Met 3
ude
orgels
ren d
dingg
BENAUWENDE KUNST-GLIMLACH DER CHINEZEN
Schudden
van het
lachen
MACHTELOOSHEID?
BITTERE
RAYC
VE
Qol
I
I
geldleni
kom met ca
naar zeei
vrii VAN ZATERDAG 14 FEBRUAR11976
Uit
persiflage op
familieroman
Wonirigboi
St.-Laurent
direktie secret
Frans Jespers
inventariseerde
historische
orgels in
Noord-Brabant
eleid
xpositie
oek
reeuwse nota inspraak over woonomge
literaire beeldroman en andere stripverhalen
eindredactie
HENK EGBERS
PROVINCIALE VV\
PË STEM VAN zaterdag
te* te te
MARIJ Neyens-Wiegman,
wandkleden en Harry Storms,
bronzen beelden, in galerie
Micro, Heuvel, Oosterhout. Tot
en met 5 maart.
NICOLAAS Wijnberg, sinds
1938, is een overzichtstentoon
stelling met 80 schilderijen, 15
tekeningen, 20 grafiekbladen
en 30-theaterontwerpen; van
21 febr. - 14 maart in De Krab-
bedans, Eindhoven. Door de
décorontwerpen voor toneel
groep Globe kennen velen al
iets van zijn werk.
HENRI Van Nes,
fijnschilder-realist genoemd,
uit Dordrecht exposeert zijn
Raamsponningen in de Mori
aan te Den Bosch; tot 7 maart.
TAFELTJE-dek-je, sprookje
van Grimm, bewerkt door
Wunderlich en Breuer voor to
neel, wordt door het Jeugd
theater Antwerpen vanaf
woensdag 18 febr., iedere za
terdag en woensdag in de KNS
gespeeld. Iets om met de kinde
ren heen te gaan (tel. 333525
van 11-15 uur).
PETER Schruyren met men
selijke figuren in brons, steen
en hout, alsmede Ruud de Ca-
luwé met zijn vrije emaille-
kunst, laten hun werk tot 15
maart zien in kunstzaal De
Hoge Hees, tussen Steensel en
Eersel.
FILMHUIS Breda draait
deze week Bof van Claudio Fa-
raldo; Reizend Filmhuis 't
Kiekkot in Terneuzen: Falsche
Bewegung en Reizend Film
huis Midden-Zeeland in Goes,
Middelburg en Souburg van
Joseph Despins: Moons over
the Alley, alsmede in Goes nog:
De Angst van de doelman van
Wenders (voor tijden: zie
agenda)
GRAFIEK-tentoonstelling
in galerie d'Eendt, Nwe. Zijds
Voorburgwal 306, Amsterdam.
Niet zomaar grafiek, maar een
uitvoerig overzicht van 120
voor de moderne grafiek be
langrijke kunstenaars van A'
(afro, Alt, Andal, Antes, Appel,
Arp, Arroyo) tot Z( Zack), met
daartussenin o.a. Berserik,
Hamilton, Heyboer, Hockney,
Kokoschka, Moore, Paolozzi,
Segal.
CORNELIS Ploos van Am-
stel (1726-1798), veelzijdig
Amsterdams tekenaar en col
lectioneur, heeft t.g.v. zijn
250e geboortedag een tentoon-'
stelling in het Rijksprentenka
binet te Amsterdam; een van
de grootste tentoonstellingen,
die er ooit georganiseerd wer
den. Van Amstel is ook nog di
recteur van het Zeeuwsch Ge
nootschap geweest.
Roosendaal^Schijver^rgeL(1800^cas^852)Jnjijk^SintJ^^
„Noord-Brabant heeft
prachtige orgels, maar de si
tuatie ervan is niet rooskleu
rig". Met deze constatering be
gint Frans Jespers uit Oosteind
zijn boek „Brabants Orgelbe
zit", dat juist is uitgekomen.
