IDEE UIT RUIMTEVAART
IN MEDISCH EXPERIMENT
i
Het gezin heeft op
wereld:
zijn grondvesten Alle
bij
KERK in
beweging
OIIDERDOMSPOEZIE VAN A. ROLAND HOLST
in
HOESTEh
EEN LIED
VOOR
EEN PAARD
K/ny
Lsrii
vlak ruilverka
veling niet uit
Wat is un
gulden waard
VRIJ NEDERLAND DEZE WEEK
door Bert van Velzen
dóór
M. Meeldijk
de stem van donderdag 7 oktober 1976
binnenland
buitenland
de stem van donderd/
Gedachten
Arts
Ruimtevaart
Waterproject
Water
Bernhard contra Wiesenthal; de
verdwenen miljoenen van de AWBZ
Lees naast
uw krant
Vrij Nederland.
Luther
Crisis
tfe «Él
Bemoediging
IN DEZE KRANT
STAAT OOK NIET
ALLES.
i
Beurskoersan
Het dieet van de doorsnee Papago bestaat uit bonen, meelspijzen, aardappelen, mais,
koffie en suiker met af en toe een stukje vlees van rund, konijn of kip. Het is voedsel dat
mensen dik maakt; bovendien kan de Papago een doorlopend en niet aflatend vertoon
van gastvrijheid alleen maar honoreren door veel en smakelijk te eten van wat hem wordt
aangeboden: veelal bonen, meelspijzen, aardappelen, mais. koffie en suiker, en Op zijn
tijd een neutje straffe sijn vso de reuzencactusvrucht.
Het voedsel verschaft meer
dan het benodigde aantal calo
rieën, maar te weinig kalk en
vitaminen A en C.
Veel voorkomende ziekten
zijn, behoudens diabetes,
griep, longontsteking, tra
choma en ingewandsaandoe
ningen. Veel Papago's geloven
heilig dat ziekten worden ver
oorzaakt door de belediging
van bovennatuurlijke mach
ten, die de mens bedreigen.
Voor ieder individu moeten
bepaalde rituelen worden uit
gevoerd. De geesten van de ge
storven mensen die wraak wil
len nemen op de levenden ver
schijnen vaak in de vorm van
uilen en andere dieren en bij
voorkeur in het holst van de
nacht. In feite zijn alle dieren
voorzien van bovennatuurlijke
gaven, die ziekte en ellende
kunnen brengen. Dat maakt de
dierenwereld een potentiële
vijand en de Papago doet der
halve zijn uiterste best om de
dieren niet te storen of te bele
digen.
Ziekten kunnen bij de Pa
pago ook worden veroorzaakt
door het denken van kwade
gedachten. Hij probeert dan
ook zo mooi mogelijk te den
ken en geen ruzie te maken,
want van ruzie komt ziekte.
Als de Papago desondanks ziek
wordt, gaat hij in veel gevallen
naar de medicijnman, die met
een rotskristal of ander werk
tuig bepaalt welke bovenna
tuurlijke macht de ziekte heeft
veroorzaakt. Als blijkt dat een
dier is beledigd, beveelt de me
dicijnman aan dat er een zan
ger wordt opgeroepen, die de
liederen kent waarmee de die
ren kunnen worden gemaand
tot vreedzaamheid. In de
meeste gevallen stelt de medi
cijnman de diagnose, terwijl de
zanger geneest en herbalisten
of kruidenspecialisten de ge
neesmiddelen leveren.
In gevallen waar een medi
cijnman geen raad mee weet
spreekt hij over „een ziekte
van de witte man", waarvoor
een arts moet worden gecon
sulteerd: gebroken ledematen,
acute blindedarmontsteking,
brandwonden. Veel Papago
zijn lang niet overtuigd van de
superioriteit van de moderne
geneeskunde.
