Er zijn
(nog)
Zadkines
te koop
OOR EEN TOP TIEN
KRUIDJE «OER ME
pakket
DELA
vrij..
r
Anke Sinnighe: „Emotionele mensen houden ervan"
Helena Yglesias: Innerlijke revolutionaire vrijheid
B
alma-..,
TJ. WIEGERSMA: ZADKINE
MESEUM IN NEDERLAND?
Begraven en kre
onderwerpen, de rÉ
Uit
ijdschrift
xpositie
oek
ota bene
kelners
opdiensters
barman
receptionisten
en koks
f 18,- p m2
ALLE HEIW
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1975
DE GIDS-9-10: Interessant
dubbelnummer over het thema
„tijd", geopend met een eerste
aflevering van Norbert Ellas'
essay over Tijd (relatieve au
tonomie). D. van Arkel
schrijft over de ontwikkeling
en gevolgen van het westers
t'-tobswustzijn. E. van Waal
wijk van Doorn noemt De ver-
liandschapte tijd van Lévi-
Strauss een mythe; een mildldel
van mensen om zich te ver
zoenen met de logische onge
rijmdheid van een leven. „Wij
menen de tijd te hébben, maar
hij heeft ons", zo betoogt R.
Beerllng in De tijd, ons een
zorg en W. Wertheim vraagt
rich af: Gaan wij (nog) voor
uit? - evolutie en revolutie
opnieuw bezien. Herman Frese
schrijft over leeftijd en de le
vensloop, terwijl Herman van
Gunsteren het beeft over Toe
komsteters: tijdsperspectieven
in de publieke planning. „De
tijd wordt wel gedacht, maar
bestaat niet", meent A. Gon-
standse in Zaliöheid: het stil
staan van de tijd. Anton Blok
tenslotte schreef een beschou
wing over begrip en waarde
ring voor literair werk uit an
dere tijden en culturen. Het
nummer brengt ook enkele ge
dichten van Mulisoh uit zijn
binnenkort te verschijnen
bundel Tegenlicht (Gids, Beu-
lingstr. 2, Amsterdam).
tb SAMENSPEL-11: Apatie-
Mptivatie is het motto voor dit
nummer. Wat deze begrippen
met de zogenaamde bioritmiek
te maken hebben vertelt Jan
V elzeboer. Ben Bos meent:
Vormingstheater moet agres
sief uitpakken en Troóne Krey-
fcamp: Apatie eist solidariteit
tussen bevrijders en bevrij
den. Hugo Brits bekruist de
gedachte (in Herfsttij van de
kunstparticipatie), diat politiek
theater de functie van vlucht,
heuvel vervult. Tenslotte een
sociaal-psychologische ziens
wijze op het onderwerp door
Oene Wiegman en Erwin Sey-
dél, met nadruk op de inhoud
van zoigenaamd helpgedrag.
(Samenspel, Zandpad 28,
Maarssen).
GEZELLIANA 1 t.m. 4: De
ze vierdubbele aflevering is
door J. de Muelenaert gevuld
met een nader onderzoek naar
Gezelles Confraternity, die de
laatste tijd t.g.v. publifcaties
wear in de belangstelling
kwam. Hij heeft vooral de le
denlijsten van dit (geheime?)
Eucharistische Genootschap
van Gezelle onderzocht, afge
drukt en van kanttekeningen
voorzien. Daarmee will hij
nieuwe bronnen aandragen.
Hij geeft toelichtingen bij de
palmares en de daarbij beho
rende leerlingen, alsmede ta
bellen over dè confraternity-
leden. (Gezelliana, Kapelsestr
222,2080 Kapellen-Belg.).
ARTISTIEKE Rommel
markt voor ieder, die op een
of andere wijze bij theater,
film of tv betrokken is, op 3
febr. in Mickery, Amster
dam.
LOUIS de Swart, schilderij
en en John Verschuren, con
structivist, exposeren van 1-24
februari in De Beyerd te Bre
da.
