Koning Winter
Hoe de leeuwen aan
mooie manen komen
Knutselen met
eierdozen
Gallimard:
grootste
literatuur
uitgever
aller tijden
Meesterspion in M.-Oosten
leeft met de radioknoppen
Belgische krijgt nier van Amerikaanse baby
de stem van woensdag 31 december
kleine
Si
tem
mM'llIll IMmlr W
Geheim
Afzijdig
Grootste
Nieuws
Golflengtes
Gevochten
Knoppen
de. stem van woens
beurskoersen
Eugène Tonio uit Breda maakte voor de Kleine Stem een kruis
woordpuzzel. Voor de jongeren onder julie is de puzzel misschien
wat moeilijk, maar de wat ouderen kunnen hem vast wel oplos
sen. De juiste oplossing staat ergens anders op deze pagina.
HORIZONTAAL: 1. waterkering; 3. klos; 7. klaar; 8. fami
lielid; 9. noot; 10. soort koffie; 11. takelen; 13. zout; 15.
plaats in Noord-Brabant; 17. plant; 19. talen-practicum
(afk); 20. in plaats van; 21. ontkenning; 22. goud in het
Frans; 23. voedsel; 24. voorzetsel; 25. meisjesnaam; 27.
bevel; 29. kennen; 31. bijwoord; 32. lengtemaat; 33. mak;
35. geen breedte; 36. voorzetsel.
VERTICAAL; 1. dakbedekking; 2. ambassadeur; 3. tralies;
4. kort geleden; 5. serieus; 6. Frans lidwoord; 11. meisjes
naam; 12. omroep; 14. dier; 16 zaadjes van een paddestoel;.
18. wegbedekking; 22. jongensnaam; 23. hemelgeest; 25.
verharde huis; 26. deel van een tenniswedstrijd; 28. opper-
vlaktemaat; 29. verdwenen; 30. vochtig; 34. persoonlijk
voornaamwoord.
Koning Winter was gekomen,
Dreigend stond hij voor de deur,
„Nu maar flink eei\s laten vriezen,
Ik ben er net in stemming veur....
Dat gekwakkel en getreuzel,
Kom de tyd van ijs is daar,
Wie gaat mee eens lekker zwieren,
Heeft elkeen zijn schaatsen klaar?
Toen begon het nog te sneeuwen,
Wat een pret werd er gemaakt....
Zelfs het haantje van de toren,
Werd door sommigen geraakt!!!!!!!
Ook kwam er een ijs vacantie,
Dat verhoogde nog de jool,
En na afloop ging een ieder
Echt tevreden weer naar school....
Elly van Ommen, Amsterdam.
Er was eens een meisje, An-
ja. Ze had geen ouders dus
ook geen huis. Ze had twee
jurken, drie truien, twee
lange broeken en dan nog
een korte broek voor de zo
mer. Ze had maar f 10,- op
zak, maar toch had ze iets
moois. Dat was namelijk
haar haar. Ze had heel mooi
haar.
Op een dag toen ze erge dorst
had, zag ze een beekje. Ze
dronk ervan en ze was
opeens een leeuw. Haar hoofd
was een leeuwekop geworden
een haar haren waren hele
mooie manen geworden en ga
zo maar door.
3V 3
Van kartonnen eierdozen kun je allerlei leuke dingen maken.
Op de tekeningen hierboven zie je enkele voorbeelden. Wil je ze
namaken dan moet je de vakjes waar de eieren in hebben gezeten
uitknippen. Bij de letters A, B en C zie je wat het uiteindelijk
resultaat kan zijn. Bij D zie je uit wat voor onderdelen een popje
kan bestaan. Als hoofd wordt steeds een wattenbol gebruikt. Voor
het aan elkaar maken van de verschillende onderdelen van de
figuurtjes kun je bijvoorbeeld lucifers gebruiken. Verder kun je
met verf, viltstiften en ijzeren of wollen draadjes aardige versie
ringen op de figuurtjes aanbrengen. Je hoeft je natuurlijk niet aan
de voorbeelden van de tekening te houden. Bedenk maar eens wat
je verder nog van deze eierdopjes kunt maken.
