gezondheid van
jongeren
holt achteruit"
Van Agt breekt
rei§ af ¥©or
affaire-Menten
Tijger bijt
vrouw
been af
„Periodieke
groeps-
onder-
zoeken zijn
zinloos"
elhape
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Kamerlid Lamberts ongerust:
s hoopt 0|)
iljiiileiiorèr
DE STEM
Jen/buitenland-5
£ïrwns
Kinder
bijslag
pas op
1 april
ge-
wij zigd
Mini-provincie-
plan wellicht
de ijskast in
'SSCHOi
Bouuproduktie
toegenomen
GIJffl NIET
EENS MET
OVERIGE
BISSCHOPPEN
WOENSDAG
yandaag
17 november 1976
116e jaargang - no. 18112
Gary Gilmore
nam vergif in
Protestzanger mag DDR niet meer in
REGERING IN GROTE VERLEGENHEID
Felle gevechten aan grens Mozambique
UITVOERING TE KOSTBAAR
PORSCHE
SHOW
STUMPHIUS:
te hoon seumogt)
of aan te Meden?
Met een „Kleintje" in onze
rubriek „Huizen" zit u dan
zogezegd op rozen. Immers
vele tienduizenden
Stern-lezers en lezeressen (vijf
van de tien) hebben bijzondere
belangstelling voor onze
';,Kleintjes"-rubriek „Huizen'
DIRECTEUR
OR. W.A.J.M. HARKX
HOOFDREDACTEUR: L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN - VLISSINGEN
(Van onze Haagse redactie)
den HAAG - Volgens
het tweede kamerlid Lam
berts (PvdA) holt de ge-
zondheid onder de jongeren
en dienstplichtigen de laat
ste jaren achteruit. In vijf
tien jaar tijds steeg het aan
tal afgekeurde dienstplich
tigen met 33 procent. Sinds
1951 is het aantal zwaarlij -
vige dienstplichtigen boven
delachtig kilo met 550 pro
cent toegenomen en boven
de honderd zelfs met 1660
procent. Het aantal zelf
moorden onder jongeren
verdubbelde zich in de afge
lopen vijftien jaar. Het
liekteverzuim onder de 20-
en 21-jarigen steeg in tien
jaar met zestig procent.
Deze percentages gaf het
kamerlid gisteren bij de be-
an onze redactie binnen
land)
EINDHOVEN - Philips
pt op een gunstige afloop
■de besprekingen met Ara-
ïstfe autoriteiten over een
edïop het gebied van telefo-
waarmee een bedrag van
tiige miljarden guldens is ge
moeid.
Dit zei dr. J.W.G. Offergeit,
'dvanderaadvan bestuur van
tijdens de toelichting
p de resultaten van het eon-
t over de eerste negen
aanden van dit jaar.
(Zie ook
- en buitenland 5)
OPKLARINGEN
Jjatige wind uit het noorden,
""dagtemperatuur rond 8
Wen.
Wdio en televisie
hekje kijkers bij het
"•gebeuren?
J'NNEN/buitenland-2
>mer: Vorrink teveel aan
wand Lubbers
JNNEN/BUITENLAND-3
anderDoef: stuur mij eens
jjjnnen/buitenland-4
J®e Stem; een dubbel
lsM,r®Se "Zologische
SPORT-1
te-htor korfbal
"lijntje
«ij6'9,k geval' nog
handeling van de begroting
van volksgezondheid, waar
hij als een signaal van zijn
ongerustheid een motie in
diende.
In die motie bepleit Lam
berts de instelling van
proefregio's bijvoorbeeld
een dorp en een arbeiders
wijk in een grote stad, waar
men met behulp van de we
tenschap een voorlichtings
campagne voor de gezond
heid op touw zet, die pre
ventief en opvoedkundig
moet werken, vooral op het
gebied van de tandbederf.
