Gerald Ford
kiest Dole
als tweede man
Schelde-
Nog geen commentaar
HUIS
WIM VAN
HANEGEM
NAAR AZ
Zijlstra
maakt
weer
duurder
WOORDVOERSTER VAN PREMIER SUAREZ „TE SEXY'
Stem-schoen voor Jan Ras
NOORDZEEWATER
ZELDZAAM WARM
l
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND 116e jaargang - no. 18036
DE STEM
en
VANDAAG
KOFFIE
DUURDER
16.45
1.49
2.29
3.09
2.99
2.98
SPAANSE CONSERVATIEVEN EISEN
ONTSLAG OP STAANDE VOET
DE CUFERS
VAN BEDRIJF ARTS STUMPHIUS:
[blinde
ae2.28
BIESBROECK
20 AUGUSTUS 1976
ÜNGEN
IEENSCHAP
MEAO
fRIKZEE
iLDINGEN:
Nieuwe maatregelen tegen jeugdwerkloosheid
Vandaag
in
Leerlingwezen
Verlengd
ZEELAND
SCHADEPOST
VAN ZEVEN
MILJOEN
VOOR NS
DOOR
HETE ZOMER
NKV -reactie
|.- aankopen.
SEN:
PtukI ,15
I Elke 6de GRATIS
i week speciaal voor U
linsdag vers.e worstdag
woensdag gehaktdag
lialisten. Regelmatig brengen
Deze week:
len.
FOON 2541
te koop gevraagd
of aan te bieden?
Met een „Kleintje" in onze
rubriek „Huizen" zit u dan
zogezegd op rozen. Immers
vele tienduizenden
Stern-lezers en lezeressen (vijf
van de tien) hebben bijzondere
belangstelling voor onze
,,Klsintjes"-rubriek „Huizen".
DIRECTEUR: DR. W.A.J.M. HARKX
HOOFDREDACTEUR: L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN - VLISSINGEN
cursusduur drie jaar
cursusduur drie jaar
cursusduur drie jaar
lo,- (2e en 3e leerjaar)
10,- per jaar (3 vakken)
lö,- per jaar (3 vakken)
Jlengemeenschap, Mar-
fcstigd in de MTS) des
i 01184-18410.
vordt voldaan aan de
Ide studiemogelijkheden
}uwse Avondscholenge-
lan de Gemeentesecre-
3oes (tel. 01100-21212)
Lijk past meer bij
ils werkgever
jongeren
m de sjag helpt
(Van onze sportredactie)
DEN HAAG-Wim van
I Hanegem en AZ '67 heb-
ben donderdagavond
overeenstemming bereikt
over een contract van
twee jaar. Van Hanegem,
die acht jaar bij Feye-
noord heeft gespeeld, zal
taterdagavond in Rotter-
i dam in de wedstrijd
Sparta - AZ '67 zijn de
buut voor zijn nieuwe
club maken.
(zie ook onze sportpagina
'AU ZONNIG
Maximumtemperaturen 24
"AOIO EN TELEVISIE
•'ouwen ontmoeten elkaar
"eigen huis
ÏINNEN-/BUITENLAND
Jarde schudde ook weer in
Turkije
8INNEN-/BUITENLAND-3
- publikatiegolf over
wkheedschandaal
5INNEN-/BUITENLAND-4
voor
keus
'INNEN-/BUITENLAND-5
'«zo-winst zeer
«Wellend
SfORT-l
wzitter
ï*ampioenschap
al vermoord.
MERIJNTJE
V-Do ,e-,
nde ridder
DEN HAAG - Minister J. Boersma van Sociale Zaken
gaat vier maatregelen nemen om de jeugdwerkeloosheid te
bestrijden. Dit heeft het ministerie van Sociale Zaken
donderdag meegedeeld.
De maatregelen worden gericht op de groep van 22.000 jonge
ren van 17 tot en met 22 jaar die langdurig werkloos zijn en op de
ongeveer 20 a 25.000 schoolverlaters van dit jaar. Daarnaast
heeft Boersma twee bestaande regelingen, de „stimuleringspre
mie partiële leerplicht" en de „interimmaatregel jeugdige werk
lozen" verlengd.
deze regeling per 1 september
in gaat.