Toen zag een andere leeuw
Anja's mooie manen. Die
moest hij ook hebben. Hij ver
anderde zich in een mooi
meisje met prachtig haar,
dronk van het beekje enhij
was ook een leeuw met mooie
manen. Dat zag weer een an
dere leeuw. En zo ging het ver
der, heel de wereld door. Tens
lotte had iedere leeuw prach
tige manen.
En hoe ging het met Anja?
Die kon gelukkig praten. Ze
kwam bij prins Pietro. Anja
hield van Pietro en Pietro ge
loofde wat ze zei, omdat ze de
enige leeuw was die kon pra
ten. Hij beloofde haar dat hij
naar een tovenaar zou gaan.
De tovenaar gaf hem een
drankje en al gauw was Anja
weer gewoon Anja. Ze trouwde
met Pietro. Ze kregen duizend
kinderen. Die kinderen kregen
allemaal leeuwenamen. Je be
grijpt wel waarom!
Els Helmons
Steenbergen
Anoeska v.d. Broek uit Breda tekende deze drie koningen. Ook van Astrid Jansen uit Rijsbergenn
Antoine Kleeman uit Prinsenbeek kregen we aardige tekeningen van koningen. We konden ze ecfifir
niet alle drie plaatsen.
Een nieuwjaarstekening van Robert Marijnissen.
Jongens en meisjes die denken iets leuks, interes
sants of moois te hebben voor de Kleine Stem kunnen
hun werkstuk sturen naar de Kleine Stem 16, Breda.
•aui !;BII "og Sa/tt 'jj
'.ajB '8Z "92 Upa S2 fpSura -gz !;o 'ZZ Uiejse '81
luaaods '91 ijaauiBjj 'H !oa 'ZI fueojaq 'xx !a{ -g Ijsuw
'S !sBd -f luaiftds g !;treza8jE -g iiredijBp 'x iibboi^
•ax *98 iaxSuax gg !uibx -gg !p 'jg
Ija 'XS :traX3At "62 '-^3 'LZ fsia "62 ft>X 'fZ !tia;a 'gg bo
•ZZ iaau -xz isuauiBU 'oz f'd'i "61 ieajezB 'u fsso 'fil
tiasfad -gx luastnj 'XX '-Sm '01 !au '6 fed '8 !jb Ipods
•g lump 'x riBBjuozuoH :qazznd DNISSOiaO
Eindredactie Rieja van Aart.
(Van onze correspondent)
PARIJS - Met Gaston Galli-
mard die op Kerstdag in Pa-'
rijs op 94-jarige leeftijd over
leden is, is de grootste
literatuur-uitgever van aller
tijden heengegaan. In zijn
loopbaan, die 61 jaren duur
de, publiceerde Gallimard al
de grote Franse literatoren
van zijn tijd: Proust, Gide,
Claudel, Valéry, Martin du
Gard, Aragon, Camus,
Saint-Exupéry, Larbaud,
Céline, Jouhandeau, Que-
neau, Sartre, De Beauvoir en
tal van anderen.
Zijn uitgeversbedrijf stamde
uit een door André Gide in
1908 gesticht letterkundig
tijdschrift de befaamde Nou
velle Revue Fran^aise, beter
bekend als de N.R.F. Drie ja
ren later besloten Gide,
Schlumberger en Gallimard
een uitgeverij te stichten
voor degenen die aan hun
tijdschrift medewerkten. De
eerste werken die door de
nieuwe uitgeverij gepubli
ceerd werden waren van
Claudel en Gide, maar het
werk van deze laatste („Isa-
belle") werd op last van Gal
limard totaal vernietigd,
omdat het bedrijf in België
dat het drukken en het bin
den verzorgd had, slordig
geweest was met het inbin
den.
In 1920, negen jaren na de
stichting had Gallimard 158
werken gepubliceerd en zijn
eerste Prix Goncourt - de
meest begeerde Franse lite
ratuurprijs verworven (voor
Marcel Proust, „Du Cóté de
Chez Swann"). Daarna zou
Gallimard voor zijn auteurs
nog 24 maal deze Prix Gon
court toebedeeld krijgen.