CREATIVITEITSCEN
TRUM!, dat gedurende het hele
jaar de traditie van de mani
festaties Gouden Handen
voort/zet, komt vanaf Pasen in
't voormalige kloostercomplex
Don Rua te 's-Heerenberg. Af
delingen voor ode-het-zelvers,
uitvinders, kinderboerderij,
handelsbeurs, prehistorische
park en tuincentrum worden
in het grote complex onderge
bracht
O René van Gerwen, goua
ches, van 1 t.m. 28 februari in
galerie Pepijn, Reigerstraat
Breda.
MAT Reynders, vormstruc
turen en Lia Breed-Honhof,
keramiek, exposeren t.m. 23
februari in galerie In de Drye
Swaentjes te Oisterwijk.
PETER Grimes, opera van
Benjamin Britten, gaat vana
vond in première bij KVO
Antwerpen; verder nog op 7
en 9 februari.
O KOFFIE-coneert (.gratis) In
HBO-Sweelinckhuis Den
Bosch, op 2 februari otn 12.00
uur d'oor duo Harsanyi (Bach,
Schumann, Beethoven, Fauré
en Popper).
Dit Zadkine-beeld is te koop.
„Dit Is de eerste verkoop
tentoonstelling in Nederland,
na de oorlog, met werk van
Zadkine", vertelt Tjerk Wie-
gersma in zijn kunsthandel
Kasteel Deurne. Dat het ook
wel eens de laatste zou kun
nen zijn ligt voor de hand.
Beelden van Zadkine worden
steeds duurder en zijn moei
lijk te koop. De naam Zadkine
ls onverbrekelijk verbonden
met die van de familie Wie-
gersma. „Ieder familielid van
ons heeft wel een paar Zadi-
nes in huis", zegt Tjerks va
der Pieter Wiegersma. „Dat
hebben we te danken aan
mijn vader". Eén van de vele
kunstenaars, die Hendrik Wie
gersma rond zich verzamelde
was Ossip Zadkine, de in '68
overleden befaamde kunste
naar, die juist in ons land
zoveel populariteit hreeg- Zijn
kleinzoon Tjerk reisde de we
reld rond om nog een aantal
beelden yan Zadkine te be
machtigen; ook de weduwe
van de beeldhouwer stond en
kele werken af voor deze ver
kooptentoonstelling. En dat is
een zeldzaamheid, want, zo
vertelt Tjerk, zij wil graag
een Zadkine-museum oprich
ten en verzamelt alles daartoe.
Tjerk vraagt zich af of er in
Nederland geen gemeente is,
die de organisatie daarvan op
zich zou willen nemen?
Voor de meeste Nederlan
ders is Zadkine nog identiek
met zijn Monument voor een
Verwoeste Stad in Rotterdam;
in de wandeling met namen
als Jan Gat e.d. voorzien.
Maar ook andere plaatsen als
Zumdert, Etten-Leur, Apel
doorn, Arnhem hebben hun
Zadikineplastieken; de meeste
grote Nederlandse museums
bezitten hem. Veel zit bjj par
ticulieren, zegt Pieter.
Voor Tjerk is het niet alleen
de band met de faimilie Wie
gersma, die hem inspireerde
tot deze tentoonstelling. Na de
dooi van Zadkine organiseerde
Hendrik Wiegersma al direct
een hommage voor zijn vriend
met een Vrij uitvoerige ten
toonstelling in Deurnes D.ng-
huis („waar ik momenteel al
leen voor sta, omdat conserva
tor Allard met vervroegd pen
sioen is", vertelt Pieter Wie-
gefsma). Voor Tjerk past deze
tentoonstelling in het zakelijk
beleid van zijn kunsthandel,
die zich met name richt op de
laatste 100 jaar. Ik zie ook
Van Dongens en een Dubuffet
hamgen. Een bronzen harlekijn
uit 1943 kocht hij voor deze
tentoonstelling dan b.v. ook in
New York. „In Japan wordt
veel werk van Zadkine ver
handeld?' weet hij. „Een ten
toonstelling met zijn werk,
daar onlangs gehouden, trok in
drie weken tij'd 140.000 bezoe
kers".
