Onrust in Spanje weer toegenomen Taxi-conflict in Rotterdam HUISHOUDELIJKE APPARATEN VVD ZOU VERDER GROEIEN De Palestijnse kwestie en de verdeeldheid in het Midden-Oosten 'n Philips Hoogtezon is o.a.goed voor uen uw kinderen het middel bij verkoudheid! binnenland buitenland Politiek onderzoek van de Avro: BETOGINGEN KRIJGEN POLITIEK KARAKTER Amnestie Stelling Mansholt niet houdbaar PHILIPS Verandering taxibestel twistpunt Wiesenthal sluit zijn centrum DE STEM VAN DINSDAG 13 JANUARI 10 HILVERSUM (ANP) - Als er nu verkiezingen zouden wor den gehouden, zou de Partij van de Arbeid vier tot vijf pro cent minder stemmen krijgen dan in juli en augustus vorig jaar, maar toch twee procent meer dan bij de Kamerverkie zingen in 1972. Dit is naar voren gekomen uit een onderzoek van bureau Langendijk te Apeldoorn naar de politieke kiezersvoorkeur, dat de AVRO heeft laten hou den. Het onderzoek werd in de cember gehouden, dat is voor dat premier Den Uyl zijn ra dioprogramma met de VPRO maakte. De AVRO komt op zondag 25 januari met de uit slag van een nieuw opinieon derzoek, speciaal na dit VPRO-gesprek gehouden. De WD krijgt volgens het bureau steeds meer aanhang. Bij de vorige kamerverkiezin gen haalden zij 14,4 procent van de stemmen. Bij het onder zoek in de zomer 1975 was dat ruim 21 procent en nu kwam er 23,2 procent uit de bus. Het progressieve blok in to taal raakte ruim zes procent achter bij het zomeronderzoek. De PPR steeg van 4,8 procent in augustus fot 5,1 procent in december, maar D'66 is tot 1,2 procent gehalveerd. Tezamen haalde het blok nu 35,6 pro cent. De drie confessionele partijen gingen samen zes pro cent omhoog. Dit is voorname lijk veroorzaakt door de ARP, die van 5,5 procent in het zo meronderzoek nu op 9,8 pro cent is gekomen. De KVP won een half en de CHU anderhalf procent. De stemmen die nu voor de drie partijen apart zouden gelden zouden voor het CDA als totaal met nog vier procent stijgen. Op de vraag wie het CDA zou moeten leiden, noemt 24 pro cent van de ondervraagden mr. B.W. Biesheuvel. 21,5 procent mr. W. Aantjes, 16 procent was voor de heren Andriessen of Steenkamp. De namen van de heren Schmelzer, Lubbers, Roolvink en Kruisinga werden door minder dan acht procent van de ondervraagden ge noemd. Bij de AR-kiezers gaat voor 40 procent de voorkeur uit naar mr. Biesheuvel, tegen 27 procent naar de heer Aan tjes. In CHU- en KVP-kringen noemde 31 procent de naam van de heer Biesheuvel tegen 17 procent die van de heer Aantjes. (Van onze redactie buiten land) MADRID - Een dag van strijd, zoals de dag van gis teren werd genoemd door linkse groeperingen, leidde tot straatrelietjes, stakin gen en een bomaanslag op een spoorlijn. Persberich ten meldden dat zeker 85.000 arbeiders in het ge bied van Madrid alleen al betrokken waren bij sta kingen en uitsluitingen. De politie bestormde de cam pus van de universiteit in de hoofdstad om vergaderin gen op te breken van stu denten en arbeiders die rie pen „weg met de dictator" en die politieke amnestie eisten. In Madrid en een voorstad van Barcelona verspreidde de politie duizenden demonstran ten met traangas terwijl de re gering nogmaals waarschuwde dat zij niet zal toestaan dat er in het Spanje na Franco een chaos ontstaat en zich ver spreidt. Regeringskringen gaven linkse groeperingen de schuld van het plaatsen van bommen op de baan van een drukke fo- renzenlijn in Madrid. Slechts een van de acht geplaatste bommen ontplofte. Er vielen geen slachtoffers. Alleen het tr einverkeer was ruim zes uur onderbroken. Regeringskringen zeiden dat de verboden communistische en andere linkse partijen en arbeidersgroeperingen pro beerden een