Steeds meer mensen huren een schilderij LEREN MEER MENS WORDEN Hoe kun je lid worden van een artoteek? DEBUUT MET BEEST ef na ïigering ijs in r r zet markt -het -zelf: ,4 miljard landers over oosheidsbestrijding '-VIETNAM kunst cultuur boeken over genieten relaties meditatie ervaringen buik 16 21 ::ii yd Kyoto 4 680 n Yap eil Francisco, Rijnborg 4 v igsund nr Delfzijl, Sal. te Kaapstad, Spaarne- 400 no St. Helena nr Du. traat Honshu 3 v Singa- Manilla, Voomo 4 1060 amantle nr Sydney, Wis- 4 v Kobe nr Balboa, edrijf siland 4 v Rotterdam nr ead. TERDAM (ANP) - De g van de bestedingen in >e-het-zelf-markt maakt >t een der snelst groeiende is land. Dit valt op te mg. t bet feit dat de totale de- idelsomzet die in 1961 rca 100 min beliep, in en omvang bad van ruim miljard. De totale omzet- g bedroeg vorig jaar ruim cent. it tempo doorgaande zal •derlandse Doe-het-zelf- eerder dan verwacht de/ 2 miljard-grens pas- zo blijkt uit een onder dat net Amsterdamse onderzoekbureau Ecop. eft ingesteld, eens dit onderzoek zijn mische motieven voor de et-zelver nog steeds door- vend als het gaat om het HAAG (ANP) - De be. ig van de werkloosheid 95 procent van de Neder* s de belangrijkste rege* aak. Dit is gebleken uit nderzoek van het NIPO. procent van de onder- len vond dit niet zo be* jk en drie procent bad tiening. ere belangrijke werkter- van de regering vonden iervraagden het stimule- i het particuliere bedrijfs* n de mogelijkheden voor winst en meer investe- door het bedrijfsleven. ;t onderzoek kwam naar dat 65 procent stimule* pan het bedrijfsleven als angrijk aanmerkt. On- deeld naar politieke [blijkt dit percentage voor -kiezers op 59 procent, "PR-kiezers op 55 procent, VD-kiezers op 76 procent |>r CHU-kiezers op 84 pro- liggen. •e redactie) kkelingshulp heeft in de volledig verantwoorde de levering van staal aan personeel van Hoogovens de door Hoogoven* ge- rek aan orders, ie Hoogovens zelfs hebben ving voor deze offerte, die lulpgeld. Ook de regering ing op de hoogte. Toen na (oor staal een tweede in- i de regering van Noord- hoogste prijs. Het verschil j was 25 tot 30 procent i de Tweede Kamer nogal em. Hij had namelijk het Minister Pronk weid ver- nik kom niet meer op mijn jaren en dit jaar zijn er f 44,40 en Kon. Olie Irloor bij opening 70 nt op f 83,80. Hoogovens Ikte met 60 cent tot f)7.00 en Philips brokkel- 20 cent af tot 27,60. In de cultuursector iende Amsterdam Rub- |r goed prijshoudend aar spoedig na open ng rara een prijs van f 179 de bus wat weer 5 Iger was dan dinsdag, yerigens gebeurde er in actieve markt wein g hokkends. De koersen t>nden zich in het alge een redelijk handhaven. banken brokkelden wat en Heineken gaf 1.50 tijs op f 148,10. De obli- itiesmarkt gaf weinig prandering te zien. 17oor nieuwe 8,75 pet BNG- ning waarop dinsdag In worden ingeschreven erd een eerste officieuze fijs genoemd van 98,50. oers van uitgifte was 99. (ANP) - De lokale arkt gaf een gevarieerd eld te zien waarbij de feeste noteringen weirrg 'weken van de vorge pijzen. Opvallend fl» T Van Nelle die '2 •rlooT op f308. Aan'1 n napolsky waren es |ilden in reactie op 9, vijl Elsevier zelfs '5 Irloor in een dunne arkt. Verder waren yak PRoost en Brai.d^ HF, Holec, Zeeland «B auz. DEN HAAG - De belangstel ling in Nederland voor artote- ken blijft groeien. De eerste tverd 19 jaar geleden in Amster dam opgericht, maar vooral de laatste drie jaar rijzen deze in stellingen, die beeldende kunst uitlenen (en verkopen) als pad destoelen uit de grond. Er zijn nu, behalve in Amsterdam, arto teken in Tilburg, Enschede, Haarlem, Arnhem, Goes, Zwol le, 's-Hertogenbosch, Rijswijk, Den H aag, Z aandam en Eindho ven, terwijl er in Breda, Rotter dam, Maastricht, Delft, Leeu warden en Groningen artoteken in oprichting zijn. Het grootste gedeelte van deze