WOENSDAG
voordeiigej
rstkado's.
iwinMer.'l
handfShn
rssre«-
39.
Vrijwilligers
leger niet
haalbaar
Ice stem
„Nu weet ik pas
wat angst is"
tekening van
de maand
TWEE WETSONTWERPEN NAAR KAMER
Hendriks wil greep op
tarieven
ONBEKENDE STlllIRT
BRIEFJES VAN 100
ROND
Beuïjdingsbewe-
gingen toegelaten
tot apartheids-
ileliatten VN
POLITIEMAN HAG NIET
VAN BURGERRECHTEN
WORDEN AFGEHOUDEN
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Portotarieven
partijenpost
vier tent hoger
95
WERNH0UTER SPEELDE
CHOPIN
VOOR OVERVALLERS
TC""*
27 OKTOBER 1976
116e jaargang - no. 18094
J PARTICULIER
Onenigheid in commissie
Henkes gaat
over tot re -
organisatie
Specialisten
willen praten over
dienstverband
PRATEN
NETWERK
Gewapende
bankroof in
Winterswijk
Aardenburgse kwestie in Kamer:
„PETTEN"
DESKUNDIGEN:
Genoeg
argumenten
voor
sluiting
Gevetex
Prof. De Jong:
Grote belangstelling
tweede wereldoorlog
Gasalarm
bij DSM
te koop oevpiuM
tfannteHMiMi
Met een „Kleintje" In onze
rubriek „Huizen" zit u den
zogezegd op rozen. Immers
vele tienduizenden
Stem-lezers en lazeressen (vijs
van de tien) hebben bijzondere
belangstelling voor onze
(,Kleintj88"-nJbriek „Hulzen".
DIRECTEUR: DR. W.A.J.M.
HARKX
HOOFDREDACTEUR: L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN - VLISSINGEN
nFera,uurs,anden van
Opzetstukjes voor qecon-
•rgelijk-
de 69,-
nr. 5284
annmg Technische
'f'soleerd-zellaanlopende
Jr ÏUJ repeteersysteem -
rer - secondewijzer - zachte
e zoemtoon die u wekt
^durende5 sec.
/e. Verkrijgbaar in drie
l^gK
t -
'eintje" schriftelijk opgeven.
p-
r lettertype gezet
rd
op Via de telefoon rea-
LEZEN DAT U moet be-
U 2 - extra te betalen
>f een blauwe girobetaal-
3ij niet contante betaling
1 50 administratiekosten
jerstraat 16 Breda, afd
Prijs incl
4% BTW
2.25
2.25
3.37
4.49
5.62
6 74
7 86
8 .99
ƒ10.11
ƒ11.23
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT/DEN HAAG - De staatscommissie-
Mommersteeg is tot de conclusie gekomen dat afschaffen
van de dienstplicht en instelling van een uitsluitend uit
vrijwilligers (beroeps) bestaande krijgsmacht om prakti
sche redenen niet haalbaar is.
De commissie - onder lei-
„jng van oud-staatssecretaris
van Defensie mr. J. Mommer-
g - zal in december minis
ter Vredeling van Defensie een
advies uitbrengen dat er op
neerkomt de dienstplicht niet
af te schaffen en de huidige si
tuatie te laten voortduren.
Dit deelde gistermiddag drs.
K, Beemsterboer, lid van de
commissie-Mommersteeg en
ioud-voorzitter van de VVDM,
desgevraagd mee. Maar zijn
woorden waren nog niet koud,
ofmr. Mommersteeg ontkende
dat zijn commisssie dergelijke
tonclusies had getrokken. „Er
is geen sprake van welke con
clusie dan ook op dit punt",
aldus Mommersteeg. De werk
groepen die de haalbaarheid
van een vrijwilligersleger be
studeren, hebben hun werk
zaamheden nog niet afgerond.
De plenaire staatscommissie
wacht op de resultaten van
deze studies. „Zij heeft zich
nog in het geheel niet met de
aspecten van de haalbaarheid
beziggehouden, laat staan
conclusies terzake getrokken",
zei mr. Mommersteeg.
KOSTEN
Beemsterboer heeft samen
1 met de voormalige publici-
[teitsman van de VVDM, B.
I Poelman, een „nieuw hand-
I boek soldaat" geschreven, een
I reportage over de dienstplicht.