De door Lamberts inge
diende motie is een meer op
de algemene gezondheids-
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG - Minister
Boersma van Sociale Zaken
heeft gisteren per brief de
Tweede Kamer meegedeeld,
dat de wijziging van de kinde
raftrek en de verhoging van de
kinderbijslag niet op 1 januari,
maar pas op 1 april van het
volgend jaar verwezenlijkt
kunnen worden. Het wetsont
werp is onlangs bij de Tweede
Kamer ingediend. De Kamer
heeft eerder al laten weten met
de behandeling ervan in tijd
nood te komen. Bovendien
hebben de CD A-fracties nog al
wat bezwaren, vooral tegen de
koppeling van de verhoging
van de kinderbijslag aan het
gezinsinkomen.
Op de partijraad van de KVP
van zaterdag j.l. heeft de KVP
met grote meerderheid een
voorstel van de kring Noord-
Brabant aangenomen, dat in
het program van het CDA
„geen rekening meer gehouden
mag worden met de grootte
van het inkomen van de ou
ders". De CD A-fracties willen
onder meer, dat de netto
inkomens niet worden aange
tast tot een hogere inkomens
niveau dan de nu gekozen
25.000 gulden.
SALT LAKE CITY (Reuter)
- Gary Gilmore, de man die in
de Amerikaanse staat Utah ter
dood is veroordeeld wegens
moord op een motelbediende,
heeft gisteren een poging tot
zelfmoord gedaan door vergif
in te nemen. Hij werd bewuste
loos in zijn gevangeniscel aan
getroffen. Zijn vriendin werd
buiten kennis gevonden in
haar woning.
(Zie ook pagina binnen-
/buitenland 4)
toestand toegespitste versie
van de motie die hij in
maart indiende. In die
motie ging het meer om het
instellen van proefregio's
voor het terugdringen van
tandbederf. Die motie werd
ingediend bij het debat over
de fluoridering van het
drinkwater. De kamer ver
wierp toen de wet tot fluo
ridering van het drinkwater
van "minister Vorrink.
Lamberts vindt dat sinds
1960 het sterftecijfer onder
mannen weer toeneemt. Te
gelijk stijgt ook het ziekte
verzuim onder mannen en
vrouwen. Het kamerlid wijt
dit vooral aan de verslech-
tering van de eet en drink
gewoonten (voornamelijk
in voeding- en genotmidde
len) het lichamelijk in
actief zijn.
(Van onze redactie
buitenland)
BERLIJN - De Oostduitse
„protestzanger" Wolf Bier-
mann, is tijdens zijn verblijf in
de Bondsrepubliek zijn Oost
duitse nationaliteit ontnomen
en hij mag niet meer naar de
DDR terugkeren, aldus is gis
teren van officiële Oostduitse
zijde meegedeeld.
Biermann mocht al jaren
geen liederen meer zingen
waarin hij tegen het regime in
zijn land protesteerde. Kortge
leden kreeg de veertigjarige
zanger voor het eerst in 12 jaar
toestemming naar de Bondsre
publiek te gaan.
Biermann heeft zijn staats
burgerschap verloren „wegens
zijn vijandige gedrag jegens de
Duitse Democratische Repu
bliek", aldus de officiële be
kendmaking.
Tijdens zijn toernee heeft
Biermann geen nieuwe ele
menten toegevoegd aan de kri
tiek, die hij reeds sinds jaar en
dag op de toestanden in de
DDR uitoefent. Bovendien
toonde hij zich ondanks zijn
voorbehoud ook in West-
Duitsland een warme voor
stander van het bestaan van de
DDR.
Gisteravond zou de zanger,
die per voorstelling ongeveer
7000 toeschouwers trok, vooi
studenten van de universiteit
van Bochum optreden, maar
onmiddellijk na het bekend-
worden van de Oostberlijnse
maatregel, liet hij weten, dat
hij niet zou verschijnen.
Met
dit besluit wil hij het commu
nistische bewind onder druk
zetten om hem toch nog naar
de DDR te laten terugkeren.
