Barnes S. I
DE
Vier
soorten
vries
ganzen
VERKIEZINGSCAMPAGNE
Minder ziele
in Zelzate
ARJAAN OF JANE
GRASDUINEN
vertelt
oude
verhalen
UITSLAC
Succesvo
-Z.-Vli
koren er
in Oudei
de stem van woensdag 18 februari 1976
streek
stem van woens
In
zeeland
Terneuzenaar
gepakt voor
auto-inbraken
Steeds enkoP6 orgelPartij
teettoevr. regels 'miti
gen Ps« weging van versie
sant eek werk een inte
ONTDEK DE VERSCHILLEN
Rietgans
Blijvers
SljUTJ UEUI JOO 'jaiBBjp
-uaAaoaqos 'p33ucd]a5jBqos ppueq '.majjnBqojptuijaq
jeeq 's;ipaj uoojap; jaous 'qoruyjaq jnnjs 'puEq apuad
-op puEj 'soop do jaonps 'uappiui pad 'uaAoqspqaaj dureq
o
c
c
BERGEN OP ZOOM
Roxy, 14.00 uur: Popeye
festival, 20.00 uur: Jaws.
Luxor: 20.00 tiur Breakout
18 j.
Etcetera, Frans Spaapen
en Don Maris. Geop. ma. t/m
vrijd. 13.30-17.00 uur. Za. en
zondag van 13.30-18.00 uur.
Vrijdag ook van 19.00-21.00
uur. (t/m 22 febr.).
MIDDELBURG
City: 20.00 uur: U Com-
formista.
Zeeuws Kunstenaarscen
trum, Herman Goetheer ex
poseert (t/m 26 febr.).
OOSTBURG
Ledel-theater, 20.00 uur:
Totenmetnu van Henk El-
sink.
SAS VAN GENT
Galerie „Uilenspiegel",
Overzichtstentoonstelling
van beelden van André Ver-
heijen. Geop. dag. van 9.00-
12.00 uur en van 13.30-18.00
uur. Vrijdag tot 21.00 uur.
Zondag van 14.00-18.00 uur.
Woensdagmiddag gesloten
(t/m 20 febr).
ZIERIKZEE
Hotel van Oppen, 20.00
uur: Lezing met dia's door J.
L. Braber over „Schouwse
familiewapens.
SOUBURG
De Zwaan, 20.30 uur: Blan
che, van W. Borowczyk, door
Filmhuis Jeugd en Muziek.
TERNEUZEN
Galerie Beaux Arts, Bi-
chard Beek exposeert etsen,
Geop. dinsdag t/m zaterdag
van 10.30-18.00 uur. Zondag
van 13.00-17.00 uur, maan
dag gesloten (t/m 19 febr.).
ROOSENDAAL
Luxo - 20.00 u.: Decamero-
ne. 18 j. City - 20.00 u.: „Het
verborgen geweer."
Expositiezaal Tongerloo
Huys - Kunstcollectief Hoekse
Waard, georg. door In 't Hey-
deradey. Geop. dag. 14.00-
17.00 (t/m 7 maart).
BREDA
Beyerd-20.15 u.: „Fearover
the city". Casino I - 13.30 u.;
„De lefschopper" a.l. 15,30 en
20.00 u.: „Tora, Tora, Tora."
Casino II - 15.00, 19.00 en
21.30 u.: „1001 nacht;;. Casino
Hl - 15.00, 19.00 en 21.30 u..
„On her majesty's secret servi
ce." Grand - 15.00, 19.45 en
21.00 u.: „Histoire d'O". 18 j.
Luxor - 15.00 en 20.00 u.:
„Heen en terug naar de
porno-planeet" 18 j. Mignon-
14.30en20.15u.: „Onceupona
time in the west." 14 j. Palace-
15.00 en 20.00 u.: „Hap kido".
18 j.
Naar aanleiding van de onlangs in Breskens ingestelde
Arjaan of Jane-dag kregen wij het volgende gedicht
Arjaan of Jane? Jane of Arjaan?
ergens kom je in ons hart te staan.
„Laat de kinderen tot mij komen;
waarheid worden onze mooiste dromen",
heeft de grote kindervriend gezegd;
„alle scheidingsmuren worden ééns geslecht".
Eenmaal zullen alle kinderen,
zich door niemand laten hinderen,
om in vrede met elkaar, te gaan,
hand in hand rond Christus kruis te staan.
Want eenmaal komt die grote dag,
dat ieder kind in vrijheid spelen mag.