Gaston Gallimard's ge
heim lag erin, dat hij steeds
vrienden en medewerkers
wist te kiezen die hem door
hun competentie en toe
wijding behulpzaam waren
voor zijn bedrijf dat in de
loop van de jaren niet alleen
in Frankrijk een soort lite
raire institutie werd, maar in
heel de letterkundige wereld.
En binnen de NRF-
Gallimard heerste een grote
vreedzame coëxistentie tus
sen linkse en rechtse literato-
succes oogstte, kocht hij ta
lenten op en soms om een be
kende auteur te „krijgen"
kocht hij de uitgeverij op
waarmee deze een contract
had. Om Céline en Aragon te
kunnen publiceren, kocht hij
het bedrijf van een uitgever
Denoël op. Zijn doel was van
de NRF-Librarie Gallimard
de grootste ontdekker van
letterkundige talenten ter
wereld te maken en deze ta
lenten dan wereldkundig te
maken. Hij slaagde daarin
zeer aanmerkelijke mate in
en was over het algemeen ook
degene die als eerste in Eu
ropa Amerikaanse literato
ren publiceerde.
ren, tussen revolutionairen
'en conservatieven, tussen
avantgarde-dichters en suc
cesschrijvers. Terecht is op
gemerkt, dat het gebouw van
Gallimard in de Rue
Sébastien-Bottin in Parijs
een kruispunt was van alle,
ook de meest tegengestelde
stromingen van de Franse in-
tellegentia.
Gallimard was een mer
kwaardige figuur. Hij ver
klaarde eens, dat hij het liefst
een apotheek of een loodgie-
tersbedrijf gehad zou heb
ben, om van de inkomsten
daarvan (die hij zeer hoog
aansloeg) dat te kunnen pu
bliceren, wat hem publice-
rendswaardig leek en de
vorm en de gedaante die hem
paste zonder enige commer
ciële consideratie.
Hij was de zoon van een
welgestelde vader die be
vriend was met de grote im
pressionistische schilders
van zijn tijd, maar zijn groot
vader was lantaarnopsteker
in Parijs, afkomstig uit de
Auvergne, en als hij 's avonds
op het Rj nd Point des
Champs Elysée (het duurste
en elegantste gedeelte van
deze avenue van Parijs) de
lampen aanstak, zocht hij al
de panden uit, die hij later
zou kopen en later dan ook
inderdaad kocht.
Gaston, de kleinzoon dus,
verklaarde vooral belang
stelling te hebben voor mu
ziek, zwemmen in zee, auto
mobielen, tennis en zijn al
lergrootste hobby was va
kantie nemen. Dit neemt niet
weg dat hij een nogal inge
wikkeld leven leidde: be
halve zijn bedrijf had hij en
kele schouwburgen bezeten,
verschillende vrouwen en
enkele ideeën die de litera
tuur, het toneel en de schil
derkunst in aanzienlijke
mate vernieuwd hebben. Hij
verdroeg geen opwinding en
nog minder tegenspraak en
kon niet velen, dat een criti
cus het werk kritiseerde van
een van zijn auteurs zelfs als
deze maar middelmatig was.
Het felst was hij tegen sociale
verplichtingen en de mon
daine kant van het leven ge
keerd. Om daaraan te ont
komen en om geen uitleg te
hoeven te geven, maakte hij
alles zo eenvoudig mogelijk.
Jaren na de dood van zijn va
der kon het gebeuren dat ie
mand, die van het overlijden
van de oude Gallimard nog
niet op de hoogte was, hem
vroeg hoe het met zijn vader
ging, waarop hij onverander
lijk te horen kreeg: „Mijn va
der? Maar die maakt het uit
stekend!"
Naarmate zijn bedrijf meer
Tijdens de oorlog werd de
NRF op last van de Duitse
bezetters verboden, maar het
bedrijf dook onder en werd
omdat Gallimard zich afzij
dig hield, door Sartre, Ara
gon en Paulhan gedreven. Na
de oorlog werd de daadwer
kelijke leiding van de uitge
verij overgenomen door zijn
zoon Claude en zijn klein
zoon Christian.