De prijzen liegen er dan ook
niet om. Is de grafiek nog
geprijsd vanaf ongeveer f 600
tot f 2500, bij de beelden lo
pen de prijzen vanaf f 25.000.
Er hangen b.v. vier gouaches,
litho, tekeningen (o.a. een
voorstudie van de Apeldoornse
Orpheus). Opvallend is het
bronzen portret van Hendrik
en Nel Wiegersma uit '31, dat
eerder op de genoemde Zadki-
ne-expositie te zien was. Van
deze serene sculptuur bestaan
drie exemplaren: één in de
familie Wiegersma; één bij
mevrouw Zadfeime en de derde
's nu te koop voor f 48.000,-
Het interessante van deze
tentoonstelling is, dat bijna al
le periodes vertegenwoordigd
zijn; vanaf 1913. Daar zijn b.v.
een gepolijst bronzen Jeune
Fille en een idem L'.oiseau
d'or, met o.a. Brancussii-invloe-
den- Je leert er Zadkine rui
mer kennen dan met zijn na
oorlogse beelden in ons land.
De afgelopen zondag waren er
dain ook ruim 300 kijkers, die
niet allen beschikten over een
portemonnee om een beeld
mee naar huis te nemen. „Is
dat ook Zadkine?", hoorde je
dan". Het is opvallend hoeveel
mensen in Zadkine geïnteres
seerd zijn" zegt Pieter Wie
gersma. „Ze lieten er hun zon
dagse voetbalwedstrijd voor in
de steek".
Er hangt een schilderij Ma-
ternité (f 26.000), waarvan je
zou zweren: Otto van Rees
heeft een woordje meegespro
ken. Hendrik Wiegersma leer
de Zadkine dan ook kennen
via de Bessarabiër Moissy Ko-
gan, die bij Otto van Rees op
het „Klein Kasteel" van Deur
ne woonde. Eén van de gewel
dige stukken van deze exposi
tie is La femme acoroupie,
waarin Zadkine zijn pure vak
manschap in steen, zoekend
naar nieuwe vormen, heeft
uitgekapt. Er is een bronzen
centauer uit de 50-er ja'-en;
een bronzen Diana uit de der
tiger jaren; de violoncellist uit
'48 (zie foto); kortom een re
latief grote hoeveelheid repre
sentatief werk.
In een vitrine is wat doeu-
mentatie-materiaal (brieven,
foto's e.d.) bijeengebracht.
„Als ik anekdotes over ons
familiale contact met Zadkine
zou moeten vertellen" zegt
Pieter Wiegersma lachend,
„Zou ik nog wel drie „Dorpen
aan de Rivier" bunnen vol
schrijven." Tot 10 februari.
HENK EGBERS
„Ik vind het zalig te kliede
ren. Ik smijt verf op mijn
papier. Loop er tien keer om
heen. Dan zie ik wat." Anke
Sinnighe-Ter Gast (65) ziet
dan een feëriek wereldje, vol
kleurrijke gedrochten en spet
terende fantomen. Het worden
schilderijen, die haar terug
brengen naar het weitje van
haar jeugd in Bloemendaal,
waar zij echte elfen zag. De
schilderijen komen op tentoon
stellingen. '£e worden hoog ge
prezen en misprijzend beke
ken. De een ziet er alles in, de
andere niets. Ze lokt tegen
spraak uit, want ze is zelf een
controversiële figuur. Ze weet
het. Toch is het schilderen
haar leven geworden. Sedert
1965. „Wat moet ik anders
Op de stoel gaan zitten, pijn
lijden?". Ze is gehandicapt.