Daarom, laat „onze" Jane of Arjaan,
nu reeds lichtend in onze harten staan,
als voorbeeld van de schoonheid en de geest,
die steeds de kracht van „Bresjes" is geweest.
God's geest, die eens zal triomferen,
dat wil het beeld van Jane of Arjaan ons leren.
Schelte-
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Uitgave Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.,
Editie Zeeland 1145*1*
ABONNEMENTSPRIJZEN: f37,75 per kwartaal; f 12,71 per maand;
jaar. Losse nummers f 0,50. mneii!
RAYONKANTOREN: TERNEUZEN, Nieuwstraat 9, 01150-7920
HULST: Steenstraat 14,01140-3751 (3 lijnen), GOES: Klokstraat4,un«
(3 lijnen).
KANTOORUREN: Maandag tm. vrijdag 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur d»S
BUITEN KANTOORUREN: ADVERTENTIE-EXPLOITATIE: Breda:1 076-
t.m. vrijdag van 19.00-20.00 uur, 076-122341. Zondag van 20.00-22.U
122341. J7et\uii-
BEZORGKLACHTEN: Zeeuwsch-Vlaanderen: 01140-3751, Midden-*
01100-14944. .-tjifcLo
HUIS AANSLUITINGEN REDACTIE: Chef Zeeuwse redactie: SC AugJJ™ j
rentzlaan 50, Temeuzen, 01150-5745. Algemeen redacteur Zee1'a «#1^
Bouwmans, Zuidvlietstraat 53, Goes, 01100-28138, redacteur
G. van Berkel, Voorburcht 37, Kapelle, 01102-2320. Redacteur voor 7
Kanaalzone: P. de Schipper, Noordstraat 45, Hoek, 01154-1556«i0*4^
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen: H. Postma, Walmolenstraat 12, 4IJ
Redacteur voor West-Zeeuwsch-Vla anderen: R. van der Helm, M
Oostburg, 01170-3370, foto-journalist voor Zeeland: C.J. de ivoelsV4'
Kreek 56, Temeuzen, 01150-3137, sportredactie Zeeland: A. Kocmen'
laan 8, Axel, 01155-2594. OU45'
ABONNEMENTEN-EXPLOITATIE: Inspecteur Zeeland: W. Hen dn**
3751. cggj,
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE: Inspecteur Zeeland: C. Menu, Oils0'5
GEORGE WlüNE
MET GEORGE SPONSELEE
(Van een onzer versIaggeV
OOSTBURG - De afd<
West-Zeeuwsch-Vlaander
an de Nederlandse Bond
plattelandsvrouwen hield
termiddag in gebouw Pro I
in Oostburg de jaarverg
ring-
(Van onze correspondent)
ZELZATE - De bevol
van Zelzate gaat in aantal
teruit. Voor de eerste
werd in 1974 een hoger at
overlijdens genoteerd da
geboorten waren.
Tot 1973 telde het b(
kingscijfer van Zelzate eei
boortenoverschot, dat jaar
schommelde tussen de 25 t
50, met zelfs een overschot
66 in 1970. In het nieuwe j
verslag komt het volle
staatje voor van 1974
1975 heeft men nog maar
fers van de eerste negen m
den). Het blijkt dat er in
jaar acht overlijdens meer
ren dan geboorten. Het
eerste keer, althans wan
het bevolkingscijfer van
jongste tien jaren wordt b
ken, dat dergelijke daling
signaleerd wordt.
(Van onze corresponden
TERNEUZEN - De
jarige Terneuzenaars P.O
F.O. werden door de po
aangehouden in verband
in de laatste tijd gepleegdr
braken in auto's. Een geval
ven zij toe. De Terneuzi
gemeentepolitie hoopt spo<
een derde verdachte in
zaak te kunnen aanhoudei
A an onze corresponden
OUDENBOSCH - De Ie
van de hervormde kerkkc
van Cadzand en Oostburg
van de christelijke muziek'
e!"ging „Excelsior" te C
zand kunnen met voldoei
terugkijken op een gesla
optreden in Oudenbosch,
■n totaal zo'n 85 man telle
gezelschap trad op in het
L°uis internaat aldaar. Di1
ge e8enheid van de overdn
lan ket oversteschap c
oroeder Marvianus van Ga
™k aan broeder Tehopb
Negenborn.
tewa^1]"6" nog wat ger'
had m de kerk van
r: ?rnaat begon daar een
ku-1. eucharistieviering
™urt over vijf in de midt
var, o!nd werd met de int:
sn lmPs°n voor blazers,
f e hoor de muziekver
van "7xcelsior" onder leic
nu Uement van den Bi
acn"e>* kwam in de ri
uit«Si van deze koepel!