Waarschijnlijk is hetzelfde te
zeggen over de andere provin
cies. Maar het is even waar
schijnlijk, dat geen enkele pro
vincie het precies weet. Alleen
in Noord-Brabant is daar nu in
zoverre verandering ingeko
men, dat met de inventarisatie
in dit boek duidelijker zicht op
de situatie is gekomen. Frans:
„Ik durf wel zeggen, dat ik met
deze inventarisatie Brabant in
de breedte in de greep heb; nu
is het zaak in de diepte te gra
ven. Als ik een jaar zou krijgen
om het boek te herschrijven,
zou het vijf maal zo dik wor
den".
„Het is begrijpelijk dat ou
dere orgels niet altijd optimaal
bruikbaar zijn. Onbegrijpelijk
is het, dat naar sommige inte
ressante orgels niet eens om
gekeken wordt. Niemand weet
dat ze er zijn, laat staan wat ze
waard zijn. Met die orgels ge
beuren de gekste dingen", con
stateert hij. Voorbeelden?
Een van de drie unieke
Müller-orgels in Nederland in
de H. Hart te Oosterhout werd
vernield. De kas werd door de
Vara gekocht om dienst te doen
bij de opname van Merijntje
Gijsen in Nieuw Vossemeer; de
pijpen gingen naar het Bis
schoppelijk Museum in Breda,
waar ze stuk voor stuk ver
kocht worden; nu nog. In Oos-
telbeers was het pedaal met
een plank dichtgetimmerd en
diende als asbak. In hervormde
kerken wordt het orgel door
gaans beter onderhouden dan
in de rooms-katholieke".
Dat zijn enkele wederwaar
digheden van Frans Jespers op
zijn jarenlange zwerftocht
door Brabant; het land, dat
rijk is geweest aan goede or
gelbouwers (nu zijn er geen
meer), zodat er een cultuur
goed ontstaan is, dat verdient
bewaard te worden.
Hoe is hij ertoe gekomen? In
zijn boekenkast staat een in
drukwekkende rij werken van
de Duitse filosoof Hegel. Zijn
dagelijkse arbeid is dan ook
meer gericht op Hegels pan
theïstische idealisme dan op
orgelpijpen. Hij is bezig met
een scriptie over deze wijsgeer
om daarmee zijn
theologie/filosofie-studie in
Tilburg af te ronden. Met het
orgel werd hij geconfronteerd
als organist op het klein semi
narie van de Missionarissen
van het Heilig Hart in Tilburg.
Het bleef zijn favoriete in
strument, zodat hij bv binnen
kort in Boxtel te vinden is on
der de deelnemers aan het
amateur-orgelconcours.
Bijzonder geïnteresseerd in
de geschiedenis en de techniek
van het instrument begon hij
een documentatie aan te leg
gen. De monnik Nico Wesse-
ling van de Oosterhoutse abdij
zei: leg een verzameling-
Brabant aan. Archivaris Broe
ders van het streekarchivaat
Oosterhout - zelf organist -
stimuleerde hem en Frans
mocht al zijn gegevens in dat
archief opslaan. Het Provinci
aal Genootschap van Kunsten
en Wetenschappen in Noord-
Brabant kreeg lucht van zijn
activiteit. Het was zelf al van
plan te komen met een rapport
over de Brabantse orgels maar
geldgebrek verhinderde een
opdracht aan een (te) dure
kracht. Frans werd een ver
goeding geboden, Waardoor
hij in staat was een bromfiets
aan te schaffen, om daarmee
vooral gedurende de vakan
ties, Brabant „af te stropen".
„Toen ben ik op jacht ge
gaan. Het hele telefoonboek,
de Piusalmanak etc. doorge
ploegd. Behalve wat histori
sche orgels bij Monumenten
zorg, staan orgels nergens ge
registreerd. Niemand weet b. v.
wat er aan orgels in een stad als
Breda staat". Zo ontdekte hij
o.a. het bestaan van ongeveer
50 tot 60 pijporgeltjes, die in
particulier bezit zijn. „Bij or
ganisten en hobbyisten, die
toevallig chirurg zijn, al je be-
grijptwat ik bedoel".. Hij heeft
zich beperkt tot pijp-orgels.
