Li.
uit
Voor God,
armen
en kunst
sen
MUZIEK VOOR KERST
Kerstboom hangt vol met nieuwe films
Jezus: goed voor twee romans
POËZIE EN GRAFIEK
STILSTAAN RU JEZELF
DE ARTISTENMIS
IN ANTWERPEN
vrq
^Jijdschrift
oek
laat
Zaterdag 21 december
1974
recht
M
Zaterdag 21 december 1974
zelf-
geldt
r be-
uni-
e ele-
sfeer
liolier,
een
men-
zittef'
feenlo-
per
ander
vindt
an de
•nder-
or de
t er-
lf een
komt
e ou-
unnen
moet
woor-
n, oi
ld wil
zijn
zullen
Dat is
It op
we
it. De
!S ko-
tlerlei
p be-
op
ver-
t wet
Ook
teling
laat-
is nu
doe
Je met emigrerende afgestu
deerden die een schuld heb
ben"?
Studentendecanen hebben
beweerd dat jonge mensen
door deze regeling een schuld
krijgen van maximaal
31.000. „Dat is bezijden de
werkeijkheid. In de Academi
sche Raad is berekend dat die
studieschuld door het aangaan
van maximale leningen hoog
stens 15.000 zal worden. In
extreme gevallen. Ik ben het
daarmee eens. Meestal zal die
veel lager zijn, omdat de ou
ders toch wat bijbetalen, m-
dat de student zelf wat bijver
dient. Men moet dit soort za
ken niet in het maximale
trekken.
Veel moeilijker vindt ik dat
de 18-jarigen die nog op
school gaan of studeren wél
ren basisbeurs krijgen gelijk
aan de huidige voor hen te
betalen kinderbijslag en kin
deraftrek en dat jongeren van
die leeftijd die werken dat
NIET krijgen. Dat lijkt mij
een zaak die politiek nog deel
wat voeten in de aarde zal
hebben."
JACQUES LEV1J
X „STUDENTENHAVER"
(Uitleg van 27 februari, 19H
nr. 364. Behandelt de studiefi
nanciering).
NOTA STUDIEFINANCIE
RING van staatssecretaris van
O. en W. dr. G. Klein (Staats
uitgeverij januari 1974).
STUDIEFINANCIERING-
Discussienota v. h. landelij»
beraad studentendecanen (F
ni, 1973).
I JAN Begeer, grafische ont-
I werpen, W'im Smits, objecten,
I Hans van Zummeren, sdhilder-
I sjen, exposeren "tot 19 januari
t Cultureel Centrum De Bey-
I r(j te Breda. Nogal wiedus:
[drie collega's aan academie
gt.-Joost.
I CONCERT in de opera; ex-
wriment bij KVO Antwerpen.
Vanavond première wan
Handels Messias. Verder: 27
dec. 20.30 uur en 29 dec. 15.00
u.
I TONY Lansdaal met schil
derijen, aquarellen en tekenin
gen tot 11 januari hij galerie
(jjcr0, Oosterhout.
'l DRIE maal Ruissen, Leen-
dert (zondagssdhilder), Nelly
(bloemsöhilokunst) en Cor
(scMlder-grafious) in Museum
voor Zuid- en Noord-Beveland
te Goes.
I KERST-woarstelldngen van
af de oudste tijden tot nu,
1 samengesteld uit foto-arahief
van kunsthistorisch instituut
Nijmegen op expositie iai
Hoordbrabantse museum Den
Bosch; tot 12 jan.
JOODSE eredienst centraal
op tentoonstelling 25 jaar Sy
nagoge Kenaupark in Frans
Halsmuseum Haarlem; o.a.
wetsrollen, loofhut; Sjabbath
iamp e.d.
t DECEMBER-expositie
(Haitema-grafiek; Reijnders,
tleinplastiek; Van Rooy, goua-
1, Lie, olieverven, Hens, te
keningen, Van 't Hull, oliever
ven), tot 30 dlecembenr bij
BKS. Spoorstraat Tilburg.
I HEIN Vree, uit Bergen op
Zoom, met figuratief brons in
kunstzaal De Hoge Hees, tus
sen Steensel en Eersel. tot en
toet 1 jan.
I DECEMBER-expositie (met
o.a. Verhoog, Montyn, Postma,
Moonen, Gravelijn, Herfsit,
Koornstra) in galerie Kakon,
Nieuwl.str. Tilburg, tot 1
jan.
