IDEE UIT RUIMTEVAART IN MEDISCH EXPERIMENT i Het gezin heeft op wereld: zijn grondvesten Alle bij KERK in beweging OIIDERDOMSPOEZIE VAN A. ROLAND HOLST in HOESTEh EEN LIED VOOR EEN PAARD K/ny Lsrii vlak ruilverka veling niet uit Wat is un gulden waard VRIJ NEDERLAND DEZE WEEK door Bert van Velzen dóór M. Meeldijk de stem van donderdag 7 oktober 1976 binnenland buitenland de stem van donderd/ Gedachten Arts Ruimtevaart Waterproject Water Bernhard contra Wiesenthal; de verdwenen miljoenen van de AWBZ Lees naast uw krant Vrij Nederland. Luther Crisis tfe «Él Bemoediging IN DEZE KRANT STAAT OOK NIET ALLES. i Beurskoersan Het dieet van de doorsnee Papago bestaat uit bonen, meelspijzen, aardappelen, mais, koffie en suiker met af en toe een stukje vlees van rund, konijn of kip. Het is voedsel dat mensen dik maakt; bovendien kan de Papago een doorlopend en niet aflatend vertoon van gastvrijheid alleen maar honoreren door veel en smakelijk te eten van wat hem wordt aangeboden: veelal bonen, meelspijzen, aardappelen, mais. koffie en suiker, en Op zijn tijd een neutje straffe sijn vso de reuzencactusvrucht. Het voedsel verschaft meer dan het benodigde aantal calo rieën, maar te weinig kalk en vitaminen A en C. Veel voorkomende ziekten zijn, behoudens diabetes, griep, longontsteking, tra choma en ingewandsaandoe ningen. Veel Papago's geloven heilig dat ziekten worden ver oorzaakt door de belediging van bovennatuurlijke mach ten, die de mens bedreigen. Voor ieder individu moeten bepaalde rituelen worden uit gevoerd. De geesten van de ge storven mensen die wraak wil len nemen op de levenden ver schijnen vaak in de vorm van uilen en andere dieren en bij voorkeur in het holst van de nacht. In feite zijn alle dieren voorzien van bovennatuurlijke gaven, die ziekte en ellende kunnen brengen. Dat maakt de dierenwereld een potentiële vijand en de Papago doet der halve zijn uiterste best om de dieren niet te storen of te bele digen. Ziekten kunnen bij de Pa pago ook worden veroorzaakt door het denken van kwade gedachten. Hij probeert dan ook zo mooi mogelijk te den ken en geen ruzie te maken, want van ruzie komt ziekte. Als de Papago desondanks ziek wordt, gaat hij in veel gevallen naar de medicijnman, die met een rotskristal of ander werk tuig bepaalt welke bovenna tuurlijke macht de ziekte heeft veroorzaakt. Als blijkt dat een dier is beledigd, beveelt de me dicijnman aan dat er een zan ger wordt opgeroepen, die de liederen kent waarmee de die ren kunnen worden gemaand tot vreedzaamheid. In de meeste gevallen stelt de medi cijnman de diagnose, terwijl de zanger geneest en herbalisten of kruidenspecialisten de ge neesmiddelen leveren. In gevallen waar een medi cijnman geen raad mee weet spreekt hij over „een ziekte van de witte man", waarvoor een arts moet worden gecon sulteerd: gebroken ledematen, acute blindedarmontsteking, brandwonden. Veel Papago zijn lang niet overtuigd van de superioriteit van de moderne geneeskunde. In deze wereld is niettemin een experiment in de gezond heidszorg gaande, dat op gang is gebracht door de ruimte vaartorganisatie NASA. De ruimtevaarttechnologie wordt toegepast in een systeem waarin microgolftelevisiezen ders en telefoonlijnen het mo gelijk maken dat een genees heer in Sells via een televisie scherm kan meekijken met een para-medische werker die zich ver weg, in Santa Rosa, met een ziek mens