instellingen, officieel stichtin gen beeldende kunst, is aange sloten bij de Federatie Kunstuit leen. Deze organisatie overkoe pelt de plaatselijke instellingen en dient als tussenpersoon bij de contacten met het ministerie van CRM die de „officiële arto teken" subsidieert. Het ministe rie vraagt de artoteken kwali teitsnormen bij de aankoopse- lectie toe te passen. Iets waar de groep van niet aangesloten arto teken bezwaar tegen heeft. Zij komen dan ook niet voor CRM- subsidie in aanmerking. Over het algemeen krijgen zij wel, evenals de „officiële artoteken", subsidies van gemeente en rijk. Hoe komen artoteken tot stand?, een vraag aan de heer Balsius van de Federatie Kun stuitleen. Geïnteresseerden, kunstenaars over het algemeen, voelen de behoefte aan een arto teek in hun woonplaats en ne men contact op met de federatie. Deze bemiddelt dan tussen de aanvragers en de betrokken par tijen, zoals gemeente, provincie, CRM, plaatselijke kunstenaars en dergelijke. Blijkt er vol doende belangstelling in de plaats te bestaan dan komt de artoteek er wel. De kunstwerken zelf, die de artoteek verhuurt en verkoopt, worden door de scheppers aan de artoteek aangeboden. De ar toteek moet volgens de heer Bal sius de contacten met de kun stenaar leggen. Wordt hun werk in de collectie opgenomen dan krijgt de schepper van het werk bij verhuur als huurprijs tien procent van de geschatte waarde van het werk voor de pe riode waarin het gehuurd is, tot een maximum van 100 gulden per werk per jaar. De huurder heeft een abon nement op zijn plaatselijke arto teek. Hij betaalt een vast bedrag per maand. Driekwart hiervan wordt op de artoteek voor hem vastgezet als aankooptegoed. Voor het resterende kwart krijgt hij een kunstwerk naar eigen keuze in bruikleen. Dit kan hij drie tot zes maanden in huis houden. Raakt hij zo gesteld op het werk dat hij het wil kopen dan kan hij zijn vastgezette aankoop-tegoed aanspreken. Hij betaalt de geschatte waarde van het werk. Is zijn aankoop tegoed, wat binnen vijf jaar be steed moet worden, niet genoeg dan kan hij cash bijbetalen. Het rijk geeft overigens een aan koopsubsidie van dertig pro cent. Bij verkoop krijgt de arto teek 30 procent van de waarde voor bemiddeling. Hetzelfde bedrag wat ook een galerij voor zijn bemiddeling krijgt De waarde van het werk wordt in eerste instantie door de kunstenaar zelf geschat. Mocht de artoteek dit te hoog of te laag vinden dan wordt dit aoor de se lectiecommissie nader bekeken. Kunstenaars zelf vinden het, al dus de heer Balsius, plezierig om met artoteken samen te werken. „Het is ook voor hen een prima felegenheid om hun werk onder e mensen te brengen". De samenstelling mdegroep huurders-kopers is erg moeilijk te bepalen. De heer Van Eden van CRM vertelde wel dat het ministerie plannen heeft om een systematisch onderzoek te gaan doen naar de samenstelling van deze groep. „Zij zijn tenslotte het belangrijkst in het hele sys teem. CRM subsidieert omdat ze in het systeem goede mogelijk heden zag om meer aan kunst spreiding te doen. Mensen die normaal niet in de gelegenheid zijn om met kunst in aanraking te komen vinden hier een mak kelijke toegang". Een mening die de heer Balsius van de Fe deratie Kunstuitleen volledig deelt. Ook hij vond het moeilijk een beeld te geven van de ge middelde koper. Volgens hem verschilt dat ook van plaats tot plaats. „Het element van kunst spreiding is van groot belang. Men vindt in de artoteek een grotere bescherming dan in de §alerie. De selectienormen die e artoteek moet hanteren om in aanmerking te komen voor sub sidie garandeert het publiek dat het werk aan bepaalde kwali teitsnormen voldoet". Alleen de artoteken zelf heb ben enig idee van het publiek dat zij trekken. Zij proberen ook wel de belangstelling te stimule ren. De artoteek Goes bijvoor beeld organiseert