In deze wereld is niettemin
een experiment in de gezond
heidszorg gaande, dat op gang
is gebracht door de ruimte
vaartorganisatie NASA. De
ruimtevaarttechnologie wordt
toegepast in een systeem
waarin microgolftelevisiezen
ders en telefoonlijnen het mo
gelijk maken dat een genees
heer in Sells via een televisie
scherm kan meekijken met een
para-medische werker die zich
ver weg, in Santa Rosa, met een
ziek mens bezighoudt. De dok
ter verschijnt, in kleur, op een
beeldscherm in Santa Rosa en
geeft de para-medicus of ver
pleegster de opdrachten voor
zijn ouderzoek. In een data
bank in de stad Tucson bevin
den zich de medische dossiers
van de meeste Papago. Via een
telefoon en een beeldbuis kan
de dokter die gegevens voor
zichzelf projecteren en binnen
enkele seconden een inzicht
krijgen in de medische ge
schiedenis van de patiënt. Het
systeem wordt ondersteund
door een mobiele kliniek,
waarin zich de middelen be
vinden om eerste hulp te wer-
lenen en onder meer een
draagbaar toestel voor het uit
voeren van elektrocardio
grammen, waarvan de resul
taat via een gewone telefoon
lijn naar het hoofdkwartier in
Sells kan worden gezon-
den.Binnenkort gaan de Pa
pago beslissen of het project in
eigen beheer zal worden over
genomen. De ontwikkelings
kosten van het systeem waren
een kwart miljoen dollar. Het
is de sterkste illustratie van
een vermenging van het oude
en het zeer nieuwe in een In
dianenreservaat, waar de men
sen een dokter niet erg uitge
slapen vinden omdat hij, in te
genstelling tot de magie van de
medicijnman, zulke domme
vragen aan de patiënt moet
stellen. De hoogachting voor
röntgen- en andere
laboratoria-technici is aan
merkelijk groter, want, zo
denkt de Papago, die mensen
kunnen je iets vertellen dat je
niet weet en dat aan de bin
nenkant zit.Belangrijke gege
vens omtrent de patiënten
kunnen via een gewone tele
foonlijn aan de vingertoppen
van de dokter komen en foto's
kunnen via een ingenieus pro
ces, dat in Japan is ontwikkeld,
door de vertaling van geluids
signalen in kleuren op het
beeldscherm worden gebracht.
Het is een systeem dat overal in
de wereld enorme consequen
ties kan hebben. Het oude en
het nieuwe gaan intussen in
Papago-land hand in hand in
clusief de arts en de medicijn
man, die elkaar respecteren en
aanvullen. Maar dat is een ver
haal op zichzelf.
Dichter bij de grote stad
Phoenix, op een klein reser
vaat aan de Zout Rivier leiden
de Pima-Maricopa een heel
wat minder gelukkig bestaan.
Hun land dreigt te worden
overstroomd door een water
project voor centraal-Arizona.
Hun naam is afgeleid van het
begrip. „Ik weet h.et niet" en
dat, onzekerheid, bepaalt hun
bestaan. De Pima, een opmer
kelijk landbouwvolk, bewonen
met ruim 7000 personen een
reservaat dat de invloed van de
grote stad in veel opzichten
ondergaat. De werkloosheid is
naar reservaat-begrippen re
delijk laag: rond 30 procent,
maar de oude cultuur heeft
zwaar te lijden en de meeste
kinderen spreken de eigen taal
niet meer en worden Anglo's
met de kleur van koper. Zestig
procent van de Pima-kinderen
gaan naar een openbare school
in Mesa, een voorstad van
Phoenix.
De waterkwestie in Arizona
is een uiterst ingewikkelde
zaak, waarvoor wat Mexico
(ADVERTENTIE
Waarom Simon Wiesenthal de
Erasmusprijs niet mocht krijgen en
hoe een vete van Prins Bernhard
ook de prijs voor Amnesty Interna
tional bedreigde./Een correctie op
een biografie: Bernhards vrienden
relatie met Alouis Miedl, rover van
joodse kunstschatten/De verkie
zingen in Duitsland: hoeveel
SPD'erszijn omkoopbaar?/De Co-
lij niade.
Waar bleven de miljoenen voor
een Noordhollandse stichting: een
dossier over fraude en wanbe
heer/Psychiatrie in België: levens
lang voor een kruimeldief/De
KLM contra het Anne Frank
huis/Essay: Leopold de Buch over
Amanda Ross/De geretoucheerde
filmportretten van Johnny (Tar-
zan) Weismuller/Opera: Ariadne
auf Naxos/De goedkope vlag.