Door schilderen en tentoon
stellen ontmoet ze mensen.
„Vind ik gezellig. Dat is span
nend Ik ken nu heel wat
mensen omdat ik zo klets." In
de kantine van de Hero-fa-
brieken (weer een bedrijf, dat
kunst in haar produktie stopt)
heeft ze gedurende de maand
februari een aantal van haar
feërieke schilderijen opgehan
gen, die gedurende de werk
dagen van 94 uur door ie
dereen te bekijken zijn. Het is
haar zestiende tentoonstelling.
En weer zullen er kleurgevoe-
lige mensen met fantasie op
afkomen, die getroffen worden
door de grillige taferelen, ter
wijl anderen het misschien
niet zien zitten. Maar onge
twijfeld zal Anke Sinnighe, de
echtgenote van de sagen-fi
guur Jaques Sinnighe, weer
een aantal mensen ontmoeten
in haar droomlandschappen.
„Ik heb wel geleefd", vind
ze zelf. De oorlog komt weer
boven en het proces Anneke
Beekman, waarbij ze getuige
was. Het schrijven van kin
dergedichtjes o.a. voor de
KRO en het spelen van sagen
met kinderen. Bij het maken
van de décors merkte ze, dat
ze niet kon schilderen. Op ad
vies van de schilder Louis de
Swart ging ze naar de avond
cursus van St- Joost. Drie jaar
lang. „Ik kan nog niet goed
tekekenen", zegt ze „Modelte-
fcenen gaat wel". Het liefst
werkt ze met waterverf. „Daar
kan ik bij blijven zitten. Van
sommige dingen zie ik, dat ze
goed zijn". Maar bladerend in
haar album zegt ze: „Dat is
niets, dat is niets etc". Heel
Kritisch- „Het gekke is echter,
dat op de dingen die ik zeil
niets vind, zoveel mensen af
komen".
Ze zond wat werk in naar
de RAI (vrouwen) tentoon
stelling, voor de Talens- en
provincleprijs. De reacties wa
ren zo, dat ze moed kreeg om
door te gaan. En ondanks het
feit dat veel „echte" kunste
naars het mgar niets vinden,
kreeg ze de ene tentoonstel
ling in het land na de andere,
Van beg'n af aan verkocht ze.
Maar ook heel spontaan gaf ze
allen, die onlangs een tentoon
stelling voor haar inrichtten in
eep schouwburg een aquarel
- cadeau. „Het waren zulke aar
dige mensen; maar ik kreeg
Anke Sinnighe: „Tentoonstellen, dat is spannend
ervoor op mijn kop. Dat zou
mijn werk verlagen. Dat moet
dian maar".
„Ik ben bijna hofleveran
cier. Jonkheer Beelaers van
Blokland kocht er twee van
me. Heel wat Amerikanen en
Engelsen kochten van me. Ja,
ik stond ook op kunstmarkten,
enig Dat schilderij heeft Jan
Koopman (van Palet) van me.
Dat zit in Engeland op de
ambassade. En die in Rhode-
sië. Dat op het Binnengast
huis; die in Luzern. En waar
is dat schilderij gebleven?".
Overal heeft ze zelf commen
taar bij en ziet goed wat wel
en niet geslaagd is; al denken
de kopers er soms andera
over. De schilderijen, die uit
haar simpele „smijt-werk"
ontstaan, krijgen van haar dik
wijls een, zeer persoonlijke
toets mee en werken vertede
rend. Zijn een feest. „Ik ben
dol op kleuren. Ik heb slechte
ogen en kleuren zie ik dan het
beste. Bestemden sprookjes
maar Ik hoop, dat de men
sen ze ook als sprookjes on
dergaan en dan even de rot
zooi kunnen vergeten. Mensen
die emotioneel zijn, houden
ervan. Conservatorvan het
Stedelijk museum vind ik na
tuurlijk afschuwelijk. Vroeger
begreep ik niets van abstract.