Om de vakopleiding van
jongeren veilig te stellen heeft
de minister verder het besluit
„stimulering vakopleiding
jeugdigen" genomen. Een be
drijf, dat een jongere die dit
jaar van school is gekomen, in
dienst neemt en een praktij
kopleiding geeft, krijgt een te
gemoetkoming in de oplei-
dingskosten van tachtig gul
den per gewerkte week. Voor
een jongere met gedeeltelijke
leerplicht is dat zestig gulden
per week. De werkgever komt
dan ook nog in aanmerking
voor de stimuleringspremie
partiële leerplicht, die met een
jaar is verlengd.
Boersma
Voor de bestrijding van de
langdurige werkloosheid
onder de jongeren wordt een
regeling uitgewerkt, waarbij
een werkgever een tijdelijke
tegemoetkoming in de loon
kosten kan krijgen als hij een
langdurige werkloze jongere in
dienst neemt. Deze jongere
moet per 1 juli 1976 minstens
zes maanden als werkloze
werkzoekende bij het arbeids
bureau ingeschreven zijn ge
weest. Het is de bedoeling dat
(Van onze redactie
binnenland)
AMSTERDAM De presi
dent van de Nederlandsche
Bank gaat het geld nog duur
der maken. Voor de tweede
keer binnen één week. Hij
heeft aangekondigd dat met
ingang van vandaag het wis
seldisconto (de rentevoet) met
0,5 procent verhoogd wordt tot
7 procent. Afgelopen maandag
verhoogde de Centrale Bank de
tarieven over de gehele linie
met een vol procent. Evenals
maandag worden vandaag ook
het promessedisconto en de
voorschotrente verhoogd met
één procent: van 7 naar 8 pro
cent.
De Centrale Bank noemt als
reden voor de nieuwe verho
ging de aanpassing van haar
tarieven in de richting van de
hoge tarieven op de geldmarkt,
terwijl tevens is gelet op de
(zwakker wordende) positie
van de gulden op de interna
tionale valutamarkt.
De verhoging van het dis
conto werd bekendgemaakt
omstreeks 6 uur donderdag
avond, volgens insiders een
uiterst ongebruikelijk tijdstip.
De mededeling sloeg bij de
wisselmakelaars en
geldmarkthandelaren dan ook
als een bom in. „Een volkomen
verrassing" en „onvoorstel-
baar" waren enkele eerste
reacties.
Er moet een praktijkoplei
ding worden gegeven in het
kader van het leerlingwezen.
In bijzondere gevallen kan de
bijdrage worden verleend voor
een praktijkopleiding die (nog)
buiten het leerlingwezen valt.
De regeling heeft een looptijd
van 1 juli 1976 tot en met 30
juni 1977. Zij is ook van toe
passing op schoolverlaters die
met een opleiding in een be-
drijfsschool beginnen. De zo
genaamde bedrijfsscholenre-
geling komt hiermee te verval
len. In alle gevallen wordt de
bijdrage alleen gegeven als de
werkgever naast de leerove
reenkomst ook een arbeids
overeenkomst afsluit. De aan
vragen kunnen worden gedaan
bij de arbeidsbureaus.
Op grond van de regeling
„stimuleringspremie partiële
leerplicht" die met een jaar is
verlengd, kan de werkgever
een tegemoetkoming van vijf
tig gulden (was 45) per week
krijgen als hij een jongere in
dienst neemt die nog twee
dagen per week leerplichtig is.
Het gaat om naar schatting
50.000 jongeren die in het elfde
jaar van hun leerplicht zijn,
aldus het ministerie van So
ciale Zaken.
Voorwaarde is dat de werk
nemer staat ingeschreven voor
een cursus voor onderwijs of
vorming op een van de aange
wezen onderwijsinstituten of
dat hij deelneemt aan een er
kende bedrijfscursus. De vijf
tig gulden premie per volle
werkweek wordt uitbetaald
over twee termijnen van 1 au
gustus tot en met 31 december
1976 en van 1 januari tot en
met 31 juli 1977.