Afspraak was: inventariseren
van belangrij ke orgels. Als his
torisch belangrijk heeft hij de
leeftijdsgrens 1890 aangehou
den, terwijl hij uit de periode
erna enkele karakteristieke
exemplaren heeft opgeno
men". Er staan wel zo'n 150
waardevolle orgels in Bra
bant".
Het boek, dat inmiddels door
het Provinciaal Genootschap
is uitgegeven (f 14,90), is inge
deeld op orgels, die respectie
velijk zijn vervaardigd door de
orgelmakers Smits, Volle-
bregt, Van Hirtum; orgels, die
onder Monumentenzorg vallen
en niet onder de eerder ge
noemde categorieën; belang
rijke orgels, die nog niet ter
sprake kwamen bij de vorige
indelingen; orgels waarvan al
leen de kas belangrijk is en or
gels met beperkte historische
waarde. Van veel orgels is een
afbeelding opgenomen. Van
ieder orgel worden de volgende
gegevens verstrekt: bouwjaar
(periode), bouwer en zo nodig
verbouwer; de registers en de
tractuur (hoe het orgel tech
nisch werkt); verder worden in
het kort historische bijzonder
heden verstrekt.
„Tot nu toe, ben ik erachter
gekomen, dat alleen een or
geltje in Heusden mij ontsnapt
is" zegt Frans. „De indeling
blijkt goed, maar het is nog on
voldoende uitgewerkt; dat
geldt met name voor Smits' en
Vollebregts' orgels, maar dat
komt omdat ik mensen, die be
zig zijn met een dissertatie,
daarover niet in de wielen
wilde rijden.
Van die Brabantse Volle-
bregt is trouwens - en dan nog
wel door een officiële orgelad
viseur - een orgel uit Zeeland
naar Amerika verkocht. Zo is
ook vanuit Veghel een Smits'
orgel aan een particulier (ju
rist) verkocht, die het wilde
plaatsen in zijn huis te Rotter
dam, maar omdat dat niet ging,
het toen maar in zijn buiten
huis in Spanje heeft opgesteld.
„Tja", zegt Frans, „ik heb ge
merkt bij mijn werk, dat ik
mensen, die orgels willen ver
kopen in de wielen rijd. Zo
staat er in de r.k.-kerk van De
Heen een erg mooi orgeltje, uit
het begin van de 19e eeuw, in
een erg desolate toestand. Er
komt dan iemand met de
smoes: ik ruim deze zaak voor
f 5000 op. Gelukkig gaat dat
niet door en blijft het orgeltje
om gerestaureerd te worden.
Chauvinistisch hoeven we
niet te zijn", aldus Frans Jes
pers, „maar het Brabant, dat
door zijn armoede in het verle
den toch al niet zo rijk aan cul
tuurgoed is, moet dat bezit niet
te graffel gooien. Temeer, om
dat Brabant erg goede orgel
bouwers gehad heeft en deze
nu niet meer heeft; althans niet
meer voor orgels met derge
lijke maten."
In zijn inleiding op het boek
schrijft hij: „orgels vergaan
zelden door onverschilligheid,
vaak door onwetendheid. Veel
beheerders weten niet wat hun
orgel waard is. Wanneer ze
zich wel van die waarde be
wust zijn, hebben ze meestal
veel zorg en interesse voor het
orgel. Daarom is het zaak, die
beheerders en organisten be
wust te maken van de waarde
van hun instrumenten. Dit
boekje dient als gids".
Beheerders van cultuurgoed
zijn we allemaal. Daarom zal
dit boekje ieder, die houdt van
orgels, welkom zijn. Mogelijk
is het tegelijk een stimulans
voor andere provincies tot een
soortgelijke inventarisatie, en
ik maak me sterk, dat het Ge
nootschap nu over wat méér
middelen beschikt oin dit lof
waardige initiatief verder uit
te bouwen naar een onderzoek
in de diepte. De provincie zou
hier achter moeten gaan staan.