uit zijn collec tie tentoonstellingen door heel Zeeland. De beheerster van de artoteek Haarlem vertelde dat het publiek in het begin uitslui tend uit het normale „galerie- publiek" bestond. „Maar naar mate wij langer draaiden begon het publiek breder van samen- „Zijn oogleden braken lang zaam open onder een kier zon. Ue vogels teemden lijzig en ge lukkig in de dakgoot". Als je dit 50°n regels leest (en dat gebeurt verder nogal eens) aan het begin „a" "el b°ek van TINI VISSER: 16 601 h P <Uitg Contact - '°.ou), neb je zin ermee op te n°uden. Afgezien van de aardige omslag in blinddruk (de titel zal u daarom ontgaan bij het rond kijken naar boeken) is deze ro man gedrukt op kwartjesboe- kenpapier. Bovendien wie is Tini Visser? Het is haar roman debuut, nadat ze al wat bekend heid had gekregen met haar to neelstuk Gasten, dat Centrum speelde Als je een aantal onef fenheden op de koop toe neemt is Het Beest best een boek, da t de moeite van het lezen waard is. Helemaal niet zo'n gek debuut, omdat Tini Visser dikwijls een bijzonder gevoel heeft voor het schetsen van situaties (b.v. hoofdstuk VII in de kathedraal is kostelijk) en met een ironische humor mensen laat opdraven. Het is een elf-uren roman; een gekke roman met een bloed serieuze ondertoon. Eén dag in het leven van Jorim, een cons ciëntieuze ambtenaar ten stad- huize, wiens grote goedmoedig heid is stukgelopen op de kille berekenende Janna; het huwe lijk is gestrand. Jorim zit met een huishoudster alleen en janna met de kinderen elders. Een hete zomerdag; de cathar sis, de ommekeer in Jorims le ven. Van een man, die geen vlieg kwaad kan doen, vermant hij zich tot een wraakroepende met moordplannen. Van uur tot uur volg je zijn proces; Jorim zwer vend naar Janna, naar het strand, langs de kerk, de domi nee, de politie, de kroeg e.d. Tini Visser komt daarbij soms tot zeer rake typeringen van mensen en omgeving, waarin Jo- MARC ANDRIES: CANTO FLAMENCO (uitg. Standaar- O'van Kampen - 18,90) Het boek CANTO FLAMENCO, uat op de flap en door de titel aangediend wordt als een boek nat de lijn van de grote Vlaamse romankunst doortrekt, bezit een aantal meer algemene mense- Kl e'e,ncnten De auteur MARC ANDRIES plaatste als motto voorin een tekst van Mar- j,x Gijsen „Wat is de mens an- oers dan een manier van doen?" manier van doen in dit boek 's in Vlaanderen gesitueerd De geschiedenis van Ferdinand Uy- tendaele, zijn vrouw en kindé ren is een wrede geschiedenis, mt erJens wordt samengevat met ..Deoverwonnenen vangis- en zullen de overwinnaars an morgen zijn, want geweld wu met ge^.gifj beantwoord '-orden, haat baart haat" Fer- nand, onderwijzer in een dorp. -zoals dat heet - in de afgelo- j, n oorlog „fout" geweest Hij fi* m elkaar Zlin kinderen worden „geteken den" De ironie van het lot zit in het tweede deel van het boek, wanneer Ferdinand als invalide is teruggekeerd en zijn kinderen hun weg door het leven zoeken; in vele opzichten een spiegel beeld Mare Andries heeft niet veel meer, maar ook niet minder in zeer goede karakteristieken deze geschiedenis op een bijna volkse(alsjedit woord goed wilt verstaan) verteld. Het boek zit duidelijk in elkaar; zijn schrijf stijl is boeiend en het verhaal pijnlijk reëel. ELSE PARKER: ASTROLO GIE EN HAAR PRAKTISCHE TOEPASSING (uitg. Ankh. Hermes - 22,5(1). Een gewild artikel, getuige de zesde druk van dit boek, dat in de vijftiger jaren uitkwam. De laatste wijzigingen werden in de vierde druk aangebracht. Een „klassiek" boek derhalve Een serieus boek. waarin praktisch alle basisgegevens te vinden zijn voor het maken van een horo scoop De toon ervan is nogal dor - taai boek - maar wel dui delijk Tabellen en logaritmen zijn overvloedig aanwezig, zo dat er voldoende materiaal voorhanden is op deze 228 pagi na's om zelf met succes op dit terrein