I De auteurs komen tot de con-
j clusie dat een vrijwilligersle-
I ger alleen al om principiële po-
I litiekemotieven niet wenselijk
OPKLARINGEN
DROOG
Maximumtemperatuur
dertien graden
RADIO EN TELEVISIE
Westduitse
hoofdinspecteur werkt aan
„echte" politieserie
BINNEN-/BUITENLAND-2
Europees landbouwbeleid
at muurvast
BINNEN-/BUITENLAND-3
letk en de cross-fiets van
Pierreke
DINNEN-/BUITENLAND-4
Amerikaanse
Republikeinen in de
verdediging
BINNENVBU'TENLAND-S
ndustriebond-CNV wil met
FNV en Unie aan tafel
SPORT-1
^-clubarts dringt bij KNVB
n °P dopingcontrole
SPORT-2
Voorzitter Cees
otfiOnUni.i
".ccnuaKKer:
"Shafcommissie is eerlijk"
MERIJNTJE
politie(k)
is. Bovendien is afschaffing
van de dienstplicht praktisch
ook nit haalbaar omdat er
waarschijnlijk bij lange na niet
voldoende vrijwilligers kun
nen worden geworven. Volgens
Beemsterboer deelt maar een
kleine minderheid van de
commissie-Mommersteeg de
principieel politieke bezwa
ren. De meerderheid ziet een
vrijwilligersleger uitsluitend
om praktische redenen niet zit
ten.
Ook de kosten spelen vol
gens Beemsterboer een ról. Een
vrijwilligersleger is veel
duurder dan een leger van
dienstplichtigen gezien de niet
onaanzienlijke hoeveelheid
bijkomende kosten voor zaken
als voeding, huisvesting en an
dere voorzieningen om de wer
ving aantrekkelijkerte maken.
(Van onze redactie binnen
land)
HENDRIK-IDO-AMBACHT
- Henkes Verenigde Distil
leerderijen B.V. in Hendrik-
Ido-Ambacht is op grond van
een intern onderzoek tot de
conclusie gekomen dat er een
concentratie nodig is van de
produktie-activiteiten. De
HVD heeft de werknemersor
ganisaties een voorstel voorge
legd tot aanpassing aan' de om
standigheden op de binnen
landse drankenmarkt.
Een woordvoerder van Hen
kes wilde niet ingaan op de
vraag hoe de reorganisatie tot
stand zal komen. Er werken bij
het concern zo'n 600 mensen.
In de dedistilleerd-sector (de
vestigingen in Hendrik-Ido-
Ambacht en Zutphen) werken
111 mensen en in de wijnsector
(in Bergen op Zoom en Oud-
Gastel) 26. De rest is werk
zaam in de groothandel- en de
tailhandelsector.
DEN HAAG (ANP) - De por
totarieven voor partijenpost
gaat gemiddeld met vier cent
omhoog. Voor dagbladen is die
verhoging echter 5,4 cent en
voor periodieken gemiddeld
4,2 cent. Staatssecretaris Van
Huiten van Verkeer en Water
staat heeft dit de Tweede
Kamer in een brief meege
deeld.
Eerder was al bekend ge
worden dat de briefporto per 1
juli aanstaande met vijf cent
omhoog gaat. Die verhoging
geldt ook voor briefkaarten en
drukwerk.
WERNHOUT - „Nu weet ik pas wat angst is. Ik heb 't letterlijk
in mijn broek gedaan zonder dat ik 't merkte. Pas uren later
besefte ik dat ik me moest verschonen."
Aldus de nog duidelijk geëmotioneerde 44-jarige douane
agent Simon Nijman uit Wernhout, die dinsdagmorgen vroeg in
zijn kantoor aan de grens het slachtoffer werd van een beroving
met geweldpleging door twee ongeveer vijfentwintigjarige
Franssprekenden. Ze gingen er met een buit van vijfentwintig
duizend gulden in de auto van hun slachtoffer vandoor, maar de
Tilburgse politie belde gisteravond dat de auto inmiddels bij een
parkeermeter in die stad was gevonden. De bon voor het niet
bijvullen van de parkeermeter was al uitgeschreven.