Verder heeft minister Boersma
een extra bijdrage bestemd
voor de verlenging van de ver
ruimde interimmaatregel
jeugdige werklozen. Deze
heeft tot doel werkloze jonge
ren tijdelijk op te nemen in het
arbeidsproces via een subsidie
per jongere voor projecten van
niet-commerciële instellingen.
(Van onze redactie
buitenland)
MADRID - De Spaanse con
servatieven hebben gisteren
het onmiddellijke aftreden
geëist van een vooraanstaande
medewerkster van premier
Adolfo Suarez Gonzalez, een
liberaal die geen blad voor
haar mond neemt en de enige
vrouw in de hoge regeringsre-
gionen is.
Het betreft de 33-jarige on
getrouwde Carmen Diez de Ri
vera y de Icaza. Zij is van adel
lijke afkomst en heeft de
nieuwsgierigheid van veel
Spanjaarden opgewekt sinds
zij door de 43-jarige premier
werd benoemd tot hoofd van
zijn particuliere staf van me
dewerkers en perswoordvoer
ster.
Mejuffrouw Carmen Diez
heeft in haar werkkamer in het
ministerie van algemene zaken
geposeerd voor foto's gekleed
in een „spijkerrok", een niet
helemaal toegeknoopte blouse
met v-hals en sandalen voor
het strand. Nooit eerder waren
er zulke „sexy" foto's uit een
Spaans regeringsgebouw ge
komen.
„Ik ben een opstandige, ik
verzet mij tegen de gevestigde
orde", zei Carmen Diez tegen
verslaggevers. En volgens het
tijdschrift Blanco y Negro
heeft ze gezegd: „Zolang Mad
rid niet in andere handen
komt, verandert er niks in
Spanje".
Na aanvallen op de woord
voerster door Alcazar", het
dagblad dat de spreekbuis is
van de bond van veteranen uit
de Spaanse burgeroorlog,
schrijft nu Fuerza Nueva, een
eveneens conservatief orgaan
dat trouw is aan de erfenis van
generaal Franco, dat mejuf
frouw Diez de Rivera het
Spaanse leger heeft beledigd
door te zeggen dat het ergste
dat Spanje zou kunnen over
komen, een „Pinochet" zou
zijn - een verwijzing naar pre
sident Augusto Pinochet van
Chili en zijn politiek.
Fuerza Nueva schreef: „Al
leen al het opzettelijk en dom
beledigen van het leger door
een verwijzing naar een bui
tenlandse vriend van Spanje, is
reden genoeg om deze dame
weer aan het sokken stoppen te
zetten".
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - President Gerald Ford heeft de senator Ro
bert Dole van de midwestelijke staat Kansas gekozen als kandi
daat voor het vice-presidentschap.
Robert Dole, een man met
een scherpe tong, is 53 jaar en
was voorzitter van het Natio
nale Comité van de Republi
keinse Partij tijdens de her
verkiezing van Richard Nixon
in 1972. Hij is tot de eindfase
van Nixons weg naar de poli
tieke ondergang een fervent
verdediger van de voormalige
president gebleven, maar hij
werd niet door de Watergate-
schandalen besmet.
Tijdens de tweede wereld
oorlog liep Robert Dole in Ita
lië ernstige verwondingen op,
als gevolg waarvan zijn rechte
rarm invalide is. Hij is jurist.
Tijdens zijn laatste campagne
voor herverkiezing in de Ame
rikaanse senaat in 1974 werd
hij beschuldigd van
Watergate-medeplichtigheid.
Hij liet overal in Kansas pos
ters verspreiden met zijn aan
gezicht, bedekt met modder.
Hij trouwde in 1948 met zijn
eerste vrouw PÏiyllis van wie
hij kort geleden scheidde. Hij
is in december van het vorige
jaar hertrouwd.
Robert Dole
Robert Dole staat bekend als
een uitermate begaafd politiek
spreker. John Connally, die
zelf gehoopt had de kandida
tuur voor het vice-
presidentschap te veroveren
zei dat Ford in zijn keuze van
Dole niet meer republikeinen
een genoegen had kunnen
doen. Robert Dole voert zeer
doeltreffende politieke cam
pagnes.
(Voor een uitvoerig verslag van
de verkiezing van Ford tof
kandidaat van de republikei
nen zie pagina binnen- buiten
land 3.)
