Ministers van PPR en D'66
dreigen met aftreden
MONNIK HIELP
OOK MAN UIT
HOEPEL' BREDA
ONTSNAPPEN
ig ineens
tiendelijker
legen Moskon
Helft bevolking kan „net aan" rondkomen
ViilÉllfJ
Volgende week
800 soldaten
erbij voor oogst
Opnieuw 2500
man moeten
korter werken
Tweede Kamer zet regering onder druk
I
NE
Stemmen staken
in ministerraad
i i H Hf
EDITIE VOOR
ZEELAND
Gijzelin gsvriend
Onder pij
Verhoudingen
Man dood na val
van hooizolder
Weet je busje,
weet je treintje
OPRUIMING SUEZ-KANAAli
Wiegel boos
op v. Huiten
Aardappelrooimachines tekort
Zaterdag
Scholieren
I
I
1
STEM
I W I
dCwrjk i..m *JL> wa
Vrijdag 8 november 1974
114e jaargang no. 17486
DIRECTEUR
dr w. a. j. m. harkx
hoofdredacteur: l. leijendekker
kantoren te breda - bergen op zoo aa - goes hulst - oosterhout - roosendaal - terneuzen
KABINETSCRISIS
IN DE LUCHT OM
OOSTERSCHELDE
Nieuwe arrestatie in Breda
j (Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG/BREDA De
I Bredase politie heeft op verzoek
van de Haagse recherche de 32
jarige prostitué Tineke B. ge
arresteerd. Zij wordt er van
verdacht de Oosterhoutse mon
nik Mattheus N. de twee pisto
len te hebben gegeven, die de
broeder de Scheveningense ge
vangenis heeft binnengesmok
keld. Met deze pistolen hebben,
zoals bekend, de gevangenen
Baan Denie en Jan Brouwers po
twee Palestijnse gedetineerden
de gijzelingsactie in genoemde
ïevangenis uitgevoerd
Broeder Mattheus N. heeft
intussen een volledige bekente
nis afgelegd. Hij heeft ook toe
gegeven dat hij vorig jaar ok
tober Jan Brouwers al heeft la
ten ontsnappen uit de Bredase
gevangenis. Hij had toen eer»
zaagje binnengesmokkeld.
Broeder Mattheus zou dit zaagje
eveneens van Tineke B. hebben
gekregen. Tineke B. heeft nog
geen bekentenis afgelegd.
Er worden nog meer arrestatie*
verwacht.
Ontsnapt
Bit de verhoren is gebleken
jat Mattheus N. al bijna zeven
jaar lang contact heeft gehad
get Denie en Brouwers.
«wel de monnik geen offici
eel reclasseringswerk uitvoerde
horstel tot niet-
Mnvalsverdrag
MOSKOE (REUTER)
"a heeft de Sovjet-Unie Ia-
weten dat de twee landen
moeten beginnen
e' bet sluiten van een niet-
«walsverdrag en de schei
ds van troepen in omstreden
««gebieden. De verrassende
"«stellen
ie
worden gedaan in
van Peking aan
leiders ter gele-
Wieid van de 57ste verjaar-
viiJ?" Bolsjewistische re-
in 1917 Aldus verluidt
'NkoN'6 Chinese kringen in
b?!.' Kremlin heeft China er
"ïaalidelijk van beschuldigd
VowImi vo°rtdurend Russische
Sf heeft afgewezen of
voor een m-et-aan-
®g, en Chinese fume-
Sen gaven steedis te
vJ,?, dat zij de Russische
HiS ,en beschouw
In a hypocrisie"
vei, boodschap, de meest
fak en^'e vain Pehing aan
in de laatste jaren,
(vr v®rder gesteld dat de
Hl i6 regeriinig alle pogingen
Hj^hnen om „de revolutio-
W. 'Tien ets ch ap tussen de
'olken te verdedigen".
bezocht hjj de gedetineerden
vele malen in hun cel. Hij heeft
de afgelopen jaren vooral veel
contact gehad met zijn .protege'
Jan Brouwers. Bij een van die
ontmoetingen speelde hij Jan
Brouwers het zaagje toe, waar
mee deze de tralies van zijn cel
wist door te zagen. Op 2 no
vember ontsnapte Jan Brou
wers met nog een andere ge
vangene. Drie dagen later had
de Haagse politie hem echte-
weer te pakken.
