Hoe ver gaan de rechten
van de vrouw in de
reformatorische kerken
Australië verdwijnt dit jaar van de kaart
Handig en modern
maar erg prijzig
Aston Martin geliquideerd
DE A EDI 50 GL
Tussen
de
wielen
Regelmatige controle van
de remmen gebiedende eis
Libanese sterrenwichelaar
buitenland
Weigering
Rel
Ongelijk
Keerpunt 1967
Toename
Verarming
Mao
Europa
Midden -Oosten
Traag jaar
Sacharov verwacht hardere
Sovjetrussische politiek
Reisorganisaties tevreden
over boeking wintervakantie
ZATERDAG 4 JANUAR11975
1 DE STEM
Wie er het eerst mee be
gonnen is, kunnen we niet
meer nagaan; maar er zijn
er minstens vier, die beslag
gelegd hebben op het jaar
1975. Het zijn in willekeu
rige volgorde de organisa
tors van het Monumenten
jaar, het Heilig Jaar, het
Jaar van de Bijbelversprei
ding en waarschijnlijk met
de oudste rechten: het jaar
van de Vrouw.
Op het laatste idee kwam
enkele jaren geleden de Alge
mene Vergadering van de Ver
enigde Naties, die het er in
1952 al te kwaad overhad, dat
er te weinig posten worden ge
reserveerd voor vrouwen en
dat ze nauwelijks in aanmer
king komen voor een functie,
waarin ze deel kunnen nemen
aan wat men "policy making"
noemt, 'de VN hoopt ons in de
loop van het nieuwe jaar dui
delijk te maken, dat ze streeft
naar de volledige gelijkheid
van mannen en vrouwen. Ze
wil de vrouw inschakelen in
het sociaal-economische en
culturele ontwikkelingspro
ces. Ze wenst erkenning van
het "steeds belangrijker wor
dend aandeel, dat de vrouwen
hebben bij het ontwikkelen
van vriendschappelijke be
trekkingen tussen de landen
en bij het handhaven van de
vrede". In Nederland bereidt
een nationaal comité de nodige
activiteiten voor.
Is dat allemaal nodig Het is
niet onze taak om in deze ru
briek deze vraag volledig te
beantwoorden. We beperken
ons tot het probleem -want dat
is het- binnen de prot. chr.
kerkelijke gemeenschappen.
Dat probleem laat zich in één
collectief aanduiden: de
vrouw in het ambt.
Kort voordat de geregelde
diensten van de Hervormde
Gemeente in de Grote kerk te
Breda werden gestaakt, leidde
de kerkeraad eens een dienst
doende predikant naar de kan
sel. Zoals te doen gebruikelijk
gaf de ouderling van dienst de
dominee voordat hij de preek
stoel zou beklimmen een hand.
De dominee weigerde die: het
was een vrouwenhand.
In de Gereformeerde Pel-
grimskerk te Breda werd on
langs een gastpredikant naar
de kansel geleid. Na de dienst
zei hij opgetogen: „Dat is me
nog nooit overkomen: een ex
clusief vrouwelijk college van
ambtsdragers".
Een gepensioneerde
Zeeuwse hoofdonderwijzer en
autodidact van niet gering
formaat, schreef een boek on
der de titel Eva's Dochters
(Stichting Uitgave Reformato
rische Boeken) De taak van de
vrouw, zo lezen we daarin, is
kinderen krijgen. Zij moet de
weg gaan van onderdanigheid
en onderworpenheid. De
schrijver heeft er bezwaar
tegen, dat de vrouw het woord
voert in vergaderingen, want
dat begint op revolutie te lij
ken. Sentimentele zachtheid
voor de gevallen vrouw opent
de sluizen van „zondige passie,
die als een onzedelijke bandjir
de maatschappij zal verwoes
ten".
We kunnen dit niet allemaal
afdoen met een schouderopha
lend „Küche, Kircheund Kin
der". Vrouwen, zo zegt men,
zijn de draagsters van de tradi
tie; maar ze lijden er ook aan.