De heer Nijman: „Ik was maandagavond met een oude kennis
in Breda uit geweest. Bij een broodjeszaak ontmoette ik om een
uur of drie de twee Franssprekende jongelui die nog onderdak
voor de nacht moesten hebben. Ik nam ze mee naar mijn kantoor
omdat ik daar slaapgelegenheid heb. Het waren alleraardigste
mensen. Ik heb in het woonvertrek bij het kantoor een piano
staan en heb nog, bij het nuttigen van drie likeurtjes, een wals
van Chopin voor ze gespeeld. Intussen was het ochtend geworden
en ik wilde ze alleen laten. Op dat moment trok een van hen het
telefoonsnoer kapot en ramde me met de hoorn op het hoofd dat
het bloed eruit spoot. De ander wilde me met het snoer van de
bureaulamp wurgen. Met de telefoonkabel bonden ze m'n voeten
bij elkaar, en met een lange zweep m'n handen achter mijn nek,
terwijl ze me voortdurend bedreigden. Ze hadden zich meester
gemaakt van een enveloppe in mijn binnenzak met 25 mille erin
en van mijn autosleutels. Met de auto vertrokken ze richting
België. Toen ik me losgewurmd had, sloeg ik alarm. Onder meer
sloeg ik een ruit van mijn kantoor stuk, maar mijn buurman, die
dat wel zag, dacht dat ik per ongeluk deed en stond erbij te
lachen. De rijkspolitie was er op mijn telefonische alarm in elk
geval onmiddellijk. Sindsdien ben ik de hele dag met de nasleep
bezig geweest. Ik kom eindelijk een beetje bij."
Jongens en meisjes kunnen vandaag de eerste „Te
kening van de Maand" voor de Kleine Stem maken.
In de krant van afgelopen zaterdag was al het een en
ander te lezen over de voor de kinderrubriek georgani
seerde wedstrijd. Het is de bedoeling dat lezers van de
Kleine Stem illustraties maken bij verhalen die speciaal
voor de rubriek zijn geschreven.
De jongens en meisjes die willen meedoen vinden in
de Kleine Stem van vandaag alle nodige uitleg en de
wedstrijdvoorwaarden
DE Westduitse eigenaren van
het overslagbedrijf Kruwal
hebben besloten af te zien van
de bouw van een grote erts-
knikkerfabriek in het Rotter
damse havengebied.
(Van onze Haagse redaktie)
DEN HAAG - Staatssecretaris Hendriks (volksgezond
heid) heeft gisteren twee belangrijke wetsontwerpen bij de
Tweede Kamer ingediend. Met het wetsontwerp Voorzie
ningen Gezondheidszorg wil de staatssecretaris de hele
gezondheidszorg in ons land doorzichtiger en doelmatiger
maken. Met het wetsontwerp Tarieven Gezondheidszorg
beoogt de bewindsman meer greep op de tarieven en hono
raria van medici te krijgen.
Hij verwacht niet dat de
wetsontwerpen nog in de hui
dige kabinetsperiode door het
parlement worden aanvaard.
Ze zijn nodig voordat een wet
op een algemene volksverzeke
ring met betrekking tot de ge
zondheidszorg tot stand wordt
gebracht. Een in te stellen cen
traal orgaan Tarieven Ge
zondheidszorg, dat verre
gaande bevoegdheden moet
krijgen, moet de tarieven en
honoraria van de medici vast
stellen aan de hand van richt
lijnen van de regering. Op die
manier denkt de staatssecreta
ris voor een belangrijk deel bij
te dragen in de kostenbeheer
sing van de gezondheidszorg.
De tarieven en honoraria zul
len evenwel zoveel mogelijk
door middel van overeenkoms
ten tussen medici en verzeke
raars tot stand blijven komen.
Die overeenkomsten moeten
aan het centraal orgaan ter
goedkeuring worden voorge
legd.
In het wetsontwerp staat een
duidelijk beleid t.a.v. de ge
zondheidszorg en de tarieven
voor ogen. De konsumenten -
patiënten en verzekerden - zijn
daarmee gebaat, aldus de be
windsman. Staatssecretaris
Hendriks heeft met dit ont
werp geen soort geleide loon
politiek in de gezondheidszorg
(Van onze correspondent)
WYLRÉ - Verschillende Wylrénaren, voorzover bekend
minstens zes, weten zich geen raad met een een dezer dagen
per brief ontvangen biljet van honderd gulden gehecht aan
eert anoniem briefje met deze summiere tekst: „Dit geld
komt u toe". Tot de ontvangers van dit mysterieus
schrijven behoren enkele zakenmensen, onder wie bier
brouwer A. Brand. Hij neemt de zaak niet dramatisch op.
Lachend verklaarde hij: „Ik zou best elke dag zo'n surprise
willen ontvangen."
De overige ontvangers van het briefje van honderd gul
den weigerden nadere inlichtingen te verstrekken, omdat
ze zeiden, zich niet gelukkig te voelen met de anonieme
geldzending. Een van hen merkte op: „De afzender moet
beslist iets bij mij ontvreemd hebben, anders begrijp ik er
niets van."
voor ogen, maar wel meent hij
dat de overheidgreep moet
krijgen op de tarieven.