In oktober van'dit jaar werd
Brouwers vanuit Den Bosch
overgelaatst naar Scheveningen
waar hij terecht kwam in de
zelfde vleugel waar ook z'n
„Deil-gijzelingsvriend" Daan
Denie zat. Brouwers werd prak
tisch wekelijks door de monnik
bezocht. Hij bekende gisteren
dat Brouwers hem enkele we
ken vóór de gijzeling heeft be
naderd met het verzoek twee
vuurwapens binnen te smokke
len.
Brouwers vertelde N. dat hij
deze wilde gebruiken om zich
via bedreiging van de bewakers
uit de gevangenis te bevrijden.
N. vond het niet vreemd dat hij
daarbij twee pistolen nodig had.
De monnik ontkende dat hij op
de hoogte zou zijn geweest van
de gijzelingsplannen van Bron
wers.
Brouwers had hem verteld
dat hij (de monnik) contact
moest opnemen met de 32-jarige
Bredase prostitué, die de mon
nik al lang kende en die een
jaar tevoren zo behulpzaam was
geweest bij de ontsnapping uit
Breda. Tineke B. is niet een
speciale vriendin van Brouwers
gewoon een kennis, aldus de
Haagse politie. Op donderdag 24
oktober vervoegde de dame
zich aan de poort van het Oos
terhoutse klooster. Ze gaf twee
pakjes af voor de monnik.
Deze wist .niet of er ook munitie
in zat. Dezelfde dag, tegen ze
ven uur 's avonds, smokkelde
hij de pakjes onder z'n pij in
de cel van Brouwers.
Hij had de pakjes met een
touwtje aan ziin onderbroek
vastgebonden. De onderbroek
werd met behulp van bretels
opgehouden.
(Vervolg op pagina 13)
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Tot diep in de nacht hébben de pro
gressieve ministers en staatssecretarissen onder leiding
van minister-president Den Uyl geprobeerd een kabinets
crisis over de Oosterscheldeplannen te bezweren. Premier
Den Uyl stelde alles in het werk om te voorkomen dat een
aantal ministers en staatssecretarissen zal aftreden als de
Oosterschelde inderdaad helemaal wordt afgesloten. De
christen-democratische ministers zijn daar voor, evenals
minister Duisenberg (Financiën).
„De zaak staat er somber voor", liet men ons gisteravond we
ten. Er schijnt nog geen enkel zicht te zijn op een voor alle par
tijen aanvaardbaar compromis. Premier Den Uyl heeft zich twee
weken uitgesloofd om zo'n compromis aanvaard te krijgen, maar
hij is er tot op vandaag niet in geslaagd. Zowel de christen
democratische ministers als de D'66- en PPR-ministers en staats
secretarissen weigeren hun standpunten te veranderen. Voor de
christen-democratische ministers is dat overigens geen aanlei
ding tot een kabinetscrisis, voor de anderen «chter wel.
Komt het oude plan uit de
büs, dan zullen aftreden: de
PPR-ministers Van Doorn
(CRM) en Trip (Wetenschaps
beleid) en de D '66 minister
Gruyters (Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening). Verder
de PPR-staatssecretaris Van
Huiten (Verkeer en Water
staat) en diens PvdA-collega
van CRM Meijer. De PvdA
staatssecretarissen Van Dam
en Schaefer (Volkshuisves
ting) hebben laten weten ook
af te treden als hun eigen
minister (Gruyters) het bijl tie
er bij neer gooit.
De werkelijke kradhtsveir-
houdiiogen binnen het kabinet
liggen als volgt: eir zijn felle
tegenstanders vain totale af
sluiting: Trip en Van Doorn
(PPR), Gruyters (D *66)Den
Uyl en Vorrink (PvdA). Er
zijn zeven fervente voorstan
ders vain het oude Deltaplan:
Westerterp, Vain der Stee, Van
Agt en Lubber» (alten KVP),
Boersma en De Gaay Fortman
(ARP) en Duiisenberg
(PvdA). Minister Van der
Stoel (PvdA) neigt naar het
standpunt van de premier. De
ministers Pronk en Van Ke-
menade ('beiden PvdA) aarze
len no<g, waarbij de eerste wel
in de richting van de rniet-
afsMters denkt.