Waarom is dat zo Waarom
moest het van de zomer in de
Protestants Episcopaalse
Kerk in de VS tot een rel van
wereldformaat komen, toen
daar elf vrouwen door gepen
sioneerde bisschoppen onwet
tig werden bevestigd „in ge
hoorzaamheid aan de Heer van
de Kerk en als antwoord op de
soevereiniteit van zijn Geest
over de Kerk, zoals wij meen
den? En waarom heet de kerk
van Engeland - ondanks
tegengestelde uitspraken van
diocesane synodes - nog steeds
een bastion van mannelijke
meerderwaardigheid (David
Martin inA sociology of Eng
lish Religion)
Er zijn tal van argumenten
tégen de vrouw-in-het-ambt.
Op een van de genoemde En
gelse synodes bleken er velen
nog niet overtuigd, dat deze
zaak zo nodig moest worden
doorgedrukt, een zaak waarin
zoals het in een merkwaardige
beeldspraak heet- „de Heilige
Geest in 1900 jaar zich stil
heeft gehouden en waarvan de
echo vernomen kan worden in
de Heilige Schrift en in het
grootste deel van de christe
lijke kerk." De Orthodoxe
Kerk aldaar waarschuwt
tegen invoering van het vrou
welijke priesterschap, omdat
de invoering ervan „nieuwe
problemen zou scheppen voor
de eenwording van de ker
ken".
Voor de tegenargumenten in
het Nederlandse kerkelijke
klimaat putten wij uit de leer
zame en evenwichtige bro
chure van de Gereformeerde
Bond in de Nederlands Her
vormde Kerk, getiteld „Positie
en Beleid", een uitgave van de
Waarheidsvriend te Maass
luis. Wij achten de daarin aan
gevoerde argumenten type
rend voor onze verhoudingen.
Bij de samenstelling van dit
geschrift is men uitgegaan van
de klassieke gereformeerde
confessies en van de Heilige
Schrift als het gezaghebbende
Woord van God. In de desbe
treffende paragraaf worden 23
conclusies opgesomd, waar
van wij de voor ons belangrijk
ste laten volgen: 1. In de
schepping is de vrouw als hulp
van de man niet minder, wel
anders dan hij; de andere ge
aardheid en begaafdheid van
de vrouw moet ook in de taak
verdeling tussen man en
vrouw tot uitdrukking komen.
2. In de schepping zijn man en
vrouw gelijkwaardig, maar in
lichamelijk en geestelijk op
zicht ongelijk. 3. Door Chris
tus werd (in beginsel) de
scheppingsorde hersteld: de
vrouw wordt dus in de christe
lijke gemeente niet de gelijke
van de man. 4. Hoewel de
vrouw in het heidendom wel,
in Israël niet priesteres kon
zijn, was de positie van de
vrouw in Israël veel eervoller
dan in het heidendom. 5. De
manier waarop Jezus met de
vrouw omgaat, steekt scherp
af tegen de minachting die zij
ondervond van het Jodendom.
6. In verband met het voor
gaande is het opmerkelijk dat
Hij geen vrouw in de apostelk
ring opnam. 7. De onderge
schiktheid van de vrouw onder
de man, die de Heilige Schrift
leert, is geen vernedering voor
de vrouw. Ook van Christus
wordt gezegd, dat Hij aan de
Vader onderworpen is. 8. De
emancipatie van de vrouw kan
men niet vergelijken met de af
schaffing van de slavernij.
God schiep niet slaven en
vrijen maar wel de mens naar
zijn beeld als man en vrouw.
10. Het spreekverbod voor de
vrouw in I Cor. 14:34 heeft be
trekking op discussies in de
gemeentesamenkomsten.
Daarmee is echter ook het pre
dikambt aan de vrouw ont
zegd. 11. Het verbod in I Cor.