Maar door zelf bezig te zijn
ben ik anders gaan kijken. Ik
houd van Chagal en van Van
Gogh.
Geslaagd en niet geslaagd
werk. Anneke Sinnighe vindt
er een stuk levensvervulling
in en veel mensen benieten
van de resultaten. Het sociale
contact daarbij is voor haar
belangrijk. „Ik zag Boy Edgar
een keer zitten. Kende de hele
man niet. Zei: JHj lijkt me net
zo'n gekke vent als ik ben.
Open mijn tentoonstelling. Hiij
deed het met muziek. Julie
Vlera, op een foto met Dali,
haalt ze tevoorschijn; Spaanse
schilder, die ze leerde kennen
op het Parjjse Place du Tetre
etc- Mensen en schilderijen;
het houdt haar letterlijk en
figuurlijk op de been. de trait-
union tussen beiden is een
sprookjesachtige fantasiewe
reld in kleur, vol verlangens
en onvervulde wensen. Moge
lijk ook in staat u te treffen.
H.E.
Van HELEN YGLESIAS zal
nog niemand gehoord hebben.
Dat klopt. Haar roman How
She Died, in het Nederlands
(vert. W. de Jong) HOE ZE
DOOD GING (uitg. Van Gen-
nep-f 19,50) is een debuut.
Een raak debuut. Een intrige
rend boek. Hoewel de schrijf
ster er erg veel instopt en c:
thematisch, naar mijn gevoel,
niet helemaal uitkomt, be
schrijft zij met grote vaart eem
aantal menselijke situaties, die
helemaal herkenbaar zijn.
Centraal staat de jonge vrouw
Mary, als veel jongeren op
zoek naar een nieuwe wereld,
een nieuwe levensstijl. Ze
heeft nog maar kort te leven;
kanker ondergraaft haar licha
melijke en psychische leven.
Met een tomeloze drift streeft
ze nog haar idealen na. Ze
lijkt wel „gek". Is ze wel
reëel? Of is ze psychisch ge
stoord door haar ziekteproces?
Haar omgeving raakt erdoor
verward. Vriend en vijand re
ageert zoals het in eigen
kraam het best past; ze wordt
„de heilige" van links, de psy-
Helen Yglesias
chisch gestoorde voor rechts
Relatieve maatschappij-visies
stoppen mensen in absolute
hokjes. De spanning tussen
maatschappij en individu, de
Comité", een communistische
spanning tussen „gezond" en
„ziek" weet Yglesias uitste
kend te karakteriseren in een
aantal milieu-typeringen,
waarbij ze echter de wissel
werking tussen Mary's ziekte
proces en maatschappelijke
dealen onvoldoende uit
werkt.
Het eerste hoofdstuk van de
286 pagina's wordt opgetekenc
uit Mary's mond; de rest vat
het boek wordt verleid dooi
haar vriendin Jean, waardoo:
het hele proces vooral wordt
afgewenteld op de samenle
ving. Mary's leven wordt be
heerst door de zorg van „het
actiegroep in de Verenigde
Staten, die Mary's moeder
bijstond toen ze beschuldigd
werd van spionage voor de
Sovjet Unie en de zorg voor
Mary op rich nam. Hoewel ze
actief deelneemt ook in
haar ziekteperiode aan ac
ties en demonstraties, maakt
ze zich er mentaal los van
door het propageren van Wal-
dein-achtige levensidealen.