bezighoudt. De dok ter verschijnt, in kleur, op een beeldscherm in Santa Rosa en geeft de para-medicus of ver pleegster de opdrachten voor zijn ouderzoek. In een data bank in de stad Tucson bevin den zich de medische dossiers van de meeste Papago. Via een telefoon en een beeldbuis kan de dokter die gegevens voor zichzelf projecteren en binnen enkele seconden een inzicht krijgen in de medische ge schiedenis van de patiënt. Het systeem wordt ondersteund door een mobiele kliniek, waarin zich de middelen be vinden om eerste hulp te wer- lenen en onder meer een draagbaar toestel voor het uit voeren van elektrocardio grammen, waarvan de resul taat via een gewone telefoon lijn naar het hoofdkwartier in Sells kan worden gezon- den.Binnenkort gaan de Pa pago beslissen of het project in eigen beheer zal worden over genomen. De ontwikkelings kosten van het systeem waren een kwart miljoen dollar. Het is de sterkste illustratie van een vermenging van het oude en het zeer nieuwe in een In dianenreservaat, waar de men sen een dokter niet erg uitge slapen vinden omdat hij, in te genstelling tot de magie van de medicijnman, zulke domme vragen aan de patiënt moet stellen. De hoogachting voor röntgen- en andere laboratoria-technici is aan merkelijk groter, want, zo denkt de Papago, die mensen kunnen je iets vertellen dat je niet weet en dat aan de bin nenkant zit.Belangrijke gege vens omtrent de patiënten kunnen via een gewone tele foonlijn aan de vingertoppen van de dokter komen en foto's kunnen via een ingenieus pro ces, dat in Japan is ontwikkeld, door de vertaling van geluids signalen in kleuren op het beeldscherm worden gebracht. Het is een systeem dat overal in de wereld enorme consequen ties kan hebben. Het oude en het nieuwe gaan intussen in Papago-land hand in hand in clusief de arts en de medicijn man, die elkaar respecteren en aanvullen. Maar dat is een ver haal op zichzelf. Dichter bij de grote stad Phoenix, op een klein reser vaat aan de Zout Rivier leiden de Pima-Maricopa een heel wat minder gelukkig bestaan. Hun land dreigt te worden overstroomd door een water project voor centraal-Arizona. Hun naam is afgeleid van het begrip. „Ik weet h.et niet" en dat, onzekerheid, bepaalt hun bestaan. De Pima, een opmer kelijk landbouwvolk, bewonen met ruim 7000 personen een reservaat dat de invloed van de grote stad in veel opzichten ondergaat. De werkloosheid is naar reservaat-begrippen re delijk laag: rond 30 procent, maar de oude cultuur heeft zwaar te lijden en de meeste kinderen spreken de eigen taal niet meer en worden Anglo's met de kleur van koper. Zestig procent van de Pima-kinderen gaan naar een openbare school in Mesa, een voorstad van Phoenix. De waterkwestie in Arizona is een uiterst ingewikkelde zaak, waarvoor wat Mexico (ADVERTENTIE Waarom Simon Wiesenthal de Erasmusprijs niet mocht krijgen en hoe een vete van Prins Bernhard ook de prijs voor Amnesty Interna tional bedreigde./Een correctie op een biografie: Bernhards vrienden relatie met Alouis Miedl, rover van joodse kunstschatten/De verkie zingen in Duitsland: hoeveel SPD'erszijn omkoopbaar?