HENK EGBERS
In het Kultureel Sentrum in
Tilburg is, tot 7 maart, een op
merkelijke tentoonstelling te
zien: GRAFIEK UIT DE
VOLKSREPUBLIEK CHINA.
In Europa zijn in de schilder
kunst als enige tijd
maoistisch-realistische in
vloeden speurbaar, maar na de
culturele revolutie in China is
deze tentoonstelling - afgezien
van een confrontatie op de
Biënnale des Jeunes, vorig jaar
in Parijs - een eerste geor
dende manifestatie vanuit dat
land zelf. De 74 grafische bla
den, vol bonte taferelen over
een land, „waar het leven goed-
schijnt", zijn een merkwaar
dige variant op het aloude so
cialistisch realisme. Vanuit
Irak kwam de collectie naar
Tilburg, is vervolgens nog te
zien in Arnhem, Emmen en
Delft, om daarna naar Scandi
navië te verdwijnen. Het is de
moeite waard deze kans te be
grijpen.
Over de relatie tussen kunst
en politiek is al heel wat afge-
boomd en geschreven. We ken
nen de pathetisch-
romantische taferelen uit
Oost-Europa, die de arbeid
verheerlijken met vliegende
vaandels en slaande trom. Ook
Karakteristiek blad uit de verzameling Maoistische kunst uit
China.
in West-Europa zijn theorieën
en uitingen over kunst aan het
volk en als wapen in de politiek
niet vreemd; al bestaan de re
sultaten vooral uit maat
schappelijke rationalisaties en
anti-esthetische manifestaties.
Mao heeft indertijd een plei
dooi gehouden voor het sa
menbrengen van artistieke
kracht en politieke boodschap.
Op deze tentoonstelling komt
"de politieke boodschap wel
over; de artistieke kracht van
een aantal Chinese kunste
naars ook, al lijken zij vaak
aan banden gelegd door die
boodschap.
Binnen de artistieke uit
drukkingskracht van goed tot
slecht, blijkt er na de culturele
revolutie een soort eenheids
worst ontstaan te zijn. Onder
het motto „kunst moet zonder
moeite door iedereen begrepen
worden" wordt het leven van
de werkende mens in felle di
recte kleuren en in meestal
grove lijnen geafficheerd. De
Chinese People's Association
for Friendship with Foreign
Countries (het Chinese volks
verbond voor vriendschap met
vreemde volkeren) zegt in een
begeleidend schrijven o.a.:
„De Chinese grafische kunst
kan bogen op een lange ge
schiedenis en een unieke na
tionale stijl. Ze heeft zich
vooral verder ontwikkeld
sinds de „grote proletarische
culturele revolutie" en sinds de
beweging tot het bekritiseren
van Lin Piao en Confucius".
Die „unieke nationale stijl"
- de Chinese kunst, zoals die
traditioneel ons voor de geest
staat - werkt zo hier en daar
nog wel door. Het bloed kruipt
toch waar het niet gaan mag.
Maar die verdere ontwikkeling
waarover gesproken wordt,
gaat in de richting van de re
clameplaatjes; de kunst naar
het volk in plaats van het volk
naar de kunst. Hoewel het
vaak knap gedaan wordt, blij
ken de concessies aan het zo
genaamde artistieke analpfa-
betisme van het volk de dood
steek voor die „unieke natio
nale stijl". De nieuwe stijl, die
aldus de Association, „het
nieuwe gezicht van het socia
listisch China weerspiegelt",
groeit van die nationale stijl af
in de richting van de vermale
dijde westers kapitalistische
strip- en reclame-industrie.