14:34 geldt gehuwde vrouwen.
Het is niet in te zien, waarom
Paulus aan jonge meisjes en
weduwen zou hebben toeges
taan wat hij de gehuwden ver
bood. 12. In I Tim. 2:12 wordt
aan de vrouw het recht om de
gemeente te vermanen ont
zegd; dan is de verkondiging
van het Evangelie haar zeker
verboden. 13. Uit het feit dat
Adam ■eerst geschapen werd,
leidt Paulus af, dat het Gods
wil is, dat de vrouw de man
volgt. 14. De ongehuwde
vrouw is in het spreekverbod
van Paulus voor de gehuwde
vrouw begrepen. 15. Uit de ge
schiedenis van de Oude Kerk is
geen ambtsvervulling in onze
zin van het woord door vrou
wen bekend. 16. Na de Her
vorming hebben in Nederland
in sommige plaatsen diako-
nessen in de kerk gediend; ze
hadden echter géén ambt. Tot
zover Positie en Beleid van de
Gereformeerde Bond.
Hoewel deze Bond zeker
numeriek de grootste invloed
heeft en een „bondsdominee"
ook als hij enkele malen per
jaar een preekbeurt in Breda
mag vervullen- volle kerken
trekt, is de officiële opvatting
van de Nederlands Hervormde
Kerk over de vrouw in het
ambt niet alleen genuanceer
der, maar duidelijk positief.
Bij ale narigheid hield in de
laatste oorlog een subcommis
sie van het orgaan Gemeente
Opbouw zich al bezig met de
„Dienst der vrouwen in de
kerk". Dit orgaan sprak zich
uit voor openstelling van de
ambten en algemeen kiesrecht
in de kerk; het hield zich bezig
met de positie van de gods
dienstonderwijzeressen en die
van de wijkverpleegsters, ver
diepte zich in de vraag, wat de
bijbel leert over het man-en-
vrouw-zijn en trachtte te ko
men tot bepaling van positie
en arbeid van de vrouw ten
bate van het kerkelijk leven.
Na de oorlog kwam daarde be
spreking bij van de medewer
king der vrouw in de diacones-
senarbeid. Met name werden
initiatieven ontplooid in het
Utrechtse Diaconessenhuis.
Voor de Hervormde Synode
werd 22 november 1967 een
keerpunt: alle belemmeringen
voor de volledige toelating van
de vrouw tot het predikambt
werden weggenomen. Aan
deze bewogen zitting herinne
ren de woorden van wijlen
prof. van Niftrik: „Calvijn en
ik menen dat het zwijgen van
de vrouw geen eeuwige wet
is". Aan de figuur van de
vrouwelijke vicarus als hulp
zonder bevoegdheden kwam
een einde. De vrouw aan
vaardde nu ook in het ambt de
verantwoordelijkheid voor het
meedenken en meehandelen in
het kerkelijke leven. Men be
gon het ook positief te waarde
ren, dat de vrouw het anders
ziet en anders doet dan de
man. Die erkenning bracht wel
een hele overschakeling mee,
voor beide partijen. En daar
waren ook de „vrouwen-
buiten-het-ambt" bij betrok
ken.
In dit verband willen we
graag het werk vermelden van
de Hervormde Vrouwendienst,
die op 3 juli 1951 werd geïn
stalleerd en die zich al lang
voor 1967 had uitgesproken
voor de samenwerking van
man en vrouw in kerk en sa
menleving. Een bemoedigend
voorbeeld van de vrouw-in-
het-ambt was de alom geachte
secretaresse van de HVD, dr.
Wil Timmermans, die mede
door haar internationale con
tacten o.a. als presidente van
de vrouwelijke afdeüng van de
Wereldbond van Hervormde
Kerken (World Presbyterian
Alliance), baanbrekend werk
heeft gedaan (ook in Brabant
en Zeeland!) en die nu -nadat
ze zes jaar geleden aftrad als
secretaresse en in het predi
kambt bevestigd was- teamlid
is van het pastoraal centrum
De Hezenberg te Hattem.
