WILD-WEST" IN HELMOND
Roolvink en
Schmelzer:
adviseur
schap Gulf
keel gewoon"
V
mannen
Top
Nederlands
bedrijfsleven
in de aanval
*2sr
DEN HAAG" VERBAASD
Geen jongeren
in delegatie
Znidmolnkkers
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
V-raad start debat
onder bomdreiging
andaag
in
DE STEM
Luns bemiddelt in
kabeljauwoorlog
Prijs van aardappelen
„stijgt onrustbarend
Jeugdige
dieven
bende in
Borsele
opgerold
twee
dagen laag:
Dinsdag 13 januari 1976
116e jaargang - no. 17844
EDITIE VOOR ZEELAND
waarin opgenomen
DE VRIJE ZEEUW
11
Felle gevechten
Turkse studenten
Verrassing
Vooruitzicht
somber voor
zeevisserij
Maatregelen
in Armagh
Agatlia Christie overleden
Jongen overleden
na val van kast
BRIEF AAN REGERING EN
KAMERS TEGEN BELEID
,,Maat houden*
DINSDAG EN WOENSDAG
BIJ ALBERT HEIJN
DIRECTEUR. DR. W.A.J.M. HARKX
HOOFDREDACTEUR: L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
Van links naar rechts de heren Roolvink, Schmelzer en Hoog
endijk, die gisteren gedrieën hebben verklaard Gulf tegen beta
ling van advies gediend te hebben.
(Van een onzer
verslaggevers)
HELMOND - Helmond en
omgeving worden de laatste
maanden geteisterd door een
of meer vrijschutters, die
jachtgeweren en katapulten
op argeloze wandelaars
schieten of het op etalageruit
ten hebben gemunt
De vijfde melding over een
dergelijk voorval kwam zon
dagavond uit Beek en Donk,
waar drie wandelaars wer
den beschoten vanuit een rij
dende auto. Er werden zeker
acht kogels afgevuurd, die
echter geen doel troffen. De
wandelaars waren te ver
bouwereerd om veel anders
te kunnen verklaren dan dat
het om een witte bestelwagen
van het merk Citroen ging.
Een week eerder werden in
Helmond op wel zes plaatsen
winkelruiten aan diggelen
geschoten, waarschijnlijk
met een katapult. Eind de
cember werd een inwoner
van Helmond vanuit een rij
dende auto met een flobert
geweer beschoten. Hij kreeg
een kogel in de hals; het pro
jectiel moest operatief wor
den verwijderd. Voor dit feit
werd een werkloze aange
houden, die verklaarde dat
hij zijn flobert had willen be
proeven.
Verder werden eind vorig
jaar in Helmond zelf nog de
etalageruiten van een mu
ziekhandel vernield en een
bus beschoten, waarvan een
der ruiten sneuvelde.
11
ISTANBUL (Reuter) - In de
Turkse havenstad Izmir heb
ben gisteren linkse en rechtse
studenten elkaar bevochten
met stenen, messen, vuur wa
pens en explosieven. Dr ie per
sonen weiden gewond en er
zijn 147 aanhoudingen ver
richt.
Premier Demirel heeft ge
zinspeeld op het afkondigen
van de staat van beleg.
HARDE WIND
Veel bewolking.
Plaatselijk regen.
Harde westelijke wind.
STAD EN STREEK
Zeeuwse slijters niet
ontevreden over omzet
sedert 1 januari. Pagina 3
BINNEN- EN
BUITENLAND
Cuba blijft MPLA steunen.
Pagina 9
Stakingen en protesten in
Spanje nemen toe.
Pagina 10
Bouwbonden blijven
pessimistisch. Pagina 7
SPORT
Nieuwe kans voor Wim
Rijsbergen. Pagina 11
Johnny de Vries: Zeeuws
zwemtaient. Pagina 12
RADIO EN TELEVISIE
Fassbinders werk in
Nederlandse bioscoop.
