:h DRDIGER Tedld COMMISSARIS J. A. BLAAUW, JAGER OP MOORDENAARS: tiende lewerker acht School meisje gewurgd!! in Rotterdam iDIENDE VLAKBIJ OUDERLIJK HUIS 1LWERKERS iRLAND) B.V. De Stem RO i i ERDAM Een houten knuppel, donkerbruin gepolitoerd maar polsdik en zeer wel geschikt om er iemand in een klap mee dood te slaan. Met sierlij ke letters staat de naam van de eigenaar in het hout gebrand. Die eigenaar is J. A. ("John") Blaauw, commissaris van politie te Rotterdam, de hoogste recherche man van de grootste havenstad ter wereld. De wapenstok is een souvenir. „Een cadeautje van Kelley, de opvolger van Edgar Hoover als hoofd van de F.B.I." Commissaris verstrek deze mededeling met voldoening maar zonder buiten sporige ijdelheid. De. knuppel is niet zijn enige trofee. Verre van dat. Hij ligt op een dressoir-achtige tafel langs een van de wanden in zijn werkvertrek, op zijn beurt een onderdeel van wat interieur betreft een der droef geestig ste politiebureaus van het vasteland. Door kale gele gangen regelmatig on derbroken door saaie deuren die van een afgemat soort groene verf zijn voor zien kom je in zijn werkvertrek en dat is dan een hele verademing. In zijn kamer ligt tenminsté tapijt en er staan comfortabele stoelen. De versiering echter is geheel ontsproten aan het beroep van de bewoner. Op het al ge noemde „dressoir" liggen behalve de dodelijke knuppel, twee politiehelmen afkomstig uit respectievelijk Londen en Berlijn en verder een groot aantal herinneringspenningen en plaquettes, evenzovele verwijzingen naar mijlpa len uit het leven van de nu 46-jarige commissaris. Door John Roozen Foto: Ronald Sweering ROTTERDAM - Tientallen r terdamse politie en van dejiJ breid onderzoek besQMUflÉfl De meest recente penning, gevat in een soort barnsteen, da teert van de moordzaak Gorkum waar twee Grieken een reder in diens woning neersloegen en doodstaken De commissaris heeft in die affaire nog al wat kritiek van vakbroeders te verduren gehad Hij zou teveel het publiek hebben ingeschakeld bij het onderzoek In de hoofd straat van het stadje werd een win kel-etalage gehuurd waarin de be bloede kledingstukken van de ver moedelijke daders werden uitge stald „Mooi dat we daar de beslissende tip op hebben binnen gekregen" is' het lakonieke com mentaar van de commissaris op de collegiale kritieken. Aan die affaire waarbij hij betrok ken werd als hoofd van het regi onale recherche bijstandsieam herinnert nu een fraaie plaquette Een wat bevreemdende scalp in het nuchtere politievak, ben je ge neigd te constateren. Is dat gebrui kelijk zulke penningen? „Jawel, dat doen we wel meer", is het on verstoorde antwoord van de com missaris. Elk vak heeft zijn eigen charmante trekjes, blijkt nu wel, de tragische bezigheden van de be trokkenen ten spijt. Commissaris Blaauw voert ons vervolgens paar de tegenovergele gen wand van zijn kamer waarop een gigantisch prikbord tientallen wapenschildjes en politie-souve- nirs zijn bijeengehangen. Wapen- schildjes van het Nederlandse Ra- venstein tot het Amerikaanse Kansas City Een fraaie is die van de Highway Patroll van Arkansas, die er van getuigt dat John Blaauw wel degelijk ineen van die gillende met zwaailichten strooiendezwart- /wit politiewagens heeft rondge reden, waarmee Amerikaanse tv- senes zo aardig doorspekt zijn. Hij heeft er een paar maanden stage gedaan en er een geldig legitima tiebewijs als sheriff van overge houden