De tweede kerkelijke ge
meenschap in grootte, de Ge
reformeerde Kerken in Neder
land, stelde ook in 1967 het
predikantenambt voor vrou
wen open, hetgeen een sterke
toename te zien gaf van vrou
welijke theologische studen
ten in Amsterdam en Kampen.
De overige kerken van gere
formeerde signatuur staan of
ficieel afwijzend tegenover de
toelating van de vrouw tot het
ambt. Voor de kerken, min of
meer ter linkerzijde, zoals het
Remonstrantse Broederschap,
de Nederlandse Doopsgezin
den en de Evangelisch Lu
therse Kerk, vinden al sedert
jaar en dag de vrouw op de
kansel de gewoonste zaak van
de kerk. Velen van haar vrou
welijke voorgangers nemen
ook actief deel aan het werk
van de media (met heimwee
denken velen terug aan een
vrouw als dr. Bruyning van de
VPRO) en dat van andere cul
turele organisaties.
De rol van de vrouw in de
opwekkingsbewegingen te on
zent, de randverschijnselen,
zoals het kerkelijk establish
ment dat nogal aanmatigend
noemt, vereist een afzonder
lijke behandeling. Zo schijnt
er langzamerhand, althans
naar buiten, een einde te ko
men aan een tragische verar
ming van het kerkelijke leven
tengevolge van de miskenning
van de vrouw, een verarming
die de verbeelding doodt en de
somberheid bevordert. Aldus
Monica Furlong, die overigens
niet graag zou zien, dat de
vrouw-in-net-ambt zou op
gaan in de typisch mannelijke
structuur van het kerkelijk le
ven.
M.MEELDIJK
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET Een Libanese
sterrenwichelaar die zegt dat 95
procent van zijn voorspellingen
altijd bewaarheid worden, heeft
voor de komende twaalf maan
den een reeks rampen voorspeld
waaruit wij de derde wereldoor
log, de dood van een zestal
staatshoofden en verdubbeling
van de olieprijs noemen.
De derde wereldoorlog wordt
volgens Abdoel Hafez Attar
ontketend door Israël, dat in juli
of augustus raketten afschiet op
Mekka en andere heilige plaat
sen van het mohammedanisme
in Syrië en Irak. Deze aanval zal
worden gesteund door een „su
permogendheid" en worden
voorafgegaan door beperkte
agressie, vooral tegen Zuid-
Libanon.
oorlog durft hij niet te voorspel
len.
Onder de staatshoofden die
volgens Attar in de loop van
1975 het min of meer moede
hoofd vooraltijd neervleien, zijn
president Ford, voorzitter Mao
van China (door middel van ko
gels), premier Harold Wilson
van Engeland, Francisco Franco
van Spanje en premier Ian
Smith van Rhodesië.
De economische en politieke
chaos in de Verenigde Staten
wordt compleet en de wereld
krijgt een epidimie te verduren
die „moeilijker te overwinnen
zal zijn dan de kanker".
Franco
Dollar en pond sterling deva
lueren en Europa krijgt de eco
nomische crisis van de jaren der
tig nogmaals te doorleven. De
prijs van een vat olie verdubbelt.
Libanon wordt door Attar
niet ontzien. Het zal een zware
aardbeving te doorstaan krij
gen. Maar dat is niet half zo erg
wat Australië te wachten staat
het zal door een soortgelijke
ramp simpelweg van de wereld
kaart worden geveegd.
Israëls vooraanstaandste astri
toog, Hans Zeuger, heeft dins
dag op zijn beurt voorspeld, dat
in juni en juli wel een militaire
confrontatie tussen Israël en
Arabieren plaatsheeft waarbij
de supermogendheden betrok
ken zullen zijn, maar een echte
Verder wordt 1975 volgens
hem een „traag jaar" doordat de
buitenplaneten domineren en
Saturnus, Uranus-Neptunus en
Pluto veel tijd nodig zullen heb
ben om rond de zon te draaien.