werkzaam te zijn. Iets uit de inhoud: De twaalf huizen van de horoscoop, Het beoordelen van de geboortehoroscoop, De aspecten der planten. De pro gressieve Maan door de Huizen etc. Voor liefhebbers een bruik baar boek. JAN VAN GELDER: EEN NIEUW HUIS (uitg. Nijgh Van Ditmar - ƒ18,90) Jan van Gelder debuteerde in 1972 met zijn roman „Waar kan men beter zijn". Die heb ik niet gelezen, maar hij schijnt nogal goed ontvangen te zijn. Een ro mandebuut van een zestigjarige toendertijd. In 1946 schreef hij de dichtbundel Droom en wer kelijkheid. Een nieuw huis, is een vervolg op Waar kan men beter zijn, maar je hoeft het niet gelezen te hebben om deze ro man, die ook iets van droom en werkelijkheid heeft, te kunnen proeven. Het is een verhaal om te proeven, omdat het een sfeer roman is. Jan van Gelder schrijft afgewogen eenvoudig, maar ty peert op deze wijze uitstekend een sfeer, een levensstijl bij de bourgeoisie zo'n vijftig jaar ge leden. Het verhaal is in de ik- stijl geschreven; het gaat over „Elly en ik". Die ik is een veer tigjarige man, die vertelt van zijn studieplannen, liefdesge schiedenissen en hoe hij in de wijnhandel terecht kwam; over zijn vrouw Elly en zijn kinderen. Daar tussendoor laveert een ze kere Peter: „Een bedrieger, die er wat voor teruggeeft; hij denkt niet, hij werkt niet, hij lééft". Nogal simpel deze gegevens. Maar Van Gelder verstaat de kunst in schijnbare eenvoud de leefsfeer van deze mensen, rela tiverend en met ingehouden iro nie, uitstekend te schetsen. Het is onze levensstijl niet meer, maar je voelt geen enkele be hoefte tijdens het lezen om je er tegen af te zetten. Je ervaart de geschiedenis veeleer als een be scheiden historisch documentje over een wijze van leven. H.E. stelling te worden. Was het eerst de arts en de leraar, later begon nen ook de loodgieter, de metse laar en de timmerman te ver schijnen. Door het hebben van kunst in de huiskamer wordt ook de belangstelling van vrien den en kennissen opgewekt die op hun beurt weer in de artoteek verschijnen. In het begin bestaat er misschien een drempelvrees. Je moet er je handtekening voor zetten. Maar toen bleek dat te allen tijde het abonnement kon worden opgezegd verdween dit ook. Gebleken is zelfs dat het de belangstelling voor tentoonstel- lingsbezoek stimuleert. „Als wij zeggen dat er dp het ogenblik in Haarlem een tentoonstelling is van die en die richting waar u altijd al belangstelling voor hebt, dan krijg jé als reactie: He dat wist ik niet, waar is dat? Na derhand blijkt dan dat men naar de tentoonstelling is toege- weest". Niet alleen particulieren kun nen lid worden van een artoteek. Ook bedrijven huren wel kunst en bouwen langzamerhand een eigen collectie op. Overheids bedrijven kunnen via de arto teek werken die binnen de contra-prestatie regeling aan- fekocht zijn aan hun muren rijgen. Particulieren kunnen dit nog niet omdat deze werken door de regeling eigendom van gemeente of rijk zijn geworden. In Groningen wil men wel het initiatief hiertoe gaan nemen. Bij raadsbesluit kan de ge meente de eigendom van deze werken overdragen waardoor de artoteek deze kan doorverkopen aan particulieren. Mocht dit in itiatief navolging vinden dan kunnen artoteken in de toe komst nog ruimer beeldende kunstonderde mensen brengen. A. Lowcn: Genieten; Hoe het te bereiken. (Uitgeverij Bert Bakker b.v.; Alpha-boek. Verta ling Martien Janssen. Prijs: f 16,50). Een boek over genieten? „Nou, dat kan ik ook wel zonder boekje hoor". Dit en soortgelijke uitspraken zult u ongetwijfeld te horen krijgen als u dit boek op uw tafel hebt liggen Niemand zal dit eerder willen toegeven dan Alexander Lowen zelf; „Genieten is een stroom van ge voel in jezelf, een respons op de omgeving" Dit gebeurt dus in jezelf, en die gevoelens haal je niet uit een boekje. Waarom schrijft