VRM NEDERLAND ■FSB"
betreft nog internationale as
pecten aan zitten ook. Het is
een zaak die de Pima zeer hoog
zit, maar er is meer. De oude
cultuur en de oude waarden
vloeien weg. De invloed van
Phoenix is te groot. De Pima
kunnen verder niet zingen en
dansen. Er kwamen, op een
hete namiddag, kroondansers
van de San Carlos Apachen
met Philip Cassadore naar het
Pima-land om daar te dansen
en te zingen; de dans van de
wolf en een lied voor een
paard, dat zich beklaagde over
zijn vier benen en niet wist hoe
hij zou eten en werken. Een
Pima-moeder vertelde me hoe
het gekomen was: Toen de
Grote Zanger en de Grote Dan
sen door de wereld trokken om
de Indianen te leren zingen en
dansen, wilden de Pima-
kinderen niet luisteren. Ze
waren aan het spelen en ze let
ten niet op. De Grote Zanger en
de C&ote Danser zijn toen
kwaad weggelopen, naar de
Papago, de Apachen, de Na
vajo en de Pueblo. Vandaar.
(De vorige afleveringen in deze
serie werden geplaatst op 28
augustus, 1, 4, 8, 15, 24 en 29
september).
Een oude Indiaanse vrouw wier gezicht de hardheid weerspiegelt van het bestaan in een droog en
rotsig land.
Juffrouw „Walking Stick" (wandelstok) en haar tweede klas leerlingen in he gebied van de
Zoutrivier, waar de Pima wonen.
De Interkerkelijke Gezins
commissie heeft in samenwer
king met de Centrale voor
Vormingswerk en de Her
vormde Vrouwendienst weer
voor wat huiswerk gezorgd. De
jaarlijkse Interkerkelijke Ge-
zinsweek is in zicht: van 17 tot
24 oktober. Het woordje inter
kerkelijk is wat pretentieus,
want het gaat in hoofdzaak om
een samenwerkingsproject van
hervormden en gereformeer
den. Maar het moet ergens be
ginnen en de initiatiefnemers
hebben reden om te verwach
ten, dat de kring van belang
stellenden zich zal uitbreiden.
Aan de voorbereidingen ligt
het niet. Overal is propaganda
gemaakt voor een geschriftje,
dat dezer dagen op een lande
lijke instructiebijeenkomst in
Driebergen uitvoerig is be
sproken. Het heeft als label een
nogal ingewikkelde slagzin
meegekregen: „As je mekaar
niet meer vertrouwen kan,
waar blijf je dan?"
Voordat de bespreking van
dit thema op gang kwam, kon
men overal al reacties op het
boekje tegenkomen. En dat zal
de bedoeling wel geweest zijn.
Het meest ongezouten is vast
wel het artjkel van de bekende
legerpredikant ds. J.J. Poort in
het Reformatorisch Dagblad:
„Schandalig boekje voor ge-
zinsweek"Niet helemaal on
begrijpelijk, als je leest over
een praktijk van „samen le
ven", die zeker in gerefor
meerde kring doorgaans als
aanvechtbaar wordt gezien.
Overigens troffen we in een
door dezelfde predikant - een
niet onvermaard vertaler van
christelijke lectuur geschre
ven vertaling van Michael
Greens New Life - New Lifes
tyle, hele pagina's over seksua
liteit aan, die de haren van
RD-lezers ten berge zouden
doen rijzen (Leven in een
nieuwe stijl, Kok-Kampen).
Verder staan er heel mooie
dingen in over het christelijke
gezin.
Het ontbreekt onze samenle
ving niet aan voorlichting op
dit terrein vanuit de reforma
torische gedachtenwereld.
Luther, die 'het als Gods wil
heeft ervaren, dat hij het kloos
terleven vaarwel moest zeggen
en die in de liefde van het va
derschap de schoonste vorm
van naastenliefde heeft ont
dekt, zoals hij zegt in zijn brie
ven (Luthers Seelsorge, Theo-
dor Brandt, Luther-Verlag,
Wittenheeft er onvergelijk
schone dingen over gezegd, zij
het met de restrictie: „Het hu
welijk is geen paradijs". En
daar kon zijn lieve „Kathe"
over meepraten...Maar het is
aandoenlijk, hoe Luther het
kind „het geheimenis van de
andere wereld" kon bijbren
gen. In zijn brieven verdoezelt
de grote hervormer de moei
lijkheden van het gezinsleven
niet, maar hij ziet het gezin wel
als een oefenschool voor een
waarachtige gemeenschap met
de ander en als de oorsprong
van de grote samenhang tussen
kerk, volk en wereld. Het gaat
hem in het gezin ten diepste om
de volvoering van Gods wil
terwille van Christus rijk. En
het slot van zijn Koburgse
brieven heeft nog niets van zijn
waarde verloren, waar het
luidt: Wie waarachtig gelooft,
ontvlucht zijn verantwoorde
lijkheid niet!