Gallimard krijgt jaarlijks
gemiddeld 5000 manuscrip
ten toegezonden. „Met de
ochtendpost komen er zeven
en 's middags nog eens zo
veel" heet het in de Rue-
Sébastien-Bottin. Al deze
vijfduizend manuscripten
worden zorgvuldig gelezen
en dan wordt een selectie
gemaakt en tenslotte publi
ceert Gallimard 250 boeken
per jaar.
Tot kort voor zijn dood hield
Gastoq, Gallimard zich nog
zeer intensief met zijn bedrijf
bezig en zat nog steeds de'
vergaderingen voor van het
comitee van lectoren. Zijn
bedrijf omvatte bij zijn dood
eveneens de uitgeverijen van
Mercure de France, La Table
Ronde en het intellectuele
blad Les Temps Modernes en
maakt deel uit van het
concern-Hachette, de groot
ste uitgeversgroep van Euro
pa.
JAN DRUMMEN
(Door onze correspondent)
TEL-AVIV De meester
spion van het Midden-
Oosten woont in Israel. Een
rustige, bescheiden man in
het hartje van Tel-Aviv.
Bijna niets ontgaat hem,
want zijn altijd luisterend
oor wordt geholpen door
ontzaglijk grote antennes
op het dak en onbegrijpelijk
veel knopjes tellende
radio-apparatuur op zijn
bureau.
Eigenlijk noemt Michael
Gurdus, 30 jaar, ongetrouwd
zich van beroep journalist.
Maar wat hij beschrijft zijn de
gebeurtenissen die hij via zijn
radio-toestellen opvangt. Er
kan geen vliegtuig gekaapt
Worden of Michael Gurdus
weet er van. En hoeveel revolu
ties en oorlogsverhalen heeft
hij intussen al niet op de band
vast gelegd! „Natuurlijk kan
ik niet altijd naar alles luiste
ren", legt hij uit. „Ik moet se
lecteren: nieuwsuitzendingen
van de verschillende radiosta
tions, vliegtuiggesprekken...
Soms zit ik zomaar een beetje
te draaien en vang ik met een
beetje geluk iets interessants
op. Zoals op een van de eerste
dagen van de burgeroorlog op
Cyprus. Heel toevallig beluis
terde ik een gesprek tussen de
Engelse piloot van een RAF-
toestel en de verkeerstoren van
Malta. Ik begreep uit dit ge
sprek dat aartsbisschop Maka-
rios van Cyprus gevlucht was
en in het RAF-toestel zat!"
Dat was nieuws eerste klas,
want niemand wist op dat
moment iets over het lot van de
oude leider af!
Gurdus is de man die radio Is
rael en daarmee ook alle in Is
rael werkende buitenlandse
journalisten dagelijks voorziet
van authentiek nieuws over de
burgeroorlog in Libanon.
Want hij luistert niet alleen
naar radio Beirut (speciaal
voor het afluisteren van de
Arabische wereld studeerde
hij Arabisch), maar ook naar
de reportages van Amerikaan
se, Engelse en Franse journa
listen vanuit Beirut.
En niet alleen dat: nog interes
santer zijn vaak de radio
uitzendingen vanuit Dama
scus over de burgeroorlog in
Libanon. Syrié is immers zeer
nauw bij het conflict betrok
ken. En dat weerspiegelt zich
in het Syrische nieuws!
Het is eigenlijk allemaal heel
toevallig begonnen. Michael
was de zoon van een in de jaren
dertig uit Polen geïmmi
greerde journalist. Het nieuws,
de radio, de krant, waren be
grippen, waar hij al vroeg mee
vertrouwd raakte. Al als kleine
jongen probeerde hij stations
op te vangen op de oude radio
die hij eens van zijn vader had
gekregen. Toen hij een jaar of
twintigwas, ving hij tot zijn ei
gen stomme verbazing radio
Brazilië op met nieuws over
een zich daar voltrekkende re
volutie. Nieuwsgierig naar de
inhoud van het bericht nam hij
contact op met de Braziliaanse
ambassadeur in Tel-Aviv, die
hem na afluistering van het
bandje, waarop Michael de
uitzending had opgenomen,
zei: „Dit is het einde van mijn
carrière."
En inderdaad, de ambassadeur
vertrok drie weken later.