Pagina 13
MERIJNTJE
Gulf
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het ARP-Tweede Kamerlid Bouke Rool
vink en de voormalige minister van buitenlandse zaken
drs. Norbert Schmelzer hebben gisteren nogal laconiek
gereageerd op de verbaasde reacties uit politiek Den Haag,
toen bekend werd, dat zij en dr. Ferry Hoogendijk, hoofd
redacteur van Elseviers Magazine, tussen 1972 en medio
vorig jaar betaald adviseur zijn geweest van het oliecon
cern Gulf.
De heer Roolvink achtte zijn
adviseurschap, waarvoor hij,
evenals de twee anderen,
10.000 dollar 26.000) per
jaar ontving, een heel normale,
doodgewone zaak. „Er is in het
geheel geen verbod voor ka
merleden om bedrijven te ad
viseren", aldus Roolvink.
„Momenteel ben ik zelfs nog
werkzaam als adviseur van het
chemische bedrijf ICI-
Holland".
Drs. Schmelzer beweerde,
dat hij had gehandeld als „vrij
man", omdat hij pas bij de
zaak werd betrokken in het na
jaar van 1973 toen hij al geen
minister meer was. Ook verze
kerde de ud-minister, dat hij
over de ontvangen bedragen
normaal belasting heeft be
taald. Dr. Hoogendijk was gis
teren niet voorcommentaar be
reikbaar.
Groot was in Den Haag de
verrassing toen genoemd drie
tal gistermorgen een gezamen
lijke verklring uitgaf, waar-
rrrn werd meegedeeld, dat zij
het waren geweest die als Ne
derlandse adviseurs van Gulf
stonden genoemd in het rap
port van de Amerikaanse
commissie-McCloy, waarin
het Gulf-concern wordt door
gelicht.
In dit rapport werd gespro
ken over een „deskundige op
het gebied van internationale
betrekkingen" over een Neder
landse journalist en over een
„labour-expert", die lid van
het parlement was. Abusieve
lijk werd in de afgelopen we
ken aangenomen, dat met
„labour-expert" een socialis
tisch kamerlid werd bedoeld.
Nu is duidelijk geworden, dat
men wilde aangeven, dat de be
treffende persoon (Roolvink)
een deskundige was op het ge
bied van sociale zaken en ar
beidsverhoudingen. Roolvink
is namelijk in het kabinet-De
Jong minister van sociale za
ken geweest.
ARP-fractievoorzitter Aan-
tjes verklaarde gisteren „to
taal verrast" te zijn door het
nieuws dat zijn partijgenoot
Roolvink bij de Gulf-zaak be
trokken is geweest. „Hij heeft
mij daarvan nooit iets ver
teld", aldus Aantjes, die echter
geen verder commentaar wilde
geven, omdat hij eerst open
hartig met Roolvink over de
hele kwestie wilde praten.
Kamervoorzitter Vondeling
wees er gisteren op, dat ieder
een er recht op zou moeten
hebben, te weten, welke neven
functies kamerleden bekleden.
Bij de PvdA toonde men zich
opgelucht over het feit, dat er,
in tegenstelling tot aanvanke
lijke speculaties, geen socialist
bij de Gulf-zaak was betrok
ken. Het PvdA tweede
kamerlid Dankert zou deze
week naar de Verenigde Staten
vertrekken om persoonlijk uit
te vissen welke Nederlanders
voor Gulf hebben gewerkt.
Volgens Schmelzer en Rool
vink hadden de adviezen die zij
aan Gulf verstrekten, hoofd
zakelijk betrekking op de mi
lieuproblematiek en over het
inpassen van de Rotterdamse
Gulf-vestiging in de Neder
landse verhoudingen, met an
dere woorden: het kweken van
goodwül in ons land voor de
olievestiging. Het McCloy-
rapport spreekt van een „her
stel van de goodwill van de
gemeenschap" voor Gulf in een
tijd van „uitgebreide agitatie
en vijandelijkheden door pers
en bevolking", tegen de mi
lieuverontreinigende olie-
industrieën.