De christen-democratische
ministers hebben slechts één
stem nodliig om te voorkomen,
dat de alternatieve plannen
worden uitgevoerd. Dat zou de
stem van defensie-minister
Vredeling (PvdA) kunnen
zijn, wane het niet dat deze
vandaag de ministerraad niet
bijwoont. Een eventuele stem
ming hangt dus helemaal af
van Pronk en Van Kemena-
de.
Staatssecretaris Meijer heeft
zich gisteren de hele diaig laten
voorlichten door waterstaats-
deskundigen en biologen- Hij
kwam gisteravond met een
schat aan gegevens, dlie wijzen
op een vergaande aantasting
van het milieu als de Ooster
schelde helemaal wordt ge
dicht. Hij probeerde' alle pro
gressieve ministers te overtui
gen van zijn gelijk: geen tota
le afsluiting-
Of het vandaag leidt tot een
kabinetscrisis is onzeker, wel
zei man ons dat er een interna
crisis inzit. Overigens zouden
de christen-democratische mi
nisters en de fractieleiders
Andriessen (KVP) en Aantjes
(ARP) het niet betreuren als
staatssecretaris Van Huil-tes. in
derdaad zou opstappen. ZeiSs
het vertrek van de PPR-mi
nisters wordt in die kringen
lakoniek bezien: er zou dan
zijn voor een interne
van het kabinet.
Verkiezingen wi'l in ieder ge
Overigens zou premier Dein
Uyl de wind van voren krij
gen als bij een interne kabi
netscrisis inderdaad de PPR-
ministers zouden worden „in
geruild". Men wijst erop dat
het juist de toenmalige opposi
tieleider Den Uyl was, dlie
zich verzette tegen pogingen
om het kabinet-Biesheuvel te
herstellen, toen de DS '70-
miimisters wegliepen. Den Uyl
was toen de eerste die om
verkiezingen riep.
Premier Den Uyl heeft van
daag twee compromisvoorstel
len voor zich liggen: start uit
voering oude afsluitingsplan
met tegelijkertijd een studie
naar de mogelijkheid om als
nog een opening in die dam te
forceren, waardoor de getijde-
beweigingenigszins gehand
haafd blijft; én een voorstel
eerst met dijkverbeteringen te
beginnen en de beslissing over
een cafesondam uit te stellen.
De kosten kunnen dan ook
naar latere jaren worden op
geschoven.
Dat laatste voorstel maakt
echter bij dé christen-demo
cratische partijen weinig kans:
ze hebben er een heleboel aan
als latere regeringen met het
financiële beleid van het hui
dige zit opgescheept. Boven
dien wordt door ddjkverbete-
rirag slechts een derde bereikt
van de veiligheid waar men
maar streeft
SCHIJNDEL Damd-erd-ag-
middag is de 65-j-arige W
Scheepens uit Schijndel in
zijn woonplaats op slag over
leden, toen hij in zijn boerde
rij vanaf een hooizolder drie
meter omlaag stortte
DEN HAAG (ANP)
Bijna de helft van de Neder
landse bevolking kan slechts
„net aan" rondkomen met
het inkomen, terwijl 6 pro
cent te kort komt. Dit blijkt
uit een opinie-onderzoek van
het Nipo. onder 1057 mannen
en vrouwen vanaf 18 jaar.
De enquête werd begin okto
ber gehouden.
Van de oudervraagden ant
woordde 45 procent dat zij
net aan toe kunnen met hun
inkomen, 39 procent ant
woordde dat zij gemakkelijk
kunnen rondkomen en 8 pro
cent zei er „echt aan over te
houden". Twee procent van
de ondervraagden had geen
mening. 6 procent zei te kort
te komen.
De grootst» groepen men
sen de te kort komen of net
aan rondkomen worden ge
vonden bij diegenen die
zichzelf indelen bij de
„laagst betaalden".