hij dit dan? „Genot", zegt Alexander Lo wen, „is een woord dat bij de meeste mensen gemengde gevoe lens oproept. Enerzijds brengen we het in verband met het denk beeld dat het iets goeds is. An derzijds beschouwt men een le ven dat aan genot gewijd is als verspildZelf merk ik dat genot ook vaak in één adem genoemd wordt met egoïsme. Genot zegt Alexander bevat het geheim van de zin van het leven, maar door onze vooroordelen worden we belemmerd hier positief op te reageren. Wel, de behandeling van een aantal veel voorkomende voor oordelen die ons het zicht op ge not en daarmee op de zin van het leven verduisteren rechtvaar digt zijns inziens dan ook zeker het schrijven van een boek ero ver. Lowen behandelt het genot om met je hele lichaam te leven; de rol die macht hierin speelt, de relatie tussen voelen en denken, waarheid en bedrog. Dit is een kleine greep uit zijn boek. De rol die het lichamelijk beleven hierbij speelt Is de ondergrond van het hele boek. Lowen is zelf een Amerikaans psychiater, die via werken met het lichaam (bio-energetica) talloze therapi eën heeft gedaan. Het boek is in een prettige stijl geschreven, goed doordacht en krijgt dank varingen met overdachte reac ties van buitenstaanders van George Adé, over de vragen Saamhorigheid? Aanpassing? Toevallige kortstondige rela ties? Wat is de zin en de onzin ervan? Johan Balfoort vertelt over de dubbelzinnigheid die hij in trainingen ervaart, Paulette van Oost vertelt iets over de ge schiedenis van ST; de grondleg gerervan: Lewin, en de gevolgen van zijn gedachte: Alleen door emotionele ervaringen kunnen vooroordelen gewijzigd worden. Paul de Koning vertelt iets over de ervaringen met ST met indi viduen, paren, en organisaties. Tenslotte zijn er nog een aantal algemeen levende vragen, zowel bij de leken als bij deze deskun digen, die Annie Mattheeuws probeert te beantwoorden. Bij een grote hoeveelheid mensen schijnt de behoefte te leven naar diepgaande bevrij dende emotionele ervaringen. Een van de schadelijke gevolgen van de welvaartsmaatschappij is, heb ik ontdekt, dat je bijna vergeet dat je je medemensen werkelijk nodig hebt. Er is zo veel te doen, zoveel in te vullen, zoveel sport, zoveel te consume ren, dat je niet meer weet waar het nu eigenlijk om gaat. Voor iedereen li jkt er genoeg te zijn en toch zijn veel mensen onbevre digd. De vraag welke zin wij voor elkaar kunnen hebben, van geest en stof in nieuwe be- vanuit de impasse in jezelf weer grippen wordt bedoeld met pan- nieuwe krachten aan te boren, synoptisch. De geestelijke substantie van de kosmos uit zich in verschil lende fases of trappen in telkens hogere organisatievormen. Deze zijn weer afspiegeling van het ene zijnde, dat ook wel Jahwe, God, Allah, Brahma of Tao ge noemd wordt.) Het Stufenbild dat Nida-Rümelin in dit boek ontwikkelt ziet hijzelf als een omvattend, geestelijk orde ningsprincipe, zonder welk principe de mens geen kans van overleven heeft. Spreken deze gedachten u aan, dan is dit kosmologische boek de aanschaf zeker waard. Het is in de vorm van brieven aan een goede vriendin geschre ven, wat de leesbaarheid zeker ten goede komt. Ik ben hoe lan ger hoe meer in gaan zien, dat taal een nieuwe werkelijkheid kan scheppen. Iemand die deze poging op dit niveau onder neemt moet je dus wel iets te bieden hebben. Hoewel het boek moeilijk is heb ik ervan genoten, meneer Nida-Rümelin! Het is niet verdord in theorieën, maar heeft een sprankelende bewo genheid. Ik voel me trouwens minder argwanend ten opzichte van de toekomst dan de schrij ver, maar zijn gedachten hebben me weer nieuwe verbanden doen ontdekken. Elke cultuur schijnt op zijn eigen v ipnieuw de In het boek vindt men uitslui- tend de theoretische achter grondgedachten, getoetst aan praktijkvoorbeelden; er staan dus geen oefeningen in. Dit