Tussen die wapenschild- jes ineens een plechtige foto van ex president Nixon. genomen tijdens een felicitatiespeech bij de uitrei king van F B I -diploma's. Ook commissaris Blaauw kreeg op die dag zo'n oorkonde uitgereikt Commissaris Blaauw is kortom een breed georiënteerd politie man. een man bovendien die in de loop der jaren schik in het vak be houden heeft Als hij niet zo'n vriendelijk en ont spannen gezicht had, zou je zelfs de vraag kunnen stellen of de betrek kelijk jonge commissaris niet te véél schik in het vak heeft Ofhij anders gezegd een manisdiehet jagen op misdadigers een soort sporl is gaan vinden, voor wie het Nederlandse jachtgebied te „tam' zou kunnen zijn. Maar nee, de commissaris is een gewoon huisvader, een man van vlees en bloed die nog steeds in elke ernstige misdaad de mensen op de eerste plaats stelt Dader zo wel als slachtoffer Maar het denken over het lot van de dader, zo laai hij onomwonden weten, komt op de tweede plaats De politie heeft nu eenmaal als eerste taak „opsporen en voorge leiden". daar valt niet mee te mar chanderen Zijn taak is het de da der achter slot en grendel te krij gen. hoe snel ook .slot en grendel' volgens sommigen weer van bin nen of van buiten geopend wor den. „Of er al of niet zwaarder gestraft moet worden of wezuiniger moe ten zijn mei proefvel lof te geven _r de 14 onder?.... - --leys er negen gehoor^ toonden Bij de overige sprake van een lichte mat! minder goed horen i— F" opdracht gegeven .n orde te herstellen. Zij weigen 1 mei de opstandelingen te ondcr- I handelen, maar heeft wel voort- I durend contact met Samore Ma- W»I Vervat Wat bezielde de moordenaar van het 15-jarige meisje Wil Vervat in die vroege nacht van 7 op 8 september? Zal hij op nieuw toeslaan als de politie er niet in slaagt hem op te sporen? En wanneer zal er licht komen in „de zaak Brckelsveld" van 1963, eveneens in Rotterdam spelend, waarbij een jonge moeder met haar 7-jarig zoon tje door een onbekende werd afgeslacht? Het zijn vragen die de Rotter damse politie niet met rust la ten. Er zijn moordzaken en moordzaken. Wie na jaren lang getreiterd te zijn zijn vrouw in razernij doodslaat, wordt wel gegrepen. Wie bij een uit de hand lopende café-ruzie naar mes of pistool grijpt, blijft meestal niet lang op vrije voe ten. Maar er zijn onder de vele jfeim van de Bol- ^zijn een uiige- J op hel IS-ja- gese I tegen de opsfl moet voorbei teren een ren" gen oei De greep n zich „Draken 1 mende blank! voormalige Pol dotroepen, hada enkele uren nadï Lissabon en he< Zambiaanse hot een akkoord hadl dat voorziet (n bm guerrtlIa-oorloJ^ vestiging van ef gering waarin li ventoon voert e hankelijkhetd tj Radio VriM Niet alleen b Q llngen de rn herdoopten t maar zit maai ter van net vliegveld andere sU»m den voorjf den i gekret geweldsdelicten altijd gevallen die na enige tijd doodlopen. De belangstelling bij het publiek taant, nieuwe zaken eisen de aandacht. De politie maakt er zich min der makkelijk van los. „Niet dat je er wakker van ligt maar het is wél zo dat je bij elke ar restatie erop bedacht blijft.dat je telkens weer denkt: „Hé, die zaken lijken (een beetje) op el kaar, zou misschien..." Het is de ontboezeming van de Rotterdamse recherche-com missaris J A. Blaauw. een man die herhaaldelijk in het nieuws komt, omdat hij anders dan sommige andere autoriteiten oprecht van mening is dat „het publiek" recht heeft op in formatie over alles