Zeuger voorspelde tijde de ok-
toberoorlog van 1973 wanneer
de wapenstilstand zou ingaan en
Arabisch-Israëlische bespre
kingen zouden beginnen. Voor
de oorlog raadde hij de Israëli
sche regring aan oorlogsbedrei
gingen van de kant van presi
dent Sadat van Egypte niet licht
op te vatten.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU - Wanneer Brezjnjev niet langeT partijsecretaris is, zal
de Sovjet-Unie „onherroepelijk haar politiek zowel op internatio
naal als binnenlands gebied verharden", zo heeft de Sovjetrussi
sche atoomgeleerde Andrei Sacharov gezegd.
„De dissidenten zullen niet de enigen zijn die daardoor getroffen
worden, voor zover dat nu valt te beoordelen", zei hij.
Sacharov zei dat de autoriteiten steeds drastischer tegen dissi
denten zijn gaan optreden. Zo kreeg Victor Polski in oktober slechts
100 roebel boete omdat hij een meisje had aangereden, dat volgens
hem zelfmoord had willen plegen door zich voor de wielen te wer
pen.
De arts Mikhail Stern te Vinnitsa in de Oekraïne werd vorige
week echter tot 8 maanden gevangenisstraf veroordeeld omdat hij
flessen wijn zou hebben aangenomen en fraude zou hebben ge
pleegd met medicamenten.
„De onderdrukking van gewetensvrijheid en vrijheid van spre
ken in de Sovjet-U nie bedreigt het morele en intellectuele leven van
ons land en brengt zijn toekomst in gevaar", aldus Sacharov.
Dissidenten zullen er echter altijd blijven, zei hij, want wanneer
mensen worden gearresteerd komen er altijd weer nieuwe in de
plaats die gaan strijden voor de mensenrechten in de Sovjet-Unie.
Zo blijkt de oproep ten gunste van de bioloog Sergei Kovaliev, die
vrijdag is gearresteerd, te zijn ondertekend door veel mensen die
zich nog niet eerder als „dissidenten" hadden doen kennen.
„Hoewel het ondertekenen van een oproep betekent dnt men zijn
werk verliest en zijn gezin in gevaar brengt komt er een ogenblik
waarop elk eerlijk mens evenals Tolstoi gaat zeggen „ik kan niet
langer zwijgen".
Sacharov zei tenslotte dat zijn eigen toestand precair is.
DEN HAAG (ANP- De meeste Nederlandse reisorganisaties zijn
dit jaar „niet ontevreden" over de resultaten wat betreft de winter-
vakanties. Het aantal toeristen dat deze maanden via reisbureau's
naar sneeuw of zon (Spanje/Canarische eilanden) reist, is ongeveer
gelijk aan dat van de winter 73/74, de tijd van de oliecrisis. In totaal
zullen zo'n 16.000 „sneeuwzoekers" rond de kerstdagen per trein
reizen. De rest gaat per vliegtuig of met de auto. Met de toeristen die
het zonnige zuiden opzoeken, komen de reisbureau's deze winter
uit op ongeveer 40.000 klanten.
„Een erg fijne mini", schreven we in deze rubriek kort
nadat de nieuwe Audi 50 in september was geïntroduceerd.
Nu, na er een week in gereden te hebben, willen we daarvan
geen woord terugnemen. Maar nu we weten wat destijds nog
onbekend was, n.l. wat de Audi 50 kost, moet onze defini
tieve oordeelsvelling toch door enige reserve gekenmerkt
worden.
Want laten we wel zijn: een
prijs van 10.765 voor de 50 LS
en van 11.240 voor de 50 GL is
voor een mini, al is die technisch
nog zo knap, aan de gepeperde
kant om het rustig te stellen.