Intussen kunnen we er niet
omheen: het gezin, de opvoe
ding en het onderwijs verkeren
al jaren in een crisis,van werel-
domvang. In het najaar van
■1967 ondernam wijlen presi
dent Johnson van de VS al een
poging om het wereldgeweten
op dit punt wakker te maken.
Er worden, zo zei hij, letterlijk
triljoenen dollars uitgegeven
voor de machinerie van dood
en verderf in een eeuw, die de
rijkste uit de geschiedenis
wordt genoemd! Ook anderen
lieten hun waarschuwingen
horen vanwege „de grootste
tragedie, die zich in en rondom
het gezin voltrekt". Bij alle
weldoordachte en praktische
hulp om bij te springen, dreigt
de mensheid er zich bij neer te
leggen, dat het instituut van
het huwelijk en het gezin, zoals
we dat overgeleverd hebben
gekregen van een godvruchtig
voorgeslacht tot verdwijnen
gedoemd is. Er wordt ons van
de zijde van psychologen, uit
gevers en publieke smaakma
kers „alternatieve hulp" gebo
den, die zo mogelijk nog meer
onheil aanricht dan mislukte
huwelijken en uit elkaar ge
groeide gezinnen.
Het gezin als grondslag der
samenleving (Groen van Prin-
sterer) vindt bij velen geen ge
nade meer. Comité's van ver
ontruste ouders kunnen dit
getij niet keren. Bij zijn pro
motie aan de landbouwhoge
school te Wageningen zie ir.
W.H. Douma, dat het nieuwe
iiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiii
type gezin onkerkelijk is, dan
wel niet-traditioneel gods
dienstig. Velen zien de huidige
ontwikkeling als een gevolg
van wat als indoctrinatie
wordt aangeduid bij onderwijs
en vormingswerk. Het „Eer uw
vader en uw moeder" lijkt een
geluid, dat men wil terugdrin
gen naar een gedachtenwereld,
die in de meest volstrekte zin
van het woord tot het verleden
behoort. Catechismussen, de
nieuwe evengoed als de oude,
zijn tot gesloten boeken ver
klaard. „Wat ik uw heden ge
bied, zal in uw hart zijn; gij
zult het uw kinderen inprenten
en daarover spreken, wanneer
gij in uw huis zijt, wanneer gij
onderweg zijt, wanneer gij ne-
derligt en wanneer gij opstaat"
(Deuteronomium 6) zo lang een
geliefd en beproefd voorschrift
bij de gereformeerde gezindte,
klinkt de huidige kerkmens als
achterhaald in de oren, Een
schrijver als Ekkehard von
Braunmuhl stelde zonder ex
cuses in een uitzending via de
Deutschlandfunk de vraag aan
de orde, of kinderen, die aan
zichzelf worden overgelaten,
niet beter tegen het leven op
gewassen, aangenamer in de
Dat de laatste bundel van A.
Roland Holst „Voorlopig"
heet, is verklaard door de uit
gever, G.A. van Oorschot. Hij
sprak met de dichter over het
boek, en Holst antwoordde:
„Voorlopig mijn laatste bun
del". Daarmee was de titel be
paald. De dichter en de uitge
ver wisten dat dit boek de af
sluiting was van een zeer lang
durige werkzaamheid. De titel
is, lijkt het, een grap, maar mij
dunkt een vrij diepzinnige.
„Al hoop ik dat mijn taal
mij overleeft, wie weetloopt
een te lang verhaaldood in
oud lief en leed''. A. Roland
Holst liet de gedichten die hij
tussen 1969 en 1975 schreef
bundelen, en wist dat hij, ver in
de tachtig, spoedig zou ster
ven. Hij was (zie ook zijn stuk
over Bloem in het boek „ln den
verleden tijd") niet bang voor
de dood. Ik neem aan, dat hij
niet geloofde in een voortbe
staan na de dood. Maar „voor
lopig" was dat sterven wel,
zoals ook het leven voor hem
„voorlopig" was geweest.
