ENOR
OVERB
SMONTEUR
istes
Eng.
es
RLANDSE
STRIE B.V.
de betere btfflgÜ
idk. krachten
j"itzendbureaU
76-122121
Wordt de Hollandse nieuwe zo
duur en exclusief als kaviaar? Begin
volgende week zijn de eerste
maatjes-'76 te genieten, en die gaan
volgens haringvissers minstens drie
gulden kosten. Maandenlang
misschien.
Haring is een uitstervende vissoort.
„Ik durf geen voorspelling te doen"
vertelt de heer J. Kabboord uit
Hilversum, secretaris van de
Nederlandse Bond van
Kleinhandelaren in Vis.
„Kon ik het maar. Onze leden
bellen dagelijks wat ze moeten doen.
Of ze voor de nazomer een extra
diepvries vol maatjes moeten inslaan.
Er komt door die vangstbeperking
waarschijnlijk minder dan de helft
van vorig seizoen.
Ze vrezen dat het met de haring
hetzelfde gaat als met de
aardappelen. Maar dan zeg ik: een
haring is geen aardappel, een haring
kan je makkelijker missen. Als de
maatjes te duur worden, stort de
markt vanzelf in".
Een Scheveningse visser:
„De consument betaalt de prijs. En
als u denkt dat niemand vier of vijf
gulden wil neertellen, dan moet u
eens nagaan of u ooit hebt kunnen
denken, dat benzine een gulden en
een dubbeltje zou gaan doen".
Parijs) f 40,-
-ontbijt) f 93,50
f 144,-
va f 473,-
va f 412,-
va f 279,-
va f 289,-
va f 475,-
fkaart en vraag
ordevol informatie.
Veldhoven
-reisagent
dienst zijn.
-Nederlandse Melkindus-
jstrieterrein Oost in Tilburg
;t een bebouwde opper-
en een opslagcapaciteit
pr onze onderhoudsdienst
zijn:
aan luchthehandelings-
kaasbewerkingsmachines
installaties,
en preventief onderhoud
machines en installaties.
:ijn:
L.T.S .-niveau-werktuig-
js van electro-techniek,
ervaring,
15 jaar.
en gevarieerd werk, goed
premieregeling, gratis ver-
I, goede sociale voorziemn-
iie en opleiding,
verzocht uitsluitend schrif-
olledige gegevens
ring te richten aan de Atoe-
de Hoofdvestiging van de
de Zuid-Nederlandse
V., Postbus 47, Roermond.
TIE AANBIEDING
JBERBOOT
i. 240 kg (houten s
en:
998,-
sr Watersport o1640.
en) Bergen op Zoom -
plaatsen
iet ervaring,
ings.
Iweo 3. 01150-6655'
traat 36, 076-138054,
r6-875437/01608-12958
mm
■ir-
Hollandse nieuwe
wordt waarschijnlijk een dure hap
Steeds minder haring in Noordzee
I Het zit niet zo lekker met de
hing. Er is een vangstbe-
Ming voorgesteld, wat be-
pkent dat er een veel kleinere
Pïeelheid gevangen mag
Iwlendan normaal zou zijn,
veel vissers vragen zich
P of zelfs deze kleine hoe-
jfmeid te vangen valt.
Dals dat dit jaar nog lukt, dan in
f omst toch niet meer. Ook al
"ta ze zich bij een klare met de
dat niemand de natuur kan
Kwaden. Dat is een reactie op
r®®ng van de internationale
J-iologen, onheilsprofeten
geleden al waarschuwden
I'r geen haring over zou blijven
v evangst in dezelfde verschrik-
e Hoeveelheden doorging. Ze
is T'ils laatste redmiddel -
olkdige stop van minimaal
(.«voorgesteld. Eerst dan kan
i ""igstand zich herstellen.
f 'ïmtT' 'e £een geleerde voor te
H 2e ^eer H. Groen uit Katwijk
Ntnr eigenaar van eer> zogeheten
f Schol Voor het vissen op tong
k rii, et?van de haringtrawler Mar-
f Clfdde WR (Wieringen) 32. „We
gen gebruiken: een kolossaal net dat als
een gordijn om een school haring gedra
peerd wordt. Het gordijn wordt dan van
onderen gesloten, zodat geen vis meer
ontsnappen kan.