wat de poli tie aangaat. Maar dat niet al leen, hel publiek kan de politie soms over het dode punt in een onderzoek heen helpen. Dan stromen er tientallen, honder den tips binnen die allemaal nauwgezet worden nagetrok ken. Voor de buitenstaander vaak moeilijk aan te voelen, al die pietepeuterige werkzaam heden. die zo sterk afwijken van wat politieheiden op de beeldbuis doen. Wat een poli tieman er zelf van denkt, hoe hij, zoals dat tegenwoordig heet „gemotiveerd" blijft bij zijn werk, vertelde commissa ris Blaauw. dat soort problemen ligt niet op mijn terrein", zegt hij „Daar zijn andere mensen deskundigen op hun gebied voor aangesteld Hij hééft er natuurlijk wel zijn ge dachten over Geeft ze liever niel bloot Natuurlijk is het niet leuk voor een agent die een verdachte voor de officier heeft voorgeleid en hem dan in de tram naar huis al weer vrolijk mee terug ziel rijden Zulke dingen gebeuren natuurlijk wel Commissaris Blaauw „Mijn mensen wor den er wel eens dooi geprikkeld, dat is niet meer dan menselijk, maar gefrustreerd ra ken is er toch niet bi j dacht ik De politieman moet zich ook weer mei al te veel met zijn taak identifice ren ,,We zijn er niet om wraak uit teoe- fenen maar om de samenleving te beveiligen Een man die van moord wordt verdach! moei je zien te pakken te krijgen om te voorkomen dat hij opnieuw toe zou'slaan Maar ol' hij daarna als patiënt behandeld moet worden of meer „oudtestamentisch" ge- stralt, is een zaak van latere zorg De politie heeft geen oordeel te ge ven over het gevangeniswezen maar commissaris Blauw heefl persoonlijk wél een kanttekening Zijns inziens moetje 'n volwassen man niet voor 'n paar kwart jes knijpers in elkaar laten zetten terwijl zijn gezin naar de bijstand moet Gewoon werk in de ge vangenis mei een gewoon loon houdt hel zelfrespect in stand en daarmee de verhouding lussen de gedetineerde en zijn gezin Maat nogmaals dal is denken aan zaken van het tweede plan De politie moei allereerst misdaden zien te voorkomen en daartoe behoort on der meer hel hardnekkig jagen op een onbekende moordenaai van wie valt aan te nemen dat hij ooit opnieuw zal toeslaan. Dat is de motor die achter het zeer uitgebreide onderzoek in de „moordzaak Wil Vervat' draait Hel meisje werd in de nachl van 7 opHseplember bij hel verlaten van de metro in enkele seconden over vallen en direci gewurgd .Dal zit ons het meeste dwars Zo'n man doodt om 't doden zelf Tenminste dai is de meest aannemelijke ver klaring Het ligt toch wel even an ders dan bij iemand die in paniek raakt als zi jn slachtoffer zich ver zei of aan hei gillen slaal Déze man zal weéi toeslaan We moeien hem daarom hebben koste wat kost Vandaar dal nog altijd 75 recher cheurs bij de zaak belrukken zijn. terwijl er op sommige dagen wel mei 240 man is gewerki Zoals mei hei huis-aan-huis-onrierzoek waarbij ruim 13.000 woningen werden bezocht- Voor de buitenstaander een „wat overtrokken' inzét aan personeel. maar wie de overwegingen van de commissaris volgl kan die inzel ge makkelijk billijken Ronduii geeft hij toe dat de kansen op succes met de dag slinken „Jawel hoor", zo geeft hij vriendelijk toe. ..hel is zoeken naar een speld in een hooi berg Maar een sterke magneet haalt die speld er toch wel uit.. De inzet van zoveel mankracht is alleen mogelijk doordat wij hier een nog altijd laag aantal gewelds misdrijven kennen „In Chicago waren ei in dal jaar dal ik er was in