algemene staking voor te bereiden teneinde de een maand oude regering van premier Carlos Arias Navarro ten val te brengen. Minister Manuel Fraga Iribarne van binnenlandse zaken waar schuwde gisteren dat de rege ring hard zal toeslaan jegens degenen „die proberen het vreedzame proces" om Spanje tot een democratischer land te^ maken, te verstoren. Zondagavond laat traden honderden politiemannen op tegen demonstranten in de in dustrievoorstad Villaverde die de hoofdstraat blokkeerden en, naar een regeringscommu niqué meedeelde, „een heftige houding" aannamen. Er werd geen melding gemaakt van ge wonden, maar sedert zaterdag zijn tientallen mensen gearres teerd. De stakingen en protesten die zich van Madrid naar de provincies verspreidden, zijn geconcentreerd op een feite lijke bevriezing van de lonen die de regering heeft afgekon digd, maar zij hebben een sterke politieke boventoon. De betogers eisen onmiddel lijke vrijheid van vakvereni ging en politieke amnestie. De regering zei dat de hervormin gen stap voor stap moeten worden uitgevoerd en binnen Spanjaarden wachten op extra-bussen die hen naar het centrum moeten brengen. Bommen die op de sporen van de metro waren gelegd maak ten het vervoer per onder grondse onmogelijk. het raam van de grondwet die een overblijfsel is uit het Fran cotijdperk. Een lid van de regering, mi nister Roberto Martin Villa van Vakbondszaken, kwam te staan tegenover 1.000 boze stakers in een kerk in een voor stad. Hij stemde er in toe ver gaderingsruimte van de door de regering gecontroleerde vakbeweging voor hen be schikbaar te stellen. De meeste bijeenkomsten van arbeiders werden in kerken gehouden omdat stakingen volgens de Spaanse wet in feite verboden zijn. ARNHEM (ANP) - De stel ling dat vermindering van de groei van het electriciteitsver- bruik min of meer van zelf zou leiden tot de mogelijkheid de bouw van kerncentrales uit te stellen is, „alle cijferwerk ten spijt" in haar algemeenheid onhoudbaar. Zelfs bij geringe groei zijn van tijd tot tijd nieuwe centrales nodig. De vereniging van exploi tanten van elektriciteitsbed rijven in Nederland (VEEN) zegt dit in haar maandblad „Interformatie", naar aanlei ding van een recente verkla ring onderschreven door dr. Mansholt, de econoom prof. Tinbergen en prof. Pen en de theologen prof. Verkuyl en prof. Schillebeeckx. (ADVERTENTIE) 'n Philips Hoogtezon zorgt voor weerstand. Voor vitamine D en energie Philips Hoogtezon, voor een zomerse kleur in de winter. Raadpleeg vooraf uw arts. ROTTERDAM (ANP) - De Rotterdamse taxi ondernemers hebben gisteren van burgemeester en wethou ders te horen gekregen dat hun bedrijfsvergunningen met slechts een jaar verlengd zijn. Daarmee zijn het gemeente bestuur en de ondernemers, lijnrecht tegenover elkaar ko men te staan. De laatsten eisen namelijk dat de vergunningen voor vijf jaar zullen gelden en zijn vast van plan om in beroep te gaan bij Gedeputeerde Sta ten. Het college heeft nog hoop hen hiervan af te brengen in een gesprek, dat binnenkort moet plaats hebben. De beslissing van B. en. W. is geïnspireerd door de pogingen van wethouder Mentink (ver keer) om meer greep te krijgen op het Rotterdamse taxiwezen, dat „ernstig ziek" zou zijn. Volgens Mentink fungeert het niet zoals van openbaar ver voer verwacht mag worden. Zo zouden de chauffeurs liever naar een sexclub rijden dan naar een ziekenhuis, omdat ze op het eerste adres provisie ontvangen. Ook is een veelge hoorde klacht, dat de taxi chauffeurs niet aan een op komstplicht gebonden zijn. Mentink wil het een en ander verbeteren door de structuur van het taxibestel te verande ren. Hij laat momenteel de mo gelijkheden