Het panorama, dat deze
prenten bieden van vooral het
werkende China, heeft weinig
van het pathetische realisme
van de Oostbloklanden. Ze ver
tellen van een „naïef" idealis
me; romantiek. De onderda-
nige glimlach, zo kenmerkend
in onze Chinese restaurants,
verzacht taferelen als: de grote
graafmachine; de arbeiders
aan het werk; scheepswerf; het
bouwen van een nieuwe brug;
hoop voor geëmancipeerde lij
feigenen; recordoogst; het me
ten van nieuwe grond voor de
volkscommune; suikerriet
groeit zoet in het zuiden; het
verzamelen van medische
kruiden; zo hecht als één gezin;
De enige werkelijk vermake
lijke persiflage op de dokter
roman is zuster Belinda of het
geheime leven van dokter
Dushkind van PETER AND
RIESSE. Een minder sterke
persiflage op de detectiver
oman - of misschien is het een
satire op de bezoekers van een
literair café - is van dezelfde
schrijver Moord in de Engel
bewaarder. De imitatietrilogie
is zojuist voltooid met het ver
schijnen van de vrolijke roman
LEVEN OP HET LAND (uitg.
Peter Loeb, Hellenburg 35,
17,90), waarin Peter And-
riesse de ondergang beschrijft
van het trotse geslacht Bokse-
berend in de Achterhoek. Een
roman om te schuddebuiken
van de lach.
In zuster Belinda wordt het
treurige verhaal verteld van
het onschuldige verpleeg
stertje dat van het platteland
naar de grote stad trekt om in
het ziekenhuis half letterkun
dig Nederlands uit de lappen
mand te halen. De gebeurte
nissen zijn nog ongeloofwaar
diger dan in een gewone dok
tersroman, de personen dragen
allen de naam van een sigaret-
v
tenmerk tot de doktersassis
tenten Drum en Samson toe.
De chirurg houdt er verderfe
lijke praktijken op na en Be
linda is gewillig slachtoffer.
Leven op het land speelt in
de Achterhoek in een dorp
waar dominee Stuiveling een
geliefd predikant is en de
zwerver Gradus Kromrijm
(„Ik rijm erg rot-Gerrit Kom-
rij") de gewaardeerde verteller
is van wie hoofdpersoon Lu-
cus, een grote stadsjongen,
hoort dat er een vloek rust op
het geslacht Van de Peppelen
bosch. Van iedere generatie
zou de oudste zoon verdrinken
in een kolk. En ja hoor, op pa
gina 92 is het gedaan met de
rust op de hoeve Gods Zegen
als Tinus inderdaad verdrinkt.
De titel: Leven op het land, is
fout. In de Nieuwe Linie is een
deel van de roman gepubli
ceerd onder de kop: Het Ge
slacht Bokseberend; veel pak-
kender dan Leven op het land,
wat voor leven? Mensenleven?
Herrie en lawaai op het land?
Wie het weet steekt zijn vinger
maar op. De foto op het omslag
geeft al aan wat er van And-
riesse verwacht kan worden:
een melkbus die naar onderen
verandert in de onderbuik van
een vrouw. Net als in Zuster
Belinda wemelt het van de sek
suele beschrijvingen. Stopt een
doorsnee familieroman met de
aankondiging van het wonder
der liefde, Andriesse trekt op
dat moment alle registers open
om haarfijn uit te leggen hoe
onbeholpen die Tinus bezig is.
Zonder ook maar één cliché te
gebruiken, want hierin is And
riesse helemaal Andriesse.
Akelig vervelend soms, al ha
len onnozele opmerkingen
(„Potverdrie, .die weet van
aanpakken! dacht hij nog ter
wijl het hem duizelde in het
hoofd. Een vreemde opwin
ding maakte zich van hem
meester, een gevoel dat hij ei
genlijk nooit eerder ervaren
had") het net uit het Candy-
achtige sfeertje.
Een beetje handige schrijver
zou hele delen van een gewone
familieroman kunnen over
schrijven en met verandering
van namen het zó tussen het
eigen manuscript kunnen
plakken. Een persiflage wordt
het als alles iets banaler, iets
clichématiger wordt geformu
leerd. De dialogen bij And
riesse zijn onbeholpen en
krukkig, maar weet een suc
cesvolle schrijver van streek
romans de lezers in een soort
droomtoestand te brengen,
Andriesse houdt volgens de
zelfde ijzeren wetten de lezers
klaarwakker.