St. -^aroluskerk Antwerpen, waar de artisten-
missen plaatsvinden.
t hij
is
dat
uiig-
ings-
-etei-
illen
het
zegd
og.
t z'n
toor
ten-
het
Ser-
weet
van
niets
ze
oedc
zijn
van
het
g en
best
eef'
rden
de
mei
piet
dekt
en
ge-
bij
vul»
gin
zijn
lo-
ïgin
pau-
iaap
zelf
ids-
fo-
■rk-
stukken, zoals iuc
hebber gestaan in het M
machtpersoneelsblad,
uing heeft Frits Spies dus
noeg ontvangen, het etl/c ,rMt
hem ontbreekt is ge'"
nateriaal. In sommige
zijn mooiere stukken
dan ook eerder gemag
kaarsen opgesmolten-
-.veken geleden kwam <W K
reed met wat nu het P
•tuk van zijn collectie
uoemd mag worden, ceu
tersgrote afbeelding van e0.
Laatste Avondmaal va®
nardo Da Vinei. Het stuk
geëxposeerd in de Ueeuw
Bonafatiuskerk. „Nu ho
even een tijdje op", pe
Hij met enige tegenzm-^
Hoopvolle blik van zijn
toont aan dat een k0 aatde-
oauze -ondanks alle
cing voor vaders inle-
djn plaats lijkt te man
ven in de hobby van ba
kan ze zich wel. Ook z'Lwj|c
een tiïdrovende hobby 0 (joe.
keld. Het borduren var1
ten waarop men met e
voudige kru'ssteek niet
voeten kan komen Do
Huff et Hangt hiivoor e, fered
'ngelijst geborduurd (cru-
'oorstellend „Gezicht op - h(.
lalem" Ook tiidens on-
zoek werkt ze nijver „en".
een van haar vele njtste.
Slechts het zetten va:n
kende koffie onderbreca
irbeid. Want hartellik^' sp)«(
Erken-
I KULTUURLEVEN-9: Inha
lend op een nota van het
SUiV, over de culturele inte-
van Nederland en
Vlaanderen, een dossier wan
bitische bijdragen over deze
Integratie van G. Geerts: Inte
ntie en taalpolitiek; A. Wou
ters: Uitgeverij en boeken-
J. de Wit: Vertaling en
spreiding van literatuur; J. de
tffit: Radio en tv en E. van
fa-beek: Zit de culturele in
tegratie dan werkelijk in het
s'-op? („Het katholieke Vlaan-
leren dat zich altijd heeft wil
len beschermen tegen protes-
öts-calvinistische invloeden,
rekt nu eenzelfde scherm op
het vooruitstrevende
'oorden"). De psychoanalyse
de fantastische literatuur
•dt bekeken door J. Floren-
J. Verhoeven analyseert
lisch de denkbeelden van
oh en H. v.d. Enden vraagt
af of wetenschao wel ge-
staat met ideologie? (KL.
ivenstr. 112. Leuven).
I KRUISPUNT SUMIER-52:
1 dit podium voor jong talent
'1 treffen we o a. aan twee
«•kroonde verhalen van de
■rdhoyense literaire dagen
jaar); het poëtische de-
put van o.a. de Bredanaar
Almekinderen met zinnen
„wijl haar nachtvriendin
fount op morfine" en een
fagment uit Afspraak met
(sociaal-economische situ-
schets) opgevoerd door het
|ost-Vlaamse Arbeidstheater.
penslotte de rubriek Kritiek
I an antwoorden van NedeT-
indse schrijvers, waarbij we
P-treffen Johan Diepstraten-
fad Kuyper. (KS Amelter-
76. Assen).
Iedere zondagmorgen om
halftwaalf is er een zogenaam
de Artistenmis in de St.-Caro-
luskerk te Antwerpen. Wat Is
een artistenmis en waar kom
dit initiatief vandaan? Wat is
de plaats van een dergelijke
onderneming in de huidige li
turgische ontwikkelingen? Al
ruim dertig jaar verzorgen so
listen en koren uit België en
vele andere Europese landen
op 58 zon- en feestdagen onaf
gebroken muzikale program
ma's van de eerste orde tij
dens die zondagse eucharistie
viering in de Caroluskerk; dat
betekent al meer dan 2000
programma's. Nog steeds is ie
dere zondag de barokke kerk,
met talloze herinneringen aan
Rubens tijd, gevuld met men
sen, die dat komen meemaken.