Nooit echt het leven, meer een
herinnering, mythisch, aan
wat in de „voortijden" echt
was.
Ouderdomspoezie heeft een
dubbelzinnige bekoring. De
dichter beschikt nog over zijn
instrument, de taal, hij va
rieert met iets van ontspanning
en vermoeienis op de thema's
van zijn vroeger werk. En dan
blijken de gedachten, gevoe
lens, symbolen van levens
krachtiger perioden van toe
passing op de periode van ver
val. J.C. Bloem gaf zijn laatste
bupdel de titel „Afscheid"; hij,
de melancholicus van verlan
gen en doodsangst, sloot zijn
loopbaan af toen hij nog met
dezelfde kracht over zijn
zwakheid kon schrijven als
vroeger.
als afscheid aangrijpender is
de laatste bundel, „Bijbedoe
lingen", van Victor E. van
Vriesland, pozie van bitterheid
om de vergankelijkheid, van
doodsangst, walging, woede,
vrij koel en wijsgerig geno
teerd.
A. Roland Holst is in deze ge
dichten niet woedend als Van
Vriesland, niet berustend als
Bloem. Het lijkt of hij weifelt.
,,'t Was nacht, hij lag te wach
ten op de dood" begint een ge
dicht dat sluit met deze regel:
„Hij voelde zich bevrijden niet
meer oud".
De dood is vaak een bevrij
ding in deze bundel. Een
„voorlopige", zoals blijkt uit
„De lege spiegel":
Een storm stak op, tegen de
hoge ramen
rukten de luiken van het oude
huis
dat leeg stond. Een lang ont
slapen eenzame
die er eens woonde, ontwaakte
't stormgedruis.
Hij liep de gang tot het hoog
spiegelglas
en zag geen beeld en wist dat
hij dood was.
Misschien moet je het werk
van Holst vrij goed kennen om
onder de indruk te komen van
dit gedicht. Hij is steeds gefa
scineerd geweest door de
„dubbelganger", de man die
hij had moeten zijn en niet was
geworden, en de spiegel diende
niet tot zijn ijdelheid maar tot
zijn zelfverwijt. De man die
volgens dit gedicht geen beeld
zag in het spiegelglas zag zich
zelf niet meer, hij zag ook de
bezielde, wrekende, straffende
dubbelganger niet meer.
Kinderen, paarden, symbo
len uit Hoists latere poËzie
treden in deze bundel vaak op
om verloren gegane zuiverheid
te huldigen. De voortijden uit
zijn vroegere werk zijn zo nu
en dan zichtbaar. De zee is er,
de dood is een bevrijder, zoals
vaak.
Over deze laatste bundel is,
kennelijk gel%nspireerd door
de dood van A. Roland Holst,
met iets teveel waardering ge
schreven. Er staan prachtige
gedichten in, de toon is heel
zuiver, maar de vormkracht is
minder dan in de meesterwer
ken van alweer lang geleden.
„Een winter aan zee" is niet
geëvenaard.
Een literair geïnteresseerde
geriater zou eens moeten on
derzoeken wat ouderdomspo-
zie voor kenmerkends heeft.
Onze eigen zeventiende-
ceuwer Constantijn Huygens
wist in zijn beheerste verzen
van zijn persoonlijk levenslot
iets van algemene waarde te
maken. Hij kon wat moderne
dichters niet meer kunnen,
zoals in „Ouderdom":
Der Menschen ouderdom is als
haers levens winter,
Sy dorre bladeren, die noch
aen 't tackje staen,
Men vindter die der los af slin
geren: men vindter
Die taey, en hard en steech, als
noo ter aerde gaan.
De tyd is niettemin verloopen
soo hij placht,
Het jaer verstaet geen jock. Het
Blad moet van de rij sen.
Een windje, eeii rijpje van een
Coortsje doet het rij sen:
En dan wie min of meer ge-
waeckt hebt, goeden nacht.