die éne stad al 865 moorden geregi streerd Wat de meesten eehiei niet weten is het hoge percentage dal opgelosl wordt, zo'n 85^ van de zaken komt rond „Als je dan op Schiphol landt, denk je wel eens. wal maken we ons hiei druk om stijgende criminaliteit Na een paai wekgn verdwijnt dal gevoel weer Slachtoffers zijn nooil statistieken hei zijn telkens weer mensen met een eigen ach tergrond met een eigen leven dal beschadigd of totaal vernield- wordl ..Het gaat je niel in je kouwe kle ren zitlen Met de jaren krijg je wel routine maai je raakt nooil echt afgestompt Integendeel' al dus commissaris Blaauw en hij il lustreer! dal mei eigen ondervin ding ..Mijn eerste vermoorde kind ..kreeg' ik toen ik nog geen'vader was Nu heb ik zelf twee kinderen DE STEM ken B.V. raiding van de werkzaamhe- het bezit zijn van een rijbe- cerstraat 11, Reeuwijk. Tel. 01653-2689. 3.V. is importeur sten, diepvriezers, aatwasautomaten, ktrische huishou- o tor en. •ijf en de daarmee gepaard Dienst zoeken wij een laats in staat is leiding te geven gevallen zelfstandig repa- n uit kan voeren, o- en Koeltechniek is jk. izijn een lorna uitgifte van onderdelen. svoorrading van onze mon- zowel schriftelijke als ;en. ngeving van Oosterhout. ten wij een Irotechniek chandeling van onderdelen n bestaan uit het ompakken de onderdelen. erdere voorkomende werk- enmagazijn. itie kunt u richten t.a.v. t. AND B.V. ten Oost" 111 ordrecht sttreding een est-Brabant ar re opleiding in het bezit van of anti-roest middelen strekt ie richten aan de direktie. "UST PREVENTIVES b.v. ijsgrondstotten waar grondstoffen voo. irvaardigd. sen de binnenkomende goe- lient af te wegen voor de alsmede sociale voor- e afspraak met de heer 5.V., Mijlweg 77, postbus "Het gaat niet in je kouwe kleren zitten" Dat moet je uit je hoofd zetten als je zo'n verdachte gaat verhoren Die man moet volledig over zijn wettelijk gegarandeerde rechten kunnen beschikken al zou je hem soms wel kunnen aanvliegen. Nii, als commissaris wordt hij zel den of nooit meer met de dader zelf geconfronteerd, maai hij kan het nog best aanvoelen als één van zijn mensen het te kwaad krijgt Ten slotte heeft hij zelf de hele leer school doorlopen. In 1950 begonnen als „gewoon agent met het fietsje de havenwij ken in" heeft hij hel vak op straal geleerd Het geeft een speciale band met zijn mensen maar ook een zekere vaderlijke strengheid Als ze klagen over „zware diens ten" denk ik wel eens aan mijn ei gen tijd op mijn fietsje zonder ver lichting in je eentje op oorlogspad Nu zijn ze mei zijn tweeën en kun nen „effen naar de wagen lopen om assislentie te bellen zodra het een beetje uit de hand loopt Er is tijdens zijn carrière trouwens aan weerskanten wal veranderd in Nederland Ook aan de kanl van de „onderwereld" is er sprake van technische verbeteringen en schaalvergroting „In 1970 hebben we in héél Rotter dam mei èen geval van heroine ge had in 1973 vingen we 25 kilo en de hasj gaal mei honderden kilos naai de vuilverbranding toe „Kostbare vuurtjes zijn dat Ter illustratie pakt commissaris Blaauw een minuscuul medicijn- flesje uil zijn bureaula Op de bo dem van hei flesje een laagje kor rels Rietsuiker lijkt hei heroinets hel „Voor zo'n 10 000 gulden han del maar ik sluit mijn bureau s avonds goed af' zegi hij dp opko mende begeerte in onze ogen le zend Een discussie ovei de verschillen tussen hard en softdrugs gaal hij echter uil de weg Als