Het initiatief, dat in '43 door
Benoit Roose, op instigatie van
de toen 90-jarige kunstbe
schermster Marie Elisabeth
Belpaire, genomen werd.
blijkt nog springlevend.
Nieuwsgierig naair de ach
tergronden van het woordje
„artistenmis" in de Antwerpse
culturele agenda, bel ik bij
een onopvallend poortje aan
de Miniderbroedersrui. Een
binnenplaats. Over kinderkop
jes uit 1200 kom jfc bij een
prachtig oud huis, waarbinnen
ik me verbaas over de kunst
zinnige inrichting, die zeer
muzikaal georiënteerd is. Een
huis, dat verbindingslijnen
heeft met het oude burge-
tmeestersgesladhlt R-ockox; dat
groeide tot een cultureel tref
punt door toedoen van de in
'70 overleden Benoit Roose.
Zijn vrouw, die concertzange
res NEL BERGLOONS, die er
nu met twee opgroeiende kin
deren woont, tracht het werk
van de Artistenmis, door haar
man opgezet, in leven te hou
den. Dat gaat ten koste van
haar concertpraktijk, die haar
in het verleden o-p de grote
buitenlandse podia bracht. Met
grote hartelijkheid vertelt zie
over de toewijding van haar
man aan kunst en artiest. De
'hare is niet minder.
Het is een oorlogsinitiatief
geweest onder het motto: God,
de armen en de kunst, om de
noodlijdende kunstenaars te
hielpen. Hoewel Benoit Roose,
stammend uit een fabrikanten
familie nooit naar buiten op
trad, had hij zelf een volledige
zangopleiding (oa.. bij Benja-
mino Gigli) gehad. Opzet van
de artistenmis was om tijdens
eucharistievieringen in de St.-
Carolus bekende instrumentale
en vokale artisten te laten op
treden, waarna uit de vrijwil
lige bijdragen voor de aange
boden programma's en de zo
genaamde derde schaal (bei
den doen heit nog steeds) kun
stenaars in nood geholpen
konden worden. Huize Roose
werd hierdoor en door andere
activiteiten een trefpunt van
kunstenaars, waar bv. een
Strawinsky, een GiglS e.d.
over de vloer kwamen. Konin
gin Elsabeth was ook van deze
onderneming beschermvrouwe.
Na de oorlog bleef de artisten
mis; en ze is er nog steeds.
Onder de lijst artisten, die op
een of andere wijze baat heb
ben gevonden bij deze ondier-
neming tref je namen aan als:
Pieter v.d. Meer de Walche
ren, Anton Pieck, Benj amino
Gigli, Tito Sohipa, Steyn
Qtreuvels, Emiiel Hullebiroeck.
Bodewijk de Vocht e.a.
„Van begin af aan is de
muziek zó geprogrammeerd,
dat het de dienst niet stoort,
maar ondersteunt" zegt me
vrouw Roose. Er is een vaste
priester, die de dienst leidt en
bijzonder gevoelig is voor het
gebeuren. De Dominicanen
van de Ploegstraat zorgen voor
•theologisch gefundeerde pre
ken, waardoor er dikwijls con
tacten ontstaan met de niet-
•gelovige bezoekers, die om de
•muziek komen. Na de arties-
tenmiis tref je vaak discussië
rende mensen aan op het his
torische Hendrik Conscience-
pleintje voor de kerk over
muziek en preek.
„We hebben zeer artistieke
plechtigheden gehad", vertelt
Nel Ber.gloons. Muziek van
Chopin, Dvorak e.d. ze her
innert zich de vele namen
moeilijk miaar ook „de mo
derne opvatting gaan we niet
•uit de weg" (o.a. missa Creo-
la). De Wiener Sangerknaben,
•Les Chanteurs de oroix de
bois, maar ook koren uit Bre
da en het Hulster gemengd
koor, Amstelveens Vrouwen
koor, Bergen op Zooms man
nenkoor e.a. traden op. Van de
solisten herinnert ze zich de
•Nederlandse Jenny Veeninga,
solisten uit Wenen en Bulga
rije (waarvan haar de namen
schieten). „Op het eind van
het jaar houden we het rustig"
zegt ze. Voor morgen staat;
het kinderkoor Mia Vinck;
kerstmis Vera Versieak so
praan en Arnold Brand orgel
met een keur aan kerstliede
ren; voor 29 december het
„beste Vlaamse koor" Ortolaan
en voor de daarop volgende
zondag de dramatische sopraan
Francoise Ohantral. Heel be
scheiden voegt mevrouw
Roose eraan toe: „Een vrouw
kan niet bereiken wat een
man kan; ik ben geen zaken
man. Ja, dat blijkt nodig.