/De Co- lij niade. Waar bleven de miljoenen voor een Noordhollandse stichting: een dossier over fraude en wanbe heer/Psychiatrie in België: levens lang voor een kruimeldief/De KLM contra het Anne Frank huis/Essay: Leopold de Buch over Amanda Ross/De geretoucheerde filmportretten van Johnny (Tar- zan) Weismuller/Opera: Ariadne auf Naxos/De goedkope vlag. VRM NEDERLAND ■FSB" betreft nog internationale as pecten aan zitten ook. Het is een zaak die de Pima zeer hoog zit, maar er is meer. De oude cultuur en de oude waarden vloeien weg. De invloed van Phoenix is te groot. De Pima kunnen verder niet zingen en dansen. Er kwamen, op een hete namiddag, kroondansers van de San Carlos Apachen met Philip Cassadore naar het Pima-land om daar te dansen en te zingen; de dans van de wolf en een lied voor een paard, dat zich beklaagde over zijn vier benen en niet wist hoe hij zou eten en werken. Een Pima-moeder vertelde me hoe het gekomen was: Toen de Grote Zanger en de Grote Dan sen door de wereld trokken om de Indianen te leren zingen en dansen, wilden de Pima- kinderen niet luisteren. Ze waren aan het spelen en ze let ten niet op. De Grote Zanger en de C&ote Danser zijn toen kwaad weggelopen, naar de Papago, de Apachen, de Na vajo en de Pueblo. Vandaar. (De vorige afleveringen in deze serie werden geplaatst op 28 augustus, 1, 4, 8, 15, 24 en 29 september). Een oude Indiaanse vrouw wier gezicht de hardheid weerspiegelt van het bestaan in een droog en rotsig land. Juffrouw „Walking Stick" (wandelstok) en haar tweede klas leerlingen in he gebied van de Zoutrivier, waar de Pima wonen. De Interkerkelijke Gezins commissie heeft in samenwer king met de Centrale voor Vormingswerk en de Her vormde Vrouwendienst weer voor wat huiswerk gezorgd. De jaarlijkse Interkerkelijke Ge- zinsweek is in zicht: van 17 tot 24 oktober. Het woordje inter kerkelijk is wat pretentieus, want het gaat in hoofdzaak om een samenwerkingsproject van hervormden en gereformeer den. Maar het moet ergens be ginnen en de initiatiefnemers hebben reden om te verwach ten, dat de kring van belang stellenden zich zal uitbreiden. Aan de voorbereidingen ligt het niet. Overal is propaganda gemaakt voor een geschriftje, dat dezer dagen op een lande lijke instructiebijeenkomst in Driebergen uitvoerig is be sproken. Het heeft als label een nogal ingewikkelde slagzin meegekregen: „As je mekaar niet meer vertrouwen kan, waar blijf je dan?" Voordat de bespreking van dit thema op gang kwam, kon men overal al reacties op het boekje tegenkomen. En dat zal de bedoeling wel geweest zijn. Het meest ongezouten is vast wel het artjkel van de bekende legerpredikant ds. J.J. Poort in het Reformatorisch Dagblad: „Schandalig boekje voor ge- zinsweek"Niet helemaal on begrijpelijk, als je leest over een praktijk van „samen le ven", die zeker in gerefor meerde kring doorgaans als aanvechtbaar wordt gezien. Overigens troffen we in een door dezelfde predikant - een niet onvermaard vertaler van christelijke lectuur geschre ven vertaling van Michael Greens New Life - New Lifes tyle, hele pagina's over seksua liteit aan, die de haren van RD-lezers ten berge zouden doen rijzen (Leven in een nieuwe stijl, Kok-Kampen). Verder staan er heel mooie dingen in over het christelijke gezin. Het ontbreekt onze samenle ving niet aan voorlichting op dit terrein vanuit de reforma torische gedachtenwereld. Luther, die 'het als Gods wil heeft ervaren, dat hij het kloos terleven vaarwel moest zeggen en die in de liefde van het va derschap de schoonste vorm van naastenliefde heeft ont dekt, zoals hij zegt in zijn brie ven (Luthers Seelsorge, Theo- dor Brandt, Luther-Verlag, Wittenheeft er