Vaak worden op die manier scholen
van 300.000 stuks in één keer gevangen.
Een dergelijke hoeveelheid kan je met
ophijsen, en daarom worden de harin
gen via slangen naar boven gezogen. Dit
levert beschadigingen op, en vooral
daarom gebruiken de Nederlanders de
'Sen ?laal dat er veelen veelte veel
t Want' ,en met t0"g is het noê
ffelner h g en scho1 groeien veel
t dat ettanng jongt bij het leven. Ik
'"eis Kr* van ^r'e 3aar v°l-
f haring n oorloS zoefde de zee
^Wattii was onvoorstelbaar.
Neep'Ze nu' Z*e ^aar ^at
Pi* Jojoën, meneer. Moet'je
Tfci v )aar lang naar Duisenberg
"L if)or 1,1 hel vijvertje bij het
■-) eik11) t'an rente en aflossing? Op
;Hasten)aw'er 'lggen de schulden
toeilüu?® °Pgestapeld. Dat is de
Ke van ld- Als het alleen een
Nlatn, ."^gelegenheid zou zijn,
I iets op te vinden, lijkt mij
y.D°M'6 SclliP werken hooguit
PWan n S v?e' miuder dan in een
die mi'j°en- Maar wat moet
schepen? Heel wat mensen
willen er wel mee ophouden, als er maar
een kleine echte oplossing was. Het is
geen lolletje meer".
Dat is - heel in het kort - de economi
sche kant van de kwestie. Reders en
schippers, overmoedig geworden door
enkele goede vangstjaren, lieten steeds
grotere en snellere schepen bouwen. Dat
ging gemakkelijk, want de banken
speelden voor Sinterklaas: ze liepen de
havens langs met kredieten van miljoe
nen alsof het om boterletters ging. En nu
kan er geen boter meer bij de vis.
De biologische kant is daarbij verge
leken ontstellend simpel.Volgens de
Nederlandse visserijbioloog drs.
A.A.H.M. Corten, verbonden aan het
Rijks Instituut voor Visserij Onderzoek
(RIVO) in IJmuiden, kan de Noordzee
elk jaar achthonderdduizend ton ofte
wel 800.000.000 kilo malse haring ople
veren. Vorig jaar, toen er officieel ook
eèn kleine beperking gold, maar daar is
niets van terecht-gekomen, leverde het
verzamelde geweld van Noren, Denen,
Schotten en Hollanders niet meer dan
300.000 ton op. En daarbij zat zoveel
jonge haring, dat de vooruitzichten voor
de komende tijd meer dan somber zijn.
Corten: „Ik vrees dat het gaat als met
de walvissen: niemand wil luisteren.
Wat een goudmijn had kunnen zijn,
wordt een ramp. Want je moet het zo
zien: je hoeft die beesten niet te voeren,
ze zoeken hun eigen kostje dat verder
toch niemand eet, ze vervuilen niets en
wanneer je dan elk jaar 800.000 ton kan
vangen, dan weet ik niet wat lucratiever
is".
Het feit dat haring en tong en
schol steeds zeldzamer worden, is
volledig aan overbevissing te wij
ten. De grote pieterman e de tarbot
zijn al vrijwel" verdwenen. Omdat er
zo weinig haring meer is, moeten
zwaardvissen, zeewolven en dolfij
nen hun kostje elders zien te zoeken.
De Noordzee wordt dus soortarmer,
maar sterft zeer zeker niét, zoals be
weerd wordt. „Het gaat hier niet om on
herroepelijke rampen", meent drs. Cor
ten. „Cru gezegd: als alle vissers failliet
zijn, wemelt het weer van de haring. Het
voedsel in zee blijft namelijk constant.
Ook vervuiling speelt hierbij geen rol.