Bij de presentatie van de wets
ontwerpen deelde hij mee dat
de landelijke specialistenvere
niging met hem wil praten over
een dienstverband, waarbij de
inkomens van de specialisten
aanvaardbaar moeten zijn. De
staatssecretaris noemde dit
een goed geluid, waar hij aan
toevoegde dat dit anderhalf
jaar geleden nog onmogelijk
was.
In het wetsontwerp blij ft het
onderscheid tussen
partikulieren-, ziekenfonds
en AWBZ-tarieven voor
shands bestaan, al meent de
bewindsman wel dat die naar
elkaar toe moeten groeien, „tot
heil van het Nederlandse
volk". In het andere inge
diende wetsontwerp, dat van
de voorzieningen gezond
heidszorg,wordt uitgegaan
van een doelmatig en overzich
telijk stelsel van gezondheids
zorgvoorzieningen. Om dit te
bereiken stelt Hendriks een
grote mate van regionalisatie
voor. Zo moeten de provinciale
besturen plannen voor de
voorzieningen opstellen en de
gemeentebesturen moeten
plannen maken voor de eerste
lijns-zorg, waarmee bedoeld
wordt de huisartsen, de kruis
verenigingen e.d. Voor bijzon
dere voorzieningen van meer
dan provinciaal belang stelt de
minister van volksgezondheid
regels vast.
Breed samengestelde com
missies, waarin o.m. consu
mentenorganisaties zitting
hebben, moeten per provincie
en gemeente een beleid voor
stellen. Op landelijk niveau
wordt een nationale raad voor
de volksgezondheid ingesteld,
die wordt gevormd door de be
staande Sociale Raad voor de
Volksgezondheid en het Col
lege voor Ziekenhuisvoorzie
ningen samen te voegen. Ook is
er in de nieuwe raad plaats
voor de consumentenorganisa
ties. Het wetsontwerp voorziet
verder in het tot stand brengen
van een landelijk netwerk van
openbare gezondheidsdiens
ten, met taken ter bestrijding
van infektieziekten, verrichten
van sanitaire kontrole, andere
technisch-hygienische zorg en
het inventariseren en bewer
ken van epidemiologische ge
gevens. Hendriks meent dat
dergelijke gezondheidsdiens
ten nodig zijn. De noodzaak
daarvan hebben de gifuitsto-
ten in Tiel en Sas van Gent
aangetoond, aldus de staatsse
cretaris.
De regering heeft gister
avond in het Rijksmuseum in
Amsterdam de Zweedse ko
ning en koningin een diner
aangeboden. Premier den Uyl
onderhield zich met koningin
Silvia. Tijdens zijn toespraak
zei Den Uyl dat Zweden en Ne
derland landen zijn die in veel
opzichten gelijk over allerlei
zaken denken.
WINTERSWIJK (ANP) -
Gistermorgen omstreeks half-
negen hebben twee mannen in
Winterswijk een gewapende
overval gepleegd op het bij
kantoor van de Nutsspaar-
bank. De overvallers, die later
op de dag werden aangehou
den, hebben met vuurwapens
geschoten. Er zijn geen ge
wonden gevallen.
De filiaalhouder moest de
kluis openmaken, waarna de
mannen hem, zijn vrouw en de
schoonmoeder (die boven het
f iliaal wonen) In een kast opge
sloten. Daarna gingen de twee
er met de auto van een bank
bediende en een bedrag van
70.000 gulden vandoor.
NEW YORK (Reuter) - De
algemene vergadering van de
VN heeft bepaald dat de Afri
kaanse bevrijdingsbewegin
gen voortaan haar voltallige
zittingen mogen bijwonen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het PvdA-
Kamerlid Franssen heeft bij de
behandeling van politiezaken
in de Tweede Kamer geklaagd
over de belemmering die poli
tiefunctionarissen ondervin
den bij het uitoefenen van een
aantal burgerrechten, zoals
het uiten van een politieke
overtuiging.
Als voorbeeld haalde Frans
sen aan de interventie van het
gemeentebestuur van Aarden
burg bij het korps rijkspolitie.
Een politieman van dat korps
is aangezegd als voorzitter van
het PvdA-gewest West-
Zeeuwsch-Vlaanderen geen
politieke uitspraken te doen.
Over deze zaak zijn al Kamer
vragen gesteld, maar nog
steeds niet beantwoord.
Franssen vindt het optreden
van het gemeentebestuur van
Aardenburg niet in overeen
stemming met deze tijd en hij
eist van de bewindsman hier
over een duidelijke uitspraak.