onvergelijk schone dingen over gezegd, zij het met de restrictie: „Het hu welijk is geen paradijs". En daar kon zijn lieve „Kathe" over meepraten...Maar het is aandoenlijk, hoe Luther het kind „het geheimenis van de andere wereld" kon bijbren gen. In zijn brieven verdoezelt de grote hervormer de moei lijkheden van het gezinsleven niet, maar hij ziet het gezin wel als een oefenschool voor een waarachtige gemeenschap met de ander en als de oorsprong van de grote samenhang tussen kerk, volk en wereld. Het gaat hem in het gezin ten diepste om de volvoering van Gods wil terwille van Christus rijk. En het slot van zijn Koburgse brieven heeft nog niets van zijn waarde verloren, waar het luidt: Wie waarachtig gelooft, ontvlucht zijn verantwoorde lijkheid niet! Intussen kunnen we er niet omheen: het gezin, de opvoe ding en het onderwijs verkeren al jaren in een crisis,van werel- domvang. In het najaar van ■1967 ondernam wijlen presi dent Johnson van de VS al een poging om het wereldgeweten op dit punt wakker te maken. Er worden, zo zei hij, letterlijk triljoenen dollars uitgegeven voor de machinerie van dood en verderf in een eeuw, die de rijkste uit de geschiedenis wordt genoemd! Ook anderen lieten hun waarschuwingen horen vanwege „de grootste tragedie, die zich in en rondom het gezin voltrekt". Bij alle weldoordachte en praktische hulp om bij te springen, dreigt de mensheid er zich bij neer te leggen, dat het instituut van het huwelijk en het gezin, zoals we dat overgeleverd hebben gekregen van een godvruchtig voorgeslacht tot verdwijnen gedoemd is. Er wordt ons van de zijde van psychologen, uit gevers en publieke smaakma kers „alternatieve hulp" gebo den, die zo mogelijk nog meer onheil aanricht dan mislukte huwelijken en uit elkaar ge groeide gezinnen. Het gezin als grondslag der samenleving (Groen van Prin- sterer) vindt bij velen geen ge nade meer. Comité's van ver ontruste ouders kunnen dit getij niet keren. Bij zijn pro motie aan de landbouwhoge school te Wageningen zie ir. W.H. Douma, dat het nieuwe iiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiii type gezin onkerkelijk is, dan wel niet-traditioneel gods dienstig. Velen zien de huidige ontwikkeling als een gevolg van wat als indoctrinatie wordt aangeduid bij onderwijs en vormingswerk. Het „Eer uw vader en uw moeder" lijkt een geluid, dat men wil terugdrin gen naar een gedachtenwereld, die in de meest volstrekte zin van het woord tot het verleden behoort. Catechismussen, de nieuwe evengoed als de oude, zijn tot gesloten boeken ver klaard. „Wat ik uw heden ge bied, zal in uw hart zijn; gij zult het uw kinderen inprenten en daarover spreken, wanneer gij in uw huis zijt, wanneer gij onderweg zijt, wanneer gij ne- derligt en wanneer gij opstaat" (Deuteronomium 6) zo lang een geliefd en beproefd voorschrift bij de gereformeerde gezindte, klinkt de huidige kerkmens als achterhaald in de oren, Een schrijver als Ekkehard von Braunmuhl stelde zonder ex cuses in een uitzending via de Deutschlandfunk de vraag aan de orde, of kinderen, die aan zichzelf worden overgelaten, niet beter tegen het leven op gewassen, aangenamer in de Dat de laatste bundel van A. Roland Holst „Voorlopig" heet, is verklaard door de uit gever, G.A. van Oorschot. Hij sprak met de dichter over het boek, en Holst antwoordde: „Voorlopig mijn laatste bun del". Daarmee was de titel be paald. De