Voor dat geld kan men in Neder
land heel wat andere, ook goede,
en ruimere auto's kopen. De
Audi 50 is niet meer en ook niet
minder dan een mini, een 2 plus
2tje want op de achterbankkan
geen volwassene het langer dan
voor een zeer korte rit uithou
den.
De verwantschap met de VW
Golf is duidelijk waarneembaar
al is de 50 met zijn lengte van
3,52 meter nog 18 cm. korter dan
de Golf en al is de totale lijn mis
schien wat vloeiender. Onder de
motorkap zit dezelfde motor die
de Golf aandrijft, d.w.z. dat de
50 LS de 50 pk motor van de
Golf heeft en de 50 GL de 60
pk-er. Die motor start met be
hulp van de automatische choke
uitstekend en draait erg gerui-
sarm en soepel, terwijl de 60 pk
motor (de testwagen was een
GL) ook boven de 100 km in de
vier flink blijft trekken en de
vierde versnelling ook in stads
verkeer bruikbaar is.
De prestaties staan op een
hoog peil zonder dat evenwel
van een uitschieter in deze
klasse gesproken kan worden.
De motor van de LS neemt ge
noegen met normale benzine, de
GL rijdt op super-en wat het
verbruik van de laatste betreft:
dat bedroeg tijdens de testrit
gemiddeld 1 liter op 13 km.
Zonder meer een fraai verbruik.
Het schakelen met de pook heeft
links en rechts tot de opmerking
geleid dat de drie alleen bereik
baar is wanneer de bestuurder
zich voorover buigt. Hoewel we
dit persoonlijk -misschien ook
door de stand waarin we de
voorstoel hadden staan- niet
opvallend bezwaarlijk vonden is
het toch zo dat de fabriek de
pook niet conform de tekening
heeft gemaakt en een rechte in
plaats van een gebogen pook
heeft gemonteerd. Hoe het zij:
het schakelen is een vlotte zaak
met korte slagen en een directe
aangrijping.
De besturing is licht, uiterst
licht zelfs en daaruit blijkt dat
het ook bij auto's met voorwie
laandrijving mogelijk is een
lichte besturing te construeren
wat echter nog lang niet alle fa
brieken is gelukt. Het wegged
rag is zonder meer uitstekend,
de wagen ligt zowel op de rechte
weg als in bochten rotsvast.
Lof verdient ook de bedie
ning, die zeer gemakkelijk is.
Aan het stuur zitten handels
voor verlichting, richtingaan
wijzers, ruitewissers (2 snelhe
den) en -sproeier en voor de
alarminstallatie. Vooral de zeer
eenvoudige bediening van het
verwarmings- en ventilatiesys
teem verdient lof; reeds vanaf
het begin heeft de bestuurder
geen enkel probleem de gewen
ste temperatuur op de gewenste
plaatsen te krijgen, wat bij me
nig automerk bepaald niet het
geval is.
De vering is stug, maar rede
lijk comfortabel, niet het aller
sterkste punt van de 50. Opmer
kelijk was dat de remmen een
vrij stevige pedaaldruk nodig
hebben en dat er zelfs op de
duurste 50 geen rembekrachti-
ger aanwezig is (yvel als extra
verkrijgbaar) Rij- en zitpositie
is voortreffelijk, de voorstoelen
verdienen de lof vah de jury, ge
ven een zeer goede steun met
name zijwaarts en in de lende
nen wat vooral bij lange ritten
van belang is. De voorstoelen
zijn voorzien van hoofdsteunen
en voorin is de beenruimte ro
yaal, de hoofdruimte redelijk,
maar achterin is alleen plaats
voor (kleine) kinderen tenzij de
bestuurder bereid is zijn stoel
ver naar voren te schuiven met
als consequentie een ongemak
kelijke zit achter het stuur.