ALFRED KOSSMANN
omgang en intelligenter zijnl
Maar er is een andere fcj
aan de medaille. In de kerkt
lijke pers van Amerika uondl
we een verslag over een e-|
quête onder predikanten
Noord-Amerika: VerenigÈ
Methodistenkerk, VerenigT
Presbyteriaanse kerk, I
HERVORMDE Kerk van AiJ
rika en de Verenigde Kerk T
Christus, alle uit de VS; en ij
Canada: de Verenigde Kerk
waren drieduizend predikai
ten (allen in actieve dienst),al
zich meldden voor het „ondcl
zoek van diverse aspecten vJ
de samenleving"Het geziS
leven werd door 34 als de tl
langrijkste maatschappelij'M
zaak gezien (3% hoger danfof
cijfer voor „wereldhonger"\
Als de belangrijkste taaïc t«|
de predikant ziet 80% de huil
aan gemeenteleden in gezil
werkmilieu en maatschapp
lijk leven.
Van vrouwenpagina's ml
ook voor ons mannen wel ee»I
wat te leren. In de LondenJ
Daily TElegraph stond dezJ
dagen in de correspondentiM
rubriek van zo'n pagina eim
reactie op een opzienbaren:*
rechtszaak, waarbij een mini
derjarig meisje betrokken wal
Het was bemoedigend om telm
zen, hoe moeders om strijd hl
pleit voerden voor een liefdM
volle en zorgzame begeleidui
van jonge meisjes „als belaid
rijkste beschermingsfactor
het leven van een kind". Veel
zeggend was de opmerking ml
een moeder uit Southampton
„De massamedia suggererat
ons, dat alles, waar kindent
aan denken, op sex neerkomt
De waarheid is, dat niet dl
kinderen, maar de uotoassej
nenhet zijn, die er al maarovtm
praten".
Tenslotte: in het BBcl
programma Sunday Deba I
kon men de bekende „radiol
psychiater" Jack Dominion
horen zeggen: „Vrees is eetl
.verkeerd instrument voor heil
bevorderen van het rijpingsl
proces bij het kind. Als /iel
liefde ontvangt van de ouder1
zal het liefde geven. En niet alt
léén aan de ouders. Blinde ga-I
hoorzaamheid kan nooit tetl
middel zijn om een kind te mol
tiveren tot de diepten van zore|
mededogen en liefde, die naam
christelijke traditie gegronde!
in de liefde van Christus I
Kruis. Hij deed vrijwillig dl
keus - niet van blinde gehoom
zaamheid, maar van beirusrl
liefde".
Aanbevolen lectuur: Man e«|
Vrouw, prof. dr. A.C. Drogit
ndijk. Kok, Kampen; De Kerlt
aan het Werk, Boekencentrum
Den Haag; Evangelisches £ll
ternbuch, Otto SchlissktM
Rufer-Verlag; Familien-unIM
Lebensberatung, Siegfrum
Keil, Kreuz vERLAG StuttT
gart; Sane Expectations, Kwl
Beazley (Australisch minister!
van onderwijs), Gros veno'\
Books, Londen.
(ADVERTENTIE
Hen krant brengt u het dagelijks
nieuws. Voor veel mensen is dat
genoeg. Maar er zijn ook kranten*
lezers die eigenlijk best méér
zouden willen weten. Omdat je
je pas een mening Kunt vormen
over aktuele gebeurtenissen als
je de achtergronden kent.
Bijvoorbeeld: hoe kwam een
politieke beslissing tot stand?
Wat was de aanleiding? En wat
ging daar aan vooraf? Wie waren
er bij betrokken? Welke motieven
en belangen speelden een rol?
Hn wat kunnen de gevolgen zijn?
Achtergrondinformatie waar
een dagblad niet zoveel en zo
uitgebreid over schrijft als een
opinieblad.
Als uw interesse verder reikt
dan die van de gemiddelde
krantenlezer, lees dan naast uw
krant Vrij Nederland.
Wf
Lees naast uw krant
Vrij Nederland.
VNU NEDERLAND W
DEN HAAG (ANP) - Het isl
prachtig dat het kabinet, naast I
het nieuwe middel van de her-|
inrichting, de van ouds be
kende ruilverkaveling will
handhaven als instrument!
voor de landinrichting. Maar!
de aandacht en de eer die haar|
toekomen krijgt die ruilverka
veling in de interimnota lan
dinrichtingswet bij lange na|
niet.