dichter en de uitge ver wisten dat dit boek de af sluiting was van een zeer lang durige werkzaamheid. De titel is, lijkt het, een grap, maar mij dunkt een vrij diepzinnige. „Al hoop ik dat mijn taal mij overleeft, wie weetloopt een te lang verhaaldood in oud lief en leed''. A. Roland Holst liet de gedichten die hij tussen 1969 en 1975 schreef bundelen, en wist dat hij, ver in de tachtig, spoedig zou ster ven. Hij was (zie ook zijn stuk over Bloem in het boek „ln den verleden tijd") niet bang voor de dood. Ik neem aan, dat hij niet geloofde in een voortbe staan na de dood. Maar „voor lopig" was dat sterven wel, zoals ook het leven voor hem „voorlopig" was geweest. Nooit echt het leven, meer een herinnering, mythisch, aan wat in de „voortijden" echt was. Ouderdomspoezie heeft een dubbelzinnige bekoring. De dichter beschikt nog over zijn instrument, de taal, hij va rieert met iets van ontspanning en vermoeienis op de thema's van zijn vroeger werk. En dan blijken de gedachten, gevoe lens, symbolen van levens krachtiger perioden van toe passing op de periode van ver val. J.C. Bloem gaf zijn laatste bupdel de titel „Afscheid"; hij, de melancholicus van verlan gen en doodsangst, sloot zijn loopbaan af toen hij nog met dezelfde kracht over zijn zwakheid kon schrijven als vroeger. als afscheid aangrijpender is de laatste bundel, „Bijbedoe lingen", van Victor E. van Vriesland, pozie van bitterheid om de vergankelijkheid, van doodsangst, walging, woede, vrij koel en wijsgerig geno teerd. A. Roland Holst is in deze ge dichten niet woedend als Van Vriesland, niet berustend als Bloem. Het lijkt of hij weifelt. ,,'t Was nacht, hij lag te wach ten op de dood" begint een ge dicht dat sluit met deze regel: „Hij voelde zich bevrijden niet meer oud". De dood is vaak een bevrij ding in deze bundel. Een „voorlopige", zoals blijkt uit „De lege spiegel": Een storm stak op, tegen de hoge ramen rukten de luiken van het oude huis dat leeg stond. Een lang ont slapen eenzame die er eens woonde, ontwaakte 't stormgedruis. Hij liep de gang tot het hoog spiegelglas en zag geen beeld en wist dat hij dood was. Misschien moet je het werk van Holst vrij goed kennen om onder de indruk te komen van dit gedicht. Hij is steeds gefa scineerd geweest door de „dubbelganger", de man die hij had moeten zijn en niet was geworden, en de spiegel diende niet tot zijn ijdelheid maar tot zijn zelfverwijt. De man die volgens dit gedicht geen beeld zag in het spiegelglas zag zich zelf niet meer, hij zag ook de bezielde, wrekende, straffende dubbelganger niet meer. Kinderen, paarden, symbo len uit Hoists latere poËzie treden in deze bundel vaak op om verloren gegane zuiverheid te huldigen. De voortijden uit zijn vroegere werk zijn zo nu en dan zichtbaar. De zee is er, de dood is een bevrijder, zoals vaak. Over deze laatste bundel is, kennelijk gel%nspireerd door de dood van A. Roland Holst, met iets teveel waardering ge schreven. Er staan prachtige gedichten in, de toon is heel zuiver, maar de vormkracht is minder dan in de meesterwer ken van alweer lang geleden. „Een winter aan zee" is niet geëvenaard. Een literair geïnteresseerde geriater zou eens moeten on derzoeken wat ouderdomspo- zie voor kenmerkends heeft. Onze eigen zeventiende- ceuwer Constantijn Huygens wist in zijn beheerste verzen van zijn persoonlijk levenslot iets van algemene waarde te maken. Hij kon