Maar wat het einde was voor
de Braziliaanse ambassadeur
in Tel-Aviv, betekende het be
gin van een carrière voor Mi
chael Gurdus. In Amerika
schafte hij zich ingewikkelde
radio-apparatuur aan.
Enorme antennes, versterkers,
kasten met pijlen en knoppen.
En zo, geholpen door zijn jour
nalistieke nieuwsgierigheid,
tastte hij vanuit zijn kelder
woning in Tel Aviv het
Midden-Oosten af. Radio
Amman, radio Bagdad, radio
Kartoem. Uit zijn hoofd kent
hij de golflengtes, de codecij-
fers van de vliegtuigmaat
schappijen. En vraag hem
wanneer radio Moskou nieuws
uitzendt, en hij weet het ook!
Want in feite beslaat de appa
ratuur van Michel Gurdus een
groot deel van de wereld. Zelfs
radio Hilversum klinkt we
ieens in zijn kamer. Luid en
helder, vooral 's nachts, legt hij
uit. „Maar in Nederland gebe
urt niet zoveel dramatisch, en
daarom luister ik vrij zelden
naar dit station."
Een keer beluisterde Michael
trouwens heel toevallig een ge
sprek tussen een El Al-piloot,
op weg naar Montreal en de
verkeerstoren van Schiphol.
De piloot meldde dat er in zijn
toestel gevochten werd. Later
bleek het te gaan om een vlieg
tuigkaping door het beroemde
Palestijnse guerilla-meisje
Leila Khaled...
„Ik houd van vliegtuigge
sprekken", zegt Michael Gur
dus min of meer verontschul
digend. „Ik luister ze graaf af.
Wil je even een KLM-piW
horen?" Toevallig is er op dat
moment geen KLM-piloot die
zijn stem wil laten horen, maar
als troost mag ik even luisteren
naar een gesprek tussen een
Egyptische piloot en verkeer
storen Bahrein. Geen kaping
dit keer, een normale techni
sche mededeling.
Maar tenslotte weet je nooit
En snel draaien de knopP®
naar radio Tokio. Op de rw-
lippijnen is namelijk die mor
gen wel een vliegtuig gekaap
en Gurdus wil er meer van we
ten... Geen nieuws, het toestel
met alle inzittenden staat nog
aan de grond. Er wordt onder
handeld.
Michael Gurdus leeft bij
met zijn radioknoppen. „Als»
het huis verlaat, voel ik me w
een gynaecoloog," zegt hij <j'
chend. „Altijd moet ik een tele
foonnummer achterlaten.
niet zelden ben ik uit
schouwburg of uit de biosco p
gehaald"!
SALOMON BOVjM
van dit geval, dat niet heide
nieren van de baby z'ln JL
transplanteerd, maar slee
één. Over het algemeen ge
bruikt men bij transplan'8*1
liever geen kleine nieren
kinderen onder de zes jaa
(Van onze redactie binnen
land)
UTRECHT - Chirurgen in
Luik hebben ruim een week ge
leden een nier van een één jaar
oude baby uit Los Angeles (VS)
getransplanteerd in een 41-'
jarige nierpatiënte. Tot dusver
blijkt de ingreep een succes: de
nier functioneert en er hebben
zich geen afstotingsverschijn
selen voorgedaan.
De transplantatie was moge
lijk door de bemiddeling van
Paris-Transplant en Eurotran
splant, twee internationale or
ganisaties voor de uitwisseling
van menselijke organen.
Volgens de directeur van Eu
rotransplant in Leiden, drs. B.
Cohen, is een bijzonder aspect
NAVO
rrnrrm afhankelijk van Na
SEATO
gggggjg RussischChinese in\
Arabische Liga
O CENTO
uraniumerts
petroleum
Amerikaanse bases
Britse bases
Russische bases
k
O
(Van onze
sociaal-economische
medewerker)
Nog 25 jaar scheiden o
van de eeuwwisselii
Vooral futurologen - wete
schappelijke toekomstvc
kenners - zijn in de afgelop
jaren druk bezig geweest o
wat mogelijke ontwikk
lingslijnen naar dit magisc
jaar te trekken. Hun studil
zijn deels speculatief, dec
gebaseerd op wat harde g
gevens. Wie hun werki
kent, moet constateren d
Imet name ten aanzien van i
economie er nogal wat onz
kerheid bestaat. We kennc
in dit verband de studies vq
de vermaarde club van Roi
die telkens de waarsch
wende vinger opsteekt
het zo niet langer met d
groei kan, willen we de wc
reld voor zoveel mogelij
mensen leefbaar houden.