Wolf Biermann
DEN HAAG - De plannen
van minister De Gaay Fortman
van Binnenlandse Zaken om
Nederland te verdelen in 24
nieuwe provincies gaan waar
schijnlijk de ijskast in, omdat
de kosten voor deze bestuur
lijke herindeling te hoog zijn.
De vervanging van de huidige
11 provincies in 24 mini-
provincies zou ongeveer 7,5
miljard gulden gaan kosten in
1981. Ook binnen het kabinet
beginnen de bezwaren tegen de
plannen steeds groter te wor
den, vooral van de kant van
minister Duisenberg.
Naar aanleiding van de kri
tische kanttekeningen bi] de
algemene politieke en finan
ciële beschouwingen van vo
rige maand in de Tweede
Kamer heeft minister De Gaay
Fortman nieuwe berekeningen
laten maken voor zijn plannen.
Ook als men zou uitgaan van
een geleidelijke invoering, zou
het totale plan op zes miljard
gulden komen te staan. Het
extra ambtenarenapparaat dat
met deze bestuurlijke herinde
ling is gemoeid, zou jaarlijks
500 miljoen gulden van de
schatkist vergen.
Bij de confessionele fracties
in de Tweede Kamer en vooral
binnen de VVD, gaan steeds
meer stemmen op tegen de
plannen van minister De Gaay
Fortman. De christen
democraten denken aan de
vorming van een paar mini-
provincies, waarmee ervaring
zou kunnen worden opgedaan.
Hoewel de plannen zeer kost
baar zijn, is de minister toch
van plan tegen Kerstmis zijn
definitief wetsontwerp bij de
Tweede Kamer in te dienen, de
discussies over zijn vooront
werpen zijn geheel afgerond.
Terwijl in Genève de bespre
kingen over de onafhankelijk
heid van Rhodesiè opnieuw
werden opgeschort, meldde
Mozambique dat de strijd in
het grensgebied tussen Mo
zambique en Rhodesië verhe
vigt. Een groot aantal nieuwe
Rhodesische regeringstroepen
zou de strijd tegen guerilla's
zijn begonnen. Op de foto de
resten van een goederentrein
die in het dorpje Mapai in Mo
zambique door guerrilla's
werd overvallen. Bij de actie
kwamen tien burgers om het
leven.
ADVERTENTIE
bij VW-dealer
GOVERS
Rooseveltlaan196
Bergen op Zoom
donderdag 18 nov
10-17uur
vrijdag 19 nov
10-21 uur
zaterdag 20 nov
10-17uur
(Van onze
redactie
binnenland)
DEN HAAG - Minister
Van Agt van Justitie breekt
zijn reis in Roemenië af en
komt terug naar Nederland
in verband met de zaak
Menten. Dit heeft het mi
nisterie van Justitie gister
avond meegedeeld.
Over de vraag hoe het moge
lijk is geweest dat de 77-jarige,
thans van oorlogsmisdaden in
Polen verdachte kunstverza
melaar zich aan arrestatie
heeft kunnen onttrekken en
welke fouten daarbij mogelijk
zijn begaan, stelt de
procureur-generaal bij het ge
rechtshof in Amsterdam, mr.
Hartsuiker, een diepgaand on
derzoek in, aldus een woord
voerder van justitie. De rege
ring is van plan nog deze week
de Tweede Kamer nader over
de hele kwestie in te lichten.
De woordvoerder van justi
tie deelde voorts mee dat en
kele dagen geleden het open
baar ministerie had besloten
tot arrestatie van Pieter Men
ten over te gaan. „In verband
met het compleet maken van
de bewijsstukken werden en
kele dagen van voorbereiding
noodzakelijk geacht", aldus de
woordvoerder. Toen de politie
maandagmorgen bij de villa
van Menten in Blaricum ver
scheen, bleken hij en zijn
vrouw verdwenen. De avond
tevoren waren zij per auto met
onbekende bestemming ver
trokken.