Daar tussendoor spelen haar
wankele huwelijk met Matt,
't mislukte huwelijk van team
en Harry, de geëngageerde
irts Bob, de snobistische Pau
la, de overtuigde activiste Jo-
mna en vele anctoran een be-
lalende rol bij. de beoordeling
an Mary's idealen en ziekte
proces- Iedereen wordt heen
en weer geslingerd tussen
maatschappelijke idealen en
eigenbelang. Dat weet Yglesi
as in boeiend geschreven dia-
logen en gebeurtenissen levens
echt te maken, ook al krijg je
soms het gevoel, dat het haar
een beetje uit de hand is gelo
pen. Ze deelt daarbij o.a. tik
ken uit aan de medische we-
m schap, die er niet om lie
gen.
rt-
De sfeer van het boek kan
misschien nog het best geka
rakteriseerd worden met
een door Mary aangehaald ci
taat van de inmiddels ook hier
bekende John Berger: „Geen
enkele revolutie is het gevolg
van individuele oorspronke
lijkheid alleen. In laatste
Instantie kan deze oorspronke
lijkheid slechts tot waanzin
leiden: waanzin is innerlijke
revolutionaire vrijheid".
Dood en leven, hoe complex
ls de levensdrift; hoe overle
ven we onze idealen? Yglesias
heeft het gistende leven in
deze tijd vaak aangrijpend ge
situeerd in dit boek; met de
Sood wist ze minder raad
„Hoe ze dood ging" is geer-
opwekkende literatuur, maai
wel een aangrijpend boek on
te lezen.
H.E.
eindredactie
henk egbers
Je wordt overspoeld met
jaaroverzichten, zelfs boek
besprekers kunnen het niet la
ten. Niet dat iemand er om zit
te springen, maar alia. De ver
gissing die zij maken is dat
een boekeniaar niet gelijk
loopt met een kalenderjaar,
maar van voorjaarsaanbieding
tot voorjaarsaanbieding gaat.
Op het moment dat de eerste
fondslijsten binnendruppelen,
behoort een onkreukbare jury
pas te gaan werken. De werk
wijze i s van een kinderlijke
eenvoud: de jury, dat ben ik,
geeft aan de diverse literaire
werken van het afgelopen jaar
punten van 1 tot 50. Vele
straf- en bonuspunten worden
in dit totaal verwerkt. Al is
het lijvige juryrapport voor
niemand ter inzage, eerlijker
kan het toch niet?
Op de 10e plaats vinden wij
Anima: Je reinste film van J.
Ritzerfeld met zowaar 23 pun
ten. Jammer van die 14 straf-
punten omdat de jury nog
steeds niet weet wie de echte
auteur is. Volgend jaar beter
Oscar Timmer. Ook het hoog
opgehemelde werkje van Al
berts: de Vergaderzaal beland
de niet in de hoogste regionen:
28 punten, en dat voor zijn
derde debuut. Uit het niets,
pats boem, Hans Dorrestijn
met 31 punten voor de lied.
jes in Bofkont. Op de 7 e
plaats zien we twee schrijvers
met een gelijk aantal punten:
T. van Deel met de kleine
gedichtenbundel Klein Diora
ma err Kooiiman met Souve
nirs. Van de tien Souvenirs
vond de jury er precies 7 lees
baar en vandaar het punten-
aantal: 7 maal 5 is 35 punten.
Triest zij de strafpunten voor
Jan Kal die met 38 punten _de
6e plaats inneemt. Omdat hij
van uitgever Loeb veranderde
ontving 'hij zowaar 5 bonus-
punten, maar omdat hij zich
door Komrij liet overhalen
naar de Arbeiderspers over te
stappen, kostte dat hem 17
strafpunten. Op de 5e plaats
treffen we Zonder Dollelï van
Hans Vervoort aan. Samen
met zijn verhalenbundel He
den Mosselen, Morgen Gij be
haalde hij meer dan de btno-
digde 50 punten, maar zo kan
iedereen winnen.Toch een eer
volle vermelding met 40 pun
ten. Een onopvallend figuur in
Neerlands letteren, Willem
Wilmink, vergaarde niet min
der dan 43 punten voor zijn
liedjesbundel Dat overkomt
iedereen wel. Deze punten wer
den door Wilmink behaald
voor de ommekeer die hij met
zijn teksten voor de Stratema-
keropzeeshow teweegbracht.
Alweer een nitgave van C. J.