Maar de artistenmis leeft nog
tot op de huidige dag"
HENK EGBERS
De kerstboom van de Ne
derlandse bioscopen is als elk
jaar weer rijkelijk gevuld.
Tussen de gebruikelijke bont
gekleurde versieringen -James
Bond is zo langzamerhand een
kerstattractie en al even tradi
tioneel is de nieuwste (21e)
PolanskL
aanwinst uit de Walt Disney
Studio's ROBIN HOOD.-Een
artistieke uitschieter van de
eerste orde is echter „CHINA
TOWN", de nieuwste film van
de beroemde regisseur Roman
Polanski. Vanaf 19 december
zijn deze films in ons land te
zien.
„Ik geloof dat ik erg goed
ben", heeft Roman Polanski
eens gezegd. Zelfs meer dian
eens en het wonderlijke is dat
hij nog gelijk heeft ook. Po-
ianski werkt nu al meer dan
tien jaar in het westen, maar
wordt nog altijd als een Pool
se regisseur gevierd. Hij heeft
de meest uiteenlopende films
gemaakt, zonder zichzelf ooit
te herhalen of plagiaat te ple
gen. En, wat minstens zo be
langrijk is, zonder te vervallen
in de strenge Poolse stijl, die
door westerse kijkers maar
moeilijk wordt begrepen. Ge
bleven is echter zijn voorkeur
voor zwarte, absurde humor,
voor een vaak cynische obser
vatie van het menselijk ge
drag, voor sarcasme en grotes
ke dingen, de dood en vaak
gruwelijk geweld. Oak ..Chi
natown" is daarvan een be
wijs.
Dood en gruwelijk geweld
hebben ook in zijn inmiddels
veelbeischreven privéleven een
bepalende rol gespeeld. Vijf
jaar geleden werd z'n toen
acht maanden zwangere vrouw
Sharon Tate, samen met vier
vrienden op beestachtige wijze
vermoord door de bende van
Charles Manson Naar aanlei
ding diaavan heeft hij eens
gezeigd: „Voordat deze ramp
gebeurde stond ik bekend als
een tamelijk goed regisseur.
Nu kent iedereen me als de
echtgenoot van de vermoorde
Sharon Tate. Soms heb ik het
afschuwelijke gevoel dat alles
wat ik voortaan doe in dat
licht zal worden bekeken".
Dat die uitspraak nog steeds
van kracht is bewijst „China
town" eens te meer. Het is de
zoveelste film over corruptie
en het daarbij behorende ge
weld in het Amerika van de
jaren dertig. Wie niet verder
kijkt dan z'n neus lang is, zou
zelfs kunnen deniken dat ook
Polanski meedoet aan de nos-
tailgie-rage, z'n reconstructie
van Los Angeles anno 1937
mag gezien worden.
Maar Polanski zou niet de be
roemde Polanski zijn als hij
ook niu niet de nodige politie
ke addertjes onder het fraai
nagebootstegras had gestopt.
Met een bijna barokke allure
tekent hij ronduit briljant alle
situaties, personages en stem
mingen en deelt hij een aantal
rake klaippen uit, waarvan de
wangen van een aantal politici
uit het Amerika van vandaag
zullen nagloeien.
In Jack Nicholson, de ster
uit „Easy rider" en „Five easy
pieces" vond Polanski de idea
le vertolker van de hoofdfi
guur. de even beruchte als be
roemde privé-detective die bij
toeval achter een gigantisch
corruptieschandaal komt. Faye
Dunaway. Bonnie Parker in de
legendarische film „Bonnie
and Clyde", is de vrouwelijke
ster, terwijl regisseur-acteur
John Huston weer een van z'n
onweerstaanbare typetjes eta
leert. Ook Polanski zelf duikt
even op. Bij tekent voor het
gruwelijkste moment in de
film, dat even kort als hevig
is en daardoor lang bijblijft.