onderzoeken om de taxi-telefoon-centrale (TTC) tot een gemeentelijke in stantie te maken. Ook wordt nagegaan of het vergunnin genstelsel herzien kan worden. Nu is het zo dat de bedrijfsver gunningen verstrekt worden aan coöperaties, die zelf hun leden selecteren. Mentink denkt aan een systeem, waar bij de bedrijfsvergunning op naam gesteld wordt van de on dernemer zelf, die dan wel aan bepaalde eisen moet voldoen. In afwachting van de resulta ten van het onderzoek wil de wethouder zich niet de handen binden door de huidige ver gunningen te verlengen tot 1 april 1979, zoals gevraagd door de ondernemers. Dezen vinden echter dat zij recht hebben op een dergelijke verlenging. Zij wijzen er op, dat van de 573 taxi's er 65 wel een vergunning hebben tot in 1979. Dit zijn de taxi's aange sloten bij de coöperaties metro-tax en de taxi chauffeurs combinatie. Deze verenigingen werden in 1973 door B. en W. een eerste ver gunning geweigerd. Zij gingen hiertegen in beroep bij Gede puteerde Staten en wonnen op alle fronten. Niet alleen be paalden G.S. dat de vergun ning moest worden afgegeven, maar ook dat deze vijf jaar gel dig moest zijn. BONN (UPI) - Ir. Simon Wiesenthai van het oorlogsdo cumentatiecentrum in Wenen heeft in een gisteren in Bonn gepubliceerd vraaggesprek ge zegd dat alleen een Don Qui- chot zou voortgaan met het proberen op te sporen van ex- nazi's in Oostenrijk. (ADVERTENTIE! ongiimtum vüpouun bij verkoudheden •n cas de rhumes Meegesleurd met de vaart der welvarende volkeren, ben ik overgegaan tot automatise ring van mijn huishouden. Het begon-jaren geleden - met de aanschaf van een stofzuiger die alle gesleep met matten, kle den en stoelkussens overbodig maakt. Gehijs over kloppalen en geswing met de matteklop-' per wordt nu vervangen door enkele elegante bewegingen met de stofzuigermond. Dit wonderding werd alras ge volgd door een centrifuge, Ik ben namelijk van aard. behou dend en dus bleef ik de was ge durende jaren koken in een daarvoor bestèmd keteltje om ze met de hand te wassen en te spoelen. Alleen het moeizame wringen werd me nu letterlijk Uit de hand genomen door een apparaat dat niet op mense lijke maar op elektrische ener gie draait. Zo ook de koffiemo len die alle vermoeiende draaien overbodig maakt. Trouwens de mixer die pe terselie, boontjes, noten, oude kaas en wat al niet in een han- Dampo, een produkt van Mijnhardt, dus uitsluitend bij apotheker en drogist domdraai fijn maalt, heeft me ook kilo's energie bespaard in de loop der tijden, evenals het elektrische broodsnijmes en niet te vergeten de elektrische garde die het maken van een cake, eens een tijd en energie rovende bezigheid tot een kwestie van niets maakt. Brood roosteren in de koeke- pan is er ook niet meer bij. Dat was te vermoeiend omdat je van tafel geregeld naar de keu ken moest lopen. Nu doen we het aan tafel in een volautoma tisch rooster die het brood zo wat óp je bord doet belanden als het precies op kleur is. Om in stijl te blijven met de rest van mijn huishouding heb ik enige jaren geleden mijn trouwe boenblok, dat met handkracht en zwier heen en weer bewogen moest worden, 'ervangen door een snel rote rend boenblok waarmee ik het arket in een handomdraai en zonder moe te worden op hoogglans heb. Uiteraard kon ik in de tuin niet achterblijven en daar werd de oude trouwe DOOR: GREET BUCHNER grasmachine fluks vervangen door een chic geval met motor, dat al ronkend het gras op maat snijdt en alleen lichtjes met de hand in toom gehouden dient te worden. Van de aanschaf van een af- wasautomaat weerhoudt me alleen de wetenschap dat dit de ergste mïlieuverontreiniger is die we kennen in verband met de