In een ondergrondse dien
stingang van het gebouw van
de VN maakt een bomexpert
drie pijp-bommen onschade
lijk.
DEN HAAG (ANP) - Het af
gelopen jaar was verliesgevend
voor de Nederlandse zeevisse
rij en 1976 zal dat ook weer
zijn. Ramingen van het
landbouw-economisch insti
tuut LEI leiden tot deze con
clusie. De vangstbeperkingen,
aldus het LEI, zullen leiden tot
netto-resultaten die nauwe
lijks minder ongunstig zijn dan
die in 1975.
LONDEN (DPA, UPI) -
Premier Harold Wilson heeft
gisteren maatregelen aange
kondigd tegen de toenemende
gewelddadigheid aan de grens
van Noord-Ierland met de
Ierse Republiek, vooral in het
graafschap Armagh.
Voertuigen en personen zul
len scherper worden gecontro
leerd, er zal meer worden ge
surveilleerd, er zullen meer
huiszoekingen op wapens
wor den verricht en van de be
staande bevoegdheden tot ar
restatie en verhoor van ver
dachten zal volledig gebruik
worden gemaakt.
(Van onze
redactie buitenland)
LONDEN - Agatha
Christie, de wereldbe
roemde Britse schrijfster
van ongeëvenaard goed
verkopende detective
romans, is gisteren op 85-
jarige leeftijd overleden.
Óe schrijfster van meer
dan 90 detectives overleed
in haar woning in Walling-
ford, Oxfordshire.
Haar eerste boek ver
scheen in 1920. Er zijn
sindsdien meer dan 350 mil
joen exemplaren van haar
werken verkocht.
Ze was de schepper van
Hercule Poirot, de kleine
Belg die sinds Sherlock
Holmes een van de bekend
ste speurdersfiguren werd.
Een andere figuur van haar
is Miss Marple, de levendige
oude vrijster die veel raad
sel tot oplossing bracht.
Vorig jaar, in het boek
„Poirots laatste zaak",
heeft Agatha Christie Poi
rot dood laten gaan.
Haar 23 jaar geleden ge
schreven toneelstuk „The
Mousetrap" wordt nog
steeds opgevoerd. Ze
schreef overigens nog zes
tien toneelstukken.
In 1971 werd de schrijf
ster, die publiciteit schuw
de, door koningin Elizabeth
in de adelstand verheven.
NEW YORK - Door de oplet
tendheid van een eiectricien is
het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties op de eerste dag
van het Veiligheidsraaddebat
over het Midden-Oosten voor
een bomaanslag gespaard ge
bleven.
De eiectricien vond enkele
uren voor de aanvang van het
debat een verdacht uitziend
pakket in een ondergrondse
dienstingang van de tot het
VN-hoofdkwartier behorende
Hammerskjoeld-bibliotheek.
Hij waarschuwde de politie die
constateerde dat het pakje drie
bommen bevatte. Een ervan
had een tijdontsteking, waar
van het mechanisme op 15.00
plaatselijke tijd (21.00 uur
onze tijd) was gesteld.
Omstreeks die tijd moest de
bijeenkomst van de Veilig
heidsraad met deelneming van
vertegenwoordigers van de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisa.-
tie en in afwezigheid van Israël
beginnen. Bomexperts wisten
de bommen onschadelijk te
maken en uit het gebouw te
verwijderen.
Voor de bijeenkomst van de
Veiligheidsraad zijn scherpe
veiligheidsmaatregelen getrof
fen. Op de East River patrouil
leert een boot van de Ne-
wyorkse politie en boven het
VN-complex kruisen politie-
helikopters. Een VN-
woordvoerder verklaarde dat
geen anonieme waarschuwin
gen waren ontvangen dat er
bommen in het VN-gebouw
waren geplaatst.
De zitting van de veilig
heidsraad is de tweede waar
aan een Palestijnse afvaardi
ging deelneemt. De perma
nente waarnemer van de PLO,
Basel Amin Aql, deed vorige
maand mee aan het debat over
de Israëlische aanvallen op
Palllleeestijnse kampen in Li
banon.