„Waarom zou Zeeland zijn ho
pelijk de opinie beïnvloedende
mening moeten ontberen",
vroeg het socialistische Ka
merlid zich af.
De politieman moet maat
schappelijk geëngageerd zijn,
vindt de PvdA-fractie. Hem zal
in zijn beleving van zijn bur
gerrechten en -plichten zo min
mogelijk in de weg moeten
worden gelegd. Het is te gek
dat een politieman of diens
huisgenoten niet via een affi
che aan de woning mogen ken
baar maken van welke poli
tieke gezindheid men is. Dat is
vooral belangrijk, nu er weer
verkiezingen voor de deur
staan.
„Hoe meer petten op straat,
hoe beter". Zo rondde CH-
Kamerlid Wisselink in de
Kamer het debat af over de po
litie. Hij deed dat ook namens
KVP en ARP, terwijl ook de
WD-fractie wil dat de poli
tiesterkte drastisch wordt op
gevoerd, om de onlustgevoe
lens van de burger te vermin
deren. Men voelt zich steeds
onveiliger en daar moet maar
eens een eind aan komen, aldus
de Kamermeerderheid.
Het VVD-Kamerlid Koning
kwam met de concrete sugges
tie direct de politiekorpsen in
de grensstreken te versterken,
gezien de hoge criminaliteit.
De meeste fracties deden een
beroep op de regering een al
ternatief te zoeken voor het
vaak geestdodende en perso
neel verslindende bewaken
van ambassades en andere ge
bouwen.
IN de eerste acht maanden van
dit jaar zijn de gewone hypot
heken op woningen en alle an
dere onderpanden met 66 pro
cent gestegen tegenover de
zelfde periode van het vorige
jaar, zo blijkt uit de cijfers van
het CBS.
(Van een onzer verslaggevers)
ETTEN-LEUR - Het besluit
van de bedrijfsleiding van
Vegla tot sluiting van de vesti
ging van het glavezelbedriijf
Gevetex in Etten-Leur is vol
doende geargumenteerd. Van
deze argumenten kan niet ge
zegd worden, dat ze onbe
trouwbaar, willekeurig en
zonder enige samenhang zijn
en dat ze niet op rationele
wijze de beslissing dragen.
Dit is de conclusie van de
drie deskundigen, die in op
dracht van de Zevenbergse
kantonrechter mr. J. Saelman
het rapport van de Vegla, het
moederbedrijf van Gevetex,
hebben bestudeerd. In het rap
port komt de directie van
Vegla tot de conclusie, dat de
Etten-Leurse vestiging van
Gevetex moet sluiten wegens
een groot gebrek aan orders en
structurele moeilijkheden in
het bedrijf.
De drie deskundigen dr. A.
van Keep uit Goirle, drs. R.
Jongstra uit Breda en de heer J.
Jagerman uit Teteringen, heb
ben het rapport maandagmid
dag naar de betreffende par
tijen gestuurd.
De opdracht van de deskun
digen, aangesteld door mr.
Saelman was, om te kijken of
er voldoende gegevens aanwe
zig waren, die de argumentatie
van sluiting van Gevetex
rechtvaardigde. Mr. J. Sael
man zal waarschijnlijk vol
gende week donderdag het
vonnis wijzen. Als Gevetex
moet sluiten, komen er 250
man op straat te staan.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Van de delen
een tot en met zes van zijn ge
schiedschrijving van het Ko
ninkrijk der Nederlanden in de
tweede wereldoorlog zijn in to
taal circa zevenhonderddui
zend exemplaren verkocht.
Dat heeft prof. dr. L. de
Jong, directeur van het rijksin
stituut voor Oorlogsdocumen
tatie en schrijver van die ge
schiedenis meegedeeld op een
persconferentie waarmee hij
zijn dinsdag verschenen ze
vende deel van dit werk heeft
toegelicht.
(Zie ook binnen/
buitenland 3)
SITTARD (ANP) - In de om
geving van DSM te Sittard is
dinsdagmiddag gasalarm ge
geven. Er was een mankement
in de ammoniakfabriek 4,
waardoor een hoeveelheid
vloeibare ammoniak ontsnap
te, die hinder opleverde in de
onmiddellijke nabijheid van
de fabriek.
Binnen enkele minuten,
aldus de voorlichtingsdienst
van DSM, kon door het spuiten
van water de ammoniak wor
den neergeslagen. Er werd
toen aan de rand van het fa
brieksterrein geen ammoniak
meer geconstateerd. Gevaar
voor de omgeving is er volgens
DSM niet geweest.
i-'
V