benodigde af wasmiddelen, maar de wasautomaat heeft uiteraard, allang mijn keteltje verdrongen. Wasdag is dan bij mij ook, net als op de teevee, een kwestie van op knopjes drukken. Ik word er heus niet langer moe van. Tot zover niets dan goeds over al deze appara ten die menselijke energie overbodig maken, omdat deze vervangen wordt door elektri citeit of iets anders, ware het niet dat de toename van mijn omvang gelijke tred hield met de technische aanwinsten. Ten einde raad heb ik de huisarts om raad gevraagd. Die kent zijn pappenheimers en dus ook de huisvrouw anno 1976. „U doet te weinig mevrouwtje. Van zitten wordt een mens dik. Daar is niets aan te doen. U zult wat minder zuinig met uw energie om moeten springen indien u gezond, fit en slank wilt blijven". Dat heb ik me goed in de oren geknoopt. Ik heb prompt een hometrainer aangeschaft. Maar ik word zo gruwelijke moe van dat ding. Ik denk erover om hem te laten automatiseren. (Van onze redactie buitenland) TEL AVIV I BEIROET - Na de historische interim vredesregeling met Egypte begin september 1975 ziet Is raël zich blootgesteld aan toenemende druk om in het komende jaar met de Pales- tijnen tot een oplossing te komen. Het nieuwe jaar brengt al direct een uitdaging voor premier Yitzhak Rabin nu de Palestijnse Bevrijdingsbe weging PLO deelneemt aan het debat over het Midden- Oosten dat gisteren in de Vei ligheidsraad is begonnen. Het succes van de PLO - die in Israël als een zuiver terroristische beweging wordt beschouwd - om aanv aard te worden als gesprek spartner in dit debat wordt wel beschouwd als een van de grootste politieke tegensla gen van het land in 1975. Dit succes van de PLO in de arena van de wereldpoli tiek heeft onder Israëlische leiders een felle discussie veroorzaakt over de vraag of zij wel de juiste tactiek ge bruiken. Er bestaat verdeeldheid tussen degenen'die het denk beeld van een Palestijnse en titeit verwerpen ën hen die zeggen dat Israël spoedig zijn bereidheid moet uitspreken om te onderhandelen met Pa lestijnse leiders die het ge weld opgeven en de Joodse Staat erkennen. Het enige wat men gemeen heeft is dat allen weigeren rechtstreeks met de PLO in haar huidige vorm te onder handelen. In publieke opinie en pers is men er niet algemeen van overtuigd dat Israël het VN- debat moet boycotten. Maar de regering weigerde on danks suggesties van haar grootste bondgenoot, de V.S., de opvatting te aanvaarden dat haar afwezigheid tijdens het debat een omgekeerd ef fect zal hebben. Rabin. In Israël gingen stemmen op om de negatieve gedrags lijn op te geven en in plaats daarvan de bal naar de Ara bieren terug te spelen door openlijk te verklaren waar over Israël bereid is te spre ken en met wie. de minister van Defensie, Shimon Peres, vroeg om een „positievere" benadering van de Palestijnse kwestie. Israels „nee" tegen de PLO zou niet alle Palestijnse lei ders moeten betreffen. In het afgelopen jaar heeft minister Peres pogingen doen herleven om Arabische burgerlijke leiders op de be zette westelijke oever van de Jordaan te interesseren voor plannen voor meer plaatse lijke automnomie - zonder veel succes overigens. Zijn collega van Buiten landse Zaken, Yigal Allon, heeft weer zijn denkbeelden geuit voor een verdwijning van een Israëlisch bewind - met militaire waarborgen overigens - op de westelijke oever. Zijn voorganger, Abba Eban, die zou proberen weer een belangrijke plaats in het politieke leven in te nemen, zei dat het voor Israël niet genoeg is te zeggen met wie het niet wil spreken. Op een „ideologisch fo rum" van de Arbeiderspartij dat kort geleden werd ge houden werden de gevestigde opvattingen ook fel