De Israëlische VN-
vertegenwoordiger, Chaim
Herzog, verklaarde gisteren
dat zijn regering bereid is met
haar Arabische buren te on
derhandelen, maar niet met de
Palestijnse bevrijdingsorgani
satie.
BRUSSEL (DPA, UPI) - De
NAVO-raad heeft gisteren in
Brussel op een bijzondere zit
ting van twee uur over het vis
serijgeschil tussen Engeland
en IJsland deze twee landen
uitgenodigd snel de „dringend
nodige oplossing" van het con
flict te vinden.
Mr. Luns, de secretaris
generaal van de NAVO, zal „in
de zeer nabije toekomst" op
uitnodiging van de IJslandse
premier Geir Hallgrimsson
naar Reykjavik reizen om daar
te proberen een basis te schep
pen voor onderhandelingen
met Engeland.
(Van. onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG In de delega
tie van de Zuidmolukkers, die
zaterdag a.s. gaan praten met
een vertegenwoordiging van
de Nederlandse regering, zijn
geen vertegenwoordigers van
de Zuidmolukse jongeren op
genomen. Tot nu toe werd ver
wacht dat met name E. Appo-
no, de leider van de Zuidmo
lukse jongerenorganisatie,
waartoe de kapers en gijze
laars behoren, ook aan het ge
sprek zou deelnemen.
De delegatie onder leiding
van ir. Manusama, president
van de republiek der Zuid-
Molukken, bestaat uit vier mi
nisters en een regeringsadvi
seur. Het zijn de vice-president
Lokollo, de minister van alge
mene zaken Tutuhatunewa, de
minister van jongerenaangele-
genheden en financiële zaken
Ririassa, de minister van bin
nenlandse zaken Latumahina
en de regeringsadviseur, oud
algemeen vertegenwoordiger
van de RMS in het buitenland
Nikijuluw.
Van Nederlandse zijde
wordt het gesprek gevoerd
door minister president Den
Uyl, minister Van Agt (Justi
tie), minister Van der Stoel
(Buitenlandse Zaken) en mi
nister Van Doorn (CRM).
Ondertussen hebben de twee
Zuidmolukkers, die op 25 april
1950 de zelfstandige republiek
der Zuid-Molukken (RMS)
hebben uitgeroepen - Manu-
hutu en Wairisal - vanuit Am-
bon een dringend beroep ge
daan op de zich president van
de Zuidmolukkers in ballings
chap noemende ir. Manusama,
om met Indonesië te gaan sa
menwerken.
In een brief, gedateerd 20
december 1975, noemen zei
Manusama een koppige door
zetter en een soort Baron van
Münchhausen, die tegen mo
lenwieken vecht" (aldus Don
Quichot en de Baron met el
kaar verwisselend, red.).
EINDHOVEN (ANP) - De
12-jarige J. Bressers uit Oir-
schot is zondagavond thuis van
een kast gevallen, en kort
daarna overleden. Na de val
klaagde de jongen over duize
ligheid. Hij werd naar bed ge
bracht. Om ongeveer halftien
ontdekte de vader dat het kind
was overleden.
DEN HAAG (ANP) - De prijs van aardappelen stijgt onrustba
rend. De groothandelsprijs op de termijnmarkt te Amsterdam
heeft reeds een recordhoogte van bijna 80 cent per kilo bereikt",
aldus het tweede-kamerlid Janssen (PvdA) in gisteren aan de
ministers Lubbers van Economische Zaken en Van der Stee van
Landbouw gestelde schriftelijke vragen.
Volgens het kamerlid moeten de bewindslieden maatregelen
nemen om de prijsstijging tegen te gaan.
Gevraagd is o.m. de uitvoer van aardappelen naar niet EEG-
landen te verbieden.
AMSTERDAM (ANP) - Ne
gen vooraanstaande topfunc
tionarissen uit het Neder
landse bedrijfsleven hebben in
een verklaring aan regering en
volksvertegenwoordiging
sterk aangedrongen op een we
zenlijke ombuiging van het be
leid.