(Van onze sportredactie)
BREDA-Jaap Ras heeft gis
teren in de Beurs Modern in
Breda de Zilveren Stemschoen
in ontvangst mogen nemen uit
handen van de chef van onze
sportredactie, Harry Vermeu
len. Het was de beloning voor
Ras voor het winnen van de
door De Stem georganiseerde
topscorerscompetitie in het
voorbije voetbalseizoen.
DEN HAAG De twee
weken geleden aangekondigde
verhoging van de koffieprijs
met 47 cent per half pond
wordt vrijdag een feit. Daar
mee zal een (voorlopig) eind
zijn gekomen aan het hamste
ren van koffie. Volgens een
schatting van een woordvoer
der van Van Nelle heeft het
publiek bij de detailhandel de
laatste veertien dagen veertig
tot vijftig procent meer koffie
gekocht dan gebruikelijk. Vol
gens hem zal het vier tot zes
weken duren voordat het effect
daarvan voor de handel voor
bij zal zijn.
(Van onze redactie binnen
land)
DEN HAAG Ten gevolge
van de lange, zonnige zomer
is het Noordzeewater sterk
verwarmd. De temperatuur
van de Waddenzee is gemid
deld 20 graden Celcius en aan
de Noordzeekust bereikte het
donderdag voor het eerst na
zeerveeljaren2I graden Cel
cius. Deze watertemperatu
ren worden, aldus het KNMI
te De Bilt, geschat naar aan
leiding van de dagelijkse
waarnemingen die men op
het instituut binnenkrijgt
van de lichtschepen, vracht
vaarders en vissersschepen.
Bovendien wordt ook op de
KNMI-stations langs de kust
de watertemperatuur voort
durend geregistreerd. Uit dit
feitenmateriaal wordt een
gemiddelde temperatuur van
de zeewaterstromingen langs
de kust en de Waddenzee op
gesteld ten behoeve van de
strandrecreatie en de vissers.
Ook verder uit de kust is de
Noordzee warm geworden.
Het lichtschip Noord Hinder
bijvoorbeeld rapporteerde
gisteren een temperatuur van
het oppervlaktewater van
maar liefst 18,9 graden Cel
cius, tegen een gemiddelde
augustustemperatuur van
16,7 graden Celcius. Een ver
hoging van 2,2 graden. Vol
gens ir. Visser van de afde
ling Oceanografisch Onder
zoek van het KNMI te De
Bilt, is deze watertempera
tuur erg hoog, daar zelfs voor
een kleine verwarming van
een dergelijke hoeveelheid
water als de Noordzee bevat,
zeer veel warme lucht en in
straling van het zonlicht
nodig is, hetgeen in deze
lange zomer van 1976 dan
ook het geval is.
Samenvattend noemde de
heer Visser het gehele niveau
van de Noordzee-
watertemperatuur extreem
hoog. Volgens hem is het re
latief warme water de laatste
twee weken al duidelijk van
invloed op het weer aan de
kust. De gemiddelde dage
lijkse temperatuur van de
atmosfeer is daardoor zelfs
hoger komen te liggen dan
landinwaarts het geval is. Zo
bedragen de nachtelijke mi
nima langs de kust ongeveer
10 graden Celsius, hoger dan
in het binnenland het geval
is. De maxipta liggen, vooral
langs de Zuidhollandse en
Zeeuwse kust, maar 2 a 3
graden lager dan b.v. in het
oosten en zuidoosten van het
land, hetgeen in de zomer
maanden zeer zeldzaam is.
Het warme zee-oppervlak
kan de komende herfst aan
leiding geven tot fikse regen
en onweersbuien en bij stil
weer tot uitgebreide mistvel-
den of laaghangende bewol
king, zo heeft de ervaring ge
leerd in de eveneens lange en
hete zomers van 1947 en
1959.
(Van onze redactie binnen
land)
AMSTERDAM De lange
warme zomer heeft de reislust
aanzienlijk getemperd. De
doorgaans gestaag stijgende
belangstelling voor de toeristi
sche reizen van NS is daardoor
dit jaar met vijf a zes procent
gedaald. Dat betekent een
schadepost van bijna zeven
miljoen gulden.
