeten komen over de volgende vra gen en stellingen: Doordat de hoogte van de sociale voorzie ningen in verhouding tot het arbeidsinkomen steeds stijgt is het nodig de vraag te stellen of het wel in de naaste toekomst mogelijk is dat uit de post ar beid deze voorzieningen gefi nancierd kunnen worden. Het is nu zo dat er een te zware last druk op de arbeidsintensieve bedrijven. Door automatise ring en computerisering is het voor verschillende bedrijven mogelijk deze dans te ontsp ringen. In het voordeel zijn al tijd bedrijven die kunnen au tomatiseren (veélal met steun van de overheid). Denk aan in vesteringspremies en af schrijvingen. Of bedrijven die hun produktie kunnen over brengen naar de zgn. lage lonenlanden. Het betreft hier bijna altijd de multinationals. In beide gevallen is het zo dat, er nog grotere werkloosheid of WAO optreedt. De premiehef fing zoals die tot nu toe ge bruikelijk is, is dus de indi recte oorzaak tot de heffing van deze premies. Het zou zo moeten zijn, dat niet het ar beidsloon belast werd, maar de produktie. B.V. een bedrijf als Shell Moerdijk met een enorme produktie maar relatief lage arbeidskosten zou belst moe ten worden naar produktie. Computerbedrijven. Nu is het zo dat bijna alle kleine en mid delgrote bedrijven het zeer mqeilijk hebben door ons sys teem van sociale voorzienin gen (zij kunnen zich niet aan passen). Doordat zij zich niet kunnen aanpassen (een schil der kan geen automatische verfkwast kopen), ontstaan er frustraties die voor iedereen verdere gevolgen hebben, dan men zich nu wel voorstelt. Ik geloof dat de onvrede (ziekte verzuim WAO en ongeïnteres seerdheid in werk) voor een groot deel voortkomt uit een niet directe betrokkenheid met het werk. De direkte betrok kenheid komt niet alleen voort uit datgene zien wat geprodu ceerd wordt (bij automatise ring, lopende band, compute risering zeer weinig) maar ook uit de directe resultaten over datgene wat gedaan is. Het is niet leuk als men weet dat meer dan vijftig procent van wat ge daan is gaat naar degene die daar niets mee te maken heeft gehad (controle-apparaat, ambtenarenmaatschappij, on derhoud en boekhoudmachi nes van de sociale fondsen, commissies van onderzoek enz. enz.). En naar mensen, die door het verziekte systeem zonder werk zijn, en dan de schuld krijgen van het systeem, door het systeem, omdat het sys teem zich wil handhaven en uitbreiden. Wij gaan zo toe naar een ongezonde samenle ving. Om nu uit deze vicieuze cirkel te komen zou ik het vol gende willen voorstellen: De verhoudingen die in deze laat ste jaren zijn ontstaan in de fi nanciering van sociale voor zieningen, zouden moeten te ruggedraaid worden tot reëlere verhoudingen. Nu wer ken we toe naar een wereld die ons geen enkele bevrediging meer schenkt. Kijk maar naar het chagrijn van de communis ten en socialisten en de heb zucht van de kapitalisten. RAAMSDONKSVEÉR. NOL LEN Drs. Campert vindt de door hem opgemerkte zendtijdve ruyling door de Vara nog mis selijker dan andere vormen van milieu-vervuiling (Welke dan? Wiegel soms?). Flauwe opmerking. Wat namelijk te denken van waarschijnlijk even gerechtvaardigde, mis schien wel even £>elachelijke/- misselijke termen als bijvoor beeld de verwiegeling van Tros(-Aktua) of de veragting (lees verheerlijking) van KRO's brandpunt. Maar och. zalig zijn de dommen van geest! Er is nog hoop, mijnheer Campert. ZUNDERT H. EVERAERTS Objectiviteit is een begrip dat de heer Campert mogelijk met kent. Als een persoon die op zo'n verderfelijke manier alles hekelt wat links is komt hij daar duidelijk aan te kort. Ook het linker gedeelte van ons volk is niet verschoond geble ven van fouten, die komen zelfs in de beste families voor. Maar door dit herhaaldelijk op zo'n kortzichtige manier aan te val len bereikt men het omge keerde resultaat. Men verheft de aangevallene en verlaagt zichzelf. Als de heer Campert het dan zo goed weet, laat hij dan ook goed doen. Door bij voorbeeld eens een oplossing te publiceren voor problemen als: werkeloosheid en inflatie, milieuvervuiling, grondpoli- tiek, criminaliteit en abortus. Als hij voor iedereen een aan vaardbare oplossing kan geven laat hij dan nu de weg naar het Catshuis beginnen en zal ik hem steunen; zolang dit niet gebeurt houd ik me toch liever bij links. En dan nog dit, laten we blij zijn dat er tenminste één omroep is die kleur durft te bekennen zonder voor zijn le dental te vrezen. GEERTRUIDENBERG A.W. GOOSSENS De afdeling van D'66 heeft nog maar net in De Stem mee gedeeld, dat ze ten eerste nog niet piekert over gemeente raadsverkiezingen en ten tweede ernstig bedenkingen heeft tegen samenwerking met de PVDA e.a. progressieven voor het maken van een pro gramma of de PSP komt met een zelfde voorstel. Natuurlijk blijft het antwoord neen. Vol gens mijn inlichtingen zit het PVDA-bestuur van Breda in een lastig parket nu het alleen de PSP is die wat voelt voor die samenwerking, terwijl de PVDA die uitnodiging aan de progressieven alleen maar heeft gelanceerd n.b. vóór de landelijke verkiezingen, als propaganda-stuntje. Er zijn natuurlijk voldoende kiezers die wel progressief zouden wil len stemmen maar nog aarze len op welke partij dat moet gebeuren. Door nu de indruk te wekken dat we volledig op één lijn zouden zitten bestaat de kans dat die kiezers dan maar gemakshalve hun stem aan de grootste partij geven. Naar mijn mening stelt D'66 zich niet zelfstandig op alleen maar om stemmenwinst te krijgen maar omdat D'66 de vrijheid voorbehoudt om zo nodig felle kritiek te kunnen uiten tegen verkeerde of zelfs goede maar onrijpe PVDA-voorstellen die vaak meer op stokpaardjes lijken. Waarschijnlijk zal de PVDA afd. Breda nu gaan be denken welke andere propa- ganda-stuntjes overblijven, b.v. zouden ze advertenties kunnen plaatsen waarin ze de andere progressieve partijen van harte bij de kiezers aanbe velen in de hoop ze zo hun poli- tieke graf in te prijzen. Voo- mijn politieke tegenstanders ben ik niet bang maar bewaar me voor dit soort gestunt van andere zich progressief noe menden. Overigens zal t.z.t. de PVDA afd. Breda de PSP wel het bos insturen. Men is n.l. van mening nu wel mensen te hebben met voldoende hersens om zonder hulp een eigen pro gramma te schrijven. TETERINGEN J. LEEVER

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1977 | | pagina 5