bestre den door Yitzhak Ben- Aharon, oud-secretaris generaal van de Histadroet vakbewegingwiens me ningen in grote mate geëer biedigd worden door de wer kende klasse en bewoners van de kibboets. Hij zei dat de joden van Is raël niet hoefden en niet wil den regeren over een miljoen Arabieren in de in 1967 be zette gebieden. Uitvallend aan het adres van de voorstanders van ver dere joodse nederzettingen op de westelijke oever en op de hoogten van de Golan, zei Ben-Aharon: „Ik streef naar de bevrijding van de joden, niet van het gebied". De oud-minister van De fensie, Mosje Dajan, vindt daarentegen dat het recht van het joodse volk zich te vestigen in bijbels Israël „on vervreemdbaar" is en dat een terugtrekking van de weste lijke oever een historische fout met de ernstigste conse quenties zou zijn. Het is onjuist te geloven dat de vestiging van een Pa lestijnse staat op de weste lijke oever het vluchtelin genvraagstuk zou oplossen. „De Palestijnen die daar al wonen, zouden hen niet aan vaarden. De vluchtelingen willen niets minder dan gaan wonen in (de Israëlische ste den) Jaffa, Haifa en Ashdod". De aarzeling van de rege ring bij een recente poging van orthodox-religieuze jo den om een belangrijke nieuwe nederzetting in Se- bastia, in het bergachtig cen trum van de westelijke oever te vestigen, versterkte de mening van velen dat het re geringsbeleid, op zijn minst, slecht gedefinieerd is. Maar als zo vaak tevoren is ook de Arabische wereld diep Verdeeld. In de Palestijnse verzets beweging is men het sedert de oktober-oorlog van 1973 niet eens over de fundamentele benadering om het doel te be reiken van het herwinnen van Palestina. Libanon wordt in de afge lopen negen maanden ver scheurd door een burgeroor log die tegen de 10.000 men senlevens heeft gekost en waarin de rechtervleugel beweert dat radicale Arabi sche landen daartoe hebben aangezet. Uit een vluchtig overzicht van de belangrijkste strijd punten tussen de Arabische staten bij het begin van het nieuwe jaar blijkt dat Egypte en Saoedi-Arabië staan tegenover een informele coa litie van „progressieve" sta ten, Syrië tegenover Egypte, Irak tegenover Syri rije tegenover Man Oman tegenover Jemen. Khaled. De belangrijkste scheur in de fagade van Arabische een heid is de gaping tussen arm en rijk, conservatief en radi caal. Rechts staan de tradi tionele koningen en emirs, met name koning Khaled van Saoedi-Arabië, de opvolger van de vermoorde koning Feisal die de onbetwiste lei der van het Arabische con servatisme was. Op dezelfde lijn staan de emirs van de andere olierijke Golf-staten die zoals Saoedi-Arabië een nationaal inkomen hebben dat in geen enkele verhouding staat tot hun aantal inwoners. Ook in dit kamp bevinden zich de koninkrijken Marok ko, bevolkt maar met hulp bronnen die naar verhouding nog betrekkelijk onderont wikkeld zijn, en Jordanië, dat weinig natuurlijke hulp bronnen heeft, maar dat, op dit ogenblik althans, op goede voet met alle Arabi sche staten staat. In het radicale kamp be vinden zich Irak, Syrië, Li bië, Algerije, Jemen en enkele commando-bewegingen. Daarvan hebben Irak, Libië en Algerije belangrijke in komsten uit hun olieop brengsten. Maar Libië is het enige land dat niet al zijn oliegeld nodig heeft om zijn inwoners uit de armoede te verheffen. Wat de Libische leider Mo- eammar Al-Gaddafi, met zijn wonderlijke mengeling van orthodox-islamitische vu righeid en radicaal socialis me, doet met zijn overschot aan olie-inkomsten, is iets wat de Arabische conserva tieve landen blijft bezighou den. Zij beweren, ofschoon een doorslaand bewijs in de meeste gevallen ontbreekt, dat Libië verschillende linkse