laat ste vind ik jammer, daar oefe ningen een wezenlijk onderdeel vormen. De bedoeling is nl. dat je leert vanuit ervaringen en niet door van buiten af gegeven, en daardoor vaak niet verwerkte, kennis! Maar goed, als u iets zinnigs over de Gestalttherapie en levenswijze wilt weten is dit een uitstekend boek, maar pakt u daarnaast dan nog een boek met oefeningen. Veel plezier er mee. Prof. Karlfried Graf von Dürckheim: Ha ra; Het dragende midden van de mens. (Uitgeverij Ankh-Hermes. Vertaling C. W. Sangster-Warnaars. Tweede druk. Prijs f 25,-). Een fraaie gebonden uitgave is opnieuw verschenen over Ha- ra. Om welke reden zou u zo'n boek nu kunnen kopen? Hara wil zeggen: leven vanuit het midden; het midden is volgens de Japanse opvatting niet het hart, maar de buik. De buik is de diepere basis, van waaruit de mens geworteld is en met zich zelf in evenwicht kan leven. „Hara is de mens oorspronkelijk toegedacht en gegeven. Als be- rim een kosmisch levensgevoel krijgt, waarin geen ruimte meer is voor vrees, dood en kilheid. Als een consciëntieus ambte naar organiseert hij ook zijn denkbeelden voor een nieuwe geboorte. Maar dat zal hem niet gegund zijn. Bijna een variatie op het actuele thema: wie is er gek, ik of jij, die officieel gek genoemd wordt? Leven we in een gekke wereld of zijn zij, die ons nuidige dikwijls nietszeg gende kille bestaan willen door breken, gek? Tini Visser heeft daaromtrent via Jorim "nage dacht in hoofdstukjes, die weg zakken in nietszeggendheid en dan weer opveren door oor spronkelijkheid. Best een boek om te lezen. H.E. zij de vele praktijkvoorbeelden een levendige aanspreekbaar heid. Het is niet al te gemakke lijk geschreven. Op zijn minst moet u over de aangegeven the ma's wel eens bewust hebben nagedacht, en iets vermoed heb ben van de struikelblokken die je kunt tegenkomen. De moeite waard om, als u toch al geniet, ook nog dit boekje in te schake len. A. Mattheeuws/ P. P. J. de Koning/P. van Oost e.a.: Verlaat je eiland. Sensitivity Training en interpersoonlijke relaties. (Uitgeverij De Nederlandsche Boekhandel). Verschillende Nederlandse en Belgische mensen, die op uiteen lopende wijze beroepsmatig bij het onderwerp betrokken zijn vertellen in dit boek over hun ervaringen, hun gedachten en hun kanttekeningen bij het ver schijnsel sensitivitytraining. Omdat voor de leek sensitivity training, encounter, gestalt- groepen, transactionele analyse en bio-energetica één pot ge heimzinnig nat zijn, hebben de schrijvers naar een gemeen schappelijke noemer gezocht, die dit boek onderscheidt van andere stijlen uit de geheimzin nigepot. Die noemer is dan ge- w orden; Sensitivitytraining (ST) als leercontext voor inter persoonlijke relaties. Een grasduinen in de inhoud levert het volgende op: Eigen er- zelfs al hebben we genoeg te eten dringt steeds meer naar voren. Tja, en in dit boek kun je daar wel iets over ontdekken. On danks de kunstmatige situatie van mensen die bij elkaar komen om emotionele ontmoetingen te hebben valt er toch veel te ont dekken over de drijfveren van het menselijk handelen. Voor ieder die hierin wil grasduinen, is dit een handboek met oriënta ties, zowel naar het persoonlijke vlak, als naar het beroepsmatige vlak. A. Nida-Rümelin: Pansy- noptischc meditaties. (Uitgever ij: De Nederlandsche Boekhan del. Vertaling: Monique Roosen-Dony. Prijs f 28,90). Dit boek is even moeilijk en interessant als de titel doet ver moeden. Nida-Rümelin is een Duits architect en filosoof, en draagt zijn boek op aan alle der tigjarigen. Daar ik toevallig der tig ben heb ik me dus aan het lezen gezet. Hij begint met een waarschuwing voor een in deze tijd op hol geslagen wetenschap, die los van elke ethiek staat. Met zijn meditaties probeert hij de diepere oorzaken van dit kwaad op te sporen, en wel door de ca