Aldus de strekking van del
aan ruilverkaveling gewijde I
opmerkingen in het zeer uit-1
voerige commentaar, dat het I
Landbouwschap op de inte-
rimnota gaat geven.
Die interimnota is in maart j
van dit jaar door de ministers I
Van der Stee (Landbouw) en 1
Gruijters (Ruimtelijke Orde- I
ning) openbaar gemaakt. Het I
kabinet heeft zich, ten behoeve I
van de wetgevende arbeid, met j
de hoofdlijnen ervan verenigd.
Het landbouwschap zal zijn I
commentaar naar minister
Van der Stee sturen, nadat nog I
een aantal in de bestuursver
gadering van gisterenge
maakte opmerkingen in het
concept van de commissie
grondgebruik van het schap is
verwerkt.
De interimnota landinrich
tingswet, zo meent het Land
bouwschap, wekt de indruk I
dat de ruilverkaveling eenzij
dig gericht is op verbetering
van de landbouwstructuur,
terwijl landinrichting daaren
tegen borg zou staan voor een
zorgvuldige afweging van de
belangen van de landbouw
enerzijds, natuur, landschap
en recreatie anderzijds.
Amer. dollar 2,49-2,591
Eng. pond 4.08—4.381
Belg. fr. (100) 6,42-6,721
Duitse mark (100)1
102,50-105,50l
Ital. lire (10.000) 27,50-31,50l
Port. esc. (100) 7,15-8,901
Can. dollar 2,55-2,651
Franse fr. (100) 50,50-53,50|
Zwits. fr. (100) 102,50-105,5ol
Zweedse kr. (100) 58,00-61,001
Noorse kr. (100) 46,50-49,50l
Deense KroonI
(100) 46,5049,501
Oostenr. sch. (100) 14,54-14,841
Spaanse pes. (100) 3,56—3,861
Griekse drachme (100)|
6,55-7,801
Finse mark (100) 64,75-67,751
Joeg. dinar (100) 12,00—14,251
verkrijgbaar in rode poeders er
WOENSr
le kolom slotkoersen vorige
a laten b
d exdividend e
Actieve aandelen
AKZO f 20
ABN f 100
AmRo i 20
f 75
üordtsche f 20
Bordtsche Pr.
Heineken i 25
HeinekenH.f25
«AL H.flOO
Hoogov. f 20
HVA-M. eert
KNSMcrt f100
KLM f 100
Hon.Olie f 20
Nat.Ned. f 10
Ommeren Cert
Philips f 10
Bobeco f 50
Bolinco f 50
Scheepv.U f 50
Unilever f 20
28,90 28,00
277,5(274,50
65,80 64,70f
91,50 90,50
149,01146,20
147,00143,80
133,00126,50
127,00120,00
77,00 76,00
42,00 39,50
47,60 46,70
124,00123,50
113,50111.10
118,90116,60
76,60 76,80f
187,50 180,50
26,80 25,90e
186,50 185,00
141,00 139,50
101,50 100,00
111,20 107,30e
Staatsleningen
Losse nummers 2,25
10.50 Ned. 74
8-75 id 74
8.50 id 76-1
8.50 id 76-2
8.00 id 75
8.75 id 75
8-7^id 75-2
8-50 id 75
8.50 id 75-2
103,70 103,70
98,65
99,10
99,40
94,70
93,50
95,00
94,50
94,00
98,80
99,20
99,50
94,70
93,50
95,10
94,60
94,10
.00 id 6
8.00 id 7
8.00 id 7
8.00 id 7
8.00 id 7
8.00 id 7
8.00 id 7
8.00 id 6
8.00 id 7
7.75 id 7
7.75 id 7
7.75 id 7
7.50 id 6
7.50 id 7
7.50 id 7
7.50 id 7
7.20 id 7
7.00 id 6
7,00 id 6
7.00 id 6
6.50 id 6
6.50 id 6
6.50 id 6
6.50 id 6
6.25 id 6
6.25 id 6
6.00 id 6
5.75 id 6
5.75 id 6
5.25 id 6
5.25 id 6
5.00 id 6
4.50 id 5
4.50 id 5!
4.50 id 6|
4.50 id 6