In Robin Hood van Disney
zijn het uitsluitend dieren die
op knappe en humoristische
wijze gestalte geven aan de
bekende figuren uit de Robin
Hood legende. Zo zien we in
de rol van de igeldzieke tiran,
prins John, en lachweikkende,
enigszins neurotische leeuw
met de stem van acteur Peter
Ustinov. De Britse komiek
Terry Thomas geeft een heel
eiigen karakter atan de gluipe
rige raadsheer van de prins,
Sir Hiss, een slissende slang.
Achter de, door een zich non
chalant voortbewegende min-
streelhaan, gezongen liedjes
zit de voortreffelijke stem van
zanger Roger Miller. En wat
de held van het verhaal be
treft, welk dier leent zich daar
beter voor dan een sluwe,
diooh zeer sympathieke vos,
Robin Hood
die door de meest geniale
vondsten steeds weer opkomt
voor de allerarmsten uit het
dierenrijk. Walt Disney's top-
regisseur Wolfgang Reither-
mian heeft van de film „Robin
Hood" een kleurig, van humor
doorspekt kijkspel weten te
maken met talloze subtiele
grappen.
maatschappij-kritische
It Sap' HARRY
PfTTEEL verpakt in zijn
KATT ro,mam EEN JEZUS-
KN (Uitg. Nijigh en Van
f mar) heeft even weinig
L' Je2Ius van doen als de
nerige Fister met sociale
rasopvattingen en de jon-
1ay met kapitalistische
"•Pui.'aties in diit boek. Het
rreanid vol heeft over „een je-
zuswagen, een jezusburp, een
jezuisgriet e.d.; Jezus als slag
woord vooir alles wat met au
toritaire dikdoenerij te miakein
heeft. Het verhaal beter; de
sfeertekening is geënt op
hetzelfde warenhuis als in zijn
boek Heilig Schorem: Iks-
Platiteal trapt daarbij een zeer
groot aantal
De actueel
vrij ziin ze we', daar
op de vierde
Dragon-flat
etage
JOHN
van
RoOZE
ry Platteel
i,„j de tweede handisauto-
omhooggesahofen
textdZS0t wr
™L5f eetl "J«-
een Jezusbureau, een
genstellingen tussen een kapi
talistische en een socialistische
maatschappij verheft hij in
het kwadraat door ze zwart
wit opeen te hopen in één
bedrijf: omhooggevallen man
netjes, die maar één dioel heb-
btn: carrière' maken en geld
verdienen; klappen valllien,
omdiat persoonlijke belangen
op de voorgrond staan; harde
verkooppolitiek. via met pris
maboekjes opgeveizeldje onbe
nulligheid; menselijke emoties
mogen geen rol spelen; om-
zetsnelheiid; autoritaire leading
tegenover collectieve inbreng;
huilen met de wolven in het
dos; mensen wallen belazerd
dliie knoeien
steekpennin
gen; politie,die bukt voor kla-
venameritoaniiisering;
zijn coon-
...„1 opruiend
etc. etc. De sociale hervormin
gen, die directeur Addy wi'l
doorvoeren worden als half
zachte gegevens ondergespit.
Hoewel PLatteol de kunst ver
staat om uitstekende karakte
ristieken te geven en dieee
smakelijk te beschrijven is de
inlbouid nogal kreteriig goed
koop; werkt hij er even hard
aan mee om miaiatsdbappijikri-
tiiek te vercomtmencialisenen:
lekker leesboek.
Knapper is het boek van
CHRISTIAAN TE WINKEL:
MIJ DORST (uitg. QuerildJo -
f 16,90), waarin de Jezusfi-
guiur wed reëel een rol speelt,
ook al is de verwerking vam
net Christus-thema een beetje
geforceerd. Dit is Te Winkels
tweedie roman en hij is hel
derden gestructureerd dan
zijn, tercht geprezen De
Grasbaan. Ook in Mij Dorst
speelt de Te Winkel met het
tijdschema via flash-backs en
dagboekachtige brieven.
Hoofdfiguur is Her-mam, een
timiiide onderwijzer in een
dorpsgemeenschap, düe zich
voortdurend bedreigd voelt
door symbofech geladen figu
ren. Centraal staat daarbij zijn
relatie niet Maigda; een liefde,
die geblokkeerd wordt door
een sterke rationaliteit. „Een
halve mian", zegt Magdia, die
met Ilse de Maria en Martha
zouden kunnen zijn. Als een
„pnetre ouvrier" gaat Herman
de fabriek in en doet daar zijn
eerste „wonder', hetgeen ook
in zijn eigen gevoelsleven gro
te consequenties heeft. „De
tijd van praten is voorbij; er
is eeuwen en eeuwen gepraat.