tegorieën weer te geven van het westerse natuurwetenschappe lijke denken en deze categorieën te vervangen door een ander denksysteem waarbij materiële gespletenheid tussen gevoel en verstand, geest en lichaam op te moeten lossen. Het is dan ook goed dat het steeds opnieuw weer geprobeerd wordt. Joel Latner: Toegang tot Ge- stalt Therapie. Een holistische handleiding voor de theorie, be ginselen en technieken van Ge- stalt Therapie zoals deze werd ontwikkeld door Frederick S. Perls e.a. (Uitgave De Toorts. Vertaling David Grabijn. Prijs f 22,50). Gestalttherapie behoort tegenwoordig al tot het zonda gochtendpraatje op de radio. Soms denk ik dat een nieuwe therapiestijl een nieuw type pa tiënt creëert. De patiënt, die op de sofa zijn onderbewuste on derzoekt wordt vervangen door de levendige „gestaltpatiënt", die zijn bewustzijn, zijn gevoe lens in het heden en zijn ge waarwordingen zowel binnen als buiten zijn lichaam onder gaat. Als deze stijl u aantrekt en u als therapeut, als patiënt of als belangstellende er wat meer van wil weten is een leestocht door het boek van Joel Latner zeker de moeite waard. De aanvankelijke woordvoer ders van de Gestalttherapie muntten meer uit in enthou siasme dan in het weergeven van een doordacht fundament van hun handelen. Maar de door denkers onder hen zitten uiter aard niet stil, in dit boek vindt u theoretische uiteenzettingen over gezondheid, groei, herstel len van groei, en het uiteinde lijke perspectief: een groeien in verbondenheid met het hele universum. wust wezen heeft de mens de opdracht het weer opnieuw te veroveren; dan kan hij opnieuw bewust deel uitmaken van het Goddelijk zijn". Zo heeft Dürckheim het leren kennen in Japan en het van zo veel waarde geacht dat hij hier over vaak vertelt in Europa. De redenen om dit boek te lezen kunnen van tweeërlei aard zijn. Op de eerste plaats: wij worden in toenemende mate geconfron teerd met andere werelddelen, via boeken, televisie, reizen en politiek, veelal mogelijk ge maakt, door de tegenwoordig alom aangeklaagde welvaart. In dit gebeuren dienen we opnieuw onze rechten en verantwoorde lijkheden te bezien. De midde len hiertoe zijn talloze; en één hiervan kan zijn: je op de hoogte stellen van de voornaamste be grippen van zo'n land of we relddeel. Nu, Hara Is zo'n begrip dat zeer veel invloed heeft, ge zegd of ongezegd, en u in staat zal stellen een aantal reacties van „vreemden" beter te begrij pen. Een klein voorbeeld: weet u dat een Japanner iemand die niet vanuit Hara leeft als ge sprekspartner met serieus neemt! Dit en andere wetens waardige achtergronden vertelt Dürckheim in zijn boek. De tweede reden om het te le zen zou kunnen zijn dat u op zoek bent naar een bredere oriëntatie van uw handelen of dat u een cultuuruitbreiding in uw beroep wenselijk vindt Ook in dit geval heeft Dürckheim u wat te bieden. Te midden van allerlei groepstheorieën van tegenwoordig is een weergave van de weg die men persoonlijk en alleen moet gaan en die ook tot harmonie kan leiden, een Waar het in de Gestaltthera pie steeds om gaat: het herstel len van de mogelijkheid jezelf te helpen. Dit wil niet zeggen dat je OllAC Cl I1/1AM n- -J 1 zinvolle aangelegenheid.' Het is levendig, onderhoudend begrippen weer opnieuw wor den samengevoegd met geeste lijke begrippen. Deze integratie li r«••«-»■ uai jc alles alleen moet doen, zoals sommigen dit opvatten, maar dat je je eigen krachten leert ge bruiken. Helpen in de zin van met geeste- raad geven, verklaringen zoe ken, dat is geen hulp. Je dient boek LB1 en goed gedocumenteerd ge schreven. In het boek zijn zowel theorieën als oefeningen, als verhalen opgenomen, het is een boek dat mijns inziens beslist een nieuwe uitgave rechtvaar digt. MARIANNE EGBERS

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1975 | | pagina 17