man van dé praktijk vindt hij hei allemaal nog al theoretisch gepraat. Ook hier spelen zijn Amerikaanse bevin dingen mee „In Washington alleen al zijn zo'n 15 000 verslaafden aan hard drugs Van hen heeft zo'n 2% vast werk Dagelijks hebben ze voor 25 dollar aan ..spul' nodig Gevolg diefstal len en naarmate de nood stijgt steeds brutere overvallen De commissaris ziet in sombere buien deze toekomst ook voor ons land weggelegd Een ander toenemend probleem onderkent hij in het steeds meer vanzelfsprekend wor dende wapenbezit bij wetsovertre ders Ze hebben bijna allemaal zo'n ding als statussymbool op zak Het begi n t er mee da I ze ei mee zi t- ten op tescheppen aan de bar maar het eindigt met schieten waar an ders de zaak bij enkele klappen be perkt zou zijn gebleven." Maar ook in deconfrontatie met de politie wordt steeds vakei het pis tool getrokken Van de andere kant, als een agent zijn wapen ge bruikt ..valt dé hele club. van pers tot Tweede Kamer" over hem heen In die verhoudingen gezien vindt commissaris Blaauw dan ook dat de Nederlandse agenl zich ten opzichte van het wapengebruik voorbeeldig en beheerst opstelt al .vreet' hel bij de mensen die hel dagelijkse werk moeten doen wel eens Vanuit een studeerkamei ziel de problemaliek van hel wa pengeweld ei anders uil dan in een donker steegje Voor de risico's die de .gewone agenl loopt, tsdan bovendien hel salaris nog niel eens zo geweldig le noemen .Hel is niel slecht hoor maar hel zou wel wal heler kun nen Zeker als je in de toekomsl nog gekwalificeerde mensen voor dn beroep warm wilt kunnen ma ken Natuurlijk een agenl kan het. zo als ook commissaris Blaauw hel presteerde toi commissaris bren gen Daarin verschilt hei politie vak wei wal van bijvoorbeeld de carrière-opbouw bii de krijgs macht Maai dan moet jewel veel zelfstudie en wilskracht opbren gen naóst je gewone en toch al psy chisch belastende werk Doorsto- COMM1SSAR1S BLAAUW ...op de stropdas prijkt een echte „sheriff-ster"... ten in de hiërarchie blijft natuur lijk een droom van elke begin nende agent maar voor de arbeidsverhoudingen is zo'n ambi tie niet meer een bepalende zaak gebleven. De hiërarchie is ook bij de politie in de schijnwerper van de democratisering komen staan. Zeker in Rotterdam. Tijdens ons gesprek komen jonge agenten en rechercheurs vrijwel „zonder kloppen" binnenkeutelen en zelfs een in het vak vergrijsde adjudant die frisdranken en kranten komt brengen beweegt zich losjes door hel vertrek van zijn hoogste baas. Het is een bewijs meer nog dan de welwillënde verklaringen die de commissaris in de loop van het gesprek geun heeft dat team werk en menselijke verhoudingen de werksfeer bepalen. „Alleen op die maniei kun je van mensen ver wachten dal ze met echte inzet een dienstje draaien dal langer dan 24 uur blijkt-Git te lopen." Die inzel is hard nodig De resulta ten van het onderzoek worden ook aan de „hele ploeg' toegeschreven. „Hel is nooil zo dat „ik" een zaak oplos, hei is altijd wij" aldus ten slotte commissaris Blaauw. alle triomfantelijke souvenirs in zijn werkkamer daarmee tot „Spiele rei" verkleinend „Ook over die moordzaak in Gorkum schreven de kranten weer dai „commissaris Blaauw de zaak rond had gekre gen In werkelijkheid heb ik de verdachten nooit in levende lijve gezien Ik kreeg hun foto's van °PZ1J genomen de volgende dag op mijn bureau

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1975 | | pagina 19