Bij verkeerscontroles blijkt
dat een op de vier auto's gebre
ken aan de remmen vertoont,
een hoogst ernstige zaak waar
mede de verkeersveilighied be
paald niet is gediend. Bij perio
dieke controlebeurten door de
garagebedrijven komen de
remmen als zijnde een van de
wezenlijke componenten van
een auto vanzelfsprekend aan de
orde. Vaak constateert een au
tomobilist echter tussentijds dat
zijn remsysteem niet meer opti
maal functioneert en daarnaast
zou hij door attent te zijn op een
aantal zaken die met het remsys
teem samenhangen meei
„remmen-bewust" kunnen
worden.
Tot die zaken behoren de vol
gende punten:
1. Remvloeistof: deze moet
maandelijks gecontroleerd
worden; bij verlies van vloei
stof onmiddelijk de oorzaak
laten vastellen en verhelpen.
2. Hoofdremcylinder/
rembekrachtiger:
regelmatig jnoet de slag van
het rempedaal worden ge
controleerd; korte slag bete
kent dat alles in orde is, bij
grote slag remmen laten nas
tellen, bij. sponzig pedaal
remmen laten ontluchten en
oorzaak vaststellen, bij hard
pedaal de rembekrachtiger
laten controleren.
3. Remslangen en remleiding:
deze moeten jaarlijks worden
gecontroleerd, de slangen op
scheuren of schuurplekken,
de leiding op roest; remslan
gen en -leidingen mogen niet
gelakt of met een antiroest-
middel behandeld worden.
4. Remvoerings/remblokjes:
elke 10.000 km moet men de
voeringdikte en wielcylin-
ders op lekkage laten contro
leren.
5. Handrem: de slag van de
handremhefboom kan men
zelf controleren; bij lange
slag onmiddellijk laten af
stellen.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Aston Martin La-
gonda, de befaamde Britse fa
brikant van dure sportwagens -
hij heeft ook al de fantastische
wagens gemaakt voor de James
Bond-films - gaat in liquidatie.
De financiële middelen van deze
firma zijn ontoereikend om op
gang te kunnen blijven.
Gebrek aan geid is momenteel
het grote euvel van heel de
Britse industrie. Men verwacht
dan ook dat in 1975 veel Engelse
bedrijven bankroet zullen gaan
De 500 arbeiders en ambtena
ren van Aston Martin staan op
straat Zelfs Charles Warden, de
aJgemene directeur van het be
drijf in Newport Pagnell (Buc
kinghamshire) zit nu zonder
werk. De oude fabriek, die ge
sticht werd in 1913, werd over
genomen door andere firma's in
1946 en 1972.
Ditmaal staat niemand gereed
om Aston Martin te redden. Het
rijk van de dure prestige sport
wagens is uit. De ondergaiig
werd verhaast door de oliecrisis
en het feit dat sinds enkele jaren
in Engeland een snelheidsbe
perking van kracht is van
maximum 112 km Een Aston
Martin haalt 240 km. per uur.
Het bedrijf had 600.000 pond
nodig om zich uit de nood te
kunnen redden Na langdurige
onderhandelingen met de rege
ring werd een maand geleden
een staatslening van dat bedrag
voorgesteld. De regering stelde
evenwel een onoverkomelijke
eis: buitenlandse importeurs
van Aston Martin moesten ga
ranties geven om in de toekomst
Engelse sportwagens van dit
merk te blijven kopen. Geen en
kele importeur wilde een derge
lijke verbintenis aangaan zon
der enige zekerheid omtrent de
toekomstige produktie van As
ton Martin.
De arbeiders hebben niet zo
veel geluk als de duizenden ar
beiders van British Leyland, een
veel grotere Britse automobiel
fabriek, die kortgeleden door de
knieën dreigde te gaan, maar op
het nippertje gered werd door
massieve staatstussenkomst,
zodat dit bedrijf nu genationali
seerd is.
De socialistische regering van
Groot-Brittannië kan het zich
echter niet veroorloven een
kleine fabriek van rijkeluis-
auto's zomaar uit de nood te
helpen.