Integendeel: we hebben wel eens de in
druk dat in een vuile zee meer voedsel
voor de vissen voorkomt dan in een
schone".
Omdat de hoeveelheid voedsel gelijk
blijft, krijgen bij het verdwijnen van
tong en haring (en straks misschien ook
van schelvis en kabeljauw) vooral
kleinere soorten een kans. Sprot,
wijting en zandspiering. De haringvis
sers kunnen makkelijk hierop over
schakelen („Tongschepen" niet zo
goed).
Maar de consument wil geen wijting,
om van de zandspiering maar niet te
spreken. Dat betekent dat deze soorten
verwerkt moeten worden tot vismeel of
in het zeebanket van poeslief belanden,
en dat is voor de vaderlandse vissers niet
rendabel. De Denen daarentegen heb
ben een kolossale vismeelindustrie op
gebouwd. Jarenlang hebben ze honder
dduizenden ton jonge haring daarvoor
gevangen. De heer J. Kabboord: „Ze
stofzuigden de zee volkomen leeg; dat
schrokte en veegde en vernielde alles
dat zwom. Verschrikkelijk".
Volgens de biologen is de huidige
voorraad volwassen haring in de
Noordzeenoggeen tiende van die in '64.
Toen was dat naar schatting 2,2 miljoen
ton, en nu hooguit 200.000. Deze cijfers
zijn gebaseerd op de vangst van ge
merkte haring, en zijn daarom heel wat
meer dan een slag in de lucht.
In het verleden heeft alleen al het RIVO
jaarlijks 40 h 50.000 haringen gemerkt.
Dat merken is geen lieftallige bezigheid,
omdat vissen nu eenmaal geen pootjes
hebben, waar een ring omheen kan. Er
zijn verschillende methoden: een
draadje dwars door het lijf, een ringetje
door de bek of het in het lijf schieten van
een metalen stripje met daaraan een ge
kleurd stukje draad.
Later kan dan nagegaan worden hoe
veel jonge haring gevangen is (haring
die zich nog niet heeft kunnen voor
tplanten, en dat gebeurt dramatisch
veel), en of er nog voldoende volwassen
haring is. Een hoeveelheid van 50.000
stuks op honderden miljoenen betekent
natuurlijk niets, maar als alle gemerkte
haring binnen twee jaar gevangen
wordt, is dit toch een griezelig signaal
dat het misgaat.
De overbevissing is in '65 begonnen,
toen vooral de Noren de ringzegen gin
ringzegen niet meer. Alle vaderlandse
haring namelijk is voor de consumptie
bestemd.
Nederland heeft nog maar 12% van de
haringvangst, tegen de helft van de
schol en liefst 85% van de tong, maar
omdat het consumptieharing is, is de
economische betekenis groot. Vlak na
de oorlog was Nederland het eerste ha-
ringland.
Na '65 is er verschillende seizoenen
meer dan een miljoen ton gevangen. Dat
is te veel gebleken. In '74 is voor het
eerst een beperking voorgesteld door de
Noordoost- Atlantische Visserij Com
missie, voor vorig jaar adviseerden de
wetenschapsmensen hooguit 140.000
ton, maar het werden er ruim 300.000,
en nu is er - hoewel er een stop zou
moeten zijn - een voorlopige hoeveel
heid van 160.000 ton afgesproken voor
de Noordzee, waarvan Nederland er
slechts 13.400 krijgt. „Griezelig veel",
vindt drs. Corten. Bovendien hebben
Denemarken en Noorwegen nog geen
volmondig ja laten horen.
Het gevaar bestaat dus dat
er toch meer gevangen wordt
dan die 160.000 ton. Ook al
omdat bij de Atlantische kust
van Ierland nog een gebiedje
is waar de vangst vrij is; er zal
daar wel niet veel haring zit
ten, maar wie kan bewijzen
dat in Nederland aange
voerde haring niet juist daar
gevangen is? Er wordt ver
moedelijk weer te veel gevan
gen, en dat betekent dat in de
toekomst op Vlaggetjesdag de
vlaggen halfstok zullen han
gen.
WIM KUIPERS