De roman is verdeeld in 49
hoofdstukken met een gemid
delde lengte van om en nabij de
tweeënhalve pagina's. In bijna
elk nieuw hoofdstuk verandert
het perspectief en neemt het
verhaal wel een verrassende
wending. Daarmee schrijf je
Na een uitvoerige voorbe
reiding heeft de Zeeuwse cul
turele raad de conscpt-nota
OVER INSPRAAK gereed. De
komst ervan hadden we al ge
meld; melding ervan op dit
moment lijkt zinnig. De nota is
bedoeld als bijdrage aan me
ningsvorming over inspraak
bij de provinciale en gemeente
lijke overheden en instellin
gen, die zich met inspraak bij
woningbouw en ruimtelijke
ordening bezighouden. Aan
vragen bij de Zeeuwse Cultu
rele Raad, Dam 31, Middel
burg (01180-28024). Doen
Iedere morgen en avond, rijd
ik met grote ergenis over een
landweg naar huis. Het is ont
stellend welke (m.i. onnodige)
vernielingen daar op dit mo
ment aangericht worden ter-
wille van het verkeer (welk
verkeer Is er inspraak ge
weest Was ik te lui om daar
aan deel te nemen Of weer
hield de hooghartige wijze,
waarop onlangs in de gemeen
teraad bezwaren tegen land
schapsvernieling werden weg-
gewuift me ervan Ik weet het
niet. Het gebeurt gewoon. Vra
gen en ervaringen, waarin ve
len zich terug zullen vinden.
Eén van de oorzaken is onget
wijfeld, dat deze inspraak on
voldoende of niet georgani
seerd is. Daarin probeert deze
nota op een acceptabele ma
nier verandering te brengen.
Het is belangrijk, dat men
sen zoveel mogelijk zelf kun
nen bepalen in wat voor huis
zij wonen, hoe het er van bin
nen uitziet èn hoe de omgeving
ervan is ingericht. Zij hebben
hun eigen deskundigheid, om
dat zij hun huis, straat en ver
dere woonomgeving dagcliii
aan den lijve ervaren. Zo\J.
gesteld. Een woonomgev
moet kunnen groeien etii j
achter een bureau door ast
ren voor anderen bedath I
worden. De lijfelijke betroJ
kenheid is de beste norm 1
Inspraak is geen toelicLl
op reeds gemaakte planJI
het laat mogelijkheden opa I
voor alternatieven; er dit,
alle informatie gegeven I
worden; bereidheid om n&l
elkaar te luisteren; rol van I
inspraak bij besluitvorm,,
moet vastgelegd wordenjfi,
onderwijs moet mensen iel, I
discussiëren en „stukken' le. I
zen; inspraak is nodig op
niveau etc. etc. Dat zijn5lti
losse kreten - die de nota n. I
voldoende recht doen - uit I
inleiding op het organisatie. I
schema, op de methodiek,,, I
die verder geschetst worden.
De meeste inspraak is n0
schijninspraak, omdat ze I
laat in gang gezet wordt Zei
gauw er een plan ontstaat moe: I
deze erin betrokken worden. I
Minder pijn en minder tijdver-1
lies zullen dan een gevolg km. f
nen zijn. En wat belangrijker
is: mensen krijgen weer een
leef- en woonomgeving waarin I
ze zichzelf terugkennen en die I
niet door anderen bedacht i. I
We maken met de inspraaknog I
veel fouten. Deze Zeeuwse I
nota is een bijdrage, waant-]
len hun voordeel mee kunnea I
doen.
het lied van de herder in het
olieveld; het nieuwe aanzien
van de tachai-brigade etc. etc.
De lach, die voor de westerling
altijd iets ondoorgrondelijks
heeft.