„Het gaat structureel niet
goed met de Nederlandse eco
nomie en naar onze mening
moeten de belangrijkste ele
menten van de samen na te
streven oplossingen zijn: aan
zienlijke terugdringing van de
collectieve druk, radicale ver
betering ivan het onderne
mingsklimaat en een bunde
ling van economische en maat
schappelijke krachten zodat in
goed overleg tussen overheid,
werknemers en werkgevers
een beleid kan worden gevoerd
dat erop is gericht werkgele
genheid, welvaart en welzijn in
de toekomst veilig te stellen",
aldus de verklaring.
De gisterenavond aan de mi
nisterraad en de leden van de
Eerste en Tweede Kamer aan
geboden verklaring is onder
tekend door de topmensen
J.R.M. van den Brink (Amro-
bank), H.F. van den Hoven
(Unilever), G. Kraijenhoff
(Akzo), P, van Meeteren (Na
tionale Nederland), H.A.C. van
Riemsdijk (Philips), F.OJ.
Sickinghe (Vmf-Stork), A.
Stikker (Rijn-Schelde-
Verolme), E. van Veelen (Estel)
en G.A. Wagner (Koninklijke
Petroleum).
De negen topmannen teke
nen bij hun verklaring aan dat
„het niet gebruikelijk is dat
een aantal ondernemers die
verantwoordelijkheid dragen
voor de leiding van grote, in
belangrijke mate voor de ex
port werkende bedrijven zich
(Van een onzer verslaggevers)
HEINKENSZAND - In de
loop van de laatste drie weken
is de rijkspolitie in Borsele er
in geslaagd negen jongelui in
de leeftijd van 16 tot 25 jaar
aan te houden, die er van wor
den verdacht een groot aantal
diefstallen te hebben gepleegd
in de gemeente Borsele, Goes
en Vlissingen.
De buit bestond voorname
lijk uit bromfietsen, brom
fietshelmen, reserve-
autowielen, staven koper, geld,
pakjes shag en sigaretten. De
jongelui trokken er vaak in
groepjes op uit om te stelen wat
er van hun gading was. De po
litie heeft ook een inwoner van
Goes en een van Borsele aan
gehouden, die zich schuldig
gemaakt zouden hebben aan
heling van gestolen goederen.
Een deel van het gestolene
kon door de politie worden
achterhaald en aan de recht
matige eigenaars worden te
ruggegeven. De politie is nog in
het bezit van twee regenbroe
ken, waarvan de eigenaar(s)
nog niet bekend is(zijn). Alle
verdachten zijn na verhoor in
vrijheid gesteld.
gezamenlijk uitlaat over ge
wichtige nationale vraagstuk
ken".
Zij zeggen dit te doen „om
dat het met onze Nederlandse
volkshuishouding niet goed
gaat en omdat wij ons daarover
grote zor gen maken".
De negen zijn niet in de eer
ste plaats bezorgd over de in
ternationale recessie, omdat
die naar hun mening aan een
eind zal komen. „De oorzaken
van onze zorg liggen dieper. Zij
hebben te maken met een aan
tal structuurproblemen die
meer in het bijzonder de Ne
derlandse volkshuishouding
betreffen".
Na te hebben gewezen op be
langrijkste structurele knel
punten wordt de vinger gelegd
bij het streven naar maat
schappijvernieuwing.
„Men moet daarbij wel maat
weten te houden, zich niet
verwijderen van de economi
sche werkelijkheid en met
name wat ons land betreft van
de levenswetten van het on
dernemingsgewijze voor-
tbrengingsstelsel. Wij denken
hierbij o.a. aan de beleids
voornemens als vermogen-
saanwasdeling en de perso-
neelsraden. Wij zijn van oor
deel dat behoud van belang
rijke sociale verworvenheden
op basis van een gezonde eco
nomische ontwikkeling thans
veel belangrijker is dan derge
lijke experimenten".
(ADVERTENTIE)