Welnu, deze groei is gc
stopt, doch zonder dat we dr
nu werkelijk gewild hebbet
In de westerse wereld, maa
ook in de ontwikkelingslan
den en in de Oosteuropes
landen is dit afgelopen jaa
sprake geweest van een grot
inzinking in de economisch
bedrijvigheid en in de plan
cijfers. De recessie is onmis
kenbaar wereldwijd var
aard. Zij lijkt nog niet tei
einde, alle optimistisch)
verwachtingen ten spijt. Ii
dit verband rijst dan de vraaj
of we werkelijk op een trend
breuk zijn aangekomen. I:
1975 het definitieve jaar var
de ommekeer geworden?
Het antwoord op deze
vraag hangt grotendeels al
van wat men in verschillende
delen van deze wereld wil.
Het is immers de politieke
wil van regeringen die be
paalt wat er kan en zal ge
beuren. Het is zonder meer
duidelijk dat het streven
vooralsnog gericht is op her
stel van de conjunctuur. Alle
westerse regeringen willen
de werkloosheid bestrijden
en de inflatie bedwingen. Dit
kan alleen maar geschieden
door een evenwichtige eco
nomische groei te realiseren.
De regeringen van de ont
wikkelingslanden zijn er -
zonder uitzondering - op uit
om de kloof met de rijke lan
den geleidelijk te dichten,
terwijl de Oosteuropese lan
den alle zeilen bijzetten om
hun pretentieuze plandoel
stellingen te verwerkelijken.
Kortom: ondanks de waar
schuwingen en de onheils
voorspellingen van de anti-
groeiprofeten, is het streven
DINSDt
le kolom slotkoersen vol
a laten
d exdividend c
Actieve aandelen
Handel en industrie
AKzo f 20
ABN f loo
Amito f 20
Deli-Mij f 75 „li0,
S'1*1» 142,60 j 143,50
H° nd'*he,Pr 142.20 j 143.00
li!. 25' 179,30'177,50
SThS25 171-°0 U69.50
H'fl,M 74,00 72 00
41,60 141,70
328.50 1329,00'
7,06 79,50f
91,50 '91,00
Hoogov. f 20
"VA-M. eert
KNSMcrt f100
KkM f ïoo
Kon.Olie f 20
Nat v A r 111,01
Omjn^ 92,30
258,00
JW.l*f!0 28,30f
K*» f O» 188,50
8olinco f 50 134 50
^«pv.UfSO 110,50
Unilever f 20
59,80 160,00
■57,00 |58,80
139,OOf'140,50
73,80
111,00
75,00
112,20
93,80e
258,00
28,30e
189,50
135,00e
111,50f
121,20: !l2o'60e
staatsleningen
htSONed. 74 109,70, 109,60
106,60' 106,50
102,90 102,70
101,70 101,70
101,40 101,20
100,90 100,90
8 On U 98,30 98,20
8 00 'j l 99.40 99,70
èo 5 96 98,10 98,00
701 100,40 100,40 1
9-75 id 74
9 00 id 75
8-75 id 75
8-75 id 75 2
8.50 id 75
8.00 id 69
8.00 id
8.00 id I
8.00 id
8.00 id
7.75 id i
7.75 id
7.75 id
7.50 id
7.50 id
7.50 id
7.50 id
7.20 id j
7.00 id
7.00 id
7.00 id
6.50 id
6.50 id
6.50 id
6.50 id
6.25 id i
6.25 id i
6.00 id t
5.75 id i
5.75 id
5.25 id t
5.25 id I
5.00 id
4.50 id!
4.50 id jj
4.50 id I
4.50 id
Conj
4.75 Ak;
8.75 A.E'l
6.00 A J
6.75 Am]