De groepen die te kort ko
men zijn volgens de enquête
ook mensen van wie het net
to of bruto inkomen de laat
ste jaren omlaag ging. Zelfs
een gelijkblijvend „schoon"
inkomen voert tot overschrij
ding van een zelf ervaren
bestaansminimum. Vooral
zelfstandige middenstanders,
boeren en gepensioneerden
vinden dat hun inkomen de
laatste jaren gelijk is geble
ven of gedaald.
UTRECHT (ANP) Onder
het motto „Weet je busje" en
„Weet je treintje" gaat NS op
stations, in horecabedrijven en
andere gelegenheden waar
veel mensen komen, foldertjes
ophangen, waarop men kan
zien hoe laat de laatste treinen
en interlocale bussen rijden.
NS haakt hiermee in op de
1 november van kracht gewor
den nieuw» alcohoiLwetge-
vinig.
Twee Westduitse drijven
de bokken hebben gisteren
het eerste „strik" van de
blokkade uit het Suez-ka-
naal gelicht. Ze tillen hier
een baggervaartuig van
1200 ton naar boven, dat
sinds de juni-oorlog in 1967
op de bodem lag.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG De liberale
fractieleider in de Tweede
Kamer Wiegel, is erg boos op
staatssecretaris Van Huiten
(Verkeer en Waterstaat) over
diens uitspraak dat hij des
noods zijn functie zal neerleg
gen als het kabinet vandaag
besluit de Oosterschelde dicht
te gooien.
In „Den Haag vandaag" zei
Van Huiten (PPR) deze week
dat hij door zijn partijbestuur
op de plaats is gezet waar hij
nu zit en dat hij daarom zijn
partijbestuur ook zal raadple
gen of hij moet aftreden, air
net kabinet voor volledige af
sluiting van de zee-arm
kiest.
Wiegel wil van minister
president Den Uyl weten, of
het hem bekend is dat Van
Huiten inderdaad door zijn
partijbestuur op de plaats van
«taatssecretaris van Verkeer
en Waterstaat is „gedepo
neerd".
WAARNEMEND premier Bu
lent Ecevit heeft zijn pogingen
om Turkije een nieuwe rege
ring te geven voor de tweede
maal sinds de politieke crisis
zeven weken geleden begon
opgegeven.
DROOG
Wolkenvelden. Bijna
overal droog. Zwakke
tot matige wind uit zui
delijke richting. Maxi
mumtemperaturen rond
7 graden.
STAD EN STREEK
Voetgangersveer ver
vangt twee dagen Zee-
landbrug. Pagina 3
Broomchemie blijft vra
gen oproepen. Pagina 5
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Shell verdubbelde winst
in het afgelopen jaar.
Pagina 11
BINNEN- EN
BUITENLAND
Landelijk rechercheteam
ter bestrijding van terro
risme. Pagina 13
Automaat verdringt kof
fiejuffrouw. Pagina 15
SPORT
Nieuwe voorzitter FBO
„Er moet veel gebeu
ren". Pagina 19
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Met ingang van
volgende week zullen nog
eens 800 militairen beschik
baar worden gesteld om te
helpen bij de oogst. 600 hier
van komen naar Zuidwest-Ne
derland en 200 gaan naar
Noord-Holiand. Het is bijna
zeker, dat ook deze militairen
afkomstig zullen zijn uit het
eerste legerkorps.
Volgende weeik fco-men, als
aUes geregeld ban worden, on
geveer 1500 nieuwe vrijwillige
krachten de oogstgelederen in
Zuidwest-Nederland verster
ken. Deze krachten hebben
toegezegd voor de gehele
week. Alles bij elkaar zullen
dan 1600 militairen en 1860
burgerlijke vrijwilligers beziig
zijn de zuidwestelijke oogst
binnen te halen.
Inmiddels begiinit zich een
groot tekort aan a-ardiappel-
roodmachinies af te tekenen.