Je moest getuigen. ïk doe al
les gewoon op gevoed".
Het is Siimon. die in deze
dorpsgemeenschap de touwtjes
in hand en heeft en „voor-
Chr. te Winkel
spelt": Hernam zal ook wel
aan trouwen toekomen, voor
zover hij al niet gekruisigd is.
Herman wordt de oppassende
gezapige dloapsondiarwlijzer op
die school met de Bijbel, maar
tevens de dorpsgek, die men
„De ZaflSigmaker" noemt. Hij
heeft die hoop, dat er iemand
komt waar geen kwaad in
huist en die toch mens is-
Iemiamid die op een schokkende
manier Kijkt op het raadsel
van tweeduizend jaar geleden.
Wel op een schokkende ma
nier komt het einde van Her
man tijdens een tv-passaespefl,
dat in het dorp wordt opgeno
men. Daarna legt Magdia getui
genis af van haar ongeloof in
Herman.
Een beetje een tour de for
ce, dat slot. Zuiverder is de
eerste he'lft van het boek.
waarin de relatie tussen Her
man en Magda gepfliaatst wordt
in een marbwaardlige, maar
wel 'eöhte context en hun bei
der persoonlijke reflecties via
brieven tot uiting wordt ge
bracht. Als geheel is Mij Dorst
evenwel een intrigerende ro
man, waarmee Te Winkel op
een zeer persoonlijke mianier
een aantal zeer herkenbare
thema's uit het menselijke ge
voelsleven bespeelt.
H. E.
Onder de platen, die we met
name rond de kerstdagen ge
neigd zijn te kopen, bevinden
zich een tweetal cassettes, die
beiden aandacht verdienen.
Van G. HaNDEL )MESSIAS
bestaan tal van opnamen,
maar op het Arohivlabel is
een uitvoering verschenen, die
totaal nieuw is. Het betreft
hier een eerste plaatuitvoering
van een arrangement van MO
ZART. die in 1789 de uit 1741
stammende Messiah van
Handel bewerkte; een metho
de, die in tegenstelling tot on
ze tijd als een compliment
voor de oorspronkelijke schep
ping werd opgevat. Twee mo
tieven speelde bij die bewer
king mee: op de eerste plaats
een aanpassen van de orkest
bezetting aan de instrumenten,
Scheier en Theo Adam Is
voorbeeldig en ligt mis
schien op enkele klanknuance*
na erg fijn in het gehoor.
Een feestelijke Messias (AR-
GHIV-2723 019-2 lp - f 50,-
Een echte gelegenheidscas
sette heeft Decca gecompileerd
uit bestaande opnamen onder
de titel FESTIVAL OF SA
CRED MUSIC; een soort „hit
parade" van op vier na
toppunten uit het geijkte re
pertoire van geestelijk getinte
fragmenten uit de vokale mu
ziekliteratuur. Bovendien tref
je deze aan in meestal
erg goede uitvoeringen door
solisten en koren van reputa
tie, die ten dele al van cul
tuurhistorische betekenis zijn.
Een overdonderende hoeveel-
htid roerende en mooie mu
ziek. Een greep uit het 35
fragmenten tellende repertoi
re: Pucell: Trumpet tune;
MontiverdiUt Qeant Laxis
J.S. Bach: slotkoor Mattheus,
Jesus bleibet meine Freude,
openingskoor Kerstoratorium
(9 Bachfragmenten in totaal);
Handel: aria Father of Heaven
(Judas Maccabtus); koor And
the Glory of the Lord (Messl-
die Mozart ter beschikking
stonden (i.e. toevoeging van
fluiten, hobo's, klarinetten, fa
got en koper) en aan de voor
handen zijnde solisten met
hun specifieke mogelijkheden
(bv. zingen van aria's door
andere stemmen dan ze oor
spronkelijk geschreven zijn).
Op de tweede plaats speelt
natuurlijk Mozarts persoonlij
ke smaak mee, hetgeen geleid
heeft tot enkele niet grote
inkortingen en enkele ver
sieringen- Het totaal werk
maakt een kleurrijker indruk.