•'kend tot zijn recht.
•eidinp61?6 koren zongen on
Cant A-rle Karrer
ler^h Do,?ino"
kooripH e akoustiel
de Ko-„ 'n erg inspireerde.
Schot," Psalm 100
kooi n„WaarblJ ^n klein e
grote b. enige atstand van
der fraaT n"g' klonk biiz
Van Prn«' S0Praan Sy
Aiie Ka°!ien' begeleid c
eöi i.i reman op orgel
king van h ende ver
Tha Mes,flana "Reioice"
dens a-h van Handel.
"®Xcels1or"°njmunie sPee
t,Partita de zeer m'
PteatoriusU nerSt™men"
de Plechr elfeCt' Tot slot
ehtigheid speelden
ZEELAND IS GELIEFD
BIJ DE WILDE GANZEN
Rietganzen: geen kol, geen dwarsstrepen, donkere koppen.
Nog altijd is Zeeland
een geliefd winerverblijf
voor wilde ganzen. Van
half oktober tot in
februari-maart, afhanek-
lijk van het weer, kunnen
de V-vormige vluchten
worden waargenomen. De
V. van vorst of van vrie
zen, zeggen de mensen.
Dat is natuurlijk niet
waar; het vliegt alleen
gemakkelijker. De kop-
trekker heeft het zwaarste
werk, daarom wordt er
ook regelmatig gewisseld.
Een altijd zijn het oude
vogels die voorop vliegen
en dus ook achteraan,
want wie afgelost is, gaat
achter aan de sliert vlie
gen. Nu is niet bij alle
ganzesoorten duidelijk te
zien of het jonge of oude
vogels zijn.
Zeeuwse naam vriesgans is
eigenlijk een verzamelnaam
voor op z'n minst vier soor
ten; de grauwe gans, de kol-
gans, de rietgans en de
brandgans. Alleen bij de kol-
gans is in de vlucht goed te
zien wat oude en wat jonge
vogels zijn; de jonge missen
de zwarte dwarsstrepen op
borst en buik.
Ze onderscheiden zich van
de kolganzen, doordat ze
geen zwarte strepen op de
onderzijde hebben; geen kol:
een witte plek op het voor
hoofd boven de snavel, maar
wel veel donderder koppen.
De grauwe gans is forser en
veel grijzer op de rug. Het is
geen echte wintergast, maar
een doortrekker in voor- en
najaar. De brandgans is geen
„grauwe gans" maar heeft
veel zwart-wit in zijn veren
kleed. Vooral de zwarte hals
en het witte gezicht vallen
op. Deze soort kwam vroeger
veel in de Braakman, maar de
laatste jaren laat hij wat ver
stek gaan.
Wie vriesganzen ,lees
kolganzen- wil zien, moet
maar eens rond een van bo
vengenoemde gebieden lo
pen; alle kans dat ze nog tot
half volgende maand te zien
zijn. Daarna vertrekken ze
naar hun broedgebieden in
Noord-Europa. Tot in de
broedgebieden blijft de fami
lieband gehandhaafd; dan
verlaten de jongen van het
vorige jaar de ouders. Deze
verzorgen een nieuw broed
sel en in het najaar zien we ze
hier in in familieverband te
rug. Als alles goed gegaan is,
Een groep opvliegende kolganzen. Bij de vogels midden-boven zijn duidelijk de zwarte dwarsbanden te zien.
De rietgans leeft gewoon
lijk in veel kleinere groepen
en is minder gebonden aan
vaste pleisterplaatsen. Toch
kom je ze als je de polders
rond Ossenisse of de Canis-
vlietpolder eens rondrijdt,
wel tegen. Momenteel ver
blijft er ook een klein groepje
in de Braakman.
De kolgans is de meest
voorkomende soort. Enkele
belangrijke pleisterplaatsen
in de zuidelijke delta zijn de
Poel bij Goes, de Putting bij
Hengstdijk, het Groot Eiland
bij Hulst, Zwartenhoek bij
Axel en de Braakman. Wei
degebieden allemaal, en
deels natuurreservaat ter-
wille van de ganzen, waar ze
overdag hun voedsel kunnen
vinden. Saaftinge is een be
langrijk overnachtingsge-
bied. Kolganzen kunnen we
in troepen van honderden tot
duizenden bij elkaar zien en
meestal op de hierboven ge
noemde, voorspelbare, ge
bieden. De groep die deze
wineter min of meer regelma
tig in de Braakman verblijft
bestaat uit ca. 2000 dieren.
vertegenwoordigers van de
Christelijken, de liberalen,
de socialisten en de commu
nisten traden tegelijk op. Je
kon dan van de ene partij
naar de andere wandelen en
op plaats en stond je keuze
bepalen. Een boeiende vrijet
ijdsbesteding. Tegen de hui
zen rond de Markt leunden
een paar veldwachters, die de
orde moesten handhaven.