Naar centraal coördinator W
Goeman verklaarde regende
het gistermorgen op het coör
dinatiecentrum in Goes van de
telefoontjes met de bede o-m
extra machines. Behalve a-an
aardaippelroodmaehines is er
ook een groot tekort aan kip-
wagens- Met het aantal tracto
ren gaat het wel, hoewel hier
van extra aantallen zeer goed
te gebruiken zouden zijn.
Intussen neemt de „buren
hulp" van boer tot boer steeds
meer toe. Er zijn overigens nog
al wat landbouwers elders in 't
land, die het niet aandurven
hun machines af te staan zon
der dat hun eigen personeels
leden deze bemannen. Deze
HAARLEM Voor onge
veer 2500 mensen zijn gisteren
aanvragen voor werktijdver
korting bekend gemaakt. On
geveer de helft van de Neder
landse golfkartonfabrieken
heeft werktijdverkorting vooj>
zes weken aangevraagd.
Men wil in die bedrijven
een a twee dagen in de week
minder werken. Bij de werk
tijdverkorting zijn ongeveer
1500 personen betrokken.
Bij Daalderop BV in Tiel ii
voor 2 dagen per week werk
tijdverkorting aangevraagd
voor 675 mensen. Het textiel
bedrijf Blij denstein-Willink
heeft werktijdverkorting voor
rond 400 man gevraagd.
(Van onze parlementaire re
dactie) 1
DEN HAAG Voorzitter
Vondeling van de Tweede Ka
mer heeft gisteren op uitdruk
kelijk verzoek van de VVD en
CHU bij het kabinet erop aan
gedrongen sneller het parle
ment in te lichten over de
nieuwe economische analyse
en de maatregelen om beste
dingen en investeringen aan te
zwengelen. De andere partijen
in de kamer gingen akkoord
met het verzoek van beide op-
positienartijen. Minister Lub
bers (Economische Zaken) had
gisteren meegedeeld, dat de
kamer op 18 november inzage
krijgt in de economische ana
lyse en de daaruit getrokken
conclusies (maatregelen) VVD
en CHU vinden dit echter rij
kelijk laat.
De VVD- en CHU-ieiders
Wiegel e* Kruisinga willen
voora sneller informatie, om
dat zij via dagbladen en tv
inzichten over de economi
sche ontwikkeling en de kabi
netsplannen (zoals o.a. belas
tingverlaging en minder sterke
stijging premiedruk) hebben
moeten vernemen. Inhun ogen
is het palement gepasseerd,
doordat minister Boersma (So
ciale Zaken) woensdag j.l.
voor de tv nadere informatie
verstrekte. Inmiddels heeft-
KVP-poliitiek leider Andries
sen verklaard positief te staan
tegenover de nieuwe beleids
plannen.
De brief van de regering,
waarin d-e nieuwe economische
analvse en die te nemen matt-
regelen worden gegeven,
wordt samen met het dekikngs-
plan behandeld op 19 novem
ber. In verband met de nog
onbekende gegevens over de
economische ontwikkelingen
behandelt de kamer volgende
week niet de begroting van
Economische Zaken. Als gevolg
hiervan moet de behandeling
van vier andere begrotingen
worden uitgesteld tot na 20
januari a-s., wanneer die Twee
de Kamer terug is van kerst
reces.
In zijn brief aan het parle
ment deelt minister Lubber*
illee- mee, dat de groei van
de wereldhandel volgend jaar
geen 5 maar hoogstens 2Va
procent wordt De invoerprij
zen zullor. met 6 procent en
het concurrerend uitvoerprijs-
peil met 8 procent omhoog
gaan, aldus de bewindsman.
Oorspronkelijk was het. Cen
traal Planbureau (CPB) uitge
gaan van een stijging van 4
procent van het invoerprjjspeil
en met 6 procent voor de ex
portprijzen- Volgens drs. Lub
bers zijn deze wijzigingen van
grote invloed op de kerngege
vens, zoals prijsontwikkeling,
protl tiviteit, werkloosheid
en 'ooi» tiiging. Het CPB gaat
daarom nieuwe ramingen op
stellen.