Het verdwijnen van Menten
heeft de regering in grote ver
legenheid gebracht. Bij afwe
zigheid van minister Van Agt
van Justitie (wegens verblijf in
Roemenië) leidde minister
president Den Uyl gisteravond
het spoedoverleg op het minis
terie van Justitie.
Gisteren is bekend gewor
den dat Menten mogelijk nauw
betrokken is geweest bij de
moord op 39 Poolse hooglera
ren, die in juli 1941 nabij de
plaats Lwow door een SS-
commando zijn gelikwideerd.
Ir. Simon Wiesenthal heeft het
Nederlands onderzoekteam
materiaal verstrekt dat voor
Menten zeer belastend zou
zijn.
MüNCHEN (DPA) - Een
struinende vos heeft bij Bad
Neustadt in Beieren een kudde
van vijftig schapen zozeer
angst aangejaagd, dat de die
ren in een rivier terechtkwa
men en op een paar na ver
dronken.
ROME - De Braziliaanse
bisschoppen hebben in een
harde verklaring het
schrikbewind van de mili
taire leiders van hun land
scherp veroordeeld.
Het stuk is thans in Brazi
lië openbaar, op het mo
ment dat er verkiezingen
worden gehouden. Gisteren
al - een dag eerder dan de
publicatie in Brazilië zelf -
citeerden Italiaanse kran
ten hele gedeelten van de
tekst van het document. Het
is voor het eerst sinds jaren
dat de Braziliaanse bis
schoppen zo openlijk kri
tiek oefenen op het staats
gezag.
„In het verleden hebben
we herhaaldelijk aan het
volk gevraagd om geduld en
verdraagzaamheid te be
trachten. Zonder die deug
den te ontkennen, wiUen we
de machthebbers nu op hun
verantwoorde-lijkheid
wijzen", aldus de Brazi
liaanse bisschoppen, die
openlijk erkennen dat het
grootste deel van de Brazi
lianen tekort komt, te lijden
heeft onder onrechtvaar
digheid en politieke ter
reur.
De bisschoppen noemen
tal van voorbeelden van
marteling, ontvoering en
zelfs moord op Braziliaanse
priesters en bisschoppen,
en ze herinneren aan de
censuur die bijvoorbeeld is
ingesteld op de geschriften
van Helder Camara.
In Vatikaanse kringen is
de publikatie van dit Brazi
liaanse „witboek" met stil
zwijgende instemming ont
vangen.
In het recente ver
leden heeft paus Paulus het
gewelddadige optreden van
de heersende klasse in Bra
zilië veroordeeld.
(Van een onzer verslagge
vers)
SITTARD - In de Duitse
Löwen-safari in Tuddern
heeft gistermiddag een tij
ger een Nederlandse hoofd
verzorgster van het park,
Leonie Oors (50) een been
afgebeten. De tijger viel de
vrouw, geboren in Zeven
bergen, aan toen zij het
roofdier uit de sluis, die
toegang geeft tot het park,
wilde verjagen.
Het dier moest uit de sluis
omdat de vrouw, die nu in
de omgeving van het park
gehuisvest is, een auto met
bezoekers het park wilde
binnenloodsen. Zij schopte
hiertoe vriendschappelijk
tegen de omheining van de
sluis. Waarschijnlijk is haar
voet toen blijven haken en
kon de tijger toehappen.
Voor de ogen van de verbij
sterde bezoekers en het toe
gestroomde personeel van
het park, trok de tijger het
been naar binnen en beet
het finaal af.
De zwaar gewonde vrouw
kreeg hulp van artsen die
per ambulance en per hef-
schroefvliegtuig arriveer
den. De doktoren moesten
constateren dat de tijger
slechts de botten had over
gelaten. De toestand van de
vrouw, die in het ziekenhuis
in Heerlen ligt, is kritiek.
Volgens directeur Rosen
berg, is onoplettendheid
oorzaak van het ongeval.
Hij meent ook dat de vrouw,
reeds acht jaar in dienst van
het park, in een te grote
sfeer van vertrouwelijkheid
met de dieren gehandeld
heeft.