Van één zo'n spreker is mij
een duidelijk beeld bijgeble
ven. Aangezien het commu
nisme voor „nette" mensen
een verboden partij was, ging
je natuurlijk bij voorkeur
naar zo'n man luisteren. Het
leek mij een Gentse havenar
beider. Hij stond op een
kistje van zo'n dertig centi
meter hoog en had daarnaast
een vlaggestok in de grond
geplant met een rode vlag,
met hamer en sikkel. In het
plat Gents dus voor een „Hol
lander" niet zo gemakkelijk
te verstaan, weidde hij
breedvoerig uit over de zege
ningen die zijn partij in het
vooruitzicht stelde.
De veldwachters schenen
het uitsluitend op hem te
hebben gemunt, want zo nu
en dan maakten zij zich met
veel moeite los van hun steun
in de rug en slenterden op
hun allerdooiste gemak in de
richting van de Gentse spre
ker. Deze onderbrak zijn,
vooral tegen „het kapitaal"
gerichte redevoering, pakte
kistje en vlag op, zette die een
paar meter verder neer en
vervolgde zijn redevoering.
De veldwachters vonden dat
zij de orde voldoende her
steld hadden en keerden in
versneld tempo terug op hun
steunpunt.
Ene meneer Lyppens uit
Moerbeke, die destijds
grootgrondbezitter en nog in
van alles dat veel geld op
bracht, groot was, kreeg het
bij onze Gentse vriend hard
te verduren. Ik heb daarvan,
na ruim veertig jaar, de vol
gende zinsnede onthouden:
„Kameraode, we wore be-
doenderd! Menier Lyppens
uit Moerbeke trekt elk jaor
dertigduusd (dertigduizend)
frang veur zn aondiele in
d'een of andere fabrieke in
(en) komt'r veur uit zh be
dde nie". De man kreeeg een
warm applaus van het hand
jevol toehoorder. De veld
wachters slenterden op
nieuw richting communist,
die zijn kistje en vlag weer
oppakte, alles een eindje ver
der weer neerzette en met
hernieuwde ijver zijn bezwa
ren tegen „het kapitaal" uit
eenzette. „Kameraode we
wore bedoenderd".
één ouderpaar met één tot
vier jongen.
De grauwe ganzen zijn dan
alweer grotendeels gepas
seerd. Ze blijven in het voor
jaar ook langer. Vaak kunnen
we begin mei nog kleine
groepjes van deze soort zien,
vooral in Saaftinge. Maar er
zijn ook blijvers. Vroeger was
de grauwe gans broedvogel
van ons land, vooral in Fries
land en tijdens de oorlog ook
in de Noordoostpolder.
Daarom heeft men in Het
Zwin deze ganzen heringe
voerd. Het nageslacht daar
van heeft zich al gevestigd
aan het Grote Gat te Oost
burg en in de Braakman. Te
verwachten is dat ze spoedig
oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
zullen binnendringen. Saaf
tinge maakt een goede kans.
Daar was in 1975 al een
broedgeval van een bastaard.
Gelukkig is deze poging mis
lukt. Ook de Axelse Kreek
gooit hoge ogen om als
nieuwe broedplaats in aan
merking te komen en natuur
lijk het zuidelijk gedeelte van
de Otheense Kreek.
In de oorlog waren de verkie
zingsacties veel opwinderder
dan tegenwoordig. De gladde
jongens, die ons van alles be
loofden zijn er nog wel, maar
dat doen ze nu via de radio en
dan zie je ze niet. Of voor de
televisie, of zijn reizen het
land af en beloven dan hun
aards paradijns in een nette
zaal. Nu spuien zij hun belof
ten en hun chagrijn tegen de
anderen altijd als zij keurig
in het pak zitten. In de jaren
dertig was dat heel anders,
tenminste in België.
Ik woonde toen in Zelzate
en daar spraken de woord
voerders op de Markt, ge
woon in de open lucht. De