wat moderne dichters niet meer kunnen, zoals in „Ouderdom": Der Menschen ouderdom is als haers levens winter, Sy dorre bladeren, die noch aen 't tackje staen, Men vindter die der los af slin geren: men vindter Die taey, en hard en steech, als noo ter aerde gaan. De tyd is niettemin verloopen soo hij placht, Het jaer verstaet geen jock. Het Blad moet van de rij sen. Een windje, eeii rijpje van een Coortsje doet het rij sen: En dan wie min of meer ge- waeckt hebt, goeden nacht. ALFRED KOSSMANN omgang en intelligenter zijnl Maar er is een andere fcj aan de medaille. In de kerkt lijke pers van Amerika uondl we een verslag over een e-| quête onder predikanten Noord-Amerika: VerenigÈ Methodistenkerk, VerenigT Presbyteriaanse kerk, I HERVORMDE Kerk van AiJ rika en de Verenigde Kerk T Christus, alle uit de VS; en ij Canada: de Verenigde Kerk waren drieduizend predikai ten (allen in actieve dienst),al zich meldden voor het „ondcl zoek van diverse aspecten vJ de samenleving"Het geziS leven werd door 34 als de tl langrijkste maatschappelij'M zaak gezien (3% hoger danfof cijfer voor „wereldhonger"\ Als de belangrijkste taaïc t«| de predikant ziet 80% de huil aan gemeenteleden in gezil werkmilieu en maatschapp lijk leven. Van vrouwenpagina's ml ook voor ons mannen wel ee»I wat te leren. In de LondenJ Daily TElegraph stond dezJ dagen in de correspondentiM rubriek van zo'n pagina eim reactie op een opzienbaren:* rechtszaak, waarbij een mini derjarig meisje betrokken wal Het was bemoedigend om telm zen, hoe moeders om strijd hl pleit voerden voor een liefdM volle en zorgzame begeleidui van jonge meisjes „als belaid rijkste beschermingsfactor het leven van een kind". Veel zeggend was de opmerking ml een moeder uit Southampton „De massamedia suggererat ons, dat alles, waar kindent aan denken, op sex neerkomt De waarheid is, dat niet dl kinderen, maar de uotoassej nenhet zijn, die er al maarovtm praten". Tenslotte: in het BBcl programma Sunday Deba I kon men de bekende „radiol psychiater" Jack Dominion horen zeggen: „Vrees is eetl .verkeerd instrument voor heil bevorderen van het rijpingsl proces bij het kind. Als /iel liefde ontvangt van de ouder1 zal het liefde geven. En niet alt léén aan de ouders. Blinde ga-I hoorzaamheid kan nooit tetl middel zijn om een kind te mol tiveren tot de diepten van zore| mededogen en liefde, die naam christelijke traditie gegronde! in de liefde van Christus I Kruis. Hij deed vrijwillig dl keus - niet van blinde gehoom zaamheid, maar van beirusrl liefde". Aanbevolen lectuur: Man e«| Vrouw, prof. dr. A.C. Drogit ndijk. Kok, Kampen; De Kerlt aan het Werk, Boekencentrum Den Haag; Evangelisches £ll ternbuch, Otto SchlissktM Rufer-Verlag; Familien-unIM Lebensberatung, Siegfrum Keil, Kreuz vERLAG StuttT gart; Sane Expectations, Kwl Beazley (Australisch minister! van onderwijs), Gros veno'\ Books, Londen. (ADVERTENTIE Hen krant brengt u het dagelijks nieuws. Voor veel mensen is dat genoeg. Maar er zijn ook kranten* lezers die eigenlijk best méér zouden willen weten. Omdat je je pas een mening Kunt vormen over aktuele gebeurtenissen als je de achtergronden kent. Bijvoorbeeld: hoe kwam een politieke beslissing tot stand? Wat was de aanleiding? En wat ging daar aan vooraf? Wie waren er bij betrokken? Welke motieven en belangen speelden een rol? Hn wat kunnen de gevolgen zijn? Achtergrondinformatie waar een