Vooral bij de tienertoers en
de achtdaagse kriskras-
abonnementen was de terug
gang aanzienlijk. Tot en met
juli zijn er 84.000 tienertoer
kaarten verkocht, 15 procent
minder dan vong jaar, terwijl
het aantal verkochte
kriskras-abonnementen met
12 procent daalde tot 101.500.
Naast het woon-werk- en
het overige zakelijke vervoer,
neemt het recreatievervoer bij
NS een steeds belangrijker
plaats in. Mr. G.H. Rameijer,
chef toerisme van NS, schat
dat het op het ogenblik-inclu
sief het internationale vervoer
-al 20 tot 25 procent uitmaakt
van het totaal. Vooral 65-
plussers en jongeren gaan
steeds meer voor hun plezier
met de trein op stap. Dat komt
de Spoorwegen goed uit,
omdat daardoor het op de
ochtend- en avondspits afge
stemde vervoersapparaat ook
op andere uren van de dag
meer wordt gebruikt.
De autoslaaptrein is volgens
mr. Rameijer duidelijk op zijn
retour. Dit jaar is de teruggang
ruim tien procent en vooral het
vervoer naar Narbonne en
Avignon en naar Ljubljana is
teruggelopen.
(V an een onzer verslaggevers)
VLISSINGEN-Bij de direc
tie van de Kon. Mij De Schelde
in Vlissingen was donderdag
geen commentaar te krijgen op
de voordracht, die het hoofd
van de bedrijfsgeneeskundige
dienst van de scheepswerf, dr.
J. Stumphius, woensdag in
Oslo heeft gehouden. Dr.
Stumphius heeft daar op het
congres over veiligheid en ge
zondheid van de Internatio
nale Metaalarbeidersbond
laten weten, dat volgens statis
tische berekeningen in de ko
mende 25 jaar nog gemiddeld 5
mensen per jaar zullen sterven
aan de gevolgen van mesothe-
Iioom, een kwaadaardige vorm
van kanker ten gevolge van de
inademing van uiterst fijne as
bestvezels. Dit cijfer heeft be
trekking op mensen die, al dan
niet wegens werkzaamheden,
bij De Schelde asbestdeeltjes
hebben ingeademd in de tijd
(vóór 1969) dat de scheepswerf
nog asbest verwerkte.
Een van de twee directeuren,
drs. C. Hartog, zei ons met
eventueel commentaar te moe
ten wachten tot maandag, als
dr. Stumphius uit Oslo is te
ruggekeerd. Op de vraag of de
redevoering van de bedrijfs
arts, inclusief de onthullende
mededeling, in overleg met de
Scheldedirectie was opgesteld,
antwoordde drs. Hartog, dat
die zekér „niet in alle details"
doorgenomen was. Voor zover
dat wel gebeurd zal zijn is di
recteur ir. J. Mulock Houwer
de gesprekspartner van dr.
Stumphius geweest en die is
momenteel wegens vakantie
niet bereikbaar.
Of er volgende week een of
ficiële verklaring van de
Scheldedirectie zal komen
staat ook nog niet vast. Wel
deelde drs. Hartog ons desge
vraagd mee, dat hij zowel uit
als van buiten het bedrijf vra
gen om nadere toelichting
heeft ontvangen.
Een woordvoerder van de
Industriebond NKV plaatste
de mededelingen van dr.
Stumphius tegen de achter
grond van de vele publikaties
die in de afgelopen jaren al aan
de gevaren van de verwerking
van asbest zijn gewijd en de
pleidooien die, ook van de zijde
van de vakbonden, zijn gehou
den om asbest waar dat maar
enigszins mogelijk is uit pro-
duktieprocessen té weren of
met de uiterste voorzichtig
heid te omgeven. Niettemin
noemde hij het hoge cijfer dat
dr. Stumphius in Oslo heeft
vrijgegeven, erg verontrus
tend. „En zijn deskundigheid",
zo werd er bij gezegd, „maakt
ons nog des te ongeruster. We
willen er graag zo snel moge
lijk een nadere toelichting op
hebben".
(Zie ook commentaar pagina
binnen- buitenland 2)