Slechts op twee prenten is
iets te ontdekken van recrea
tie: ping-pong en kleuren-tv
kijken door kinderen. Opval
lend is ook, dat op alle afbeel
dingen mensen voorkomen -
'steeds in verband met een of
ander werkproject. Ook als de
kunstenaar zich wat verloren
heeft in die oude „uniek natio
nale stijl", prakizeert hij die er
bij om te voldoen aan de norm.
In hoeverre deze didactische
(lerende) realistische kunst
aansluiting vindt bij het wer
kelijke of gedroomde leven van
de Chinezen weet ik niet. Dui
delijk is wel, dat de vaak
knappe artistieke vermogens,
nogal eens, naar mijn gevoel,
weggepoetst door gemene
vieze kleuren, helemaal
dienstbaar gemaakt worden
aan een uniforme ideologie.
Mij benauwt dat wel een be
etje. De Chinezen? Als ver
schijnsel is deze tentoonstel
ling zeker een kennismaking
waard.
Henk Egbers
HOLLANDS
MAANDBLAD-339: „Dat fa
meuze Italiaanse communisme
heeft evenveel of weven weinig
gemeen met het communisme
als het Italiaanse katholicisme
met het christendom", schrijft
Fr. Bokshoorn in Tutto sbag-
liato (alles verkeerd), waarin
hij de totstandkoming van de
Italiaanse eenheid analyseert.
Paul 't Veer gaat weer eens in
op de rol van Schermerhorn in
de Indië-politiek onder het
motto: Nieuw bericht uit hye-
naland. „Kind en kunst en ster
en sterren" zet Jos Ruting bo
ven zijn bijdrage, waarin hij
o.a. ingaat op de Sterreclames
voor tekenmethodes. Biesheu
vel schreef het verhaal: Wat
zag Jezus vanaf het kruis? en
A. Hartkamp schreef een Ode
aan de juridische faculteit der
Universiteit van Amsterdam
(HM., postbus 180, Den Haag).
COSA-1: „De Brabantse
Kunst Stichting heeft een visie
op tafel gelegd die getuigt van
diepgaand inzicht in de maat
schappelijke en artistieke pro
blemen. Dat is een goede ont
wikkeling die alle kans moet
krijgen", zo wordt o.a. ge
schreven in het artikel. Uit
bouw van de Brabantse Kunst
stichting. H. Verwiel besteedt
aandacht aan de Gobelins v
Jan Dijker en de Tilburgse Ta-1
pisserie, terwijl verder nog de I
keramiste Lucie Bal
Sculptures van Jules Dewaele, I
Touwobjecten van Oetske Ka-
lenberg en het Auschwia I
wandkleed van Cor Larrooon-1
der de loep genomen wordet I
(Cosa, Oude Delft 145, Delft)
ijdschrift
TREFPUNT - IA: Dit tijd
schrift van erm heeft een'
thema-nummer gemaakt over
Stadsvernieuwing en maat
schappelijk welzijn. „De be
woners hebben - veelal niet of
niet geheel ten onrechte-het
gevoel, dat zij niet meetellen,
zo wordt in het begin gesteld
Hoewel de taal niet helemaal
,Des bewoners'is, kan veelin-
formatie uit dit nummer ge
haald worden. Onderwerpen
o.a.: Stadsvernieuwing en sub
sidie; Recreatiebeleid in stads
vernieuwingsgebieden. Pjotr
van Oorschot: „Zonder de be
woners zouden wij nooit een
goede woonomgeving voor hen
kunnen maken" (Trefpunt
Staatsuitg. Chr. Plantijnstr.
Den Haag).
a- -- *,;rW 7
,r
een roman waarbij het aan
vaart zeker niet ontbreekt.
Vlot geschreven en met het no
dige gevoel voor humor. Aan
de indringende, maar o zo on
interessante vraag of Leven op
het Land tot de heuse litera
tuur behoort, wordt hier voor
bijgegaan. Behoort u tot de
groep mensen die liever een
imitatie van Bram en Freek op
André van Duin ziet dan de
volkskomiek zelf, of toch liever
een persiflage van de VPRO
volgt op de E.O. dan deE.O., of
bent u gewoon een imitatie van
uzelf, dan kunt u schateren om
deze persiflage van Peter And
riesse. „Het regende zachtjes
uit een grauwe zwerk" luidt de
laatste regel. Het donderde in
de roman dat het een aard had.