Aarts haalde de hogere scor»,
Chr. van Geel en T. VJJ
Deel: Gedichten bij tekenfc
gen met 45 punten.
Het kan geen toeval mM.
zijn: een combinatie v»i
dicht- en schilderkunst gooifl,
hoge ogen. Met 47 punten b(,
haalde H. J. Slijper en Ham
Warren: Betreffende Vogel»
net niet de eindoverwinnij.
Het Juryrapport gaat uit»,
breid in op de voortreffelijk
combinatie van miniaturen "e,
gedichten, zelfs de erkende r»,
censenten juichten. De jury jj
goed, bedoelt de jury. De at,
solute winnaar wordt nu bs
kend gemaakt. Alle punten, 5|
in getal, geeft ik aan het Beste
Boek van afgelopen jaar, eet
verhalenbundel, waar in klei-
ne schetsen de ware dingen
van het bestaan worden vet.
helderd, waarmee de slechtste
leraar Nederlands zijn leerlij,
gen nog enthousiast voor lite,
ratuur kan maken, waarij
zelfs Nescio wordt overtroffen
in: DE SCHERVEN VAN Rt
SLIJTER van Guus Luijters.
Zo, dat was het voor het
afgelopen boekenjaar, 'n Ja®
waarin drie uitgeverijen zijn
doorgebroken: Tango, c.l
Aarts die eindelijk erkennin»
kreeg voor zijn kleine boekje»
in offset en Peter Loeb uit
zijn bibliofiele uitgaven, o,s
Mensje van Keulen; Pensiój
en de verzamelde gedichten
van Heere Heeresma. Een jaar
ook waarin een erkende uitge.
ver het qua boekverzorgitj
flink Het afweten: de Bezige
Bij plakte Ritzerfelds boek
zonder lijm en drukte Trolsky
op w.c. papier. Thomas Rap
daarentegen verzorgde
werken meer dan uitsteken!,
Warren, Vervoort en het onbe
sproken Rie Cramer, leven en
werk (62,50), het mag toch
even genoemd worden. Queri-
do had al Willem Jan Otten en
kreeg op de valreep nog Jan
Kuijper met zijn Sonnetten
Jammer dat de Reina Prinsen
GEERLINGSPRIJS DIT JAAR
WEGENS GEBREK AAS
KWALITEIT NIET WERD
UITGEREIKT, WANT DAAR
HEBBEN ZE EEN OPTIE OP.
Aan literaire roddel en intri
ges heeft het dit jaar ook niet
ontbroken, maar dat leg ik t
bij gelegenheid nog wel eens
uit.
JOHAN DIEPSTRATEN,
ilitLiiiiilliit- düi'lliihi ini*.
We willen terug naar een schoon milieu; naar de natuur. E'
groeit weerstand tegen allerlei chemische preparaten. De Egyp-
tenaren vonden in de oude piramides lippenstift, gemaakt van
slangendrek en urinezuur van vogels. Jakkes! Wat smeert un»
-op uw lippen? Wat zit daarin? Van de Venetiaanse schonen,
die Titiaan schilderde, is bekend dat ze hun haren een kastanje
kleurige gloed gaven door een spoeling met een oplossing van
ligusterblad. Dat laatste voorbeeld is (e vinden in het boek van
DAVID CONWAY: MAGIE DER KRUIDEN - in een Neder
landse bewerking van Anne Biegel - (uitg. Gottmer f 17,50).