VVD-leid-er Wiegel neemt
het de regering bijzonder
kwalijk, dat zij 4 of 5 weken
geleden geen and-ere visie
heeft gegeven over de econo
mische situatie. De woede van
de VVD is ingegeven door de
waarschuwing van deze partij
tijdens de algemene, politieke
en financiële beschouwingen
(enkele weken geleden), dat
d-e werei d'hamdel slechter
wordt, de werkloosheid toe
neemt en dat de mensen er
steeds meer op achteruit ga-an
„Toen wuifde d-e re-gering on
ze bezwaren weg. Nu blijkt er
wei wat er a-an de hand is",
aildus Wiegel.
personeelsleden ziljm echter no
dig voor met name de bieten-
oogst elders in Nederland. De
heer Goem-ain kion de touivear
van deze landbouwers zeer
goed begrijpen. Maar hilj wees
erop, dat voor de machines
welke worden afgestaan, alle
maal verzekeringen ziitin afge
stoten
Het centrale coördinatiecen
trum in Goes zal op alle vrij
willigers een beroep doen ook
zaterdag te werken. Dit be
roep zal niet worden gedaan
voor wat de zondag betreft.
De prioriteit ligt nog steeds
bij d-e produkten gladiolen en
uiien, maar ook da-ar, waar ou
de aardappe'lroodniachines de
aardappelen in rijen op het
veld leggen, zal het stempel
„prioriteit" worden ver
leend.
Het aantal aanvragen van
landbouwers om oogsthulp
was gisteren gestegen tot 1565.
Naar gisteren werd meege
deeld, wordt door de landbou
wers nogal getrokken aan de
plaatselijke coördinators, die
do hulp in feite verdelen. „Be
grijpelijk", zo zei centraal-
coördinator Goeman. Maar tot
conflicten heeft het nog ner
gens geleld. De landbouwers
zijn wat dit aangaat zeer ge
disciplineerd en tonen aller-
wege begrip voor de situa
tie.
De produkten dale momen
teel in het zuidwesten niog in
de grond zitten, zijn in hecta
ren: gladiolen: 570, uien: 2317,
aardappelen: 8900, bi-eten:
6900, bruine bonen: 750, knol
selderij: 330, mails: 300 en wit
lof 150.
Desgevraagd verklaarde de
heer Goeman, diat van deze
oppervlakten slechts een frac
tie zou kuinnen worden gered
met die beschikbare huilp van
de volgende week. Voor dé
570 ha- gladiolen alleen al zou
den eigenlijk enkele duizen
den personen ingezet moeten
worden. Bij het ministerie van
Defensie is gistermorgen door
centraal-coördinator Goeman
dan ook nog eens herhaald,
dat 5000-6000 militairen modi®
zijn-
Deze week zij'n z'o'n 500
scholieren uit Middelburg en
Goes voor 1 of 2 diagen werk
zaam geweest op hoofdzake
lijk Walcheren, Zuid-en
Noord-Beveland. Deze hulp is
volgens die heer Goeman zeer
welkom, ooi? voor een pa-ar
da-gen. Maar het wa-s de-ze
week ook voorgekomen dat
een school zo'n 200 m-an aan
bood en diat van de vier auto
bussen welke de heer Goeman
had geronseld voor het ver
voer van de-ze 200 sch-olieren
er twee volledig leeg ble
ven.
De leerlingen van de hogere
landbouwschool uit Dronten
zullen toch nog een week lan
ger blijven-, zo werd gisteren
bekend. De hulp, die voor vol
gende week is toegezegd,
komt uit Grendmgen '(110
man), Friesland (162 man)',
Gelderland (340 man), Over
ijssel (48 man). Utrecht (320
man), Noord-Bi abant (205
man) en Zuid-Holland (185
man) Hard wordt er gewerkt
o-m d-e huisvesting tijdiig rond
te krijgen. Dit geeft wat pro
blemen omdat het coördinatie
centrum de groepen het liefst
met aantallen van 50 tot 10O
op een plaats onderbrengt.
Uitvaller» ond-er de vrijwil
ligers ziin er tot op dit mo
ment niet genoteerd. Over d-e
inzet en de prestaties iis het
coördinatiecentrum te Goe»
zeer tevreden.
(Zie ook pagina 3): j
I