En zo hoort het.
JOHAN DIEPSTRATEN
Van JEAN-PAUL VROOM herinner ik me een boekje ui
(He), waarin hij de menselijke verschijningsvorm onder de
nam. Samen met HANS PLOMP maakte hij nu een ander poM
OP ZOEK (uitg. De Harmonie). Daarin is alle esthetica, die I
„He" nog kon puren, overboord gezet en samen zijn zeu,
boekje op zoek naar alles wat lelijk is; in de vorm van een be
roman met al of niet getruceerde foto's en tekst. De uitgaf I
populair; de inhoud is dat niet. De bewuste banaliteit is zelfs
ondoorgrondelijk, wat mede veroorzaakt wordt door de sen
zende grapjes. Het object van hun speurtocht is de symoo is
figuur van dr. Gegenstreber, waarbij beelden uit Neder
Amerika en een tropisch land. In deze „eerste literaire beel
man" wordt gespeeld met tijd en ruimte, met bittere hiinn*
deconstrueren de werkelijkheid of ze duwen je met de neus op
niet graag geziene werkelijkheid. Een soort hallucinere
droom. Maar of velen zich daarin herkennen is een gr°te(v' j.
Bij de Harmonie verscheen ook een stripbundel,
schappijkritische en politieke strips van WILLEM: sl
OVER BATAVIA. Het is een verzamelbundel van eerder ver
nen strips. Storm over Batavia verscheen eerder in Charlie,
daad betaalt niet, Verraad, De grijze cellen, De bruiloft van
dora, Climax, De schat van het Derde Rijk en Gestrafte vro
in Harakiri en Het tegengif, Rob Remington op zoek naar
stein en Kijkzoek in Charlie Hebdo. Voor echte stripfai,s t
deze mallotige tekeningen, die op de stripachtige manier'
zeggen: niet zo spiritueel diepgravend - de Indiëpoli'ie
terrorisme, de tweede wereldoorlog e.d. lachwekkend 3
kaak stellen, welkom zijn. Harde misdaad in een satilJysterï
snerpende vorm, waardoor veel zaken in deze wereld ont
worden; een vervreemding, die doorprikkend werkt.
Wij bieden U die mog
kunt aantonen dat U
voor hebt. Een midde
opleiding achten wij r
Ervaring in de komme
ekonomische sfeer is
Leeftijd 25-28 jaar. A
woonplaats krijgt U o
kantoren een ople
Kantoren te; Amster
Enschede - Den Haa
Leiden - Nijmegen -
zoekt i
Het be
ges.
Het me
person
De sec
functio
Tot zijn taken zullen o.a
- het onderhouden van c
- het voorbereiden en afs
- de controle op de nalev
- het verzamelen en verv
Gevraagd wordt:
- middelbare schoolopleie
onroerende goederen
- goede contactuele eige
- positieve instelling t.o.v
- bij voorkeur ervaring in
Geboden wordt:
- een salaris overeenkorr
- arbeidsvoorwaarden vo
Sollicitaties met curriculum
bestuur en in te zenden a
inlichtingen kunnen worde
een wereldberoemde naam ir
Voor Rollei Nederland B.V. zoe
tus 1976 een
Beheersing van de Duitse of
halve de perfecte kennis van
werkzaamheden de noodzal
voor haar werkkring in het geb
daal.
Schriftelijke sollicitaties met dt
scheiden te richten aan Rolle
neidecke, t.a.v. Herrn Verkau
P-O. Box 3365, 3300 Brauns
land.
■■VOORUITGANG VAN DE Fl
Niet
om carnaval te vieren
een Paar daagjes uit te zijr
siqÜu dan een leuke vakai
rk gereduceerde prijs.
bNe de Vakantieverblijver
MirtH .u POSTBUS
'ddelburg, telefoon (011
i