Insiders zijn van mening
dat het ongeluk gebeurd is,
doordat het sluisensysteem
verwaarloosd is, waardoor
de tijgers uit het park vrije
toegang hadden tot de sluis.
De Duitse politie stelt een
onderzoek in.
DEN HAAG (ANP) - In de
eerste drie kwartalen van dit
jaar is de reële bouwproduktie
een procent hoger uitgevallen
dan in de overeenkomstige pe
riode in 1975. Dat blijkt uiteen
raming van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek, die gis
teren door het ministerie van
Economische Zaken is bekend
gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES - Periodieke groep-
sonderzoekingen zoals op
baarmoederhalskanker en tbc
hebben geen enkele zin. De re
sultaten van dergelijke bevol
kingsonderzoekingen blijven
ver beneden de verwachtingen.
De acht miljoen gulden die het
rijk voor baarmoederhalskan-
keronderzoek in gemeenten
beschikbaar heeft gesteld is
weggegooid geld. Dit onder
zoek is een politiek afgedwon
gen beslissing geweest. Heel
wat vrouwen hebben door het
baarmoederhalskankeronderzt
een zenuwinstorting gekre
gen".
Deze uitspraak deed giste
ren dr. J. Stumphius, hoofd
van de bedrijfsgeneeskundige
dienst van de koninklijke
maatschappij De Schelde in
Vlissingen tijdens een inlei
ding die hij in De Korenbeurs
in Goes hield voor vertegen
woordigers van de gemeente
Goes en van het plaatselijke
bedrijfsleven. Verscheidene
aanwezigen reageerden nogal
geschokt op wat dr. Stumphius
zei. Eerder dit jaar heeft dr.
Stumphius tijdens een congres
in Oslo opzien gebaard met de
uitspraak dat ruim honderd
mensen, die bi] De Schelde in
bepaalde asbestafdelingen
hebben gewerkt, grote kans
lopen t.z.t. aan longkanker te
sterven.
Een Goes raadslid verweet
dr. Stumphius nu pas te komen
met zijn kritiek terwijl tal van
gemeenten gelden ter beschik
king hebben gesteld om het
groepsonderzoek naar baar
moederhalskanker mogelijk te
maken.
Dr. Stumphius: „De ge
meenten hebben onze mening
niet gevraagd". De bedrijfsarts
van De Schelde kwalificeerde
de toename van regelmatig te
rugkerende groepsonderzoe-
kingen als ongewenste wild
groei waar niemand wat aan
heeft. De kapitale sommen, die
hieraan worden uitgegeven,
kunnen volgens hem beter
worden besteed aan onderzoek
naar de vraag hoe behande
lingsmethoden verbeterd kun
nen worden.
ROERMOND/ROME - Bis
schop Gijsen van Roermond
heeft gisteren verklaard zich
met nadruk te distantiëren van
berichten, dat de Nederlandse
bisschoppen gehuwde
priester-docenten willen
handhaven aan theologische
faculteiten. Mgr. Gijsen ver
klaart „met verwondering"
van deze berichten te hebben
kennis genomen.
ADVERTENTIE
Het fotoboek van West-Zeeuwsch-Vlaanderen - de meest
originele Sint Nicolaas-verrassing - nu verkrijgbaar in de goe
de boekhandel.
Cor J. de Boer, fotoreporter bracht 237 serieuze en curieuze
foto's bijeen over onze kleurrijke regio in een kleurige band.
Dit prachtige beeldverslag van West-Zeeuwsch-Vlaanderen
vol subtiele humor, raak getroffen fotografische schetsen van
u en ons en weemoedig stemmende landschapsbeelden mag
geen West-Zeeuwsch-Vlaming missen.
Stap nu naar uw boekhandel voor een snelle blik in het binnen
ste van dit facinerend beeldverslag van West-Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Een Sint Nicolaasgeschenk van blijvende waarde voor slechts