„Ik geef de voorkeur aan een natuurlijk uiterlijk". Wilt u dat
zeggen? Stuur dan een boeketje Oost-Indische kers. Bloemen en
kruiden spreken van ouds een taal. Van een 200 verschillende
soorten worden in dit boek de betekenis genoemd. Behalve deze
symboliek werd al eeuwenlang aan verschillende kruiden een
geneeskrachtige betekenis toegekend. Kruidkunde mag in En8«'
land wel in Nederland niet officieel uitgeoefend worden. DE
boek stamt dan ook uit Wales, waar de schrijver via een zeer
oude familietraditie en een 13e eeuws handschrift veel oor
spronkelijke gegevens heeft opgediept. De belangstelling daar
voor is weer groeiend. Daarbij is dit dan een zeer bruikbaar e»
interessant boek, waarin niet alleen van meer dan honderd
ten de geneeskrachtige eigenschappen en toepassing worden be
schreven, maar oek historische achtergronden worden geschetst
Gegevens over botanische geneeskunde, de samenhang tussen
kruidkunde en astrologie, de leer der kenmerken en het berei
den der kruiden worden zeer leesbaar opgc"end. Vervol,ton'
worden recepten gegeven van opwekkende en versterkende
middelen (b.v. Hemels drankje van leltotfes van dalen; om Mï
te blijven); kruiden als cosmetica 'bv. Zuivere dauw, aftreksel
van vlierbloesem; togen wratten)- en als narco«ca (bv. Vui'
denslaapdrank van klaprooszaad) komen aan de orde; zc"8e'
maakte wijnen (b.v. klaverwijn) leer je drinken. Het grootste
deel bestaat uit recepten voor geneeskrai-'^jse kruiden (boeren-
wormkruid tegen spataderen: brandnetel bij reuma: paarden-
bloem bij nierklachten etc.Het boek bevat een uitvoerig re
gister. Wie gevoelig is von- 'eze kruidenleer, vindt in dit boe»
veel interessante zaken bijeen.
ZATERDAG 1 FEBRUARI
BETÖKGARAGES
dlvorae alm vanaf 1450.
BET0N-TUIH-
SCHUURTJES
diverse alm. vanaf f 875.-
BET0N-
SCHUTTJNGEM
2 mtr. hooq en geplaatst
oer sir meter 48,-,
minder dan IOmeter
16% extra exclusief
16% BTW ALLES
GEPLAATST
Vraag vrijbl. onze foldèr
A. an B.
BETONBOUW
Barrlerweg 239
Eindhoven
Telefoon ook s avonds
04998-1200
ggO-430871—434843
townsend THORESEN
Holliday Village
Bredeweg 107
OEN HAAN 8420 (België)
Betrekkingen open voor
Alle sollicitanten worden
verzocht zich schriftelijk
tot ons te richten met op
gave van leeftijd en refe
renties.
TjcÊcÊm m m
er wordt ai parket aangeboden
vanaf f 20,-/m2.
ECHT PARKET voor die
prijs is onmogelijk. Standard
geeft U snel een exacte prijs
opgave.
STANDARD PARKET B.V.
Tolbrugstraat 17 Breda
Tel. 01609*42323.
Niet de goedkoopstehoewel
•Mm
g MM MASSIEF
excL BTW
oragelegd
Smb. Novm 17, M0MOO47M0
emtthv uM.040-UM30
MotwiMMfdijk 229k.
RIOLERING VERSTOPT
Geen problemen voor onze
WATERCOMPRESSORS.
Geen hak- of breekwerk.
Ook voor reparaties «n
vernieuwingen.
Ook vuile gevels maken
wij als nieuw.
M. VAN GINNEKEN
Scharenburgstraat 38
Tel. 01600-41919 - Breda
Bij overlijden neemt DELA de zoq
over van de nabestaanden door di
begrafenis of krematle volledig t-
verzorgen Formaliteiten, drukwerk
begeleiding, grafrechten enz DEL)
regelt alleB En. DELA betaalt alle r
de polis omschreven verstrekkir,
gen Geet Uw gezin de gerustste
lende zekerheid door nu lid t
worden van DELA, de koöperatiev
verentging die reeds meer da
1 200.000 deelnemers telt Uw gezi
betaalt maar een luttel bedrag voc
die kapitale zekerheid
lijdelijke
Remming
-letori. er
ioiiden-i»;