dagblad niet zoveel en zo uitgebreid over schrijft als een opinieblad. Als uw interesse verder reikt dan die van de gemiddelde krantenlezer, lees dan naast uw krant Vrij Nederland. Wf Lees naast uw krant Vrij Nederland. VNU NEDERLAND W DEN HAAG (ANP) - Het isl prachtig dat het kabinet, naast I het nieuwe middel van de her-| inrichting, de van ouds be kende ruilverkaveling will handhaven als instrument! voor de landinrichting. Maar! de aandacht en de eer die haar| toekomen krijgt die ruilverka veling in de interimnota lan dinrichtingswet bij lange na| niet. Aldus de strekking van del aan ruilverkaveling gewijde I opmerkingen in het zeer uit-1 voerige commentaar, dat het I Landbouwschap op de inte- rimnota gaat geven. Die interimnota is in maart j van dit jaar door de ministers I Van der Stee (Landbouw) en 1 Gruijters (Ruimtelijke Orde- I ning) openbaar gemaakt. Het I kabinet heeft zich, ten behoeve I van de wetgevende arbeid, met j de hoofdlijnen ervan verenigd. Het landbouwschap zal zijn I commentaar naar minister Van der Stee sturen, nadat nog I een aantal in de bestuursver gadering van gisterenge maakte opmerkingen in het concept van de commissie grondgebruik van het schap is verwerkt. De interimnota landinrich tingswet, zo meent het Land bouwschap, wekt de indruk I dat de ruilverkaveling eenzij dig gericht is op verbetering van de landbouwstructuur, terwijl landinrichting daaren tegen borg zou staan voor een zorgvuldige afweging van de belangen van de landbouw enerzijds, natuur, landschap en recreatie anderzijds. Amer. dollar 2,49-2,591 Eng. pond 4.08—4.381 Belg. fr. (100) 6,42-6,721 Duitse mark (100)1 102,50-105,50l Ital. lire (10.000) 27,50-31,50l Port. esc. (100) 7,15-8,901 Can. dollar 2,55-2,651 Franse fr. (100) 50,50-53,50| Zwits. fr. (100) 102,50-105,5ol Zweedse kr. (100) 58,00-61,001 Noorse kr. (100) 46,50-49,50l Deense KroonI (100) 46,5049,501 Oostenr. sch. (100) 14,54-14,841 Spaanse pes. (100) 3,56—3,861 Griekse drachme (100)| 6,55-7,801 Finse mark (100) 64,75-67,751 Joeg. dinar (100) 12,00—14,251 verkrijgbaar in rode poeders er WOENSr le kolom slotkoersen vorige a laten b d exdividend e Actieve aandelen AKZO f 20 ABN f 100 AmRo i 20 f 75 üordtsche f 20 Bordtsche Pr. Heineken i 25 HeinekenH.f25 «AL H.flOO Hoogov. f 20 HVA-M. eert KNSMcrt f100 KLM f 100 Hon.Olie f 20 Nat.Ned. f 10 Ommeren Cert Philips f 10 Bobeco f 50 Bolinco f 50 Scheepv.U f 50 Unilever f 20 28,90 28,00 277,5(274,50 65,80 64,70f 91,50 90,50 149,01146,20 147,00143,80 133,00126,50 127,00120,00 77,00 76,00 42,00 39,50 47,60 46,70 124,00123,50 113,50111.10 118,90116,60 76,60 76,80f 187,50 180,50 26,80 25,90e 186,50 185,00 141,00 139,50 101,50 100,00 111,20 107,30e Staatsleningen Losse nummers 2,25 10.50 Ned. 74 8-75 id 74 8.50 id 76-1 8.50 id 76-2 8.00 id 75 8.75 id 75 8-7^id 75-2 8-50 id 75 8.50 id 75-2 103,70 103,70 98,65 99,10 99,40 94,70 93,50 95,00 94,50 94,00 98,80 99,20 99,50 94,70 93,50 95,10 94,60 94,10 .00 id 6 8.00 id 7 8.00 id 7 8.00 id 7 8.00 id 7 8.00 id 7 8.00 id 7 8.00 id 6 8.00 id 7 7.75 id 7 7.75 id 7 7.75 id 7 7.50 id 6 7.50 id 7 7.50 id 7 7.50 id 7 7.20 id 7 7.00 id 6 7,00 id 6 7.00 id 6 6.50 id 6 6.50 id 6 6.50 id 6 6.50 id 6 6.25 id 6 6.25 id 6 6.00 id 6 5.75 id 6 5.75 id 6 5.25 id 6 5.25 id 6 5.00 id 6 4.50 id 5 4.50 id 5! 4.50 id 6| 4.50 id 6

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1976 | | pagina 6