ondergrondse groepe ringen in rechtse Arabische staten financiert. Wat de Sovjet-Unie betreft, na enkele terugslagen in het gebied in de afgelopen jaren kan het Kremlin weinig illu sies hebben dat het werkelijk zijn Arabische bondgenoten in de hand heeft. Landen zoals Egypte hebben zich nogal behendig getoond in het verkrijgen van militaire en economische hulp zonder zich verder te richten naar de Russiche politiek dan in hun zuiver nationale belang is. De betrekkingen tussen de conservatieve en radicale groepen kunnen het best ge vat worden onder de noemer vreedzame coëxistentie, waarbij de olielanden jaar lijks een bedrag neertellen voor de instandhouding van de commando-bewegingen. In Bagdad, Algiers en Aden worden onderhandelingen gevoerd om een „progressiej front" van Arabische staten te vormen teneinde wat zij noemen plannen te verijde leni die Saoedi-Arabië en Egypte hebben om het beleid van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten te stimu leren. Egypte neemt in feite een afwijkende positie tussen be ide groepen in. Met de groot ste bevolking die sneller groeit dan de economie kan voeden en kleden zou het van nature tot het „progressieve" kamp lijken te moeten beho ren. Maar sedert het er in ge slaagd is in de oktoberoorlog vaste voet in de Sinai' te ver krijgen heeft president An war Sadat de toekomst van zijn land verbonden aan zijn nieuwe verhouding met de V.S., een beleid waarin hij krachtig gesteund wordt door zijn financiële baas, Saoedi-Arabië. Deze bereidheid van Sadat het zoeken van minister Kis singer van Buitenlandse Za ken naar een regeling via on derhandelingen met Israël verder te steunen, heeft ge leid tot het conflict met Syrië, zijn bondgenoot in de oktober-oorlog. President Hafez Al-Assad in Damascus beschuldigt Egypte ervan Syrië te verra den door een non-agressie- overeenkomst met Israël als onderdeel van een tweede troepenscheidingsakkoord in de Sinaï. Andere radicale Arabische staten kritiseer den het akkoord eveneens. Vier radicale commando groeperingen die het „afwij zingsfront" vormen, met name het volksfront voor de Bevrijding van Palestina on der leiding van dr. George Habasj, schaarden zich ach ter Syrië en verklaarden zich tegen een regeling via onder handelingen met Israël. Deze groepen hebben ook zeer veel argwaan tegen de uitnodiging aan de PLO tot deelneming aan het debat in de Veiligheidsraad. Zij vrezen dat dit een val is om de PLO te slepen naar onderhandelingen met de Is raëli's. De vorming van het „af wijzingsfront" bevestigde een reeds bestaande splitsing in de verzetsbeweging. Deze zal in het debat in de veilig heidsraad worden vertegen woordigd door de PLO. Of schoon de PLO bereid is tot de dood te vechten tegen Is raël, sluit zij niet de aan vaarding van een regeling via onderhandelingen uit die haar een Palestijnse staat op de westelijke Jordaanoever en de Gaza-strook zou geven. De PLO zou zo'n staat be schouwen als een middel om haar uiteindelijk doel van ontmanteling van de zionis tische staat Israël te bereiken en die te vervangen door een wereldlijke staat Palestina, waarin moslems, christenen en joden samen zouden kun nen leven. Wat Damascus en Bagdad betreft, daar zijn rivalise rende fracties van de Baath (Herrijzenis)-partij aan het bewind. De ideologische kwesties die beide vleugels van deze socialistische groe pering verdelen, zijn volgens veel waarnemers minder be langrijk dan persoonlijke verschillende en traditionele rivaliteiten tussen twee lan den waarvan de hoofdsteden op verschillende tijdstippen het centrum van ae Arabi sche wereld waren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1976 | | pagina 10