Je kunt daaraan zeker veel
genoegen beleven en je hoeft
het zeker niet als een aanslag-
op Handel te zien; integen
deel, je gaat de langzamer
hand tot cliché gezongen Mes
sias opnieuw beluisteren en
beleven. Een merkwaardige en
plezierige ervaring. De uitvoe
ring o-l.v. Charles Mackerras
met het ORF koor- en orkest
uit Wenen en de solisten Edith
Mathis, Birgit Finnilij, Peter
ah)Halleluhjah (Messiah)
Coronation Anthem (negen
Handeifragmenten)Mozart:
Ave Corpus; Schubert: Ave
Maria (arr. Gamley); Mendel
sohn: Thanks be tot God (Elij
ah); Gounod: O divine Re
deemer; Faur In Paradiu-
sum. Onder de uitvoerenden
namen als Joan Sutherland,
Erna Spoorenberg, Kathleen
Ferrier (stereophonisch opge-
ptpt), Helen Watts, Kenneth
McKlear, Tom Krause, King's
Cellege Choir, Handel Opera
Society Chorus, Pro Arte Lau
sanne, Paisley Abbey Choir
etc. Het kan niet op. En het
moet gezegd: op deze drie pla
ten vinden we een schat aan
prachtige muziek, die goed ge
zongen ons in deze dagen
en daarna vtel mooie muzi
kale ogenblikken kan bezor
gen ai is het al te fragmenta
risch (bv. Bachs Gloria) soms
wel hinderlijk (Decca - Ace of
Diamonds - SDDM 432-4)-
Het gedicht „Albumblad"
van Leopold, voorzien van een
houtgravure van Dirk van
Gelder, is de op één na laatste
prent die Frits Haans uitgaf
in zijn tweede serie „MET
PEN ENBURRIJN" (combina
tie poëzle-grafiek bladen).
Volgt nog Egidiuslied gesne
den door de Oostenrijker
Prentaller. Eerder verscheen
o.a. Marsmans Invocatie met
houtgravure van Wim Zwiers
(foto). Bij voldoende deelna
me volgen in '75 drie reeksen:
serie van 10 ongepubliceerde
Nederlandse gedichten met
grafiek van jonge kunstenaars
(voorint f 20,); 10 Franse ge
dichten aller tijden met gra
fiek vam moderne Europese
grafici (voorint. f 20,); en
reeks 10 handgedrukte etsen
en litho's van Europese kun
stenaar (vormt 30,
Doorgaans kwalitatief uitste
kend bladen met fraaie tek
sten en grafiek. Nog steeds
een geweldig persoonlijk initi
atief (F. Haans, Vinkenbos 47.
Ulvenhout).
,.Na«#%ato^al
eindredactie
henfc egbers
We zijn doenerige mensen.
Bij ales wat we doen vragen
we ons af: wat koop ik er
voor; zelden komt de vraag bij
ons op: wat verlies ik ermee?.
We staan te wienig stil bij ons
zelf. Maar in de tijd zie je
duidelijk hoopvolle tekenen,
die wijzen op een nieuwe be
nadering van de mens. Dat
zegt drs. HARRIE MOURITS
o.a. in zijn inleiding op het
boekje MENS TE ZIJN OP
AARDE-visie op het dagelijks
bestaan, in nieuw perspectief
(uitg. Lannoo- f 13,90) Een
boekje, dat opvalt door de leu
ke opmaak. De inhoud bestaat
uit aangepaste teksten van ra
dio uitzendingen, die de au-
teurin 73-74 voor de KRO ver
zorgde. In een zestien-tal
hoofstukken worden telkens
bijeengebracht: teksten uit be
kende boeken, gedichten, ca
baretliedjes e.d, gesprekken
met vader, moeders en tweede
kamerleden, heilssoldaat, sex-
boetiekhouder, kamerbewoner
etc., waarna een gesprek volgt
met pastores als J. Reuten, dr.
B. Wiliems, prof. van Iersel
e.a. Thema's wonderen, feestl
de doop, duivels, lichaam man
en vrouw, de priester e.a.
Aloude onderwerpen en be
licht vanuit actuele maat
schappelijke, psychologische
en theologische gezichtshoe
ken, zonder moeilijk, te doen,
maar helder voor iedereen, die
erover na wil denknen. Een
fijn boekje, dat aanbevolen
wordt. Eerder verscheen een
soortgelijke uitgegeven boekje
van Phil Bomans: Menslief, ik
hou van je. Daar bleek, tegen
alle verwachtingen in een
enorme vraag naar. Hopelijk
vergaat het dit boekje net zo.
'o
